Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Lody mleczne a gronkowcowe zatrucia pokarmowe

Płoska Justyna, Stasiak-Różańska Lidia, Pluta Antoni Stanisław

Przemysł Spożywczy

|

2020

|

T. 74, nr 11

31--35

PL

Lody mleczne to popularny i lubiany przysmak, niezależnie od grupy wiekowej. Spożycie lodów w Polsce utrzymuje się na wysokim poziomie i wzrasta głównie w sezonie letnim. Celem artykułu było przedstawienie definicji, składu i procesu produkcji lodów mlecznych, a także opisanie: źródła zanieczyszczeń mikrobiologicznych lodów, występowania gronkowcowych zatruć pokarmowych, ich przyczyn oraz najczęstszych objawów. Specyfika lodów mlecznych i wynikające z niej ryzyko zatrucia patogenną mikroflorą wymagają zachowania wszelkich norm bezpieczeństwa na każdym etapie produkcji – od pozyskania surowca poprzez proces technologiczny, pakowanie aż do sprzedaży. Pasteryzacja mleka (72°C przez 15 s) jest skuteczną metodą eliminacji S. aureus, choć nie gwarantuje całkowitego zniszczenia mikroflory saprofitycznej. Źródłem zanieczyszczenia lodów bakteriami S. aureus najczęściej są reinfekcje popasteryzacyjne mleka i produktów z niego wytworzonych. W 2018 r. odnotowano 10 161 bakteryjnych zatruć pokarmowych, a w 2019 r. wartość ta zmniejszyła się do 9381, przy czym liczba zatruć gronkowcowych wynosiła odpowiednio 66 i 13.

EN

Milk ice cream is a popular and well-liked delicacy, regardless of the age group. Consumption of ice cream in Poland remains high and increases mainly in the summer season. The aim of the article was to present the definition, composition and production process of milk ice cream, as well as describing the source of microbial contamination of ice cream. The problem of foodborne diseases caused by Staphylococcus, their causes and the most common symptoms were presented. The specificity of milk ice cream and thus the risk of poisoning with pathogenic microflora requires compliance with all safety standards at every stage of production, from obtaining the raw material, through the technological process, packaging, to sale. Pasteurization of milk (72 °C for 15 seconds) is an effective method of eliminating S. aureus, although with this combination of temperature and time, less than 0.5% of staphylococci may survive. The most common source of contamination of ice cream with S. aureus are post-pasteurization reinfections of milk and products made from it. In 2018, 10 161 bacterial food poisonings were recorded, and in 2019 this number decreased to 9 381, of which staphylococcal poisoning was 66 and 13, respectively.

2

Aktualne zagrożenia mikrobiologiczne produktów spożywczych - bakterie Bacillus cereus

Sztucki Damian

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2019

|

R. 24, nr 6

25--27

3

Sery pleśniowe – występowanie bakterii Listeria monocytogenes. Charakterystyka i ocena zagrożenia

Stasiak-Różańska L., Kraśniewska K., Berthold-Pluta A.

Przemysł Spożywczy

|

2018

|

T. 72, nr 3

36--40

PL

Królestwem serów pleśniowych jest Francja, a każdy region tego kraju kojarzy się z wyjątkowym aromatem i docenianym przez koneserów smakiem sera. Najbardziej znane sery pleśniowe to Camembert, Brie (porośnięte pleśnią) oraz Roquefort (przerośnięte pleśnią). W Polsce produkcja serów pleśniowych rozpoczęła s ię w latach 60. XX w. Jednak produkty te nigdy nie zyskały na naszym rynku tak wielu zwolenników, ilu jest w sąsiednich krajach europejskich. Sceptycyzm rodzimych konsumentów wynika poniekąd z upodobań do tradycyjnych smaków, jakkolwiek nie brakuje osób, które w nieuzasadnionej obawie przed zagrożeniem spożycia pleśni unikają tego rodzaju produktów. W naszej kulturze panuje również przekonanie, że kobiety w ciąży powinny unikać serów pleśniowych z obawy przed ryzykiem występowania w nich patogennych bakterii z gatunku Listeria monocytogenes. Czy słusznie? W artykule przedstawiono ogólną charakterystykę serów pleśniowych oraz omówiono zagrożenia wynikające z ewentualnej obecności w nich bakterii z gatunku Listeria monocytogenes.

