Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Nutritional habits and physical activity of the youth of Latvia considering gender differences

100%

Ignatjeva A. , Bergier J.

|

nr 2

EN

Introduction. Nutritional habits and physical activity are fundamental for a healthy lifestyle. The aim of the paper is to present differences in the area of important pillars of health taking into account youth’s gender. Material and methods. The research was conducted on Polish high school students in Riga, Latvia. The diagnostic survey method was used with International Physical Activity Questionnaire - IPAQ’s short version and the Health Behaviour Questionnaire. Results. There are major differences in health behaviour between girls and boys, including willingness to lose and gain weight, various motives for exercising to gain or lose body weight and the fear of weight gain. The field of physical activity regarding greater activity and participation in intensive exercises was dominated by boys. Conclusions. The school process of eating habits education and physical activity should be modified.

PL

Wprowadzenie. Zachowania żywieniowe i aktywność fizyczna stanowią podstawę zdrowego stylu życia. Celem pracy było wykazanie występowania różnic w obrębie tych ważnych filarów zdrowia w zależności od płci młodzieży. Materiał i metody. B adaniami o bjęto m łodzież l icealną s zkół p olskich w Rydze n a Ł otwie. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem Międzynarodowego Kwestionariusza Aktywności Fizycznej – IPAQ w wersji krótkiej oraz kwestionariusza zachowań zdrowotnych. Wyniki. Wykazano znaczące różnice w zachowaniach zdrowotnych między dziewczętami i chłopcami w tym, w chęci schudnięcia i przytycia, innych motywów stosowania ćwiczeń w celu zwiększenia lub zmniejszenia masy ciała oraz strachu przed przytyciem. W zakresie aktywności fizycznej wykazano znacząco większą aktywność i większy udział w intensywnych wysiłkach wśród chłopców. Wnioski. Należy modyfikować szkolny proces edukacyjny w zakresie roli zachowań żywieniowych i aktywności fizycznej.

2

Assessment of nutritional habits and preferences among secondary school students

86%

Duma-Kocan P. , Barud B. , Glodek E. , Gil M.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2017

|

tom 68

|

nr 1

EN

Background. Appropriate nutrition is one of the most important factors affecting the proper development of man, nutritional status and maintaining good health. Adolescence is a period of development of skills of self-determination and self-realization, also in the case of nutrition. Children and school-age youth are the group most vulnerable to the effects of incorrect nutrition. The way of nutrition during this period determines psychophysical and emotional development, effectiveness in learning process and has influence on health in adulthood. Objective. The aim of this study was to evaluate the habits and nutrition preferences in secondary school students from Rzeszów and Krosno age 16-19 years and to identify the differences between their eating behaviours. Material and methods. The study involved 300 secondary school students from Rzeszów and Krosno. The research material was the Authors’ questionnaire containing questions examining the eating habits of surveyed students. The statistical analysis was performed using the program StatSoft, Inc. STATISTICA version 12.0. To evaluate the differences between the two examined qualities there was used the Chi2 test of independence. As the statistically significant level there was assumed the level of p ≤ 0.05. Results. In the surveyed group of high school students, more than half (59.66%) ate 4-5 meals a day. Snacking between meals declared 95% of high school students. Between meals the youth most frequently consumed fruits and vegetables (72.99%) and sweets (59.66%). Daily consumption of first breakfast before leaving the home declared more than half (62.33%) of the surveyed youth. Consuming products containing complete protein several times a week was declared by 49%. Whole wheat bread was daily consumed by 10.33% of the respondents, and grain products are daily consumed by 52.66% of the youth. 43.33% every day drank milk and milk products, while fruits and vegetables several times a day were consumed by 59.66% of the surveyed students. Consumption of products of “fast-food” type several times a month was declared by 49.66%, while irregular consumption of meals was declared by 20.33% of high school students. Physical activity was declared by 93.99%, and 3-5 times a week by only 21.66% of the surveyed students. Conclusions. The conducted research shows that eating habits of most of the surveyed secondary school students both from Rzeszów and Krosno are satisfactory. The comparison of dietary habits among secondary school students showed no significant differences. Both groups committed similar errors: sweets snacking between meals, irregular meals and insufficient physical activity. A positive phenomenon was snacking of fruit and vegetables between meals and selection of mineral water and juices as the most frequently consumed beverages.

