Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

[Rec.:] «Да сохранит нас, за все отвечая, речи родимой бескрайняя даль…». Рецензия на двухтомную монографию: „Mówimy, jak mówimy…”. Komunikacja w języku potocznym: podejście interdyscyplinarne. Red. Marcelina Grabska, Żanna Sładkiewicz. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2014, ss. 255; „Mówimy, jak mówimy...” Gdzie ukryta jest potoczność? Red. Marcelina Grabska, Żanna Sładkiewicz. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2015, ss. 279.

100%

Mаслова B. A.

|

nr 3

500-503

PL

Recenzja dwutomowej wieloautorskiej monografii naukowej: „Mówimy, jak mówimy…”. Komunikacja w języku potocznym: podejście interdyscyplinarne. Red. Marcelina Grabska, Żanna Sładkiewicz. Gdańsk 2014 oraz „Mówimy, jak mówimy...” Gdzie ukryta jest potoczność? Red. Marcelina Grabska, Żanna Sładkiewicz. Gdańsk 2015.

2

Cross-cultural communication explored through the lens of translingual writers

75%

Ożańska-Ponikwia K.

|

nr 2

281-292

EN

The aim of the paper is to explore cross-cultural communication through the lens of translingual writers. In order to do so, we will present a short overview of the key theories concerning cross-cultural communication. Next, we will add some testimonies of the translingual writers into the equation by describing their personal perspectives related to writing in a foreign language. Adopting the translingual writers’ point of view while reflecting on the concept of cross-cultural communication is of crucial importance as it might shed some light on the complex interplay of the differentfactors that pertainto successful communication in different cultural contexts.

3

Роль песен и стихотворений на занятиях по РКИ с польскими студентами

75%

Anchimiuk O.

Linguodidactica

|

2017

|

tom 21

PL

Przy zaburzeniu parametrów rytmicznych (podczas względnie poprawnej artykulacji) rozumienie mowy jest znacznie trudniejsze. Nie fonem, lecz rytm oraz intonacja stają się podstawą pomyślnej komunikacji. Rytm jest pierwotną właściwością poezji i muzyki, bez którego nie mogą one istnieć. Wykorzystanie piosenki i wiersza na zajęciach ze studentami nie tylko stwarza możliwość wypracowania tempa i rytmu mowy, jest to również efektywna metoda umożliwiająca opanowanie suprasegmentalnych jednostek języka. Dzięki piosence i wierszowi, istotnym komponentom kultury, studenci poznają także historię, zwyczaje i tradycje kraju, którego języka się uczą.

EN

When the rhythmical parameters are abnormal (even the articulation is relatively correct) the speech understanding is much more difficult. Not the phoneme, but the rhythm and intonation are the guarantee of successful communication. The rhythm is the original property of poetry and music, they cannot exist without it. The use of songs and poems in classes with Polish students gives not only the opportunity to develop the tempo and the rhythm of speech, it is also an effective method to master suprasegmental language units. Through song and poetry, important components of culture, students will also learn the history, customs and traditions of the country whose language they learn.

4

Cross-cultural communication in nursing. A comparative study of nursing students from Poland, Turkey and Hungary

63%

Lesińska-Sawicka M. , Grochulska A. , Żółtańska J. , Papp K.

|

nr 1(30)

EN

Aim. The goal of this study was to show the opinions of nursing students concerning the most frequent difficulties in establishing effective communication with patients from other cultures. Material and Methods. This cross-sectional study involved 354 first-year nursing students from five schools in Turkey, Poland and Hungary. It was based on a questionnaire developed by one of the authors. Results. The respondents considered the familiarity with the language, overcoming the fear of cultural otherness and speaking slowly and clearly without the knowledge of medical jargon as the most crucial elements of effective communication with patients. Conclusion. Although the students are open to establishing relationships based on communication with patients representing different cultures and faiths and understand the importance of the process, they need to be adequately prepared for cross-cultural interactions.

