Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 8

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  akcent wyrazowy
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
EN
Two main objectives of the reported research are as follows: (1) to compare main variants of the vowel e in the standard varieties of the three Slavic languages, in which the opposition based on vowel length does not exist, (2) to compare the expression of word stress using an example of the realization of the vowel e in the standard varieties of those three languages in terms of the length of particular variants, as well as their spectral characteristics. The results of the conducted research can be summarized in the following way: the main variant of the e vowel in the Standard Macedonian is characterized by mediopalatal articulation constricted in the oral cavity and open due to degree of the mouth opening and non-constricted, mediopalatal and open in Bulgarian and Polish. Furthermore, the expression of word stress allows arranging those languages in the following order – starting from the most distinct ones in the characteristics F1xF2: Macedonian, Bulgarian, Polish.
PL
Sprawozdawane badania miały dwa cele: pierwszy – porównanie wariantów podstawowych samogłoski e w odmianach ogólnych trzech języków słowiańskich, w których nie występuje opozycja oparta na iloczasie, drugi – porównanie ekspresji akcentu wyrazowego na przykładzie realizacji samogłoski e w tych odmianach trzech języków, tak w wymiarze trwania poszczególnych wariantów, jak i ich charakterystyki spektralnej. Wyniki można streścić następująco: podstawowy wariant realizacyjny w języku macedońskim ma artykulację mediopalatalną, przewężoną w jamie ustnej (constricted) i otwartą z uwagi na stopień otwarcia jamy ustnej (open), zaś w językach bułgarskim i polskim – mediopalatalną, nieprzewężoną (nonconstricted) i otwartą (open). Z kolei ekspresja akcentu wyrazowego pozwala szeregować te języki w następującej kolejności, poczynając od najwyraźniej zaznaczonej w charakterystyce F2xF1: język macedoński, język bułgarski i język polski.
PL
Celem niniejszego artykułu jest ustalenie stopnia aktywności wybranych tendencji akcentowych w mowie rodzimych użytkowników języka. W pracy wykorzystana została metoda ankietowania. Uczestnikami badania byli studenci wydziału filologicznego oraz matematyczno-fizycznego Smoleńskiego oraz Brzeskiego Uniwersytetu Państwowego. Analiza danych wykazała, iż badane tendencje akcentowe są aktywne we wszystkich grupach ankietowanych, przy czym w różnym stopniu. Najmniejszy stopień aktywności tendencje akcentowe wykazują w grupie rosyjskich studentów wydziału filologicznego, najwyższy – w grupie białoruskich studentów wydziału matematyczno-fizycznego. Nie zaobserwowano podobieństw w akcentuacji między ankietowanymi filologami z Rosji i Białorusi.  
EN
The main aim of this paper is to reveal the activeness of the most common accentual tendencies in the Russian spoken language used by two groups of respondents (Russian students of Smolensk State University and Belorussian students from Brest State University). The study revealed that the degree of the use of new accentual variants is different in each of the two groups of respondents. In most cases, the group of the Russian philology faculty student did not choose the wrong accentual variants. In contrast, the group of Russian mathematics students more actively chose the non-normative word stress variants. Belorussian respondents would use the wrong variants more often than the Russian students, which supports the hypothesis of the universality of accent evolution tendencies throughout the regions represented by the speakers who participated in the research.
RU
Цель настоящей статьи – представить в общем плане итоги двухэтапного письменного анкетирования, которое было проведено в 2014 и 2016 годах среди студентов двух университетов: Смоленского государственного университета (г. Смоленск, Российская Федерация) и Брестского государственного университета (г. Брест, Республика Беларусь). Исследование было направлено на получение информации об реальном состоянии акцентной подсистемы русского языка. На основе анкетных данных можно прийти к выводу, что изменения в акцентной системе русского языка реализуются в каждой из групп опрошенных с разной степенью интенсивности. Подавляющее большинство ответов белорусских студентов не отличалось от ответов российских студентов, т.е. акцентные тенденции, наблюдаемые в речи российских опрошенных не отличаются от тенденций, наблюдаемых в речи белорусских студентов.
