Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ocena składu granulometrycznego wybranych nawozów mineralnych

Przystupa Wojciech, Leszczyński Norbert, Szczepanik Małgorzata

Przemysł Chemiczny

|

2023

|

T. 102, nr 12

1325--1329

PL

Przedstawiono wyniki badań składu granulometrycznego Polifoski® Tytan, Polidapu® , Salmagu® i Saletrzaka 27 Standard. Obliczono wskaźniki SGN, UI i GSI. Dodatkowo opisano i wyznaczono cztery współczynniki określające rozrzut, zmienność, asymetrię i spłaszczenie uziarnienia. Na tej podstawie dokonano charakterystyki badanych nawozów oraz porównano ich składy granulometryczne.

EN

Four com. mineral fertilizers (Polifoska®Tytan, Polidap®, Salmag and Saletrzak 27 Standard) were analyzed for granulometric compn. SGN (size guide no.), UI (uniformity index), and GSI (granulometric spread index) were calculated. In addn., 4 addnl. coeffs. detg. the dispersion, variability, asymmetry and flattening of the grain size were described and detd. On this basis, the examined fertilizers were characterized and their granulometric compns. were compared.

2

The relationship between the granulometric composition of grassland soils and their content of mineral nitrogen and organic carbon

Pietrzak Stefan, Urbaniak Marek

Journal of Water and Land Development

|

2023

|

no. 57

69--77

EN

The study analysed the relationship between the granulometric composition of grassland soils as determined by laser diffraction and their content of mineral forms of nitrogen and organic carbon. The content of mineral forms of nitrogen (NO3-N and NH4-N) in soil samples - after their extraction with 1% solution K2SO4 , was determined by flow colourimetry. Soil organic carbon content was determined using the Tyurin method. The study examined soil samples collected from 169 control and measurement sites located in different regions of Poland in terms of conditions for agricultural production. Statistical analyses of the research results showed that the grain size of grassland soils had a significant effect on their ammonium nitrogen content but not on their nitrate nitrogen and organic carbon content. In this respect, it was found that there was a positive correlation between the share of the sand fraction and the content of ammonium nitrogen in soils and an opposite relation between the share of coarse silt, fine silt and clay and the content of the aforementioned component. Results of the analyses differ considerably from the results of studies by other authors on the influence of soil grain size distribution on the content of mineral nitrogen and organic carbon in soils based on classical methods of measurements of soil particle size distribution. There is a need to develop solutions to convert and compare results obtained by laser diffraction and standard methods.

3

Wykorzystanie geometrii fraktalnej do opisu składu granulometrycznego i morfologii materiałów drobnouziarnionych

Banaś Marian, Hilger Bartłomiej

Przemysł Chemiczny

|

2022

|

T. 101, nr 11

1019--1022

PL

Geometria fraktalna jest użytecznym narzędziem wykorzystywanym w wielu dziedzinach nauki i techniki, m.in. w analizie obrazów, analizie danych finansowych, i medycynie. Stosuje się ją również do opisu morfologii fazy stałej, materiałów drobnouziarnionych, które mogą pochodzić z różnych procesów, a przez to charakteryzować się najróżniejszymi kształtami. Celem pracy jest przedstawienie sposobów opisu morfologii materiałów drobnouziarnionych za pomocą geometrii fraktalnej. W pracy zawarto informacje na temat stosowanych rozmiarów zastępczych dla cząstek fazy stałej, a także współczynników kształtów oraz metod opisywania prędkości opadania cząstek takiej fazy w płynie.

EN

Fractal geometry was used to describe the particle morphology, properties and behaviour (falling rate, permeability) in order to precisely define the particle shape in numerical form (fractal dimension). Information on the equivalent diameters of solid particles, shape factors and methods used to describe the free fall velocity of particles in a fluid were presented. The method of numerical detn. of the fractal dimension using the results of measurements obtained from a laser diffractometer was described.

4

An attempt to describe the correlation between granulometric structure and the concentration of speciated forms of phosphorus and selected metals in the bottom sediments of a thermally contaminated dam reservoir

