The Green Ring of Tradition and Culture in Łódź as an example of a strategic plan to protect and shape the landscape of a former industrial city

• Autorzy: Dankowska Maria

Identyfikatory

DOI

10.35784/odk.3501

Warianty tytułu

PL

Zielony Krąg Tradycji i Kultury w Łodzi jako przykład strategicznego planu ochrony i kształtowania krajobrazu dawnego miasta przemysłowego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Natural heritage and cultural heritage co-create the cultural landscape becoming the basis of the local and supra-local identity. Therefore protection and at the same time shaping both of these resources is the task of currently living generations. It is possible, and even very appropriate, to take integrated action, in which both natural and cultural heritage will be protected and shaped together. At the same time, it is important to take into account the specificity of both of these resources and parallel development of system solutions and individual ones. The Green Ring of Tradition and Culture is a design proposal for producing the system of attractive spaces surrounding the city centre of Łódź, in which green areas, e.g. parks, allotment gardens, have also been taken into account as well as greenery along the Łódka and Jasień rivers, cemeteries and post-industrial buildings: factories, palaces and factory owners' villas and palaces or other culturally significant architectural works which are an important part of the history of Łódź. A special place of this layout is occupied by Piotrkowska Street together with the buildings adjacent to it, which was defined as an element that cuts transversely and connects (fastens) the entire layout. Lodz Ring is therefore a design creation that uses the existing, significant potential of Łódź for creating an attractive system of public spaces and thus extracting and preserving the most valuable elements of its cultural heritage and nature.

PL

Dziedzictwo przyrodnicze oraz dziedzictwo kulturowe współtworzą krajobraz kulturowy stając się podstawą lokalnej a także ponadlokalnej tożsamości. Zatem ochrona i jednocześnie kształtowanie obu tych zasobów jest zadaniem obecnie żyjących pokoleń. Możliwe, a nawet bardzo właściwe, jest podejmowanie działań zintegrowanych, w których zarówno dziedzictwo przyrodnicze jak i kulturowe będzie chronione i kształtowane łącznie. Przy czym istotne jest uwzględnianie specyfiki obu tych zasobów oraz równoległe wypracowanie rozwiązań systemowych oraz jednostkowych/indywidualnych. Zielony Krąg Tradycji i Kultury jest propozycją projektową wytworzenia systemu atrakcyjnych przestrzeni otaczających śródmieście Łodzi, w którym uwzględnione zostały równocześnie tereny zieleni np. parki, ogrody działkowe, ale także zieleń wzdłuż rzek Łódki i Jasienia, cmentarze oraz ważne ze względu na historię Łodzi obiekty poprzemysłowe: fabryki, pałace i wille fabrykanckie ale również inne znaczące kulturowo dzieła architektoniczne. Szczególne miejsce tego układu zajmuje ulica Piotrkowska wraz z przyległą do niej zabudową, którą określono jako element przecinający poprzecznie i spinający całość założenia. Łódzki Krąg jest zatem kreacją projektową wykorzystującą istniejący, znaczący potencjał Łodzi do utworzenia atrakcyjnego systemu przestrzeni publicznych i tym samy wydobyciu oraz zachowaniu najcenniejszych elementów jej dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego.

Słowa kluczowe

EN

cultural heritage; city identity; cultural landscape; spatial planning; Lodz city

PL

dziedzictwo kulturowe; tożsamość miasta; krajobraz kulturowy; planowanie przestrzenne; Łódź

• Wydawca: Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS ; Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
• Czasopismo: Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
• Rocznik: 2023
• Tom: Nr 15
• Strony: 7--20
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., fig.

Twórcy

autor

Dankowska Maria

• National Institute of Cultural Heritage, field office in Łódź (Poland)

