Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zagospodarowanie produktów ubocznych przemysłu spożywczego w produkcji żywności o potencjale prozdrowotnym

Kaszuba Joanna, Pycia Karolina

Przemysł Spożywczy

|

2022

|

T. 76, nr 9

30--37

PL

Nieodzownym elementem produkcji żywności jest powstawanie produktów ubocznych, których rodzaj i charakter decyduje o ich późniejszym zagospodarowaniu. Otręby, zarodki pszenne, młoto, śruta poekstrakcyjna i makuchy, wytłoki, serwatka czy odpady kawowe to przykłady produktów ubocznych w branży spożywczej. Na ogół większość z nich stanowi wartościową paszę dla zwierząt. Nie mniej jednak z uwagi na intersujący skład chemiczny oraz bogactwo składników bioaktywnych często są wykorzystywane do tworzenia receptur nowych produktów spożywczych lub kształtowania jakości tych istniejących. Co więcej, ich zagospodarowanie znakomicie wpisuje się w politykę „zero waste”, która obecnie jest rozpowszechniona. W.pracy scharakteryzowano wybrane produkty uboczne przemysłu spożywczego oraz podano przykłady ich zastosowania w produkcji żywności. Na podstawie literatury przedmiotu opisano możliwości aplikacyjne produktów ubocznych z branży spożywczej w produkcji żywności o potencjale prozdrowotnym jako źródła białka, kwasów tłuszczowych, błonnika pokarmowego czy składników bioaktywnych.

EN

An indispensable element of food production is the formation of byproducts, the type and nature of which determine the subsequent management. Bran, wheat germ, spent grain, post-extraction oilseed meal and oilseed cake, whey and coffee waste are examples of by-products in the food industry. In general, most of them are valuable animal feed. Nevertheless, due to the interesting chemical composition and the richness of bioactive ingredients, they are often used to compose new food products or shape the quality of the existing ones. What’s more, their management fits perfectly into the zero-waste policy, which is now widespread. The aim of the study was to characterize selected by-products of the food industry and to present examples of their use in food production. Based on the literature on the subject, the possibilities of application of by-products of the food industry as a source of protein, fatty acids, dietary fiber or bioactive ingredients in the production of food with a pro-health potential have been described.

2

Hydrożele białkowo-polisacharydowe jako nośniki substancji bioaktywnych na przykładzie kurkuminy

Hilal Adonis, Florowska Anna, Wroniak Małgorzata

Przemysł Spożywczy

|

2022

|

T. 76, nr 12

13--16

PL

Aktualnie rośnie zainteresowanie wzbogacaniem żywności roślinnej składnikami bioaktywnymi (tzw. nutraceutykami, takimi jak karotenoidy, polifenole, itp.), z których znaczna część to składniki rozpuszczalne w oleju. Składniki te trudno wprowadza się do óżywności, szczególnie zawierającej duży udział wody. Często wykazują również niską biodostępność po spożyciu. Przykładem takiego składnika jest kurkumina występująca w kurkumie. Kurkumina cechuje się działaniem profilaktycznym i terapeutycznymi w przypadku wielu chorób. Hydrożele białkowo-polisacharydowe, dzięki swoim właściwościom i zdolności tworzenia struktur trójwymiarowych, wykazują duży potencjał przy projektowaniu nowej, prozdrowotnej żywności roślinnej. Hydrożele te oprócz kształtowania cech sensorycznych układów żywnościowych (jak tekstura czy wygląd) mogą też pełnić rolę nośników w których zawieszona faza olejowa zawierająca bioaktywną substancję rozpuszczalną w tłuszczach (hydrożel wypełniony emulsją). Te właściwości hydrożeli umożliwiają wzbogacanie żywności w bioaktywne związki hydrofobowe, które dotychczas trudno było wkomponować w żywność zawierającą duże ilości wody.

EN

Fortifying food systems with bioactive ingredients (socalled nutraceuticals such as carotenoids, polyphenols, etc.), many of which are oil-soluble, is becoming increasingly popular. These are the most challenging ingredients to incorporate because they are difficult to integrate into food systems with high water content and frequently exhibit low bioavailability when consumed. Curcumin, the bioactive ingredient found in turmeric, is one such ingredient. Curcumin has both preventative and therapeutic properties in the treatment of a variety of diseases. Protein-polysaccharide hydrogels have a lot of potential for developing new healthpromoting plant-based foods because of their properties. These hydrogels can be used to modulate the sensory features of food systems (texture, appearance, etc.). In addition, they can act as a carrier for the oil phase containing a bioactive substance (emulsion-filled hydrogel). This solution allows for the fortification of foods with hydrophobic compounds, which have previously been challenging to incorporate into water matrices.