PL

Wprowadzenie. Prawidłowe żywienie jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na właściwy rozwój człowieka, stan odżywienia i utrzymanie dobrego stanu zdrowia. Wiek młodzieńczy jest okresem rozwoju umiejętności samostanowienia i samorealizacji, również w przypadku żywienia. Dzieci i młodzież stanowią grupę najbardziej narażoną na skutki nieprawidłowego żywienia. Sposób żywienia w tym okresie determinuje rozwój psychofizyczny i emocjonalny, efektywność w procesie uczenia oraz wpływa na stan zdrowia w życiu dorosłym. Cel. Celem badań była ocena zwyczajów i preferencji żywieniowych młodzieży licealnej z Rzeszówa i Krosna w wieku 16-19 lat oraz identyfikacja różnic pomiędzy ich zachowaniami żywieniowymi. Materiał i metody. W badaniu wzięło udział 300 licealistów z Rzeszówa i Krosna. Materiał do badań stanowił autorski kwestionariusz ankiety zawierający pytania badające zachowania żywieniowe badanych uczniów. Analizę statystyczną wykonano z wykorzystaniem programu StatSoft, Inc. STATISTICA version 12.0. Do oceny różnic pomiędzy badanymi cechami wykorzystano test niezależności Chi2. Za istotny statystycznie przyjęto poziom p≤0,05. Wyniki. W badanej grupie uczniów ponad połowa (59.66%) spożywała 4-5 posiłków w ciągu dnia. Pojadanie między posiłkami deklarowało 95% licealistów. Między posiłkami młodzież najczęściej spożywała owoce i warzywa (72.99%) oraz słodycze (59.66%). Codzienne spożywanie pierwszego śniadania przed wyjściem z domu zadeklarowała ponad połowa (62.33%) badanej młodzieży. Spożywanie produktów zawierających pełnowartościowe białko, kilka razy w tygodniu deklarowało 49%. Pieczywo pełnoziarniste codziennie spożywało 10.33% badanych, zaś codziennie produkty zbożowe spożywa 52.66% młodzieży. 43.33% codziennie piło mleko i przetwory mleczne natomiast owoce i warzywa kilka razy dziennie jadło 59.66% badanych uczniów. Kilka razy w miesiącu spożywanie produktów typu „fast-food” deklarowało 49.66%, natomiast nieregularne spożywanie posiłków deklarowało 20.33% licealistów. Aktywność fizyczną deklarowało 93,99%, zaś 3-5 razy w tygodniu jedynie 21.66% badanych uczniów. Wnioski. Z przeprowadzonych badań wynika, że zachowania żywieniowe większości badanych licealistów zarówno z Rzeszówa jak i Krosna są zadowalające. Porównanie nawyków żywieniowych wśród młodzieży licealnej nie wykazało istotnych różnic. Obydwie grupy popełniały podobne błędy: pojadanie słodyczy między posiłkami, nieregularne spożywanie posiłków oraz niewystarczająca aktywność fizyczna. Pozytywnym zjawiskiem było pojadanie między posiłkami owoców i warzyw oraz wybieranie wody mineralnej i soków jako najczęściej spożywany napojów.

