Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w świetlicy szkolnej – doniesienia z badań

100%

Gumienny B. , Kasprzyk K.

|

2018

|

tom 569(4)

45-55

PL

Świetlica szkolna powinna zapewnić organizację katalogu zajęć, uwzględniając potrzeby edukacyjne i rozwojowe uczniów, ich możliwości psychofizyczne oraz odrabianie lekcji. Podjęta problematyka odnosi się do warunków i działań podejmowanych w świetlicach szkół ogólnodostępnych, które tworzą inkluzyjną przestrzeń dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE). W badaniach wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego i posłużono się kwestionariuszem ankiety własnej konstrukcji. Grupę badawczą stanowili nauczyciele-wychowawcy rzeszowskich świetlic szkolnych, którzy dzielili się opiniami i doświadczeniami w zakresie sukcesów i rzeczywistych trudności inkluzyjnych. Problemy szczegółowe sformułowano w pytaniach: Jakie specjalne potrzeby prezentują uczniowie korzystający ze świetlic?; Jaki jest poziom warunków świetlicy szkolnej w zakresie działań wobec uczniów ze SPE? oraz: Jakie sukcesy i trudności w realizacji inkluzji wskazują nauczyciele świetlic? W toku badań diagnostycznych wyodrębniono grupę dzieci ze specjalnymi potrzebami, określono sytuacje sprzyjające inkluzji oraz sytuacje trudne, wymagające systemowego podejścia i weryfikacji. Uzyskane wyniki wskazują na pilną potrzebę wprowadzenia zmian, zarówno przez organy prowadzące szkołę, jak i przez dyrektorów w zakresie organizacji i szczegółowych warunków funkcjonowania wszystkich uczniów (w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi). związku z powyższym ważnym przesłaniem dla nauki jest nie tylko aspekt diagnozy sytuacji uczniów, ale projektowanie, modelowanie i ewaluacja zadań opiekuńczo-wychowawczych szkoły.

2

Postawy rodziców dzieci o prawidłowym rozwoju wobec systemu kształcenia uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych

88%

Iwanicki H. , Lacek A.

|

tom LXXXII(5)

387-398

PL

Artykuł koncentruje się wokół problematyki dotyczącej systemu kształcenia uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Na wstępie dokonano analizy pojęcia „postawa rodzicielska”. Omówiono główną typologię postaw rodzicielskich. Następnie wyjaśniono pojęcie oraz istotę specjalnych potrzeb edukacyjnych jak również edukacji integracyjnej, edukacji inkluzyjnej wraz z ukazaniem związków/relacji między nimi. Scharakteryzowano także organizację kształcenia integracyjnego. Główna część publikacji poświęcona jest prezentacji wyników badań, których celem było poznanie i zaprezentowanie postaw rodziców dzieci o prawidłowym rozwoju wobec systemu kształcenia uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Przeprowadzono one zostały przy wykorzystaniu metody sondażu diagnostycznego i techniki ankiety. W świetle uzyskanych wyników wykazano, że rodzice dzieci o prawidłowym rozwoju mają w większości pozytywny stosunek do systemu kształcenia uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Tylko niektórzy z nich, znajdujący się w mniejszości, prezentują postawę zdecydowanie lub raczej negatywną. Rodzice dzieci o prawidłowym rozwoju wykazują się przy tym dużą wiedzą na temat systemu kształcenia integracyjnego. Nie ulega wątpliwości, iż cały współczesny system edukacji zmaga się obecnie z krytyką nie tylko rodziców i pedagogów, lecz też samych uczniów. Ważnym działaniem, które powinno mieć miejsce w każdej placówce edukacyjnej, jest więc przede wszystkim propagowanie idei integracji. Zarówno system kształcenia integracyjnego, jak i włączającego jest bowiem przyszłością edukacji w Polsce. Dlatego tak istotne i niezbędne jest podejmowanie działań edukacyjnych zwiększających wiedzę i świadomość społeczną w tym zakresie. Tworzenie klas integracyjnych staje się tym samym szansą dla dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych, ponieważ funkcjonowanie w takiej klasie umożliwia prawidłowy rozwój społeczny z rówieśnikami o prawidłowym rozwoju.

3

Funkcjonowanie ucznia z trudnościami przystosowawczymi w środowisku szkolnym w kontekście potrzeby rozwijania inteligencji emocjonalnej

88%

Witek A. , Lewandowska-Kidoń T.

|

nr 4

EN

Introduction: Crossing the next level of educational system as well as challenges pupils meet at school every day cause unpleasant emotions and contribute to disorder in their self-esteem, relations with other people and make it difficult to develop social skills. All that leads to adjustment disorder.Description of the state of scientific knowledge: According to the research presented in Polish and foreign literature, the pupils, including those with special educational needs, quite often have problems with acquiring social and emotional skills and have problems to adjust to or cope with individual stress or social life events. In the article a case study of primary school pupil diagnosed as having emotional and behavioral disorder is presented and analysed. The importance of developing emotional skills among pupils in early education stage is stressed.Summing up: Pupils with adjustment problems may be helped by developing their social skills/competences and emotional intelligence. The research proves that some emotional skills may be taught. Emotional intelligence, as each young construct, may be controversial but in the future it will be seen how important it is in the life of a human being.