3

Bioaktywne składniki mleka - właściwości i możliwości otrzymywania za pomocą technik membranowych

Zajączkowska Agata, Kowalik Jarosław, Żulewska Justyna, Łobacz Adriana

Przemysł Spożywczy

|

2020

|

T. 74, nr 10

9--12

PL

Związki bioaktywne są substancjami chemicznymi występującymi w powszechnie spożywanej żywności, nie są niezbędne do zaspokojenia podstawowych potrzeb energetycznych i odżywczych organizmu, ale pozytywnie wpływają na poprawę stanu zdrowia ludzi. Substancje te wykazują działanie przeciwutleniające, proutleniające oraz działają jako inhibitory enzymów. Mleko jest źródłem bioaktywnych związków, które pozytywnie oddziałują na organizm człowieka i naturalnie występują w produktach pochodzenia zwierzęcego. Wysokowartościowe bioaktywne składniki znajdują się w podstawowych frakcjach mleka – tłuszczowej oraz wodno-białkowej. Rozwój przemysłu spożywczego w zakresie produkcji żywności funkcjonalnej spowodował zmiany w procesach produkcyjnych oraz technologicznych. W efekcie tych zmian pozyskiwanie substancji bioaktywnych umożliwiają procesy membranowe, które mogą być stosowane do rozdziału substancji biologicznie aktywnych. Do najczęściej wykorzystywanych zalicza się technikę mikrofiltracji (MF) – zarówno do separacji bakteryjnej, jak i rozdziału białek, w zależności od zastosowanej membrany do MF, a także ultrafiltracji (UF). Dzięki tym procesom uzyskuje się bioaktywne składniki takie jak laktoferyna czy kwas linolowy (CLA – ang. Conjugated Linoleic Acid).

EN

Bioactive compounds are chemical substances found in commonly consumed food, other than those essential to meet basic energy needs and the nutrients of body, but having health improving properties. These substances show antioxidant and prooxidant effects and act as enzyme inhibitors. Milk is a source of bioactive compounds naturally occurring in animal products, which have a beneficial effect on the human body. High quality bioactive ingredients are found in all basic fractions of milk – fat and water-protein. Increased interest and development of the food industry in the production of functional food caused changes in production and technological processes. As a result of these changes, we can obtain bioactive substances through membrane processes, which can be used to separate biologically active substances. The most frequently used processes include the microfiltration technique (MF) for both bacterial and protein separation depending on the membrane used for MF, as well as ultrafiltration (UF). These processes allow us to obtain bioactive components such as lactoferrin and linoleic acid (CLA).

4

Żywność funkcjonalna i jej znaczenie na współczesnym rynku

Makała H.

Przemysł Spożywczy

|

2018

|

T. 72, nr 1

18--22

PL

Nieprawidłowe żywienie i mała aktywność fizyczna są w dużej mierze przyczyną wystąpienia chorób dietozależnych. Spożywanie produktów funkcjonalnych może w znacznym stopniu ograniczyć wystąpienie wielu schorzeń, stąd dynamiczny rozwój tego sektora żywności. W artykule scharakteryzowano żywność funkcjonalną, jej oddziaływanie na organizm oraz na poprawę psychofizycznego komfortu życia konsumentów. Omówiono podział tego typu żywności ze względu na jej przeznaczenie i skład. Przedstawiono powody wzbogacania żywności i trendy w produkcji żywności funkcjonalnej, w tym z wykorzystaniem najnowszych technik i technologii. Jedną z możliwości wytworzenia żywności dostosowanej do określonych wymagań konsumentów jest „Bio-inspired food processing” lub też drukowanie żywności funkcjonalnej w 3D.

EN

Incorrect nutrition and low physical activity are to a large extent the cause of diet-related diseases. Consumption of functional products can significantly reduce the occurrence of many diseases, hence the dynamic development of this food sector. The article characterizes functional food, its impact on the body and the improvement of the psychophysical comfort of consumers’ life. The division of this type of food is discussed due to its purpose and composition. The reasons for enriching food and trends in the production of functional foods, including the use of the latest techniques and technologies are presented. One of the possibilities of creating food tailored to specific consumer requirements is „Bio-inspired food processing” or printing functional food in 3D.

5

Homogenizacja wysokociśnieniowa w przemyśle spożywczym

Szczepańska J., Marszałek K., Skąpska S.

