Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Use of Intermediate Crops to Increase Productivity of Irrigated Arable Land in Southeastern Kazakhstan

Atakulov Tastanbek, Kaldybaev Sagynbai, Erzhanova Kenzhe, Zholamanov Kuanysh, Zhuniskhan Duman, Tolekov Aidos, Kusmangazinov Adil

Journal of Ecological Engineering

|

2024

|

Vol. 25, nr 1

217--228

EN

The results of the study open up fundamentally new areas of intensive use of irrigated land in the southern and south-eastern Kazakhstan, ensuring harvest of two crops per year. For the first time, a technology for creating a green conveyor based on the bioclimatic potential of the growing area has been developed. By taking into account agro-climatic conditions we determined climatic requirements of plants suitable for harvesting two crops per year. The aim of the research was to increase productivity of irrigated land, by using intermediate crops to produce two harvests per year and to create a green conveyor to provide the livestock industry with highly nutritious green fodder. The research was carried out at the experimental and production station of the research, production, and educational center of Bayserke-Agro LLP of the Talgar district of the Almaty region, on light chestnut soils. The main crops, winter rapeseed and triticale, grew since early spring. In the phase of full flowering, rapeseed accumulated 6,760 g of green biomass per m2, and in the phase of grain setting, winter triticale accumulated 6,480 g of green biomass per m2. In the rapeseed flowering phase, the yield of green biomass reached 676 centners per hectare, and that of triticale, 648 centners per hectare. The yield of the ripe rapeseed grain was 25.2 centners per hectare, and that of triticale, 63.8 centners per hectare. The intermediate crop, corn for grain, can complete its vegetation after harvesting rapeseed and triticale for green biomass. An additional grain crop amounts to 73.0 centners per hectare, and an additional green biomass yield for silage, to 720 centners per hectare. By sowing intermediate crops, it is possible to harvest larger amounts of fodder from irrigated arable land. In the option without intermediate crops, the total harvest of feed units was 67.9 centners per hectare, and in the option with sowing corn as an intermediate crop for silage and grain. The results showed that the highest net income of 143.8–160.8 thousand tenge per hectare and the profitability level of 89.8–97.5% were obtained when sowing intermediate crops after harvesting winter rapeseed and triticale.

2

Biological quality of triticale green plants biofortified with iodine

Krzepiłko Anna, Kościk Bogdan, Stachowicz Jadwiga, Święciło Agata, Prażak Roman, Skowrońska Monika, Jackowska Izabella

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2018

|

Vol. 25, nr 1

61--69

EN

Plant biofortified with iodine may be an alternative source of this element in human diet. The purpose of the research was to determine the effect of fertilization on quality of green plant biological iodine. Iodine in the form of KIO3 or KI was applied to the soil or sprayed on the plants. Iodine application (2.50 or 5 kg ∙ ha–1) was split, with the first half applied together with spring nitrogen fertilization and the other half applied one month before sampling for laboratory tests. In all the tested combinations of fertilization iodine increases iodine content in green plants compared to control. The application rates and means of fertilization with iodine salts did not adversely affect the biological quality of the plants.

PL

Rośliny biofortyfikowane jodem mogą być alternatywnym źródłem tego pierwiastka w diecie człowieka. Celem badań było określenie wpływu nawożenia jodem na jakość biologiczną zielonych roślin pszenżyta. Jod w postaci KIO3 lub KI (2,50 lub 5 kg ∙ ha–1) był stosowany w glebie lub rozpylany na rośliny. Dawka jodu została podzielona, pierwszą połowę stosowano wraz z wiosennym nawożeniem azotem, a drugą połowę stosowano na jeden miesiąc przed pobraniem próbek do badań laboratoryjnych. We wszystkich badanych kombinacjach nawożenia jodem obserwowano wzrost zawartości jodu w zielonych roślinach pszenżyta w porównaniu do kontroli. Zastosowane dawki i sposoby nawożenia solami jodu nie wpłynęły negatywnie na jakość biologiczną zielonych roślin pszenżyta.

3

Wpływ parametrów procesu słodowania pszenżyta na wybrane wyróżniki jakościowe słodu®

Pater A., Zdanowicz M., Szczepanik O.

