Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Mobile app in management of the gluten-Free diet

100%

Grabowicz A. , Czaja-Bulsa G.

|

tom T. 72, nr 11

24--25

EN

The only treatment available for celiac disease and other gluten-related disorders remains a lifelong gluten-free diet. Knowledge of the gluten content in foods is one of the crucial factors for dietary compliance which helps prevent future complications related to gluten consumption. In order to help patients cope with the burdens of the gluten-free diet, a mobile app was created. The bezGlutenu mobile app (Polish “Gluten-Free”) is the first mobile app in Poland serving as a database of every product licensed with the Crossed Grain symbol available on the Polish Market. This mobile app can help patients with the management of the gluten-free diet.

PL

Jedyną dostępną formą leczenia celiakii oraz innych chorób glutenozależnych pozostaje dożywotnie stosowanie diety bezglutenowej. Wiedza dotycząca zawartości glutenu w produktach spożywczych jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na utrzymanie reżimu dietetycznego, który pomaga zapobiec powikłaniom związanym ze spożyciem glutenu. Aby pomóc pacjentom w radzeniu sobie z dietą bezglutenową powstała aplikacja mobilna bezGlutenu – pierwsza w Polsce aplikacja mobilna służąca jako baza wszystkich produktów oznaczonych licencjonowanym znakiem Przekreślonego Kłosa dostępnych na polskim rynku.

2

Celiakia – domena nie tylko pediatrii

84%

Szczeblowska D. , Hebzda A. , Serwin D. , Wojtuń S.

|

nr 1

22-26

EN

Celiac disease (sprue, non-tropical coeliac disease) is an inflammatory enteropathy of the small intestine on the immunological basis, caused by gluten intolerance in genetically predisposed people. Gluten is a protein existing in wheat, rye and barley. It was considered up to now that the celiac disease was the childhood disease. However, the research led in the USA and in Europe in the end of the XX century showed the increased number of adults diagnosed with celiac disease. The disease diagnosis is often delayed in adulthood as its course, contrary to what is observed in children, is atypical. In children the symptoms relate mainly to malabsorption – plentiful, stinking stools, abdominal pains, low weight. In adults, the course of the disease is often monosymptomatic and the symptoms may not be related to digestive system for instance: anaemia, osteoporosis, infertility etc. Revealing the presence of antiendomysial antibodies celiac disease, antireticular and/or against tissue transglutaminase accompanied by characteristic histological changes in the small intestine bioptates constitute the basis of the diagnosis. Gluten free diet is the basis of the treatment and, in the case of its ineffectiveness, immunosuppressant treatment. The aim of the treatment is not only to reveal the symptoms, the improvement of the general state, but also to prevent various further complications such as neoplastic processes of the digestive tract.

PL

Celiakia (choroba trzewna, sprue nietropikalna) jest enteropatią zapalną jelita cienkiego o podłożu immunologicznym wywołaną nietolerancją glutenu, do której dochodzi u osób predysponowanych genetycznie. Gluten jest białkiem obecnym w ziarnach jęczmienia, żyta i pszenicy. Dotychczas uważano, że celiakia jest chorobą wieku dziecięcego. Tymczasem badania przeprowadzone w Ameryce i w Europie pod koniec XX wieku zwróciły uwagę na zwiększoną liczbę osób dorosłych, u których rozpoznaje się to schorzenie. Stwierdzenie choroby w wieku dojrzałym często jest opóźnione, gdyż jej przebieg, w przeciwieństwie do tego, jaki obserwujemy u dzieci, jest zwykle nietypowy. U dzieci objawy związane są przede wszystkim z zaburzeniami wchłaniania – obfite, cuchnące stolce, bóle brzucha, niedobór wagi. U dorosłych przebieg choroby jest często monosymptomatyczny, a objawy mogą nie być związane z przewodem pokarmowym, np. niedokrwistość, osteoporoza, niepłodność itd. Podstawę rozpoznania stanowi wykazanie obecności przeciwciał przeciw endomysium mięśni gładkich, przeciwretikulinowych i/lub przeciw tkankowej transglutaminazie, którym towarzyszą charakterystyczne zmiany histologiczne w bioptatach jelita cienkiego. Podstawą leczenia jest dieta bezglutenowa, a w przypadku jej nieskuteczności leczenie immunosupresyjne. Celem leczenia jest nie tylko uzyskanie ustąpienia objawów klinicznych i poprawa stanu ogólnego, ale również zapobieżenie szeregowi odległych powikłań, do których należą między innymi procesy nowotworowe przewodu pokarmowego.