Kostecki Maciej

Archives of Environmental Protection

|

2022

|

Vol. 48, no. 4

78--94

EN

An attempt was made to determine the correlation between the granulometric structure of bottom sediments and the content of speciation forms of phosphorus and selected metals. Using the sedimentation method, the bottom sediments of a thermally contaminated dam reservoir were divided into fast and slow-draining fractions. Measurements of granulometric composition were made, determining the volume proportions of sediment particles in the range of 0.1 m to 650 m. Particle share sizes were determined in the size range: 0.1–50 m (F1), 50–100 m (F2), 100–200 m (F3), 200–400 m. (F4). The study showed that the content of speciation forms of phosphorus and selected metals remains related to the granulometric structure of bottom sediments. The content of organic matter in sediments is determined by the proportion of the smallest particles, from 0.1 to 50 μm, at the same time these particles most strongly aff ect the reduction conditions of sediments. According to Gilford›s correlation thresholds, there was no correlation between the proportion of sediment particles with dimensions of 0.1–50 μm and the concentration of speciation forms of phosphorus. For particles with dimensions of 50–100 μm, the strongest correlation was observed for the concentration of the EP fraction and for the WDP fraction (r2 = 0.4048, r2 = 0.3636). A strong correlation between the size of sediment particles and the concentration of speciated forms of phosphorus was noted for particles with dimensions of 100–200 μm and 200–400 μm. The coeffi cient of determination was forAAP, EP, WDP and RDP, respectively: 0.8292, 0.891, 0.7934, 0.47. The relationship between particles in the 0.1–50 m range and iron (Fe) concentration, R2 – 0.3792, aluminum (Al) R– 0.3208, and zinc (Zn) R2 – 0.4608, was classifi ed as medium. For particles in the 50–100 m range, a medium correlation with calcium (Ca) and magnesium (Mg) concentrations is apparent, R2 0.4443 and 0.3818, respectively. For particles 100–200 mm and 200–400 mm, an almost full correlation is noted for iron (Fe) R2 – 0.9835, aluminum (Al) R2 – 0.9878, calcium (Ca) R2 – 0. 824, very strong for manganese (Mn) R2 – 0.6817, and zinc (Zn) R2 – 0.7343. There is a very strong correlation between the concentration of the AAP fraction with the concentration of iron (Fe) R2 – 0.8694 and a strong correlation between the concentration of EP with the concentration of iron (Fe) R2 – 0.609. There is a strong correlation between the concentration of theAAP and EP fractions with the concentration of aluminum (Al) R2 – 0. 6253 and 0.8327. The concentration of AAP and EP fractions with the concentration of calcium (Ca) R2 – 0.5941 and 0.7576 remains in a strong relationship. The correlation between the concentration of RDP fractions and the concentration of magnesium (Mg) and manganese (Mn) remains in a medium relationship. The concentration of the EP fraction (Olsen-P) is in a strong relationship with the concentration of organic matter (R2 –.0.6763). No correlation was found between the concentration of the residuum form and the concentrations of organic matter, iron (Fe) and aluminum (Al).A medium correlation was found between the concentration of the residuum form and the concentration of calcium (Ca), magnesium (Mg), manganese (Mn) – R2 = 0.4206 and zinc (Zn).

5

Features of the Sediment Runoff Regime Downstream the Ile River

Duskayev Kassym, Myrzakhmetov Akhan, Zhanabayeva Zhanar, Klein Igor

Journal of Ecological Engineering

|

2020

|

Vol. 21, nr 2

117--125

EN

This paper is devoted to study on the sediment runoff of the Ile River downstream. The article analyses the Kapshagai reservoir impact on the regime and characteristics of the sediment runoff in the Ile River downstream before and after construction of the reservoir in 1970. Along with the calculation of characteristics of sediment runoff, an assessment of the amount of the suspended sediment, which is in the bowl of the reservoir, was shown. Furthermore, the impact reservoir on the granulometric composition of the suspended and bed sediment of Ile River was calculated.

6

Features of hydrates transportation in a fluid flow

Vozniak Lidiia V., Kryvenko Galyna M.

Journal of New Technologies in Environmental Science

|

2019

|

Vol. 3, nr 2

84--88

EN

Significant deposits of natural gas are in a gas-hydrated state. One of the options for a possible solution is the transport of hydrates in a fluid flow. The stability of crystalline hydrates, namely, their presence in the solid state, affects both temperature and pressure. The influence of the concentration of solid particles on the reduction or increase of the friction factor is shown, which leads to a decrease or increase in pressure drop during the flow of liquid with solid admixtures. The analytical dependences of the friction factor from the Reynolds number on a certain concentration of solid admixtures in a liquid are proposed A plot of the dependence of the friction factor from the Reynolds number on a certain concentration of rubber crumb and different granulometric composition was constructed.

7

Badania piasku wiślanego lekką płytą dynamiczną

Olkowski B., Traczyński K., Szewczyk P.

Inżynieria i Budownictwo

|

2017

|

R. 73, nr 3

162--163

PL

Celem badania lekką płytą dynamiczną było ustalenie zależności pomiędzy dynamicznym modułem Evd a wskaźnikiem zagęszczenia Is. Przedstawiono graficzną i algebraiczną interpretację wyników. Korzystając z podanych zależności, można bezpośrednio po badaniu określić wskaźnik zagęszczenia wbudowanego w podłożu piasku.

EN

Light Weight Deflectometer tests were carried out in the geotechnics laboratory of the Road and Bridge Institute of the Warsaw University of Technology in order to determine the dependences between the dynamic modulus Evd and the compaction index Is. The tests were carried out using Vistula sand. The article presents a graphic and algebraic interpretation of the results. Using the given dependences it is possible to directly determine the compaction index of the sand that is built into the substrate.

8

The effect of the soil granulometric composition on the FID (free induction decay) signal intensity in NMR tests

Nartowska E., Kozłowski T., Kolankowska M.