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2017

|

Nr 2

27--31

PL

Wysokie zainteresowanie konsumentów nowymi piwami oraz chęć technologów/piwowarów do obniżania kosztów produkcji przyczyniły się do poszukiwania alternatywnych surowców browarniczych. Jednym z nich wydaje się być pszenżyto. Biorąc pod uwagę, że Polska jest głównym dostawcą tego zboża na świecie, postanowiono stworzyć nową procedurę słodowania omawianego ziarna. Odpowiednio dobrane parametry słodowania w połączeniu z doświadczeniem technologa/piwowara mogą zaowocować powstaniem oryginalnego piwa przy niewielkich nakładach finansowych. Aby sprawdzić poprawność parametrów słodowania przeprowadzono szereg badań na gotowym ziarnie słodu pszenżytniego (wilgotność, masa 1000 ziaren, szklistość i celność, siła diastatyczna oraz ekstraktywność). Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że opracowana procedura słodowania skutkuje powstaniem słodu o wysokiej użyteczności piwowarskiej.

EN

High interest in new beers among the customers and the desire of the technologists/brewers to reduce the costs of beer production have contributed to the search for alternative brewing materials. One of them seems to be triticale. Bearing in mind that Poland is the main supplier of triticale in the world and this grain can be purchased cheaper than barley, it was decided to create a malting procedure for the grain. Correctly selected malting parameters combined with the experience of a technologists/brewer can result in the creation of an original beer at a low financial cost. In order to validate the malting parameters, the tests of finished malt (humidity, weight of 1000 graind, vitreousness, extraction, and accuracy, diastatic force, extractivity) were performed. Based on results we conclude that the high quality malt can be obteined according to the presented procedure.

4

Variations in nutrient concentrations of triticale and barley at different growth stages

Akgün İ., Altındal D.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2017

|

nr III/1

1061--1073

EN

The objective of this research was to examine the concentrations of crude protein, P, K, Mg, Fe, Mn and Zn of 5 triticale genotypes and 2 barley cultivars (two-row) at different growth stages. The experiments were carried out at Süleyman Demirel University farm in Isparta during the growing season of 2012-2013. Three hexaploid triticale lines (SDÜ- 21, SDÜ-27, SDÜ-43) and 2 cultivars (Karma-2000 and Tatlıcak-97), and two-row barley cultivars (Hamidiye and Cumhuriyet) were used in the experiment. The experimental design was a randomized split block design with three replication. The genotypes were used as main plots and growth stage were used as sub-plots. The basic pre-sowing fertilization rates for all plots were 30 kg N·ha-1 and 50 kg P·ha-1, the rest of 30 kg N·ha-1 was applied at the early spring (stem-elongation stage). Plants were harvested at four stages, stem elongation, milk development, dough development and mature stage. Samples taken from each plot were dried to constant weight at 65°C in oven. After cooling, the samples were milled for crude protein and mineral element analyses. According to the results of variance analysis, the nutrient concentrations of triticale and barley genotypes showed variations depending on the genotypes and different growth stages. The crude protein content of barley cultivars were higher than triticale genotypes. The concentration of K, Fe, Mn and Zn in whole plants decreased from stem elongation to maturity, while Mg and P contents increased. Crude protein rate (18.59%) at dough development stage was higher than other growth stages. The nitrogen use efficiency of SDÜ-27 line, which can be used for cultivar registration, was higher than control cultivar (Karma - 2000; Tatlıcak-1997).

5

Wykorzystanie ziarna pszenżyta w przemyśle fermentacyjnym

Achremowicz B., Puchalski C., Haber T.

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2015

|

nr 1

95--98

PL

Zainteresowanie ziarnem pszenżyta jako surowcem dla przemysłu fermentacyjnego uwarunkowane jest zawartością skrobi i wysoką aktywnością amylolityczną. Początkowo badania prowadzono w celu wykorzystania ziarna jako słodu piwowarskiego i gorzelniczego. Uzyskane rezultaty nie potwierdziły możliwości szerszego zastosowania tego ziarna w przemyśle. Wykorzystanie pszenżyta do produkcji energii odnawialnej w postaci bioetanolu stwarza wymierne korzyści dla rolnictwa i ekologii. Prowadzone są również prace hodowlane zmierzające do uzyskania nowych odmian o wyższej wydajności bioetanolu.

EN

Interest in triticale grain as raw material for fermentation industry is subject to a high content of starch and amylolytic activity. Initially, the study was carried out in order to use the grain as beer and malt distillers. The results obtained were not, however, wider application in industry. Triticale new opportunities for renewable energy production in the form of bioethanol create tangible benefits for agriculture and ecology. Work is also the breeding efforts to obtain new varieties with higher yields of bioethanol.

