Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Mobile app in management of the gluten-Free diet

100%

Grabowicz A. , Czaja-Bulsa G.

|

tom T. 72, nr 11

24--25

EN

The only treatment available for celiac disease and other gluten-related disorders remains a lifelong gluten-free diet. Knowledge of the gluten content in foods is one of the crucial factors for dietary compliance which helps prevent future complications related to gluten consumption. In order to help patients cope with the burdens of the gluten-free diet, a mobile app was created. The bezGlutenu mobile app (Polish “Gluten-Free”) is the first mobile app in Poland serving as a database of every product licensed with the Crossed Grain symbol available on the Polish Market. This mobile app can help patients with the management of the gluten-free diet.

PL

Jedyną dostępną formą leczenia celiakii oraz innych chorób glutenozależnych pozostaje dożywotnie stosowanie diety bezglutenowej. Wiedza dotycząca zawartości glutenu w produktach spożywczych jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na utrzymanie reżimu dietetycznego, który pomaga zapobiec powikłaniom związanym ze spożyciem glutenu. Aby pomóc pacjentom w radzeniu sobie z dietą bezglutenową powstała aplikacja mobilna bezGlutenu – pierwsza w Polsce aplikacja mobilna służąca jako baza wszystkich produktów oznaczonych licencjonowanym znakiem Przekreślonego Kłosa dostępnych na polskim rynku.

2

Trudności związane z przestrzeganiem diety bezglutenowej przez chorych na celiakię mieszkających na Górnym Śląsku

84%

Ferster M. , Obuchowicz A. , Jarecka B. , Pietrzak J. , Karczewska K.

|

tom 11

|

nr 4

410-418

EN

Compliance with gluten-free diet is the basic method for controlling coeliac disease in patients regardless of their age. It may be, however, challenging to follow in daily life. The prevalence of the disease (approx. 1% of European population is affected) makes it an important public health problem. Aim of the study: Investigating the difficulties and obstacles related to compliance with gluten-free diet by children and adult patients living in Upper Silesia region. Material and method: The study included 30 mothers of children with coeliac disease (Group I) and 30 adult coeliac disease patients (Group II). The patients kept a gluten-free diet. Data were obtained in an anonymous survey drawn up for the purpose of this study, conducted in 2010. Results: The respondents reported a very limited access to gluten-free meals in mass-catering establishments (76.7% of the participants in Group II, and 70% children at nurseries, kindergartens and schools), lack of adequate food product labelling (93% in both groups), difficulties experienced in social life (60% in Group II), difficulties experienced when travelling within Poland (76.7% in Group II) and abroad (83.3% in Group II), and no existing reimbursement plan for the high diet costs (16.7% in Group I vs. 26.7% in Group II). Conclusions: 1) The necessity of compliance with gluten-free diet causes a lot of difficulties in everyday life to patients with coeliac disease and parents of children suffering from coeliac disease. Proper treatment requires their identification by the attending physician. 2) Improved food labelling as regards gluten content as well as inclusion of gluten-free meals in the menu of food-serving establishments will contribute to improved quality of life of children and adults suffering from coeliac disease. 3) Associations of patients on a gluten-free diet should continue their efforts to have high costs of this diet refunded.

PL

Przestrzeganie diety bezglutenowej jest podstawową metodą leczenia chorych na celiakię, niezależnie od wieku pacjenta. Może to być uciążliwe w codziennym życiu. Częstość występowania choroby (około 1% populacji europejskiej) sprawia, że stanowi ona istotny problem zdrowia publicznego. Cel pracy: Poznanie trudności związanych ze stosowaniem diety bezglutenowej przez dzieci i osoby dorosłe chore na celiakię mieszkające na Górnym Śląsku. Materiał i metoda: W badaniu uczestniczyło 30 matek dzieci (grupa I) oraz 30 osób dorosłych chorych na celiakię (grupa II). Chorzy przestrzegali diety bezglutenowej. Dane uzyskano na podstawie autorskiej anonimowej ankiety. Badania prowadzono w roku 2010. Wyniki: W związku ze stosowaniem diety respondenci relacjonowali bardzo ograniczony dostęp do posiłków bezglutenowych w miejscach zbiorowego żywienia (76,7% badanych w grupie II oraz 70% dzieci w żłobkach, przedszkolach, szkołach), brak wyraźnego oznakowania żywności (w obu grupach po 93% osób), trudności w kontaktach towarzyskich (60% w grupie II), podczas podróży krajowych (76,7% w grupie II) i zagranicznych (83,3% w grupie II) oraz brak możliwości refundacji wysokich kosztów diety (16,7% w grupie I vs 26,7% w grupie II). Wnioski: 1) Konieczność przestrzegania diety bezglutenowej przysparza pacjentom z celiakią i rodzicom chorych dzieci wielu trudności w życiu codziennym. Prawidłowy przebieg leczenia wymaga ich rozeznania przez lekarza prowadzącego. 2) Poprawa oznakowania żywności pod względem zawartości glutenu, a także uwzględnianie posiłków bezglutenowych w jadłospisach placówek prowadzących zbiorowe żywienie przyczyni się do poprawy jakości życia dzieci i dorosłych chorych na celiakię. 3) Stowarzyszenia pacjentów będących na diecie bezglutenowej powinny nadal zabiegać o możliwość refundacji wysokich kosztów tej diety.

