Praca przedstawiona w artykule miała na celu określenie wpływu metody zamrażania na barwę, zawartość chlorofili i teksturę produktów liofilizowanych. Jako modelowy surowiec wykorzystano owoce kiwi, które zamrożono z zastosowaniem 3 metod: w zamrażarce bez wymuszonego obiegu powietrza (temp. -22°C), w zamrażarce szokowej z wymuszonym obiegiem powietrza (temp. -70°C) oraz pomiędzy dwoma ogniwami Peltiera 5A do osiągnięcia w środku termicznym temperatury -18°C. Zamrażanie szokowe, pozwoliło uzyskać liofilizat charakteryzujący się największą zawartością barwników, jaśniejszą barwą, a także mniejszą porowatością, co wpłynęło na teksturę analizowanego surowca.
EN
The aim of this study was to determine the effect of freezing methods on color, texture and chlorophylls content of freezedried products. As a model material there was used kiwi fruit which was frozen by three methods: in the refrigerator without forced air circulation (temp. -22°C), shock freezer with forced air circulation (temp. -70°C) and between the two Peltier cells 5A to the temperature of -18°C in the thermic center. Shock freezing allowed to obtain the freeze-dried products characterized by the highest content of pigments, lighter color, and lower porosity, which contributed to the texture of the analyzed material.
W pracy porównano zamrażanie za pomocą ogniw Peltiera (z użyciem dwóch płytek 5A) z trzema metodami: immersyjna (temp.-18°C) owiewową (w temp. -43°C z użyciem obiegu grawitacyjnego) oraz z użyciem suchego lodu (temp. -78,5°C). Materiał badawczy stanowił burak pastewny, z którego wykrojono 4 płytki wielkości 4x4 cm i grubości 2 cm następnie zamrożono je z użyciem wyżej wymienionych metod. Zamrażanie zakończono w chwili uzyskania temperatury -15°C w środku termicznym, jednocześnie notując czas po uzyskaniu 0,-5, -10°C.Do odprowadzenia ciepła z modułów termoelektrycznych zastosowano chłodzenie wodne, czyli miedziany wymiennik ciepła, połączony z chłodnicą oraz pompą wody. Uzyskane eksperymentalnie wyniki pozwalają stwierdzić, że ogniwa Peltiera 5A zamroziły produkt do -15°C o ponad 5 min szybciej niż z użyciem suchego lodu, około 7 min szybciej niż w metodzie immersyjnej i o ponad godzinę szybciej niż przy zamrażaniu owiewowym jednocześnie warto podkreślić fakt, iż z użyciem chłodzenia wodnego po ciepłej stronie modułów udało się zmrozić produkt do temperatury, -30,4°C (temp. otoczenia 20°C).
EN
The paper compares three methods in terms of using Peltier cells (with two plates 5A) in freezing. These are: immersion (temp -18°C), air (temperature at -43°C using gravity flow) and dry ice (-78.5°C) methods. The research material was a fodder beet, from which 4 plates were punched, 4x4 cm in size and 2 cm in thickness, which were then frozen using the above methods. Freezing was completed until the temperature in the middle of the thermal center reached -15°C, simultaneously was registered the time after reaching 0, -5, -10°C. To remove heat from the thermoelectric modules, water cooling has been used, applying a copper heat exchanger coupled with a water cooler and a pump. The experimental results obtained lead to the conclusion that employing the 5A Peltier cells resulted in: over 5 minute faster freezing of the product to -15°C compared to the use of dry ice; about 7-minute faster compared to the immersion method: and over 1-hour faster than in the case of air freezing. At the same time, should be emphasized that applying water cooling on the warm side of the modules resulted a freezing the product to a temperature -30.4°C (at ambient temperature 20°C).
W pracy przedstawiono wyniki wpływu obróbki termicznej (blanszowanie w wodzie oraz w 0,1% roztworze kwasu cytrynowego, gotowanie w wodzie i na parze) oraz przechowywania zamrażalniczego na zawartość karotenoidów i aktywność przeciwutleniającą marchwi odmiany Monanta. Stwierdzono, że wszystkie stosowane w pracy procesy cieplne spowodowały nieznaczne zmniejszenie zawartości karotenoidów w badanym surowcu. Największe ich ubytki wykazano w przypadku blanszowania i gotowania w wodzie, wynoszące odpowiednio 17 i 13%, a najmniejsze powodował proces gotowania na parze (8%). Nie zaobserwowano natomiast większych zmian ilościowych tych substancji podczas 4-miesięcznego składowania zamrażalniczego. Procesy cieplne powodowały również zmniejszenie aktywności anty oksydacyjnej marchwi, przy czym najmniejsze zmiany stwierdzono w materiale blanszowanym w roztworze kwasu cytrynowego. Z kolei w czasie zamrażalniczego przechowywania aktywność ta wyraźnie obniżała się w marchwi nie blanszowanej, utrzymywała się na stałym poziomie w surowcu blanszowanym w roztworze kwasu cytrynowego i nieznacznie zwiększała się w próbach blanszowanych w wodzie.