Przemysł Spożywczy

|

2018

|

T. 72, nr 4

28--30

PL

Homogenizacja wysokociśnieniowa (HPH), stosowana przy odpowiednich parametrach procesu, może być nietermiczną metodą utrwalania. Głównym celem stosowania tej techniki jest stabilizacja ciekłych układów niejednorodnych, tzw. emulsji, ale może być ona również wykorzystana do inaktywacji drobnoustrojów i enzymów. W przeciwieństwie do tradycyjnej pasteryzacji metoda HPH nie wpływa istotnie na zawartość składników bioaktywnych ani nie powoduje zmian większości cech sensorycznych produktu, modyfikacjom ulega natomiast konsystencja, gdyż produkt jest bardziej gładki i homogenny, a ewentualna sedymentacja jest ograniczona. Technika homogenizacji wysokociśnieniowej ma duży potencjał aplikacyjny, m.in. do utrwalania produktów mlecznych, w sektorze owocowo-warzywnym przy produkcji soków, smoothies, a także w piwowarstwie.

EN

High pressure homogenization (HPH) used at appropriate process parameters can be a non-thermal method of preservation. The primary aim of this technique is stabilization of non-homogeneous liquid systems (emulsions), but it can be also used for inactivation of microorganisms and enzymes. Unlike the traditional pasteurization, the HPH method does not significantly affect the content of bioactive compounds and does not change most of the sensory features of the product. However the consistency is modified, because product becomes more smooth and homogenous, and possible sedimentation is limited. High pressure homogenization technique could be potentially used for preservation of dairy products, in fruit and vegetable sector in the production of juices, smoothies and also in brewing industry.

6

Wytłoki winogronowe jako dodatek do produkcji cydru domowego ®

Wiza P., Czubak W., Kowalczewski P.

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2018

|

nr 2

9--14

PL

W artykule przedstawiono możliwość wykorzystania świeżych wytłoków winogronowych do produkcji cydrów. Spożycie cydru w Polsce wzrosło w ostatnich latach, dlatego oprócz jabłek jako głównego surowca do produkcji napoju rozważa się wykorzystanie produktów ubocznych przemysłu spożywczego, takich jak wytłoki winogronowe. Zastosowanie wytłoków winogronowych może stać się ciekawą i atrakcyjną możliwością dla produkcji niskoprocentowych napojów alkoholowych ze względu na zawarte w nich biologicznie aktywne związki o udokumentowanej w literaturze aktywności. W przeprowadzonych badaniach oceniono wpływ dodatku wytłoków na podstawowe parametry jakości cydru oraz przebieg procesu technologicznego. Ponadto oznaczono zawartość polifenoli oraz aktywność antyoksydacyjną. Stwierdzono, że zastosowanie dodatku wytłoków winogronowych do produkcji cydru pozwoliło zwiększyć zawartość polifenoli w końcowym produkcie, co w istotny sposób wpłynęło na aktywność antyoksydacyjną otrzymanego produktu i jednocześnie na wysoką akceptację wśród konsumentów.

EN

The article presents the possibility of using fresh grape marc for the production of ciders. Cider consumption in Poland increased in recent years, because in addition to apples as the main raw material for the production of beverage considered the use of food industry by-products, such as grape marc. The use of grape marc will become an interesting and attractive option for the production of low-grade alcoholic beverages due to the biologically active compounds contained in them, which have been documented in the literature. In the conducted research, the effect of the addition of marc to the basic parameters of the quality of the cider and the course of the technological process was assessed. In addition, the content of polyphenols and antioxidant activity were determined. It was found that the use of the addition of grape marc for the production of cider allowed to increase the content of polyphenols in the final product, so it significantly influenced the antioxidant activity of the obtained product with simultaneous high acceptance among consumers.

7

Wpływ zachowania łańcucha chłodniczego na wartość odżywczą mleka spożywczego, w tym zawartość składników bioaktywnych

Brodziak A., Król J., Litwińczuk Z., Nowakowicz-Dębek B., Czernecki T.

Przemysł Chemiczny

|

2017

|

T. 96, nr 6

1378--1380

PL

Określono wpływ warunków i czasu przechowywania mleka spożywczego na jego wartość odżywczą, ze szczególnym uwzględnieniem zawartości składników bioaktywnych. Wykazano że w wyniku przerwania ciągłości łańcucha chłodniczego w mleku spożywczym, a zwłaszcza w mleku poddanym pasteryzacji i mikrofiltracji, dochodziło do zmian jakościowych wyróżników mleka, a w szczególności zmniejszenia stężenia niezdenaturowanych białek serwatkowych.

