Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wspieranie zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami – analiza kosztów systemu w latach 2009–2011

100%

Garbat M.

Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje

|

2015

|

nr 29(2)

81-100

PL

Niepełnosprawność należy rozpatrywać nie tylko w kategoriach społecznych, ale również w kategoriach ekonomicznych, zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i publicznym. Koszty te zawsze będą stanowić ważną pozycję w budżecie centralnym oraz w budżetach jednostek finansów publicznych. Jest to w głównej mierze spowodowane samą istotą niepeł- nosprawności, która generuje dodatkowe koszty. Bez odpowiedniego wsparcia, osoby z nie- pełnosprawnością nie poradzą sobie na rynku pracy, a pracodawcy nie będą zainteresowani zatrudnianiem takich pracowników. Analiza ekonomiczna kosztów ponoszonych w syste- mie pozwala zapoznać się występującymi faktami i zjawiskami oraz ustalić przyczyny tych zjawisk i faktów, w tym szczególnie niską aktywność zawodową osób z niepełnosprawno- ściami. Ponadto na podstawie kosztów, zwłaszcza gdy porównamy je z efektami, można dokonać wstępnej oceny systemu. W niniejszej analizie poddano ocenie koszty ponoszone przez PFRON, ZUS, KRUS oraz NFZ.

2

Osoba z niepełnosprawnością w strategiach rozwiązywania problemów społecznych – analiza zapisów w perspektywie teorii Urie Bronfenbrennera

100%

Mrózek S.

Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo

|

2020

|

tom 49(3)

95-114

PL

Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej została zawarta charakterystyka gminnych Strategii rozwiązywania problemów społecznych. Obejmuje ona omówienie fundamentalnych założeń i funkcji tego rodzaju strategii, które pełnią w polityce społecznej – ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb i sytuacji osób z niepełnosprawnościami. Druga część tego opracowania przybliża najważniejsze założenia bioekologicznej teorii systemów Urie Bronfenbrennera. Przez pryzmat tej teorii został zebrany i uporządkowany materiał badawczy. Meritum opracowania stanowi trzecia część. W swoim zakresie obejmuje uporządkowane, zgodnie z założeniamb działania realizowane przez gminy na rzecz społecznej inkluzji osób z niepełnosprawnościami. Całość opracowania zamykają konkluzje zestawione w czwartej części. Celem opracowania jest jakościowa analiza Strategii rozwiązywania problemów społecznych gmin wchodzących w skład powiatu żywieckiego i cieszyńskiego. Umożliwi ona rozpoznanie zapisów i wynikających z nich działań inkluzyjnych, przeznaczonych dla osób z niepełnosprawnościami. Celem jest ponadto rozpatrzenie wspomnianych zapisów na podstawie bioekologicznej teorii systemów Urie Bronfenbrennera, w tym rozpoznanie, na jakich poziomach wyróżnionych we wspomnianej teorii zapisy te obecne są w strategiach oraz jakie działania z nich wynikają. Pozwoli to też na częściowe zweryfikowanie roli, jaką przyjmują gminy, najmniejsze jednostki samorządu terytorialnego w kreowaniu kultury inkluzji i przestrzeni przyjaznej osobom z niepełnosprawnościami.

3

O niepełnosprawności w definicjach i regulacjach prawnych w perspektywie inkluzji społecznej

88%

Trębicka-Postrzygacz B.

Student niepełnosprawny. Szkice i rozprawy

|

2017

|

nr 17(10)2017

41-53

EN

This article aims to present selected disability definitions and regulations for people with disabilities included in the priority documents of the European Union, the UN and other international organizations in the context of social inclusion of people with disabilities.

PL

Niniejszy artykuł ma na celu zaprezentowanie wybranych definicji niepełnosprawności i regulacji prawnych dotyczących osób z niepełnosprawnościami, zawartych w priorytetowych dokumentach Unii Europejskiej, ONZ i innych organizacji międzynarodowych, w kontekście inkluzji społecznej osób z niepełnosprawnościami.

4

Dar wartości ducha w biegu życia uczniów z niepełnosprawnością w interpretacji idei Jana Amosa Komeńskiego

88%

Ploch L.

Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne seria Pedagogika

|

2017

|

tom 4

83-103

PL

W postępowaniu pedagogicznym nieustannie nowatorskie umacnianie poglądów, także w ob-szarze rozwoju duchowego uczniów z niepełnosprawnością, stwarza niepodważalną szansę poprawy ich biegu życia z perspektywy egzystencji, wnikliwego poznania inności tych uczniów, dostrzeżenia ich potencjalnych możliwości, wzbogacenia ducha. W tekście podkreśla się potrze-bę wykorzystania związku myśli J. A. Komeńskiego dla tworzenia aktualnej wizji wychowania religijnego, wzbogacania sfery ducha w przestrzeni szkolnej uczniów z niepełnosprawnością. Wszelka w tym miejscu stosowna i niezbędna interpretacja poglądów dla dokonywania się zmian w tym zakresie proces ten będzie niewątpliwie wzmacniać. Przyjęta w opracowaniu interpretacja, a zarazem propozycja inicjowania koncepcji pracy pedagogów specjalnych w obszarze umacniania cnót kardynalnych i teologicznych – w kontekście wizjonerskich poglą-dów pedagogicznych J.A. Komeńskiego – może stanowić nieocenioną pedagogiczno-etyczną kanwę warsztatu nauczyciela zarówno dla działań dydaktycznych, jak też wychowawczych. Za przydatnością uwzględnienia zasadności kreowania działań edukacyjnych wobec osób z niepełnosprawnością w kontekście wciąż aktualnych idei Komeńskiego przemawiają między innymi także takie przesłanki, jak: wiara w moc wychowania, perspektywa obiektywizmu po-stępowania, otwartość na innowacyjność i oryginalność, otwartość innowacyjności na przed-miot nieograniczonej w nieustającym rozwoju duchowości ucznia, dopuszczenie swobody nie-sienia ograniczonej obiektywnymi warunkami, podmiotowo kreowanej różnorodności oraz możliwości kształtowania indywidualnych, oryginalnych wizji działań edukacyjnych dla wzbo-gacania ducha uczniów z niepełnosprawnością.

5

Zatrudnienie chronione osób z niepełnosprawnościami – wybrane przykłady funkcjonujące w krajach Europy

75%

Garbat M.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2014

|

nr 39

273-281

PL

W artykule przedstawiono wybrane elementy rehabilitacji zawodowej oraz zatrudnienia chronionego osób z niepełnosprawnością, jakie funkcjonują w Europie. Można stwierdzić, iż nie istnieje uniwersalny model w tym zakresie. Każdy kraj posiada swoją oryginalną politykę w zakresie zatrudniania chronionego osób z niepełnosprawnością, opartą na własnych doświad-czeniach, kulturze, zasobach oraz możliwościach. Doświadczenie wielu państw wykazało, że jednym z warunków rozwoju rehabilitacji zawodowej jest koordynacja w tym zakresie prac planowanych przez różne instytucje i urzędy. Wynika to z wielostronności samego zagadnienia, narastania z roku na rok nowych problemów, powstania placówek rehabilitacji oraz w zależno-ści od tematyki – podporządkowania problematyki rehabilitacyjnej różnym resortom i instytu-cjom, które rozwiązują je często na własną rękę.

EN

The article presents selected elements of vocational rehabilitation and supported employment for people with disabilities that exist in Europe. It can be concluded that there is no universal model in this regard. Each country has its original policy on the protected employment of persons with disabilities, based on their own experience, culture, resources and opportunities. The experience of many countries has shown that one of the conditions for the development of vocational rehabilitation is coordination in this field of work planned by various institutions and offices. This is due to the complexity of the issue, new problems rising from year to year, the creation of rehabilitation centres and depending on the subject - subordination of the issue of rehabilitation to various ministries and institutions that solve them often on their own. In many countries there are national advisory commit-tees responsible for coordinating all actions in this regard.

6

Rozwijanie autorstwa własnego życia studenta z niepełnosprawnością w relacjach społecznych

75%

Lejzerowicz M. , Podstawka K.

