Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Przemiany funkcjonalno-przestrzenne terenów dawnego hutnictwa szkła na ziemi kłodzkiej

Baszak Agata, Latocha-Wites Agnieszka

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2024

|

nr 50 (2)

21--47

PL

Celem artykułu jest identyfikacja przekształceń funkcjonalno-krajobrazowych i zmian zagospodarowania prze¬strzennego terenów, które niegdyś były związane z przemysłem szklarskim na terenie ziemi kłodzkiej. Kolejnym celem jest krytyczna ocena tych przekształceń ze szczególnym uwzględnieniem stanu istniejącego, funkcjonowania i aktualnego zagospodarowania terenów poprzemysłowych. Badania oparto na przeglądzie literatury, analizie do-kumentów archeologicznych i archiwalnych, badaniach porównawczych różnych źródeł kartograficznych, a także badaniach terenowych, które obejmowały inwentaryzację pozostałości hut szkła oraz dokumentację fotograficzną. Dokładna analiza zmian funkcjonalno-krajobrazowych terenów dawnego przemysłu szklarskiego prowadzi do wniosku, że tereny te obecnie są rzadko zagospodarowane, co wpływa na degradację przestrzeni. Nieruchomo-ści są wyburzane, a ich potencjał pozostaje niewykorzystany. Nie podjęto żadnych projektów rewitalizacyjnych, a postindustrialne dziedzictwo kulturowe nie zostało należycie zachowane w krajobrazie.

EN

The article aims to identify functional and landscape transformations and spatial management changes in areas formerly asso¬ciated with the glassworking industry in the Kłodzko region. A further aim of the paper is to critically evaluate the functional and spatial transformations of the post-industrial sites with special consideration given to their existing state, functioning and current management. The research was based on a literature review, an analysis of archeological and archival documents, comparative studies of various cartographic sources, and also field surveys, which included an inventory made of the remnants of glass factories and photographic documentation. The thorough analysis of the functional and spatial planning changes of the areas of the former glass industry leads to a conclusion that these areas are nowadays rarely developed, which has an impact on the degradation of this space: properties have been demolished and their potential remains untapped. No revitalization projects have yet been undertaken, nor has the post-industrial cultural heritage been properly preserved in the landscape.

2

Wpływ nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym na trwające procedury planistyczne na przykładzie Gminy Suchy Las

Serafin Agnieszka, Nadolny Adam

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 15

225--240

PL

Aktualnie obowiązująca ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym została uchwalona 20 lat temu. 24 września 2023 r. weszła w życie ustawa, która zmienia nie tylko wskazany akt prawny, ale również prawie 50 innych ustaw. Nowelizacja niesie za sobą rewolucję w systemie aktów planowania przestrzennego oraz procedurach planistycznych. Ustawa zmieniająca zawiera liczne przepisy przejściowe. Rozstrzygają one o losie już obowiązujących studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów zagospodarowania. Określają również w zależności od etapu procedury planistycznej dalsze postępowanie przy procedowaniu tych dokumentów, do których przystąpiono, lecz nie zdążono ich uchwalić przed dniem wejścia w życie zmian. Celem artykułu jest zbadanie wpływu zmian w przepisach na trwające w Gminie Suchy Las procedury planistyczne.

EN

The current law on spatial planning and management was passed 20 years ago. On 24th of September 2023, a law will come into force, which will change not only this law but almost 50 other laws as well. The amendment brings with it a revolution in the system of spatial planning acts and planning procedures. The amending law contains numerous transitional provisions. They decide on the fate of existing conditions studies and directions of spatial development and local planning plans. They also determine, depending on the stage of the planning procedure, the procedure for processing those documents to which they have acceded but have not been able to adopt them before the date of entry into force of the amendments. The aim of the article is to examine the impact of changes in the regulations on ongoing planning procedures in the Municipality of Suchy Las in Poland.