EN

France is the kingdom of mould cheese. Each region of this country is associated with the unique flavour and taste of cheese appreciated by the connoisseurs. The most popular mould cheeses are Camembert, Brie (covered by mold) as well as Roquefort (overgrown with mold). In Poland, the production of mould cheese was commenced in the 1960s. However, these products have never gained as many supporters on our local market as there are in neighboring European countries. The skepticism of native consumers results somewhat from preferences to traditional flavors, although there are many people who, unreasonably afraid of the risk of mold consumption, avoid this type of products. In our culture there is also an opinion that women in pregnancy should avoid mould cheese for fear of risk of occurrence of pathogenic bacteria from the genus Listeria monocytogenes in these products. Is it right? The article presents the general characteristics of mold cheese and discusses the threats resulting from the possible presence of Listeria monocytogenes in the mould cheese.

4

Gronkowce koagulazododatnie w żywności. Aktualne zagrożenia mikrobiologiczne

Maćkiw E., Mąka Ł., Stasiak M., Długokęcka J.

Przemysł Spożywczy

|

2017

|

T. 71, nr 2

18--21

PL

Staphylococcus (gronkowce) są szeroko rozpowszechnioną w przyrodzie grupą mikroorganizmów. Bakterie Staphylococcus aureus są Gram-dodatnimi ziarniakami należącymi do rodzaju Staphylococci. Gronkowce mogą wywoływać zatrucia pokarmowe z powodu zdolności wytwarzania zarówno koagulazy, ciepłostabilnej nukleazy, jak i enterotoksyn. S. aureus jest ważnym czynnikiem chorobotwórczym u ludzi. Gronkowcowe zatrucie pokarmowe wywołują obecne w żywności enterotoksyny gronkowcowe wyprodukowane przez S. aureus. Gronkowce występują często jako zanieczyszczenie mleka i przetworów mlecznych, drobiu i mięsa czerwonego, ciast i sałatek. Zatrucie gronkowcowe jest jedną z najczęstszych przyczyn chorób przenoszonych przez żywność zgłaszanych w USA, a także w Unii Europejskiej.

EN

Staphylococci are ubiquitous in nature. Staphylococcus aureus (S. aureus) is a Gram-positive coccal bacterium belonging to the Staphylococci genus. Staphylococci are of potential hazard in food poisoning as they produce coagulase, heat stable nuclease or enterotoxins. S. aureus is an important pathogen of humans. Staphylococcal food-poisoning is caused by staphylococcal enterotoxins produced during massive growth of S. aureus in food. Staphylococci are a common contaminant of milk and milk products, poultry and red meat, cakes and salads. It is one of the most common causes of reported food-borne diseases in the United States and the EU.

5

Występowanie Staphylococcus aureus w krewetkach pochodzących z rynku

Kukułowicz A.

Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni

|

2016

|

nr 93

59--63

PL

Artykuł omawia spożywanie skażonych produktów spożywczych jako jedną z głównych przyczyn chorób przenoszonych drogą pokarmową. Celem niniejszych badań była ocena bezpieczeństwa krewetek świeżych, mrożonych i pochodzących z zalewy ze względu na występowanie koagulazododatnich Staphylococcus aureus. Największy odsetek prób (około 33%), w których nie obserwowano wzrostu komórek Staphylococcus aureus, pochodził z obranych krewetek mrożonych oraz krewetek w zalewie z chlorkiem sodu.

EN

Food safety is of high importance the protection of public health is concerned. Despite the continuous progress in the development of knowledge and techniques in the field of food security, consumption of contaminated food products still represents one of the major causes of food-borne diseases. The purpose of this study was to assess the safety of fresh, frozen and pickled shrimps due to the presence of coagulase-positive Staphylococcus aureus. The largest proportion (approximately 33%), where the growth of Staphylococcus aureus cells was not observed came from the frozen shrimps and prawns/ shrimps in brine/pickle with sodium chloride.

6

Patogeny najczęściej występujące w żywności. Zatrucia pokarmowe w krajach UE

Maćkiw E., Modzelewska M., Mąka Ł., Pawłowska K., Ścieżyńska H.