PL

Przekraczanie kolejnego progu edukacji, jak również codzienne sytuacje szkolne wywołują u uczniów przykre emocje. W konsekwencji przyczyniają się do zaburzenia samooceny, relacji z innymi osobami, spowalniają rozwój umiejętności emocjonalnych. Prowadzi to do trudności przystosowawczych, rozumianych jako dezaptacyjne reakcje na sytuacje stresowe. Te z kolei wiążą się z brakiem kompetencji społecznych.Jak wynika z badań prezentowanych w literaturze polskiej i obcojęzycznej, uczniowie, w tym ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, mają nierzadko problemy ze zdobywaniem umiejętności społecznych i emocjonalnych. W konsekwencji doświadczają trudności przystosowawczych, zarówno o charakterze indywidualnym, jak i społecznym. W artykule analizowane zagadnienie zobrazowano indywidualnym przypadkiem ucznia szkoły podstawowej ze zdiagnozowanymi mieszanymi zaburzeniami zachowania i emocji. Wskazano również na potrzebę konsekwentnego rozwijania umiejętności emocjonalnych od początku edukacji szkolnej.Niwelowanie trudności przystosowawczych uczniów jest możliwe poprzez wspieranie ich w zdobywaniu kompetencji emocjonalnych, w tym inteligencji emocjonalnej. Dane naukowe dowodzą, że niektóre zdolności emocjonalne można zyskać w toku nauki. Inteligencja emocjonalna, jak każdy nowy konstrukt, budzi wiele kontrowersji, ale też nadziei, że z upływem czasu poznamy jej znaczenie w życiu człowieka.

4

Węgierski system edukacji wobec dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

88%

Ćwirynkało K. , Żyta A.

|

tom LXXVIII(3)

175-186

PL

Węgierski system oświaty charakteryzuje się najbardziej atypowym rozwojem w całej Europie (Ugrai, 2016). Przez wiele lat panował w tym kraju segregacyjny model edukacji dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami. Zmiany społeczno-polityczne, jakie nastąpiły po upadku komunizmu, czyli na przełomie lat 80. i 90. XX w., wiązały się z pojawieniem się nowych trendów edukacyjnych i rehabilitacyjnych w podejściu do tej grupy uczniów. Artykuł jest pokłosiem wizyty studyjnej autorek na Uniwersytecie Nyugat-Magyarországi Egyetem (University of West Hungary) w Sopronie. Możliwość zwiedzenia placówek dla dzieci bez i ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE) okazała się inspiracją do dalszych poszukiwań badawczych w celu zgłębienia problematyki kształcenia dzieci ze SPE na Węgrzech. W pierwszej części artykułu szczegółowej analizie poddano takie zagadnienia, jak: system kształcenia (obowiązek szkolny, etapy edukacyjne, rodzaje szkół), historia kształcenia specjalnego na Węgrzech (począwszy od powstania pierwszych szkół specjalnych, do analizy ważniejszych regulacji prawnych po okresie transformacji politycznej wraz z opisem procesu diagnozy, orzecznictwa i selekcji uczniów do kształcenia specjalnego), wdrażanie idei inkluzji (proponowane rozwiązania i trudności). Część drugą poświęcono refleksjom z wizyty studyjnej, umieszczając ją w trzech odsłonach obrazujących zwiedzane placówki: przedszkola, szkołę specjalną dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, placówkę specjalną dla uczniów z uszkodzeniem słuchu, zaburzeniami mowy oraz problemami emocjonalnymi i behawioralnymi.

5

Ewaluacja osiągnięć szkolnych uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – badania wstępne

88%

Autayeva A. N. , Satova A. K. , Butabayeva L. A. , Kulesza E. M.

|

tom LXXX(1)

31-42

PL

We wstępie artykułu przedstawiono nowe uregulowania prawne w Kazachstanie, które obligują nauczycieli do monitorowania osiągnięć szkolnych, a także zasygnalizowano problemy związane z systemem oceniania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w nurcie edukacji włączającej. Stanowiło to uzasadnienie do podjęcia badań, których celem była analiza doświadczeń zagranicznych (wybranych krajów) oraz pogłębiona refleksja dotycząca systemu ewaluacji szkolnej uczniów w Kazachstanie. W kolejnej części scharakteryzowano pokrótce rozwiązania australijskie, natomiast bardziej szczegółowo opisano rozwiązania polskie i rosyjskie. Dużo uwagi poświęcono analizie kazachskiego systemu monitorowania osiągnięć szkolnych uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, wskazując na pozytywne zmiany, jak i na konieczność opracowania nowych systemowych rozwiązań. Stwierdzono, że w National Academy of Education imienia I. Altynsarin opracowano model psychologiczno-pedagogicznego podejścia (koncentracja na uczniu, koncentracja na aktywności i koncentracja na ochronie zdrowia), pedagogiczne uwarunkowania ewaluacji, zadania i funkcje kryterialnej oceny osiągnięć edukacyjnych oraz wymagania odnośnie do systemu kryterialnej oceny osiągnięć szkolnych młodszych uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE) w środowisku inkluzyjnym. Jednocześnie pytania dotyczące procedury ewaluacji indywidualnych osiągnięć ucznia, doboru metod, form, narzędzi i warunków ewaluacji, jak również wskaźników personalnych (osobowych), w tym także profesjonalnej i psychologicznej gotowości nauczycieli do uczestniczenia w ocenie osiągnięć uczniów, pozostają bez odpowiedzi. Dlatego też konieczne jest kontynuowanie badań nad procesem monitorowania osiągnięć szkolnych uczniów ze SPE, efektem których byłoby stworzenie systemu ewaluacji osiągnięć ucznia ze SPE uwzględniającego kazachskie rozwiązania i dobrą praktykę, a także doświadczenia innych krajów.

