Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Rodzeństwo osoby niepełnosprawnej intelektualnie. Studium przypadku

100%

Szarecka W.

Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej

|

2013

|

nr 2

75-92

EN

Children with disabled siblings grow up in specific conditions. The case study presents the profile of a young woman living with a disabled brother. Because of her family situation she has become very understanding and tolerant of people with disabilities. She has no fear of the need to help them, is very responsible and has a sense of duty to such people. However, on the negative side, the woman is afraid of the genetic determinants of the disease and fears to start her own family. She is also afraid that her husband might have a negative attitude towards disability and she has ambivalent feelings about taking over the care of her brother.

2

Słyszące rodzeństwo osób z wadą słuchu (SODA) – studium indywidualnych przypadków

100%

Rożek A.

Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej

|

2017

|

nr 18

125-137

EN

The article describes the functioning hearing siblings of persons with hearing loss in the different developmental stages: childhood, adolescence and adulthood. Indicated determinants of building positive relationships between deaf and hearing siblings. They may implicite the psychosocial functioning of hearing people in adulthood.

PL

The article describes the functioning of hearing siblings of persons with hearing loss in different developmental stages: childhood, adolescence and adulthood. It describes the key factors to the formation of positive relationships between deaf and hearing siblings. These may influence the psychosocial functioning of hearing people in adulthood.

3

A systemic approach to sibling functioning in childhood – a research review

92%

Paulina S.

|

nr 59(17)

111-128

EN

The aim of the paper is to review recent literature and introduce a systemic approach to the nature of sibling relationships during the first years of life. A growing body of evidence suggests that siblings play considerable roles in each other’s development, and that the quality and the character of the sibling bond may have far-reaching effects. The present review elucidates the interactions between subsystems, particularly the functioning of the sibling subsystem; it also considers influences from other internal and external factors. It discusses siblinghood between children with regard to three main domains: warmth and support, rivalry and jealousy, and conflict. The final part of the article suggests some implications considering the influence of child siblinghood on adolescent and adult life.

4

Psychological dimensions of relationships with siblings as predictors of loneliness of young adults

92%

Walęcka-Matyja K.

|

nr 4

602-621

EN

The aim of this research was to determine the variables differentiating the way how adult siblings experience loneliness and to indicate the sibling relationship dimensions having a predictive value for the multifacetedly defined phenomenon of loneliness. The research covered 153 persons at an average age of 25.5 years. Women accounted for 36.3% of the group. The participants had adult siblings, with whom they stayed in contact. The Emotional Loneliness Scale for Adults (SELSA-S) by E. DiTommaso, C. Brannen, L.A. Best (2004) was used to measure a sense of loneliness in the social and emotional dimensions. This scale was adapted to the Polish conditions by K. Adamczyk, E. DiTommaso (2014). The quality of sibling relationships in early adulthood was assessed by means of the Adult Sibling Relationship Questionnaire (ASRQ) by C. Stocker et al. (1997) in the adaptation of K. Walęcka-Matyja (2014a). It evaluates the perception of the examined persons, their behaviours and feelings toward their siblings as well as the perception of the siblings – their behaviours and feelings toward the examined. The obtained research results indicate that among the considered sociodemographic variables, only birth order was a factor differentiating the examined people in the area of experiencing loneliness in the family dimension. Some differences were noticed in relation to the quality of sibling relationships in the compared groups. Sisters received significantly higher average results than brothers in the dimensions of Warmth, Similarity, Intimacy, Acceptance and Knowledge whereas brothers received significantly higher average results in the dimensions of Conflict and Maternal Rivalry. There were also different constellations of the sibling relationship dimensions having a predictive value for some specific aspects of loneliness found in the groups of the examined sisters and brothers. In the group of sisters, they were: Opposition and Intimacy. In the group of brothers, the predictors of loneliness were: Paternal Rivalry, Admiration, Emotional Support, Intimacy, Knowledge.