3

Nieużytki w zabudowie obszaru starych miast Poznania i Kołobrzegu – problemy i potencjały

Brechelke Adrianna, Kasperczyk-Brodecka Zuzanna

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 15

85--108

PL

Występowanie nieużytków na obszarach Starych Miast Poznania i Kołobrzegu związane jest m.in. z działaniami wojennymi prowadzonymi na ich terenie w 1945 r. Ogromna skala zniszczeń zostawiła trwały ślad w strukturze urbanistycznej obu starówek, a różne strategie odbudowy doprowadziły do powstania luk w zabudowie o odmiennym charakterze. W artykule dokonano identyfikacji oraz analizy przestrzenno-funkcjonalnej nieużytków oraz diagnozy ich społecznego oraz wizualnego oddziaływania. Metoda analizy porównawczej, wsparta narzędziami mapowania i wizytą studialną w obu miastach, pozwoliła na stworzenie charakterystyki nieużywanych działek i rozpoznanie występujących na nich patternów przestrzennych. Takie ujęcie tematyki nieużytków uwypukla ich problemy i potencjały, a w efekcie może wpłynąć na celowe zaadresowanie kierunków działań w dokumentach strategicznych obu miast.

EN

The occurrence of wastelands in the old town areas of Poznań and Kołobrzeg is associated with, among others, the military operations carried out in their respective areas in 1945. The enormous scale of destruction left a permanent mark on the urban structure of both old towns and the different reconstruction strategies led to the creation of urban gaps of a different character. The paper presents the identification and spatial and functional analysis of wastelands and the diagnosis of their social and visual impact. The method of comparative analysis, supported by mapping tools and a study visit to both cities, allowed to create a set of characteristics of unused plots and to recognise the spatial patterns occurring on them. Such an approach to the subject of wastelands highlights their problems and potentials and, as a result, can influence the targeted strategies in the planning documents of both cities.

4

Nie-miejsca w miejsca – przegląd narzędzi i metod wspomagających efektywną partycypację społeczną w procesach związanych z przekształcaniem przestrzeni

Pękała Magdalena, Kaźmierczak Bartosz

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 15

413--449

PL

Partycypacja społeczna w praktyce planowania przestrzennego jest szeroko wykorzystywana od lat 60 XX w., niemniej nie został ustalony spójny sposób oceny tego zjawiska. Powodem jest złożoność zagadnienia, a także długi horyzont czasowy potrzebny do oceny procesów planistycznych i rewitalizacji. Celem artykułu jest zestawienie wybranych modeli i wytycznych zarządzania przestrzenią, a następnie stworzenie z nich kategorii do analizy przedstawionych w artykule przypadków partycypacji społecznej. Ocena poziomu zaangażowania w proces planistyczny wraz z waloryzacją skutków partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym i rewitalizacji ma stanowić podstawę do określenia wstępnych mierników efektywności partycypacji społecznej. Rezultaty badań mogą posłużyć do stworzenia w przyszłości narzędzia oceny efektywności partycypacji społecznej, pomocnego przy określaniu sposobu i zakresu angażowania społeczności w procesy planistyczne. W wyniku analizy zostały określone kategorie oceny partycypacji: innowacja, zgoda społeczna, inkluzywność, tożsamość, sprawczość, świadomość.

EN

Social participation in spatial planning practice has been widely used since the 1960s, however, no coherent method of assessing this phenomenon has been established. The reason is the complexity of the issue, as well as the long time horizon needed to assess planning and revitalization processes. The aim of the article is to compile selected models and guidelines for space management and then to create categories from them for the analysis of the cases of social participation presented in the article. The assessment of the level of involvement in the planning process together with the valorization of the effects of social participation in spatial planning and revitalization are to be the basis for determining the initial measures of the effectiveness of social participation. The results of the research may be used in the future to create a tool for evaluating the effectiveness of social participation, helpful in determining the manner and level of community involvement in planning processes. As a result of the analysis, participation assessment categories were defined: innovation, social consent, inclusivity, identity, agency, awareness.

5

Krajobrazy priorytetowe wskazane w audycie krajobrazowym a dokumenty planistyczne

Budzyńska Izabela, Skórzewski Wojciech

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 15

181--206

PL

Dla wzmocnienia ochrony i kształtowania krajobrazu na poziomie regionalnym sporządzany jest audyt krajobrazowy. Kluczowym etapem przy sporządzeniu audytu krajobrazowego jest wytypowanie krajobrazów priorytetowych oraz sformułowanie rekomendacji i wniosków dotyczących kształtowania i ochrony krajobrazów. Są to bardzo ważne elementy opracowania, które uwzględniane będą w dokumentach poziomu regionalnego: planie zagospodarowania przestrzennego województwa, planach ochrony parków krajobrazowych oraz w wyznaczaniu stref ochrony krajobrazu na obszarach chronionego krajobrazu. Zalecenia zawarte w audycie krajobrazowym będą musiały być również respektowane w dokumentach planistycznych na poziomie lokalnym, tj. w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin i miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. W niniejszym artykule zaprezentowano wyniki analizy porównawczej rekomendacji zawartych w audytach krajobrazowych i ustaleń zawartych w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego wybranych gmin.