6

Oddziaływanie procesu muzykoterapeutycznego na funkcjonowanie rodziny dziecka o specjalnych potrzebach edukacyjnych

75%

Kantyka-Dziwisz K.

|

nr (1/2021)

273-283

EN

Introduction. Music therapy is one of the forms of therapeutic interaction with children with special educational needs. More and more often, classes that use the therapeutic qualities of music are offered in special education institutions. Therefore, cooperation is established between therapists, students and their parents. Both during group and individual classes. Aim. The aim of this article is to present the impact of the music therapy process on the functioning of family with disabled child. Materials and methods. Qualitative research, method of individual cases, research tools: interview in the form of conversation, observation. Results. The article presents the results of the conducted research exploration. It presents the statements of caregivers of a disabled child and the results of music therapy classes conducted. Conclusions. We can notice that the introduction of music therapy interventions brought positive results, and thus increased the quality of life of the family of a children with a disability. Both in terms of functioning at home and outside.

PL

Wprowadzenie. Muzykoterapia stanowi jedną z form oddziaływania terapeutycznego na dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Coraz częściej zajęcia wykorzystujące terapeutyczne walory muzyki są obecne w ofercie placówek kształcenia specjalnego. Nawiązywana jest współpraca między terapeutami, uczniami oraz ich rodzicami. Zarówno podczas prowadzenia zajęć grupowych jak i indywidualnych. Cel. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie oddziaływania procesu muzykoterapeutycznego na funkcjonowanie rodziny dziecka z niepełnosprawnością. Materiały i metody. Badania jakościowe, metoda indywidualnych przypadków, narzędzia badawcze: wywiad w formie rozmowy, obserwacja. Wyniki. Artykuł prezentuje wyniki prowadzonej eksploracji badawczej. Przedstawia wypowiedzi opiekunów dziecka z niepełnosprawnością oraz rezultaty prowadzonych zajęć muzykoterapeutycznych. Wnioski. Możemy zauważyć, że wprowadzenie oddziaływań muzykoterapeutycznych przyniosło korzystne rezultaty, a co za tym idzie podniosło jakość życia rodziny ucznia z niepełnosprawnością. Zarówno pod kątem funkcjonowania w domu jak i poza nim.

7

The Use of Competence-based Approach in Providing Correctional and Pedagogical Assistance to Students with Special Educational Needs in Primary School

75%

Kryukovskaya N.

|

nr 1

87-100

EN

The article presents the analysis of the content of correctional and pedagogical assistance to students with special educational needs, studying in a primary school. The possibility of utilization of competence-based approach in the organization and provision of correctional and pedagogical assistance to this category of students are considered.

PL

W artykule przedstawiono analizę treści opieki korekcyjnej i pedagogicznej dla uczniów szkół podstawowych o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Rozważane są możliwości zastosowania podejścia kompetencyjnego w organizacji i zapewnieniu opieki korekcyjnej i pedagogicznej uczniom tej kategorii.

8

Inclusive education – the need for systemic changes

75%

Ališauskienė S. , Miltenienė L.

|

nr 2

167-188

EN

In this paper we present the systemic changes in education in Lithuania as well as the simultaneous movement towards inclusive education. Lithuania is following an international approach on inclusive education (UNECSO, 2008). The latter understanding prompted a shift of focus – from disorder towards human rights and needs. It is legally recognised, that children with special educational needs have a need for assistance and services in the education process that occurs due to being exceptionally gifted, having congenital or acquired disorders or disadvantages in their personal surroundings. The authors of the paper aimed to overview the systemic changes of the Lithuanian education system leading towards inclusive education. The research was based on systems theory taking into account two general approaches: 1) a cross-sectional approach – with a focus on the interactions that take place between two or more systems, and 2) a developmental approach – with a focus on the changes occurring in a system over time. Documentary review as well as meta-analysis have been employed as the methods of the exploratory study. The paper discloses that the systemic changes cover developments in educational policies and practices, including the financial and administrative framework, educational support through Pedagogical Psychological Services, and teacher training for inclusive education