3

Trudności związane z przestrzeganiem diety bezglutenowej przez chorych na celiakię mieszkających na Górnym Śląsku

84%

Ferster M. , Obuchowicz A. , Jarecka B. , Pietrzak J. , Karczewska K.

|

tom 11

|

nr 4

410-418

EN

Compliance with gluten-free diet is the basic method for controlling coeliac disease in patients regardless of their age. It may be, however, challenging to follow in daily life. The prevalence of the disease (approx. 1% of European population is affected) makes it an important public health problem. Aim of the study: Investigating the difficulties and obstacles related to compliance with gluten-free diet by children and adult patients living in Upper Silesia region. Material and method: The study included 30 mothers of children with coeliac disease (Group I) and 30 adult coeliac disease patients (Group II). The patients kept a gluten-free diet. Data were obtained in an anonymous survey drawn up for the purpose of this study, conducted in 2010. Results: The respondents reported a very limited access to gluten-free meals in mass-catering establishments (76.7% of the participants in Group II, and 70% children at nurseries, kindergartens and schools), lack of adequate food product labelling (93% in both groups), difficulties experienced in social life (60% in Group II), difficulties experienced when travelling within Poland (76.7% in Group II) and abroad (83.3% in Group II), and no existing reimbursement plan for the high diet costs (16.7% in Group I vs. 26.7% in Group II). Conclusions: 1) The necessity of compliance with gluten-free diet causes a lot of difficulties in everyday life to patients with coeliac disease and parents of children suffering from coeliac disease. Proper treatment requires their identification by the attending physician. 2) Improved food labelling as regards gluten content as well as inclusion of gluten-free meals in the menu of food-serving establishments will contribute to improved quality of life of children and adults suffering from coeliac disease. 3) Associations of patients on a gluten-free diet should continue their efforts to have high costs of this diet refunded.

PL

Przestrzeganie diety bezglutenowej jest podstawową metodą leczenia chorych na celiakię, niezależnie od wieku pacjenta. Może to być uciążliwe w codziennym życiu. Częstość występowania choroby (około 1% populacji europejskiej) sprawia, że stanowi ona istotny problem zdrowia publicznego. Cel pracy: Poznanie trudności związanych ze stosowaniem diety bezglutenowej przez dzieci i osoby dorosłe chore na celiakię mieszkające na Górnym Śląsku. Materiał i metoda: W badaniu uczestniczyło 30 matek dzieci (grupa I) oraz 30 osób dorosłych chorych na celiakię (grupa II). Chorzy przestrzegali diety bezglutenowej. Dane uzyskano na podstawie autorskiej anonimowej ankiety. Badania prowadzono w roku 2010. Wyniki: W związku ze stosowaniem diety respondenci relacjonowali bardzo ograniczony dostęp do posiłków bezglutenowych w miejscach zbiorowego żywienia (76,7% badanych w grupie II oraz 70% dzieci w żłobkach, przedszkolach, szkołach), brak wyraźnego oznakowania żywności (w obu grupach po 93% osób), trudności w kontaktach towarzyskich (60% w grupie II), podczas podróży krajowych (76,7% w grupie II) i zagranicznych (83,3% w grupie II) oraz brak możliwości refundacji wysokich kosztów diety (16,7% w grupie I vs 26,7% w grupie II). Wnioski: 1) Konieczność przestrzegania diety bezglutenowej przysparza pacjentom z celiakią i rodzicom chorych dzieci wielu trudności w życiu codziennym. Prawidłowy przebieg leczenia wymaga ich rozeznania przez lekarza prowadzącego. 2) Poprawa oznakowania żywności pod względem zawartości glutenu, a także uwzględnianie posiłków bezglutenowych w jadłospisach placówek prowadzących zbiorowe żywienie przyczyni się do poprawy jakości życia dzieci i dorosłych chorych na celiakię. 3) Stowarzyszenia pacjentów będących na diecie bezglutenowej powinny nadal zabiegać o możliwość refundacji wysokich kosztów tej diety.

