Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Alternatywne źródła białka w produkcji żywności

Drużyńska Beata

Przemysł Spożywczy

|

2023

|

T. 77, nr 9

28--31

PL

Prawidłowe żywienie człowieka uzależnione jest od spożycia wielu składników odżywczych obecnych w diecie. Białko stanowi nieodłączną część tej diety. Może ono pochodzić z wielu źródeł i różnić się pod względem biodostępności czy profilu aminokwasowego. Najczęściej źródłem pełnowartościowego białka jest żywność pochodzenia zwierzęcego. Współcześnie hodowla zwierząt generuje jednak wysokie koszty i jest szkodliwa dla środowiska. W obliczu stale rosnącej populacji światowej aktualnym wyzwaniem jest poszukiwanie białka ze źródeł spełniających aspekty żywieniowe, środowiskowe i społeczne. Najlepszymi alternatywami wydają się być białka jednokomórkowców, organizmów morskich oraz owadów jadalnych. Białka te charakteryzują się wysoką wartością odżywczą i wysoką strawnością. Obecnie głównymi problemami, które ograniczają wykorzystanie tych białek w żywności są wysokie koszty produkcji, bezpieczeństwo oraz brak akceptacji tego typu żywności ze strony konsumentów.

EN

Proper human nutrition depends on the intake of many nutrients present in the diet. Protein is an integral part of this diet. It can come from many sources and differ in terms of digestibility and amino acid profile. The most common source of protein is food of animal origin. Nowadays, livestock farming generates high costs and is harmful to the environment. In the face of a constantly growing world population, the current challenge is to search for protein from sources that meet nutritional, environmental and social aspects. The best alternatives seem to be proteins from unicellular organisms, marine organisms and edible insects. They are characterized by high nutritional value and high digestibility. Currently, the main problems that limit the use of these proteins in food are high production costs, safety and lack of acceptance of this type of food by consumers.

2

Wykorzystanie owadów w przemyśle spożywczym – szanse i zagrożenia

Kępińska-Pacelik Jagoda, Biel Wioletta

Przemysł Spożywczy

|

2022

|

T. 76, nr 8

46--53

PL

Przewiduje się, że do 2050 r. populacja ludzka na świecie osiągnie 9 miliardów. Według szacunków WHO nawet 870 milionów ludzi może w tym czasie cierpieć z powodu niedożywienia wynikającego z braku żywności. Uwzględniając wpływ hodowli zwierząt na środowisko, w tym użytkowanie gruntów, emisję gazów cieplarnianych i zanieczyszczenie wody, zwiększenie produkcji nie jest zrównoważonym rozwiązaniem w przypadku zapotrzebowania na białko. Apeluje się aktualnie by poszukiwać alternatywnych źródeł białka, takich jak owady oraz przekształcać praktyki hodowlane oparte na zwierzętach rzeźnych na hodowlę owadów jadalnych. Owady można spożywać na wszystkie możliwe sposoby: smażone, pieczone, gotowane czy mielone. Obecnie dostępne na rynku są m.in. makaron, mąka, chrupiące przekąski czy pieczywo. Pomimo wielu zalet wynikających z wykorzystania owadów jako źródła białka i tłuszczu konieczne jest przeanalizowanie ryzyka wystąpienia niepożądanych reakcji pokarmowych, w tym reakcji alergicznych. Co więcej, owady mogą być skażone czynnikami antropogenicznymi podczas hodowli, pakowania lub przygotowywania do spożycia, jednak stwierdzane w badaniach ilości nie powinny stanowić zagrożenia dla zdrowia człowieka.

EN

By 2050, the world’s human population is projected to reach 9 billion. According to WHO estimates, up to 870 million people may suffer from malnutrition resulting from lack of food during this time. Given the environmental impacts of livestock farming, including land use, greenhouse gas emissions and water pollution, increasing production is not a sustainable solution to protein. There is now a call to seek alternative sources of protein, such as insects and to convert farming practices based on slaughter animals into farming insects. Insects can be eaten in all possible ways: fried, baked, boiled or ground. Currently products available on the market include: pasta, flour, crispy snacks or bread. Despite the many advantages of using insects as a protein source, it is necessary to analyze the risk of adverse food reactions, including allergic reactions. Moreover, insects may be contaminated with anthropogenic factors during breeding, packing or preparing for consumption, but the amounts found in the research should not pose a threat to human health.

3

Analiza możliwości napowietrzenia betonu cementowego z zastosowaniem preparatu białkowego

Zieliński Krzysztof, Jasiczak Józef

Materiały Budowlane

|

2021

|

nr 11

36--38

PL

W artykule przedstawiono wyniki badania wpływu dodatku czerwonych ciałek krwi (preparatu białkowego) na strukturę napowietrzenia betonu cementowego. Wykonano badanie wytrzymałości na ściskanie oraz przeprowadzono ocenę parametrów napowietrzenia betonów (rozkład porów powietrznych z uwzględnieniem ich średnicy, całkowita zawartość powietrza A (%), zawartość mikroporów A300, powierzchnia właściwa porów powietrznych α [mm-1] oraz wskaźnik rozmieszczenia L [mm]). Analiza wyników wykazała, że preparat białkowy ma silne działanie napowietrzające beton zarówno pod względem wydajności, intensywności działania, jak i parametrów napowietrzenia.