PL

W niniejszym artykule przedstawione zostały zmiany systemowe w strukturze edukacji na Litwie; prezentujemy również ruch na rzecz kształcenia integracyjnego. Litwa stosuje międzynarodowe podejście do kształcenia integracyjnego (UNECSO, 2008). Zrozumienie tego rodzaju edukacji spowodowało przesunięcie uwagi od zaburzeń do praw i potrzeb człowieka. W świetle prawa uznaje się, że dla dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi niezbędna jest pomoc i opieka w procesie edukacji, która pojawia się w związku z ich wyjątkowym talentem, wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami lub niekorzystną sytuacją w otoczeniu osobistym. Celem autorów opracowania jest przegląd zmian systemowych litewskiego systemu edukacji prowadzących do kształcenia integracyjnego. Podstawą badań była teoria systemów przy uwzględnieniu dwóch ogólnych podejść: 1) podejścia przekrojowego, w którym nacisk kładzie się na interakcje zachodzące między dwoma lub większą liczbą systemów, oraz 2) podejścia rozwojowego, w którym szczególnie uwzględnienia się zmiany zachodzące w systemie z biegiem czasu. Zastosowanymi metodami badań poszukiwawczych były przegląd dokumentacji oraz metaanaliza. W opracowaniu wykazano, że zmiany systemowe dotyczą rozwoju strategii i praktyk edukacyjnych, ram finansowych i administracyjnych, wsparcia edukacyjne poprzez usługi psychologiczno-pedagogiczne oraz szkolenia nauczycieli w zakresie kształcenia integracyjnego.

9

Edukacja włączająca i integracyjna. O pozornej tożsamości znaczeń

75%

Antonik A.

|

nr 5

367-372

PL

Aktualnym światowym standardem i celem reform w zakresie edukacji osób o specjalnych potrzebach, wyznaczanym przez międzynarodowe organizacje takie jak UNESCO, jest umożliwianie im korzystania z wysokiej jakości kształcenia w ramach szkół rejonowych. Celem artykułu jest naświetlenie podstawowych różnic pomiędzy edukacją włączającą a integracyjną, która często jest błędnie utożsamiana z tą pierwszą, pozostającą bliżej form segregacyjnych. Analiza przeprowadzona została w oparciu o akty prawne regulujące kształt – aspirującego do miana włączającego – polskiego systemu edukacyjnego.

EN

The current world standard and aim of educational reform for people with special educational needs, as indicated by international organizations as UNESCO, is to enable them to take advantage of a high level of equality in local schools. The aim of the article is to highlight the differences between inclusive and integrated education which are often treated as synonyms, although the latter is closer to a form of segregation. This analysis was conducted on the base of laws regulating the structure of the Polish educational system.

10

Innowacyjne metody nauczania oparte na metodzie rozwiązywania problemów webquest czynnikiem rozwoju kluczowych kompetencji osób z zaburzeniami słuchu w kształceniu zawodowym

75%

Zacłona T. , Józefiak J.

Studia Ekonomiczne. Gospodarka, Społeczeństwo, Środowisko

|

2021

|

nr 2/2021 (8)

89-104

EN

Recognizing the special educational needs of people with hearing impairments, as well as their complexity and diversity, one should seek effective and efficient methods of development, including social and cognitive competences. As K. Krakowiak pointed out, there are no universal methods, and the ones that are used should take into account the individual preferences of the student (Krakowiak, 2016, pp. 51-52). This can be achieved, among others by adopting the existing and creating new teaching methods and the means adequate to the individual and special educational needs of deaf and hard of hearing people (cf. Bartoszek, Sak, 2014, pp. 107-108). In this article, the authors analysed the possibilities of using the WebQuest (WQ) method in vocational education of people with hearing impairments. As part of the project entitled: Innovative teaching methods based on the WebQuest problem-solving method, financed by Iceland Liechtenstein Norway Grands, 120 teaching tools based on the WQ method were created. Half of them were implemented in vocational education of people with hearing impairments at the Janusz Korczak Special Educational Center for the Deafin Krakow. The results of the research conducted among the teachers and students testing the method showed that the WQ method is useful in vocational education of people with hearing impairments. It supports the development of students' key competences and skills, i.e. targeted information search, information processing, problem solving, critical and creative thinking, team collaboration, thinking in terms of analysis, synthesis and evaluation of information. However, its implementation in the education of people with hearing impairments has some limitations, which were identified in the conducted research.

PL

Dostrzegając specjalne potrzeby edukacyjne osób z zaburzeniami słuchu oraz ich skomplikowanie i zróżnicowanie, powinno się poszukiwać skutecznych oraz efektywnych metod rozwijania w tej grupie kompetencji społecznych i poznawczych. Jak zauważyła K. Krakowiak, nie istnieją metody uniwersalne, a te stosowane powinny uwzględniać indywidualne preferencje ucznia (2016, s. 51-52). Można to osiągnąć m.in. przez adaptowanie istniejących oraz tworzenie nowych metod i środków dydaktycznych, adekwatnych do indywidualnych i specjalnych potrzeb edukacyjnych osób niesłyszących oraz słabosłyszących (por. Bartoszek, Sak, 2014, s. 107-108). W niniejszym artykule autorzy pochylili się nad możliwościami wykorzystania w kształceniu zawodowym osób z zaburzeniami słuchu metody WebQuest (WQ). W ramach projektu pn. Innowacyjne metody nauczania oparte na metodzie rozwiązywania problemów WebQuest, finansowanego z Iceland Liechtenstein Norway Grands, powstało 120 narzędzi dydaktycznych opartych o metodę WQ. Połowa z nich została przetestowana w edukacji zawodowej osób z zaburzeniami słuchu w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczego dla Niesłyszących im. Janusza Korczaka w Krakowie. Wyniki przeprowadzonych badań w gronie testujących metodę nauczycieli i uczniów wskazały, że metoda WQ jest przydatna w kształceniu zawodowym osób z zaburzeniami słuchu. Wspiera ona kształtowanie kluczowych kompetencji i umiejętności uczniów tj.: ukierunkowane szukanie informacji, przetwarzanie informacji, rozwiązywanie problemów, krytyczne i twórcze myślenie, współpracę w zespole, myślenie na poziomie analizy, syntezy i ewaluacji informacji. Jej implementacja w kształceniu osób z zaburzeniami słuchu ma jednak pewne ograniczenia, które zidentyfikowano w przeprowadzonych badaniach.