6

Technologiczne wykorzystanie ziarna pszenżyta

Achremowicz B., Ceglińska A., Gambuś H., Haber T., Obiedziński M.

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2014

|

nr 1

113--120

PL

Pszenżyto uznawane jest powszechnie jako doskonałe zboże paszowe, a sprzyja temu bardzo korzystny skład chemiczny ziarna i jego cechy uprawowe. Stale zwiększa się zainteresowanie tym nowym zbożem, co w efekcie powoduje, że, chociaż wolno, ale ciągle wzrasta powierzchnia uprawy, a pszenżyto staje się konkurencyjne dla żyta. W artykule omówiono możliwości technologicznego wykorzystania ziarna pszenżyta w wielu branżach przemysłu spożywczego, a przede wszystkim w młynarstwie i piekarstwie oraz branżach pokrewnych. Nie mniej, ziarno pszenżyta może być również wykorzystane w innych kierunkach przetwórstwa, np. w gorzelnictwie, czy ogólnie w procesach fermentacyjnych. Badania nad technologicznym wykorzystaniem ziarna pszenżyta zostały zapoczątkowane w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Były prowadzone w wielu ośrodkach naukowych w kraju i w efekcie przyniosły wiele konkretnych rozwiązań.

EN

Triticale is widely recognised as the perfrct feeding cereal due to is very favourable chemical composition of the grain and cultivation features of the cereal. The interest in this cereal keeps growing resulting in constant although not very rapid increase of the cultivation area and the triticale becomes a competition to rye. The article discusses the technical possibilities to utilize the triticale grain in numerous variaties of food industry, but in particular in milling, baking and alike. Nevertheles the triticale grain can also be utilized in other varieties of food industry such as alcohol production or other fermentation uses. The research on the technological applicability of triticale started in seventies. It was conducted in numerous scientific institutes in the country and resulted in a number of concrete solutions.

7

Wpływ wybranych czynników na opory przepływu powietrza podczas magazynowania ziarna przenżyta

Kobus Z., Guz T., Kusińska E., Nadulski R., Rydzak L., Zawiślak K., Sobczak P., Starek A.

Logistyka

|

2014

|

nr 6

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczące wpływu wybranych czynników na proces aspiracji ziarna pszenżyta. Pomiary przeprowadzono dla surowca o wilgotności od 14 do 22%, przy zmiennym ob-ciążeniu jego warstwy od 0 do 70 kPa w okresie siedmiu dni od momentu napełnienia zbiornika. Prędkość przepływu powietrza zmieniano w zakresie od 0,1 do 1,0 m·s-1. Wykazano, że wszystkie badane czynniki mają istotny wpływ na proces magazynowania ziarna pszenżyta. Stwierdzono także, że wpływ wilgotności surowca na wielkość oporu przepływu powietrza jest zależny od wysokości warstwy ziarna.

EN

The article presents the research concerning of the influence of selected parameters on aspiration of trit-icale grain. The measurements were carried out for material with moisture content ranging from 14 to 22%, for its layer loading changing from 0 to 70 kPa within seven days after filling the container. The airflow velocity was changing from 0.1 to 1.0 m·s-1. The analyses verified the impact of all examined parameters on the storage process of triticale grain. It was shown also that influence of moisture content on the airflow resistance is depended on the height of grain layer.

8

Wykorzystanie skrobi z pszenżyta

Achremowicz B., Gambuś H., Haber T.

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2013

|

nr 1

112--117

PL

W artykule omówiono prowadzone w Polsce badania dotyczące możliwości przetwórczego wykorzystania skrobi z pszenżyta. W okresie od 1980 do 2010 roku przebadano około 40 odmian i rodów pszenżyta. Dokonano analizy składu chemicznego ziarna i skrobi. Oznaczono czystość skrobi, właściwości fizyczno-chemiczne, ziarnistość, kleikowanie oraz masę cząsteczkową. Zbadano podatność skrobi z pszenżyta na wybrane modyfikacje: enzymatyczną i chemiczną. Na tej podstawie określono możliwości wykorzystania skrobi do celów spożywczych i przemysłowych. Dalsze badania pozwoliły na zbadanie jej przydatności w produkcji ekstrudatów, w słodownictwie, a nawet zastosowania do wytwarzania klejów. Badania skrobi z pszenżyta można określić jako pełną analizę jej wartości przetwórczej i przydatności technologicznej. W przeglądzie, omówiono tylko krajowe badania skrobi i możliwości jej przemysłowego wykorzystania. Inne kierunki jak przydatność przemiałowa i piekarnicza, wykorzystanie w słodownictwie i piwowarstwie, będą tematem oddzielnych opracowań.