Niepełnosprawność

|

2021

|

nr 41

148-166

EN

Introduction. People with disabilities are often not treated subjectively in relationships with other people, as a consequence, it is more difficult for them to gain awareness of their impact on their lives. A paternalistic approach to people with disabilities makes difficult and sometimes prevents people with disabilities to become an equal partners in relationships. Aim. The purpose of the article is to demonstrate the impact of social relations on building the authorship of life student’s with disability. Additionally, the relationship of people with disabilities and significant Others (parents, teachers, therapists) were examined. Materials and Methods. The research used the methodology of the participating research in action developed by Borda [2010], Hartas [2010], Kalmbach-Philips, Carr [2010], in Poland CzerepaniakWalczak [2014], Gustavsson, Zakrzewska-Manterys [1997], Cervinkova, Gołębniak [2010], Cervinkova [2008; 2013], Gajdzica [2013; 2016], Prysak [2016], the autoethnographic method was used [Geertz 2005; Wolcott 2008; Chang 2007; Anderson 2014; Collins, Gallinat 2010; Ellis, Bochner 2006]. Results. Analysis of the relationship of a person with disability and a significant Other, allows noticing diversity in interpersonal relationships. Analyzes show that a paternalistic approach to people with disabilities leads to dependence on others, the need to comply. Conclusions. Analysis of research results has shown that the level of inclusion of student with disabilities in the academic community is low. Biography of person with disability points to the uniqueness of life paths and the difficulty of creating a typical image of a student with a disability. The agency and social participation of person with disability is a possible starting point for analysis of the support and inclusion system. Authorship of own’s life allows to notice the impact on your own life situation and the impact of significant Other.

PL

Wprowadzenie. Osoby z niepełnosprawnością często nie są traktowane podmiotowo w relacjach z innymi ludźmi, w konsekwencji trudniej im zdobyć świadomość wpływu na własne życie. Paternalistyczne podejście do osób z niepełnosprawnością utrudnia, a czasem uniemożliwia stawanie się osoby z niepełnosprawnością równoprawnym partnerem w relacjach. Cel. Celem badań jest wykazanie znaczenia relacji społecznych na budowanie autorstwa własnego życia studenta z niepełnosprawnością. Dodatkowo poddano analizie relacje osób z niepełnosprawnością ze znaczącymi Innymi (rodzice, nauczyciele, terapeuci). Materiał i metody. W badaniach zastosowano metodologię współuczestniczących badań w działaniu rozwijaną przez Borda [2010], Hartas [2010], Kalmbach-Philips, Carr [2010], na gruncie polskim Czerepaniak-Walczak [2014], Gustavssona, Zakrzewską-Manterys [1997], Cervinkovą, Gołębniak [2010], Cervinkovą [2008; 2013], Gajdzicę [2013; 2016], Prysak [2016], wykorzystano metodę autoetnograficzną [Geertz 2005; Wolcott 2008; Chang 2007; Anderson 2014; Collins, Gallinat 2010; Ellis, Bochner 2006]. Wyniki. Analiza relacji osoba z niepełnosprawnością – znaczący Inny, pozwala na dostrzeżenie różnorodności w relacjach międzyludzkich. Analizy dowodzą, że paternalistyczne podejście do osób z niepełnosprawnością prowadzi do zależności od innych, konieczności podporządkowania się. Wnioski. Analiza wyników badań wykazała, że poziom inkluzji studentki z niepełnosprawnością w środowisku akademickim nie jest wysoki. Biografia osoby z niepełnosprawnością wskazuje na niepowtarzalność ścieżek życia i trudność w utworzeniu typowego obrazu studenta/ki z niepełnosprawnością. Sprawczość i uczestnictwo w życiu społecznym osoby z niepełnosprawnością stanowi możliwy punkt wyjścia analiz dotyczących systemu wsparcia i inkluzji. Autorstwo własnego życia umożliwia zauważenie wpływu na własną sytuacje życiową oraz wpływu znaczących Innych.

7

Poprawa dostępności infrastruktury przestrzeni publicznej dla osób niepełnosprawnych na przykładzie przejść bezkolizyjnych (cz. 2)

75%

Kaperczak K.

Budownictwo i Prawo

|

2022

|

tom R. 25, nr 3

22--25

PL

W artykule opisano problematykę dostępności przejść bezkolizyjnych dla osób niepełnosprawnych (osób o szczególnych potrzebach). Uzasadniono w nim - ze względu na aspekt społeczny - konieczność odejścia od wykonywania przejść bezkolizyjnych w niektórych obszarach bądź zwiększenia stopnia ich dostępności. Opisano przykłady trzech rozwiązań, których zastosowanie może poprawić dostępność przejść bezkolizyjnych. Autor przedstawia dwa z nich, trzecie - które stanowi efekt pracy doktorskiej autora - szczegółowo opisuje oraz uzasadnia, podając przy tym kryteria stosowania.