Structure and Environment

|

2016

|

Vol. 8, no. 2

111--115

EN

The influence of the soil granulation, grain diameter and the soil type on the FID signal intensity is presented. The FID signal intensity is used to determine the water content in soil sample by the use of the NMR spectrometry. Eighty five samples taken from four different soils (3 sand,1 sandy silt) were tested. The samples were characterized by different masses and water contents. The results of the FID signal intensity were compared to the mass of water in soils calculated by empirical formula obtained for clay soils and the mass of water obtained by the oven-drying method. The empirical formula using FID Signal Intensity can be used to calculate the mass of water in every soil regardless of its type. The type of soil, grain diameter and granulation do not appear to influence the FID Signal Intensity value. The factors that influence the FID Signal Intensity are the mass of water in soil, the water content in case of poorly sorted soils and the mass of soil sample in well sorted soils. The statistical analysis were conducted using Statistica 9.1 software.

9

Metody stosowane w badaniach zawiesin w wodach opadowych

Burszta-Adamiak E., Kuśnierz M., Domańska M., Wiercik P., Łomotowski J.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2014

|

z. 61, nr 3/I

23--32

PL

Występujące w wodach opadowych zawiesiny są mieszaninami wieloskładnikowymi, zawierającymi oprócz substancji rozpuszczonych i gazów, drobne zawiesiny oraz koloidy pochodzenia organicznego i mineralnego. W badaniach wód opadowych wiedza na temat ilości, rozmiaru czy rozkładu wielkości cząstek zawiesin jest przydatna m.in. przy projektowaniu urządzeń służących do podczyszczania wód opadowych (osadników, separatorów), zbiorników retencyjnych oraz systemów bazujących na naturalnych procesach biologicznych i infiltracji wody do gruntu. Konieczność stosowania różnych metod i narzędzi badawczych w obszarach inżynierii i ochrony środowiska jest nieunikniona. W artykule omówiono nowoczesne metody stosowane w badaniach ilości i wielkości cząstek zawiesin zawartych w wodach opadowych oraz przedstawiono oryginalne wyniki badań składu granulometrycznego zawiesin w wodach opadowych, śniegu i spływów z dachów wykonane z wykorzystaniem granulometru laserowego. Do interpretacji wyników badań składu granulometrycznego zawiesin zastosowano zmodyfikowane równanie Avramiego. W pracy przedstawiono przedziały zmienności wartości współczynników korelacji oraz stałych k i wykładników n opisanych równaniem Avramiego. Przy wzroście wartości stałej k wzrastał udział ziaren o małych średnicach zastępczych w zawiesinie polidyspersyjnej, natomiast przy niższych wartościach wykładnika n funkcja V(d) wykazywała większy przedział zmienności średnic zastępczych cząstek obecnych w zawiesinie polidyspersyjnej. Na podstawie wartości współczynników korelacji R, które były bliskie 1 wykazano, że skład granulometryczny zawiesin w wodach opadowych można opisać zmodyfikowanym równaniem Avramiego.

EN

Stormwater suspensions are multi-component mixtures containing, in addition to solutes and gases, fine suspensions and colloids of mineral and organic origin. Information on the structure of the suspensions occurring in stormwater, among other things, is extremely important especially when designing devices for their use (settlers, decanters), retention tanks or systems based on natural biological processes and the infiltration of water into the ground. The need to use different methods and research tools in the areas of engineering and the environment is inevitable. The article presents the modern methods used in studies on particle size and quantity of suspended solids occurring in stormwater as well as shows the original research results of the granulometric composition of suspension in rain, snow and runoff from roofs obtained using laser granulometer. Modified Avrami equation for interpretation of research results of granulometric composition of suspensions has been used. In this paper the comparison of the range of values variation of the correlation coefficients R and estimated parameters in model described by Avrami equation has been shown. The increase of the constant k value imply the grow of small diameters of grains in polidispersion suspensions, while at lower values of exponent n function V(d) showed a greater range of particles variation presented in polidispersion suspension. On the basis of the correlation coefficient R values, which were close to 1, it has been shown that the granulometric composition of the stoormwater suspension, snow and runoff from roofs can be described by the modified Avrami equation.

10

Wpływ zawartości związków żelaza i manganu na skład granulometryczny zawiesin w popłuczynach z filtrów do oczyszczania wód podziemnych

Łomotowski J., Wiercik P., Burszta-Adamiak E.

Ochrona Środowiska

|

2013

|

Vol. 35, nr 4

43--46

PL

Skład granulometryczny zawiesin zawartych w popłuczynach z filtrów ma wpływ na wybór technologii ich oczyszczania. W artykule przedstawiono wyniki badań składu granulometrycznego zawiesin zawartych w popłuczynach pobranych z 46 stacji oczyszczania wód podziemnych. Do interpretacji wyników badań składu granulometrycznego, ustalanego za pomocą granulometru laserowego, wykorzystano oryginalne, zaproponowane przez autorów, zmodyfikowane równanie Avramiego, pozwalające identyfikować mechanizm tworzenia się zawiesin w złożach filtracyjnych do usuwania związków żelaza i manganu z wód podziemnych. Wykazano, że przy wzroście zawartości żelaza i manganu w wodzie wzrastał w popłuczynach udział zawiesin o małych średnicach zastępczych i zwiększał się przedział zmienności oznaczanych średnic zastępczych cząstek. Przy małej zawartości żelaza i manganu w oczyszczanej wodzie powstawały zawiesiny polidyspersyjne o mniejszym przedziale zmienności średnic zastępczych.