EN

In order to enhancement the protecion and landscaping at the regional level there is prepared the landscape audit. The crucial stage in the preparation of a landscape audit is choosing of priority landscapes and the formulation of recommendations and conclusions concerning protecion and landscaping. These are very essential elements of the study which will be included in documents at the regional level in: the voivodeship spatial development plan, plan of the protection of landscape parks, delimitation of landscape protection zones in protected landscape areas. As well as the recommendations included in the landscape audit it will have to be respected in planning documents at the local level i.e. in: study of conditions and directions for the spatial development of the communes, local development plans. This article presents the results of the comparative analysis of the recommendations included in landscape audits and regulations in the studies of conditions and directions for the spatial development of the selected communes.

6

Implementacja oprogramowania geoinformacyjnego QGIS do tworzenia analiz przestrzennych

Furmanek Aleksander Filip

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 12

47--59

PL

Niezwykły rozwój technologiczny współczesnego świata ma różne oblicza. Niewątpliwie jednym z ważniejszych z nich jest szeroko rozumiana informatyka. Jej różnorakie zastosowania od kilku dziesięcioleci są stopniowo coraz bardziej obecne w praktyce architektonicznej i urbanistycznej. W obszarze środowiska zbudowanego, równolegle z popularnymi platformami CAD i BIM, rozwijane są także inne projekty, m.in. aplikacje związane z systemem informacji geograficznej (GIS). Jednym z nich jest QGIS. Czy może być on przydatny w procesie tworzenia sztuki, np. architektury i urbanistyki? Obecnie program ten dynamicznie jest rozwijany i oferuje rozliczne narzędzia mogące mieć zastosowanie w planowaniu przestrzennym, zarządzaniu przestrzenią, w pracy geografów, przyrodników, a być może także urbanistów i architektów.

EN

The remarkable technological development of the modern world has many faces. Undoubtedly, one of the more important ones is broadly understood computer science. Its various applications have been increasingly present in architectural and town planning practice for several decades. In the area of the built environment, other projects are being developed in parallel with popular CAD and BIM platforms, including geographic information system (GIS) related applications. One of them is QGIS. Can it be helpful in the process of creating art, e.g. architecture and urban planning? Currently, this program is dynamically developed and offers numerous tools that can be used in spatial planning, spatial management, in the work of geographers, naturalists, and perhaps also urban planners, landscape architects, or ordinary architects.

7

Urban Design 1960−2020. Evolution of the curriculum. Case of Faculty of Architecture, Wroclaw University of Science and Technology

Szumilas Agnieszka

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2023

|

T. 19, nr 2

89--95

EN

This paper presents the results of research on the evolution of the curriculum of urban design at the Faculty of Architecture of Wroclaw University of Science and Technology (Poland). Urban Design is one of the many courses that future engineers in the program of Architecture and Urban Design participate in. Urban Design is an important subject, it deals with land development and the organization of public space. Several dozen study programs, project topics and form of classes were analyzed. The teaching of Urban Design was juxtaposed with changes taking place in post-war cities, trends and planning documents. The research results allow us to see the current state of urban design education and in what direction it is evolving.

8

Some notes of the development processes at suburban zones in Poland

Czarnecki Bartosz, Januszkiewicz Krystyna

Przestrzeń i Forma

|

2023

|

nr 55

131--148

EN

The article investigates the ongoing urbanization processes at suburban zone's in Poland. Due to the weak spatial planning system and the lack of legal restrictions inhibiting the expansion of urbanized areas only in the last 15 years their surface per capita in Poland has increased by approx. 20% (according to the Central Statistical Office of Poland). The spatial policy of polish cities needs to cope with the process of excessive dispersion of development. According to the strong position of private properties owners in Poland, there can be seen the weakness of urban planning, which in fact is unable to use well known planning tools, like re-parceling or other types of urban planning regulations. The paper shows characterization of urbanization processes on examples of few Polish cities.