EN

The article presents the results of the research on the influence of the addition of red blood cells (protein preparation) on the structure of air entrainment in cement concrete. Compressive strength tests were carried out and the concrete aeration parameters were assessed (air pores distribution taking into account diameters, total air content A (%), A300 micropore content, air pores specific surface α (mm-1) and distribution index L (mm).

4

Vliânie sortovyh osobennostej na urožajnostʹ i kačestvozerna âčmenâ ârovogo v usloviâh Severnoj Stepi Ukrainy

Vinyukov Oleksandr, Dudkina Anna, Poplevko Viktor

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2021

|

Vol. 66, nr 1

36--39

RU

В статье приведены теоретическое обобщение и новое решение научной задачи, которая заключается в научном обосновании и разработке агротехнологических мероприятий повышения зерновой продуктивности растений ячменя ярового с учетом морфобиологических особенностей сортов, их реакции на предшественники, применение рострегулирующих препаратов и минеральных удобрений. По результатам экспериментальных исследований установлено, что применение агротехнологических приемов при выращивании ячменя ярового способствует улучшению таких биометрических показателей как: количество узловых корней, высота растений, общая и продуктивная кустистость, а, следовательно, и обеспечения оптимальной плотности продуктивного стеблестоя в посеве. Повышение показателей элементов структуры урожая зерна закономерно способствовало увеличению уровня зерновой продуктивности культуры. Так, при сравнении влияния предшественников между собой, было установлено, что урожайность зерна ячменя ярового наивысшей была после гороха, превышая аналогичные показатели, полученные после предшественника подсолнечник на 0,15 т/га. Установлено, что использование в технологическом процессе сорта Степовык, генетически предрасположенного к получению зерна пивоваренного качества, способствует формированию следующих показателей: масса 1000 – 54,0 г, содержания белка – 10,1%, экстрактивность – 75,9%. В результате исследований разработаны новые и усовершенствованы существующие приемы сортовой технологии выращивания ячменя ярового, которые в условиях восточной части Северной Степи способствуют более полной реализации генетического потенциала сортов, увеличивают урожайность, улучшают качество зерна и снижают производственные затраты.

EN

The article presents the results of research that demonstrate the effectiveness of the proposed agro-technological measures of growing spring barley in the eastern part of the Northern Steppe of Ukraine. For the first time the regularities of growth, development and formation the grain productivity of plants of different varieties of spring barley and their adaptive indicators under the influence of biotic and abiotic factors are established. The reaction of plants of different varieties of spring barley to predecessors, mineral fertilizers, use of growth regulators in the conditions of the eastern part of the Northern Steppe for grain formation with appropriate grain quality indicators has been established. By investigation the genetic material that would stabilize the grain productivity of spring barley in the area of the eastern part of the Northern Steppe, a variety of spring barley Skhidnyi and the first brewing variety of spring barley Stepovik was bred. Regardless of the fact that the Northern Steppe is not a typical area for growing malting barley, however, the use of the proposed elements of technology contributes to the production of grain of appropriate quality. An additional impact on the quality of grain products is provided by the use of varieties of the appropriate purpose. Thus, by the using the improved growing technology of spring barley variety Stepovyk the protein content decreased to 10,1%, and the extractivity oppositely, increased to 75,9%. It is revealed that the introduction of the proposed elements of the growing technology of spring barley helps to strengthen the immunity of plants to pathogens of major diseases. As a result of research, new and improved existing methods of varietal technology for growing spring barley, which, in the conditions of the eastern part of the Northern Steppe, contribute to a more complete realization of the genetic potential of varieties, increase yields, improve grain quality and reduce production costs.

5

Zawartość białka i składników mineralnych w ziarnie pszenicy klasyfikowanym na sitach

Wojtkowiak Katarzyna, Małgorzata Warechowska, Markowska-Mendik Agnieszka

Przemysł Chemiczny

|

2020

|

T. 99, nr 10

1482--1486

PL

Przedstawiono wyniki analizy zawartości białka i składników mineralnych (P, K, Ca, Mg, Cu, Fe, Zn i Mn) w ziarnie pszenicy różnych frakcji rozmiarowych. Klasyfikacja ziarna pszenicy z zastosowaniem sit pozwoliła na wyodrębnienie strumieni ziarnowych o różnej zawartości Mn, Zn, P, Fe i białka w obrębie jednej odmiany przy dużej rozpiętości rozmiarów ziarna (>3,25 i 2,2–2,5 mm). Sortowanie ziarna nieznacznie wpłynęło na zmianę zawartości Ca i P i nie miało wpływu na zawartość K i Mg we frakcjonowanym ziarnie pszenicy. Największą zawartość białka wykazywało ziarno zatrzymywane na sicie 3,25 mm. Najmniejsze ziarniaki pszenicy Bamberka (frakcja 2,2–2,5 mm) były najbardziej zasobne w Cu, Fe i Zn.