5

Mediacyjna rola rodzicielskich stylów wychowawczych w związku liczby rodzeństwa z rozwojem osobowości i kompetencji społecznych w okresie wczesnej dorosłości

81%

Lewandowska-Walter A. , Połomski P. , Peplińska A.

|

tom XIX

|

nr 1

50-70

EN

The aim of the study was to verify the hypothesis that parenting styles (especially democratic and autocratic styles) may be variables that mediate in the relationship between the number of siblings and shaping certain personality traits and social skills in children’s development. The study involved over 300 people divided into three groups: those who have one brother or sister, those who have several siblings and only children. Over 100 people were tested in each group. The following measuring tools were used: the Social Competence Questionnaire by A. Matczak, the Parenting Styles Questionnaire by M. Ryś, and the NEO-FFI questionnaire by P.T. Costa and R.R. McCrae (in Polish adaptation by B. Zawadzki, J. Strelau, P. Szczepaniak, M. Śliwinska). The impact of the number of siblings on the functioning and social competence and personality of the respondents is mediated by both democratic (positive) and autocratic (negative) attitudes of mothers (proximal mediator – close to exogenous variable, here: the number of siblings), as well as by the attitude of fathers, which is a distal (indirect) mediator, although closely related to the attitudes of mothers. Mothers’ attitudes also proved to be a mediator in the relationship between the number of siblings and the attitudes of fathers.

6

Aspiracje zawodowe rodzeństwa pełnosprawnego podyktowane doświadczeniem niepełnosprawności w rodzinie

80%

Żyta A.

Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej

|

2013

|

nr 3

21-29

EN

This article shows the impact of having a sibling with disabilities in the profession and career choices. Growing up with a brother or sister with a disability affects the development of personality traits and may be associated with the choice of professions related to helping people. This article presents a review of the literature devoted to this issue.

7

Doświadczenie awansu klasowego jako kontekst kształtowania się relacji między braćmi i siostrami

70%

Dębska K.

Studia BAS

|

2020

|

nr 2(62)

111-128

EN

The article looks at social advancement and its consequences for family members – both the experiences of those who experience social upward mobility and their brothers and sisters reproducing their parents’ class positions. The material was collected with the method of qualitative narrative interview; adults with siblings participated in the study. As the author argues, in class analyses, the emotional aspect is often overlooked, while reflection on the health and mental well-being of individuals and groups often lacks insight into the consequences of the class positions they occupy. Also, reproduction and class mobility experiences can evoke a variety of emotions for individuals. These emotions should not be interpreted only in terms of individual temperament and character. The effect of the analysis is to show the various emotional consequences of social advancement: from pride, indifference to rejection.

8

Zasada nierozdzielania rodzeństwa w polskim systemie prawa

58%

Zozula J.

|

nr 615(10)

3-16

EN

This article is devoted to the analysis of the principle of not separating siblings in the Polish legal system. It is described in particular in the Act of February 25, 1964 – Family and Guardianship Code (i.e., Journal of Laws 2020, item 1359) and the Act of 9 June 2011 on supporting the family and foster care system (i.e., Journal of Journal of Laws 2022, item 447 as amended). As part of the study, the implementation of this principle was discussed within such legal institutions as divorce, separation, annulment of marriage, residence order in the case of parents living separately, foster care and adoption. The article also refers to the Act of 12 March 2022 on assistance to Ukrainian citizens in connection with the armed conflict on the territory of the country (Journal of Laws 222, item 583, as amended) introducing the principle of not separating siblings when appointing a temporary guardian for unaccompanied minor citizens of Ukraine residing in Poland.

PL

Artykuł poświęcony jest analizie zasady nierozdzielania rodzeństwa w polskim systemie prawa. Jest ona wyrażona w szczególności w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r.- Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. 2020, poz. 1359) oraz ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. 2022, poz. 447 z późn. zm). W ramach opracowania omówiona została realizacja tejże zasady w ramach takich instytucji prawnych jak: rozwód, separacja, unieważnienie małżeństwa, orzekanie o miejscu pobytu dzieci w sytuacji, gdy ich rodzice żyją w rozłączeniu, piecza zastępcza i przysposobienie. Odniesiono się także do ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. 222, poz. 583, z późn. zm.) wprowadzającej zasadę nierozdzielania rodzeństwa podczas ustanawiania opiekuna tymczasowego dla małoletnich obywateli Ukrainy przebywających w Rzeczypospolitej Polskiej bez opieki.

9

Psychologiczno-społeczne funkcjonowanie młodzieży mającej rodzeństwo z niepełnosprawnością umysłową

58%

Sidor B.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2005

|

tom 33

|

nr 2

69-84

EN

The contemporary approach to family focuses on its functioning as a system of mutual interactions. While speaking about family one should bear in mind its particular elements, all of them taken against the background of the action of the overall family system. In technical literature one may find two positions that characterise the psychosocial situation of adolescents with disabled brothers or sisters. On the one hand adolescents with mentally disabled brothers or sisters may be exposed to more emotional problems, deviation in behaviour, lack of strong relations with their family, anxiety about the existence of a disabled brother or sister, a sense of nuisance triggered by the care about disabled brothers or sisters. On the other hand some authors stress that able-bodied siblings do not have to suffer from emotional, adjustable problems, and may develop effective methods by which to overcome their problems. One can distinguish three main relations between able-bodied and disabled siblings: positive contact, negative contact, and neutral contact.