EN

The study describes studies conducted in Poland on the possibilities of industrial utilization of triticale starch. In the period from 1980 to 2010 about 40 varieties and cultivars of triticale were evaluated. Analyses of chemical composition of grains and starch were performed. The research on starch purity, its physico-chemical properties, granularity, pasting and molecular weight were done. The susceptibility of starch from triticale on selected modifications: enzymatic and chemical was also investigated. The work allowed to identify the possibility of using triticale starch for food and industrial applications. Further studies allowed to establish the usefulness of starch in the production of extrudates, in malting, and even the use for the manufacture of starch-based adhesives. Wide survey conducted on triticale starch can be described as a complete analysis of its value and usefulness of the technological processing. In the present review, only national study on starch and its possible industrial use is discussed. Other issues such as milling and bakery usefulness, usability in malting and brewing, due to the large size of content, will be the subject of further studies in this series.

9

Importance of epicuticular wax cover for plant/insect interactions: experiment with cereal aphids

Wójcicka A.

Polish Journal of Ecology

|

2013

|

Vol. 61, nr 1

183--186

EN

The epicuticular wax is the contact point between plants and the environment and plays a crucial role in mediating biotic and abiotic interactions. The associations between the content of epicuticular waxes, on surface plants of winter triticale with their acceptance by the grain aphid Sitobion avenae and bird cherry -oat aphid Rhopalosiphum padi were studied. In general, waxy genotype DED 1137 of winter triticale was less accepted by the cereal aphids than the wax less one (RAH 366). The waxy genotype decreased density of cereal aphids, prolonged maturity and decreased fecundity. Moreover, the comparison of abundance, development and fecundity of the aphid species on the triticale genotypes proved that tested genotypes differed in susceptibility to Sitobion avenae and Rhopalosiphum padi. The importance of the epicuticular wax compounds in the acceptance of plants by the aphids is discussed. The results indicated that aphids fed on waxy plants showed longer time of the prereproductive period and much lower total fecundity. Furthermore, waxy genotype reduced value of the cumulative aphid index and percentage of infested plants.

10

Metoda matematycznego modelowania płatami Béziera kształtu ziarna pszenżyta

Mieszkalski L.

Inżynieria Rolnicza

|

2013

|

R. 17, nr 2, t. 1

225--232

PL

Zainteresowanie produkcją pszenżyta w Polsce wzrasta ze względu na możliwość wykorzystania ziarna do wytwarzania etanolu. W pracy przedstawiono wspomaganą komputerowo metodę matematycznego modelowania kształtu powierzchni ziarna pszenżyta. Do modelowania kształtu wybrano ziarno pszenżyta odmiany Wanad o wymiarach: długość 8,1mm, szerokość 3,1mm, grubość 3,4mm. Kształt powierzchni ziarna pszenżyta został odwzorowany trzema płatami Béziera. Obliczenia i wizualizację zrealizowano w programie komputerowym Mathcad. Płaty Béziera mogą być stosowane do modelowania kształtu powierzchni ziarna pszenżyta. Opracowanie matematycznego modelu 3D kształtu bryły ziarna pszenżyta może być wykorzystane do modelowania procesu produkcji biopaliw. W przyszłych badaniach należy opracować numeryczną metodę doboru wartości parametrów sterujących kształtem płata Béziera na podstawie podstawowych wymiarów modelowanej bryły.

EN

Interest in the production of triticale in Poland is increasing due to the possibility of using grain to produce ethanol. The paper presents a method for computer-aided mathematical modeling of the shape of triticale grain. Wanad triticale grain was selected for modeling the shape: length 8.1mm, width 3.1mm, thickness of 3.4mm. The shape of the grain triticale was mapped with three Bézier patches. Calculations and visualization were implemented in a computer program Mathcad. Bézier patches may be used for modeling the shape of triticale grain. Development of a mathematical model of the 3D shape of the solid of triticale grain can be used for modeling of the biofuels production process. In future studies should develop A numerical method for selection of the control parameters of Bézier patch shape based on the basic dimensions of the modeled solid should be developed.