3

Nutritional habits of opiate addicted patients during the methadone maintenance treatment

86%

Szpanowska-Wohn A. , Kolarzyk E. , Pach D. , Targosz D.

|

nr 1

4

School Fruit Scheme impact on fruit and vegetable consumption among school children

72%

Wolnicka K. , Taraszewska A. , Jaczewska-Schuetz J.

|

tom 40

|

nr 4

PL

Ocena programu „Owoce w szkole” została przeprowadzona wśród uczniów klasy III (9 lat) z 58 losowo wybranych szkół podstawowych z 5 wybranych województw: pomorskiego, opolskiego, wielkopolskiego, podkarpackiego, mazowieckiego. Wybrane województwa były reprezentatywne dla regionów Polski, czyli północy, południa, centrum, wschodu i zachodu. Badanie przeprowadzono w szkołach przed rozpoczęciem dystrybucji owoców i warzyw (październik 2010 r.) oraz pod koniec dystrybucji owoców i warzyw (maj-czerwiec 2011 r.). Badanie przeprowadzono w 38 losowo wybranych szkołach podstawowych uczestniczących w programie „Owoce w szkole” (grupa interwencyjna) oraz w 20 losowo wybranych szkołach nieuczestniczących w programie (grupa kontrolna). Spożycie owoców i warzyw przez uczniów zostało ocenione metodą 3-dniowego zapisu w dzienniczku spożycia. Pod koniec programu „Owoce w szkole” spożycie owoców, warzyw oraz owoców i warzyw ogółem w dni szkolne oraz dni szkolne i weekendowe łącznie było istotnie wyższe w grupie badanej niż w grupie kontrolnej, ale wciąż poniżej zaleceń. Pod koniec programu całkowite spożycie owoców i warzyw w dni szkolne w grupie badanej było 21% wyższe w porównaniu z grupą kontrolną. Wnioski: Wyniki oceny wskazują, że program ma duży potencjał i jest odpowiednim narzędziem do pracy z dziećmi w celu poprawy w przyszłości ich nawyków żywieniowych, związanych z większym spożyciem owoców i warzyw.

EN

The evaluation of the School Fruit Scheme was performed among grade 3 pupils (9 years old) from 58 randomly selected primary schools in the area of 5 selected voivodeships: Pomorskie, Opolskie, Wielkopolskie, Podkarpackie, Mazowieckie representative for north, south, central, east and west regions before launching the distribution of fruit and vegetables (October 2010) and at the end of the fruit and vegetables distribution period (May-June 2011). The study was conducted in 38 randomly selected schools participating in the School Fruit Scheme (intervention group) and in 20 randomly selected schools not participating in the Scheme (control group). The fruit and vegetables consumption of pupils were evaluated based on the 3-day food record method. At the end of the School Fruit Scheme, fruit consumption, vegetable consumption and total fruit and vegetable consumption on school days + weekends days was significantly higher in the intervention group than in the control group but was still below the recommendations. At the end of the Scheme the total consumption of fruit and vegetables on school days in the intervention group was 21% higher in comparison to the control group. Conclusions: The evaluation results show that the Scheme has a very strong potential and is an appropriate tool to improve the eating habits of children towards consuming more fruit and vegetables for the future.

5

Do and to what extent non-dietary factors affect nutritional habits of men with coronary heart disease?

72%

Solik-Tomassi A. , Harton A. , Narojek L. , Myszkowska-Ryciak J. , Gajewska D.

|

nr 1

6

Knowledge on physical activity and nutrition behaviours in patients with increased body weight and cardiovascular diseases

72%

Dabek J. , Piotrkowicz J. , Michalski A. , Korzen D.