EN

Granulometric composition of suspensions contained in filter backwash water affects filter treatment technology selection. The paper describes results of granulometric composition studies on filter backwash water suspensions collected from 46 groundwater treatment plants. An original, modified Avrami equation was proposed to interpret the results of studies on granulometric composition determined by the use of laser diffractometer. The equation enabled identification of mechanism in which suspensions are formed in filter beds applied for groundwater iron and manganese removal process. The research showed that iron and manganese concentration growth in treated groundwater correlated with increase in the percentage of suspended particles with small equivalent diameter and in changeability range of particle equivalent diameters in backwash effluent. At low contents of iron and manganese compounds in treated water polydisperse suspensions were formed, characterized by narrower changeability range of particle equivalent diameters.

11

Wybrane właściwości kompozytów żużlowych o matrycy cementowej

Rubin J. A., Gilner A.

Magazyn Autostrady

|

2013

|

Nr 3

52-55

PL

Kompozyty kruszywowe o matrycy cementowej kształtuje się z kruszywa grubego i/lub kruszywa drobnego, spoiwa oraz wody, a także ewentualnych dodatków mineralnych i domieszek chemicznych. Celem niniejszej pracy badawczej było zbadanie możliwości zastąpienia frakcji piaskowej kruszywa naturalnego (przy zmiennych wartościach punktu piaskowego) żużlem ISP z Huty Cynku oraz przeprowadzenie badań wybranych cech technicznych wzmiankowanych kompozytów o matrycy cementowej. Zaprezentowano m.in. wartości następujących oznaczeń: gęstości pozornej, nasiąkliwości masowej oraz wytrzymałości na ściskanie.

EN

The aggregate composites with cement matrix, shape from coarse aggregate and/or fine aggregate, binder and water, as well as possible mineral additives and chemical admixtures. The purpose of this research was to investigate the possibility of replacing the sand fraction of natural aggregate (with variable values of point sand), slag from ISP Zinc Steelworks and testing of selected technical features of mentioned cement matrix composites. It presents, for example the values of the following indications: volume density, mass absorption and compressive strength.

12

Wpływ składu granulometrycznego zagęszczanej mieszanki wapienno-piaskowej na współczynnik tarcia zewnętrznego

Tarasiuk W., Krupicz B.

Tribologia

|

2012

|

nr 5

191--198

PL

W artykule przedstawiono analizę wpływu składu granulometrycznego mieszanki wapienno-piaskowej na współczynnik tarcia występujący pomiędzy ścianką matrycy a zagęszczaną mieszanką. Analiza prowadzona była na podstawie danych doświadczalnych uzyskanych w procesie zagęszczania wyselekcjonowanych frakcji granulometrycznych z jednoczesnym pomiarem nacisków bocznych. Do ich opisu posłużono się modelem Amontonsa-Coulomba. Dla wybranych frakcji granulometrycznych wyznaczono średnie wartości współczynników tarcia podczas zagęszczania przy ciśnieniu 20 MPa, tj. zbliżonym do ciśnienia występującego w praktyce.

EN

The article presents an analysis of a granulometric sand-lime mixture on the coefficient of friction that occurs between the wall matrix and thickened mixture. The analysis was conducted based on experimental data obtained in the compaction of selected granulometric fraction with simultaneous measurement of lateral pressure. For their references, the Amontons-Coulomb model was used. For selected granulometric fraction, the average values of coefficients of friction during compaction at a pressure of 20 MPa were determined. This pressure is close to the pressure occurring in practice.

13

The influence of selected soil parameters on the mobility of heavy metals in soils

Fijałkowski K., Kacprzak M., Grobelak A., Placek A.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2012

