Stevia (Stevia rebaudiana Bertoni), a shrub of the Compositae family, is cultivated in many regions of the world for its sweet taste. The sweetness of this plant is a result of steviol glycosides containment, which are 100-300 times sweeter than sucrose. Steviol glycosides have been used as a sweetener and sugar substitute in the food industry. Scientific studies indicate that the regular consumption of steviol glycosides can have a positive effect on health and the human body. Among others they lower blood glucose levels, lower blood pressure and cholesterol, as well as have a protective effect on the pancreas and kidneys. Due to their technological properties, they are used, among others, in the production of beverages and confectionery. Steviol glycosides have the potential to become an important sweetener in the natural food market due to their functional and sensory properties. In combination with other ingredients, they are used to create functional food products with beneficial health properties. The aim of the article was is to present the properties of stevia and the steviol glycosides isolated therefrom, highlighting the health and technological benefits and possible applications in the food industry.
PL
Stewia (Stevia rebaudiana Bertoni), krzew z rodziny Compositae, uprawiany jest w wielu regionach świata ze względu na swój słodki smak. Słodycz, roślina ta zawdzięcza obecności glikozydów stewiolowych, 100–300 razy bardziej słodkich niż sacharoza. Glikozydy stewiolowe znalazły zastosowanie jako substancja słodząca, substytut cukru w przemyśle spożywczym. Ze względu na swój bogaty profil odżywczy glikozydy stewiolowe wykazują właściwości biologiczne. Badania naukowe wskazują, że regularne ich spożycie może mieć pozytywny wpływ na zdrowie i organizm człowieka poprzez m.in. obniżenie poziomu glukozy we krwi, obniżenie ciśnienia i cholesterolu, ochronne działanie na trzustkę i nerki. Ze względu na właściwości technologiczne stosowane są między innymi w produkcji napojów i wyrobów cukierniczych. Glikozydy stewiolowe mają potencjał aby stać się ważną substancją słodzącą na rynku żywności naturalnej ze względu na właściwości funkcjonalne i sensoryczne. W połączeniu z innymi składnikami wykorzystywane są do wytworzenia funkcjonalnych produktów spożywczych o korzystnych właściwościach zdrowotnych. Celem artykułu jest przedstawienie właściwości stewii i izolowanych z niej glikozydów stewiolowych, z podkreśleniem korzyści zdrowotnych i technologicznych oraz możliwego zastosowania w przemyśle spożywczym.
Obecnie najpopularniejszą substancją intensywnie słodzącą naturalnego pochodzenia są glikozydy stewiolowe, pozyskiwane ze Stevia rebaudiana Bertoni (stewia). Alternatywą może się okazać mogrozyd V, otrzymywany ze Siraitia grosvenorii Swingle (luo han guo). W artykule dokonano charakterystyki obu słodzików, opisano i porównano ich właściwości, przedstawiając możliwości oraz ograniczenia w ich stosowaniu w produktach spożywczych na terenie Unii Europejskiej. Substancje słodzące wyizolowane z rośliny Siraitia grosvenorii mają dużą szansę stać się alternatywą dla syntetycznych substancji intensywnie słodzących. Mogą też okazać się konkurencyjne w stosunku do glikozydów stewiolowych, ze względu na czystą słodycz mogrozydu V oraz jego siłę słodzącą. Ekstrakty z owocu luo han guo są 250-560 razy słodsze od sacharozy, podczas gdy substancje słodzące wyizolowane z liści stewii – około 250 razy słodsze oraz charakteryzują się gorzkim posmakiem. Niestety, wciąż ograniczeniem w używaniu mogrozydów jest brak ich dopuszczenia do stosowania w produktach spożywczych na terenie Unii Europejskiej, pomimo uzyskania statusu GRAS w Stanach Zjednoczonych.