EN

Effect of cooling conditions and time of storage of pasteurized microfiltered and ultra-high drinking milk on its basic compn. and contents of non-denatured whey proteins and fatty acids was studied. In the pasteurized and microfiltered drinking milk, the concn. of bioactive whey proteins was decreased while the content of essential nutrients remained unchanged during 7 days long storage. The maintaining a refrigeration temp. during drinking milk distribution and storage was found necessary to preserve the product quality.

8

The qualitative evaluation of the fruit of individual cultivars rubus taking into account their usefulness to organic farming

Ponder A., Świetlikowska K., Hallmann E.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

Vol. 62, nr 4

99--102

EN

A specific objective of this paper was to evaluate a quality of the fruit of individual cultivars Rubus taking into account their usefulness to organic farming. The berry fruits belong to different botanical groups. Type of the fruits is common feature of those fruits. To this fruit group belongo: raspberry (Rubus idaeus), tayberry (Rubus fruticosus x Rubus idaeus), black raspberry (Rubus occidentalis L.), malina kanadyjska (Rubus canadensis), jeżyna bezkolcowa (Rubus fruticosus). The berry fruits contain a lot of bioactive compounds, which are well known as antioxidants. Those compounds belong mostly to polyphenols group. Polyphenols are characterized by a potent antioxidant and anticancer properties. The experimental material was composed of the fruits of individual cultivars Rubus obtained from Polish Academy of Sciences Botanical Garden, Center for Biological Diversity Conservation in Powsin. The content of dry matter, vitamin C and polyphenols was measured in fruits. The obtained results showed that the cultivar has an impact on the nutritional value and the content of bioactive compounds in the berry fruit. The highest contents of dry matter, total flavonoids and anthocyanins were found in black raspberry fruit. Rubus canadensis fruit contained the highest content of vitamin C. The highest content of total polyphenols was observed in fruits of Rubus idaeus. In contrast, the highest content of total phenolic acids and quercetin was found in tayberry fruit. In conclusion, berry fruits can be used as good sources of antioxidants in diet and may have relevance in the prevention of diseases in which free radicals are implicated. They are easy in cultivation and can be recommended to organic cultivation.

PL

Celem tego badania była ocena jakościowa owoców różnych gatunków Rubus we względu na ich przydatność do upraw ekologicznych. Owoce jagodowe należą do różnych grup botanicznych. Ich wspólną cechą jest rodzaj owoców. Do tej grupy owoców należą: malina, malinojeżyna, czarna malina, jeżyna kanadyjska, jeżyna zwyczajna, jeżyna bezkolcowa. Owoce jagodowe zawierają duże ilości związków biologicznie czynnych o charakterze antyoksydacyjnym, zwłaszcza polifenoli. Polifenole wykazują właściwości przeciwnowotworowe. Materiał do badań stanowiły owoce poszczególnych gatunków Rubus. Owoce były analizowane pod kątem zawartości suchej masy, witaminy C i polifenoli. Uzyskane wyniki wykazały, że gatunek ma wpływ na wartość odżywczą i zawartość związków bioaktywnych w owocach jagodowych. Najwyższą zawartość suchej masy, flawonoidów ogółem i antocyjanów stwierdzono w owocach maliny czarnej. Owoce jeżyny kanadyjskiej zawierały największą zawartość witaminy C. Najwyższą zawartość polifenoli ogółem zaobserwowano w owocach jeżyny zwyczajnej. Natomiast w owocach malinojeżyny stwierdzono najwyższą zawartość kwasów fenolowych ogółem i kwercetyny. Podsumowując, owoce jagodowe mogą stanowić dobre źródło przeciwutleniaczy w diecie i mogą zapobiegać chorobom powodowanym przez wolne rodniki. Omówione krzewy owoców jagodowych są łatwe w uprawie i mogą być hodowane w systemie rolnictwa ekologicznego.

9

Wpływ promieniowania mikrofalowego na składniki bioaktywne i strukturę żywności. Cz. II. Cieplne utrwalanie i suszenie żywności

Kidoń M., Pawlak T., Ryniecki A.

Przemysł Spożywczy

|

2014

|

T. 68, nr 8

46--49

PL

Utrwalanie żywności ma przede wszystkim zapewnić stabilność mikrobiologiczną. Ale równie ważne jest, aby wykreować pożądane cechy sensoryczne, nie tracąc przy tym wiele na wartości odżywczej oraz zawartości związków prozdrowotnych. W artykule omówiono wpływ pasteryzacji, sterylizacji i suszenia z wykorzystaniem energii mikrofalowej na strukturę i niektóre składniki bioaktywne żywności. Ogrzewanie mikrofalowe skraca czas potrzebny do osiągnięcia żądanej temperatury, co zmniejsza straty związków termolabilnych. Gwałtowna przemiana fazowa wody w parę w całej objętości biosurowców, jaka zachodzi w wyniku ogrzewania mikrofalowego w podciśnieniu, pozwala na uzyskanie suszy o wyjątkowej strukturze. Produkty te, nazywane puffingami, charakteryzują się zwiększoną porowatością i objętością. Mimo trudności z równomiernym dostarczaniem energii mikrofalowej w całej objętości materiału, urządzenia zarówno do cieplnego utrwalania, jak i suszenia żywności są z powodzeniem stosowane na skalę przemysłową.