11

Spalanie ziarna kukurydzy, pszenżyta i żyta uprawianych przy ograniczonym nawożeniu azotowym

Kaszkowiak E., Kaszkowiak J., Szymczak M.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2013

|

Nr 2

58-59

PL

W pracy przedstawiono wyniki pomiarów ciepła spalania ziarna kukurydzy, pszenżyta i żyta. Rośliny uprawiano na glebach lekkich, stosując obniżone nawożenie azotem. W plonowaniu każdego z trzech badanych gatunków zbóż nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic pod wpływem wzrastających dawek nawożenia azotowego. Przy niskim poziomie nawożenia nie stwierdzono istotnych różnic wartości ciepła spalania między pszenżytem ozimym a kukurydzą, natomiast istotnie niższą wartością ciepła spalania od obu gatunków, cechowało się ziarno żyta. Wyjątkowo korzystne dla produkcji kukurydzy na ziarno warunki wegetacji spowodowały istotnie wyższe plonowanie i bardzo wysoką wydajność energetyczną w porównaniu do żyta i pszenżyta niezależnie od wysokości nawożenia azotowego.

EN

Measurement results of combustion heat of grain corn, triticale and rye are presented in the paper. Plants were grown on light soil at reduced nitrogen fertilization. No statistically significant differences were observed for increasing nitrogen fertilization in the yield of three cereal types tested. At a low level of fertilization, no significant differences of combustion heat between winter triticale and com were noticed, whereas a quite lower value of combustion heat in comparison with previous cereal types was found for rye. Extremely beneficial growing conditions in grain corn production resulted in the significantly higher yield and very high energy efficiency as compared to rye and triticale, regardless of the amount of nitrogen fertilizer.

12

Wpływ nawożenia na dostępność węglowodanów i wydajność procesu fermentacji alkoholowej surowców skrobiowych

Gumienna M., Szwengiel A., Szambelan K., Lasik M., Czarnecki Z.

Aparatura Badawcza i Dydaktyczna

|

2013

|

T. 18, nr 4

323-331

PL

W badaniach wykorzystano 27 próbek surowca (żyto, pszenżyto, kukurydza) pochodzącego z różnych lokalizacji o zmiennych poziomach nawożenia. Cel niniejszej pracy stanowiło zbadanie wpływu zmiennych dawek nawożenia azotowego na wydajność procesu fermentacji alkoholowej. Proces otrzymywania etanolu przeprowadzono z zastosowaniem metody bezciśnieniowego upłynniania skrobi. Oceny przebiegu procesu dokonano na podstawie bilansu materiałowego. Stwierdzono niejednoznaczny wpływ poziomu nawożenia na wydajność etanolu (L/100 kg surowca). W przypadku ziarna żyta stwierdzono istotny wpływ na obniżenie wydajności procesu fermentacji, a w odniesieniu do ziarna pszenżyta i kukurydzy nie stwierdzono istotnego wpływu tych czynników.

EN

The study used 27 samples of raw material (rye, triticale, com) originating from different locations with variable levels of fertilization. The object of this work was to investigate the effect of variable doses of nitrogen fertilization on the alcoholic fermentation process efficiency. The alcoholic fermentation was carried with non - pressure starch liquefaction method, in order to estimate material balance of the process. An ambiguous impact of fertilization on the ethanol productivity (L/100 kg material) was presented. In the case of rye grain a significant effect was found on reducing the efficiency of the fermentation process, and for triticale and corn grain a negligible effect on the above dependence was observed.

13

Wpływ ścieżek przejazdowych na plon roślin uprawnych

Niemczyk H., Buliński J.

Inżynieria Rolnicza

|

2012

|

R. 16, nr 2, t. 1

277-286

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań polowych nad wpływem sposobu wykonywania przejazdów po polu na plonowanie buraka, ziemniaka, rzepaku i pszenżyta ozimego. Badanie prowadzono na trzech obiektach: I - bez przejazdów (łan), II - z przejazdami wykonywanymi sposobem tradycyjnym (tj. po łanie roślin w pszenżycie, w rzepaku lub między rzędami roślin, przy standardowej rozstawie rzędów w okopowych), III - z przejazdami wykonywanymi po ścieżkach przejazdowych. Przejazdy maszyn rolniczych wykonane sposobem tradycyjnym spowodowały spadek plonu roślin w stosunku do łanu. Natomiast na poletkach usytuowanych między ścieżkami przejazdowymi plon był wyższy niż na pozostałych obiektach. Było to spowodowane wyższym plonowaniem roślin w rzędach sąsiadujących ze ścieżkami. Efekt brzegowy wynosił 10% dla ziemniaka, 45% dla buraka, 61% dla rzepaku i 88% dla pszenżyta ozimego. Wyższe plonowanie roślin rzędów brzegowych, przy stosowaniu dużej rozstawy ścieżek w łanie, zapewnia znaczną (rzepak, ziemniak) albo całkowitą (burak, pszenżyto) rekompensatę utraconego plonu, wynikającego z założenia ścieżek.

