Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Produkcja rolnicza a metale ciezkie

100%

Pecek J.

Biuletyn Informacyjno-Handlowy. Ośrodek Doradztwa Rolniczego Boguchwała

|

2005

|

nr 04

21

2

Assessing exposure to 3-MCPD from bakery products based on monitoring studies undertaken throughout Poland

100%

Starski A. , Jedra M. , Gawarska H. , Postupolski J.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2013

|

tom 64

|

nr 4

EN

Background. The compound 3-monochloropropano-1,2-diol, (3-MCPD) is a contaminant found in foodstuffs that arises during food processing and storage. Conditions condusive to the former are low pH and a high temperature and it can also be formed during manufacturing, ie. food processing. Those favouring the latter are dampness, raised temperatures, packaging conditions and storage duration. For the first time, high levels of 3-MCPD have been reported in soy sauces and hydrolysate products of vegetable protein manufactured through using acid hydrolysis. Animal studies on rats and mice have found that 3-MCPD is a carcinogen, however it is not genotoxic. Objectives. To determine 3-MCPD levels in bakery products currently on the market and to estimate the resulting exposure to the those consumer groups most vulnerable. Results from a two year assessment of this contaminant are so presented. Material and methods. Concentrations of 3-MCPD were measured in 244 samples of bakery foodstuff products found on the market which included; sponge cake, biscuits, cakes, crackers, breadsticks and rusks. Sampling was undertaken by the State Sanitary Inspectorate and analyses were performed by an accredited Gas Chromatography Mass Spectrometry (GC/MS) method. The exposure was assessed by comparing the accepted Tolerable Daily Intake (TDI) for 3-MCPD with the different conditions it occurred in, the consumption of 3-MCPD in the aforementioned foodstuffs and the various consumer groups. Results. Levels of 3-MCPD that exceeded the limits of quantification in the studied foodstuffs were found in 91 out of 244 samples, (ie. 37.3%). These samples included 11 sponge cakes (11.3%), 27 biscuits (55.2%), 10 crackers (8.33%), 17 bread- sticks (8.93%), 21 rusks (63.6%) and 5 cakes (3.13%). The highest numbers of samples containing more than 10 (>10) pg/ kg of 3-MCPD were successively found in the following; breadsticks (79%), biscuits (75%), rusks (33%), crackers (33%), cakes (31%), biscuits (24%) and sponge cakes (4%). In 60 samples (24.6%), levels of 3- MCPD were higher than 10 pg/ kg. It was estimated that the mean daily adult exposure to 3-MCPD is 0.008 - 0.013 pg/kg body weight/day ie. 0.4 - 0.65% of the TDI, however at high exposures this became 6% of the TDI. In the children’s group, the mean exposure was 0.022 - 0.036 pg/kgbodyweight/dayie. 1.1 - 1.8%ofthe TDIwhilstathighexposureitbecame 16.4%ofthe TDI. Conclusions. The results demonstrated that sample levels of 3- MCPD in bakery products do not constitute a significant health risk to consumers.

