Suplementy diety są to środki spożywcze mające na celu uzupełnienie normalnej diety, będące skoncentrowanym źródłem witamin lub składników mineralnych lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub inny fizjologiczny. Przepisy polskie dostosowane do przepisów Unii Europejskiej szczegółowo regulują kwestie dotyczące witamin i składników mineralnych, jakie można stosować do suplementów diety. Natomiast brak jest zarówno w kraju, jak i w Unii Europejskiej wymagań dotyczących maksymalnych poziomów witamin i składników mineralnych oraz innych składników, w tym składników roślinnych. Składniki suplementów diety oraz ich dawki, a także przeznaczenie produktu, prezentacja, w tym oświadczenia zdrowotne są bardzo ważnymi elementami oceny i kwalifikacji produktów. Należy pamiętać, iż środkom spożywczym nie można przypisywać właściwości zapobiegania lub leczenia chorób. Każdy produkt powinien być oceniany indywidualnie biorąc pod uwagę ogół cech dotyczących składu, przeznaczenia i prezentacji.
EN
“Food supplements” means foodstuffs the purpose of which is to supplement the normal diet and which are concentrated sources of nutrients or other substances with a nutritional or physiological effect. The Polish legal regulations have been harmonized with the European Union law. There are no particular requirements concerning the maximum levels of vitamins, minerals and other ingredients in food supplements. The ingredients of food supplements and their daily doses, as well as the purpose of use and health claims are very important for assessment and classification of the product. It is necessary to remember, that food information shall not attribute to any food the property of preventing, treating or curing a human disease, nor refer to such properties. Every product should be assessed case by case by taking into account all aspects relating to the composition, purpose of use and presentation.
Wobec znacznego stopnia niedoboru jodu w Polsce, od 1997r. wprowadzony został obowiązek powszechnego jodowania soli kuchennej. Sól przeznaczona do spożycia bezpośredniego powinna zawierać 2,3 +/- 0,77 mg jodu/100g soli. Obok badań dotyczących spożycia jodu i wpływu na zdrowie, realizowany jest monitoring jakości jodowania soli. Analiza danych z ocen przeprowadzonych przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej w latach 2000-2006 wykazała, iż w: 2000 r. - 80% prób soli miało prawidłową zawartość jodu, w 2001 r. - 86%, w 2002 r. - 79%, w 2004 r. - 93%, w 2005r. - 92% i w 2006r.- 94% prób soli.
EN
In 1997, considering a significant iodine deficiency in Poland an obligatory salt iodization programme was introduced at the level of 2,3 +/- 0,77 mg iodine/100g salt. Iodine intake studies and influence on health, as well as monitoring of the quality of salt is carried out in Poland. The data analysis of the research conduced by the State Sanitary Inspection in 2000- 2006 revealed that in 2000 - 80% of the examined salt samples had the appropriate iodine content, in 2001 - 86% of the samples, in 2002 - 79%, in 2004 - 93%, in 2005 - 92% and in 2006 - 94% of the studied samples.
W Polsce, tak jak i na całym świecie, obserwuje się zwiększenie liczby osób w starszym wieku (65 lat i więcej). Liczne choroby i przyjmowanie leków wymuszają modyfikacje odżywiania i ograniczają swobodny wybór żywności osobom starszym. Brak niektórych produktów w codziennej diecie może obniżać wartość odżywczą racji pokarmowych seniorów i prowadzić do niedoborów witamin i składników mineralnych. Ludzie w średnim i starszym wieku, w celu poprawy zdrowia i opóźnienia procesu starzenia organizmu, często na własną rękę zażywają wiele różnych suplementów witaminowo-mineralnych oraz ziołowych. Celem pracy była analiza składu i przeznaczenia wybranych suplementów diety oraz środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego ze szczególnym uwzględnieniem produktów dla osób starszych. Materiał do badań stanowiła dokumentacja środków spożywczych opiniowanych w Instytucie Żywności i Żywienia. Analiza wykazała, iż produkty zapobiegające, opóźniające procesy starzenia, skierowane do osób starszych jako uzupełnienie diety stanowiły w sumie niewielką grupę opiniowanych produktów (5,6%).