|

T. 15, nr 1

81-92

EN

The activity of zinc-lead industry has a very negative impact on the environment, mainly because of the accumulation of post-mining and metallurgical waste, which in the long term leads to an adverse transformation of natural environment due to migration of dust and metals to soils, surface waters and groundwater. Metals and their compounds present in the soil fractions vary in the degree of mobility. Their bioavailability is regulated by physical, chemical and biological processes and interactions between them. The method of binding heavy metals, and hence their bioavailability, depends on several soil properties, which include: granulometric composition, organic matter content, occurrence and form of cations, pH value, sorption capacity, content of macro and micronutrients, oxidation-reduction potential, activity of microorganisms, bioavailability for plants and animals, resistance of the soil. Mechanical composition of soil is one of the important factors determining the extent of soil contamination with heavy metals and their content in plant tissues. Heavy soils, as compared to light soils, due to large amounts of suspended fraction, have a greater ability to retain metallic elements. On the other hand, light soil does not have such ability of sorption. At a comparable state of heavy metal pollution, it may contain metals in dissolved form, easily available for plants. All soils with high sorption capacity for cations, i.e. land containing a large amount of clay minerals, have the ability to accumulate metallic elements. Increasing the amount of organic matter in the soil, helps to minimize the absorption of heavy metals by plants. Land rich in organic matter actively retains metallic elements. Forms of occurrence of heavy metals in soil significantly affect their mobility. The most mobile elements include the Cd, Zn and Mo, while the least mobile are Cr, Ni and Pb. Soil pH is considered one of the most important factors determining the concentration of metals in the soil solution, their mobility and availability to plants. The increase of hydrogen ion concentration affects the mobilisation intensity of heavy metals. In highly acidic soils, the mobility of metallic elements is much higher than in soils with neutral and alkaline reaction. The potential of oxidation - reduction of soil significantly determines participation in the form of a mobile element, which can enter the biological cycle, in relation to the total element content. Lack of oxygen in the soil causes start-up and increase the mobility of the large part of heavy metals. Each plant needs for growth and development the appropriate amounts of mineral salts, i.e. macronutrients and micronutrients. Plants draw heavy metals from the soil in a similar way as the macronutrients and micronutrients through the root system. The rate of uptake by the roots of metallic elements depends on the chemical form in which they appear in the soil. Insufficient amount of micronutrients in the soil often results in excessive accumulation of several heavy metals in plants. Properly balanced and well chosen level of nutrients in the soil, ensures high yields with a low content of heavy metals. Stress caused by an excess of heavy metals is the beginning of disturbances in the metabolism of plants and can lead to disturbances in the collection, transport and assimilation of macro-and micronutrients. Metallic elements accumulated in the soil inhibit the growth of microorganisms that inhabit it, leading to a distortion of their basic life functions, and especially the processes of decomposition and transformation of organic matter. Microorganism activity in ryzosphere is also a major determinant of growth of the plant and its resistance to pathogens. Soil contamination processes are constant, but compared to other elements of the environment, they are the most capable to defend themselves, acting as a buffer for pollutants. Resistance to contamination, regarding the pressure of degrading factors, land owes to its physical, chemical and biological properties. Resistance of soil is biochemical, because it results from the ability of plants to absorb and neutralize chemically active pollutants.

PL

Działalność zakładów przemysłu cynkowo-ołowiowego bardzo negatywnie wpływa na środowisko przyrodnicze, co prowadzi do jego niekorzystnego przekształcenia na skutek pylenia i migracji metali do gleb oraz wód powierzchniowych i gruntowych. Metale oraz ich wiązki obecne we frakcjach glebowych charakteryzują się różnym stopniem mobilności. Sposób wiązania metali ciężkich, a tym samym ich biodostępność zależy od wielu właściwości gleby, do których zaliczyć można: skład granulometryczny, zawartość materii organicznej, formę występowania kationów, wartość pH, pojemność sorpcyjną, zawartość makro- i mikroelementów, potencjał oksydacyjno-redukcyjny, działalność mikroorganizmów, biodostępność dla roślin i zwierząt, oporność gleby. Skład mechaniczny gleby jest jednym z istotnych czynników decydujących o stopniu zanieczyszczenia gruntu metalami ciężkimi oraz ich zawartości w tkankach roślin. Gleby ciężkie, w porównaniu do gleb lekkich, za sprawą dużych ilości części spławianych posiadają większe zdolności zatrzymywania pierwiastków metalicznych. Natomiast gleby lekkie, nie posiadając takich zdolności do sorbowania metali ciężkich, przy porównywalnym stanie zanieczyszczeń mogą zawierać metale w formie rozpuszczonej, czyli łatwo dostępnej dla roślin. Wszystkie gleby charakteryzujące się wysoką pojemnością sorpcyjną w stosunku do kationów, czyli grunty zawierające dużą ilość minerałów ilastych, wykazują zdolność akumulacji pierwiastków metalicznych. Zwiększenie ilości materii organicznej w glebie sprzyja zminimalizowaniu pobierania metali ciężkich przez rośliny. Grunt bogaty w substancję organiczną aktywnie zatrzymuje pierwiastki metaliczne. Formy występowania metali ciężkich w glebie w znacznym stopniu wpływają na ich mobilność. Do najbardziej mobilnych pierwiastków zaliczyć można Cd, Zn i Mo, natomiast do najmniej ruchliwych należą Cr, Ni i Pb. Wartość pH gleby uważana jest za jeden z najważniejszych czynników decydujących o stężeniu metali w roztworze glebowym, ich ruchliwości oraz dostępności dla roślin. Wzrost stężenia jonów wodorowych ma wpływ na intensywność uruchamiania metali ciężkich. W glebach silnie zakwaszonych mobilność pierwiastków metalicznych jest znacznie wyższa niż w glebach o odczynie obojętnym i zasadowym. Potencjał oksydacyjno-redukcyjny gleby w istotny sposób warunkuje udział danego pierwiastka w formie mobilnej, w której może wejść w obieg biologiczny, w stosunku do całkowitej zawartości pierwiastka. Niedostatek tlenu w gruncie wywołuje uruchomienie oraz wzrost mobilności znacznej ilości metali ciężkich. Każda roślina potrzebuje do wzrostu i rozwoju odpowiednich ilości soli mineralnych, czyli makroelementów i mikroelementów. Rośliny pobierają z gruntu metale ciężkie w podobny sposób jak makroskładniki i mikroskładniki za pomocą systemu korzeniowego. Szybkość pobierania przez korzenie pierwiastków metalicznych uzależniona jest od postaci chemicznej, w jakiej występują w glebie. Niedostateczna ilość mikroelementów w gruncie powoduje często nadmierną akumulację wielu metali ciężkich w roślinach. Zrównoważony oraz właściwie dobrany poziom składników pokarmowych w glebie zapewnia uzyskanie wysokich plonów o niskiej zawartości metali ciężkich. Stres spowodowany nadmiarem metali ciężkich jest początkiem zakłóceń w metabolizmie roślin i może prowadzić do zaburzeń w pobieraniu, transporcie i asymilacji makro- i mikroskładników. Pierwiastki metaliczne nagromadzone w glebie hamują rozwój mikroorganizmów, które ją zasiedlają, prowadząc do zakłócenia ich podstawowych funkcji życiowych, a zwłaszcza procesów związanych z rozkładem i przemianą substancji organicznej. Aktywność mikroorganizmów ryzosfery stanowi także główny czynnik warunkujący wzrost samej rośliny oraz jej odporność na patogeny. Gleby stale ulegają procesom zanieczyszczenia, jednak ze wszystkich elementów środowiska są w stanie najskuteczniej bronić się, stanowiąc pewien bufor dla zanieczyszczeń. Odporność na skażenie, wobec presji czynników degradujących, grunt zawdzięcza swoim właściwościom fizycznym, chemicznym i biologicznym. Odporność gleb ma charakter biochemiczny, gdyż wynika ze zdolności roślin do pochłaniania i neutralizacji ładunków zanieczyszczeń chemicznie aktywnych.