Przemysł Spożywczy

|

2015

|

T. 69, nr 11

2--5

PL

Zanieczyszczenie żywności drobnoustrojami chorobotwórczymi powodującymi zatrucia pokarmowe stanowi realne zagrożenie dla zdrowia człowieka. W 2013 r. w krajach Unii Europejskiej najczęstszą przyczynę bakteryjnych zatruć pokarmowych stanowiły: bakterie Campylobacter spp. (214 779 przypadków zachorowań), Salmonella spp. (82 694), Yersinia spp. (6471), werotoksyczne Escherichia coli VTEC (6043) oraz Listeria monocytogenes (1763 przypadki). Występowanie ognisk zatruć pokarmowych było związane ze spożyciem zanieczyszczonych jaj i produktów jajecznych, ryb i produktów rybnych, wieprzowiny i produktów wieprzowych, owoców morza, mięsa mieszanego i wyrobów mięsnych. Najczęściej źródłem zatruć pokarmowych była żywność przygotowywana w domu, ale także w restauracjach, barach, szkołach i przedszkolach.

EN

Contamination of food with pathogenic microorganisms causing food-borne diseases poses a real threat to human health. In 2013, in the European Union the most common cause of bacterial food outbreaks accounted for bacteria Campylobacter sp. (214 779 cases), Salmonella sp. (82 694), Yersinia sp. (6471),verotoxin-producing Escherichia coli VTEC (6043) and Listeria monocytogenes (1763). The occurrence of food outbreaks was associated with the consumption of contaminated eggs and egg products, fish and fish products, pork and pork products, seafood, mixed meat and meat products. The most common source of food-borne diseases included foods prepared at home, but also in restaurants, bars, schools and kindergartens.

7

Gronkowce koagulazo-ujemne w żywności. Czy to powód do zmartwień?

Helak J., Daczkowska-Kozon E. G., Bojko K.

Przemysł Spożywczy

|

2014

|

T. 68, nr 12

22--25

PL

Wyniki badań mikrobiologicznych żywności wskazują na częstą obecność gronkowców w zanieczyszczeniu różnego typu produktów i nierzadko zróżnicowany skład gatunkowy. W rutynowej analizie żywności wymaganie oznaczania dotyczy tylko koagulazo-dodatnich gronkowców (CPS), a zdolność do wywoływania zatruć pokarmowych jest łączona głównie z enterotoksycznymi szczepami S. aureus, S. intermedius, S. hyicus. Częsta obecność koagulazo-ujemnych gronkowców (CNS) w zanieczyszczeniu żywności przy potwierdzonej zdolności do produkcji enterotoksyn u przedstawicieli 15 z 60 zidentyfikowanych gatunków i podgatunków CNS pozwala sądzić, że toksynotwórcze szczepy CNS mogą zagrażać zdrowiu konsumenta, a ich Rola w zatruciach pokarmowych może być większa niż się powszechnie sądzi.

EN

Microbiological analysis of food confirms staphylococci to be frequent contaminant of various foodstuffs and the species composition, quite often, to be very diverse. In routine analysis of food products it is obligatory to check for coagulase-positive staphylococci (CPS) only, and the ability to cause food-borne disease is addressed primarily to enterotoxic strains of S. aureus, S. intermedius and S. hyicus. High prevalence of coagulase-negative staphylococci (CNS) in food contamination with the ability to produce enterotoxins confirmed in 15 of 60 so-far identified CNS species makes us think that the toxinogenic representatives of CNS may pose a threat to consumers’ health; also, their role in food-borne intoxications may be underestimated.

8

Enterotoksyny gronkowcowe w żywności

Ścieżyńska H., Maćkiw E., Mąka Ł., Pawłowska K., Modzelewska M.

Przemysł Spożywczy

|

2013

|

T. 67, nr 10

41--43

PL

Zatrucia pokarmowe u ludzi mogą być związane z obecnością enterotoksyn gronkowcowych w żywności. W 2011 r. w krajach Unii Europejskiej stwierdzono wzrost zachorowań wywołanych spożyciem żywności zanieczyszczonej enterotoksynami gronkowcowymi. Najwięcej zatruć pokarmowych wywołanych przez enterotoksyny gronkowcowe związanych było z mieszaną żywnością (40%) oraz produktami piekarskimi (11,4%). Obecnie opisano 21 typów serologicznych enterotoksyn, oznaczonych literami od A do V.

