Kontemplacja krajobrazu jako źródło inspiracji twórczości artystycznej

• Autorzy: Królikowski J. T. , Rykała E.

Warianty tytułu

EN

Contemplation of the landscapeas a source of inspiration artistic creativity

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dotarcie do rzeczywistości krajobrazu wymaga porzucenia selektywnego widzenia i myślenia wypracowanego przez nauki szczegółowe. Całościowy obraz świata proponuje sztuka i fenomenologia. Podjęte badania wykorzystują introspekcję i wynikający z niej opis własnych doświadczeń związanych z twórczością artystyczną będącą wynikiem kontemplacji krajobrazu, studium literatury i analizę rezultatów twórczości artystycznej, w tym własnej. Kontemplacja krajobrazu to warunek równowagi pomiędzy vita activa a vita contemplativa, kryterium pełniejszego jego rozumienia, będącego podstawą projektowania bycia w świecie. Proces kontemplacji krajobrazu odkrywa jego formy, znaczenia i wartości. Wśród form zapisu rezultatów kontemplacji wyróżnia się koncepcja St. Vincenza traktująca krajobraz jako „pismo światowe” a malarstwo jako najdoskonalszy sposób jego odczytania. Efektem przeprowadzonych prac badawczych jest opis procesu kontemplacji krajobrazu oraz opracowanie modelu identyfikacji, ujawnienia i sposobu zapisu ducha miejsca. Złożoność doświadczeń kontemplacji krajobrazu ujmuje prezentowany otwarty model graficzny, którego struktura może być rozwijana.

EN

Reaching the reality of landscape requires giving up a selective way of seeing and thinking developed by disciplinary sciences. A holistic image of the world is offered by art and phenomenology. Conducted studies make use of introspection and, stemming from it, description of experiences connected with artistic activity which is the outcome of contemplation of landscape, study of literature and analysis of the results of artistic activity, including the very own one. Contemplation of landscape is the condition for the balance between vita activa and vita contemplativa; a criterion for its fuller understanding which is the basis of designing the existence in the world. The process of landscape contemplation unveils its forms, meanings and values. Among the forms of recording the results of contemplation, stands out the concept by Stanisław Vincenz treating landscape as a “world’s writing” and painting as the perfect way of interpreting it. The result of the conducted research is the description of the process of landscape contemplation and creating the model of identification and how to save the spirit of the place. The complexity of experiences of landscape contemplation is formulated by the presented open graphic model whose structure may be developed further.

Słowa kluczowe

PL

kontemplacja; genius loci; twórczość; krajobraz; przestrzeń

EN

contemplation; genius loci; creation; landscape; space

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 34
• Strony: 11--26
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., ryc.

Twórcy

autor

Królikowski J. T.

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydział Ogrodnictwa, Biotechnologii i Architektury Krajobrazu, Warszawa, Polska

autor

Rykała E.

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydział Ogrodnictwa, Biotechnologii i Architektury Krajobrazu, Warszawa, Polska

Bibliografia

• Assunto R., 2015: Filozofia ogrodu, Przypis, Łódź: 57-232.
• Bachelard G., 1957: La poetique de l’espace. Les Presses universitaires de France, Paris.
• Bocheński J.M., 1988: Współczesne metody myślenia. W drodze, Poznań.
• Czapski J., 1960: Oko. Instytut literacki, Paryż: 81.
• Jan Paweł II, 1994: Przekroczyć próg nadziei. KUL, Lublin: 77-79.
• Kandinsky W., 1986: Punkt i linia a płaszczyzna. Przyczynek do analizy elementów malarskich. PIW, Warszawa.
• Klee P., 1964: Theorie de l’art modernę. Editions Gonthier, Geneve: 63-70.
• Kowalska F., 2016: Dzienniczek. Miłosierdzie Boże w duszy mojej, Warszawa: 55.
• Królikowski J.T., 2006: Interpretacje krajobrazów. SGGW, Warszawa: 139-140.
• Leeuw G., 1978: Fenomenologia religii. Książka i Wiedza, Warszawa.
• Łuskina E., 1910: W obronie piękności kraju. Towarzystwo Upiększania Miasta, Kraków: 7.
• Norberg-Schulz Ch., 1980: Genius loci. Towards phenomenology of architecture. Rizzoli, New York.
• Odorowski W., 2005: Mistyczny świat Antoniego Michalaka, katalog wystawy. Muzeum Nadwiślańskie, Kazimierz Dolny.
• Rykała E., 2011: Dotknięcie niewidzialnego, w: Arche 01(21), SGL, Warszawa: 4-9.
• Rykała E., 2015: Widzenie krajobrazu polskich pejzażystów, w: Widzenie krajobrazu. Sztuka ogrodu, Warszawa, 99-104.
• Scruton R., 2010: Kultura jest ważna. Wiara i uczucie w osaczonym świecie. Zysk i S-ka, Poznań: 32.
• Spirn A.W., 1998: Language of landscape, New Haven and London.
• Szmidt B., 1981: Ład przestrzeni. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa: 44-45.
• Sztafrowski M., 1983: Abstrakcyjny wyraz linii [w:] Zeszyty Naukowe Politechniki Gdańskiej. Politechnika Gdańska, Gdańsk: 41-54.
• Św. Teresa z Ávili – Odnowicielka Karmelu, 1562-67: Księga życia 8 [w:] Klasyka Karmelu Pisma Doktorów Kościoła. Wydawnictwo Diecezjalne Sandomierz, art.1. III: 2709.
• Vincenz S., 1980: Krajobraz jako tło dziejów [w:] Z perspektywy podróży. Znak, Kraków: 360-414.
• Vincenz S., 1992: Outopos. Zapiski z lat 1938-1944. Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław: 152-185.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).