EN

Wheat grain variety Bamberka and SHM 200 line differing in the content of microelements (Cu, Fe, Zn, Mn) and macroelements (P, K, Mg, Ca) were divided into 5 and 4 size fractions, resp. The largest grain showed the highest protein content. The classification of wheat grain by sieving allowed to distinguish grain streams with different contents of Mn, Zn, P, Fe and protein within one variety for a large grain size range above 3.25 and 2.2–2.5 mm.

6

Owady przekształcające odpady w użyteczną biomasę wsparciem dla retardacji

Knutelski Stanisław, Knutelska Emilia

Polish Journal for Sustainable Development

|

2020

|

T. 24, cz. 1

77--86

PL

Owady pełnią wiele funkcji ekologicznych niezbędnych do przetrwania ludzkości i mogą przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa żywnościowego oraz czystości środowiska przyrodniczego, a także rozwiązania problemu niedoborów białka. Niektóre z nich jak: Tenebrio molitor, Alphitobius diaperinus, Geotrupes stercorarius, Hermetia illuscens, czy Musca domestica, usuwają i oczyszczają środowisko z nadmiaru odpadów uciążliwych dla człowieka. Stabilizują środowisko przyrodnicze poprzez biodegradację, redukcję, rozprzestrzenianie lub biokonwersję odpadów w użyteczną biomasę (białka i lipidy, chityna, minerały, witaminy), przysparzając tym paszy dla zwierząt oraz żywności dla ludzi. Mogą także stanowić źródło biopaliw, a w szczególności oleju napędowego. Odpady przetwarzane przez nie mogą być cennym źródłem nawozów organicznych wykorzystywanych w produkcji roślinnej, opóźniając tym nadmierną eksploatację środowiska przyrodniczego. Hodowla przemysłowa określonych gatunków owadów może być obiecującą strategią ze względu na źródło energooszczędnego, wysokiej jakości białka oraz strategię recyklingu różnych odpadów przekształcanych w biomasę pokarmu dla zwierząt gospodarskich. Przekonanie się do korzyści z hodowli owadów na odpadach może być impulsem dla rozwijania nowej formy działalności gospodarczej, zarówno dla rolników, jak i zakładów paszowych.

EN

Examples of rearing species from the order of the flies (Diptera) and beetles (Coleoptera) on organic waste are promoted. Scientific studies indicates that under appropriate conditions these insects have less environmental impact than more traditional Western forms of animal protein production. Insects transforming various wastes into new sources of utility provide excellent support for retardation, due to the alternative and balanced source of high protein content and key micronutrients for animals and humans. They also improve the sanitary safety of the environment, cleaning it, stabilizing and supporting it. In general, insects can make valuable economic and invigorating contributions to the development of food or feed production systems and provide an alternative to vegetable protein derived from imported soybeans and to the traditional production of the current food industry and help the economic and social development of some regions of the world, including Poland.

7

Łubin – możliwości wykorzystania

Tomczak Aneta, Zielińska-Dawidziak Magdalena

Przemysł Spożywczy

|

2019

|

T. 73, nr 6

25--28

PL

Lupinus L. w Polsce nadal jest traktowany jako składnik pasz lub poplon. Mimo, iż jest rośliną rodzimą, a produkty z jego dodatkiem coraz częściej możemy znaleźć w sklepach, są one głównie importowane. Nasiona słodkich odmian łubinu są źródłem cennego białka, a produkowana z nich mąka dodawana do pszennej poprawia jej wartość odżywczą. Znajdujemy je w składzie odżywek dla sportowców, w zastępnikach produktów mlecznych i mięsnych dla wegetarian. Ponieważ nie zawierają białek glutenowych produkuje się z nich żywność dla chorujących na celiakię. Nasiona łubinu są źródłem wielu składników prozdrowotnych (prebiotycznych polisacharydów, przeciwutleniaczy, witamin, mikro- i makroelementów). Nowe odmiany pozbawione są alkaloidów, a więc zwiększona jest ich wartość odżywcza, ułatwione przetwórstwo, co powinno spowodować wzrost ich wykorzystania przez polskich producentów. Stosowane są głównie do wytwarzania takich produktów jak: mąka, jogurty, bezmięsne kotlety, pasztety a nawet marynowane nasiona stanowiące doskonałą przekąskę. Jednak ze względu na homologię z białkami innych roślin strączkowych, łubin wpisano na listę alergenów.

EN

Lupinus L. is still treated as a fodder component or a catch crop. Even though it is a native plant and the products containing lupine can be easily found in stores, they are mostly imported. Seeds of sweet varieties of lupine are a source of valuable protein, and flour made from them, when added to wheat flour, improves its nutritional value. We often find the seeds in sports supplements, in the substitutes of dairy and meat products for vegetarians. Becouse they do not contain gluten proteins, they are used in the production of food for people suffering from celiac disease. Lupine seeds are the source of many health-promoting ingredients (prebiotic polysaccharides, antioxidants, vitamins, micro- and macroelements). New varieties have a reduced content of alkaloids, which results in their higher nutritional value and easier processing. This, in turn, should increase their use by Polish producers. They are mainly applied in the production of such foods as: flour, yogurt, meatless chops, pates and even marinated seeds as an excellent snack. However, due to its homology with proteins of other legumes, lupine has been included in the list of allergens.