11

Story-based intervention. Historyjki społeczne jako metoda pracy z uczniem w spektrum autyzmu

71%

Pufund D.

|

nr 2(56)

77-94

EN

Following the example of other scientific disciplines, pedagogy faces the challenge of implementing an evidence-based work model. The subject of the research is the review and analysis of the results of reports concerning the effectiveness of implementing social stories in working with the students with autism spectrum disorders at the elementary education stage. The main goal of the study is to popularize social stories as an effective method of working with such students. The reviewed literature encompassed foreign scientific journals available via electronic databases. The materials selected in the query were thoroughly analysed, particularly in terms of the subject of research, its goals and the course of an intervention with the use of a social story. Indications for the application of social stories while working with a child with the autism spectrum were identified. Taking into account the objective limitations of the presented research reports, there appears to be the need to continue the research on the effectiveness of story-based interventions.

PL

Podążając wzorem innych dyscyplin naukowych, także i pedagogika stoi przed wyzwaniem wdrażania modelu pracy w oparciu o badania naukowe an evidence-based. Przedmiotem badania jest przegląd i analiza wyników raportów z badań nad skutecznością interwencji z wykorzystaniem social stories wobec uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu na etapie edukacji elementarnej. Głównym celem analizy jest popularyzacja social stories jako skutecznej metody pracy z uczniem z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Przegląd literatury objął zagraniczne periodyki naukowe, dostępne za pośrednictwem baz elektronicznych. Wyłonione w kwerendzie materiały zostały poddane analizie szczegółowej, zwłaszcza pod kątem przedmiotu badań, celów oraz przebiegu interwencji z wykorzystaniem historyjki społecznej. Wyłoniono wskazania w zakresie stosowania historyjek społecznych w pracy z dzieckiem z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Mając na względzie obiektywne ograniczenia zaprezentowanych raportów z badań, nasuwa się refleksja nad koniecznością kontynuowania badań nad ich skutecznością.

12

Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi z perspektywy czterech dekad

71%

Młynek P. A.

|

nr 1(55)

95-116

EN

The aim of the discussion was to show the changes in the perception of students with special educational needs and the organization of their learning process. The empirical research included current difficulties in everyday work with students with special educational needs according to teachers. The research method was a diagnostic survey with a survey technique. The chi-square test was used to analyze the results obtained in terms of the significance of the existing relation. Eighty-three teachers of early school education from public schools took part in the research. The research results have shown current problems in implementing education that meets the requirements of students with special educational needs. The answers obtained indicate that the main problem preventing the correct implementation of individual recommendations is too many students with special educational needs in one group. The analysis of the situation of these students from the perspective of four decades; i. e. since the definition of the concept of special educational needs; as well as the presentation of contemporary problems of school reality; constitute the starting point for a new discussion on introducing changes that will improve the education of students with special educational needs.

PL

Celem przeprowadzonych rozważań była próba ukazania przemian w postrzeganiu uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych oraz organizacji ich procesu kształcenia. Badania empiryczne obejmowały problematykę obecnie występujących trudności w codziennej pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych w opinii nauczycieli. Wykorzystaną metodą badawczą był sondaż diagnostyczny z techniką ankiety. Dokonując analizy otrzymanych wyników pod kątem istotności występującej zależności; wykorzystano test chi kwadrat. W badaniu wzięło udział 83 nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej szkół publicznych. Uzyskane wyniki badań ukazały obecnie występujące problemy realizacji kształcenia odpowiadającego wymaganiom uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Jak wynika z uzyskanych odpowiedzi; głównym problemem uniemożliwiającym właściwą realizację indywidualnych zaleceń jest zbyt duża liczba uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych w jednym oddziale. Dokonana analiza sytuacji tychże uczniów z perspektywy czterech dekad; a więc od momentu definiowania pojęcia specjalnych potrzeb edukacyjnych; jak również ukazanie współczesnych problemów rzeczywistości szkolnej stanowią punkt wyjścia do rozpoczęcia nowej dyskusji nad wprowadzaniem zmian; które ponownie udoskonalą edukację ucznia o specjalnych potrzebach edukacyjnych.