Health Problems of Civilization

|

2018

|

tom 12

|

nr 3

EN

Background. Low physical activity and the increasing number of overweight and obese people contribute to the prevalence of cardiovascular diseases in society. Classic risk factors and improper lifestyle increase the risk of their occurrence, progression and mortality in patients. The aim of the study was assessment of physical activity and nutrition behaviours in people with abnormal body weight and cardiovascular diseases. Material and methods. The study involved 152 patients including 70 men and 82 women aged 23-95 years (mean 55.4 ± 14.04 years). The study used the International Physical Activity Questionnaire IPAQ in its seven-day version and an original questionnaire. The data were collected in a database and Statistica v.10 was used for a statistical analysis. Results. The average energy expenditure amounted to 1.422 MET. 50% of the participant demonstrated sufficient physical activity, 36% low, and only 14% high. Only 15% of the respondents did exercises. Despite being overweight and obese, 66% of the respondents did not follow a diet and only 17% of them consumed 5 meals a day. Conclusions. Despite the occurrence of cardiovascular diseases and abnormal body weight, physical activity was low in the study group, and the knowledge in this regard was limited. In addition a significant number of respondents did not exhibit healthy behaviours.

PL

Wprowadzenie. Niewystarczająca aktywność fizyczna oraz stały wzrost liczby osób z nadwagą i otyłością przyczyniają się do występowania w połeczeństwie chorób układu krążenia. Rozpowszechnienie klasycznych czynników ryzyka i nieodpowiedni styl życia zwiększają ryzyko ich występowania, progresji oraz odsetka śmiertelności wśród chorujących. Celem pracy była ocean aktywności fizycznej oraz nawyków żywieniowych chorych ze zwiększoną masą ciała i chorobami układu krążenia. Materiał i metody. Zbadano 152 chorych, w tym: 70 mężczyzn i 82 kobiety w wieku 23-95 lat (średnio: 55.4 ± 14.04). Do badań wykorzystano autorski kwestionariusz ankiety, a do oceny aktywności fizycznej standaryzowany Międzynarodowy Kwestionariusz Aktywności Fizycznej w wersji siedmiodniowej. Analizę statystyczną wykonano przy użyciu programu Statistica v.10.0. Wyniki. Średni wydatek energetyczny badanych chorych wynosił 1.422 MET. Wśród nich, 50% badanych uzyskało wystarczający poziom aktywności fizycznej, 36% niski, a 14% - wysoki. Spośród badanych 15% respondentów uprawiało sport. Pomimo występującej nadwagi lub otyłości, 66% badanych nie stosowała diety, a jedynie 17% spożywało 5 posiłków dziennie Wnioski. Pomimo występowania chorób układu krążenia oraz nieprawidłowej masy ciała aktywność fizyczna w badanej grupie była zbyt mała, a wiedza w tym zakresie – niewystarczająca. Ponadto znaczna grupa badanych osób nie przestrzegała prawidłowych nawyków żywieniowych.

7

Nutrition habits in boys attending three secondary schools in the Czech Republic

58%

Jurikova J. , Pluhackova M.

|

nr 3

8

Poglądy na zagadnienie rozdziału całodziennej racji pokarmowej na posiłki

58%

Stobnicka-Szczyglowa H.

|

nr 3

9

Zwyczaje obrobki kulinarnej w warunkach domowych

58%

Korzeniowska-Ginter R.

|

tom 42

|

nr 3

739-742

10

Zwyczaje zywieniowe otylych osob z rozpoznanym nadcisnieniem tetniczym

58%

Bronkowska M. , Martynowicz H. , Zmich K. , Szuba A. , Biernat J. , Andrzejak R.