14

Preliminary determination of the suitability of slags resulting from coal gasification as a pozzolanic raw material

Mazurkiewicz M., Tkaczewska E., Pomykała R., Uliasz-Bocheńczyk A.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2012

|

T. 28, z. 4

5-14

EN

Requirements for environmental protection, such as reducing emissions of CO2, NOx, and SO2 are the reason for growing interest in new technologies for coal utilization. One of the most promoted technologies is coal gasification. However, like any technology using coal, this process produces wastes - fly ash and slag. Due to the small number of coal gasification plants, these wastes are poorly understood. Therefore, before making decisions on the introduction of coal gasification technology, a waste utilization plan should be developed. This also applies to the slags formed in underground coal gasification technology. One of the options under consideration is to use these wastes as a component in mineral binders of a pozzolanic character. This paper compares the properties of two types of slags. The first slag (MI) comes from fuel gasification, and the second slag (BA) is from underground coal gasification. Slag MI can be classified as basic slag with a chemical composition similar to that of silica fly ash from coal combustion. Slag BA - because of its four times greater content of calcium oxide - belongs to a group of weakly basic slags. The main and only mineral component of slag MI is glassy phase. Slag BA forms - besides the glassy phase - crystalline phases such as mullite (3 Al2O3 2 SiO2), quartz (\beta-SiO2), anorthite (Ca(Al2Si2O8)), gehlenit (Ca2Al[(Si,Al)2O7[), wollastonite (Ca3[Si3O9]), 2CaO SiO2, and 4 CaO Al2O3 Fe2O3. The results of analyses have shown that slag BA has better pozzolanic properties (the pozzolanic activity index is 75.1% at 90 days) than slag MI (69.9% at 90 days). The preliminary studies lead to the conclusion that these slags are characterized by very low pozzolanic activity and cannot be used as a pozzolanic material.

PL

Wymagania dotyczące ochrony środowiska, takie jak: ograniczenie emisji CO2, NOx i SO2 spowodowały coraz większe zainteresowanie nowymi technologiami energetycznego wykorzystania węgla. Jedną z testowanych i promowanych obecnie technologii jest zgazowanie węgla. Jednak, jak każda technologia produkcji energii wykorzystująca węgiel, powoduje ona powstawanie odpadów: popiołów lotnych i żużli. Ze względu na niewielką ilość instalacji zgazowania węgla funkcjonujących obecnie w świecie, odpady te są w niewielkim stopniu poznane, dlatego też przed podjęciem decyzji o wprowadzaniu technologii zgazowania węgla, powinno się opracować technologię utylizacji powstających w niej odpadów. Najlepszym rozwiązaniem będzie oczywiście opracowanie kierunku ich gospodarczego wykorzystania. Jedną z możliwości rozpatrywanych dla gospodarczego wykorzystania żużli ze zgazowania jest zastosowanie ich jako składnika spoiw mineralnych o charakterze pucolanowym. W artykule przedstawiono wyniki badań aktywności pucolanowej dwóch żużli: żużla ze zgazowania węgla z instalacji energetycznego zgazowania oraz podziemnego zgazowania. Ze względu na skład chemiczny żużel MI można zaklasyfikować jako żużel zasadowy o składzie chemicznym zbliżonym do krzemionkowego popiołu lotnego ze spalania węgla kamiennego. Z kolei żużel BA, z powodu czteroktrotnie wyższej zawartości tlenku wapnia, należy do grupy żużli słabozasadowych. Podstawowym i jedynym składnikiem mineralnym żużla MI jest faza szklista. W żużlu BA, obok fazy szklistej, tworzą się również fazy krystaliczne, a mianowicie: mullit 3 Al2O3 2 SiO2, kwarc \beta-SiO2, anortyt Ca(Al2Si2O8), gehlenit Ca2Al[(Si,Al)2O7], wollastonit Ca3[Si3O9], 2CaO SiO2 i 4 CaO Al2O3 Fe2O3. W wyniku badań stwierdzono, że żużel BA wykazuje większe wartości wskaźnika aktywności pucolanowej (75,1% po 90 dniach) od żużla MI (69,9% po 90 dniach). Niestety, wstępne badania pozwalają stwierdzić, że żużle te charakteryzują się zbyt niską aktywnością pucolanową i nie mogą być traktowane jako materiał pucolanowy w technologii produkcji cementu i betonu.

