Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Co tkwi we wzorach matematycznych: rzemiosło czy sztuka?

100%

Cendrowska D.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2007

|

tom R. 53, nr 5

30-32

PL

Ludzie zajmujący się nauką nie są już tylko autorami. Stali się członkami jednoosobowych zespołów zajmujących się również stroną techniczną redagowanych przez siebie prac. W artykule tym wspomniano, jak bardzo zmienił się świat ludzi składających wzory. Podano podstawowe zasady składu wzorów matematycznych oraz przedstawiono typowe błędy.

EN

No longer scientists are only authors. They have unconsciously become also members of one-man-teams who have to care how their work looks like. In this paper, basic rules of typesetting concerning mathematical formulas are described. There are presented some typical mistakes which are done while typesetting maths.

2

Metoda typografów - przykład ujęcia syntetycznego

100%

Dlugosz Z.

Wiadomości Statystyczne

|

1994

|

tom 39

|

nr 09

3

Typografia w przestrzeni cyfrowej jako przedmiot badań bibliologicznych

75%

Repucho E.

Acta Poligraphica

|

2016

|

tom Vol. 7

37--48

EN

Typography is still of interest to many diverse disciplines of science and art, bibliology being among them. The specificity of the bibliological approach relies primarily on the study of typography in the con-text of functional concept of Krzysztof Migoń, whose main objective is the perception and description of the book (the book world) as a continuous process of interpersonal and social communication. Interesting is not only the book itself, but also the process of editing in the field of intellectual, as well as technical domain, people and institutions involved in giving it the desired shape, and the reader himself, his needs and expectations. All these issues take on new meaning in the circumstances of transition of typography in the digital space. Topics of modern typography have been presented in the context of opinions of Polish classics of bibliology such as Jan Muszkowski, Kazimierz Piekarski, Karol Głombiowski, Józef Szczepaniec, Janusz Sowiński, Krzysztof Migoń, Małgorzata Komza, showing their over-temporary nature.

4

The readability model for natural and artificial languages

75%

Cholewa M.

Journal of Medical Informatics & Technologies

|

2018

|

tom Vol. 27

21--28

EN

This paper describes the model which allows an estimation of the readability factor of texts written in natural language or programs coded in syntax of programming languages. Only font styles are considered in this model. The destination of the model is improving readability. It can get though change font style. Several samples of text written in natural language have been used to estimation of the readability factor. Then these factors for given texts have been increased or reduced though intentional change font style. Studies have shown that deliberately changing the font style has a visible effect on improving readability or significantly lowering it.

5

Literatura wizualna, wizualność literatury – przegląd współczesnych zjawisk i tendencji

71%

Pawłowska A.

TECHNE. Seria Nowa

|

2019

|

nr 3

153-170

EN

The aim of the article is to present a review of the most important trends that the literary text on visual values has been subject to in the last century. The starting point was the turn of the 19th and 20th centuries, when under the influence of avant-garde artists (Guillaume Apollinaire, Stéphane Mallarmé) there were changes in the perception of the semantic meaning of poetry, which led to a situation in which the text’s visual structure became relevant (the works of.in.: FT Marinetti, T. Czyżewski, L. Chwistek). In the period immediately after World War I and in the inter-war period of the great avant-garde, artists associated with dadaism and the Polish group “a.r” showed interest in modern typography. Another important moment in the mutual relations of text and visual arts is the 1960s and ‘concrete poetry’ (E. Gomringer, brothers de Campos and S. Dróżdż, creating so-called ‘conceptual shapes’). In the 21st century, the emanation of activities that closely connect poetry with visual arts is electronic literature, referred to as digital or HTML, and liberature (K. Bazarnik, Z. Fajfer, R. Nowakowski).