|

nr 1

75-81

PL

Celem pracy było zbadanie zwyczajów żywieniowych otyłych pacjentów ze zdiagnozowanym nadciśnieniem tętniczym leczonych w Klinice Chorób Zawodowych i Nadciśnienia Tętniczego Szpitala Klinicznego Akademii Medycznej we Wrocławiu. Badaniem objęto 52 osoby ze zdiagnozowanym nadciśnieniem tętniczym - pacjentów Kliniki Chorób Zawodowych i Nadciśnienia Tętniczego Szpitala Klinicznego Akademii Medycznej we Wrocławiu. Do oceny zwyczajów żywieniowych wykorzystano autorski, standaryzowany kwestionariusz opracowany w Zakładzie Żywienia Człowieka Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Wśród badanych pacjentów z nadciśnieniem tętniczym zaledwie 12,9% mężczyzn i 33,3% kobiet deklarowało spożywanie 4 posiłków w ciągu dnia, 5 posiłków - ok. 5% kobiet i 3% mężczyzn, a więcej niż 5 posiłków - 3,2% mężczyzn. Wykazano, że przeważająca część badanych spożywała pieczywo białe (pszenne). Dotyczyło to ponad 33% kobiet i 58% mężczyzn. U blisko 29% pacjentek warzywa występowały w 3 porcjach, u ok. 14% – w 4 porcjach, a prawie 10% spożywało 5 porcji warzyw w ciągu dnia. 38% kobiet dostarczało 2 porcji warzyw dziennie, a ok. 10% – tylko jedną. Odpowiednią podaż owoców w diecie realizowało blisko 81% kobiet i 78% mężczyzn. Nieregularne spożycia mleka i produtów mlecznych deklarowało prawie 67% kobiet i 48% mężczyzn. Zaleca się, modyfikację składu racji pokarmowych badanych polegające na zwiększeniu w diecie udziału produktów zbożowych z pełnego przemiału, nasion strączkowych, warzyw i owoców oraz zmniejszeniu udziału tłuszczów zwierzęcych.

EN

The study was aimed, therefore, at investigating eating habits of patients with diagnosed arterial hypertension of the Clinic of Occupational Diseases and Arterial Hypertension, Clinical Hospital of the Medical Academy in Wroclaw. It covered 52 persons with diagnosed arterial hypertension - patients of the Clinic of Occupational Diseases and Arterial Hypertension, Clinical Hospital of the Medical Academy in Wrocław. Evaluation of their eating habits was conducted with the use of an original, standardized questionnaire elaborated at the Chair of Human Nutrition, Wrocław University of Environmental and Life Sciences. Amongst examined patients 12,9%) of men and 33,3% of women were eating 4 meals, 5 meals - 5% of women and 3%> of men, and more than 5 meals - 3,2 % of men. It was demonstrated that the majority of sick persons have eaten the white wheat bread. It concerned over 33% women and 58% men. Close 29% patients vegetables were found in a diet in 3 portions, at 14% of them - in 4 portions, however almost 10% ill women ate 5 portions of vegetables mane. About 38% women provided with only 2 portions of vegetables per day, and 10% - only one. The appropriate supply of fruits realized 81% of women and 78% of men. Irregular consumptions of the milk and dairy products declared 67%) women and 48% men. It is recommended the alteration of the warehouse of the nutritional rations ill from the arterial hypertension consists for increasing cereals in the diet of the participation of solid meal, leguminous seeds, vegetables and fruits and reducing the share of animal fats.

11

Wybrane zwyczaje zywieniowe w grupie kobiet z nadwaga lub otyloscia

58%

Medrela-Kuder E.

|

nr 4

371-377

PL

Kobiety z nadwagą lub otyłością popełniają wiele błędów żywieniowych. Większość kobiet (80%) nie ogranicza spożywania produktów zawierających cholesterol Połowa respondentek nie zwraca uwagi na zawartość soli, cukru w produktach spożywczych. Produkty typu „fast food" oraz tłuste mięsa często znajdują się w diecie ankietowanych.

EN

The aim of the project was to research the nutritional habits of overweight and obese women. The group under investigation consisted of 100 randomly chosen women from the region of Małopolska. Their diet turned out to be inconsistent with proper nutrition. The majority of the women (80%) confessed not to reducing the cholesterol intake. About 50% of the researched did not pay attention to the food products containing the salt and sugar. Fast-food products and fat meat were commonly. The women were aware that their diet was not proper from the nutritional point of view.