EN

Food preservation is mainly aimed at guaranteeing microbiological stability, but it also important to carry out the desired sensory properties and minimize the losses of nutrients and health-promoting compounds. The present paper discusses the effect of pasteurisation, sterilization and drying with the use of microwave energy on the structure and some bioactive compounds of food. The application of microwaves for thermal inactivation of microorganisms reduces the time, required to reach the desired temperature, thereby reducing losses of thermo-labile compounds. Rapid conversion of water into steam in the whole volume of bio-materials, which is a result of microwave heating in a vacuum, allows obtaining a unique structure. These products, characterized by increased porosity and volume, are called puffing. Despite difficulties with uniform delivery of microwave energy into the entire volume of the material, the equipment for thermal preservation and drying of foods is successfully used in the industry.

10

Wpływ promieniowania mikrofalowego na składniki bioaktywne i strukturę żywności Cz. I. Obróbka wstępna i przetwarzanie żywności

Kidoń M., Pawlak T., Ryniecki A.

Przemysł Spożywczy

|

2014

|

T. 68, nr 4

7--9

PL

Obecnie poszukuje się metod obróbki żywności pozwalających na uzyskanie produktów o odpowiednich walorach sensorycznych i prozdrowotnych. Wykorzystanie promieniowania mikrofalowego wydaje się być ciekawą alternatywą dla operacji termicznych przeprowadzanych metodami konwencjonalnymi. W artykule dokonano przeglądu możliwości zastosowania promieniowania mikrofalowego w różnych operacjach termicznych oraz ich wpływu na strukturę i składniki bioaktywne żywności. Dzięki zastosowaniu mikrofal do bezpośredniego, objętościowego ogrzewania materiałów biologicznych można m.in. znacznie skrócić czas ogrzewania, uzyskać innowacyjne cechy strukturalne oraz zminimalizować straty składników bioaktywnych. Należy jednak pamiętać o minusach stosowania tej technologii, do której należy niska sprawność energetyczna przetwarzania energii elektrycznej w ciepło w aparaturze mikrofalowej czy nierównomierne nagrzewanie produktów niejednolitych i o nieregularnych kształtach.

EN

Currently, food processing methods that allow obtaining high sensory and pro-health value products are being looked for. Microwave radiation appears to be an interesting alternative to thermal operations carried out by conventional methods. This paper reviews the possibilities of application of microwave radiation in thermal operations and their impact on the structure and bioactive compounds of food. Thanks to direct, volumetric application of microwaves on biomaterials it enables a significant reduction of the heating time, Allowi to obtain innovative structural features and minimizes losses of bioactive compounds. Despite that, there are some disadvantages of this technology: low efficiency of the energy conversion (from electrical energy to heat by using microwave apparatus) and uneven heating of non-homogenous and/or irregularly shaped products.

11

Prozdrowotne właściwości stewii (Stevia rebaudiana Bertoni)

Czernecki T., Stój A., Brodziak A.

Przemysł Spożywczy

|

2014

|

T. 68, nr 9

41--43

PL

Bioaktywne składniki żywności oraz żywność o zaprogramowanych właściwościach prozdrowotnych w ostatnich latach są wskazywane jako jeden z elementów dietoterapii oraz ważny czynnik profilaktyki zdrowotnej. Poszukiwane są więc nowe rośliny o szczególnych, prozdrowotnych właściwościach, które mogłyby znaleźć stałe miejsce w diecie człowieka. Jedną z takich roślin może stać się stewia, która obecnie jest wykorzystywana jako substytut słodzików. W artykule przedstawiono poznane prozdrowotne właściwości stewii (Stevia rebaudiana), które mogą być wykorzystywane w terapii takich schorzeń, jak np. cukrzyca, otyłość, nadciśnienie czy próchnica zębów. Jeszcze do niedawna w przemyśle spożywczym było zabronione stosowanie stewii i jej glikozydów. Obecnie zostały one uznane za bezpieczne dla człowieka i oznaczone jako E 960. Mogą być stosowane w 31 różnych kategoriach żywności, w tym w napojach, deserach, słodyczach i słodzikach. Dopuszczalne dzienne spożycie stewii wynosi 4 mg/kg masy ciała/dobę.