PL

Celem artykułu jest prezentacja przeglądu najistotniejszych nurtów, jakim przez ostatnie stulecie podlegał tekst literacki o walorach wizualnych. Z punkt wyjścia przyjęto okres przełomu XIX i XX wieku, gdy pod wpływem działań artystów awangardowych (Guillaume Apollinaire, Stéphane Mallarmé) nastąpiły zmiany w postrzeganiu semantycznego znaczenia poezji, co doprowadziło do sytuacji, w której wizualna struktura tekstu stała się istotna (wspomniane zostały prace m.in.: F.T. Marinettiego, T. Czyżewskigo, L. Chwistka). Zainteresowanie nowoczesną typografią wykazywali w okresie tuż po I wojnie światowej i w międzywojennym okresie wielkiej awangardy artyści związani z dadaizmem i polską grupą „a.r”. Kolejny istotny moment we wzajemnych relacjach tekstu i plastyki to okres lat 60. XX wieku i „poezji konkretnej” (E. Gomringer, bracia de Campos czy S. Dróżdż, tworzący tak zwane „pojęciokształty”). W XXI wieku emanacja działań łączących ściśle poezję ze sztukami wizualnymi to literatura elektroniczna, czyli electronic literature, określana mianem cyfrowej lub HTML, oraz liberatura (K. Bazarnik, Z. Fajfer, R. Nowakowski).

6

Twórczość plakatowa Henryka Tomaszewskiego w latach 1949-1955

63%

Niedojadło M.

|

tom 62

|

nr 4: Historia Sztuki

131-146

EN

The article is an attempt to summarize the Henryk Tomaszewski’s (1914-2005) poster art in the period of the social-realism doctrine domination. The artist belongs to so called “Polish Poster School”; he created nearly 50 poster projects between 1949-1955. What draws attention is his unique method of shaping posters’ surface with the usage of painting techniques, and his interest in typography. Those features are also typical for his political posters from that period, which distinguish him among others as an artist with a distance to the social-realism doctrine.

PL

Artykuł jest próbą podsumowania plakatowej twórczości Henryka Tomaszewskiego (19142005) w latach obowiązywania doktryny realizmu socjalistycznego. Twórca należy do grona przedstawicieli tzw. "polskiej szkoły plakatu", a w swoim dorobku artystycznym posiada niemalże 50 projektów plakatów przypadających na lata 1949-1955. Szczególną uwagę zwraca jego oryginalna metoda kształtowania powierzchni plakatu z wykorzystaniem warsztatu malarskiego oraz zainteresowanie typografią. Cechy te są charakterystyczne także dla jego plakatów politycznych z tego okresu, co wyróżnia go jako twórcę mającego dystans wobec zasad narzuconej doktryny realizmu socjalistycznego.

7

Druki lwowskich wydawców w XVII wieku na rzecz odrodzenia nauczycielskiej posługi kapłana w metropolii kijowskiej

63%

Nowak A. Z.

|

tom 10

EN

Lvov typographies in the first half of the XVIIth century made efforts to promote and increase the level of teaching in the Kyiv Metropolitanate. Reformers from Lvov led a crusade to renew the custom of proclaiming the Word of God, including through the selection and printing of appropriate patristic translation works and various church books, which were escorted by paratexts, intended for priests (including for church teachers). They also put a lot of effort into forming teachers who were characterized by an appropriate level of knowledge and moral values. These efforts were an important part of the reform which also was undertaken in other educational and publishing centers (or by independent publishers) and directed at the revival of a priest’s teaching service in the Kyiv Metropolitanate.

PL

Lwowskie typografie już w pierwszej połowie XVII wieku podjęły starania o rozpropagowanie i wzrost poziomu nauczania w metropolii kijowskiej. Reformatorzy ze Lwowa prowadzili krucjatę na rzecz odnowy zwyczaju przepowiadania słowa Bożego m.in. poprzez dobór i druk odpowiednich patrystycznych dzieł przekładowych oraz rozmaitych ksiąg cerkiewnych, które eskortowane były przez nauki paratekstowe, przeznaczone dla kapłanów (w tym również dla cerkiewnych nauczycieli). Włożyli wiele wysiłku w uformowanie nauczycieli, odznaczających się odpowiednim poziomem wiedzy i moralnymi walorami. Starania te były ważną częścią składową reformy podjętej także w innych ośrodkach oświatowo-wydawniczych (lub przez samodzielnych wydawców) i ukierunkowanej na odrodzenie nauczycielskiej posługi kapłana w metropolii kijowskiej.