8

Centrum Kształcenia i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Sprawozdanie z działań inkluzyjnych wobec studentów UPH w Siedlcach

75%

Jówko E.

Student niepełnosprawny. Szkice i rozprawy

|

2018

|

nr 18(11)2018

247-255

EN

The article presents a report on the activities of the Center for Education and Rehabilitationof the Disabled. CKIRON's activities supporting the process of social inclusion of students withdisabilities studying at UPH in Siedlce are presented.

PL

W artykule zaprezentowano sprawozdanie z działalności Centrum Kształcenia i RehabilitacjiOsób Niepelnosprawnych. Przedstawiono działania CKiRON wspierające proces inkluzjispołecznej studentów z niepełnosprawnościami studiujących w UPH w Siedlcach.

9

Nowy wymiar przestrzeni w kontekście potrzeb osób z niepełnosprawnościami

63%

Niedziółka M.

Myśl Ekonomiczna i Polityczna

|

2023

|

tom 76

|

nr 1

77-91

EN

Conscious shaping of space is nowadays an indisputable challenge, but also a requirement addressed to the state in connection with the dynamically changing needs of society. The state’s increasing concern for its citizens has resulted in changes, also in terms of public space and the needs of people with disabilities. New instruments and institutions are being created and actions are being taken to adapt space so that people with special needs have at least minimal access to urban infrastructure. The aim of this study is to characterize the needs of this particular group of people and the current activities undertaken by the Polish state. The work defines the concept of space, mainly public space, and architectural accessibility. Both the legal and organizational conditions created to ensure architectural accessibility were characterized.

PL

Świadome kształtowanie przestrzeni jest współcześnie bezdyskusyjnym wyzwaniem, ale także wymaganiem skierowanym do państwa w związku z dynamicznie zmieniającymi się potrzebami społeczeństwa. Coraz większa troska państwa o swoich obywateli spowodowała zmiany także jeśli chodzi o przestrzeń publiczną i potrzeby osób z niepełnosprawnościami. Tworzone są nowe instrumenty oraz instytucje, podejmowane są działania służące dostosowaniu przestrzeni, aby osoby ze szczególnymi potrzebami miały zapewniony przynajmniej minimalny dostęp do infrastruktury miejskiej. Celem niniejszego opracowania jest charakterystyka potrzeb tej szczególnej grupy ludzi oraz aktualnych działań podejmowanych przez państwo polskie. W pracy zostało zdefiniowane pojęcie przestrzeni, głównie publicznej, oraz dostępności architektonicznej. Scharakteryzowano uwarunkowania prawne oraz organizacyjne stworzone po to, by zapewnić dostępność architektoniczną.

10

Problemy osób z niepełnosprawnościami w transporcie publicznym w Polsce w kontekście badań w krajach Grupy Wyszehradzkiej

63%

Marciszewska E. , Bergel I. , Matuška J. , Záhorová V.

Przegląd Komunikacyjny

|

2018

|

tom R. 73, nr 3

14--21

PL

Dostępność transportu publicznego dla osób z niepełnosprawnościami, w tym z ograniczoną sprawnością ruchową już od wielu lat jest jednym ze wskaźników jego jakości. Mimo to wciąż występują bariery, które tym osobom uniemożliwiają całkowicie lub choćby częściowo korzystanie z transportu publicznego. Artykuł przedstawia częściowe wyniki badania wykonanego w ramach projektu “Rights of Passengers with Reduced Mobility in V4 Countries” mającego na celu ustalenie najistotniejszych problemów występujących w transporcie publicznym w Polsce z punktu widzenia pasażerów z niepełnosprawnościami. W kolejnym artykule przedstawione zostaną te problemy w odniesieniu do Republiki Czeskiej.

EN

In the article we describe the fundamental problems of disabled persons in public transport in the light of results of research conducted in Poland. This article has arisen in framework of grant nr 11420036 “Rights of Passenger with Reduced Mobility in V4 Countries” supported by International Visegrad Fund, 2014 – 2015. In the next article we shall describe the same problem in the Czech Republic.