13

Including pupils who have experienced migration during the COVID-19 pandemic

71%

Żmijewska E.

|

nr 3(57)

67-79

PL

Pandemia koronawirusa Covid-19, która od pierwszych miesięcy 2020 roku błyskawicznie opanowała prawie cały świat, postawiła niezwykle trudne zadania przed edukacją. Placówki oświatowe zostały zamknięte, a procesy nauczania/uczenia się przeniesiono do sieci. Współistnienie dwu zjawisk – obecności w polskiej szkole dzieci z doświadczeniem migracji oraz kształcenia w trybie online – stanowiło punkt wyjścia do przeprowadzonego przeze mnie badania. Jego celem było poznanie opinii nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej na temat możliwości włączania uczniów z doświadczeniem migracji w proces nauki online, ustalenie deklarowanych priorytetów zadań nauczycieli w czasie pandemii oraz faktycznie realizowanych sposobów inkluzji interesujących mnie uczniów. Zastosowaną w badaniu techniką była ankieta internetowa. Artykuł składa się z części teoretycznej, w której przedstawiona została sytuacja edukacyjna dzieci z doświadczeniem migracji oraz wybrane zagadnienia z zakresu edukacji inkluzyjnej, a także części badawczej, gdzie dokonano analizy i interpretacji uzyskanego materiału empi- rycznego. Wnioski odnoszą się do hierarchii priorytetów zadań na- uczycieli (tu zdecydowana większość badanych wskazała „zapewnienie uczniom wsparcia emocjonalnego”) oraz specyfiki włączania uczniów z doświadczeniem migracji w naukę online (tu nauczyciele deklarowali przede wszystkim daleko idącą indywidualizację oraz konieczność ścisłej współpracy z rodziną dziecka). Liczebność badanej grupy (83 nauczycieli) oraz zastosowana technika ankiety nakazują ostrożność w interpretowaniu uzyskanych wyników. Niemniej jednak sądzę, że warto je upowszechnić, chociażby w celu inspirowania nauczycieli klas I-III do samodzielnej refleksji oraz szu- kania własnych rozwiązań.

EN

The COVID-19 pandemic, which has rapidly spread globally since the beginning of 2020, poses a number of challenges for the educational system. Educational institutions have been closed, and teaching/learning is now being done online. The coexistence of these two events, namely, online learning and pupils who have experienced migration in Polish schools, serve as the starting point for my study. The aim of the study is to obtain feedback from early years teachers on the possible inclusion of pupils who have experienced migration in the online learning process and to identify the self-reported pri- orities for teachers’ tasks during the pandemic and the actual ways in which teachers offer opportunities for inclusion to the students involved in the study. An online survey was used in the study as the research method. The article is composed of two parts: the theoretical part, which describes the educational situation of the students who have experienced migration and selected issues associated with inclusive education, and the empirical part, which provides analysis and interpretation of the data obtained in the study. The study offers conclusions on the hierarchy of priorities for teachers’ tasks (the majority of the respondents mentioned “providing emotional support to pupils”) and the particulars of including students who have experienced migration into the online learning process (a majority of the teachers reported the need for more personalized teaching and close cooperation with pupils’ families). Given the number of respondents (83 teachers) and the survey methodology, the results should be treated with caution. That said, they are worth sharing as an inspiration for early years teachers to seek and reflect on their own solutions to the problem.

14

Indywidualizacja w działalności wychowawczej i dydaktycznej

63%

Lejzerowicz M.

|

nr 3 (16)

157-176

PL

W artykule autorka wskazuje na istotę indywidualnego podejścia do dziecka, a szczególnie do dziecka niepełnosprawnego tak w nauczaniu, jak i wychowaniu. Autorka twierdzi, że w polskiej szkole indywidualizacja istnieje na poziomie deklaratywnym, w rzeczywistości dziecko traktowane jest przedmiotowo, jako reprezentant nieokreślonej grupy uczniów. Prawa człowieka, w które wpisana jest podmiotowość nie są respektowane w polskiej szkole, również prawo do indywidualnego podejścia w szkole, jak również podmiotowego traktowania są obecne jedynie na poziomie teoretycznym w ustawie i rozporządzeniach, czy w podstawie programowej. Rzeczywistość prawna w żadnym wymiarze nie przystaje do rzeczywistości szkolnej. To dwa różne światy, w których zagubiony został tak uczeń, jego rodzic, jak i nauczyciel. Indywidualizacja w wychowywaniu i kształceniu w obecnym systemie edukacji w Polsce nie jest rozwiązaniem możliwym do zrealizowania. System edukacji, w którym nauczyciel, uczeń, rodzic są instrumentalizowani nie jest w stanie zapewnić możliwości podmiotowego działania i bycia podmiotem uczestnikowi edukacji.

EN

The author of the article indicates to the essence of the individual approach to a child, and especially to a child with a disability. The author argues that individualization in Polish school exists only on the declarative level, in fact, a child is treated objectively, as a representative of an unspecified group of pupils. Human rights, which is inscribed subjectivity are not respected in Polish schools, the right to individual approach in school as well as subjective treatment are present only at the theoretical level in the Act on the Education System, regulations, or in the core curriculum. Legal reality in any dimension does not fit into the school reality. These are two different worlds in which pupils, their parents and teachers were lost. Individualization in the upbringing and education in the current education system in Poland is not a possible solution to realize widely. The educational system in which a teacher, student and parent are instrumentalized is not able to provide the possibility of subjective activity and being the subject to participant of education.