EN
This paper investigates the effect of thermal processing as well as of the period of frozen storage on the content of carotenoids in Monanta carrot and its antioxidant activity. The applied thermal processing included blanching in water and in citric acid 0.1% solution, boiling in water and in steam. It has been found that all applied thermal processes led to a slight decrease in carotenoids content in the analysed raw material. The highest loses were noted in the case of blanching and boiling in water, being 17 and 13%, respectively, whereas the smallest (8%) were observed for boiling in water. During 4-month of frozen storage the greater changes in carotenoids' accumulation were not stated. Thermal processes reduced an antioxidant activity in carrot, with the lowest changes being observed in sampies blanched in the citric acid solution. Then, in frozen storage, the activity was visible decreasing in non-blanched carrot, maintained the same level in the raw material blanched in the citric acid solution and finally slightly decreased in the samples blanched in water.
Celem pracy było wykorzystanie sieci neuronowych jako modelu symulacyjno- decyzyjnego procesu omłotu w kombajnie zbożowym. Proces modelowania polegał na znalezieniu najlepszej sieci neuronowej o najmniejszym błędzie przetwarzania danych kolejno dla niedomłotu i uszkodzeń ziarna. Po przeprowadzeniu procesu uczenia i testowania określono najlepsza sieć tzn. taką, która generuje wielkość strat w postaci niedomłotu i uszkodzeń ziarna z najmniejszym błędem przetwarzania. Kryterium wyboru sieci był najmniejszy błąd dla zbioru walidacyjnego. Zmiennymi prezentowanymi na wejściu sieci były parametry regulacyjne zespołu młócącego (tj. obroty bębna młócącego, wielkość zasilania regulowana prędkością jazdy kombajnu, rozmiary szczeliny roboczej) oraz wilgotność młóconego zboża. Na wyjściu obu sieci uzyskiwano wielkości strat lub niedomłotu w zależności od wartości zmiennych wejściowych. Proces modelowania wykonano w programie "Statistica Neural Network" firmy Statsoft Uzyskane modele zostały przetestowane, uruchomione i zapisane. Modele te można wykorzystać w procesie automatyzacji zbioru kombajnowego. Powstałe sieci neuronowe mogą być zastosowane w komputerze pokładowym kombajnu, który ustawiałby parametry regulacyjne w zależności od przeznaczenia ziarna tak aby niedomłot lub straty były najmniejsze.
EN
The purpose of the work was the use of neural networks as a simulation - decisionmaking model of the threshing process in the harvester. The modeling process involved finding the best neural network with the smallest data processing error for non-threshing and damage of grain, respectfully. After conducting a learning and testing process best network was specified i.e. such that generated loss value in form of non-threshing and damage of grain with the smallest processing error. As a criterion for selecting the network the smallest error for the validation set was used. Variables presented at the network input were the control parameters of the threshing unit (i.e. rotations of the threshing drum, power supply, adjustable harvester speed, dimensions of working slot) and moisture of threshed corn. At the output of both networks loss or non-threshing values were obtained depending on the input variable values. The modeling process was performed using "Statistica Neural Network" program by Statsoft. The obtained models were tested, launched and saved. These models can be used in the harvester cropping automation process. The created neural networks can be used on the harvester on-board computer, which would set the control parameters according to the grain designation to minimize non-threshing or losses.
Przedstawiono rolę i znaczenie preparatów specjalnego przeznaczenia, tzw. nutraceutyków, stosowanych do wzbogacania żywności lub samodzielnie. Omówiono kierunki rozwoju rynku nutraceutyków i zagadnienia ich bezpiecznego dawkowania, a także rolę uregulowań legislacyjnych, wpływ dodatku preparatów na całościowy produkt oraz kwestie kosztów i ceny. Omówiono też wybrane preparaty z poszczególnych grup obecne i popularne na rynku w aspekcie ich funkcji prozdrowotnych i form stosowania w żywności.
EN
In the article the role and significance of specific function food additives, so called nutraceuticals were presented. The development directions, legislation problems, effects on the end product and their costs and prices aspects were discussed. The greatest attention paid on the safe dosage question. The selected new and pop health promoting products and additives were also described and characterised.
W większości krajów rozwiniętych, w tym i w Polsce, spożycie witamin pokrywa zalecane minimalne dawki. Wiadomo jednak, że dostarczenie witamin kompleksu antyoksydacyjnego w ilościach większych niż minimalne może mieć znaczne pozytywne skutki prozdrowotne. Z tego między innymi powodu w ostatnich latach notuje się wzrastającą popularność napojów wielowitaminowych. Wytwarzane są one zarówno z naturalnych koncentratów witaminowych jako źródła witamin, jak i z udziałem syntetycznych preparatów witaminowych. Praca jest próbą przedstawienia roli tych produktów w diecie i ich potencjalnego wpływu na stan zdrowia oraz ich pozycji na dzisiejszym rynku napojów.
EN
In the vast majority of developed countries, including Poland, consumption of vitamins covers the recommended minimal doses. However, it is well known, that intake of antioxidant vitamin complexes, in the doses exceeding minimal level, may benefit human health. That explains, observed in the last years, growing popularity of multivitamin beverages. They are produced using as a vitamin source both natural vitamin concentrates and synthetic vitamin substitutes. In the work the attempt was made to demonstrate the role of such products in the diet, possible effect on human health as well as their position on juice market.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.