EN
Both in Poland and in the world there is an increase in the number of elderly people. Due to numerous diseases and medication, diet modification is needed, which limits freedom of choice from foods. Lack of certain products in the daily diet may lower the nutritional value of food rations seniors and result in deficiencies of vitamins and minerals. People often middle-aged and older on their own enjoy a wide variety of vitamin and mineral supplements and herbal to improve the health and delay the aging process of the body. The aim of the study was to analyze the composition and destination of selected dietary supplements and foods intended for particular nutritional with particular emphasis on products for the elderly. The material used for the study was the documentation of foodstuffs of an opinion at the Institute of Food and Nutrition. The analysis showed that the products to prevent, delay the aging process of an opinion formed a small group of products (5.6%).
Wprowadzenie. Produkty dla niemowląt i małych dzieci są traktowane jako środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Szczegółowe wymagania w zakresie składu oraz znakowania tych produktów są określone w obowiązujących przepisach prawnych. Analiza jakości tych produktów wprowadzanych do obrotu jest konieczna dla zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia konsumentów. Celem pracy była ocena wartości energetycznej, zawartości białka i tłuszczu oraz prawidłowości znakowania środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego dla niemowląt i małych dzieci. Materiał i metody. Materiał do analizy stanowiły wyniki badań monitoringowych preparatów do początkowego żywienia niemowląt, w tym mleka początkowego, preparatów do dalszego żywienia niemowląt, w tym mleka następnego oraz produktów zbożowych przetworzonych i innych środków spożywczych przeznaczonych dla niemowląt i małych dzieci przeprowadzonych w 2008 r. Wyniki i wnioski. Wszystkie przebadane próbki produktów dla niemowląt i małych dzieci w zakresie wartości energetycznej, zawartości białka i tłuszczu oraz pod względem znakowania były zgodne z obowiązującymi wymaganiami.
EN
Introduction. The foodstuffs intended for infants and young children are concerned as foodstuffs intended for particular nutritional uses. The particular requirements applying to the composition and labeling of these products are specified in valid legislation. The analysis of products that are put on the market is necessary to assure safety and protection of consumer’s health. The aim of analysis was assessment of energy value, protein and fat contents and correctness of labeling of the foodstuffs intended for particular nutritional uses for infants and young children. Materials and methods. The analysis was based on the results of monitoring examination of infant formulae and follow-on formulae and processed cereal-based foods and baby foods for infants and young children in 2008. Results and conclusions. The all assessed samples of foodstuffs intended for infants and young children met the requirements concerning energy value, protein and fat contents and correctness of labeling according to the valid legislation.
W Polsce na przestrzeni ostatnich lat obserwuje się wzrost popularności suplementów diety, zarówno wśród osób zdrowych, jak i chorych. W pracy przedstawiono wyniki pilotażowego badania ankietowego, którego celem była ocena częstości spożycia suplementów diety oraz przyczyn ich stosowania. Badanie przeprowadzono jesienią 2012 r. wśród 60 osób. Wyniki badania wskazują na dużą popularność suplementów diety - 58,3% badanych deklarowało ich stosowanie. Respondenci najczęściej (54%) sięgali po produkty złożone stanowiące kombinację witamin, składników mineralnych i innych składników, w tym składników roślinnych. Dużą popularnością cieszyły się także produkty witaminowe (29%) oraz produkty z kwasami tłuszczowymi omega-3 (23%). Badani stosowali suplementy diety przede wszystkim w celu uzupełnienia niedoborów w diecie (54,2%), a także w celu wzmocnienia odporności (42,8%) oraz poprawy kondycji skóry, włosów i paznokci (25,7%).
EN
In recent years, the food supplements have been gaining in popularity in Poland among both healthy individuals and people suffering from various diseases. The article presents the results of pilot study the aim of which was to assess the frequency of consumption of food supplements and the reasons for their use. The study was conducted in autumn of 2012 among 60 people. The results of the study indicate a wide popularity of food supplements - 58.3% of the responders declared that they use them. Most of respondents (54%) consumed multi-component products containing vitamins, minerals and other components, including plant ingredients. The products containing vitamins (29%) and products with fatty acids omega-3 (23%) were very popular as well. The most common reasons for using food supplements by responders were: to supplement some ingredients in the diet (54.2%), to support body’s immune system (42.8%) and to improve condition of skin, hair and nails (25.7%).