PL

Wprowadzenie. 3-monochloropropano-1,2-diol (3-MCPD)jest zanieczyszczeniem chemicznym żywności powstającym w procesie jej wytwarzania i przechowywania. Na tworzenie się zanieczyszczenia mają wpływ: niskie pH, wysoka temperatura oraz proces technologiczny, natomiast podczas przechowywania: wilgoć, podwyższona temperatura, opakowania oraz okres przechowywania. Po raz pierwszy 3-MCPD w wysokich zawartościach stwierdzono w sosach sojowych i hydrolizatach białek roślinnych produkowanych metodą kwaśnej hydrolizy. Badania na szczurach i myszach wykazały, że 3-MCPD posiada działanie kancerogenne, nie jest natomiast substancją genotoksyczną. Cel badań. Ocena zawartości 3-MCPD w wyrobach piekarskich znajdujących się w obrocie oraz oszacowanie narażenia konsumenta na to zanieczyszczenie. W pracy omówiono wyniki 2 letnich badań produktów piekarski pochodzących z obrotu. Materiał i metody. Analizie chemicznej pod kątem zawartości 3-MCPD poddano 244 próbki wyrobów piekarskich: biszkopty, herbatniki, ciastka, krakersy, paluszki i suchary. Próbki do badań były pobierane z obrotu przez pracowników Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Zawartość zanieczyszczenia analizowano akredytowanymi metodami chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas (GC/MS). Oceny narażenia dokonano porównując wartości pobrania z TDI ustalonym dla 3-MCPD, przyjęto scenariusze obejmujące zróżnicowane występowanie zanieczyszczenia, spożycie omawianych środków spożywczych oraz grupy konsumentów. Wyniki. Zawartość 3-MCPD w badanych produktach spożywczych powyżej granicy oznaczalności stwierdzono w 91 z 244 próbek (37,3%), w tym w 11,3% próbek biszkoptów (11), 55,2% herbatników (27), 83,3% sucharów (10), 89,5% paluszków (17), 63,6% krakersów (21) oraz w 31,3% ciastek różnych (5). Największą liczbę próbek o zawartości 3-MCPD powyżej 10 pg/kg (>10) stwierdzano kolejno w: paluszkach (79%), sucharach (75%), krakersach (33%), ciastkach (31%), herbatnikach (24%) i biszkoptach (4%). Ogółem w przypadku 60 próbek (24,6% badanej populacji) poziom zanieczyszczenia wynosił powyżej 10 pg/kg. Oszacowane średnie narażenie na 3-MCPD w grupie dorosłych wynosiło 0,008-0,013 pg/kg m.c./dzień tj. 0,4-0,65% wartości Tolerowanego Dziennego Pobrania (Tolerable Daily Intake, TDI), natomiast narażenie wysokie 6,1% wartości TDI. W grupie dzieci średnie narażenie wynosiło 0,022-0,036 pg/kg m.c./dzień tj. 1,1-1,8% wartości TDI, a w przypadku wysokiego narażenia do 16,4% TDI. Wnioski. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że zawartości 3-MCPD w badanych wyrobach piekarskich nie stanowią istotnego zagrożenia dla zdrowia konsumenta.

3

Occurrence of ochratoxin A in beer and wine samples

100%

Polak M. , Gut D. , Zaleska A. , Kubiak M. S.

|

tom 61

|

nr Suppl.1

4

Heavy metals hazards from Nigerian spices

100%

Asomugha R. N. , Udowelle N. A. , Offor S. J. , Njoku C. J. , Ofoma I. V. , Chukwuogor C. C. , Orisakwe O. E.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2016

|

tom 67

|

nr 3

EN

Background. Natural spices are commonly used by the people in Nigeria. They may be easily contaminated with heavy metals when they are dried and then pose a health risk for the consumers. Objective. The aim of this study was to determine the levels of heavy metals in some commonly consumed natural spices namely Prosopis Africana, Xylopia aethiopica, Piper gineense, Monodora myristica, Monodora tenuifolia and Capsicum frutescens sold in the local markets of Awka, Anambra state, South East Nigeria to estimate the potential health risk. Results. The range of heavy metal concentration was in the order: Zn (14.09 – 161.04) > Fe (28.15 – 134.59) > Pb (2.61 – 8.97) > Cr (0.001 – 3.81) > Co (0.28 – 3.07) > Ni (0.34 – 2.89). Pb, Fe and Zn exceeded the maximum allowable concentrations for spices. The Target Hazard Quotient (THQ) of the spices varied from 0.06 – 0.5. Estimated daily intakes (EDI) were all below the tolerable daily intake (TDI). The lead levels in Prosopis africana, Xylopia aethiopica, Piper gineense, Monodora myristica and Capsicum frutescens which are 8-30 times higher than the WHO/FAO permissible limit of 0.3 mg/kg. Conclusions. Lead contamination of spices sold in Awka (south east Nigeria) may add to the body burden of lead. A good quality control for herbal food is important in order to protect consumers from contamination.