EN

The paper presents the results of field research on the effects of the method of running over the field on the yield of sugar beet, potatoes, rape and triticale. The research were carried out in three facilities: I - without runs (field), II - with conventional runs (i.e. on the field of plants in triticale, rape or between the rows of plants, at a standard spacing of rows for root crops), III - with runs carried out on tramlines. The runs of agricultural machines carried out with a conventional method caused decrease of the yield of plants in comparison to a field. While the plots situated between the tramlines showed a higher yield than the yield in the remaining facilities. It resulted from a higher yield of plants in rows near tramlines. The land effect was 10% for a potato, 45% for the sugar beet, 61% for rape and 88% for winter triticale. Higher yield of plants side rows at the use of wider spacing in the field ensures a considerable (rape, potato) or total (sugar beet, triticale) compensation of the lost yield resulting from setting tramlines.

14

Content of Heavy Metals in the Top Layer of Soils with Triticale Growing Thereon in One-Crop Systems

Ścigalska B., Łabuz B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 3

461-467

EN

The research was carried out in the period from 2002 to 2008 on the basis of a strict field experiment located at the Experimental Station of the Department of Soil and Plant Cultivation, University of Agriculture in Krakow, in the locality of Mydlniki near Krakow. A two-factor experiment was set up using a method of random sub-blocks, in 4 repetitions, on a typical, good wheat complex soil of a slightly acid reaction (pHCl = 5.7). Two triticale species were grown: Woltario winter triticale and Matejko spring triticale, using three crop sequences: Norfolk crop rotation, two species, one-crop system with the addition of oats, and one species, one-crop system with the addition of triticale. The objective of the research was to assess the heavy metal contamination level (Cr, Zn, Pb, Cu, Cd, Ni, and Mn) of the top soil layer (0–20 cm) when triticale was grown thereon using a one-crop system method in comparison with the cultivation of triticale using crop rotation. In the soil material, the following was determined: pH, organic matter, and total content of heavy metals. The research experiments showed that the analyzed soil on which triticale was grown during a period of 6 years using a one-crop system was characterized by an averagely higher content of Cr, Zn, Pb, Cu, Ni, and Mn compared with the crop rotation system, and by a higher content of Cd. In the objects, where a two species, one-crop system was applied with oats as a forecrop for triticale, it was reported that the content of Cr, Zn, Pb, Fe, and Ni tended to decrease whereas the Cu content to increase. Except for Cu, the highest increase in the content of heavy metals in the soil was reported for the one species, one-crop system used to grow this cereal.

PL

Badania realizowano w latach 2002–2008 na bazie ścisłego doświadczenia polowego, zlokalizowanego w Stacji Doświadczalnej Katedry Ogólnej Uprawy Roli i Rooelin Uniwersytetu Rolniczego w Mydlikach koło Krakowa. Dwuczynnikowe doświadczenie założono metodą losowych podbloków, w 4 powtórzeniach, na glebie brunatnej właściwej, kompleksu pszennego dobrego o odczynie lekko kwaoenym (pHKCl = 5,7). Uprawiano dwie odmiany pszenżyta – ozimą Woltario i jarą – Matejko w trzech wariantach następstwa roślin: płodozmian Norfolk, monokultura zbożowa 2-gatunkowa z udziałem owsa i monokultura 1-gatunkowa z udziałem pszenżyta. Celem badań była ocena stopnia zanieczyszczenia wierzchniej warstwy gleby (0–20 cm) Cr, Zn, Pb, Cd, Cu, Fe, Ni i Mn w uprawie pszenżyta w monokulturach zbożowych w porównaniu z uprawą tego zboża w płodozmianie. W materiale glebowym oznaczono: pH, materię organiczną oraz całkowitą zawartość metali ciężkich. Wyniki badań wykazały, że gleba spod uprawy w 6-letniej monokulturze zbożowej pszenżyta charakteryzowała się średnio wyższą w porównaniu z płodozmianem zawartością Cr, Zn, Pb, Cu, Ni i Mn oraz podwyższoną zawartością Cd. W monokulturze 2-gatunkowej w obiektach, gdzie przedplonem dla pszenżyta był owies, obserwowano tendencję do spadku zawartości Cr, Zn, Pb, Fe, Ni i wzrostu zawartości Cu. Natomiast w 1-gatunkowej monokulturze tego zboża zanotowano największy wzrost zawartości metali ciężkich w glebie – z wyjątkiem Cu.