EN

In the recent years, the bioactive food components and food with programmed health properties are indicated as one of the elements of diet therapy and crucial factor of health prevention. For this reason, the intensive work aimed at searching the plants with special health-promoting properties that can find a permanent place in the human diet are carried out. One of these plants can become stevia (Stevia rebaudiana), which is currently used as a substitute of sweeteners. In the article, the health promoting properties of stevia, which can be used in the treatment of such diseases as diabetes, obesity, hypertension or dental caries, are discussed. A few years ago, the use of stevia and its glycosides in food was forbidden. Nowadays, they are considered to be safe for human and as marked as E 960, they may be used in 31 different categories of food, including beverages, desserts, confectionery and sweeteners. Acceptable Daily Intake (ADI) for stevia is 4 mg per 1 kg of body weight daily.

12

Składniki bioaktywne i właściwości przeciwrodnikowe wybranych owoców egzotycznych

Drużyńska B., Szymańska J., Ciecierska M., Derewiaka D., Kowalska J., Majewska E.

Aparatura Badawcza i Dydaktyczna

|

2014

|

T. 19, nr 2

169-174

PL

Celem pracy było oznaczenie zawartości wybranych związków bioaktywnych i określenie właściwości przeciwrodnikowych ekstraktów z owoców tropikalnych: mango, liczi, rambutanu, kumkwatu i mangostanu. W ekstraktach z owoców oznaczono zawartość polifenoli ogółem, karotenoidów ogółem i witaminy C. Zbadano także zdolność związków bioaktywnych w ekstraktach do dezaktywacji stabilnych rodników DPPH, kationorodników ABTS i zdolność do chelatowania jonów żelaza (II). Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że badane związki bioaktywne występują w owocach w zróżnicowanej ilości. Wszystkie ekstrakty charakteryzowały się natomiast wysoką zdolnością do chelatowania jonów żelaza (II) i dezaktywacji stabilnych rodników DPPH. Wykazywały również zdolność do dezaktywacji kationorodników ABTS, choć była ona zróżnicowana. Przeprowadzone badania udowodniły, że owoce tropikalne mogą być cennym składnikiem diety.

EN

The aim of this study was to analyze the content of some bioactive compounds and determine antiradical properties of extracts from tropical fruits: mango, lychee, rambutan, kumquat and mangosteen. Total polyphenols, total carotenoids and vitamin C content were analyzed. The antiradical properties was examined by the methods using the stable DPPH and ABTS radicals. Also their ability to chelate iron ions (II) was determined too. Based on the research it was found that the bioactive compounds found in fruits in varying quantities. All extracts were characterized the high ability to chelate iron ions (II) and deactivation of stable radical DPPH. Also have the ability to inactivate ABTS radicals, although it was different. Research has shown that tropical fruits could be a valuable part of the diet.

13

Produkty mleczne nośnikami składników prozdrowotnych

Żulewska J.

Przemysł Spożywczy

|

2013

|

T. 67, nr 4

14--18

PL

Wraz ze wzrostem zainteresowania konsumentów prowadzeniem zdrowego stylu życia rośnie popyt na żywność funkcjonalną, zwłaszcza na artykuły mleczne. Mleko nie tylko zawiera wiele składników odżywczych, ważnych dla wzrostu, rozwoju i utrzymania optymalnego zdrowia, lecz także jest uważane za idealny nośnik innych dodawanych do niego składników odżywczych, które nie występują w mleku w dużych ilościach. Stwarza to dla przemysłu spożywczego ogromne możliwości wykorzystania Mleka jako medium dla składników, których konsumpcja jest zbyt niska, a także do zwiększenia wartości odżywczej produktów mlecznych.

EN

Consumers, as being more and more aware of relation between proper diet and good health, seek for functional food products. Dairying accounts for the largest share of functional foods. Milk not only contains lots of nutrients important for growth, optimal health status and overall well-being, but also is considered an ideal medium for delivering other nutrients which are not present in milk in significant quantities. This creates number of possibilities for food industry to use milk as a medium for the ingredients with inadequate consumption and to improve nutritive value of dairy products.

14

Rynek suplementów diety wspomagających odchudzanie

Marciniak-Łukasiak K, Żbikowska A., Kowalska M., Gocał-Rosińska M.