11

Towards a supportive city with smart urban objects in the Internet of Things: The case of adaptive park bench and adaptive light

63%

Hubl M. , Skowron P. , Aleithe M.

Annals of Computer Science and Information Systems

|

2018

|

tom Vol. 16

51--58

EN

Internet of things technology is a key driver to build smart city infrastructure. The potentials for urban management problems which require process control and allocation mechanisms has long been acknowledged. However, up to now the potentials of equipping urban objects with sensors, information processing capability, and actuators to enable adaptation to pedestrians' individual needs is exploited only hardly. The objective of our research is to design smart urban objects that enhance usability and safety of the urban space for pedestrians. Therefore, we report on our conceptual design for an internet of things platform which connects the novel smart urban object adaptive park bench with an innovative adaptive light system to actively support pedestrians in the urban environment, in particular to enhance participation for senior citizens with handicaps.

12

Internet access and the usability of personal computers by people with disabilities residing in rural areas

63%

Kuźmicki M. , Żbikowski J. , Siedlecka A.

Rozprawy Społeczne

|

2019

|

tom 13

|

nr 2

110-128

PL

Przedmiot i cel pracy: Określenie dostępności oraz wykorzystania komputerów osobistych oraz Internetu przez osoby z niepełnosprawnością zamieszkujące obszary wiejskie na terenie Polski. Materiały i metody: Badania ankietowe na próbie 5000 osób z niepełnosprawnością zamieszkałych na terenie gmin wiejskich i miejsko-wiejskich w całej Polsce przeprowadzono w okresie od czerwca 2010 roku do czerwca 2011 roku. Wyniki: Ponad połowa badanych zamieszkujących obszary wiejskie nie korzysta z komputera, ani nie potrafi go obsługiwać. Ponad połowa gospodarstw domowych respondentów nie posiada dostępu do Internetu. Tylko 19,58% osób z niepełnosprawnością, które nie potrafią obsługiwać komputera chciałoby nabyć taką umiejętność. Wnioski: W związku z dynamicznym rozwojem technologii teleinformatycznych w tym Internetu i Social Mediów konieczne są działania, które będą przeciwdziałać wykluczeniu cyfrowemu niepełnosprawnych. Powinny one dotyczyć poprawy dostępności osób z niepełnosprawnością do sprzętu komputerowego oraz Internetu, zwiększenia świadomości, jakie korzyści może przynieść korzystanie z nowoczesnych rozwiązań teleinformatycznych, a także potrzeb tej grupy społecznej do nauki obsługi sprzętu komputerowego.

EN

The subject and aim of the article: Determining the accessibility and usability of personal computers and the Internet by people with disabilities residing in rural areas of Poland. Materials and methods: Survey conducted among 5000 people with disabilities residing in rural and urban-rural communes of Poland in the period from June 2010 to June 2011. Results: More than half of the respondents residing in rural areas do not use computers nor do they know how to use them. Over half of the respondents’ households do not have access to the Internet. Only 19.58% of people with disabilities who are unable to use computers would like to acquire such a skill. Conclusion: Due to the dynamic development of ICT technologies, including the Internet and social media, it is necessary to implement measures which will counteract digital exclusion of the disabled. These measures should be aimed at: improving the accessibility of people with disabilities to computer equipment and the Internet, increasing awareness of the benefits that the use of modern communication solutions may bring, and the need of this social group to learn how to use computer equipment.

13

Dostępność budynków mieszkalnych dla osób ze szczególnymi potrzebami : Strefy instalacyjne i rozmieszczenie osprzętu oraz urządzeń elektrycznych

63%

Gorgolewski Ł.

Elektro Info

|

2022

|

tom nr 6

54--57

14

Problemy osób z niepełnosprawnościami w transporcie publicznym Republiki Czeskiej w kontekście wyników badań przeprowadzonych w Polsce

63%

Bergel I. , Marciszewska E. , Matuška J. , Záhorová V.