15

Wpływ wilgotności na zużycie energii bezpośredniej w procesie rozdrabniania ziarna żyta i pszenżyta

Marks H.

Inżynieria Rolnicza

|

2010

|

R. 14, nr 7

125-130

PL

Celem pracy była ocena energochłonności, czasu trwania i stopnia rozdrobnienia ziarna żyta i pszenżyta przy użyciu rozdrabniacza bijakowego. Wykazano istotny statystycznie wpływ wilgotności, gatunku i odmiany ziarna na wzrost nakładów energii i czasu (wydajność) oraz obniżenie stopnia rozdrabniania w procesie rozdrabniania udarowego ziarna zbóż.

EN

The goal of this work was to estimate the energy consumption and duration of grinding as well as the fineness degree of rye and triticale after a beater grinder had been used. It was proved that humidity, species and variety of the grain have statistically relevant impact on the increase of energy and time expenditure (efficiency) as well as on the decrease of the fineness degree in the process of cereal grains impact grinding.

16

Wpływ wilgotności na wybrane właściwości fizyczne pszenżyta odmiany Pawo

Kobus Z., Guz T., Kusińska E., Nadulski R., Oszczak Z.

Inżynieria Rolnicza

|

2010

|

R. 14, nr 3

61-67

PL

W pracy badano wpływ wilgotności na zmiany wybranych właściwości fizycznych pszenżyta odmiany Pawo. Materiał badawczy dowilżano do 6 poziomów wilgotności: 14, 16, 18, 20, 22 oraz 24%. W dowilżonym surowcu oznaczano następujące właściwości: kąt zsypu, kąt naturalnego usypu, gęstość usypną, gęstość utrzęsioną, gęstość właściwą, masę 1000 ziaren, porowatość oraz przeprowadzono analizę rozkładu granulometrycznego. Wzrost wilgotności ziarniaków spowodował spadek gęstości (właściwej, usypnej i utrzęsionej) oraz wzrost masy 1000 ziaren i kątów zsypu i usypu.

EN

The research focused on moisture content impact on changes in selected physical properties of the Pawo variety triticale. Moisture content in test material was increased to 6 levels: 14, 16, 18, 20, 22 and 24%. The following properties were determined for test material prepared in this way: tipping angle, natural pouring angle, pouring density, shaken density, specific density, weight of 1000 grains and porosity. Moreover, the researchers carried out grain size distribution analysis. Growing seed moisture content resulted in drop of density (specific, pouring and shaken) and an increase in weight of 1000 seeds as well as tipping and pouring angles.

17

Wpływ warunków ekstruzji na wybrane cechy ekstrudatów pszenżytnich

Makowska A., Baumann Ł., Obuchowski W., Gutsche M.

Aparatura Badawcza i Dydaktyczna

|

2010

|

T. 15, nr 3

93-98

PL

Badano wpływ warunków ekstruzji na cechy ekstrudatów pszenżytnich. Ekstruzji poddawano całoziarnową mąkę pszenżytnią. Określano wpływ wilgotności surowca, obrotów ślimaka oraz temperatury procesu na wybrane właściwości ekstrudatów. Najlepszy efekt ekstruzji uzyskano poddając ekstruzji surowiec o wilgotności 20%, przy obrotach ślimaka 60 rpm i profilu temperaturowym komory ekstrudera 135-155-135 stopni Celsjusza. Przeprowadzone badania potwierdziły, że przy odpowiednim dobraniu parametrów procesu pszenżyto może być z powodzeniem wykorzystywane do produkcji wyrobów ekstrudowanych.

EN

Effect of extrusion conditions on characteristic of the triticale extrudates were studied. Wholemeal triticale flour was extruded. Determination of impact of moisture content in raw material, screw speed and process temperature on some characteristic of end product were investigated. The best extrusion results were obtained when the moisture content of flour was 20%, screw speed was 60 rpm and temperature of barrel zones were 135-155-135 degrees of Celsius. This research investigated that triticale can be used as a raw material for extrudates production.