3

Zmiany na rynku żywności bezglutenowej

84%

Rybicka I.

|

tom T. 68, nr 8

32--35

PL

Żywność bezglutenowa należy do najważniejszego i najszybciej rozwijającego się rynku żywności w nietolerancjach pokarmowych. Obserwuje się także wzrost zainteresowania produktami bezglutenowymi w redukcji masy ciała. W artykule omówiono polski i światowy rynek żywności bezglutenowej oraz wskazano najważniejszych Producentów omawianego asortymentu żywności. Ponadto wymieniono polskich Producentów z nadaną licencją przekreślonego kłosa. Zwrócono także uwagę na obserwowany w ostatnich latach wzrost wartości rynku żywności bezglutenowej na świecie i w Polsce oraz na znaczne poszerzenie asortymentu surowców bezglutenowych. Obecnie na rynku dostępne są powszechnie stosowane surowce bezglutenowe, m.in. kukurydza, ryż, ziemniaki i gryka oraz stosunkowo młode na rynku bezglutenowym: owies, amarantus, teff i miłka abisyńska. Przedstawiono także instytucje w największym stopniu kształtujące jakość żywności bezglutenowej w Polsce.

EN

Gluten-free food is the most important and most quickly developing category on the market of food intolerance. The increased popularity of gluten-free products in a weight reduction is also observed. The article discusses the Polish and global market of gluten-free food, indicating the most important Polish and international gluten-free producers. The list of Polish producers with a license of Crossed Grain is also given. Growing trend in the market value of gluten-free food is underlined. Moreover, the variety of gluten-free raw materials is indicated. Currently used and commonly available gluten-free products are based on corn, rice, potato and buckwheat, as well as on a relatively young on the gluten-free market: oat, amaranth, teff and quinoa. Furthermore, the article presents the most significant institutions influencing the quality of gluten-free products on Polish market.

4

Celiakia, etiologia, klinika i dieta

67%

Chelstowska M.

|

nr 4

377-380

5

Nietolerancja glutenu

67%

Bartnik M.

|

tom T. 53, nr 7

33-34

PL

W artykule przedstawiono niektóre ważniejsze problemy dotyczące celiakii (m.in. toksyczność białek prolaminowych, produkty bezglutenowe i problemy legislacyjne, wykorzystanie owsa, gryki i amarantusa w diecie bezglutenowej).

EN

Aspects of coeliac disease are discussed from the viewpoint of different problems connected with the dietetic therapy (e.g. toxicity of prolamins, gluten-free products and legal problems, oats, buckwheat and amaranthus in gluten-free diets).

6

Strategie wytwarzania genotypow pszenicy o obnizonej zdolnosci wywolywania alergii i celiakii

67%

Waga J. , Zientarski J.

|

nr 244

79-90

7

Celiakia – perspektywa socjomedyczna

67%

Wieczorkowska M.

|

2021

|

nr 79

7-30

EN

Coeliac disease (CD, gluten enteropathy, gluten sprue) is an autoimmune, genetic condition related to possesion of certain combination of genes HLA-DQ2 and HLA-DQ8. In persons suffering from CD eating gluten causes villus atrophy, which in turn effects with absorption disorders and other medical conditions (weight loss, anemy, lack of vitamins, osteoporosis). It is chronic and nontreatable condition and in most cases the sole treatment is restrictive gluten-free diet involving full elimination from meals certain proteins present in cereals – gliadin in wheat, secalin in rye, hordein in barley and avenin in oats. CD is commonly associated with childhood but its prevalence in adult life is more and more frequent. Gluten-free diet, which is the only known therapy requires from the sick person systematicity and consequence and is often related to change in the life style. The aim of the article is to present complexity of medical background of the disease and its implications regarding reactions toward a disease, the life and dealing with it as well as social and environmental determinants influencing improvement in the patients’ condition. It has been assumed that it is a condition still not enough recognized in the society as well as among doctors (which proves the average time of the proper diagnosis). The main thesis of the paper states that the coeliac disease is a complex condition and the lack of the classical medication makes it a disease, that the success of the therapy strongly depends on the patients, their knowledge and determination in the demanding diet. From the social point of view misunderstanding of the patient may frequently negatively influence their illness behavior, which in turn, can have a negative impact on their condition. Additionally, coeliac patients have to deal with limitations in everyday routines – job performance, travelling or meetings. The article is constructed in sociomedical frames. In the first part, the article presents medical image of the disease – its clinical description, types and variants as well as diagnostic path. Presentation of those issues in the first place is crucial to understand properly the essence of the disease and difficulties in dealing with it as well as with the co-existing conditions. The second part is devoted to sociomedical perspective – it describes the disease from the patient’s perspective taking into account their reactions toward the condition, undertaking the sick role, illness behavior, stigma management, relations with others and everyday problems resulting from the disease and diet. Presented reflections don’t exhaust the complexity of the topic and multidimensional problems of the coeliac patients. Subsequent parts of the article are aimed at showing that complexity and can be the starting point for deeper and more detailed analises. The article is based on the review of the Polish and foreign body of work in that field as well as obtainable research in that area.