8

Publikacje dotyczące typografii wydane w języku polskim na początku XXI wieku - przegląd subiektywny

63%

Socha K.

|

tom Vol. 2

49--75

EN

For several years an increased for typography and broadly understood printed matter design is visible in Poland. An evidence of this is e.g. Large number of courses and trainings on the subject, led by universities and trade organizations. There are also increasing numbers of publications on the subject, falling into three major categories: for the newcomers in graphic design, for the graphic professionals and the theoretical treatises on specific, higly specialist subjects. The author, based on her important university teaching achievements, has prepared a review of available publications based on their suitability for different stages of designer's education. Also the publications that fail their intent and thus would lead to loss the learning time, are mentioned. Some proposals for the possible translations of European publications, that may supplement the sources in terms of teaching methodology, are mentioned.

9

Obrazy i słowa z historią w tle. Kilka uwag krytycznych o polskim przekładzie powieści graficznej „Kinderland”

63%

Tymoszuk K. B.

|

nr 3

70-83

EN

This article presents the results of a critical translational analysis of the translation of the German graphic novel “Kinderland” by Grzegorz Janusz into Polish. The necessary background for analytical considerations is provided by: a brief outline of the reception of the comic, its most important features from a perspective of a translator, the characteristics of graphic novel as one of the types of comic book narrative, which is represented by “Kinderland”. Later in the article, translation problems will be presented, both in the visual and linguistic layers of selected fragments of the comic. Also, the translation solutions used by the Polish translator will become the subject of the author’s critical considerations.

PL

Niniejszy tekst prezentuje wyniki krytycznej analizy translatorycznej przekładu niemieckiej powieści graficznej „Kinderland” autorstwa Grzegorza Janusza na język polski. Skrótowy zarys recepcji komiksu, jego cech najistotniejszych z perspektywy translatorycznej oraz charakterystyka powieści graficznej, jako jednego z typów narracji komiksowej, którego reprezentantem jest również Kinderland, stanowią niezbędne tło dla rozważań analitycznych. W dalszej części artykułu zostaną przedstawione problemy przekładowe, mające swoje podłoże zarówno w warstwie wizualnej jak i językowej wybranych fragmentów komiksu, a zastosowane przez polskiego tłumacza rozwiązania translatorskie staną się przedmiotem krytycznych rozważań autorki.

10

Trzecie powstanie śląskie z Golonką. Wpływ kroju pisma na odbiór przekazu na przykładzie identyfikacji wizualnej obchodów 100. rocznicy trzeciego powstania śląskiego

63%

Łubocki J. M.