18

Charakterystyka wybranych odmian pszenżyta jako potencjalnego surowca do produkcji chleba chrupkiego metodą ekstruzji

Obuchowski W., Banecki K., Gutsche M.

Aparatura Badawcza i Dydaktyczna

|

2010

|

T. 15, nr 3

13-17

PL

Przeprowadzono charakterystykę towaroznawczą i fizykochemiczną pięciu ozimych i dwóch jarych odmian pszenżyta jako potencjalnego surowca do produkcji chleba chrupkiego. Wykazano, że z wyjątkiem odmiany Grenado wszystkie pozostałe odmiany pszenżyta odpowiadają wymaganiom stawianym surowcowi do produkcji takiego chleba metodą ekstruzji.

EN

Five winter and two spring triticale varieties were evaluated as a potential raw material to crisp bread production. It was found, that all but one Grenado varieties comply with requirements to such type of bread produced according to extrusion cooking technology.

19

Wpływ wybranych czynników na nierównomierność dozowania nasion pszenżyta wybranym kołeczkowym zespołem wysiewającym

Bondyra R., Markowski P., Rawa T.

Inżynieria Rolnicza

|

2008

|

R. 12, nr 2(100)

7-14

PL

Badano wpływ szerokości międzyrzędzi, prędkości siewu oraz szerokości szczeliny wysiewającej na nierównomierność dozowania kołeczkowym zespołem wysiewającym nasion pszenżyta ozimego odmiany "Woltario" w ilości 130 kgźha-1. Analiza korelacji czynników wykazała, że przy założonym poziomie istotności [alfa] = 0,05 istotny wpływ na nierównomierność dozowania nasion ma szerokość międzyrzędzi oraz prędkość siewu. W wyniku analizy regresji wielu zmiennych z krokową procedurą eliminacji zmiennych nieistotnych otrzymano równanie stopnia drugiego, które zawiera dodatkowo trzecią zmienną - szerokość szczeliny wysiewającej.

EN

The effect of interrows width, speed of sowing and width of sowing slit on non-uniformity of Woltario cv. winter triticale seeds dosed with pin sowing unit at 130 kg per ha was tested. Analysis of correlation coefficients performed at [alpha]=0.05 showed that significant effect on non-uniformity of seeds dosage was stated for width of interrows and speed of sowing. After regression analysis with step-wise procedure of non-significant factors elimination square equation with additional third variable - width of sowing slit was received.

20

Zastosowanie metody równoczesnej hydrolizy i fermentacji zacierów pszenżytnich do produkcji bioetanolu

Gumienna M., Lasik M., Szambelan K., Czarnecki Z., Nowak J.

Aparatura Badawcza i Dydaktyczna

|

2008

|

T. 13, nr 4

111--119

PL

Celem badań była optymalizacja procesu hydrolizy i fermentacji skrobi zawartej w ziarnie pszenżyta poprzez dobór dawek enzymów amylolitycznych i proteolitycznych zdolnych do efektywnej hydrolizy natywnej skrobi i białek oraz ich wpływ na wydajność alkoholu etylowego uzyskanego metodą SSF. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że enzymy te i zastosowana metoda jednoczesnej hydrolizy i fermentacji (SSF) ziarna pszenżyta nie przynosi zadowalających rezultatów. Najwyższą wydajność etanolu (28,67% w stosunku do wydajności teoretycznej) osiągnięto przy dawce enzymów 1,38 ml/kg zmielonego ziarna, gęstości zacieru 25°Blg i pH 4,0. Stwierdzono także, że zastosowane parametry nie mają wpływu na efektywność fermentacji. Wydajniejszą metodą produkcji etanolu z ziarna pszenżyta okazała się metoda bezciśnieniowego upłynniania skrobi (BUS), która daje znacznie lepsze rezultaty przy zastosowaniu tych samych enzymów, a najwyższa wydajność wynosiła 88,07% wydajności teoretycznej.

EN

The aim of this work was to optimise the influence of various parameters (pH, mash density, enzymes dosage) during the simultaneous saccharification and fermentation (SSF) method for ethanol production from triticale. It was found that the enzymes and SSF method gave no satisfactory effects. The highest ethanol yield (28,67% of the theoretical yield) was achieved for enzymes dosage 1,38 ml/kg, mash density 25°Blg and pH 4.0. The more effective method for ethanol production from triticale grain was the non pressure starch liquefication process, when the highest ethanol yield reached 88,07% of the theoretical yield.