Język Polski
|
2015
|
tom 95
|
nr 3
260-269
PL
Artykuł poświęcony jest akcentowi wyrazowemu we współczesnych gwarach centralnokaszubskich. Materiał stanowi ponad 5000 słów od 17 informatorów. Starsze opisy poświadczają dla kaszubszczyzny centralnej akcent kolumnowy, z tendencją do akcentu inicjalnego, niemal zanikającą na południowym wschodzie tego terenu. W pewnych nowszych opisach sugerowane jest przyjęcie konsekwentnej akcentuacji inicjalnej w całej kaszubszczynie centralnej. W artykule wykazano dobre zachowanie akcentu swobodnego i kolumnowego na północno-zachodniej części obszaru. Również na południowym wschodzie tego typu akcent jest mniej lub bardziej konsekwentnie zachowany w pewnych typach słowotwórczych, pomimo zauważalnej tendencji do akcentu inicjalnego. Poza tym w materiale stwierdzono bardzo ciekawą, dotychczas nieopisaną innowację, polegającą na zależności akcentu czasowników prefiksalnych i negowanych od aspektu.
EN
The aim of the paper is to investigate word stress in contemporary Central Cassubian dialects. The material comprises over 5000 words spoken by 17 informants. Older descriptions attest a free and columnar stress in the dialects concerned with a tendency to an initial stress. Some newer descriptions postulate an overcome of the initial stress in all central Cassubian dialects. The paper attests the free and columnar stress in the north-west part of the territory. The free columnar stress is more or less preserved in some word-building categories in the south-east too, although the tendency to the initial stress is very strong there. Dependence of the stress on the verbal aspect and pre-fixation is also a very interesting innovation, so far not described.
4
84%
PL
Niniejszy artykuł bada zjawisko segmentalne tradycyjnie określane w języku polskim jako wygłosowe ubezdźwięcznienie spółgłosek obstruentnych. Ogólnie przyjmuje się, że kontekst, w którym ma zastosowanie, jest wyłącznie związany z bezwzględną ostateczną wygłosową pozycją słowa przed ciszą. W związku z tym, pełna dźwięczność na końcu słowa jest zachowywana tylko wtedy, gdy (i) po nim następuje segment dźwięczny (samogłoska lub spółgłoska) lub gdy (ii) jest dołączana z przyrostkiem rozpoczynającym się od samogłoski. W przedstawionym artykule badana jest inna grupa czynników, które wyzwalają ten proces, a mianowicie pozycja w stopie metrycznej. Jeśli, jak argumentował Harris (2009), nieinicjalna pozycja w stopie jest typowym miejscem osłabienia (w przeciwieństwie do Iverson i Salmons 2007) i jeśli ubezdźwięcznienie jest uważany za specjalny przejaw osłabienia (poprzez utratę informacji, podobnie jak redukcja samogłosek), nie można utrzymać czysto segmentowego (kontekstowego) uwarunkowania wyrażania retencji głośności w pozostałych kontekstach.
EN
The present paper investigates a segmental phenomenon traditionally referred to as word-final obstruent devoicing in Polish. It is generally assumed that the context in which it applies is solely related to the absolute word-final position before silence. By inference, full voicing of a wordfinal obstruent is retained only when (i) it is followed by a voiced segment (a vowel or a consonant) in an utterance or when (ii) it is appended with a suffix which begins with a vowel. In this research a different group of factors which trigger the process is explored, namely the position of the obstruent within the metrical foot. If, as argued by Harris (2009), noninitial position within the foot is a typical lenition site (contrary to Iverson and Salmons 2007) and if devoicing is regarded as a special manifestation of lenition (through information loss, similarly to vowel reduction), a purely segmental (contextual) conditioning for voicing retention in obstruents word-finally cannot be maintained.