8

Nutritional value of red clover (Trifolium pratense L.) and birdsfoot trefoil (Lotus corniculatus L.) harvested in different maturity stages

Wróbel Barbara, Zielewicz Waldemar

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2019

|

Vol. 64, nr 4

14--19

EN

During the years 2014-2015, herbage samples of red clover (Trifolium pratense L.) variety Chlumecky and birdsfoot trefoil (Lotus corniculatus L.) variety Leo were harvested at weekly intervals on 9 occasions from late April to late June. Effects of legume plant species and date of harvest on crude protein (CP), water soluble carbohydrates (WSC), neutral detergent fiber (NDF), acid detergent fiber (ADF), lignin (ADL) and dry matter digestibility (DDM) were studied. Regardless of the date of harvest birdsfoot trefoil contained more crude protein, NDF and ADF fraction than red clover. Red clover contained more WSC. Crude protein concentration and DDM declined and WSC, NDF, ADF and ADL increased with advancing maturity of both legume species. But the rate of NDF increase with maturity in red clover was slower.

PL

W latach 2014-2015, co tydzień, dziewięciokrotnie, od końca kwietnia do końca czerwca, pobierano próbki roślin dwóch gatunków: koniczyny łąkowej (Trifolium pratense L.) odmiany Chlumecky i komonicy zwyczajnej (Lotus corniculatus L.) odmiany Leo. Badano wpływ gatunku rośliny bobowatej i terminu zbioru na zawartość białka ogólnego (CP), cukrów rozpuszczalnych (WSC), neutralnego włókna detergentowego (NDF), kwaśnego włókna detergentowego (ADF), lignin (ADL) i strawność suchej masy (DDM). Niezależnie od terminu zbioru komonica zwyczajna zawierała więcej białka ogólnego oraz frakcji włókna NDF i ADF niż koniczyna łąkowa. Koniczyna łąkowa zawierała więcej cukrów rozpuszczalnych. Wraz z postępem faz rozwojowych obu gatunków roślin zawartość białka ogólnego i strawność suchej masy malała, a zawartość WSC, NDF, ADF i ADL rosła. Jednak tempo wzrostu zawartości NDF w koniczynie łąkowej było mniejsze.

9

Wykorzystanie owadów do biokonwersji odpadów

Kowalczyk Adam

Energia i Recykling : gospodarka obiegu zamkniętego

|

2019

|

nr 2

26--29

PL

Na całym świecie podejmowane są działania na rzecz poszukiwania nowych źródeł białka. Największe nadzieje niesie wykorzystanie owadów w żywieniu zwierząt. Produkcja paszy dla zwierząt z owadów częściowo rozwiązuje też problem odpadów biodegradowalnych. Według szacunków FAO, do 2050 roku liczba ludności na świecie wzrośnie do 9,6 miliarda. Potrzeba wyżywienia tak ogromnej populacji ludzi, przy zachowaniu obecnego obszaru upraw rolniczych, stanowi jedno z najważniejszych wyzwań dla gospodarki żywieniowej XXI wieku. Przyzwyczajenia żywieniowe ludności krajów rozwiniętych jeszcze długo faworyzować będą posiłki oparte na białku zwierzęcym, mimo że produkcja mięsa jest bardzo nieefektywna, a przemysł mięsny obciąża środowisko bardziej niż transport i energetyka razem wzięte.

10

Silver and gold ions recovery from batch systems using Spirulina platensis biomass

Cepoi Liliana, Zinicovscaia Inga, Chiriac Tatiana, Rudi Liudmila, Yushin Nikita, Miscu Vera

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2019

|

Vol. 26, nr 2

229--240

EN

In order to assess ability of Spirulina platensis to recover silver and gold ions from the environment the bioaccumulation of silver and gold ions and their effect on growth, proteins and carbohydrates content of Spirulina platensis biomass was studied. Silver nitrate (AgNO3) in concentration range 0.01-1 mg/dm3 and tetrachloroaurate Na[AuCl4] in concentration range 18.5-370 mg/dm3 were added as component of the Spirulina platensis cultivation medium. In case of silver two cultivation media were studied: standard and Cl-free. The process of silver and gold uptake was traced using neutron activation analysis. Presence of silver ions in standard cultivation medium reduced biomass productivity by 66 %, while in Cl-free biomass productivity was reduced by 11.8 % only. The reduction of proteins content by 30 % in Cl-free medium and by 19 % in standard medium was also observed. The experiments showed that in case of gold ions loading, the biomass productivity and protein content were reduced only at high Na[AuCl4] concentration in the medium. The behaviour of carbohydrates content change was similar under silver and gold loadings: decrease at low metal concentration followed by increase at high metal concentrations. Scanning electron microscopy allowed observation of spherical metal nanoparticles, which were formed extracellularly during silver and gold bioaccumulation. Spirulina platensis can be used for recovery of precious metals as well as metal nanoparticles production.