Przegląd Komunikacyjny

|

2018

|

tom R. 73, nr 4

8--13

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczące problemów osób z niepełnosprawnościami (ON) w transporcie publicznym Republiki Czeskiej. Rozważania prowadzone w tym artykule nawiązują do tekstu zamieszczonego w poprzednim numerze Przeglądu Komunikacyjnego, gdzie opisano najważniejsze problemy ON w transporcie publicznym Polski.

EN

In the article we describe the fundamental problems of disabled persons in public transport in the light of results of research conducted in the Czech Republic. This article has arisen in framework of grant nr 11420036 “Rights of Passenger with Reduced Mobility in V4 Countries” supported by International Visegrad Fund, 2014-2015. This article correspond to the previous text in Przegląd Komunikacyjny nr 3 describing fundamental problems of PRM in Poland.

15

Samoocena a bezpieczeństwo osób z niepełnosprawnością

63%

Krzewniak D.

Student niepełnosprawny. Szkice i rozprawy

|

2018

|

nr 18(11)2018

55-64

EN

The aim of this article is to present the relationship between self-esteem and the securityof people with disabilities. It points out that underestimated self-esteem and inflated self-esteemare not conducive to the security of these individuals. Underestimated self-esteem makes peoplewith disabilities unaware of the opportunities ari-sing from new challenges and difficult situations,and unable to take steps to develop, which is a condition and component of security. Inadequatelyinflated self-esteem contributes to the emergence of an illusion of security that causes exclusion ofattention, ignoring potential and real dangers, and encourages risky behavior. Forming appropriateself-esteem in this group of people, first off all is important because it could help to surmount outsi-de difficulties and self restrictions for individual development and improve the environment inorder to feel stable and secure in it.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie związku pomiędzy samooceną i bezpieczeństwem osób z niepełnosprawnością. Wskazano, że zarówno zaniżona, jak i zawyżona samoocena nie sprzyjają bezpieczeństwu tych osób. Zaniżona samoocena sprawia, że osoby z niepełnosprawnością nie dostrzegają szans wynikających z nowych wyzwań i sytuacji trudnych, nie podejmują działań zmierzających do rozwoju, który jest warunkiem i składową bezpieczeństwa. Nieadekwatnie zawyżona samoocena przyczynia się natomiast do powstania iluzji bezpieczeństwa, która powoduje wyłącznie uwagi, niedostrzeganie potencjalnych i realnych niebezpieczeństw, sprzyja podejmowaniu zachowań ryzykownych. Ukształtowania adekwatnej samooceny wśród tej grupy osób jest zatem ważne przede wszystkim dlatego, że może ona pomóc pokonywać zewnętrzne trudności i własne ograniczenia na rzecz indywidualnego rozwoju oraz doskonalenia otoczenia po to, by czuć się w nim stabilnie i pewnie.

16

Analiza procesu decyzyjnego wyboru, adaptacji i zakupu samochodu osobowego przez osoby z niepełnosprawnościami motorycznymi

63%

Zabłocki M. , Torzyński D.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie

|

2016

|

tom Nr 70

227--241

PL

W pracy opisano problemy związane z dostosowaniem samochodu osobowego do możliwości kierowcy z niepełnosprawnościami motorycznymi. Zaproponowano skład zespołu ekspertów, którzy współuczestniczą w procesie doradztwa. Opracowano zbiór wytycznych umożliwiających osobie z niepełnosprawnością dokonanie wyboru samochodu. Omówiono dofinansowanie zakupu samochodu i jego oprzyrządowania.

EN

The paper discusses issues related to the adaptation of passenger vehicles and the capabilities of drivers with a motor disability. The paper proposes a team of experts, consulting specialists, who participate in the decision-making process. Guidelines are created that will aid a person with a disability to select a passenger vehicle. Finally, subsidies for the purchase of a vehicle and the required equipment are discussed.

17

„Вся інакшість – усередині”: проблема ненормативної тілесності у романі "(Не)помітні" Івана Байдака

51%

Hajduk S.