PL

Artykuł śledzi zachodzące procesy urbanizacyjne w strefach podmiejskich w Polsce. Ze względu na słaby system planowania przestrzennego i brak ograniczeń prawnych hamujących ekspansję obszarów zurbanizowanych tylko w ciągu ostatnich 15 lat ich powierzchnia na mieszkańca w Polsce wzrosła o ok. 20% (GUS). Polityka przestrzenna polskich miast musi sprostać procesowi nadmiernego rozproszenia zabudowy. W związku z silną pozycją właścicieli prywatnych nieruchomości w Polsce widać słabość urbanistyki, która w rzeczywistości nie potrafi wykorzystać dobrze znanych narzędzi planistycznych, takich jak scalanie czy innego rodzaju regulacje urbanistyczne. Artykuł przedstawia charakterystykę procesów urbanizacyjnych na przykładzie kilku polskich miast.

9

Protection of the cultural landscape and architectural form of the Wisnicko-Lipnicki Landscape Park

Hrehorowicz-Gaber Hanna, Agnieszka Ciepiela, Hrehorowicz-Nowak Alicja

Przestrzeń i Forma

|

2023

|

nr 56

415--434

EN

A harmoniously shaped cultural landscape provides the basis for protecting the identity of a place. Cataloging spatial values and development forms is an element of the spatial policy of the municipalities of the Wiśnicz foothills and the statutory protection activities of the Complex of Landscape Parks of the Małopolska Voivodeship. The method and results of the research presented in this article were developed for the purpose of identifying architectural forms and patterns for the Wiśnicko-Lipnicki Landscape Park. It takes into account the protection of traditional architectural elements in relation to basic types of development and contains proposals for solutions referring to the local building tradition, harmonizing with the landscape, promoting landscape-friendly forms. It is also a guideline for newly created strategies and planning documents in municipalities.

PL

Harmonijnie kształtowany krajobraz kulturowy daje podstawę ochrony tożsamości miejsca. Skatalogowanie walorów przestrzennych i form zabudowy jest elementem polityki przestrzennej gmin pogórza Wiśnickiego oraz statutowych działań ochronnych Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego. Metoda i efekty badań przedstawione w niniejszym artykule, zostały opracowane na potrzeby wskazania form i wzorców architektonicznych dla Wiśnicko - Lipnickiego Parku Krajobrazowego. Uwzględnia ona ochronę tradycyjnych elementów architektonicznych w odniesieniu do podstawowych rodzajów zabudowy i zawiera propozycje rozwiązań nawiązujących do miejscowej tradycji budowlanej, harmonizującej z krajobrazem, promując przyjazne dla krajobrazu formy. Jest również wytyczną dla nowotworzonych strategii i dokumentów planistycznych w gminach.

10

Integrated development plan – connecting architectural design and spatial planning

Wardęski Łukasz

Przestrzeń i Forma

|

2023

|

nr 54

121--136

EN

The integrated investment plan is to be, after the amendment of the Act on Spatial Planning and Development, a new tool allowing for the development of urbanization opportunities initiated by private and institutional entities. This paper traces the background of design theory in terms of interdisciplinary integration mechanisms within spatial disciplines, and examines how ZPI can use these mechanisms. An initial attempt at a critical assessment and perspectives that emerge in connection with the expected introduction of this legal regulation was made, thus commenting on one of the first ways of legally sanctioned initiation of planning regulations by organized urban or architectural design.

PL

Zintegrowany plan inwestycyjny ma być, po nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, nowym narzędziem pozwalającym na wypracowywanie możliwości urbanizacji inicjowanych przez podmioty prywatne i instytucjonalne. W niniejszej pracy prześledzono tło teorii projektowania pod kątem mechanizmów integracji wewnątrz dyscyplinarnej, w obrębie dyscyplin zajmujących się przestrzenią, a także zbadano w jaki sposób ZPI może te mechanizmy wykorzystywać. Podjęto wstępną próbę oceny krytycznej oraz perspektyw, które rysują się w związku ze spodziewanym wprowadzeniem tej regulacji prawnej, w ten sposób komentując jeden z pierwszych sposobów prawnie usankcjonowanego inicjowania regulacji planistycznych przez zorganizowane projektowanie urbanistyczne lub architektoniczne.