11

Zastosowanie spektrometrii mas w analizie ilościowej białek w próbkach klinicznych

Karpiński Adam, Torres Elguera Julio Cesar, Konopka Anna, Bulska Ewa

Analityka : nauka i praktyka

|

2019

|

nr 4

8--15

PL

Poprzez badanie proteomu i tego, w jaki sposób się zmienia, można uzyskać informacje o tym, jak funkcjonuje dany organizm.

12

Zawartość białka w różnych rodzajach serów dostępnych na rynku

Brodziak A., Król J., Ryszkowska-Siwko M.

Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni

|

2018

|

nr 104

25--35

PL

Celem pracy było oznaczenie zawartości białka ogólnego w wybranych serach podpuszczkowych dojrzewających i topionych oraz produktach seropodobnych dostępnych w sieci detalicznej Lublina. W badaniach łącznie uwzględniono 23 rodzaje serów wyprodukowanych z mleka krowiego, w tym 16 serów podpuszczkowych dojrzewających i 4 topione, a także 3 produkty seropodobne. W każdej próbce oznaczono zawartość białka przy użyciu metody Kjeldahla. Spośród wszystkich badanych serów sery topione stanowiły najuboższe źródło białka (od 8,07 do 9,06%), natomiast sery podpuszczkowe dojrzewające zawierały najwięcej tego składnika, a zwłaszcza jeden ser Ementaler (29,20%). W żadnym przypadku nie stwierdzono istotnej różnicy między deklarowaną a uzyskaną zawartością białka, co świadczy o wiarygodności producentów serów w odniesieniu do znakowania tych wyrobów dotyczącego zawartości omawianego składnika.

EN

The aim of the study was to determine the total protein content of selected ripened rennet cheese, processed cheese, and cheese-like products available in a retail chain in Lublin. A total of 23 kinds of cheese made from cow milk were tested, including 16 ripened rennet cheeses, 4 processed cheeses, and 3 cheese-like products. Protein content was determined in each sample by the Kjeldahl method. Among all the cheeses tested the processed cheeses were the poorest source of protein (from 8.07 to 9.06%). Ripened rennet cheeses had the highest content of this protein, particularly one of the Emmentaler cheeses (29.20%). In no case was a significant difference noted between the protein content obtained and the value stated by the manufacturer, which indicates that labelling of products is reliable in this regard.

13

Badania FTIR-ATR i fluorescencyjne układów białkowo-lipidowych

Litwińczuk-Mammadova A., Cieślik-Boczula K., Rospenk M.

Wiadomości Chemiczne

|

2017

|

[Z] 71, 1-2

109--132

EN

Lipid-protein systems paly curtail roles in living systems [49]. Hence, a determination of their structure at different levels of organization is still one of the most important tasks in many research projects. A study of lipid-protein systems is based on many physicochemical techniques, such as spectroscopy of FTIR, Raman, fluorescence, NMR, EPR, as well as DLS, DSC and TEM methods. In the presented paper tow of the most frequently used methods, that is FTIR and fluorescence spectroscopy, will be discussed in details. They are characterized by a relatively low cost of sample preparation, a short measuring time, and they give a huge number of structural and physicochemical information about lipid-protein systems. In the FTIR-ATR spectroscopy many of vibrational bands are commonly used as very precise vibrational indicators of structural changes in lipids and proteins (Fig. 1) [1–6]. They allows to characterize lipid and protein components separately in mixed systems. Additionally, structural changes in lipid membranes can be monitored in one FTIR-ATR experiment simultaneously in a region of hydrophilic lipid head-groups (Fig. 5) [17, 18], in a hydrophobic part composed of hydrocarbon lipid chains (see Figures 2 and 3) [7–9], and in a lipid membrane interface represented by ester lipid groups (Fig. 4) [4, 6, 11, 12]. A secondary structure of proteins and peptides in different experimental conditions can be defined in the FTIR-ATR spectroscopy on the base of amide I bands (Fig. 6 and Tabs 1, 2 and 3) [20–22]. A fluorescence spectroscopy is a complementary methods to FTIR spectroscopy in a study of lipid-protein systems. It competes information about time-dependent and very fast (in a scale of femtoseconds) structural processes in both lipids [41–45] and proteins [23, 27, 48]. The folding, denaturation, and aggregation of proteins and lipid membranes accompanied by changes in an order, packing and hydration of the system under study [23, 27, 41–45, 48].

14

Odzyskiwanie białka z rybnych surowców ubocznych. Metoda pH-shift

Szymczak M., Dominiczak A., Szymczak B.