Acta Poligraphica

|

2022

|

tom Vol. 18

1--28

PL

Po zagwarantowanym traktatem wersalskim plebiscycie mającym ustalić przebieg granicy polsko-niemieckiej na Górnym Śląsku, w 1921 roku wybuchło trzecie powstanie śląskie. 100 lat później Polska obchodziła uroczystą rocznicę tych wydarzeń. Wychodząc z założenia, że użyty w projekcie graficznym krój pisma nie tylko łączy w sobie dualizm elementu znaczącego i znaczonego, z których składają się słowa, lecz sam w sobie może być także nośnikiem autonomicznych znaczeń, w oparciu o pojęcia typografii kongenialnej, wernakularnej, transparentnej i znaczącej, podjęto próbę oceny identyfikacji wizualnej materiałów towarzyszących uroczystościom obchodów 100. rocznicy wybuchu trzeciego powstania śląskiego. Zaproponowano trzy alternatywne drogi tworzenia takiej identyfikacji (1. świadomie nawiązująca do przeszłości, 2. świadomie zrywająca z przeszłością, 3. Bazująca na współczesnych trendach graficznych, odwołująca się jednak do pewnych reminiscencji) i podkreślono, że zbiory muzealne i biblioteczne są nieocenionym źródłem do opracowania wyważonej i świadomej koncepcji projektu graficznego.Po zagwarantowanym traktatem wersalskim plebiscycie mającym ustalić przebieg granicy polsko-niemieckiej na Górnym Śląsku, w 1921 roku wybuchło trzecie powstanie śląskie. 100 lat później Polska obchodziła uroczystą rocznicę tych wydarzeń. Wychodząc z założenia, że użyty w projekcie graficznym krój pisma nie tylko łączy w sobie dualizm elementu znaczącego i znaczonego, z których składają się słowa, lecz sam w sobie może być także nośnikiem autonomicznych znaczeń, w oparciu o pojęcia typografii kongenialnej, wernakularnej, transparentnej i znaczącej, podjęto próbę oceny identyfikacji wizualnej materiałów towarzyszących uroczystościom obchodów 100. rocznicy wybuchu trzeciego powstania śląskiego. Zaproponowano trzy alternatywne drogi tworzenia takiej identyfikacji (1. świadomie nawiązująca do przeszłości, 2. świadomie zrywająca z przeszłością, 3. Bazująca na współczesnych trendach graficznych, odwołująca się jednak do pewnych reminiscencji) i podkreślono, że zbiory muzealne i biblioteczne są nieocenionym źródłem do opracowania wyważonej i świadomej koncepcji projektu graficznego.

EN

The Third Silesian Uprising broke out in 1921 after the plebiscite guaranteed by the Treaty of Versailles and regarding the Polish-German border in Upper Silesia. 100 years later, Poland celebrated the solemn anniversary of these events. Based on the concepts of congenial, vernacular, transparent and meaningful typography, an attempt was made to evaluate the visual identification of the materials accompanying the celebrations of the 100th anniversary of the outbreak of the Third Silesian Uprising, because – in the opinion of the article’s author – the typeface used in the graphic design (named Golonka) introduced too many redundant meanings, disturbing the message carried by the verbal and graphic elements. Three alternative ways of creating such identification have been proposed (1. consciously referring to the past; 2. consciously breaking with the past; 3. based on contemporary graphic trends, but referring to some reminiscences). It was also emphasized that museum and library collections are an invaluable source for developing a balanced and conscious concept for a graphic design.

11

Oficyny drukarskie pierwszej połowy XVI wieku w zbiorach Biblioteki Fundacji Wiktora hr. Baworowskiego we Lwowie

63%

Ogierman L.

Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy

|

2018

|

nr 4(54)

101-107

PL

W zbiorach bibliotecznych Wiktora hr. Baworowskiego z XVI wieku dominują druki z krakowskich warsztatów. Jan Haller zajmuje uprzywilejowaną pozycję, jako drukarz 38 książek. Najstarszy druk pochodzi z 1506 r., a ostatni w tej kolekcji z 1522 r. Równie liczne są książki z warsztatów Hieronima Wietora. Najstarsze, z lat 1611-1512, pochodzą z wiedeńskiego okresu działalności drukarza. Ostatni krakowski druk tłoczono w 1545 r. Zachowało się we Lwowie aż 48 tekstów, pochodzących z pracowni Floriana Unglera oraz jego wdowy i spadkobierców. Najstarsze sięgają 1512 r., a ostatni krakowski druk ma datę 1550 r. Kolekcja zawiera również 39 książek, prasowanych w krakowskiej oficynie Macieja Scharffenberga. Najstarsza została wydana w 1527 r., a ostatnia z tej tłoczni wyszła w 1547 r. Pozostałe druki pochodzenia krakowskiego były dziełami Marka i Hieronima Scharffenbergów, Jana Halicza i Łazarza Andrysowica. Dwie najstarsze książki, z 1504 i 1505, to dzieło warsztatu Kaspra Hochfedera. Baworovianum gromadziło również 50 książek, wykonanych w cenionych wówczas centrach drukarskich. Były to (w kolejności alfabetycznej): Augsburg, Bazylea, Kolonia, Lipsk, Magdeburg, Metz, Norymberga, Paryż, Rzym, Strasburg, Wenecja i Wittenbergia.