10

Aggressive Education of Children in the Family Environment

58%

Poraj G.

|

2014

|

nr 5(105)

162-181

EN

Children’s individual experience gained within families may lead to the development of both prosocial and aggressive behaviours. The aim of the paper is to analyse the phenomenon of aggression in the family environment. Extensive specialist literature indicates that there are often many co-occurring factors that determine child aggression. Children live in a dysfunctional family, in conditions of poverty and parental pathology, experience parental hostility and violence, are neglected, their vital biological and psychological needs are not met, they undergo inadequate upbringing training. They also experience aggression in sibling relations. Thus, the family provides them with comprehensive aggressive education for years. An important issue is to prevent and control aggression in the family. It is not easy and requires actions at three levels: social, individual and family. The article also presents an interesting intervention model in a sibling aggression situation.

11

Koncepcja pedagogiczna Wiosek Dziecięcych SOS w ujęciu Hermanna Gmeinera i jej współczesne zastosowanie w Polsce

58%

Kowalski W.

|

nr 1(36)

307-330

PL

Artykuł Koncepcja pedagogiczna Wiosek Dziecięcych SOS w ujęciu Hermanna Gmeinera i jej współczesne zastosowanie w Polsce przedstawia system opiekuńczo-wychowawczy jednej z form opieki nad dziećmi pozbawionymi rodziny własnej, jaką są Wioski Dziecięce SOS. Artykuł obejmuje cztery części: wstęp, zasady pedagogiczne Wiosek Dziecięcych SOS, zmiany w funkcjonowaniu Wiosek Dziecięcych SOS w Polsce oraz zakończenie. Wstęp dotyczy wprowadzenia do tematyki artykułu oraz krótkiej historii i rozwoju Wiosek Dziecięcych SOS na świecie oraz w Polsce. W części drugiej zatytułowanej: Zasady pedagogiczne Wiosek Dziecięcych SOS przedstawione zostały cztery podstawowe zasady funkcjonowania Wiosek Dziecięcych SOS stworzone przez założyciela Wiosek Hermanna Gmeinera, stanowiące podstawę ich działalności opiekuńczo-wychowawczej. Są to: matka, rodzeństwo, dom i wioska. Każda z powyższych zasad jest dość szczegółowo omówiona. W tej części artykułu przedstawione zostały także poglądy H. Gmeinera dotyczące krytycznych uwag o funkcjonowaniu wyżej wymienionych zasad, a szczególnie braku ojca w rodzinie wioskowej. Część trzecia artykułu odnosi się do zmian wprowadzonych w Wioskach Dziecięcych SOS w Polsce. Zmiany dotyczą dostosowania działalności Wiosek Dziecięcych SOS w Polsce do obowiązujących przepisów prawa, a szczególnie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W wyniku wprowadzonych zmian rodziny funkcjonujące w poszczególnych Wioskach Dziecięcych SOS stały się placówkami opiekuńczo-wychowawczymi typu rodzinnego. W tej części artykułu zostały także omówione wewnętrzne akty prawne dotyczące funkcjonowania Wiosek jako całości oraz poszczególnych placówek opiekuńczo-wychowawczych typu rodzinnego. Zakończenie to ogólne podsumowanie artykułu ze wskazaniem uwarunkowań ewolucji idei Hermanna Gmeinera oraz podkreślenia głównego celu wspierania i systemu opieki zastępczej, jakim jest praca profilaktyczna z rodziną dysfunkcjonalną umożliwiająca rozwój dzieci w rodzinach biologicznych.

EN

The article The pedagogical concept of the SOS Children’s Villages by Hermann Gmeiner and its contemporary application in Poland presents an educational care system, the SOS Children’s Villages, as one form of care for orphaned and abandoned children. The article includes four parts: the introduction, pedagogical principles of the SOS Villages, the changes in the functioning of the SOS Children’s Villages in Poland and the conclusion. The introduction describes the subject-matter of the article and a brief history and development of the SOS Childreris Villages in the world and in Poland. The second part entitled Pedagogical principles of the SOS Children’s Villages presents four basic principles of the functioning of the SOS Children’s Villages, created by the founder of the villages, Hermann Gmeiner, which form the basis for their educational care activities. Those are: a mother, siblings, a family, a village. Each of the above principles is discussed in detail. This part of the article focuses on the views of H. Gmeiner which concern critical remarks about the functioning of the above principles and in particular the lack of a father in the family of a village. The third part of the article refers to the changes made in the SOS Children’s Villages in Poland. The amendments concern the adaptation of the activities of SOS Children’s Villages in Poland to the applicable laws, especially the law on family support and foster care system. As a result of the introduced changes, families operating in the Children’s Villages of SOS have become family-type care and education facilities. This part of the article also discusses internal legal acts regarding the functioning of villages as a whole and individual family-type care and educational facilities. The ending is a general summary of the article with an indication of the conditions of the evolution of the idea of Hermann Gmeiner. The main goal of the foster care system was formulated which is preventive work with a dysfunctional family enabling the development of children in biological families.