PL
Artykuł omawia nauczanie zasad akcentuacji polskich studentów-rusycystów przy użyciu metody gramatycznej oraz DDL (Data-Driven Learning). Proponowane połączenie dwóch metod jest ukierunkowane na wyrobienie u uczących się języka rosyjskiego nawyku świadomego akcentowania opartego o strukturalizowane zasady i prawidłowości. Zasady te powinny być oparte m. in. na budowie morfemowej wyrazów oraz zależnościach słowotwórczych między derywatami a wyrazami fundującymi. Metoda DDL polega na wykorzystywaniu danych korpusowych w nauczaniu języka obcego w oparciu o nauczanie problemowe. Dane korpusu żywego języka mówionego są najbardziej optymalnym źródłem wiarygodnych informacji o rosyjskim języku mówionym oraz naturalnej, brzmieniowej organizacji wypowiedzi rodzimych użytkowników języka. Wypowiedzi zaczerpnięte z korpusu w formie krótkich zdań służą jako materiał ilustracyjny i stają się podstawą do badania, przeprowadzanego przez studentów, którzy pod nadzorem nauczyciela samodzielnie formułują prawidłowości oraz zależności akcentuacyjne. Z procesu nauczania wykluczona zostaje zasada bezpośredniego podawania materiału językowego. Artykuł został opatrzony ćwiczeniami, które są oparte na zaproponowanej metodzie i mogą być wykorzystane na zajęciach ze studentami.   В статье рассматривается использование грамматического и DDL (Data-Driven Learning) методов в обучении польских студентов постановке ударения в русском языке. Совмещение данных методов направлено на выработку у учащихся навыка сознательной постановки ударения, которая опирается на обучение структуризованным правилам и закономерностям. Правила должны выводиться, в частности, из морфемного строения слова, его словообразовательной структуры и связей между производными и производящими словами. Метод DDL заключается в использовании корпусных данных в обучении иностранному языку по принципам проблемного обучения. Наиболее оптимальным источником получения достоверной информации об естественном акцентном оформлении высказываний в русском языке являются данные подкорпуса устной живой речи Национального корпуса русского языка. Корпусные данные используются в виде кратких предложений и являются иллюстративным материалом, на основе которого студенты делают выводы и формулируют закономерности постановки ударения. Исключается из процесса обучения принцип прямой подачи языкового материала. В статье представлены примеры упражнений с использованием вышеописанного метода, которые могут быть использованы на занятиях со студентами.
EN
The aim of this paper is to discuss the teaching of the rules of stress in Russian to Polish students using grammatical and DDL (Data-Driven Learning) methods. The proposed combination of the two methods is focussed on developing the habit of conscious accentuation based on structured rules and regularities among the students. These rules should be based, inter alia, on the morphemic structure of words and word-formation patterns. The DDL method involves the usage of corpus data in foreign language teaching and is built on problem-based learning. Spoken corpus data serve as illustrative material, and are also the basis for studies carried out by students who, under the supervision of their teacher, independently formulate regularities and stress patterns. The principle of direct language input is excluded from the teaching process. Attached to the paper are exercises that are based on the proposed method and which can be used in class.
RU
В статье рассматривается использование грамматического и DDL (Data-Driven Learning) методов в обучении польских студентов постановке ударения в русском языке. Совмещение данных методов направлено на выработку у учащихся навыка сознательной постановки ударения, которая опирается на обучение структуризованным правилам и закономерностям. Правила должны выводиться, в частности, из морфемного строения слова, его словообразовательной структуры и связей между производными и производящими словами. Метод DDL заключается в использовании корпусных данных в обучении иностранному языку по принципам проблемного обучения. Наиболее оптимальным источником получения достоверной информации об естественном акцентном оформлении высказываний в русском языке являются данные подкорпуса устной живой речи Национального корпуса русского языка. Корпусные данные используются в виде кратких предложений и являются иллюстративным материалом, на основе которого студенты делают выводы и формулируют закономерности постановки ударения. Исключается из процесса обучения принцип прямой подачи языкового материала. В статье представлены примеры упражнений с использованием вышеописанного метода, которые могут быть использованы на занятиях со студентами.