11

General plan and local spacial development plan in the light of the amanded to the polish act on planning and spatial development

Pelczar Szymon

Przestrzeń i Forma

|

2023

|

nr 55

149--178

EN

This article focuses on the amendments to the Act on Spatial Planning and Development introduced by the amendment of this normative act. The features of the new planning document, which will be a general plan, were indicated, while defining the scope of its regulation. The role of the local spatial development plan resulting from the amendment to the Act and the space regulated by this act of local law were also presented. Changes concerning the decision on setting development conditions were also indicated and transitional provisions were outlined.

PL

Niniejszy artykuł skupia się na zmianach w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennych wprowadzonych przez nowelizację tego aktu normatywnego. Wskazano cechy nowego dokumentu planistycznego, jakim będzie plan ogólny określając jednocześnie zakres jego regulacji. Przedstawiona została także rola miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wynikająca z nowelizacji ustawy oraz przestrzeń regulowana przez ten akt prawa lokalnego. Wskazano także zmiany dotyczące decyzji o ustaleniu warunków zabudowy i nakreślono przepisy przejściowe.

12

Deficit of public parking spaces in housing estates on the example of a street in Warsaw

Matyszewska-Fuszara Katarzyna

Przestrzeń i Forma

|

2023

|

nr 56

319--340

EN

Warsaw of the 21st century is struggling with many problems in the context of urban planning, and one of them is the deficit of public parking spaces. The aim of the research is to assess newly built housing estates in Warsaw in terms of providing a sufficient number of public parking spaces. The study adopted the in situ inspection method and was supported by a diagnostic survey in the form of a questionnaire. The article analyzes two housing estates with service premises on the ground floor at Komputerowa Street in Warsaw's Mokotów district. The analyzed area is covered by the Local Spatial Development Plan, which would indicate a well-planned space, but the solutions confronted with reality turn out to be insufficient for the needs of a contemporary inhabitant of the capital. The article also examines nowadays pro-ecological methods of city planning, which introduce restrictions on car traffic, and analyzes the possibility of using them in the discussed housing estates.

PL

Warszawa XXI wieku zmaga się z wieloma problemami w kontekście urbanistyki, a jednym z nich jest deficyt ogólnodostępnych miejsc parkingowych. Celem badań jest ocena nowopowstających osiedli mieszkaniowych w Warszawie, pod kątem zapewniania wystarczającej liczby ogólnodostępnych miejsc parkingowych. W badaniach przyjęto metodę lustracji in situ oraz poparto sondażem diagnostycznym w formie ankiety. W artykule przeanalizowano dwa osiedla mieszkaniowe z usługowymi parterami przy ulicy Komputerowej na warszawskiej dzielnicy Mokotów. Analizowany obszar objęty jest Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego, co wskazywałoby na dobrze zaplanowaną przestrzeń, jednak skonfrontowane z rzeczywistością rozwiązania, okazują się niewystarczające dla potrzeb współczesnego mieszkańca stolicy. W artykule zbadano również współczesne metody proekologiczne planowania miast, które wprowadzają ograniczenia w ruchu samochodowym i przeanalizowano możliwość zastosowania ich na omawianych osiedlach.

13

The Green Ring of Tradition and Culture in Łódź as an example of a strategic plan to protect and shape the landscape of a former industrial city

Dankowska Maria

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2023

|

Nr 15

7--20

EN

Natural heritage and cultural heritage co-create the cultural landscape becoming the basis of the local and supra-local identity. Therefore protection and at the same time shaping both of these resources is the task of currently living generations. It is possible, and even very appropriate, to take integrated action, in which both natural and cultural heritage will be protected and shaped together. At the same time, it is important to take into account the specificity of both of these resources and parallel development of system solutions and individual ones. The Green Ring of Tradition and Culture is a design proposal for producing the system of attractive spaces surrounding the city centre of Łódź, in which green areas, e.g. parks, allotment gardens, have also been taken into account as well as greenery along the Łódka and Jasień rivers, cemeteries and post-industrial buildings: factories, palaces and factory owners' villas and palaces or other culturally significant architectural works which are an important part of the history of Łódź. A special place of this layout is occupied by Piotrkowska Street together with the buildings adjacent to it, which was defined as an element that cuts transversely and connects (fastens) the entire layout. Lodz Ring is therefore a design creation that uses the existing, significant potential of Łódź for creating an attractive system of public spaces and thus extracting and preserving the most valuable elements of its cultural heritage and nature.