12

Kolejność urodzenia a rozwój tożsamości w okresie wkraczania w dorosłość

58%

Rządzka W. A.

Psychologia Wychowawcza

|

2023

|

nr 70(28)

63-80

EN

Introduction: The aim of the study was to analyse the relationship between birth order and identity development during emerging adulthood. Identity formation was defined in accordance with the Double Cycle of Identity Formation model by Koen Luyckx and the corresponding DIDS questionnaire in Polish adaptation by Konrad Piotrowski. Method: Referring to the Identity Development Dimensions Scale, hypotheses were put forward regarding birth order and the value of individual dimensions. 102 people took part in the study, in the form of an anonymous online questionnaire, declaring, among other things, their order of birth in the family. The obtained data were subjected to statistical analysis, where the intensity of each of the five dimensions of DIDS was compared: exploration in breadth, commitment making, ruminative exploration, exploration in depth, and identification with commitment. Results: Results of the study indicate that middle children undertake significantly less exploration in both breadth and depth, compared to the youngest and oldest children. Conclusions: A review of research dealing with the issue of birth order suggests that middle children are a very diverse and ill-defined group as a result of many intervening variables. Therefore, this group may have exceptional difficulty in exploring and finding their own space. The lack of specific identity characteristics or roles is not compensated here. Other factors pivotal for a person's identity formation are also considered in the postulates for further research, e.g. the matter of taking up a job.

PL

Wprowadzenie: Celem pracy była analiza związku pomiędzy kolejnością urodzenia a rozwojem tożsamości w okresie wkraczania w dorosłość. Formowanie tożsamości definiowano na podstawie modelu Podwójnego Cyklu Formowania Tożsamości autorstwa Koena Luyckxa oraz stworzonym na jego podstawie kwestionariuszu DIDS w polskiej adaptacji Konrada Piotrowskiego. Metoda: Odnosząc się do Skali Wymiarów Rozwoju Tożsamości, postawiono hipotezy dotyczące kolejności urodzenia a stopnia nasilenia poszczególnych wymiarów. W badaniu o charakterze anonimowego kwestionariusza internetowego wzięło udział 102 osoby, deklarując m.in. swoją kolejność urodzenia w rodzinie. Uzyskane dane poddano analizie statystycznej, gdzie porównano nasilenie każdego z pięciu wymiarów DIDS: eksploracji wszerz, podjęcia zobowiązania, eksploracji ruminacyjnej, eksploracji w głąb oraz identyfikacji ze zobowiązaniem. Wyniki: Wyniki wskazują, że osoby będące środkowymi z rodzeństwa istotnie mniej podejmują się eksploracji zarówno wszerz, jak i w głąb, w porównaniu do osób najmłodszych i najstarszych. Wnioski: Przegląd badań zajmujących się problematyką kolejności urodzeń sugeruje, że osoby środkowe w rodzeństwie są grupą bardzo zróżnicowaną i niedookreśloną w wyniku wielu zmiennych pośredniczących. Wobec tego grupa ta może mieć wyjątkowy kłopot z podejmowaniem eksploracji, znajdowania swojej własnej przestrzeni. Brak określonych cech tożsamościowych lub roli nie zostaje tutaj kompensowany. Rozważane są w postulatach dalszych badań także inne czynniki, istotne dla formowania się tożsamości osoby, np. kwestia podejmowania pracy.

13

Retrospektywna ocena oddziaływań wychowawczych rodziców a jakość relacji z rodzeństwem w okresie dzieciństwa

58%

Szymańska P. , Poraj-Weder M.