Przemysł Spożywczy

|

2017

|

T. 71, nr 10

34--39

PL

Przemysł rybny to jedna z branż sektora spożywczego wytwarzających największe ilości surowców ubocznych. Odpady najczęściej poddawane są utylizacji i kompostowaniu. Produkuje się z nich mączki rybne lub karmę dla zwierząt, ale rzadko produkty spożywcze. Surowce odpadowe przemysłu rybnego zawierają dużo białka o najwyższych wartościach odżywczych i funkcjonalnych. Dlatego coraz częściej podejmowane są próby odzyskiwania m.in. białek w postaci preparatów, które mogą przyczynić się do poprawy właściwości żywieniowych, sensorycznych, a także większej wydajności masy produktów spożywczych. Jedną z bardziej skutecznych metod odzyskiwania białek z odpadów jest strącanie izoelektryczne, polegające na rozpuszczeniu białka w kwaśnym lub zasadowym roztworze, a następnie wytrąceniu białka w punkcie izoelektrycznym. Najważniejsze zalety to wysoka wydajność i niskie koszty metody pH-shift oraz czystość i dobre właściwości funkcjonalne izolatów. Dlatego metoda ta sprawdza się również w przypadku odzyskiwania białek z surowców mięsnych i roślinnych. Otrzymywane izolaty są stosowane także w produktach spożywczych specjalnego przeznaczenia lub w przemyśle opakowaniowym i branży medycznej.

EN

The fish industry is one of the food sectors, producing the highest quantities of by-products. The by-products are most often recycled and composted, followed by fishmeal or animal feed, and the least often, the products for human consumption. Fish by-products contain high amounts of protein with the highest nutritional and functional values. Therefore, more and more attempts are undertaken to recover the protein in a form of preparations, which are then used for improving the nutritional and sensory properties and yield mass of products in the food industry. One of the better methods for recovering proteins from by-products is iso-electric precipitation, which consists in dissolving the protein in acid or alkaline solution, and then precipitating the protein at an iso-electric point. The main advantages include high efficiency and low cost of pH-shift method, as well as high purity and good functional properties of isolates. Therefore, this method is good for the recovery of proteins in the meat and vegetable industries. The isolates obtained are also used in special-purpose foods or in the packaging and medical industries.

15

Kamienie milowe w chemii klinicznej

Klimasz K., Tomasik P. J.

Wiadomości Chemiczne

|

2016

|

[Z] 70, 1-2

81--94

EN

Clinical chemistry is the science on the border of the two disciplines: medicine and chemistry. It is defined as the application of the chemistry in the study of biological samples in order to diagnose, treat, cure diseases as well as in monitoring and prognosis [1]. Development of clinical chemistry is dated on the 19th century. Biuret test, and a method for detection of sugar in the urine were then described, also blood gases were extracted [13, 17]. In the mid of 19th century blood could be analyzed for the presence of potassium, sodium, phosphorus and calcium [31]. In the second half of 19th century Duboscq built first colorimeter. This model was widely adapted in laboratories and was in use till the 20-ties of 20th century [44]. Colorimetry also became the most popular technique in the clinical chemistry. In the 80ties of 19th century was developed a method for estimating the concentration of creatinine and detection of bilirubin [36, 39]. Increasing number of available laboratory tests resulted in the separation laboratory diagnostic as a distinguish branch of science. At the beginning of 20th century has been introduced quantitative analytical methods for determination of ammonia, urea, creatinine, cholesterol, uric acid, nitrogen, phosphorus, and chloride in biological fluids as well as measurements of blood gases. In 1930 was introduced clinical enzymology with the first method for assessing the activity of alkaline phosphatase. In the mid of 20th century in the medical laboratories routinely were measured amylase, lipase, acid and alkaline phosphatase, phosphocreatine kinase, alanine and asparagine aminotransferases [78, 79]. Development of electrical engineering and computing resulted with intensive development of laboratory instruments. First automated spectrophotometer was invented in 1957 (Autoanalyzer, Technicon company). In 1970, Automatic Clinical Analyzer f. Du Pont was able to perform determinations in any configurations not as so far in the series [99].

16

Białka w lodach

Polak E., Markowska J.

Przemysł Spożywczy

|

2016

|

T. 70, nr 4

16--18

PL

W artykule omówiono tradycyjne źródła białek w lodach oraz ich funkcje odżywcze i technologiczne. Przedstawiono także tendencje w stosowaniu zamienników białka pochodzących od różnych ssaków oraz roślinnych zamienników białkowych. Wybór zamienników białka mlecznego w lodach to nie tylko zmiana właściwości żywieniowych, ale także poszukiwania nowych funkcji technologicznych. Białka mają istotny wpływ na kształtowanie struktury i konsystencji wyrobu. W celu otrzymywania lodów z zamiennikami, porównywalnych w smaku i barwie do tych z tradycyjnym białkiem mlecznym, w procesie technologicznym należy uwzględnić właściwą ilość odpowiedniego stabilizatora, dodatek aromatu oraz zastosowanie barwnika.

EN

The traditional sources of proteins used in ice cream and their functional, nutritional and technological values are discussed. Some trends in the application of protein substitutes extracted from mammalian and plant tissues are also presented. The choice of the substitutes of milk protein in ice cream is not only related to the change of nutritional properties, but also results in obtaining new technological features. Proteins have a significant influence on the structure and consistency of the product. However, to generate the ice cream with substitutes comparable in the taste and color with these ones of traditional milk protein, the appropriate amount of stabilizing system, flavor and food dye should be applied in technological process.