EN

The occurrence of food-borne outbreaks in humans may be associated with a presence of staphylococcal enterotoxins in food. Most food-borne infections are caused by mixed food (40%). The highest number of food-borne outbreaks, caused by staphylococcal enterotoxins was recorded in the EU in 2011. The second most frequently single food category reported was bakery products (11.4%). Currently, there are described 21 staphylococcal enterotoxins, marked with letters A – V.

9

Drobnoustroje chorobotwórcze i zatrucia pokarmowe w krajach UE

Zadernowska A., Chajęcka-Wierzchowska W., Zadernowski M.

Przemysł Spożywczy

|

2012

|

T. 66, nr 11

26-29

PL

Analiza ryzyka jest jednym z obowiązków firm spożywczych. Jej prawidłowe przeprowadzenie, a przede wszystkim wiarygodne dane referencyjne, zwłaszcza w odniesieniu do powagi występowania zagrożenia i skutków, jakie może za sobą nieść, pozwala prawidłowo oszacować ryzyko dla zdrowia konsumentów i zapewnić prawidłowe funkcjonowanie systemu zarządzania bezpieczeństwem żywności. W artykule zaprezentowano kilka wybranych przykładów zagrożeń, jakie pojawiły się w żywności w 2010 r., na podstawie raportu EFSA pt. "The European Union Summary Report on Trends and Sources of Zoonoses, Zoonotic Agents and Food-borne Outbreaks in 2010". Podano również krótką charakterystykę wybranych bakterii oraz zagrożeń wynikających z ich obecności w żywności.

EN

Risk analysis and estimation are one of the major responsibilities of food companies. A correctly prepared risk analysis and reliable reference data concerning the gravity of threat occurrence and its consequences, allow a correct estimation of the risk to consumer health and, consequently, ensure the regular operation of the food safety management system. This article presents selected examples of threats which occurred in the food industry in 2010 based on the EFSA report "The European Union Summary Report on Trends and Sources of Zoonoses, Zoonotic Agents and Food-borne Outbreaks in 2010". Moreover, the article includes short characteristics of selected bacteria and the threats they represent when present in food.

10

Aktualne spojrzenie na salmonellozę w Polsce i na świecie

Pawlak A., Dudek B.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2012

|

nr 11-12

39--43

PL

Salmonellozy są najczęstszą przyczyną zatruć pokarmowych na świecie. Mimo wciąż rozwijających się metod diagnostycznych, liczba rejestrowanych przypadków zakażeń spowodowanych przez pałeczki Salmonella jest mocno niedoszacowana. Ważną grupą salmonelloz jest RAS, czyli zakażenia powstałe u ludzi w wyniku kontaktu z gadami. RAS często przechodzi w zakażenie uogólnione, mogące prowadzić do śmierci.

EN

Salmonellosis is the major cause of food poisoning all over the word. Despite the increasing development of diagnostic methods, the number of reported cases of Salmonella infections is highly underestimated. Reptile associated salmonellosis is very important group of those infections occurring in people. RAS can lead to septicemia and cause death.

11

Jakość mikrobiologiczna żywności w Polsce

Windyga B., Ścieżyńska H.

Przemysł Spożywczy

|

2010

|

T. 64, nr 2

8-11

PL

Omówiono znaczenie występowania bakterii chorobotwórczych w żywności oraz podano warunki umożliwiające ich rozwój. Przedstawiono sytuację epidemiologiczną w zakresie zatruć i zakażeń pokarmowych w ostatnich latach w Polsce. Przedstawiono również wyniki badań monitoringowych występowania Salmonella i Bacillus cereus w wybranych środkach spożywczych oraz w zakresie zanieczyszczenia ogólnego i pałeczkami Enterobacteriaeae mleka pasteryzowanego, które wykonały laboratoria Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

EN

The paper discusses importance of the presence of pathogenic bacteria in food, providing the minimum conditions for their development. Presented is the epidemiological situation in the field of food poisoning and infections in recent years in Poland. The results of monitoring, carried out by the laboratories of the State Sanitary Inspection, the presence of Salmonella and Bacillus cereus in selected foods, and the general contamination as well as colony count of Enterobacteriaeae of pasteurized milk are also presented.

12

Sery dojrzewające jako środowisko rozwoju patogenów

Berthold A., Pluta A., Dolińska M.