12

Nawyki zywieniowe jako przyczyna tworzenia zlogow zolciowych u osob otylych

58%

Ostrowska L. , Stefanska E. , Czapska D. , Karczewski J.

|

nr 2

151-156

PL

Badaniami objęto chorych hospitalizowanych z powodu kamicy żółciowej mających nadwagę lub otyłość. Próbowano ustalić jakie czynniki ryzyka usposabiają do wystąpienia kamicy pęcherzyka i/lub dróg żółciowych. Czynnikiem istotnie różnicującym obie grupy okazały się zwyczaje i nawyki żywieniowe.

EN

Obesity (like age, gender, hormonal disorders, unreasonable diet and some other causes) is a known risk factor of cholelithiasis. The aim of the study was to determine factors which distinguish obese subjects with cholelithiasis from overweight individuals without this ailment. The study involved a selected hospital population. The study group consisted of patients with overweight and obesity hospitalised for cholelithiasis (n=71), while the control group included obese or overweight patients of similar age in whom cholelithiasis was excluded (n=71). Retrospective data concerning risk factors of cholelithiasis were obtained using a questionnaire survey. In the obese women with cholelithiasis, concomitant diabetes and a positive history of familial diabetes were significantly more frequent than in the obese women without that ailment. No statistically significant differences were found among the obese students of both groups in respect of the use of cigarettes, alcohol, coffee, tea, cholesterol-reducing drugs, or the frequency of lipid disorders. In both groups, contraceptives were used by a similar percentage of women. However, childbirth was significantly more frequent among the obese cholelit- hiatic patients. The analysis of dietary habits of the obese patients with and without cholelithiasis showed similar dietary errors leading to obesity, although the consumption of dark bread, cereals, rice, fruit, vegetables and legumes was significantly more frequent among the non-cholelithiatic patients. On the other hand, the consumption of butter, bacon and lard was significantly more frequent in the group of the obese patients with cholelithiasis.

13

Ocena zwyczajow zywieniowych mlodych mezczyzn uzaleznionych od srodkow psychoaktywnych

58%

Wlodarek D. , Leszczynska B. , Oczkowski M. , Gromadzka-Ostrowska J.

|

tom 41

|

nr 3

921-925

14

Ocena zwyczajow zywieniowych w wybranym srodowisku wiejskim regionu radomskiego obecnie i w przeszlosci

58%

Gronowska-Senger A. , Obiala J.

|

nr 1

229-235

PL

Evaluation of the nutritional behaviours among selected country communities of Radomian region presently and over last century was carried out. The data were collected using food-consumption patterns questionnaire containing two parts: present nutritional behaviours and past one. It was found out that nutritional behaviours in the country communities changed. Increase of animal products, fruit and vegetables consumption as well as new municipal nutritional patterns was observed. Also the decrease of seasonal food consumption took place.

EN

Ocena zwyczajów żywieniowych w wybranym środowisku wiejskim regionu radomskiego obecnie i w ubiegłym stuleciu, stanowiła przedmiot tych badań, dane uzyskano za pomocą wywiadu ankietowego zawierającego dwie części: dotyczącą zwyczaj ów żywieniowych obecnie i w przeszłości. Stwierdzono zmiany zwyczajów żywieniowych, wyrażającą się wzrostem udziału w spożyciu produktów zwierzęcych, owoców i warzyw oraz przejmowaniem miejskich wzorców żywieniowych. Obserwowano spadek sezonowości spożycia.

15

Zwyczaje zywieniowe osob z rozpoznanym obturacyjnym bezdechem podczas snu

58%

Bronkowska M. , Golecki M. , Slomian J. , Mikolajczak J. , Kosacka M. , Porebska I. , Jankowska R. , Biernat J.

|

nr 1

41-50

16

Ocena zwyczajow zywieniowych gimnazjalistow z Olesnicy

58%

Ilow R. , Regulska-Ilow B. , Plonka K. , Biernat J.

|

tom 42

|

nr 3

693-698

17

Effect of phytoestrogen intake in the diet on lipid and sex hormone metabolism in menopausal women, and increased risk of breast cancer

58%

Kostrzewa-Tarnowska A. , Czlapka-Matyasik M. , Walkowiak J. , Godlewski D.