5

Ocena ryzyka zagrożenia zdrowia ludzi pozostałościami środków ochrony roślin w polskich płodach rolnych w roku 2009

80%

Nowacka A. , Genusowski B.

|

nr 4

EN

One of the most important factors influencing human development and health condition are nutrition habits. The quality of food including first of all health safety as well as usable attributes of products, often determines a consumer’s choice. Safe food should be characterized by both adequate nutritive value and a tolerably low content of the substances that are a threat for health, e.g. pesticide residues. The research carried out showed not significant chronic dietary consumer’s exposure to residues of all determined pesticides in 2009 in Polish crops was not significant, despite the exposure overestimation. Acute dietary exposure did not exceed ARfD for toddlers and for adults. The presented data show that Polish fruits and vegetables are safe in long and short term nutrition of adults and toddlers.

6

Wystepowanie pozostalosci srodkow ochrony roslin w jablkach w roku 2007

80%

Machowska A. , Slowik-Borowiec M. , Szpyrka E. , Sadlo S.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2008

|

tom 59

|

nr 3

293-300

PL

Celem niniejszej pracy było zaprezentowanie występowania pozostałości środków ochrony roślin w jabłkach w 2007 roku. W badaniach stosowano metody chromatografii gazowej oraz metodę kolorymetryczną do oznaczania pozostałości ditiokarbaminianów. Najczęściej wyrywano pozostałości fungicydów: ditiokarbaminianów (18% analizowanych próbek), kaptanu (13%), pirymetanilu (6%), a z insektycydów głównie chíoropiryfosu (6%), diazinonu (6%), i pirymikarbu (5%). Przekroczenia NDP wystąpiły w 5,6% przebadanych próbek i dotyczyły pozostałości: flusilazolu (fi=2), propikonazolu (n=2), cyprodinilu (n=l), dimetoatu (n=l) i fenitrotionu (n=l).

EN

The aim of this paper was to present occurrence of plant protection product residues in apples in 2007. Gas chromatographic and spectroscopy methods were used. The most frequently found were fungicides: dithiocarbamate residues (18% of the analysed samples), captan residues (13%), pyrimetha- nil residues (6%) and insecticides: chlorpiryfos residues (6%), diazinon residues (6%) and pirimicarb residues (5%). 5,6% of analysed samples exceeded the national Maximum Residue Level established for apples. Violations were found for: flusilazole (n=2), propiconazole (n=2), cyprodinil (n=l), dimethoate (n=l), fenitrothion (n=l).

7

Zastosowanie wysokiego cisnienia w atmosferze helu do obnizenia zanieczyszczenia mikrobiologicznego przypraw ziolowych

80%

Windyga B. , Fonberg-Broczek M. , Sciezynska H. , Skapska S. , Gorecka K. , Grochowska A. , Morawski A. , Szczepek J. , Karlowski K. , Porowski S.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2008

|

tom 59

|

nr 4

437-443

PL

Celem pracy było zbadanie możliwości zastosowania technologii wysokociśnieniowej (HPP) oraz podwyższonej temperatury w atmosferze gazu szlachetnego - helu - do redukcji zanieczyszczenia mikrobiologicznego w przyprawach ziołowych: owocach kolendry i nasionach kminku. Badane produkty poddawano działaniu ciśnienia 800 MPa i 1 000 MPa przez 30 minut w zakresie temperatur od 60 do 121°C. Stwierdzono redukcję mikroflory tlenowej o 2 cykle logarytmiczne, przy całkowitej inaktywacji bakterii z grupy coli oraz drożdży i pleśni. Zaobserwowano, że skuteczność procesu w atmosferze helu zależy od wilgotności środowiska i zabieg pozwala na redukcję zanieczyszczenia mikrobiologicznego przynajmniej przy 20% zawartości wody. Zastosowanie procesu HPP w atmosferze helu może być wykorzystanie do poprawy jakości mikrobiologicznej przypraw ziołowych.

EN

The aim of the study was to investigate the microbiological decontamination of coriander and caraway when HPP technology was applied in elevated temperature in helium atmosphere. The HPP and heat treatment was conducted for 30 minutes at 800 and 1 000 MPa and temperature range was 60 - 121°C. Contamination with aerobic mesophilic bacteria was decreased by about 2 logarithmic cycles. Total elimination of coliform and yeast and moulds was observed. The efficacy of HPP treatment under helium atmosphere depended on the content of the water in tested samples. It can be concluded that high pressure treatment under atmosphere of helium, combination of proper high pressure and time improved the microbiological quality of spices.