EN

The library collection of Wiktor Baworowski from the 16th century is dominated by prints from Cracow workshops. Jan Haller finds a privileged position there as a printer in 38 places. The oldest is from 1506, and the last in this collection dates at 1522. Prints coming from Hieronim Wietor workshops are equally numerous. The oldest items from 1611-1512 come from the Viennese period of the printer‘s activity. The last Cracow print is dated 1545. There are 48 prints that come from the workshop of Florian Ungler and the one run by the widow and other heirs. The oldest objects come from 1512. The last Cracow print signed with the address of the widow Unglerowa is dated 1550. The collection also contains 39 prints pressed at the Cracow publishing house of Maciej Scharffenberg. The oldest of them appeared in 1527. The last item by this printer comes from 1547. The remaining prints of Cracow ‚s origin are supposed to be the work of Marek and Hieronim Scharffenberg, Jan Halicz and Łazarz Andrysowic. The oldest two items from 1504 and 1505 are represented by the workshops of Kasper Hochfeder. Baworovianum also contains 50 prints made in the then-valued printing centers. They are (in alphabetical order): Augsburg, Basel, Cologne, Leipzig, Magdeburg, Metz, Nuremberg, Paris, Rome, Strasbourg, Venice and Wittenbergia.

12

Lucjan Rydel i piękna książka

63%

Bąbiak G. P.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

|

2019

|

tom 19

35-57

RU

Artistic activity at the turn of the 19th and 20th centuries resulted not only in the development of literature and art, but also functional art and crafts, e.g. graphics and book decoration. Apart from artistic press, it was clearly visible in the phenomenon of the so-called beautiful book. The most distinguished artists of that period: Stanisław Wyspiański, Jan Bukowski, Antoni Procajłowicz – designed covers, vignettes and decorations of the best-known literary works. Lucjan Rydel, who found himself among those artists, was a friend of Wyspiański and cooperated with him, which meant that their first joint works heralded the discussed phenomenon at the Vistula River. This big event was the publication of Rydel’s translation of Iliada with the pictures and illustrations by Wyspiański, who also decorated Rydels’ volumes of poetry, using floral motifs, which were typical in his later work. Also other artists in their ornaments have tried to refer to the motifs which were dominant in Rydel’s works. Thanks to this practice, some editions of dramas (1902, designed by A. Procajłowicz) and Bajka o Kasi i królewiczu (1904, designed by S. Dębicki) should be regarded as the most renowned works of the ‘beautiful book’ trend, not only in Poland, but also in East-Central Europe. This paper focuses on the most representative ‘beautiful books’, based on Lucjan Rydel’s works from the period 1896–1911.

13

Zygfryd Gardzielewski – toruński twórca kultury. O perspektywach popularyzacji spuścizny artysty typografa

63%

Pest M.

Toruńskie Studia Bibliologiczne

|

2015

|

tom 8

|

nr 1(14)

191-200

PL

Artykuł poświęcony jest perspektywom popularyzacji spuścizny toruńskiego artysty typografa. Zarysowana krótko obecna sytuacja, w jakiej znajduje się polska typografia, jej rozwój, potrzeby oraz jej postrzeganie, sprzyja podejmowaniu takich działań. Dokonano też przeglądu stanu inicjatyw popularyzatorskich związanych z osobą i dorobkiem Zygfryda Gardzielewskiego w regionie, które przedstawiają się – niestety – bardzo skromnie, a o czym warto wspomnieć choćby z racji podsumowania obchodzonego w ubiegłym roku 100-lecia urodzin toruńskiego typografa. Zaproponowane w artykule pomysły popularyzatorskie nie wyczerpują wszystkich możliwości, choć wyznaczają pewne podstawowe kierunki, podkreślają wartość nowej marki dla Torunia i regionu. Wskazują na jej duży potencjał, ale jednocześnie uzmysławiają, jak wiele jest do zrobienia na płaszczyźnie dystrybucji idei pozostawionego dziedzictwa, żeby został o nią poszerzony wymiar polskiej kultury w świadomości odbiorców nie tylko w naszym regionie.