4

Celiakia – powrót do lat siedemdziesiątych. Jedenastomiesięczna dziewczynka z obrazem kryzy celiakalnej – opis przypadku

84%

Jarzumbek A. , Kwiecień J. , Bąk-D rabik K. , Karczewska K. , Ziora K.

|

nr 1

91-96

EN

Celiac disease is an autoimmune disorder, which occurs not only in children’s population but also among adults. Its frequency permanently rise. The reason of celiac disease in an autoimmune process, which is began by contact of gluten from diet with mucous membrane in bowel. Clinical feature of celiac disease is very different, therefore it should interest physicians of various speciality. Often the symptoms are not from alimentary canal, which suggest to make the screening test on a larger scale. In diagnostics the genetic test HLA-DQ2/-DQ8 are more popular. The new guidelines made in 2012 suggest to begin the diagnostics with the genetic test in some cases. The main treatment of celiac disease is a gluten-free diet, which is based on elimination wheat, rye, barley and oat. The occurrence of gluten in great number of groceries, makes the diet extremely challenge for parents and patients. Only diet respected for whole life makes the chance of good function and grow. The paper presents the case report of 11-month-old girl at the time of diagnosis of celiac disease, with serious diarrhoea, peripheral oedema, dehydration, and severe electrolytes disturbances, which is a rare clinical manifestation nowadays. Such situation was common in the years seventies XX century, because gluten introduction into diet of the newborn was too early.

PL

Celiakia jest chorobą autoimmunologiczną, spotykaną nie tylko w populacji dziecięcej, lecz także wśród osób dorosłych. Częstość jej występowania wykazuje stale trend wzrostowy. U podłoża celiakii leżą procesy autoimmunologiczne, zapoczątkowane przez kontakt glutenu zawartego w diecie z błoną śluzową jelit. Obraz kliniczny tej choroby cechuje ogromne zróżnicowanie, dlatego też powinna pozostawać w kręgu zainteresowań lekarzy różnych specjalności. Niejednokrotnie jej objawy dotyczą różnych układów poza przewodem pokarmowym, co powinno skłaniać do wykonywania badań przesiewowych w kierunku celiakii u coraz szerszej grupy pacjentów. Wśród badań diagnostycznych coraz większą popularnością cieszą się badania genetyczne w kierunku HLA-DQ2/-DQ8. Najnowsze kryteria diagnostyczne opracowane w 2012 roku w niektórych okolicznościach zalecają wręcz rozpoczęcie procesu diagnostycznego od wykonania badań genetycznych. Podstawą leczenia choroby trzewnej jest dieta bezglutenowa, która opiera się na eliminacji pokarmów z udziałem pszenicy, żyta, jęczmienia i owsa. Obecność glutenu w licznych produktach spożywczych jest ogromnym wyzwaniem dla rodziców i pacjentów. Tylko dieta stosowana przez całe życie umożliwia chorym dobre funkcjonowanie i rozwój. W niniejszej pracy omówiono przypadek 11-miesięcznej dziewczynki ze świeżo rozpoznaną chorobą trzewną, przebiegającą z ciężką biegunką, obrzękami obwodowymi, odwodnieniem i poważnymi zaburzeniami elektrolitowymi, stanowiący rzadką w dzisiejszych czasach manifestację kliniczną celiakii. Taki przebieg choroby stosunkowo często spotykano w latach 70. XX wieku, co było związane ze zbyt wczesnym wprowadzeniem glutenu do diety niemowląt.