Psychologia Wychowawcza

|

2021

|

nr 62(20)

5-21

EN

Introduction: According to the systems theory, one of the main factors that can modify the siblings’ bond are parental interactions (Derkman et al., 2011). Researchers indicate two approaches in this area: congruential, confirming the similarity between the sibling’s and parents’ relationships, and the compensatory approach regarding the possibility of compensation in siblings’ relations for a negative relationship with the parents. Method: The aim of the study was to investigate the relationship between the retrospective assessment of parental attitudes and the quality of sibling relations in childhood, including the evaluation of the moderating role of gender factor. Five hundred young adults participated in the study. The EMBU questionnaire – My Childhood Memories, STQ-Then – You and Your Siblings – Once, and a sociodemographic survey were used. Results: The study showed a positive relationship between the Emotional Warmth of the mother and father and the positive aspects of the relationship with siblings, i.e. Mutuality, Support, Care and Imitation, and a negative association with Criticism. High Overprotection and Rejection of parents were associated with a high level of Criticism in sibling relationships. Moreover, parents’ Rejection correlated negatively with Mutuality, Support, and Imitation, while mother’s Overprotection correlated negatively with Mutuality and Support. The gender of respondents was a moderator in two relationships: between Rejection of the father and Support in siblings, and the Emotional Warmth of the father and the level of Care between children. Conclusions: The obtained results are consistent with the congruent approach: parental attitudes based on closeness and support translated into a warm and mutual relationship between siblings, while negative attitudes were associated with a lower quality of relations between brothers and sisters. The child’s gender was particularly important in relation to the relationship between the quality of relations with siblings and the father’s interactions.

PL

Wprowadzenie: Zgodnie z teorią systemową jednym z głównych czynników mogących modyfikować więź braci i sióstr są oddziaływania rodzicielskie (Derkman i in., 2011). Badacze wskazują na dwa konkurencyjne podejścia: kongruencyjne, wskazujące na podobieństwo relacji pomiędzy braćmi i siostrami do relacji rodzic–dziecko oraz podejście kompensacyjneodnoszące się do możliwości kompensacji w rodzeństwie negatywnej relacji z rodzicem. Metoda: Celem badania było sprawdzenie związku między retrospektywną oceną postaw rodzicielskich a jakością relacji z rodzeństwem w dzieciństwie, w tym ocena moderującej roli płci. W badaniu wzięło udział 500 młodych dorosłych. Wykorzystano kwestionariusz EMBU – Moje Wspomnienia z Dzieciństwa, STQ-Then – Ty i Twoje Rodzeństwo – Kiedyś oraz ankietę socjodemograficzną. Wyniki: W badaniu wykazano dodatni związek między Emocjonalnym Ciepłem matki i ojca a pozytywnymi aspektami relacji z rodzeństwem, tj. Wzajemnością, Wsparciem, Opieką i Naśladowaniem oraz ujemny z Krytycyzmem. Wysoka Nadmierna Ochrona i Odrzucenie rodziców łączyły się z wysokim poziomem Krytycyzmu w relacji rodzeństwa. Wysokie Odrzucenie korelowało ponadto z niską Wzajemnością, Wsparciem i Naśladowaniem, natomiast wysoka Nadmierna Ochrona ze strony matki z niską Wzajemnością i Wsparciem. Płeć badanego moderowała zależność pomiędzy Odrzuceniem ojca a Wsparciem w rodzeństwie oraz Emocjonalnym Ciepłem ojca i poziomem Opieki między dziećmi. Wnioski: Uzyskane wyniki są zbieżne z podejściem kongruencyjnym: postawy rodziców oparte na bliskości i wsparciu sprzyjały ciepłej i wzajemnej relacji z rodzeństwem, natomiast negatywne postawy wiązały się z niższą jakością relacji pomiędzy braćmi i siostrami. Płeć dziecka miała znaczenie szczególnie w odniesieniu do związku między jakością relacji z rodzeństwem a oddziaływaniami ojca.

14

Samoocena oraz poczucie samotności rodzeństwa dzieci i młodzieży z zaburzeniami neurorozwojowymi

58%

Stochła-Smalarz P. , Gosztyła T.

|

nr 53(3)

95-105

EN

The aim of the study was to initially diagnose the self-esteem of adolescents having siblings with neurodevelopmental disorders and search for the relationship of this variable with the sense of loneliness, gender and age. The analyzes included results obtained from 80 neurotypical adolescents with sisters or brothers with neurodevelopmental disorders such as: autism spectrum disorder, intellectual disability, attention deficit hyperactivity disorder, motor disorders, communication disorders and Tourette’s syndrome. The following measures were used: Rosenberg Self-Esteem Scale (SES) adapted by Mariola Łaguna, Kinga Lachowicz-Tabaczek and Irena Dzwonkowska (2007); De Jong Gierveld Loneliness Scale (DJGLS) in the Polish adaptation of Paweł Grygiel et al. (2013) and a self-designed questionnaire. The results of the study indicate a negative relationship between the sense of loneliness and self-esteem in the studied group and a negative relationship between self-esteem and age. In the light of these results supportive interventions for youth who have siblings with neurodevelopmental disabilities are indicated.