EN

The article discusses the prospects for popularizing the heritage of Torun artist typographer. Briefly outlined the current situation in which Poland is typography, its development, its needs and perceptions, favors taking such action. There have been also reviewed the status of popularizing initiatives connected with the person and achievements of Siegfried Gardzielewski in the region that are as - unfortunately - very modestly, but about what it is worth mentioning even by virtue of a summary of last year celebrated the 100th anniversary of the birth of Torun typographer. Proposed in the article popularizing ideas do not exhaust all possibilities, but set certain basic directions, they highlight the value of a new brand for Torun and the region. They point to its great potential, but also make clear how much is to be done at the level of distribution abandoned the idea of heritage that was about it expanded dimension of Polish culture in the public's mind, not only in our region.

14

Edytorska lektura komiksu na przykładzie zeszytów Tytus, Romek i A’Tomek

63%

MARTA PUSTUŁA M.

Dydaktyka Polonistyczna

|

2021

|

nr Dydaktyka Polonistyczna

102-116

PL

Komiks składa się z szeregu charakterystycznych dla tego gatunku elementów narracyjnych i edytorskich, tworzących wyjątkową strukturę. Tekst i obraz stanowią tu nierozerwalną całość. Same rysunki nie mogłyby istnieć bez tekstu i na odwrót. Skonwencjonalizowana forma komiksu znacznie odróżnia go od książki obrazkowej. Badacze w przypadku obu gatunków używają jednak tego samego terminu – ikonotekst. Ta ściśle określona forma tekstowo-wizualna, jaką jest komiks, bywa szufladkowana jako łatwa w obiorze (z uwagi na niewielką ilość tekstu) i machinalnie wkładana między publikacje dla niedorosłych czytelników. Niemniej daje ona współczesnemu odbiorcy pole do angażującej lektury. By odczytać wszystkie znaczenia zaklęte w komiksie, odbiorca odszyfrowuje szereg znaków tekstowych, ilustracyjnych i edytorskich. Niniejszy artykuł zawiera zestawienie charakterystycznych dla komiksu wyróżników edytorskich oraz analizę edytorską, która dekoduje znaczenia tych parametrów w treści analizowanego utworu.

EN

A comic book consists of a number of narrative and editorial elements characteristic of this genre, which create a unique structure . Text and image form an inseparable whole here. The drawings themselves could not exist without the text, and vice versa. Yet the conventionalised form of the comic book significantly distinguishes it from a picture book. This is obviously noticed by researchers, even though they use the term iconotext for both genres. This conventionalised text-visual form, which the comic book is, is sometimes classified as easy to read (due to the small amount of text) and automatically inserted between children’s books. Meanwhile, it gives contemporary readers space for engaging reading. In order to read all the meanings enchanted in the comic, the reader decodes a series of text, illustrations and editorial characters. This paper provides a list of editorial distinctions characteristic of a comic and an editorial analysis that decodes the meanings of these distinctions in the content of the analysed work.

15

W stronę książki idealnej. Projektowanie edycji na przykładzie twórczości Przemka Dębowskiego

63%

Dobijańska I.

Acta Poligraphica

|

2020

|

tom Vol. 15

35--48

EN

The article discusses problems of designing an ideal book, responding tocurrent market needs. It shows the design goals and difficulties in their fulfillment.Based on analysis of the works of Przemek Dębowski, an outstanding contempo-rary graphic designer, and his interview, attempts were made to obtain the rightmethod of graphical implementation. Important elements of work on the book anddesign decisions have been specified, showing them in the light of the enforcedrules, in particular the concept of congenial typography. It was emphasized that a well-designed book is an integrated whole of visual elements, each being equallyimportant. Dębowski’s views on design mechanisms, that deserve special attention,are summarized. At the same time, an idea is emphasized that the close cooperationof all the book's authors in order to obtain a reader-friendly edition is a value of its own.