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2013

|

nr 2

57--60

PL

Celem artykułu jest przedstawienie wyników badań rynku suplementów diety wspomagających odchudzanie, występujących w Polsce w 2012 roku. Analizowano 240 produktów, które były dostępne w aptekach, sklepach internetowych i stacjonarnych. Występowały one w różnych formach rynkowych: tabletki, kapsułki, forma sypka, płynna, inne. Najczęściej były to kapsułki i tabletki. W analizowanych produktach wykazano obecność następujących składników bioaktywnych: chromu (28,3 %), ekstraktu zielonej herbaty (24,2 %), L-karnityny (20,4 %) oraz błonnika (18,8 %). Składniki te uznawane są za bezpieczne. Ich zawartość w suplementach nie jest prawnie regulowana, a skuteczność w większości przypadków nie jest poparta wystarczającymi badaniami naukowymi.

EN

Dietary supplements have an effect on human body, affecting seriously its internal reactions. The goal of the paper was an analysis of the dietary supplements supporting weight loss, available on the Polish market in 2012. 240 products available for customers in pharmacies, online shops and stationary stores, declared as dietary supplements for weight loss have been studied. One can find that dietary supplements for weight loss occur in different shapes (tablets, capsules, powdery, fluid, etc.) among which the most popular are capsules and tablets. Several bioactive compounds have been found in analyzed products: chrome (28,3% of analyzed supplements), green tea (24,2%), L-carnitine (20.4%) and dietary fiber (18.8%). These compounds are considered to be safe but their amount in dietary supplements is not regulated by law, and their effectiveness, in most cases, is not supported by scientific research offering the assurance that their actions support weight loss.

15

Zawartość bioaktywnych składników mleka w zależności od modelu żywienia krów w certyfikowanych gospodarstwach ekologicznych

Kuczyńska B., Nałęcz-Tarwacka T., Puppel K., Gołębiewski M., Grodzki H., Slósarz J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2011

|

Vol. 56, nr 4

7-13

PL

Żywienie krów odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu produkcyjności i jakości mleka. Celem badań było ustalenie wpływu różnych modeli żywienia krów utrzymywanych w certyfikowanych gospodarstwach ekologicznych województwa mazowieckiego na zawartość bioaktywnych składników mleka (BSM). Przeanalizowano żywienie oraz produkcyjność krów w dwóch sezonach żywienia: letnim i zimowym w 2010 roku w dwóch gospodarstwach specjalistycznych. W badanych gospodarstwach dawki żywieniowe w okresie letnim i zimowym różniły się rodzajem stosowanych pasz. Badania przeprowadzono na 20 krowach. W mleku oznaczono LKS, witaminy A, D3, E i K2, profil kwasów tłuszczowych, białka serwatkowe, Ca, P i Mg. Najlepsze efekty produkcyjne w gospodarstwach ekologicznych wykazano w sezonie żywienia letniego u krów wypasanych na pastwisku, dokarmianych sianokiszonką i paszą treściwą w gospodarstwie G1. Mleko krów pochodzące z sezonu żywienia letniego z gospodarstwa G2 wyróżniało się statystycznie wyższą zawartością składników o właściwościach antyoksydacyjnych, głównie ?-karotenu i witaminy D3 oraz CLA w porównaniu z mlekiem z sezonu żywienia zimowego, odpowiednio o 78% i 14% oraz 437%. Najwyższą koncentrację BSM w sezonie żywienia zimowego wykazano w mleku krów żywionych dawką z udziałem dyni pastewnej (G2).W trakcie trwania żywienia zimowego w mleku z gospodarstwa G2 vs. G1 wykazano większą zawartość ?-karotenu (0,355 vs. 0,195mg/l)i TAS-u (1,759 vs. 1,721 mmol/l), oraz bioaktywnych kwasów tłuszczowych takich, jak:CLA, TVA i LNA odpowiednio(0,946 vs. 0,381, 2,20 vs. 0,89 i 0,956 vs. 0,734 g/100g tłuszczu. Zawartość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (PUFA) w sezonie żywienia zimowego również była statystycznie wyższa w mleku w gospodarstwie G2 niż w G1 o 24,2%. Uzyskane wyniki wskazują na korzystniejszą jakość prozdrowotną mleka, które pochodzi od krów mających w dawce zimowej dynię pastewną, a w dawce letniej - od krów żywionych zielonką pastwiskową do woli.