17

Improving the status of degraded irrigated meadow by direct undersowing

Mendra M., Barszczewski J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2016

|

Vol. 61, nr 4

52--57

EN

Described studies were performed in a long-term irrigated meadow experiment at varied fertilisation. The aim of the study was to assess the effectiveness of meadow renovation in terms of yielding, botanical composition of meadow sward and its protein content in relation to diverse fertilisation. Seven variants were compared including five fertilised with mineral fertilisers at a rate of 60, 120, 180, 180bis and 240 kg of N·ha-1 and two fertilised with organic-mineral fertilisers applied as cattle liquid manure at a rate of 180 kg of N ha-1 (G1) and 240 kg of N ha-1 (G2) with missing amounts of phosphorus and potassium supplemented with mineral doses proportional to nitrogen fertilisation. Fertilisation with phosphorus was abandoned in variant N-180bis 15 years before renovation. Inappropriate composition of meadow sward characterised by the share of low grasses up to 60 %, a lack of legumes and the presence of stubborn weeds in amounts from 12 to 26.5% were the reasons for renovation. The renovation was performed in spring 2012 with the method of direct undersowing with a special harrowing and seeding machine. Decreased weeding to a level of 5% and remarkable increase in yields and total protein content evidenced the effectiveness of renovation. Increased yields were observed since 2013 i.e. one year after renovation. Increased share of grasses, particularly of the oat-grass (Arrhenatherum elatius (L.) P. Beauv. ex J. & C. Presl), after renovation resulted in decreasing content in total protein in subsequent years of the experiment. High protein content of the sward before renovation was an effect of a large percent of dandelion (Taraxacum officinale F.H. Wigg) and other dicotyledons, all rich in protein. However, total protein yield was higher in the years after renovation (2013 and 2014) compared to the year 2011.

PL

Omawiane badania zrealizowano na wieloletnim doświadczeniu ścisłym, nawadnianym w warunkach zróżnicowanego nawożenia. Celem pracy jest ocena skuteczności renowacji łąki w zakresie jej plonowania, składu botanicznego runi łąkowej oraz zawartości w niej białka na tle zróżnicowanego nawożenia. W badaniach porównywano siedem obiektów, w tym pięć nawożonych mineralnie na poziomie 60, 120, 180, 180bis i 240 kg N·ha-1 oraz dwa naturalno-mineralnie gnojówką bydlęcą na poziomie G1-(180) i G2-(240 kg N·ha-1), a brakującą ilość fosforu i potasu w dawkach uzupełniano w odpowiednich proporcjach w zależności od poziomu nawożenia azotem. Na obiekcie N-180bis, na 15 lat przed renowacją zaniechano nawożenia fosforem. Nieodpowiedni skład botaniczny runi na tej łące charakteryzujący się udziałem traw niskich do ok. 60%, braku roślin bobowatych oraz występowaniem uporczywych chwastów na poziomie od 12 do 26,5 % wskazywał na celowość dokonania renowacji. Przeprowadzono ja wiosną 2012 r. metodą podsiewu bezpośredniego agregatem pasmowo gryzującym darń. zmniejszające zachwaszczenie do poziomu 5 % oraz wyraźny wzrost plonów runi jak również białka ogólnego dowodzą skuteczności zabiegu. Wyraźny wzrost plonów był widoczny od 2013 r., tj. od następnego roku po renowacji. Wzrost udziału traw po renowacji, a szczególnie rajgrasu wyniosłego (Arrhenatherum elatius (L.) P. Beauv. ex J. & C. Presl) powodował zmniejszanie się zawartości białka w kolejnych latach doświadczenia. Wyraźne wyższa zawartość białka w runi przed renowacją wynikała z dużego udziału w runi mniszka pospolitego (Taraxacum officinale F.H. Wigg) i innych roślin dwuliściennych o dużej jego zawartości. Jednak całkowity plon białka był wyższy w następnych latach po renowacji tj. roku 2013 oraz 2014 w porównaniu do 2011.

18

Improving the Hydrophobic Properties of Starch-Protein Raw Material by Enzymatic Modification

Wietecha J., Kazimierczak J., Pałys B., Gutowska A.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2016

|

Vol. 24, no. 6 (120)

196--201

EN

In this study, starch-protein raw material was esterified with oleic acid, vinyl laurate as well as rape oil as an acyl donor. Chloroform was used as a reaction medium and immobilized lipase from Candida antarctica as a catalyst. The degree of substitution (DS) of the products was determined by the volumetric method. The effect of the reaction parameters such as the kind of acyl donor or scale of the process on the DS, was studied. The product with the highest DS (in small scale - 0.11) was found in the reaction carried out at 50 °C for 6 h with oleic acid. Fourier transform infrared (FTIR) and nuclear magnetic resonance (NMR) analyses confirmed the esterification of the starch-protein material. The hydrophobicity of non-esterified material and the final product was evaluated using the sessile drop method according to European Pharmacopeia 8.0. The possibility of processing the product of esterification into pellets to be used for film and fittings production was examined.