EN
Currently, the most popular natural high-intensity sweeteners are steviol glycosides, obtained from Stevia rebaudiana Bertoni (Stevia). An alternative might be mogroside V, obtained from Siraitia grosvenorii Swingle (Luo Han Guo). The article characterizes both sweeteners, describes and compares their properties, presenting the possibilities and restrictions in their use in food products in the European Union. It has been shown that sweeteners isolated from the Siraitia grosvenorii plant have a good chance of becoming another alternative to synthetic high-intensity sweeteners. They may also prove competitive with steviol glycosides, due to the pure sweetness of mogroside V and its sweetenes intensity. Luo Han Guo fruit extracts are about 250-560 times sweeter than sucrose, while sweeteners isolated from stevia leaves, about 250 times sweeter and have a bitter aftertaste. Unfortunately, the still limited use of mogrosides is their lack of authorization for use in food products in the European Union, despite obtaining GRAS status in the United States.
Celem pracy jest przedstawienie właściwości technologicznych glikozydów stewiolowych, możliwości ich wykorzystania w produktach spożywczych oraz ocena dostępności wyrobów słodzonych glikozydami na polskim rynku. Właściwości technologiczne glikozydów stewiolowych omówiono na podstawie literatury. Dostępność produktów słodzących oraz innych produktów spożywczych zawierających glikozydy stewiolowe oceniono na podstawie oferty wybranych skle pów detalicznych i sprzedaży internetowej. Na przykładzie oferty rynku warszawskiego można stwierdzić, że na polskim rynku jest niewielki wybór produktów z udziałem glikozydów stewiolowych. Obejmuje ona głównie słodziki, wyroby czekoladowe oraz napoje bezalkoholowe, których wartość energetyczną obniżono średnio o ok. 30%. Wydaje się, że rynek produktów z udziałem glikozydów stewiolowych ma duże możliwości dalszego rozwoju.
EN
The aim of this paper is to present the technological properties of steviol glycosides, the possibilities of their use in food products, as well as the assessment of the availability of products with glycosides on the Polish market. The technological properties of steviol glycosides were discussed on the basis of literature data. The availability of sweeteners and other food products containing steviol glycosides was determined on the basis of the offer of the selected retail stores and on-line sales. On the example of the Warsaw market offer, it can be stated that there is a small assortment of products with steviol glycosides on the Polish market. It mainly includes sweeteners, chocolate products and soft drinks, whose energy value (calories) has been decreased by an average of about 30%. It seems that the market of products sweetened with steviol glycosides has a great potential to be further developed.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
In this article, a rapid, novel, and effective method was presented to separate pure steviol glycosides from leaves of Stevia rebaudiana Bertoni, including stevioside, rebaudioside A, and rebaudioside C, using resin-based column chromatography followed by preparative high-performance liquid chromatography under hydrophilic interaction liquid chromatography (HILIC) mode. The separation procedure was first optimized on an analytical HILIC column and then scaled up on a preparative HILIC column using a mobile phase consisting of 83% acetonitrile in water with flow rate of 10 mL•min -1 at 25°C. 200 mg of the crude extract containing 68.1% steviol glycosides yielded 79.2 mg stevioside, 9.4 mg rebaudioside C, and 33.7 mg rebaudioside A, with the purities of 97.5%, 96.8%, and 97.2%, respectively. Those products were identified by MS, 1H NMR, and 13C NMR.
W listopadzie 2011 r. ukazało się rozporządzenie Komisji (UE) nr 1131/2011 dopuszczające do stosowania w żywności nową substancję słodzącą - glikozydy stewiolowe. Rozporządzenie to stosuje się od 2 grudnia 2011 r. W artykule omówiono m.in. sposób otrzymywania glikozydów stewiolowych, ocenę bezpieczeństwa substancji przez EFSA, właściwości technologiczne i zastosowanie E 960 w żywności oraz znakowanie żywności z dodatkiem glikozydów stewiolowych.
EN
The Commission Regulation (EC) No 1131/2011 allowing the use of a new sweetener - steviol glycosides in food was published in November 2011. The mentioned regulation has been applied since the 2nd of December 2011. The method of steviol glycosides' production, safety evaluation of this substance by EFSA, the technological properties and the conditions of use of E 960 in food as well as labelling of products containing steviol glycosides have been described in the article.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.