EN

Cow feeding plays a crucial role in shaping of their productivity and milk quality. The aim of the research was to examine the influence of different feeding models for cows kept in certified ecological farms of Mazovian voivodeship on bioactive milk components (BMC). Cow feeding and productivity in two feeding seasons (summer and winter) in 2010 in two specialist farms were analyzed. In examined farms feeding rations differed in type of feedstuffs used. The experiment was carried out on 20 cows. Somatic cell count (SCC), vitamins A, D3, E and K2, fatty acids profile, whey proteins, Ca, P as well as Mg were determined in milk. The best productivity effects in ecological farms were proved in summer feeding season season in case of cows grazed in the pasture and additionally receiving hay silage and a concentrate at the farm G1. Cow milk collected during summer feeding season at the farm G2 had statistically higher content of antioxidant components, mainly ßcarotene and vitamin D3, as well as CLA comparing with milk collected in winter season by 78%, 14% and 437% respectively. In winter feeding season the highest BMC concentration was proved in milk of cows fed the ration containing fodder pumpkin (G2). During winter feeding, in milk from G2 vs. G1 farms, it was observed highest content of ß-carotene (0.355 vs. 0.195mg/l) and TAS (1.759 vs. 1.721 mmol/l) as well as bioactive fatty acids like CLA, TVA and LNA (0,946 vs. 0.381, 2.20 vs. 0.89 and 0.956 vs. 0.734 g/100g of fat respectively). The content of PUFA during winter feeding season was also statistically higher in milk from G2 than G1 farm by 24.2%. The results obtained show more health-profitable quality of milk from cows receiving fodder pumpkin in winter ration and the animals fed ad libitum pasture green forage in the summer.

16

Napoje energetyzujące i ich składniki funkcjonalne

Hoffmann M., Świderski F.

Przemysł Spożywczy

|

2008

|

T. 62, nr 9

8-13

PL

Napoje energetyzujące to środki specjalnego przeznaczenia żywieniowego, których zadaniem jest zwiększenie efektywności organizmu oraz regeneracja potencjału psychofizycznego. Ich konsumpcja w ostatnich latach bardzo dynamicznie wzrasta, zwłaszcza wśród młodych ludzi, co związane jest z aktywnym i stresującym stylem życia. Podstawowe składniki bioaktywne tych napojów to kofeina i tauryna, a także inozytol, glukuronolakton i karnityna. Ich fizjologiczna aktywność jest wciąż badana, jednak działanie napojów energetyzujących związane z psychicznym i fizycznym pobudzeniem organizmu jest dobrze udokumentowane. Napoje energetyzujące stosowane zgodnie z przeznaczeniem przynoszą wiele korzyści: pobudzają układ nerwowy, skracają czas reakcji, poprawiają funkcje poznawcze oraz mobilizują organizm do dłuższego wysiłku psychicznego i fizycznego.

EN

Energy drinks are dietary foods which are designed to improve organism's performance and to regenerate cognitive and physiological abilities. Consumption of energy drinks increases in the last years, particularly among young people exposed to active and stressful style of life. Main bioactive components of energy drinks are coffeine, taurine, inositol, glucuronolactone and carnitine. Physiological activity of these compounds is still investigated but cognitive and physiological effects of energy drinks consumption are well documented. Benefits of appropriate intake include stimulation of the nervous system, reduction of reaction times, improvement of cognitive functions and raising of psychological and physical organism endurance.

17

Składniki bioaktywne w żywności funkcjonalnej

Świderski F., Waszkiewicz-Robak B.

Przemysł Spożywczy

|

2005

|

T. 59, nr 4

20--22

PL

Dokonano charakterystyki żywności funkcjonalnej jako źródła i potencjalnego nośnika różnych substancji bioaktywnych, wywierających korzystny wpływ na zdrowie i wydolność organizmu człowieka. Spośród najważniejszych i najczęściej stosowanych substancji bioaktywnych warunkujących przeznaczenie żywności funkcjonalnej wymieniono: wielonienasycone kwasy tłuszczowe, szczególnie z grupy n- 3, substancje fitochemiczne, witaminy i składniki mineralne o działaniu przeciwutleniającym, preparaty błonnikowe, pre- i probiotyki oraz substancje podwyższające naturalną odporność organizmu i wpływające korzystnie na stan kości. Podano przykłady oraz omówiono rolę substancji przeciwutleniających - antyoksydantów - stosowanych w żywieniu człowieka.

EN

Functional food as a source and potential carrier of various bioactive substances advantageously influencing human health and body efficiency is characterized. The most important and most often used bioactive substances conditioning the purpose of functional food include: polyunsaturated fatty acids, especially from the n- 3 group, phytochemicals, vitamins, antioxidant mineral ingredients, fiber preparations, pre- and probiotics, substances enhancing natural immunity and substances influencing bones condition. Moreover, the examples and the role of antioxidant substances used in human nutrition are described.