PL

Mąka funkcjonalna uzyskana w wyniku kontrolowanej obróbki hydrotermicznej klasycznej mąki została wykorzystana do pozyskania nowych biopolimerów. Głównym składnikiem tego produktu jest skrobia, ale zawiera on także inne substancje, w tym białka. W pracy przedstawiono badania dotyczące enzymatycznej modyfikacji skrobiowej frakcji surowca skrobiowo-białkowego z zastosowaniem kwasu oleinowego, oleju rzepakowego i laurynianu winylu jako donorów grup acylowych. Jako środowisko reakcji zastosowano chloroform, zaś jako katalizatora użyto immobilizowaną lipazę Candida antarctica. Stopień podstawienia produktu (DS) określano metodą wolumetryczną. Badano wpływ na stopień podstawienia takich parametrów reakcji jak rodzaj donora czy skala procesu. Produkt o najwyższym DS uzyskano prowadząc reakcję (w małej skali) w 50°C przez 6 h z wykorzystaniem kwasu oleinowego jako drugiego substratu. Spektroskopia w podczerwieni z transformacją Fouriera (FTIR) oraz magnetyczny rezonans jądrowy (NMR) potwierdziły otrzymanie pochodnych estrowych. Hydrofobowość materiału wyjściowego i produktów estryfikowanych oceniano stosując metodę siedzącej kropli zgodną z European Pharmacopeia 8.0. Zbadano możliwość przetwarzania pochodnych estrowych na granulat, z którego wytwarzane mogą być folie i kształtki.

19

Spirulina – niedoceniony składnik żywności

Kaźmierska A.

Przemysł Spożywczy

|

2015

|

T. 69, nr 5

41--44

PL

Sinice z rodzaju Arthrospira, znane pod nazwą handlową spirulina, stanowią główny składnik wielu suplementów diety. Liczne badania naukowe potwierdzają korzyści płynące ze stosowania tych suplementów, a naukowcy i lekarze wciąż odkrywają ich kolejne zalety i zastosowania. Arthrospira jest bogatym źródłem białka, makro- i mikroelementów oraz witamin. Przyjmowanie preparatów na bazie tych bakterii wspomaga profilaktykę powstawania nowotworów i hamuje rozwój już istniejących. Ponadto są wykorzystywane w leczeniu anemii, wykazują właściwości antyoksydacyjne, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe, poprawiają funkcjonowanie układu immunologicznego, biorą udział w zapobieganiu powstawania miażdżycy i stłuszczenia wątroby oraz poprawiają perystaltykę jelit. Nie bez powodu więc produkty te nazywane są suplementami XXI w., gdyż każdy z nich ma wiele właściwości zdrowotnych i odżywczych. Na polskim rynku dostępnych jest coraz więcej produktów spożywczych z dodatkiem spiruliny.

EN

Cyanobacteria of the Arthrospira genus, also known under the trade name “Spirulina”, are major ingredients of many dietary supplements. While scientists are still discovering their further advantages and applications of use, numerous scientific studies have confirmed the benefits of these supplements. Arthrospira is a rich source of protein, macro- and micronutrients and vitamins. Ingesting preparations containing these bacteria prevents cancer and inhibits the growth of the existing one. Furthermore, Arthrospira bacteria are used in the treatment of anemia; they exhibit antioxidant, antibacterial and antiviral activity; they improve the functioning of the immune system; they prevent the formation of atherosclerosis and hepatic steatosis; and they improve peristalsis. Not without reason these products have been dubbed the supplements of the 21st century, as one genus provides such a broad range of health and nutritional benefits. There are more and more food products with spirulina on the Polish market.

20

Wstępne badania składu aminokwasowego białka ziarna orkiszu nawożonego azotem i mikroelementami

Nowak K., Spychaj-Fabisiak E., Barczak B., Knapowski T., Kozera W.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2015

|

Nr 5

265--266

PL

Materiał do badań stanowiło ziarno orkiszu ozimego zebranego ze ścisłego dwuczynnikowego doświadczenia polowego. Czynnikiem I. rzędu było nawożenie azotem, a czynnik II. rzędu stanowiło nawożenie mikroelementami. Badania wykazały, że skład aminokwasowy białka ziarna orkiszu zmieniał się pod wpływem badanych czynników nawozowych - zwłaszcza azotu. Zastosowane mikroelementy: miedź, mangan i cynk, nie wpływały istotnie na skład aminokwasowy białka ziarna orkiszu.

EN

Material for the study comprised grain of winter spelt harvested in a strict two-factorial field experiment. A first order factor was the fertilization with nitrogen and the second order factor was fertilization with microelements. The study indicated that amino acid composition of spelt grain protein changed under the influence of studied fertilization factors - especially nitrogen. The applied microelements: copper, manganese and zinc, did not affect significantly amino acid composition of spelt grain protein.