5

Celiakia, etiologia, klinika i dieta

67%

Chelstowska M.

|

nr 4

377-380

6

Celiakia – perspektywa socjomedyczna

67%

Wieczorkowska M.

|

2021

|

nr 79

7-30

EN

Coeliac disease (CD, gluten enteropathy, gluten sprue) is an autoimmune, genetic condition related to possesion of certain combination of genes HLA-DQ2 and HLA-DQ8. In persons suffering from CD eating gluten causes villus atrophy, which in turn effects with absorption disorders and other medical conditions (weight loss, anemy, lack of vitamins, osteoporosis). It is chronic and nontreatable condition and in most cases the sole treatment is restrictive gluten-free diet involving full elimination from meals certain proteins present in cereals – gliadin in wheat, secalin in rye, hordein in barley and avenin in oats. CD is commonly associated with childhood but its prevalence in adult life is more and more frequent. Gluten-free diet, which is the only known therapy requires from the sick person systematicity and consequence and is often related to change in the life style. The aim of the article is to present complexity of medical background of the disease and its implications regarding reactions toward a disease, the life and dealing with it as well as social and environmental determinants influencing improvement in the patients’ condition. It has been assumed that it is a condition still not enough recognized in the society as well as among doctors (which proves the average time of the proper diagnosis). The main thesis of the paper states that the coeliac disease is a complex condition and the lack of the classical medication makes it a disease, that the success of the therapy strongly depends on the patients, their knowledge and determination in the demanding diet. From the social point of view misunderstanding of the patient may frequently negatively influence their illness behavior, which in turn, can have a negative impact on their condition. Additionally, coeliac patients have to deal with limitations in everyday routines – job performance, travelling or meetings. The article is constructed in sociomedical frames. In the first part, the article presents medical image of the disease – its clinical description, types and variants as well as diagnostic path. Presentation of those issues in the first place is crucial to understand properly the essence of the disease and difficulties in dealing with it as well as with the co-existing conditions. The second part is devoted to sociomedical perspective – it describes the disease from the patient’s perspective taking into account their reactions toward the condition, undertaking the sick role, illness behavior, stigma management, relations with others and everyday problems resulting from the disease and diet. Presented reflections don’t exhaust the complexity of the topic and multidimensional problems of the coeliac patients. Subsequent parts of the article are aimed at showing that complexity and can be the starting point for deeper and more detailed analises. The article is based on the review of the Polish and foreign body of work in that field as well as obtainable research in that area.