PL

Celem badań była wstępna diagnoza samooceny nastolatków mających rodzeństwo z zaburzeniami neurorozwojowymi, a także poszukiwanie związku tej zmiennej z poczuciem samotności, płcią oraz wiekiem. Do analiz zakwalifikowano wyniki uzyskane od 80 neurotypowych adolescentów, mających siostry lub braci z takimi zaburzeniami neurorozwojowymi, jak: spektrum autyzmu, niepełnosprawność intelektualna, zespół deficytu uwagi i nadpobudliwości ruchowej, zaburzenia motoryczne, zaburzenia w komunikowaniu się i zespół Tourette’a. Zastosowano następujące narzędzia badawcze: Skalę Samooceny Morrisa Rosenberga (SES) w adaptacji Marioli Łaguny, Kingi Lachowicz-Tabaczek i Ireny Dzwonkowskiej (2007); Skalę Samotności de Jong Gierveld (DJGLS) w polskiej adaptacji Pawła Grygiela i współpracowników (2013) oraz kwestionariusz ankiety w opracowaniu własnym. Wyniki badań wskazują na negatywny związek poczucia samotności i samooceny w badanej grupie oraz negatywny związek samooceny z wiekiem. W ich świetle wskazane są działania wspierające młodzież mającą rodzeństwo z zaburzeniami rozwoju.

15

Czy „rodzeństwo zawsze się bije”? Znormalizowana przemoc między rodzeństwem w dzieciństwie - stan badań, skala zjawiska, doświadczenia dorosłego rodzeństwa

58%

Dębska K.

|

nr 3

51-74

PL

This article deals with the problem of sibling violence in childhood. According to the data, children are particularly often the victims of physical and psychological abuse from their brothers and sisters. However, this topic is relatively rarely discussed in Polish sociological and psychological literature. Among other reasons, there is a tendency to perceive violence between children as irrelevant and as an unavoidable element of childhood. The author has three purposes. First, she presents the state of expertise on sibling violence. Second, she presents data obtained from the Empowering Children Foundation on how many children report sibling violence to the Helpline and thus illustrates the scale of the phenomenon in Poland. Third, she attempts to show how the experience of sibling violence in childhood is reflected in the stories adults recount in regard to their biographies and their relations with their siblings. Cases are cited that illustrate the various circumstances of physical and psychological violence in sibling relations.

16

Młodzież gimnazjalna w obliczu niepełnosprawności członka rodziny – doniesienie z badań nad samotnością rodzeństwa dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym

58%

Borczykowska-Rzepka M. , Skwarek B.

|

2019

|

nr 2(31)

PL

Artykuł zawiera analizę zjawiska samotności w odniesieniu do młodzieży w wieku gimnazjalnym posiadającej rodzeństwo z niepełnosprawnością – mózgowym porażeniem dziecięcym. Doniesienie z badań stanowi kontynuację rozważań autorek obejmujących poczucie samotności globalnej i jej trzech aspektów: społecznej, egzystencjalnej i emocjonalnej.

EN

This paper contains an analysis of the phenomenon of loneliness experienced by junior high school students with siblings affected by cerebral palsy. the report from the research is a continuation of the authors' deliberations, including a sense of global loneliness and its three aspects: the social, existential and emotional ones

17

Wsparcie społeczne i krytyczne wydarzenia życiowe w okresie średniej dorosłości. Różnicująca rola rodzeństwa

58%

Walęcka-Matyja K. K.