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2008

|

nr 1

79-84

PL

Celem artykułu jest omówienie możliwości rozwoju w serach podpuszczkowych dojrzewających drobnoustrojów patogennych, takich jak: Listeria monocytogenes, Escherichia coli. Salmonella sp. oraz Staphylococcus aureus. Przeanalizowano wpływ różnych czynników technologicznych wpływających na rozwój patogenów w serach. Dokonano przeglądu piśmiennictwa dotyczącego jakości mikrobiologicznej serów rynkowych. Przedstawiono przypadki zatruć pokarmowych wywołanych spożyciem serów dojrzęwająacych, zanieczyszczonych drobnoustrojami chorobotwórczymi.

EN

The aim of the study was to review the possibilities of growth in rennet cheeses pathogenic microorganisms, such as: Listeria monocytogenes, Escherichia coli, Salmonella sp. and Staphylococcus aureus. The influence of some factors on the growth of pathogenic bacteria was analysed. The review of the literature concerning the microbiological quality of market cheeses was made. The cases of food pisonings, caused by consumption of rennet cheeses, contaminated with pathogenic bacteria were shown.

13

Diagnostyka mikrobiologiczna w zakażeniach przewodu pokarmowego

Guz K., Bugla-Płoskońska G.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2008

|

nr 10

50--55

PL

Zakażenia i zatrucia pokarmowe stanowią jedno z wielu poważnych problemów zdrowotnych na całym świecie. Najczęstszymi czynnikami schorzeń żołądkowo-jelitowych i biegunek są enterotropowe wirusy oraz chorobotwórcze bakterie: przede wszystkim Salmonella spp., Shigella spp., patogenne szczepy Escherichia coli, Vibrio cholerae oraz Yersinia enterocolitica. Na całym świecie, choć nierównomiernie, notuje się wzrost zatruć pokarmowych wywołanych przez spożycie skażonej żywności egzotoksynami Bacillus cereus, Staphylococcus aureus, E. coli EHEC, w mniejszym stopniu Clostridium botulinum. W diagnostyce biegunek i zatruć pokarmowych można zastosować różne metody, w tym hodowlane, serologiczne czy genetyczne. Wybór metod diagnostycznych często podyktowany jest zakresem badań, stanem klinicznym pacjenta i wyposażeniem laboratoriów w sprzęt diagnostyczny.

EN

lnfections of gastrointestinal system and food-borne diseases are a significant worldwide health problem. The gastroenterocolitis and diarrhea in human are commonly caused by enterotropic viruses, mainly rota- and adenoviruses, as well as enteropathogenic bacteria: Salmonella spp., Shigella spp., pathogenic strains of Escherichia coli, Vibrio cholerae and Yersinia enterocolitica. The increase of food-borne diseases induced by consumption of food contaminated by Bacillus cereus, Staphylococcus aureus and E. coli EHEC exotoxins, though rarer by Clostridium botulinum, is observed all over the world. The culture and serological methods as well as genetic techniques are used more often in diagnostic of diarrhea and infection of gastrointestinal system.

14

Escherichia coli w produktach spożywczych

Molska I.

Przemysł Spożywczy

|

2007

|

T. 61, nr 10

46-50

PL

W artykule przedstawiono dane dotyczące występowania Escherichia coli w produktach spożywczych. Omówiono znane grupy serotypów chorobotwórczych tego gatunku i ich znaczenie jako czynników zatruć pokarmowych ludzi. Szczególną uwagę poświęcono serotypowi 0157:H7, którego znaczenie w wywoływaniu zatruć pokarmowych i ich komplikacji w postaci ciężkich chorób ludzi systematycznie wzrasta.

EN

The article presents data concerning the presence of Escherichia coli in food products. The known groups of pathogenic serotypes of E. coli, as well their meaning in foodborne infections are discussed. Especially the serotype 0157:M7 as the increasing cause of foodborne infections and diseases in humans is characterized.

15

Problemy w wykrywaniu bakterii Salmonella w żywności

Czajkowska D., Sikorska I., Witkowska-Gwiazdowska A.