15

Analiza właściwości glebowej masy ściernej w aspekcie oddziaływania zużyciowego

Napiórkowski J.

Tribologia

|

2010

|

nr 5

53-62

PL

Przedstawiono wyniki badania wpływu właściwości glebowej masy ściernej na zużycie stali 38 GSA, powszechnie stosowanej na elementy robocze obrabiające glebę. Właściwości masy ściernej scharakteryzowano składem granulometrycznym, wilgotnością oraz zwięzłością gleby. Badania przeprowadzono na maszynie zużyciowej metodą "wirującej misy" w trzech rodzajach masy ściernej, tj. piasku luźnym, glinach lekkiej i ciężkiej. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono istotny wpływ charakterystyk gleby na przebieg i intensywność zużywania dla gleb. O przebiegu zużywania w masie glebowej zawierającej znaczny udział frakcji iłu i pyłu decyduje przede wszystkim jej wilgotność i zwięzłość.

EN

This paper presents the results of studding the impact of soil properties of soil pulp for the wearing of steel 38 GSA, commonly used for soil working tools. Pulp properties were characterised by granulometric composition, soil moisture, and consistency. The study was conducted on the wear machine by "rotating bowl" in the three types of abrasive pulp such as loose sand, light and heavy clay. The results found a significant effect of soil characteristics on the course and intensity of soil wear. The wear process in the soil pulp containing a significant fraction of clay and dust is determined primarily by its moisture content and consistency.

16

Analiza składu granulometrycznego glukozy krystalicznej

Bakier S., Miastkowski K.

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2010

|

nr 1

36-40

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań w składzie granulometrycznym glukozy krystalicznej wyprodukowanej na bazie dwóch surowców: skrobi ziemniaczanej i skrobi pszennej. Pomiary wymiarów geometrycznych kryształów glukozy prowadzono w oparciu o obrazy uzyskane w warunkach interferometrii birefrakcyjnej w świetle przejściowym z wykorzystaniem komputerowej analizy obrazów i programu analySIS. Charakterystykę składu granulometrycznego prowadzono na bazie populacji składającej się z 2000 kryształów. Sporządzano histogramy rozkładu liczbowego kryształów wg średnicy maksymalnej z wykorzystaniem programu Statistica 9.0. Ponieważ uzyskane rozkłady wykazywały znamiona rozkładu wykładniczego dobierano parametr l (charakteryzujący rozkład wykładniczy) stosując test Kołmogorowa-Smirnowa na poziomie istotności ?=0,05. W wyniku przeprowadzonych badań wykazano, że w składzie granulometrycznym glukozy krystalicznej otrzymanej na bazie skrobi ziemniaczanej i skrobi pszennej występują istotne różnice. Próbka glukozy pszennej charakteryzuje się mniejszymi kryształami w porównaniu do próbki glukozy ziemniaczanej. W próbce glukozy pszennej frakcja najmniejszych kryształów do 40 žm stanowi ponad 70% całej populacji, podczas gdy w próbce glukozy ziemniaczanej jest to tylko 50% kryształów. Różnice te wpływają na właściwości użytkowe glukozy, takie jak sypkość i podatność na samogranulację.

EN

The paper presents the results of differences in the granulometric composition of crystalline glucose produced on the basis of two raw materials: potato starch and wheat starch. Measurements of geometrical dimensions of the glucose crystals were based on images obtained by shearing interferometry in the transition light using both computer image analysis and analySIS software. The characteristics of granulometric composition was carried out on a population consisting of 2000 crystals. Numerical distribution histograms of the maximum diameter of crystals were created using Statistica 9.0 software. Since the obtained distributions showed signs of exponential distribution, the l parameter ( characteristic of exponential distribution) was selected using the Kolmogorov-Smirnov test at significance level ?=0,05. The resulting research has shown that there are significant differences in the granulometric composition of crystalline glucose obtained on the basis of either potato or wheat starch. A sample of wheat glucose is characterized by smaller crystals as compared to a sample of potato glucose. Thus, in the sample of wheat glucose the fraction of smallest crystals i.e. up to 40 m constitutes over 70% of the total population, whilst in the potato glucose sample only 50% of crystals is found. These differences affect the functional properties of glucose, such as friability and susceptibility to self-granulation.

17

Charakterystyka wybranych właściwości fizykochemicznych proszku barszczu czerwonego

Palich P., Ruszkowska M.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2009

|

Nr 1

50-51

PL

Celem pracy była ocena wybranych właściwości fizykochemicznych żywności w proszku. Przeprowadzona charakterystyka wykazała zróżnicowanie badanych proszków pod względem składu chemicznego i granulometryczncgo pozwoliła zaklasyfikować badane proszki do produktów słabo sypkich.