|

tom 13

109-136

EN

Background: Social support plays an important role in the process of adaptation to the consequences of critical life events, facilitating coping with them. It is assumed that the possibility of experiencing critical life events is a common phenomenon and mostly concerns people in middle adulthood. Objectives: It was considered whether there is a difference in the perception of various aspects of social support, satisfaction from the support received from a loved one, and the severity of critical life events depending on having siblings. The aim was also to check the relationship between the intensity of critical life events and the perceived available social support and the quality of interpersonal relationships of adult siblings. The last objective of the study was to determine the relationship between the perception of available support and the quality of interpersonal relationships between adult siblings. Methodology: The research used the quantitative and descriptive method, which includes self-report questionnaires (Berlin Social Support Scales, Social Readjustment Rating Scale, Adult Siblings Relationships Questionnaire and a questionnaire). The study involved 136 in middle adulthood (M=41.18, SD=5.88). People with siblings constituted the first group (n=72, 52.9%), including 50 (69.4%) women and 22 (30%) men. In the group of people without siblings (n=64, 47.1%) there were 21(32.8%) women and 43 (67.2%) men. The collected data was subjected to statistical analysis using the IMB SPSS Statistics version 27 software licensed by the University of XX. Results: Groups of people with and without siblings did not differ in terms of perceived and received emotional, instrumental and informational support, and in terms of severity of critical life events. People with siblings derived greater satisfaction from the support provided by a close person. The severity of critical life events was not significantly associated with perceived available social support. Experiencing a greater intensity of critical life events was significantly associated with a less compatible interpersonal relationship between adult siblings. Perceiving available emotional support was associated with a consensual adult sibling relationship. Conclusions: The presented research results lead to reflection on the need for and importance of social support and shape the awareness of creating accessible social networks.

PL

Tło: Wsparcie społeczne odgrywa istotną rolę w procesie adaptacji do skutków krytycznych wydarzeń życiowych, ułatwiając radzenie sobie z nimi. Przyjmuje się, że możliwość doświadczenia krytycznych wydarzeń życiowych stanowi dość powszechne zjawisko i głównie dotyczy osób znajdujących się w okresie średniej dorosłości. Cel: Rozpatrywano występowanie zróżnicowania w zakresie spostrzegania różnych aspektów wsparcia społecznego, satysfakcji płynącej z uzyskiwanego wsparcia od bliskiej osoby oraz nasilenie krytycznych wydarzeń życiowych w zależności od posiadania rodzeństwa. Celem było także sprawdzenie zależności między nasileniem krytycznych wydarzeń życiowych a spostrzeganym dostępnym wsparciem społecznym i jakością relacji interpersonalnej dorosłych rodzeństw. Ostatni cel badań odnosił się do określenia związku między spostrzeganiem dostępnego wsparcia a jakością relacji interpersonalnej dorosłych rodzeństw. Metodologia: W badaniach zastosowano metodę ilościową i opisową. Wykorzystano następujące kwestionariusze samoopisowe (Berlińskie Skale Wsparcia Społecznego, Skalę Oceny Ponownego Przystosowania Społecznego, Kwestionariusz Relacji Dorosłego Rodzeństwa oraz ankietę). W badaniu wzięło udział 136 osób w średnim wieku (M = 41,18, SD = 5,88). Pierwszą grupę stanowiły osoby posiadające rodzeństwo (n = 72, 52,9%), w tym 50 (69,4%) kobiet i 22 (30%) mężczyzn. W grupie osób bez rodzeństwa (n = 64, 47,1%) było 21 (32,8%) kobiet i 43 (67,2%) mężczyzn. Zebrane dane poddano analizie statystycznej przy użyciu oprogramowania IMB SPSS Statistics wersja 27 na licencji Uniwersytetu XX. Rezultaty: Grupy osób posiadających rodzeństwo i nieposiadające rodzeństwa nie różniły się w zakresie spostrzeganego, jak i otrzymywanego wsparcia emocjonalnego, instrumentalnego oraz informacyjnego, oraz w zakresie nasilenia krytycznych wydarzeń życiowych. Osoby posiadające rodzeństwo czerpały większą satysfakcję ze wsparcia udzielanego przez bliską osobę. Nasilenie krytycznych wydarzeń życiowych nie łączyło się istotnie ze spostrzeganym dostępnym wsparciem społecznym. Doświadczanie większego nasilenia krytycznych wydarzeń życiowych wiązało się istotnie z mniej zgodną relacją interpersonalną dorosłych rodzeństw. Spostrzeganie dostępnego wsparcia emocjonalnego łączyło się ze zgodną relacją dorosłych rodzeństw. Wnioski: Ukazane rezultaty badań skłaniają do refleksji nad potrzebą i znaczeniem wsparcia społecznego oraz kształtują świadomość tworzenia dostępnych sieci społecznych.