Przemysł Spożywczy

|

2002

|

T. 56, nr 9

2-6

PL

Poddano ocenie buliony Rappaport- Vassiliadis, Salmosyst oraz S.P.R.I.N.T oraz agarowe podłoża selektywne: BGA, Hektoen Enteric, Agar, SSB, XLT-4, SMID, Rambach Agar, Salmonella Chromogenic Agar pod kątem poprawy wykrywalności bakterii Salmonella w żywności. Badaniami objęto 34 surowce i produkty spożywcze (mięso i produkty mięsne, mleko i produkty mleczne, mrożonki owocowe i warzywne, przyprawy, kakao, suszone owoce i drożdże piekarskie), które zanieczyszczano bakteriami S. enteritidis w liczbie kilku komórek/25 g próbkę. Analizy wykonywano zgodnie z wytycznymi normy PN-EN ISO 6579 oraz wytycznymi producentów pożywek. Stwierdzono, że w próbkach o dużym ogólnym zanieczyszczeniu mikrobiologicznym istnieje możliwość niewykrycia bakterii Salmonella. Mikroorganizmami przeszkadzającymi w wykrywaniu chorobotwórczych bakterii były: Enterobacter sakazakii, Enterobacter cloacae, Escherichia coli, Klebsiella pneum. pneumoniae, Klebsiella oxytoca, Hafnia alvei. Kolonie tych bakterii rosły na wszystkich selektywnych podłożach agarowych, niezależnie od bulionu używanego do selektywnego namnażania. Wymienione bakterie intensywnie namnażały się w trzyetapowym procesie hodowli, tłumiąc wzrost Salmonella spp.

EN

Rappaport-Vassiliadis, Salmosyst and S.P.R.I.N.T broths as well as the selective agar media: BGA, Hektoen Enteric Agar, SSB, XLT-4, SMID, Rambach Agar and Salmonella Chromogenic Agar were investigated in order to improve Salmonella detection in foods. Experiments were done with 34 raw materials and food products (meat and meat products, milk and milk products, frozen fruits and vegetables, spices, cocoa, dried fruits and bakery's yeast) that were purposely contaminated by a few S. enteritidis cells/ 25 g of sample. Analyses were performed according to the guidances of the PN EN ISO 6579 standard and media producers. It was found that there was a possibility not to detect the Salmonella cells if the level of total microbial contamination of samples was very high. Microorganisms disturbing the detection of pathogenic bacteria were: Enterobacter sakazakii, Enterobacter cloacae, Escherichia coli, Klebsiella pneum. pneumoniae, Klebsiella oxytocea, Hafnia alvei. Colonies of these bacteria were observed on all selective agar media independently of the broth used for the selective enrichment. Above mentioned bacteria grew intensively in three-stages culture and supressed the Salmonella sp. growth.

16

Pałeczki Salmonella w środowisku ludzi i zwierząt

Łaniewska-Moroz Ł., Warmińska-Radyko I., Kornacki K.

Przemysł Spożywczy

|

1999

|

T. 53, nr 8

43-43

PL

Wzrost liczby zatruć pokarmowych wywoływanych przez pałeczki Salmonella odnotowywany jest w wielu krajach świata. Ta tendencja utrzymuje się od lat, mimo istniejących norm jakości sanitarno-higienicznych dotyczącej surowców przemysłu spożywczego, toku produkcji i żywności gotowej.

EN

Increase in number of cases of food poisonning caused by Salmonella bacteria has been noted in many countries all over the world. This tendency has persisted for many years in spite of existing sanitary-hygenic norms concerning the raw materials for food industry, production processes and ready-made food products.

17

Jakość zdrowotna surowców i produktów żywnościowych pochodzenia wodnego

Bykowski P.J.

Przemysł Spożywczy

|

1998

|

T. 52, nr 7

13-16

PL

Według danych światowych, konsumpcja surowców i produktów żywnościowych pochodzenia wodnego stanowi jedną z zasadniczych przyczyn zatruć pokarmowych. W pracy przedstawiono szczególne rodzaje zagrożeń oraz prawdopodobieństwo ich występowania. Najszerzej omówiono typowe zagrożenia bakteryjne, wirusowe oraz pasożytnicze, a także uważane za mniej istotne - chemiczne. Wskazano też kierunki i możliwości eliminowania bądź ograniczania zagrożeń.

EN

According to World data the consumption of fish and fish products represents the most frequent source of food poisoning. Large part of the paper is devoted to the discussion of bacterial, virial and parasitic hazards related to fish and fish product consumption. Chemical hazards as less important are also discussed. Possibilities and ways of elimination of such types of hazards are pointed out in the paper.