EN

The main aim of this work was to make an appraisal of chosen physico-chemical properties of powder food. The carried out characteristic showed diversity of these powders. They differed in respect to chemical and granulometric composition. The powders can be categorized as weakly loose products.

18

Granulometric composition of dust released from zinc and lead smelting

Melaniuk-Wolny E., Konieczyński J., Komosiński B.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2006

|

Vol. 32, no. 1

23-32

EN

Granulometric composition of dust coming from main technological nodes - i.e. from the sinter plant, blast furnace and lead refinery - of the zinc smelter in Poland was investigated. Samples of dust trapped in bag filters were collected. The sieve analysis, sediment analysis and a laser analyzer of granulomeric composition were used in investigations. Mass and particle number contributions of the dust to nine granulometric fractions having aerodynamic diameters in intervals: 0-2.5, 2.5-5, 5-10, 10-20, 20-32, 32~40, 40-63, 63-100, 100-250 um were determined. To determine mathematical functions describing (mass and particle number) changes in the fractional composition of each dust the results were statistically analyzed by applying the nonlinear estimation. Using of the polynomial regression provided a very good correlation between the sought functions and results of measurements. The results of measurements are presented in tables and charts. High degree of granulometric diversity of the investigated dust samples, depending on the dust formation mechanisms, i.e. on the technology used and composition of raw materials, was noted. High share of the fine particles in the dust may be a serious hazard to human health, especially in the case of breakdown in functioning of dust collectors

PL

Przeprowadzono badania nad składem ziarnowym pyłu pochodzącego z głównych węzłów technologicznych jednej z hut cynku w Polsce, a mianowicie ze spiekalni, pieca szybowego i rafinerii ołowiu. Próbki pyłu pobrano z pyłu zatrzymanego w filtrach workowych. W badaniach zastosowano analizę sitową, sedymentacyjną i laserowy analizator składu frakcyjnego. Określono udział liczbowy i masowy pyłu występującego w dziewięciu przedziałach ziarnowych: 0-2,5, 2,5-5, 5-10, 10-20, 20-32, 32-40, 40-63, 63-100, 100-250 urn. Uzyskane wyniki poddano, stosując metodę estymacji nieliniowej, analizie statystycznej, której celem było wyznaczenie funkcji matematycznych opisujących zmiany składu frakcyjnego poszczególnych pyłów (liczbowego i masowego). Zastosowanie modelu regresji w postaci wielomianowej zapewniło wysoki stopień korelacji dopasowanych funkcji do danych pomiarowych. Wyniki badań przedstawiono w tabelach i w formie graficznej. Stwierdzono znaczne zróżnicowanie składu frakcyjnego badanych próbek pyłu zależnie od mechanizmu tworzenia się pyłu, a tym samym od warunków prowadzenia procesu technologicznego oraz składu przetwarzanych surowców. Duży udział cząstek respirabilnych w pyle może stanowić poważne zagrożenie dla populacji, zwłaszcza w przypadku awarii urządzeń odpylających w instalacjach produkcyjnych.

19

Selected Physico-Chemical Parameters of Forest Soils of "Smolnik" Partial Reserve

Gola A., Kusza G., Dużyński M.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2003

|

Vol. 10, nr 5

395-403

EN

This paper presents the results of analysis of selected physico-chemical parameters of soils of the "Smolnik" partial reserve. According to pH values, the investigated soil types may be classified as strongly acidified and acidic. The organic matter content is very high in all soil profiles, that is typical for the process of semi and hydrogenic soils formation in the woodland area.

PL

W pracy dokonano analizy wybranych parametrów fizyczno-chemicznych gleb rezerwatu częściowego Smolnik. Stwierdzone wartości odczynu pozwalają zakwalifikować analizowane typy gleb do silnie kwaśnych i kwaśnych. Zawartość materii organicznej we wszystkich profilach glebowych jest bardzo wysoka, co jest charakterystyczne w trakcie powstawania gleb semi i hydrogenicznych na terenach lesnych.

20

Effect of thermal treatment of white lupine and pea seeds on the efficiency of their grinding

Laskowski J., Mieszkalski L.

Technical Sciences / University of Warmia and Mazury in Olsztyn

|

2001

|

nr 4

39-46

EN

White lupine and pea seeds were crushed in a roller mill of the type H 181. The mixture obtained was subjected to pneumatic separation. The process was evaluated taking into consideration the granulometric composition and bulk density of ground cotyledons and seed coats. The best results were achieved for seeds which were dried before grinding to humidity lower than 13%.

PL

Rozdrabnianie nasion łubinu białego i grochu prowadzono na mlewniku typu H 181. Otrzymaną mieszaninę poddano separacji pneumatycznej, wydzielając z niej okrywę nasienną. Miarą oceny procesu rozdrabniania był skład granulometryczny i gęstość usypna rozdrobnionych liścieni i okrywy nasiennej. Najlepsze efekty uzyskano, stosując przed rozdrabnianiem suszenie nasion do wilgotności poniżej 13%.