16

Od sztuki pięknego składu do narzędzia komunikacji wizualnej. Przemiany pojęcia typografii na przestrzeni XX i początków XXI w.

63%

Repucho E.

Acta Poligraphica

|

2016

|

tom Vol. 8

85--97

EN

The concept of typography over the centuries changed its meaning. Special transformation of the meaning of the term occurred in the late nineteenth/twentieth century, when typography ceased to be the exclusive domain of printers and the art of beautiful type. The transformation of the modern world, new ways of communication, as well as changes of social and technological character meant that its functional and productive nature started to be clearly accentuated. Today, when typography entered the digital space, gaining a wide range of new means of expression, its value as a tool of visual communication, of the mediator between the author and the reader is obviously emphasized. Its aesthetic function, so important in the past, becomes of less significance. The paper summarizes various definitions of typography, both those of foreign, as well as of Polish authors, showing the evolution of the concept. Particular attention was paid to the development of the concept of typography in Poland in the difficult period of the communist regime, the chaos of the 90s, and today.

17

Typograficzna strukturalizacja tekstu w pierwszym polskojęzycznym druku lubelskim

63%

Sawa A.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2022

|

tom 16

|

nr 1

33-53

PL

Pierwsza polskojęzyczna książka została wydana w Lublinie w 1630 r. Nosi ona tytuł Słonecznik albo porownanie woli ludzkiey z wolą bożą, jej autorem jest Jeremiasz Drexelius, a wydrukował ją Paweł Konrad. O drukarzu tym nie zachowały się żadne wzmianki w źródłach. Na podstawie analizy starego druku (ze szczególnym uwzględnieniem korelacji między strukturą tekstu a jego ukształtowaniem typograficznym) można stwierdzić, że P. Konrad dobrze znał współczesną konwencję wydawniczą. Umiejętnie korzystał ze swojego – dość skromnego zasobu typograficznego, aby podkreślić strukturę tekstu. Używał trzech rodzajów pisma drukowanego, stosował kapitaliki, wersaliki i pismo tekstowe, zmieniał wielkość liter, wyśrodkowywał i wyjustowywał tekst, używał inicjałów i składu tekstu w kształt kolumny szpicowej, zamieszczał w tekście ozdobniki i świadomie operował przestrzenią niezadrukowaną.

EN

The first Polish language book was published in Lublin in 1630. The book Słonecznik albo porownanie woli ludzkiey z wolą bożą by Jeremiasz Drexelius was printed in Paweł Konrad's printing house. The name of the printer was not mentioned in historical resources. The analysis of the old print (especially the correlation between the structure and the typographic layout of the text) shows that P. Konrad knew well contemporary publishing convention. He skilfully made use of his meagre composing material in order to emphasise text structure. He used three different typefaces, small capitals, capitals, and book ordinary type. He changed the letter size, used centring, justification as well as initials and the short column. Moreover, the printer placed ornaments in the text, and he consciously employed unprinted space.

18

„Powieść filmowa” i materialność tekstu. O Bankructwie profesora Muellera Jana Brzękowskiego

63%

Wójtowicz A.

Forum Poetyki

|

2021

|

nr 23

128-139

EN

The article analyzes Jan Brzękowski’s cinematic novel Bankructwo profesora Muellera [Professor Mueller’s Bankruptcy] from the perspective of avant-garde experiments with novelistic conventions. It demonstrates how the imitation of silent film forms was translated into the “bibliographic code” (G. Bornstein), giving rise to an innovative typographic layout, thanks to which the materiality of the text (typographic composition, different typefaces, fonts, and letters) became one of the key aspects of the work. Moreover, the article draws attention to graphic design created by other artists (Witkacy, S. Taeuber-Arp, H. Stażewski).