PL

Celiakia (choroba trzewna, enteropatia glutenowa) to choroba genetyczna (związana z występowaniem u chorych specyficznego wariantu genów HLA-DQ2 oraz HLA-DQ8) o charakterze autoimmunologicznym. U chorych spożywanie glutenu prowadzi do zaniku kosmków znajdujących się w błonie śluzowej dwunastnicy i jelita cienkiego, co w konsekwencji prowadzi do zaburzeń wchłaniania i innych związanych z tym dolegliwości (utrata masy ciała, anemia, niedobory witamin, osteoporoza). Jest to choroba przewlekła, nieuleczalna i w większości wypadków jedynym lekarstwem jest restrykcyjna dieta polegająca na eliminacji z pożywienia frakcji białek zawartych w takich zbożach jak pszenica (gliadyna), żyto (sekalina), jęczmień (hordeina) i owies (awenina). Celiakia to choroba najczęściej kojarzona z okresem dzieciństwa, jednak coraz częściej rozpoznawana jest w życiu dorosłym. Dieta bezglutenowa, będąca jedynym lekarstwem, wymaga od chorego systematyczności oraz konsekwencji i często wiąże się ze zmianą stylu życia. Celem artykułu jest zaprezentowanie złożoności medycznego podłoża choroby i wynikających z niego implikacji dotyczących reakcji na chorobę, życia i radzenia sobie z nią oraz społecznych i środowiskowych czynników wpływających na poprawę stanu zdrowia chorych na celiakię. Przyjęto bowiem założenie, iż jest to schorzenie wciąż mało rozpoznane w społeczeństwie, a także mało uświadomione w środowisku medycznym (o czym świadczy średni czas diagnozy celiakii). Główna teza artykułu głosi, iż celiakia jest chorobą złożoną, zaś brak klasycznego lekarstwa czyni ją schorzeniem, w którym sukces terapii zależy w ogromnym stopniu od pacjenta, jego wiedzy oraz determinacji w stosowaniu wymagającej diety eliminacyjnej. Z punktu widzenia społeczeństwa niezrozumienie chorego często negatywnie wpływa na jego zachowania w chorobie, co może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia. Pacjenci z celiakią borykają się dodatkowo z ograniczeniami w codziennym funkcjonowaniu – pracy, podróżach czy spotkaniach towarzyskich. Artykuł wpisuje się w ramy rozważań socjomedycznych. W pierwszej części prezentuje perspektywę medyczną dotyczącą istoty choroby, jej typów i odmian oraz diagnostyki. Prezentacja tych aspektów w pierwszej kolejności jest kluczowa dla zrozumienia istoty choroby i trudności w radzeniu sobie z nią oraz schorzeniami współwystępującymi. W drugiej części zaprezentowano – na podstawie wybranych koncepcji socjologii medycyny – chorobę z perspektywy pacjenta – jego reakcji i przyjmowania roli chorego, zachowań w chorobie, zarządzania piętnem z nią związanym, relacji z otoczeniem, a także codziennych problemów wynikających z konieczności stosowania diety eliminacyjnej. Prezentowane rozważania nie wyczerpują złożoności tematu i wieloaspektowości problematyki związanej z życiem oraz funkcjonowaniem pacjentów z celiakią. Wyodrębnione podrozdziały mają na celu ukazanie złożoności poruszanej w artykule problematyki i mogą stać się przyczynkiem do dalszych pogłębionych i szczegółowych analiz. Artykuł opiera się na przeglądzie przedmiotowej literatury polskiej i zagranicznej oraz badań w tym obszarze.