Studia Ukrainica Posnaniensia

|

2022

|

tom 10

|

nr 2

73-82

EN

The article is devoted to the theme of people with disabilities in modern Ukrainian literature. The purpose of the article is to analyze the issues which a person with Tourette’s syndrome has in modern society, as described in the novel (In)visible by Ivan Baidak. Based on the interpreta- tion, it can be concluded that in the novel, the presence of characters with disabilities is marked by the physical condition of the author himself. With their help, he seeks not only to declare his own values and guidelines, but also to persuade people to accept the Other as a part of society. The desire for understanding, love and support fails due to the prevailing stereotypes in society, in which there is often no place for the protagonist Adam, because for people he remains the Other, a Stranger, or, as the author says at the beginning of the novel, the “Unlike”. In addition, the novel aims to help people with disabilities understand themselves and, most importantly, accept their uniqueness and learn to love themselves.

PL

Artykuł poświęcony jest problematyce osób z niepełnosprawnością we współczesnej literaturze ukraińskiej. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na specyfikę ujęcia problemu Innego, w szczególności osoby z zespołem Tourette’a, obecnej w powieści (Nie)widzialni współczesnego ukra- ińskiego pisarza Iwana Bajdaka. Zaakcentowano bezpośredni związek niepełnosprawności (zespołu Tourette’a) autora z jego powieścią. Zauważono, że obecność w powieści bohaterów z niepełnospraw- nością nacechowana jest kondycją fizyczną samego autora, który przy ich pomocy stara się nie tylko demonstrować własne wartości i wytyczne, lecz także skłaniać ludzi i społeczeństwo do akceptacji Innego jako odmiennego. Wszakże pragnienie zrozumienia, miłości i wsparcia osób z niepełnospraw- nością napotyka trudności z powodu stereotypów w społeczeństwie, w którym często nie ma miejsca dla głównego bohatera Adama, ponieważ dla ludzi pozostaje on Innym, Obcym lub, jak pisze autor na początku powieści, „Nie takim”. Ponadto powieść ma pomóc osobom niepełnosprawnym zrozu- mieć siebie i Innych, a co najważniejsze, zaakceptować swoją wyjątkowość i nauczyć się siebie kochać.

18

Przemiany we współczesnej rodzinie z osobą z niepełnosprawnością

51%

Górnicka B.

Family Forum

|

2022

|

tom 12

139-158

EN

Background – Nowadays the family, in the era of postmodernism and in the world of VUCA, undergoes various transformations that concern both its structure, functioning, the performance of family roles, and family ties. The family functioning with a person with a disability is also subject to these transformations, both when the disability concerns the child and the parent. Aims – The aim of the article was to show the changes that are taking place in a family with a person with disabilities, as well as to discuss the problems occurring in it and the possibilities of support in overcoming them. Methodology – The article is a review, focusing on an analysis of the issue based on the literature. Results – The article is devoted to selected transformations in a family with a disabled person. The problems of the functioning of a family in which a child with a disability is raised or in which the disability directly affects the parents themselves are presented. The problems and difficulties faced by these families as they try to cope with the most current challenges of the present day are discussed. Moreover, the issue of the complex determinants of family functioning in the face of disability is discussed, especially in the context of changing social attitudes towards disability. Conclusions – The transformations in a family with a person with a disability are taking place against the background of societal-wide changes. They are complex and diverse and involve many different areas. A family experiencing an accumulation of problems requires specific support, which should be redefined and, above all, rationalised.

PL

Tło – Współczesna rodzina, w dobie postmodernizmu i w świecie VUCA, podlega różnorodnym przemianom, które dotyczą zarówno jej struktury, funkcjonowania, pełnienia ról rodzinnych, więzi rodzinnych. Przemianom tym podlega również rodzina funkcjonująca z osobą z niepełnosprawnością, zarówno w sytuacji, gdy niepełnosprawność dotyczy dziecka, jak też rodzica. Cele – Celem niniejszego artykułu jest ukazanie przemian dokonujących się współcześnie w rodzinie z osobą z niepełnosprawnością, jak również omówienie występujących w niej problemów i możliwości wsparcia w zakresie ich przezwyciężania. Metodologia – Artykuł ma charakter przeglądowy, koncentruje się na opisie i analizie zagadnienia na podstawie literatury przedmiotu. Wyniki – Artykuł poświęcony jest wybranym przemianom we współczesnej rodzinie z osobą niepełnosprawną. Przedstawiono problematykę funkcjonowania rodziny, w której wychowuje się dziecko z niepełnosprawnością lub w której niepełnosprawność bezpośrednio dotyka samych rodziców. Ukazano problemy i trudności, z jakimi borykają się te rodziny, próbując sprostać najbardziej aktualnym wyzwaniom współczesności. Ponadto omówiono problematykę złożonych uwarunkowań funkcjonowania rodziny w obliczu niepełnosprawności, zwłaszcza w kontekście zmieniających się postaw społecznych wobec niepełnosprawności. Wnioski – Przemiany w rodzinie z osobą z niepełnosprawnością przebiegają na tle zmian ogólnospołecznych, są złożone i zróżnicowane oraz dotyczą wielu różnych obszarów. Rodzina przeżywająca kumulację problemów wymaga określonego wsparcia, które winno być redefiniowane i przede wszystkim zracjonalizowane.