• https://orcid.org/0000-0003-3366-0091

Bibliografia

• [1] Chrząński T. (1891). Korespondencye z wycieczki komisyi kwiaciarstwa do Łodzi. (156-158) In: Ogrodnik Polski. Nr 7.
• [2] Omilanowska M. (2010). Defortyfikacja Gdańska na tle przekształceń miast niemieckich w XIX wieku. (293-334) In: Biuletyn Historii Sztuki. Nr 72.
• [3] Atlas historyczny miasta Łodzi (2022). ed. M. Dankowska, M. Koter, Łódzkie Towarzystwo Naukowe. Łódź.
• [4] Atlas Miasta Łodzi (2002). ed. S. Liszewski, techn. ed. J.M. Czajkowski, Urząd Miasta Łodzi – Łódzkie Towarzystwo Naukowe. Łódź.
• [5] Bugalski Ł. (2020). Planty promenady ringi, Śródmiejskie założenia pierścieniowe Gdańska, Poznania, Wrocławia i Krakowa. Fundacja Terytoria Książki. Gdańsk.
• [6] Chmielewski T.J. (2013). Systemy krajobrazowe struktura-funkcjonowanie-planowanie. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• [7] Ciszewska A. (2019). Green belts. Zielone pierścienie wielkich miast. Wydawnictwo Akademickie SEDNO sp. z o.o.: Warszawa.
• [8] Kaczmarek J., Liszewski S., Wodarczyk B. (2006). Strategia rozwoju turystyki w Łodzi. Łódź.
• [9] Parki Łodzi (1962). ed. J. Mowszowicz, Łódzkie Towarzystwo Naukowe: Łódź.
• [10] Paszkowski Z. (2011). Miasto w perspektywie europejskiej i jego związki z urbanistyką współczesną. Universitas: Kraków.
• [11] Pawłowski K. (2017). Urbanistyka „ à la française”. Tysiąc lat doświadczeń i europejskich innowacji. Dopełnienie obrazu, t. II: Francja nowożytna. Od narodzin absolutyzmu do epoki oświecenia. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych "Universitas", Kraków.
• [11] Purchla J. (2005). Dziedzictwo a transformacja. Międzynarodowe Centrum Kultury. Kraków.
• [12] Rozmarynowska K. (2017). Ogrody Odchodzące …? Fundacja terytoria książki: Gdańsk.
• [13] Bald K. (2002). Przestrzeń dobra publicznego – obszar tożsamości miasta Łodzi. In: Atlas miasta Łodzi. (p. XLIV) Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe & Urząd Miasta Łodzi.
• [14] Dankowska M. (2008). Obszary tożsamości Łodzi – Zielony krąg tradycji i kultury. In: Zieleń miejska naturalne bogactwo miasta. (81-96): Toruń: Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych Oddział Toruń.
• [15] Solarek K. (2008). Funkcje terenów zieleni kształtujących przestrzenie publiczne we współczesnym mieście. In: Zieleń miejska naturalne bogactwo miasta. (69-80): Toruń: Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych Oddział Toruń.
• [16] Szulczewska B. (2008). Zieleń w mieście: identyfikacja, planowanie, zarządzanie. In: Zieleń miejska naturalne bogactwo miasta. (23-34): Toruń: Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych Oddział Toruń.
• [17] Europejska Konwencja Krajobrazowa (2000). Florencja, podana do publicznej wiadomości w Polsce, Dz.U. nr 14, poz. 98.
• [18] Problematyka ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego (2011. Poradnik dla planistów i samorządów lokalnych. Narodowy Instytut Dziedzictwa, Warszawa.
• [18] Historic Urban Landscape Recommendation (2011) Zgromadzenie Generalne UNESCO.
• [19] Łódź – Śródmiejski system przestrzeni publicznych – zielony krąg tradycji i kultury. (2007). Towarzystwo Urbanistów Polskich oddział w Łodzi, oprac. niepubl. maszynopis w zbiorach MPU w Łodzi.
• [20] https://atlas.ltn.lodz.pl/
• [21] https://www.emeraldnecklace.org/ (accessed 20 January 2023)
• [22] https://en.wikipedia.org/wiki/Emerald_Necklace (accessed 30 January 2023)
• [23] https://en.wikipedia.org/wiki/Frederick_Law_Olmsted (accessed 30 January 2023)
• [24] https://pl.wikipedia.org/wiki/Park_Ocala%C5%82ych_w_%C5%81odzi (accessed 20 January 2023)
• [24] https://pl.wikipedia.org/wiki/Park_im._ksi%C4%99cia_J%C3%B3zefa_Poniatowskiego_w_%C5%81odzi (accessed 20 January 2023)
• [25] https://pl.wikipedia.org/wiki/Park_na_Zdrowiu (accessed 20 January 2023)
• [26] https://pl.wikipedia.org/wiki/Cmentarz_Do%C5%82y_w_%C5%81odzi (accessed 20 January 2023)

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).