Ze względu na zmieniające się przepisy unijne dotyczące żywności, a także różne sposoby interpretowania definicji „środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego” w krajach Unii Europejskiej, postanowiono znieść pojęcie tych środków, zaś dyrektywę 2009/39/WE zastąpić rozporządzeniem (UE) nr 609/2013. W rozporządzeniu tym określono kategorie żywności mające zasadnicze znaczenie dla zaspokojenia wymogów żywieniowych niektórych wrażliwych grup ludności (preparaty do początkowego i do dalszego żywienia niemowląt, produkty zbożowe przetworzone, żywność dla dzieci, żywność specjalnego przeznaczenia medycznego oraz środki spożywcze zastępujące całodzienną dietę, do kontroli masy ciała). W rozporządzeniu określono również procedurę postępowania wobec kategorii żywności, które nie zostały objęte tym rozporządzeniem (żywność odpowiednia dla osób nietolerujących glutenu oraz żywność odpowiednia dla osób z nietolerancją laktozy) oraz określono procedurę postępowania wobec dwóch kategorii żywności (napoje na bazie mleka i podobne produkty przeznaczone dla małych dzieci oraz żywność przeznaczona dla sportowców), dla których mogą zostać ustanowione przepisy szczegółowe, jeśli Komisja Europejska uzna to za konieczne. Omówione w niniejszej pracy zmiany legislacyjne mają na celu zapewnienie bardziej skutecznego i zharmonizowanego wdrażania aktów prawnych Unii.
EN
Due to the changing legislation on food in European Union and the different ways of interpreting the definition of “foodstuffs for particular nutritional uses” in different countries of European Union, it was decided to abolish the concept of this type of food, and to replace directive 2009/39/EC with the regulation (EU) No 609/2013. In this regulation, it has been established, for which categories of food the specific requirements will be lied down in the form of delegated acts. Such categories of food are vital for the management of certain conditions and/or are essential to satisfy the nutritional requirements of certain clearly identified vulnerable population groups. Those categories of food include infant formula and follow-on formula, processed cereal-based food and baby food, and food for special medical purposes. A procedure for dealing with the categories of food that are not covered by this regulation has been specified as well (foodstuffs suitable for people intolerant to gluten, foodstuffs suitable for people with lactose intolerance). In addition, this regulation specifies a procedure for dealing with the categories of food, for which the specific requirements may be lied down in the future, if European Commission considers it necessary (milk-based drinks and similar products intended for young children and food intended for sportspeople). Presented in this article legislative changes aim to ensure a more effective and harmonised implementation of Union legal acts.
The aim of this study was to establish the optimal conditions for the culture of equine hepatocytes in a monolayer configuration. The obtained results show that the rate of MTT metabolism correlated with the number of cultured cells and a linear increase of MTT reduction rate was observed in cases when the cell density varied between 1.25 × 10⁴ to 5 × 10⁴ viable cell/well of 96-well plate. Hepatocytes reached the optimal cell attachment rate and MTT reduction at a cell density of 5 × 10⁴ cells/well. The number of attached cells to a plastic culture dish was also related to incubation time. The greatest ability of hepatocytes to attach to the culture dish was observed after 10 h of incubation and it was found to be 84.1 ± 2.5% of seeded hepatocytes. It was also found that fetal bovine serum was more efficient than horse serum for the attachment of equine isolated hepatocytes in a monolayer culture. The highest rate of cell attachment (assessed microscopically and with MTT reduction test) was observed when cells were plated with the culture medium supplemented with FBS or HS at a concentration of 5%. However, medium supplementation with higher than 5% serum concentration (10% of FBS or HS) significantly decreased MTT reduction rate. The rate of MTT metabolism and cell attachment in hepatocytes cultured in WE supplemented with FBS or HS was also dependent on the plating time and were the highest after 10 h of seeding.