PL

Dziedzictwo przyrodnicze oraz dziedzictwo kulturowe współtworzą krajobraz kulturowy stając się podstawą lokalnej a także ponadlokalnej tożsamości. Zatem ochrona i jednocześnie kształtowanie obu tych zasobów jest zadaniem obecnie żyjących pokoleń. Możliwe, a nawet bardzo właściwe, jest podejmowanie działań zintegrowanych, w których zarówno dziedzictwo przyrodnicze jak i kulturowe będzie chronione i kształtowane łącznie. Przy czym istotne jest uwzględnianie specyfiki obu tych zasobów oraz równoległe wypracowanie rozwiązań systemowych oraz jednostkowych/indywidualnych. Zielony Krąg Tradycji i Kultury jest propozycją projektową wytworzenia systemu atrakcyjnych przestrzeni otaczających śródmieście Łodzi, w którym uwzględnione zostały równocześnie tereny zieleni np. parki, ogrody działkowe, ale także zieleń wzdłuż rzek Łódki i Jasienia, cmentarze oraz ważne ze względu na historię Łodzi obiekty poprzemysłowe: fabryki, pałace i wille fabrykanckie ale również inne znaczące kulturowo dzieła architektoniczne. Szczególne miejsce tego układu zajmuje ulica Piotrkowska wraz z przyległą do niej zabudową, którą określono jako element przecinający poprzecznie i spinający całość założenia. Łódzki Krąg jest zatem kreacją projektową wykorzystującą istniejący, znaczący potencjał Łodzi do utworzenia atrakcyjnego systemu przestrzeni publicznych i tym samy wydobyciu oraz zachowaniu najcenniejszych elementów jej dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego.

14

Geośrodowiskowa ocena przydatności terenu do celów budowlanych

Oleniacz Grzegorz, Kokoszka Wanda, Ożóg Dominik, Sikora Anna, Słowik Marta, Przesmycka Natalia, Gosk Wojciech

Materiały Budowlane

|

2023

|

nr 12

47--50

PL

W środowisku geologicznym podłoża budowlanego i otaczającego go terenu mogą występować: ruchy osuwiskowe; osiadanie zapadowe w utworach lessowych; deformacje powierzchni związane z eksploatacją surowców; erozja powierzchniowa i deformacje filtracyjne; zjawiska krasowe; zmienność parametrów geotechnicznych związana z dociążeniem lub odciążeniem podłoża, ze zmianami wilgotności; temperatury oraz obecnością zanieczyszczeń; reakcja gruntów ekspansywnych (skurcz i pęcznienie); zmiany położenia zwierciadła wód podziemnych; powodzie oraz podtopienia. Duże znaczenie w planowaniu przestrzennym miast i gmin mają mapy obszarów predysponowanych do występowania tego rodzaju zjawisk i opracowana na ich podstawie ocena przydatności terenu pod zabudowę. W artykule przedstawiono mapowanie przydatności inwestycyjnej terenu na bazie metody Van Westena. Opisano sposób pozyskiwania danych wejściowych z wykorzystaniem aktualnych baz systemowych (SOPO, ISOK), map geologicznych i hydrogeologicznych oraz lokalnej wiedzy eksperckiej. Opracowano finalną mapę przydatności dotyczącą Rzeszowa.

EN

Among the changes that may occur in the geological environment of the built environment and the surrounding area are: landslide movements, subsidence in loess formations, deformation of the surface associated with the exploitation of raw materials, surface erosion and filtration deformation, karst phenomena, variability of geotechnical parameters associated with the loading or unloading of the subsoil, with changes in humidity, temperature, the presence of contaminants, the reaction of expansive soils (shrinkage and swelling), changes in the location of the groundwater table and its chemistry, floods and flooding. Of great importance in the spatial planning of cities and municipalities are maps of areas predisposed to the occurrence of such phenomena and the assessment of the suitability of land for development developed on their basis. The article presents a methodology for mapping the investment suitability of land based on the Van Westen method. The method of obtaining input data based on current system databases (SOPO, ISOK), geological, hydrogeological maps, local expertise is described. The final suitability map for the selected area of Rzeszow - was developed.