8

Celiakia - aspekty molekularne, technologiczne, dietetyczne

67%

Darewicz M. , Dziuba J. , Jaszczak L.

|

tom T. 65, nr 1

29-32

PL

W artykule przedstawiono charakterystykę prolamin zbóż oraz pochodzących z nich peptydów toksycznych dla chorych na celiakię oraz specyficzne reakcje układu immunologicznego u osób predysponowanych genetycznie. Zaprezentowano wyniki badań in silico (badania komputerowe) dotyczące białek i peptydów celiakiotoksycznych. Przedyskutowano metody proteolizy prolamin zbóż z wykorzystaniem wybranych szczepów mikroorganizmów oraz enzymów w celu detoksykacji tych białek. Omówiono wady i zalety diety stosowanej przez chorych na celiakię, rynek produktów bezglutenowych, a także przepisy dotyczące znakowania produktów bezglutenowych i alergennych.

EN

This paper presents characteristic of cereal prolamins and their coeliac-toxic peptides and the immune response in people genetically predisposed. In silico studies results of coeliac-toxic proteins and peptides are presented. The methods of cereal prolamin proteolysis using selected strains of microorganisms and enzymes in detoxification of these proteins are described. Advantages and disadvantages of diet for patients with celiac disease, gluten-free products market and labeling rules of gluten-free and allergens products are described.

9

Celiaklia

67%

Motybel-lwańczuk E. , Zińczuk J. , Matowicka-Karna J.

|

2018

|

tom nr 4

32--36

PL

Celiakia, choroba trzewna, jest najczęściej występującą chorobą o podłożu autoimmunologicznym, w której czynnikiem indukującym procesy chorobowe jest gluten. Dotychczas choroba była kojarzona z okresem wieku dziecięcego, z remisją kliniczną choroby w czasie dojrzewania. Obecnie około 60% nowych przypadków jest rozpoznawanych u osób dorosłych, w tym nawet 20% wykrywanych przypadków dotyczy pacjentów po 60 r.ż. Zdecydowanie częściej na celiakię chorują kobiety, stanowiąc ok. 70% wszystkich chorych. W ostatnich latach zaobserwowano także zmianę przebiegu klinicznego choroby na postać nietypową, z przewagą objawów spoza układu pokarmowego. Prawidłowe postawienie diagnozy oraz szybkie wprowadzenie leczenia wpływają na stan zdrowia i dalsze życie chorego.

EN

Coeliac disease is the most common autoimmune disease in which gluten is the factor inducing disease processes. So far, the disease has been associated with childhood, with its clinical remission during adolescence. Currently, about 60% of new cases are being diagnosed in adults, including up to 20% of detected cases in patients over 60 years of age. Women suffer from coeliac disease more often, accounting for about 70% of all patients. ln recent years, a change in the clinical course of the disease has been also observed - to its atypical or oligosymptomatic form, with the prevalence of non-gastrointestinal symptoms. Correct diagnosis and the rapid introduction of treatment affect a patient's health and their further life.

10

Ocena wybranych produktow spozywczych w aspekcie mozliwosci ich stosowania w diecie bezglutenowej. Cz.I. Zawartosc glutenu [gliadyny] w wybranych produktach spozywczych

59%

Wojtasik A. , Daniewski W. , Kunachowicz H.

|

nr 3

362-371

11

Zawartosc glutenu w bezglutenowych srodkach spozywczych specjalnego zywieniowego przeznaczenia i innych produktach spozywczych

51%

Daniewski W. , Wojtasik A. , Kunachowicz H.

|

nr 1

51-55

PL

Zbadano metodą ELISA zawartość glutenu w 22 produktach bezglutenowych specjalnego żywieniowego przeznaczenia oraz 19 produktach ogólnego spożycia naturalnie nie zwierających glutenu. Zawartość glutenu w żywności dietetycznej bezglutenowej wynosiła od 5,19 do 57,16 mg/kg. W żywności ogólnego spożycia - nie stwierdzono obecności glutenu w badanych próbkach ryżu i kaszy gryczanej. Natomiast zawartość glutenu w płatkach ryżowych i kaszy jaglanej wynosiła od, 7,05 mg/kg do 27,51 mg/kg. Szczególnie duże zanieczyszczenie glutenem (>100 mg/kg) stwierdzono w produktach owsianych, co ogranicza ich stosowanie w diecie bezglutenowej.

EN

Gluten content of 22 special dietary use gluten-free products and 19 naturally gluten-free products was analysed by ELISA method. Gluten content in dietetic foods ranged from 5,19 to 57,16 mg/kg. Within the group of foods "gluten-free" by nature - gluten was not detected in rice and buckwheat groats samples, however in rice flakes and pearl millet gluten content ranged from 7,05 mg/kg- 27,51 mg/kg. Particularly high contamination with gluten (>100 mg/kg) was detected in oat products what puts in doubt their usefulness in gluten-free diet.