|

nr 2

EN

Introduction and objective. Phytoestrogens are one of nutritional factors exhibiting a chemoprotective action, potentially reducing vasomotor symptoms as well as cancerous lesions. The study was ocused on an association between the consumption of phytoestrogens in the diet, blood serum cholesterol concentration and urinary estrogen metabolites levels. Materials and methods. The study was conducted on 55 women in the perimenopausal period, who were characterized by an increased risk of hormone-dependent cancer. Energy and nutritive value of food rations, and especially the level of phytoestrogen consumption in the diets in the examined population, were analyzed using the Wikt Pro computer programme. Estrogen metabolites (2OHE, 16α-OHE1) were determined from 24‑urine samples by the ELISA method. The EMR index was calculated. Plasma total cholesterol concentrations was measured. Results and conclusions. The population with a higher consumption of phytoestrogens and dietary fibre in the diet, at the simultaneous slight limitation of energy value of the food ration, is characterized by an improved blood serum cholesterol concentration and an appropriate estrogen metabolism towards a significant increase in the estrogen index for the cancer lesions in the mammary glands.

18

Wplyw palenia tytoniu na zdrowie i preferencje zywieniowe palaczy

58%

Nazarewicz R. , Babicz-Zielinska E.

|

nr 3

257-262

19

Czynniki żywieniowe w zapobieganiu chorobie Alzheimera

58%

Wyka J.

|

nr 2

PL

Sposób żywienia w każdym wieku istotnie wpływa na organizm człowieka, a ludzie starsi, wraz ze swoimi tradycjami żywieniowymi, a także przebytymi chorobami, wymagają często specyficznej interwencji dietetycznej. Prawidłowy sposób żywienia jest ważnym elementem stylu życia, który może stać się czynnikiem sprzyjającym tzw. zdrowemu, pomyślnemu starzeniu się (ang. successful aging) i oddalać w czasie rozwój niezakaźnych, przewlekłych chorób metabolicznych diagnozowanych w największej liczbie wśród ludzi starszych. Choroby neurozwyrodnieniowe zakwalifikowane zostały do chorób przewlekłych o nadal kontrowersyjnej etiologii. Przypuszcza się jednak, że niektóre czynniki żywieniowe, jak odpowiednie spożycie witamin z grupy B, witamin antyoksydacyjnych oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych może odgrywać istotną rolę w ich zapobieganiu i leczeniu. Dieta obfitująca w warzywa i owoce, pełnoziarniste pieczywo, mleko i produkty mleczne, zawierająca ryby, a także oleje roślinne oraz orzechy dostarcza wszystkich niezbędnych składników pokarmowych. Odpowiednie połączenie tych produktów spożywczych w potrawy, szeroko opisywane w literaturze jako dieta śródziemnomorska, sprzyja długiemu życiu w zdrowiu.

EN

Nutritional patterns affect significantly man’s body at each age. The elderly – with their eating habits and diseases they have overcome – often require specific dietary intervention. A proper and well-balanced diet is an important element of lifestyle that may become a factor facilitating the so-called healthy, successful ageing and delay the development of noninfectious, chronic metabolic diseases that are in majority of cases diagnosed in elder people. Neurodegenerative diseases have been classified amongst chronic diseases yet with still controversial etiology. Nevertheless, it is speculated that some nutritional factors, including the appropriate intake of B-group vitamins, antioxidative vitamins and polyunsaturated fatty acids, are likely to play a significant role in their prevention and therapy. A diet rich in vegetables and fruits, whole-meal bread, milk and dairy products as well as containing fish, plant oils and nuts provides all indispensable nutrients. The appropriate merging of these food products into dishes – widely described in literature as the Mediterranean diet – facilitates leading a long life in health.

20

Dietary patterns of Polish seniors in retirees’ households

58%

Stos K. , Oltarzewski M. , Rychlik E.

|

tom 72

|

nr 4