19

Poprawa dostępności infrastruktury przestrzeni publicznej dla osób niepełnosprawnych na przykładzie przejść bezkolizyjnych (cz. 1)

51%

Kaperczak K.

Budownictwo i Prawo

|

2022

|

tom R. 25, nr 2

23--26

PL

W artykule opisano problematykę dostępności przejść bezkolizyjnych dla osób niepełnosprawnych. Uzasadniono - ze względu na aspekt społeczny - konieczność odejścia od wykonywania przejść bezkolizyjnych w niektórych obszarach bądź zwiększenia stopnia dostępności przejść. Podano przykłady trzech rozwiązań, których zastosowanie może poprawić dostępność przejść bezkolizyjnych. Autor przedstawia dwa z nich, trzecie - które stanowi efekt pracy doktorskiej autora - szczegółowo opisuje oraz uzasadnia, podając przy tym kryteria stosowania (cz. 2 artykułu).

EN

The article describes the issues of accessibility of collision-free crossings for people with disabilities. It was justified - due to the social aspect - to abandon the construction of collision-free crossings in some areas or to increase the degree of accessibility of crossings. Examples of three solutions are given, the use of which may improve the accessibility of collision-free crossings. The author presents two of them, the third - which is the result of the author’s doctoral dissertation - describes in detail and justifies, providing the criteria for application (part 2 of the article).

20

Polish researchers’ theoretical and empirical approach to disability: from the perspective of disability studies

51%

Głodkowska J. , Pągowska M.

Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo

|

2017

|

nr 1(35)

5-27

PL

Artykuł prezentuje naukowe ujęcia polskich badaczy zjawiska niepełnosprawności w perspektywie historycznej i współczesnych interdyscyplinarnych opracowań teoretyczno-empirycznych. Humanistyczne i społeczne rozpatrywanie fenomenu niepełnosprawności tworzy nową, interdyscyplinarną przestrzeń poznawczą. Badacze coraz wyraźniej akcentują mocne strony, możliwości i siły rozwojowe osób z ograniczoną sprawnością. Z tej perspektywy niepełnosprawność nie jest postrzegana wyłącznie jako problem jednostkowy. Uwidacznia się potrzeba podejmowania pogłębionych i wielowymiarowych rozpoznań empirycznych uwzględniających społeczny, kulturowy oraz polityczny kontekst funkcjonowania osób z niepełnosprawnością. Artykuł ukazuje osiągnięcia polskich badaczy, wpisujące się w nurt z drugiej połowy XX w. – Disability Studies. Autorki prowadzą analizy przeglądowe w zakresie paradygmatów niepełnosprawności, ukazania pozytywistycznej i humanistycznej orientacji badawczej, pluralizmu metodologicznego oraz interdyscyplinarnego ujęcia fenomenu niepełnosprawności.

EN

The article presents Polish researchers’ scientific approaches to the phenomenon of disability in a historical perspective and in view of modern interdisciplinary theoretical and empirical studies. Humanistic and social approaches to disability create a new, interdisciplinary cognitive space. Researchers highlight the strengths, potential and developmental power of people with disabilities more and more clearly. From this perspective, disability is not perceived as an individual problem only. It is becoming apparent that it is necessary to carry out detailed and multidimensional empirical investigations that take into consideration the social, cultural and political context of how people with disabilities live. The article looks at Polish researchers’ achievements that fit in with the trend dating from the second half of the 20th century – Disability Studies. The authors review and analyze paradigms of disability to show positivist and humanistic research orientations, methodological pluralism and an interdisciplinary approach to the phenomenon of disability.