8

Analiza ryb wedzonych dostepnych na rynku szczecinskim pod katem zawartosci dioksynopodobnych kongenerow PCB

80%

Witczak A. , Ciemniak A. , Ciereszko W.

Bromatologia i Chemia Toksykologiczna

|

2010

|

tom 43

|

nr 2

163-169

9

Badania monitoringowe w zakresie oznaczania poziomu toksyn T-2 i HT-2 w przetworach zbozowych

80%

Postupolski J. , Rybinska K. , Ledzion E. , Kurpinska-Jaworska J. , Szczesna M. , Karlowski K.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2008

|

tom 59

|

nr 4

429-435

PL

W celu realizacji krajowego planu monitoringu żywności opracowano, zwalidowano i akredytowano metodę oznaczania toksyn T-2 i HT-2 w produktach zbożowych. Do analizy toksyn zastosowano metodę pojedynczej ekstrakcji i oznaczania techniką HPLC/MS-MS ESI+. Prametry skuteczności metody (odzysk, precyzja i niepewność wyniku) są zgodne z kryteriami podanymi w Rozporządzeniu Komisji (WE) nr 401/2006. Granica wykrywalności metody dla toksyny T-2 wynosi 3 µg/kg, a dla toksyny HT-2 4 µg/kg. Próbki do badań były pobierane przez stacje sanitarno - epidemiologiczne z terenu całego kraju. Oznaczenia wykonano w 107 próbkach przetworów zbożowych, otrzymanych głównie z owsa. Toksyny T-2 i HT-2 stwierdzono w 43 % próbek, średni poziom zanieczyszczenia w próbkach produktów pochodzących z owsa wynosił 22,5 µg/kg (najwyższy- 109 µg/kg w płatkach owsianych), w pozostałych (płatki pszenne i jęczmienne, kasze, mąka) 7,0 µg/kg. Uzyskane dane wskazują, że wartości tolerowanego dziennego pobrania (TDI) dla toksyn T-2 i HT-2 nie są przekroczone.

EN

In framework of the national monitoring program in Poland HPLC method for determination of T-2 and HT-2 toxins in cereal products was developed, validated and accredited. Simply, one-step extraction and HPLC MS/MS ESI+ method was used for determination both toxins. Performance of method (recovery, precision and uncertainty of results) is in line with Commission Regulation No 401/2006. Limit of detection for T-2 and HT-2 toxins is 3 ad 4 |µg/kg, respectively. Samples were taken by sanitary inspection from all region of country. 107 samples cereal products (mainly from oats) were tested. T-2 and HT-2 toxins were detected in 43 % samples, mean level in oats products was 22.5 µg/kg (maximum level 109 µg/kg in oat flakes), in other samples (wheat and barley flakes, grouts, flours) - 7.0 µg/kg. Intake of T-2/HT-2 toxin by the consumer in Poland is much lower than the TDI.

10

Przekroczenia dopuszczalnych poziomow pozostalosci pestycydow w zywnosci zglaszane do oceny ryzyka zgodnie z procedurami RASFF w Polsce

80%

Ludwicki J. K. , Kostka G.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2008

|

tom 59

|

nr 4

389-396

PL

Przedstawiono rezultaty oceny ryzyka dla potrzeb oceny potencjalnych zagrożeń ze strony produktów spożywczych pochodzenia roślinnego, w których stwierdzono przekroczenia najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów (NDP). Zgodnie z zasadami funkcjonowania systemu RASFF, każde przekroczenie ustalonego limitu zanieczyszczeń w żywności zostało poddane ocenie w celu ilościowego określenia stopnia zagrożenia dla konsumentów. Przedstawiono zasady oceny ryzyka stosowane dla potrzeb jego zarządzaniem w systemie urzędowej kontroli żywności. W przypadku przekroczeń najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów oceniono ryzyko dla populacji generalnej konsumentów jak również dla małych dzieci jako grupy najbardziej wrażliwej. Od początku funkcjonowania systemu RASFF w Polsce, tj. od połowy 2003 do końca 2007 roku dokonano oceny ryzyka w 148 przypadkach przekroczeń NDP, co stanowi 2,5% w stosunku do całkowitej liczby próbek poddanych kontroli. Jednak aż 0,39% przebadanych próbek stanowiło istotne zagrożenie dla zdrowia konsumentów, a dodatkowa ocena ryzyka pozwoliła wykazać szczególne zagrożenie dla małych dzieci.