15

Przemoc rówieśnicza i uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – uwarunkowania i propozycje rozwiązań profilaktycznych

63%

Plichta P.

|

nr 1

27-52

XX

Artykuł zawiera uzasadnienia działań profilaktycznych i zaradczych oraz propozycje rozwiązań w obszarze przemocy rówieśniczej (bullyingu), w którą zaangażowani są uczniowie z tzw. specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, przede wszystkim z niepełnosprawnością. W świetle badań grupa ta jest bardziej narażona na ryzyko stania się ofiarą szeroko rozumianej agresji rówieśniczej i wykluczenia. W wielu sytuacjach czynniki związane z ryzykiem wiktymizacyjnym tej grupy uczniów prowadzą do zaangażowania się w roli sprawcy. Sytuację komplikują: brak populacyjnych badań pokazujących rzeczywistą skalę zjawiska w podgrupach wyróżnionych ze względu na typ specjalnych potrzeb edukacyjnych, mało zidentyfikowanych przykładów tzw. dobrych praktyk w obszarze zapobiegania i radzenia sobie z omawianym zjawiskiem oraz nisko oceniane, przez samych nauczycieli, własne kompetencje do pracy z takimi uczniami.

EN

The article presents justifications of prophylactic measures and remedies as well as solutions in the area of peer-to-peer bullying executed by pupils with special educational needs. Research clearly shows that the group in question more frequently becomes subject to peer-to-peer aggression and exclusion. In numerous situations the elements related to the risk of victimization lead the pupils to become perpetrators. Three elements complicate the status quo, namely a lack of population studies that would determine the scale of the problem in particular subgroups of pupils with special educational needs; secondly, a sparsity of examples of ‘good practice’ in the domain of prevention and handling issues connected with bullying; and finally, the teachers’ low self-assessment of their abilities to deal with pupils under question.

16

Nauczanie podsystemu leksykalnego w edukacji przedszkolnej dzieci ze spektrum autyzmu oraz zespołem Aspergera

63%

Szymańska M.

|

nr 57/1

67-77

EN

Not only special educational needs, but also developmental traits strongly determine the specificity of lexical repertoire teaching process of foreign language in preschool education. The aim of this pa-per is to present the results of a study carried out among a group of 5-year-old autistic and Asperger children. The purpose of this particular pedagogical context of preschool education is to discuss some difficulties and their feasible modifications into methodical possibilities. First of all, with the aid of neurobiological perspective the speci-ficity of lexical repertoire teaching among children will be presented. Furthermore, particular needs and abilities of the children with autism spectrum disorder and Asperger syndrome will be discussed. The practical part of this paper was based on a research conducted in 2018/2019 in Warsaw. The study enabled us to diagnose whether the application of the multiple intelligences’ theory, the multisenso-rial tasks and the didactic game in the context of preschool special education affects the learning – teaching process of the foreign language

17

Specjalne potrzeby edukacyjne – samoocena wiedzy, umiejętności i postaw w przekonaniach przyszłych nauczycieli języków obcych przed i po szkole letniej

63%

Stasiak P. , Kałdonek-Crnjaković A. , Molska M.

|

2024

|

nr 62/2

444-460

EN

The study involved students of the Faculty of Modern Languages at the University of Warsaw (FML UW), who attended a course within a summer school (SL) on special educational needs in language education. The study aimed to observe the changes in participants’ knowledge and skills in the area of special educational needs (SEN), as well as their attitudes towards teaching students with dyslexia, attention-deficit/hyperactivity disorder, and on the autism spectrum. The second aim of the study was to check the participants’ satisfaction with the SL organization with the view of continuing this initiative at FML UW. Data were collected using a pre- and post-questionnaire with closed- and open-ended questions and post-SL interviews. Data were presented using descriptive and interferential statistics. Interviews were transcribed and coded thematically in the scope of the research questions. Findings showed that SL was a successful initiative. The participants gained knowledge and skills at a significant level (p < 0.05). The participants believed that teaching students with SEN was challenging but they remained uncertain whether working with students with SEN was stressful. The participants reported a significantly more satisfactory attitude after the SL. Pedagogical implications of the findings are discussed considering the agency and well-being of language teachers.

18

Nowe technologie w diagnozie i pracy z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych – inspiracje do badań naukowych

63%

CHOJAK M.

|

tom 10

|

nr 1

261-266

PL

Nowe technologie są dziś nieodłączną częścią życia dzieci. Badania naukowe wskazują zarówno na pozytywne i negatywne skutki ich użytkowania – także w pracy z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Terapeuci, nauczyciele czy rodzice z entuzjazmem korzystają z gier edukacyjnych, programów logopedycznych i innych innowacji. Niestety niewiele z nich zostało poddanych badaniom weryfikującym ich skuteczność. Artykuł zawiera krótki przegląd wyżej wymienionej problematyki.

EN

New technologies are now an inexpensive part of children’s lives. Scientific research indicates both positive and negative effects of their use – also when working with children with special educational needs. Therapists, teachers or parents are enthusiastic about educational games, speech therapy programs and other innovations. Unfortunately, not many of them have been tested to verify their effectiveness. The article contains a brief overview of the above issues.

19

Rozpoznawanie i zaspokajanie potrzeb edukacyjnych i rozwojowych uczniów w szkołach powszechnych - analiza raportów Najwyższej Izby Kontroli z 2012, 2017 i 2020 roku

63%

Olechowska A.

Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze

|

2022

|

nr 610(5)

42-53

EN

The subject of this article is the status of recognizing and meeting the developmental and educational needs of students in mainstream schools, and its aim is to demonstrate the lasting nature of irregularities in the fulfilment of schools with the obligation to provide psychological and educational support as a result of consent to the inadequacies and errors of professionalism in providing it and the persistence of the positivist paradigm as well as functional and structural approach to recognizing the educational needs of students at school. I try to justify this thesis by recalling the responsibilities of headmasters, teachers, educators, specialist teachers and co-educators and by comparing them with the results of three subsequent audits carried out in mainstream schools. The meta-analysis of the content of Supreme Audit Office reports on activities aimed at assessing the organisation of education for students with special educational needs and the financing of such tasks, is the basis for conclusions consistent with the postulate formulated by researchers to deconstruct the assumptions of special education.

PL

Przedmiotem artykułu jest stan rozpoznawania oraz zaspokajania potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów w szkołach ogólnodostępnych, jego celem zaś jest ukazanie trwałego charakteru nieprawidłowości w wywiązywaniu się szkół z obowiązku udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej jako wypadkowej przyzwolenia na braki i błędy profesjonalizmu w jej udzielaniu oraz trwałości pozytywistycznego paradygmatu i funkcjonalno-strukturalnego podejścia do ujmowania potrzeb edukacyjnych uczniów w szkole. Sformułowaną wyżej tezę staram się uzasadnić przypominając obowiązki jakie spoczywają w tym zakresie na dyrektorach szkół, nauczycielach, wychowawcach grup wychowawczych, nauczycielach-specjalistach oraz nauczycielach współorganizujących kształcenie i zestawiając je z wynikami trzech kolejnych kontroli przeprowadzonych w szkołach ogólnodostępnych. Analiza treści raportów Najwyższej Izby Kontroli z działań mających na celu ocenę organizacji kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz finansowania zadań z tego zakresu jest podstawą wniosków zgodnych z formułowanym przez badaczy postulatem dekonstrukcji założeń pedagogiki specjalnej.

20

Wiedza nauczycieli przedszkoli na temat zaburzeń rozwojowych w kontekście specjalnych potrzeb edukacyjnych

63%

Oszwa U. , Kasperek K.

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

|

2017

|

tom 12

|

nr 1(43)

79-98

PL

Celem badań była ocena zasobu wiedzy nauczycieli wychowania przedszkolnego na temat dysleksji, ADHD i autyzmu w związku ze stawianymi przed nimi wymaganiami pracy z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w inkluzywnym systemie kształcenia w Polsce. Na podstawie przeglądu literatury przedmiotu postawiono problemy badawcze, dotyczące: a) poziomu wiedzy nauczycieli z terenów wiejskich i miejskich o wybranych zaburzeniach rozwojowych, oraz b) porównania wiedzy deklarowanej i rzeczywistej na ten temat w obu badanych grupach. Zastosowano autorski kwestionariusz ankiety, składający się z części A, służącej do pomiaru wiedzy deklarowanej (WD) poprzez zaznaczenie stopnia zgodności z twierdzeniami dotyczącymi terminologii, przyczyn, objawów, terapii i dostępności informacji na 4-stopniowej skali typu Likerta, oraz części B, do pomiaru wiedzy rzeczywistej (WR) poprzez samodzielne generowania informacji w wymienionych obszarach. Osoby badane dobrano losowo z terenów miejskich (n=50) oraz wiejskich (n=50). Nauczyciele przedszkoli wypełniali kwestionariusz ankiety podczas indywidualnych sesji. Wyniki wskazują na zadowalający poziom WD badanych z obu grup na temat ocenianych zaburzeń. Statystycznie istotne różnice między grupami wystąpiły w zakresie WD o ADHD. WR była zadowalająca w obu grupach, choć nieznacznie niższa od WD. Większe różnice między WD i WR wystąpiły w grupie nauczycieli wiejskich. Prezentowali oni szczególnie niski poziom WR na temat autyzmu. Zadowalająca wiedza o zaburzeniach powinna być nieustannie uaktualniania w kontekście pracy z dziećmi ze SPE.

EN

The aim of the study was to assess the knowledge of the preschool teachers with regard to dyslexia, ADHD and autism in relation to the requirements of working with children with SEN in an inclusive education system in Poland. Based on the review of the literature, research problems were formulated related to a) the knowledge level of teachers from rural and urban areas on the selected developmental disorders, and b) a comparison of the declared and actual knowledge on this subject in both groups. An original questionnaire, consisting of two parts, was used. Part A measured the declared knowledge (DK) by checking the teacher’s degree of compliance with the claims concerning terminology, causes, symptoms, treatment and availability of information on the 4-point Likert scale. Part B measured actual knowledge (AK) through the self-generation of information in these areas. The subjects were selected randomly from urban (n = 50) and rural (n = 50) areas. Teachers filled in questionnaires during individual sessions. The results show a satisfactory level of DK of the respondents from both groups about the assessed disorders. Statistically significant differences between groups occurred in DK related to ADHD. AK was satisfactory in both groups, though slightly lower than DK. Larger differences between DK and AK have occurred in the group of rural teachers, with them presenting a lower level of AK on autism. Satisfactory knowledge on the developmental disorders should be constantly upgraded by teachers from urban and rural areas in the context of their work with children with SEN on a daily basis.