18

Znaczenie bliskości wśród rodzeństwa w aspekcie socjalizacyjnym oraz edukacyjnym

58%

Nymś-Górna A.

|

tom 11

147-158

EN

The content of the article presents a different perspective on the closeness through the relationship in siblings. The dynamic development of the relationship depends on many factors. The proximity of siblings affects, for example, the intimacy of siblings. The method of maintaining the relationship between siblings is visible in other relations at the stage of education. Attention is also focused on research done among siblings in one of the lower secondary school. The research concerned cooperation and competition as an activity through which siblings build, develop and strengthen relationships. 73 young people were examined (of which 22 came from large families)

PL

Artykuł przedstawia tematykę intymności i bliskości w relacjach pomiędzy rodzeństwem. Dynamiczny rozwój relacji zależy od wielu czynników. Wypracowywana bliskość przekłada się na kreowany klimat wspólnej intymności. Sposób podtrzymywania relacji pomiędzy rodzeństwem uwidacznia się w relacjach na etapie edukacji. W drugiej części artykułu przedstawione zostały badania zrealizowane wśród rodzeństwa w jednej ze szkół gimnazjalnych w dużym mieście. Badania dotyczyły współdziałania i rywalizacji jako aktywności, poprzez które rodzeństwo buduje, rozwija i wzmacnia relacje. W drugiej połowie 2015 roku przebadanych zostało 73 młodych ludzi (z czego 22 pochodziło z rodzin wielodzietnych).

19

Parental attitudes in the retrospective assessment of adults and the quality of interpersonal relationship towards siblings

58%

Szydłowska M. , Borecka-Biernat D.

Polskie Forum Psychologiczne

|

2023

|

tom XXVIII

|

nr 1

56-78

PL

Cel pracy badawczej stanowi określenie związków pomiędzy postawami rodzicielskimi a jakością relacji interpersonalnej wobec rodzeństwa w dorosłości. Uczestnikami badań było 438 dorosłych osób w wieku od 18. do 53. roku życia, znajdujących się w okresie życiowym wczesnej oraz średniej dorosłości. Zastosowano narzędzia badawcze: Kwestionariusz Retrospektywnej Oceny Postaw Rodziców (KPR-Roc) M. Plopy (2005) oraz Skalę Stosunków Familiarnych Dorosłego Rodzeństwa (SSFDR) K. Walęckiej-Matyi (2015). Wyniki analizy statystycznej częściowo potwierdziły przewidywania hipotezy badawczej. Stwierdzono częściowo pozytywne (autonomia, akceptacja) i negatywne (nadmierne wymagania, niekonsekwencja, opiekuńczość) związki między postawami rodziców a ogólnym zaangażowaniem w relacje interpersonalne wobec rodzeństwa w wieku dorosłym, w zależności od przyjętych wariantów analizy.

EN

The aim of the research is to determine the relationships between pa rental attitudes and the quality of interpersonal relationships towards siblings in adulthood. The participants of the study were 438 adults aged 18 to 53, in early and middle adulthood. Used research tools were: the Retrospective Assessment of Parental Attitudes Questionnaire (KPR-Roc) by M. Plopa (2005) and the Scale of Family Relationships of Adult Siblings (SSFDR) by K. Walęcka-Matyja (2015). The results of the statistical analysis partially confirmed the predictions of the research hypothesis. Partially positive (autonomy, acceptance) and negative (excessive demands, inconsistency, caring) relationships were found between parental attitudes and general involvement in interpersonal relationships towards siblings in adulthood, depending on the adopted variants of the analysis.

20

Niepełnosprawność dziecka a funkcjonowanie rodziny

58%

Łukasik D.

|

tom 47

271-283

EN

The aim of this article is to show the changes in the functioning of the family due to the appearance of a disabled child. Every parenthood related to a child's illness is connected with a sudden change in the family situation. The moment of the appearance of a disabled child is a moment that may have a positive impact on the stability of the family structure, strengthen its ties or, on the contrary, become the beginning of disorganization leading even to the breakdown of the family. The child’s disability significantly affects the quality of the relation between spouses, confronts them with more difficult tasks and responsibilities, and the need for cooperation and mutual support. The presence of a disabled child in the family also changing conditions for the development of his healthy siblings.

PL

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie zmian w funkcjonowaniu rodziny w związku z faktem pojawienia się w niej dziecka z niepełnosprawnością. Każde rodzicielstwo związane z chorobą dziecka łączy się z nagłą zmianą sytuacji rodzinnej, a zatem jest momentem szczególnym, który może wpływać pozytywnie na trwałość struktury rodziny, umocnić jej więzi lub też przeciwnie - stać się początkiem dezorganizacji prowadzącej nawet do rozpadu rodziny. Niepełnosprawność dziecka w rodzinie wpływa znacząco na jakość relacji pomiędzy małżonkami, stawia przed nimi szersze zadania i obowiązki oraz konieczność współdziałania i wzajemnego wsparcia. Obecność dziecka z niepełnosprawnością w rodzinie zmienia także warunki rozwoju jego zdrowego rodzeństwa.