PL

Celiakia (choroba trzewna, enteropatia glutenowa) to choroba genetyczna (związana z występowaniem u chorych specyficznego wariantu genów HLA-DQ2 oraz HLA-DQ8) o charakterze autoimmunologicznym. U chorych spożywanie glutenu prowadzi do zaniku kosmków znajdujących się w błonie śluzowej dwunastnicy i jelita cienkiego, co w konsekwencji prowadzi do zaburzeń wchłaniania i innych związanych z tym dolegliwości (utrata masy ciała, anemia, niedobory witamin, osteoporoza). Jest to choroba przewlekła, nieuleczalna i w większości wypadków jedynym lekarstwem jest restrykcyjna dieta polegająca na eliminacji z pożywienia frakcji białek zawartych w takich zbożach jak pszenica (gliadyna), żyto (sekalina), jęczmień (hordeina) i owies (awenina). Celiakia to choroba najczęściej kojarzona z okresem dzieciństwa, jednak coraz częściej rozpoznawana jest w życiu dorosłym. Dieta bezglutenowa, będąca jedynym lekarstwem, wymaga od chorego systematyczności oraz konsekwencji i często wiąże się ze zmianą stylu życia. Celem artykułu jest zaprezentowanie złożoności medycznego podłoża choroby i wynikających z niego implikacji dotyczących reakcji na chorobę, życia i radzenia sobie z nią oraz społecznych i środowiskowych czynników wpływających na poprawę stanu zdrowia chorych na celiakię. Przyjęto bowiem założenie, iż jest to schorzenie wciąż mało rozpoznane w społeczeństwie, a także mało uświadomione w środowisku medycznym (o czym świadczy średni czas diagnozy celiakii). Główna teza artykułu głosi, iż celiakia jest chorobą złożoną, zaś brak klasycznego lekarstwa czyni ją schorzeniem, w którym sukces terapii zależy w ogromnym stopniu od pacjenta, jego wiedzy oraz determinacji w stosowaniu wymagającej diety eliminacyjnej. Z punktu widzenia społeczeństwa niezrozumienie chorego często negatywnie wpływa na jego zachowania w chorobie, co może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia. Pacjenci z celiakią borykają się dodatkowo z ograniczeniami w codziennym funkcjonowaniu – pracy, podróżach czy spotkaniach towarzyskich. Artykuł wpisuje się w ramy rozważań socjomedycznych. W pierwszej części prezentuje perspektywę medyczną dotyczącą istoty choroby, jej typów i odmian oraz diagnostyki. Prezentacja tych aspektów w pierwszej kolejności jest kluczowa dla zrozumienia istoty choroby i trudności w radzeniu sobie z nią oraz schorzeniami współwystępującymi. W drugiej części zaprezentowano – na podstawie wybranych koncepcji socjologii medycyny – chorobę z perspektywy pacjenta – jego reakcji i przyjmowania roli chorego, zachowań w chorobie, zarządzania piętnem z nią związanym, relacji z otoczeniem, a także codziennych problemów wynikających z konieczności stosowania diety eliminacyjnej. Prezentowane rozważania nie wyczerpują złożoności tematu i wieloaspektowości problematyki związanej z życiem oraz funkcjonowaniem pacjentów z celiakią. Wyodrębnione podrozdziały mają na celu ukazanie złożoności poruszanej w artykule problematyki i mogą stać się przyczynkiem do dalszych pogłębionych i szczegółowych analiz. Artykuł opiera się na przeglądzie przedmiotowej literatury polskiej i zagranicznej oraz badań w tym obszarze.

7

The use of gluten-free flours for the production of gluten free food ®

67%

Szwedziak K. , Doleżal P.

|

tom nr 1

122--129

EN

The article analyzes selected quality parameters of millet, buckwheat and quinoa flour. In order to determine the quality indicators, the water content and titratable acidity were determined for each type of flour. The study showed that buckwheat flour has the characteristics most similar to that of wheat flour. Based on the organoleptic evaluation carried out among the respondents, it can be concluded that buckwheat flour products are pleasant to the taste and smell. Manufactured products made of gluten-free flours have a specific consistency, which is due to the inability to produce a gluten mesh.

PL

W artykule dokonano analizy wybranych parametrów jakościowych mąki jaglanej, gryczanej i mąki z komosy ryżowej. W celu określenia wskaźników jakości przeprowadzono oznaczenie zawartości wody oraz kwasowości miareczkowej dla każdego rodzaju mąki. Badania wykazały, że mąka gryczana ma najbardziej zbliżoną charakterystykę do mąki pszennej. Na podstawie przeprowadzonej oceny organoleptycznej wśród ankietowanych, można stwierdzić że wyroby z mąki gryczanej są przyjemne w smaku oraz w zapachu. Wyprodukowane wyroby z mąk bezglutenowych charakteryzują się specyficzną konsystencją, co jest spowodowane niemożnością wytworzenia siatki glutenowej.

8

Wplyw diety bezglutenowej na poziom wybranych makro- i mikroelementow we wlosach pacjentow z choroba trzewna

51%

Chelstowska M. , Dorosz A. , Lukasiak J.

|

tom 38

|

nr Supl.