15

Planowanie przestrzenne według nowych przepisów

Maj Joanna

Inżynier Budownictwa

|

2023

|

nr 9

18--21

16

Rola i znaczenie dokumentacji geologicznej złoża w ochronie złóż kopali

Piątkowska Magdalena, Perkowski Piotr

Górnictwo Odkrywkowe

|

2023

|

R. 64, nr 2

4--10

PL

W artykule opisano proces ujawniania udokumentowanych złóż kopalin w aktach planowania przestrzennego, omówiono kompetencje organów administracji geologicznej w ramach współdziałania w procesie kształtowania ładu przestrzennego oraz kompetencje wojewody w zakresie ochrony złóż kopalin. Ponadto przedstawiono kluczowe orzeczenia sądów administracyjnych, które stanowią ważne uzupełnienie obowiązujących przepisów prawa w zakresie ochrony złóż kopalin. Stanowią one punkt wyjścia do udzielenia odpowiedzi na pytania: jak treść dokumentacji geologicznej złoża wpływa na zapisy aktów planowania przestrzennego oraz na co warto zwrócić uwagę przy opracowywaniu rozdziału dotyczącego ochrony złóż kopalin w dokumentacji geologicznej złoża. Odpowiedzi na te pytania zyskują szczególnego znaczenia w kontekście projektowanych zmian przepisów prawa, dotyczy to zarówno nowelizacji ustawy – Prawo geologiczne i górnicze (P.g.g. UD 280), jak również ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (u.p.z.p. UD 369). Natomiast niezależnie od tego, czy projektowane zmiany wejdą w życie, właściwe opracowanie rozdziału dotyczącego ochrony złóż kopalin w dokumentacji geologicznej, zwiększa szansę na zabezpieczenie złoża kopaliny i jego przyszłą eksploatację.

EN

The article describes the process of disclosing documented mineral deposits in spatial planning acts, addresses the competencies of geological administration bodies in the framework of cooperation in the process of shaping spatial order, as well as clarifies the competencies of the voivode with respect to the protection of mineral deposits. In addition, pivotal administrative court rulings are presented, which are a significant supplement to the existing laws on the mineral deposits safeguarding. They constitute a launching ground for providing answers to the following questions: how the content of the geological documentation of the mineral deposit affects the provisions of spatial planning acts, and what to consider when developing a chapter on the mineral deposits safeguarding in the geological documentation of a mineral deposit. The answers to these questions become particularly important in the context of the proposed modifications to the law, this applies both to the amendments to the Law – Geological and Mining Law (P.g.g. UD 280), as well as to the Law on Spatial Planning and Development (u.p.z.p. UD 369). On the other hand, regardless of whether the proposed amendments come into force, the proper elaboration of the chapter on the mineral deposits safeguarding in the geological documentation enhances the chances of securing the mineral deposit and its future exploitation.

17

Evaluation of the effectiveness of planning tools in the protection of landscape values, on the example of the Wysowa Zdrój village

Gertner Agnieszka Maria, Giedych Renata

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2023

|

no. 3

95--106

EN

Landscape values are defined in the Polish nature protection law as the natural, cultural and visual values of a given area formed by the nature forces or human activity. Protection of landscape values is realized by the establishment of nature conservation categories with different conservation regimes. No less important instrument for the protection of landscape amenities is spatial planning. This is particularly important in areas exposed to urbanization pressures due to the attractiveness of the area for the development of residential and tourist functions. The aim of this study was to assess the effectiveness of different instruments for the protection of valuable landscape structures. The research was conducted in the Wysowa village, a health and tourist resort. The analysis showed that the most stable elements of the landscape structure are forests. The most vulnerable to irreversible changes are arable land and pastures. Despite many provisions regarding the preservation of scenic exposure, landforms, historical layout of fields and buildings, one can get the impression that activities in the field of preserving landscape values are not strictly followed. This is due to the fact that some of the analysed documents do not have the character of commonly binding laws. In the documents legally binding at the municipal level, the provisions relating to the need to preserve protection of scenic values are very general and lack detailed guidelines regarding the specific measures that should be applied. As a result, there is a considerable flexibility in land use changes, which reduces the protection of landscape values.