EN

The results of risk assessment to evaluate the potential risk from food products of plant origin in cases of violations of maximum residue limits for pesticides (MRLs) have been presented. According to the rules set in the RASFF any violation of legally established limit should undergo the risk assessment to allow quantitative approach in hazard evaluation for consumers. The basis of risk assessment have been presented as tool for risk management in the official food control. In case of MRLs violations the risk was assessed for general population as well as for small children as the most vulnerable part of the population. Since beginning of the RASFF in Poland - since mid of 2003 till the end of 2007 - 148 notifications of MRLs violations underwent risk assessment procedures. This means 2.5% of the overall number of analyzed samples. However, as much as 0.39% of the samples taken for analysis posed a real, considerable risk for consumers health, and the small children seem to be the group at greatest risk.

11

Niektóre zagadnienia dotyczące powstawania doświadczalnej martwicy wątroby u szczurów na tle niedoborów pokarmowych. II. Zanieczyszczenia metaliczne diety a patogeneza martwicy wątroby

80%

Jampoler I. , Krus S.

|

nr 5

12

Rtec ogolem w tkance miesniowej jadalnych gatunkow ryb w Zatoce Puckiej

80%

Falandysz J. , Boszke L.

|

tom 32

|

nr 1

75-80

PL

Przedstawiono wyniki oznaczeń zawartości rtęci w tkance mięśniowej ogółem 324 płoci, leszczy, śledzi, węgorzyc, węgorzy, Storni, okoni i babek byczych złowionych w różnych miejscach w części wewnętrznej Zatoki Puckiej w latach 1995-1997.

EN

Total mercury content was determinated in muscle tissue of roach, bream, herring, eel, eelpout, flounder and round goby caught in the inner part of the Puck Bay in 1995 -1997. The method of mercury determination was cold vapour atomic absorption spectrometry after wet digestion of samples with concentrated nitric acid in a whole glass system. There was a positive relationship between mercury content of the muscle tissue (p < 0.001) and body length and weight of flounders from one of three sampling sites, while no such correlation was observed for the remaining examined fish. No differences were detected in the spatial distribution of mercury in flounder, perch, and round goby in the Puck Bay. Mean concentrations of mercury in the examined fish ranged between 31 ± 19 and 130 ± 54 (total range 6-210 ng/g wet weight), while perch were most contaminated with that element (110 ± 43-130 ± 54; total range between 23 and 210 ng/g wet wt.).

13

Komitet Kodeksu Zywnosciowego FAO/WHO ds.metod analiz i pobierania probek

80%

Cwiek-Ludwicka K. , Jedrzejczak R.

|

tom 45

|

nr 3

207-214

PL

Przedstawiono tematykę obrad XIX Sesji Komitetu Kodeksu Żywnościowego FAO/WHO ds. Metod Analiz i Pobierania Próbek, które odbywały się w Budapeszcie w dniach 21 - 25.03.1994 r. Komisja Kodeksu Żywnościowego FAO/WHO poszerzyła zakres kompetencji ww. Komitetu o zagadnienia dotyczące systemów zapewnienia jakości w laboratoriach.

EN

The topics of the XIX Session of the Codex Alimentarius Committee held in Budapest are reviewed. In the report on the Session the main stress was laid on the matters connected with guidelines on sampling, endorsement of methods of analysis for codex standards and the matters concerning quality assurance systems in laboratories.

14

Zawartosc azotanow [V] i azotanow [III] w wybranych warzywach pochodzacych z regionu Warmii i Mazur

80%

Dymkowska-Malesa M. , Radzyminska M. , Smoczynski S. S.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2006

|

tom 57

|

nr 2

125-131

PL

Oznaczono zawartość azotanów (V) i azotanów (III) w wybranych próbkach warzyw pochodzących bezpośrednio od warmińsko-mazurskich producentów oraz w próbkach handlowych, pochodzących z zakładu produkującego mrożonki. Badane warzywa charakteryzowały się niską zawartością badanych związków, znacznie niższą od danych dostępnych w piśmiennictwie. Najwyższe średnie zawartości azotanów 48,79mg/kg i 33,63 mg/kg oraz azotynów 1,79 mg/kg i 4,83 mg/kg stwierdzono odpowiednio w próbkach od dostawców i próbkach handlowych szpinaku. Nie stwierdzono wpływu pochodzenia warzyw na zawartość badanych związków.