PL

Artykuł analizuje filmową powieść Jana Brzękowskiego Bankructwo profesora Muellera w perspektywie awangardowych eksperymentów z konwencjami powieściowymi. Przedstawia, w jaki sposób naśladowanie form zaczerpniętych z kina niemego przełożyło się na „kod bibliologiczny” (G. Bornstein), owocując nowatorskim układem typograficznym, za którego sprawą jednym z kluczowych elementów utworu stała się materialność tekstu (kompozycja typograficzna, dobór kroju, stopnia oraz odmian pisma). Ponadto zwraca uwagę na projekt graficzny, na który złożyły się elementy przygotowane przez innych artystów (Witkacy, S. Taeuber-Arp, H. Stażewski).

19

Krakowski drukarz Stanisław Murmelius i jego księgozbiór (1571)

51%

Kowalski W.

Odrodzenie i Reformacja w Polsce

|

2018

|

tom 62

PL

Drukarz Stanisław Murmelius, którego aktywność poświadczona jest od lat czterdziestych do siedemdziesiątych XVI w., związany był głównie z Krakowem, choć okresowo kierował typografiami w innych miastach Rzeczypospolitej, m.in. w Brześciu w latach 1558–1565. Na publikowany tu jego księgozbiór, zinwentaryzowany w Krakowie w 1571 r., składają się w większości dzieła autorów różnych nurtów luteranizmu (43,66%) oraz teologów z kręgu ewangelicko-reformowanego (22,53%), na ogół występujące w tym źródle w więcej niż jednym egzemplarzu. Inwentarz sporządzony został z nakazu krakowskiego wójta, a książki miały być przekazane lubelskiemu kupcowi Jakubowi Konopnicy jako rozliczenie długu.Printer Stanisław Murmelius, who was active from the 1540s to the 1570s, developed his professional career mainly in Cracow. Nevertheless, at times, he managed typographies in other cities of the Commonwealth, including that at Brest (Brześć) in 1558–1565. His book collection that is presented here, and which was registered in Cracow in 1571, is made up of texts by authors of various Lutheran denominations (43.66 per cent), and theologians of the Evangelical Reformed Church (22.53 per cent), present usually in more than one copy. The inventory was prepared on the order of the Cracow justice, and the books were to be handed over to the Lublin merchant Jakub Konopnica as discharge of a debt.

20

O morfologii tekstów popularnonaukowych dla dzieci

51%

Bortliczek M. , Uniwersytet Śląski Z. E. H. i. N. P. P. , Małgorzata Bortliczek – dr a. w. Z. E. H. i. N. P. P. U. Ś. Z. s. w. p. , mbortliczek@poczta.onet.pl

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2014

|

tom 03

EN

The article discusses the popular science style in magazines addressed to younger schoolchildren. The analysed texts have been published in the “Kumpel” magazine and are devoted to the subject of nature. Their distinguishing feature is the pursuit of intersemiotic and non-linear method of encoding information. The spatial configuration of information allowsto perceive the meanings conveyed by means of verbal, illustrational, and typographical code in any order. In the article, I am looking for answers to the following questions: what means are used by the writers of popular science texts targeted at children, how to analyse the perceived measures, and the identified method of constructing popular science texts affects the modification of learningliteracy by the model recipient.

PL

Artykuł dotyczy stylu popularnonaukowego w czasopismach adresowanych do odbiorcy dziecięcego w wieku wczesnoszkolnym. Analizowane teksty pochodzą z czasopisma „Kumpel” i dotyczą tematyki przyrodniczej. Ich wyróżnikiem jest dążenie do intersemiotycznego oraz nielinearnego sposobu kodowania informacji. Przestrzenne ukształtowanie informacji umożliwia dowolną kolejność percypowania znaczeń przekazanych za pomocą kodu werbalnego, ilustracyjnego i typograficznego. W artykule poszukuję odpowiedzi na następujące kwestie: jakimi środkami posługują się autorzy tekstów popularnonaukowych skierowanych do odbiorcy dziecięcego, w jaki sposób dostrzegane środki analizować, a także – jak zidentyfikowany sposób tworzenia tekstów popularnonaukowych wpływa na modyfikację kształcenia umiejętności czytania przez modelowego odbiorcę.