18

A Geoportal Supporting Spatial Planning in Poland: Concept and Pilot Version

Michalik Anna, Zwirowicz-Rutkowska Agnieszka

Geomatics and Environmental Engineering

|

2023

|

Vol. 17, no. 2

5--30

EN

Due to the complexity of planning processes, as well as the desire to satisfy stakeholders and entities involved in spatial development and planning procedures, there is a clear need to create a platform for managing spatial development planning information. The aim of this paper is to present a project and pilot version of an urban platform (spatial planning geoportal), which is intended to be a solution used for the creation, analysis, and presentation of spatial data related to spatial planning. To implement the concept of the geoportal, one of the models used in systems and software engineering known as incremental execution was used, together with the language for documenting phases of an IT project – the Unified Modeling Language (UML). The concept includes a formal description of the geoportal functionalities using UML as well as the perspective of solution users and stakeholders. This paper also shows the functionality of the pilot version of the geoportal, which refers to spatial planning at the local level and local spatial development. The spatial planning geoportal presented in this paper adheres to the reform of spatial planning and is intended to help in conducting spatial policy, both at the local and central level. Establishment of the spatial planning geoportal may contribute to increasing the efficiency and quality of the spatial planning system in Poland, as well as other areas such as management of local government units, local and regional transport, and regional planning.

19

Sposób zagospodarowania terenów centrów handlowych Krakowa na tle wybranych dokumentów planistycznych

Blazy Rafał, Łabuz Rita

Builder

|

2023

|

R.27, nr 2

2--8

PL

Centra handlowe stanowią stosunkowo nowy element przestrzeni polskich miast, który wpływa na kształtowanie tkanki urbanistycznej. Problemem badawczym niniejszego artykułu jest ustalenie, w jaki sposób są zagospodarowywane tereny krakowskich centrów handlowych i jakie przyjmuje się w dokumentach planistycznych wartości podstawowych wskaźników urbanistycznych dla tych terenów. Przedmiot badań stanowią obszary wszystkich centrów handlowych zlokalizowanych w Krakowie. Celem jest określenie tendencji w sposobie ich zagospodarowania na tle obowiązujących dokumentów planistycznych. W pierwszej kolejności w oparciu o analizy GIS obliczono wartości 3 parametrów: wskaźnika powierzchni zabudowy, wskaźnika intensywności zabudowy i wskaźnika terenu biologicznie czynnego. Następnie zestawiono je z wartościami przyjmowanymi w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Z przeprowadzonych badań wynika, że budynki centrów handlowych w Krakowie zajmują średnio mniej niż 50% powierzchni terenu inwestycji. Tylko niewielka część działki jest zagospodarowana w formie zieleni (średnio 14,92%). W dokumentach planistycznych wartości wskaźnika intensywności zabudowy często dopuszczają powstanie inwestycji o bardzo zróżnicowanej kubaturze.

EN

Shopping centers are a relatively new element of the urban space of Polish cities, which affects the shaping of the urban tissue. The research problem of this article is to establish, how the areas of Cracow's shopping centers are developed and what values of basic urban indicators for these areas are adopted in planning documents. The subject of the research are the areas of all shopping centers located in Cracow. The aim is to determine the trends in the way these areas are developed against the background of the planning documents that are in force. In the first instance, based on GIS analyses, the values of selected 3 parameters were calculated: the building plot ratio, the floor area ratio and the green plot ratio. Then, they were compared with the values adopted in selected local development plans. The research shows that shopping centre buildings in Cracow occupy on average less than 50% of the investment area. Only a small part of the plot is developed in the form of greenery (on average 14.92%). In planning documents, the floor area ratio often allows the creation of investments of very different intensity.

20

Planowanie przestrzenne - retrospekcja na stulecie TUP

Kamiński Zbigniew J.

Builder

|

2023

|

R.27, nr 5

23--25

PL

Artykuł ten mówi o planowaniu przestrzennym. Dyskusja jest prowadzona z perspektywy teoretycznej. Przyjęte podejście analityczne ma wspierać te badania, które analizują procesy i praktyki planowania, aby przybliżyć czytelnikowi problematykę planowania przestrzennego i zwiększyć nasze rozumienie, czym jest planowanie przestrzenne. Retrospekcja, jako metoda badawcza polegająca na przywołaniu wydarzeń z przeszłości, daje materiał porównawczy i umożliwia analizę własnych wyborów. Inspiracją do powstania artykułu jest jubileusz stulecia Towarzystwa Urbanistów Polskich (TUP), które zostało założone w styczniu 1923 roku.

EN

This article is about spatial planning. The discussion is conducted from a theoretical perspective. The adopted analytical approach is intended to support those studies that analyze planning processes and practices to increase our understanding of what spatial planning is. Retrospection, as a research method consisting in recalling events from the past, gives comparative material and enables the analysis of one's own choices. The inspiration for the article is the centenary jubilee of the Society of Polish Town Planners (TUP), which was founded in January 1923.