EN

The aim of this paper was to determine the concentration of nitrates (V) and nitrites (ПІ) in some vegetables originating from producers from the province of Warmia and Mazury and in commercial samples provided by a plant producing frozen vegetables situated in the region. Nitrates and nitrites were measured using the spectrometric method according to the methodology described in the Polish Standard PN-92/A-75112. The analyzed vegetables had small amounts of the examined compounds, which were considerably lower than those reported by other authors. The highest means of48.79 and 33.63 mg NaN03/kg and 1.79 and 4.83 mgNaN02/kg were found in the samples from the suppliers and in the commercial spinach samples, respectively. The obtained residual amounts of the examined compounds and lack of significant differences in their concentration between the vegetables produced by different producers indicate the necessity of further studies in this field. Should these results be confirmed in future studies, this fact may have a great importance in the development of an ecological farming strategy for the region of Warmia and Mazury.

15

Badania migracji globalnej z zastosowaniem alternatywnych plynow modelowych zywnosci zawierajacej tluszcz

80%

Cwiek-Ludwicka K. , Stelmach A. , Jurkiewicz M. , Mazanska M. , Poltorak H.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2006

|

tom 57

|

nr 3

259-265

PL

Zbadano migracją globalną z opakowań żywności do izooktanu i 95% etanolu — alternatywnych płynów modelowych imitujących działanie żywności zawie- rającej tłuszcz. W badaniach uwzględniano czas i temperaturę kontaktu żywności z opakowaniem. Oznaczona migracja globalna z badanych opakowań wykonanych z PP, PE, PA i PET była niska, z wyjątkiem folii z piastyfikowanego polichlorku winylu, z których znacznie przekraczała ona dozwolony limit (10 mg/dm2).

EN

Overall migration from commercial samples of food plastics packaging into 95% ethanol and iso- octane - the alternative fatty food simulants - was determined. Testing conditions - time and temperature of the contact of food packaging material with food simulants reflected real or predicted use of given packaging. The analytical methods according to European Standard EN 1186 were used. Test methods by filling the artiecles, total immersion, forming a pouch or using the cell were used for migration as appropriate to allow contact with liquid food simulant only this surface which will come into the contact with food during normal use of the product. The overall migration from the samples of the tested products into both food simulants (95% ethanol and iso-octane) was well below the limit (10 mg/dm2), except of the migration from plasticized PVC films which markedly exceeded above limit, showing that these films must not be used for packaging of food containing fat. Application of food simulants as a alternative to olive oil markedly shortens analytical procedure and reduces workload, both important in routine testing.

16

Profilaktyka zatruc pokarmowych o etiologii bakteryjnej. Cz.I

80%

Posniak M. , Sokol-Leszczynska B. , Luczak M.

|

2006

|

tom 39

|

nr 4

293-298

17

Wspolczesne metody wykrywania i oznaczania zanieczyszczen i substancji szkodliwych w zywnosci

80%

Czerwiecki L.

|

tom 32

|

nr 1

1-7

18

Badanie jakosci czyszczenia nasion zielonego grochu w zakladzie przetworczym

80%

Wierzbicki K. , Jadwisienczak K.

|

nr 1[95]

265-270

19

Ocena bezpieczenstwa na podstawie wynikow badan monitoringowych zawartosci ochratoksyny A w slodzie i piwie

80%

Rybinska K. , Postupolski J. , Ledzion E. , Kurpinska-Jaworska J. , Szczesna M. , Karlowski K.

|

2008

|

tom 41

|

nr 3

479-483

20

Ocena skazenia rtecia zboz, przetworow zbozowych i ziemniakow

80%

Kot A. , Zareba S.

|

2008

|

tom 41

|

nr 3

878-882