EN
The article deals with word stress adaptation in French loanwords in Polish. The presented data demonstrate that the borrowings in question can be divided into two categories in terms of stress placement. On the one hand, there are items with penultimate stress, which conform to native Polish stress rules. On the other hand, there are those which retain the original final stress in violation of these rules. The proposed formal analysis of this phenomenon within Optimality Theory is based on the assumption derived from Itô and Mester (1995, 1999, 2001) that phonological systems of natural languages have a core-periphery structure. The gallicisms with penultimate stress have thus been assigned to the core, while those with final stress to the periphery. It is argued that each stratum has a different constraint ranking, which results in the divergent adaptation of word stress.
PL
Tematem artykułu jest adaptacja akcentu wyrazowego w galicyzmach w języku polskim. Przedstawione dane pokazują, że omawiane zapożyczenia można podzielić na dwie kategorie pod względem umiejscowienia akcentu. Z jednej strony istnieją wyrazy z akcentem paroksytonicznym, zgodne z rodzimymi regułami akcentowania. Z drugiej strony są takie wyrazy, które zachowują pierwotny akcent oksytoniczny, naruszając te zasady. Proponowana analiza formalna tego zjawiska w ramach teorii optymalności opiera się na założeniu wywiedzionym z prac Itô i Mestera (1995, 1999, 2001), zgodnie z którym systemy fonologiczne języków naturalnych mają strukturę rdzeń-peryferie. Galicyzmy z akcentem paroksytonicznym zostały przyporządkowane do rdzenia, natomiast te z akcentem oksytonicznym do sfery peryferyjnej. W każdej z tych warstw obowiązują odmienne rankingi ograniczeń fonologicznych, czego wynikiem jest rozbieżność akcentowania w obu grupach zapożyczeń.
EN
The aim of this paper is to emphasise the multifunctional character of the word stress in Russian language system. Being a suprasegmental unit of language it is interconnected with other subsystems of language. Russian word stress may be the only semantic differentiator of homonyms, binds words belonging to the same derivational type and indicates the grammatical meaning of the words.
PL
Celem niniejszego artykułu jest podkreślenie wielofunkcyjnego charakteru akcentu wyrazowego w systemie języka rosyjskiego. Ze względu na swój ruchomy charakter oraz supersegmentowość, akcent wyrazowy w języku rosyjskim jest ściśle związany z innymi podsystemami języka. Akcent może nie tylko samodzielnie rozróżniać znaczenia homonimów, ale wiąże słowa należące do tego samego typu słowotwórczego oraz wskazuje na znaczenia gramatyczne wyrazów.
RU
В данной статье ударение рассматривается как полифункциональный элемент языковой системы. Ударение, будучи суперсегментной единицей языка, взаимосвязанной с другими подсистемами языка, выполняет в русском языке ряд функций. Благодаря своей разноместности, ударение может быть единственным смысловым различителем омонимов в процессе высказывания, связывать слова, принадлежащие к одному словообразовательному типу, и указывать на грамматическое значение лексем.
Neofilolog
|
2023
|
nr 60/1
116-129
EN
Intercultural communicative competence in Russian word stress acquisition refers to effective and appropriate management of interaction in various conversational situations that require specific orthoepic habits in the area of contemporary Russian accentual system. Every natural communicative situation needs informal, spoken language rather that standard Russian taught in classroom environment. Therefore, contemporary spoken Russian with its accentual characteristics needs to be examined. The research conducted on the group of Russian, Belorussian and Ukrainian youtubers indicates that the analyzed speech contains some specific derivatives which are characteristic of colloquial Russian: semelfactive verbs and their past participle forms with stressed suffix -ну́(ть)/-ану́(ть), masculine derivatives with stressed suffix -о́с, neuter nouns with the suffix -ов(о)/-ев(о), masculine nouns with the stressed suffix -а́к/-я́к, -а́н/-я́н, -о́н, feminine nouns with an accented suffix -у́х(а)/-ю́х(а), deverbal nouns with suffix -ёж, diminutives with suffixes -чик, -у́шк(а)/-ю́шк(а), -а́шк(а)/-я́шк(а), relational adjectives with stressed suffix -о́в(ый). Furthermore, there is no significant difference between Ukrainian, Belorussian and Russian analyzed material in terms of accentuation apart from one tendency, which does not seem to appear in Russians’ speech. Ukrainians and Belorussians tend to stress root in short verbs of past tense feminine forms.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.