515-519

PL

Choroba trzewna jest chorobą jelita cienkiego o wieloczynnikowej etiologii. Istotą jej jest trwała nietolerancja glutenu, w wyniku której dochodzi do znacznego spłaszczenia kosmków jelitowych doprowadzającego do klinicznych i laboratoryjnych objawów zaburzeń trawienia i wchłaniania. U większości pacjentów wystarczającym leczeniem jest dieta bezglutenowa. Autorzy pracy postanowili sprawdzić, czy powyższa dieta wpływa korzystnie na poziom wybranych pierwiastków we włosach pacjentów z chorobą trzewną. Badania przeprowadzono u 34 dzieci z celiakią rozpoznaną co najmniej rok przed badaniem, w tym 12 płci męskiej i 22 płci żeńskiej oraz u 37 osób zdrowych, w tym 21 płci męskiej i 16 płci żeńskiej. Średni wiek badanych pacjentów wynosił 13.9lat (4 - 19lat) a grupy kontrolnej 10. Siat (2 - 19lat). Chorobę trzewną rozpoznano na podstawie badania histopatologicznego wycinka śluzówki proksymalnego odcinka jelita cienkiego oraz obecności przeciwciał przeciwko endomyzjum (IgAEmA). Materiał do badania uzyskano pobierając 1 - 3 cm odcinki włosów licząc od skóry głowy z 1 - 3 punktów. Pomiar wybranych mikroelementów wykonano metodą atomowej spektroskopii absorpcyjnej (w przypadku Mg, Ca, Zn, Fe) i emisyjnej ( w przypadku K) techniką płomieniową. Wynik poddano analizie statystycznej i stwierdzono, iż nie ma różnic istotnych statystycznie w zawartości Mg, Ca, Fe, K we włosach między grupą badaną a kontrolną. Natomiast różnica istotna statystycznie istnieje w zawartości Zn we włosach osób z chorobą trzewną w porównaniu z grupą kontrolną. Powyższe wyniki, z wyjątkiem Zn, są zgodne z wynikami innych badaczy, którzy obserwują obniżony poziom badanych mikroelementów w momencie rozpoznania choroby trzewnej i powrót do wartości prawidłowych w wyniku zastosowania diety bezglutenowej. Być może wpływ na powyższe wyniki ma regularne przyjmowanie preparatów wielowitaminowych z mikroelementami przez około 67% badanych dzieci z chorobą trzewną i tylko przez 15% dzieci z grupy kontrolnej.

EN

Celiac disease is an inflammatory condition of the small intestine of multifactor etiology. Its essence is a chronic intolerance of gluten that leads to the considerable flattening of the villi, ultimately leading to clinical and laboratory symptoms of digestion and absorption disorders. A sufficient treatment in most patients is a gluten - free diet. By analyzing the hair of the patients with celiac disease the authors of this paper decided to check the prediction that such diet positively influences the level of selected microelements in the affected humans. Research was carried out on the group of 34 children with celiac disease diagnosed at least one year before this test, including 12 boys and 22 girls and 37 persons in the control group constituted of 21 boys and 16 girls. The average age of the patients was 13.9 years (4-19 years) whereas the average age of the control group was 10.8 years (2-19 years). Celiac disease was diagnosed on the basis of the histopathological examination of the specimen of the mucous membrane from the proximal section of the small intestine and the presence of the endomysium antibodies (IgAEmA). Material for examination of microelements, namely 1 - 3 cm long sections of hair was obtained from scalp in 1 - 3 points. Test was carried out by using the flame method of atomic absorption spectroscopy ( for Mg, Ca, Zn, Fe ) and emission spectroscopy (in case of K). The result was analysed by statistical data processing method and no statistically important difference in the contents of Mg, Ca, Fe, K in the hair of the control group and the group of patients was found. However a statistically important difference occurs in the contents of Zn in the patients with celiac disease in comparison with the control group. These findings, apart from Zn content, remain compliant with the findings of other researches who observe the level of microelements at the initial part of the disease and when their level returns to appropriate values when a gluten - free diet is followed by a patient. These results may have been influenced by a regular intake of multivitamin preparations including trace elements by ca. 67 % of the children with diagnosed celiac disease and only 15% of the children from the control group.

9

Technologia produkcji kukurydzy cukrowej

34%

Niedziolka I. , Szymanek M. , Rybczynski R.

Acta Agrophysica. Rozprawy i Monografie

|

2004

|

nr 8[114]