PL

Cel. Celem badania było ukazanie opinii studentów pielęgniarstwa na temat najczęściej występujących trudności w nawiązaniu skutecznej komunikacji oraz wskazanie postaw, umiejętności i wiedzy niezbędnych w interakcjach z pacjentem odmiennym kulturowo. Materiał i metoda. W badaniu wzięło udział 354 studentów pierwszego roku z pięciu szkół w Turcji, Polsce i na Węgrzech. Przekrojowe badanie zostało oparte na kwestionariuszu opracowanym przez jedną z autorek. Wyniki. W nawiązaniu skutecznej komunikacji podkreślano znajomość języka i mówienie wolno, bez żargonu medycznego. Czynnikiem najważniejszym w podejściu do pacjenta odmiennego kulturowo są przezwyciężanie postawy etnocentrycznej, uprzedzeń, stereotypów oraz postawa poszanowania siebie i drugiego człowieka, wśród umiejętności ważne są otwartość w stosunku do innych kultur. Stwierdzono różnice pomiędzy poszczególnymi krajami. Wnioski. Mimo iż studenci zwracają uwagę na wagę komunikacji w relacji z pacjentem odmiennym kulturowo i wykazują do niej gotowość, wymagają przygotowania do wejścia w interakcje międzykulturowe

5

Three models of functioning of culture and society periodicals published by national/ethnic minorities and migrant communities

63%

Wasilewski K.

|

nr 2

6

Afektywny wymiar kompetencji do komunikacji międzykulturowej studentów pogranicza polsko-białoruskiego

63%

Świdzińska A. , Maliszewski W.

|

nr 2

EN

The aim of the research was to determine the differences in the level of intercultural sensitivity of students of the Polish-Belarusian interactive borderland. The research was based on the model of competence for intercultural communication by Guo-Ming Chen and William J. Starosta (1996) built of three dimensions: intercultural awareness, intercultural sensitivity and intercultural adroitness. The applied research method was a diagnostic survey with survey technique and a research tool in the form of the Intercultural Sensitivity Scale, translated into Polish and Belarusian. The study covered 202 students, including 91 Poles and 101 Belarusians studying at the universities in Lublin. The research has shown that a higher level of intercultural sensitivity is presented by Belarusian students, which includes, among other things, a significantly higher result of one of the five dimensions of intercultural sensitivity, i.e. confidence in interaction.

PL

Celem badań była próba określenia różnic w poziomie wrażliwości międzykulturowej studentów pogranicza interakcyjnego polsko-białoruskiego. Badania oparto na modelu kompetencji do komunikacji międzykulturowej autorstwa Guo-Minga Chena i Williama J. Starosty (1996), zbudowanego z trzech wymiarów: świadomości międzykulturowej, wrażliwości międzykulturowej i sprawności międzykulturowej. Zastosowaną metodą badawczą był sondaż diagnostyczny z techniką ankietową i narzędziem badawczym w postaci Skali Wrażliwości Międzykulturowej wyżej wymienionych badaczy, przetłumaczony na język polski i białoruski. Badaniami objęto 202 studentów, w tym 91 Polaków i 101 Białorusinów studiujących na uczelniach wyższych w Lublinie. Badania wykazały, że wyższy poziom wrażliwości międzykulturowej prezentują badani studenci białoruscy, na co składa się m.in. istotnie wyższy wynik jednego z pięciu wymiarów wrażliwości międzykulturowej, tj. pewności w interakcji.

7

Прикладные аспекты межкультурной коммуникации

63%

Mediczenko L.

|

tom Vol. 4, no. 3

49-71

EN

The article presents the cultural clash between Belarusian and Chinese citizens. The author analyses the adaptation problems of social groups being under pressure from a foreign culture. The article includes a detailed analysis of intercultural communication in work environment.

8

Relacje orientalistyczne o Japonii a gra w antyinformację – studium przypadku

63%

Jabłoński A.

|

nr 1(11)

69-80

PL

Relacje orientalistyczne (zwane relacjami niedbałymi) dotyczące Japonii i różnych przejawów kultury japońskiej zdają się stanowić nieunikniony składnik komunikacji społecznej w dobie powszechności i cykliczności przekazu masowego. Warto zatem pochylić się nad ich wartością informacyjną, w szczególności ze względu na możliwość stosunkowo łatwej weryfikacji faktów źródłowych, jaką społeczeństwo medialne współcześnie również zapewnia. W niniejszym artykule jako przykłady swoistej gry w antyinformację zostały przedstawione narracje orientalistyczne dostępne czytelnikowi polskiemu, autorstwa Joanny Bator i Beaty Pawlikowskiej. Pomimo bowiem wyraźnej niedbałości faktograficznej – widocznej w analizowanych tekstach już na pierwszy rzut oka – zdają się na ich przykładzie rysować pewne interesujące trendy w oglądzie świata poprzez beztroską i nieskrępowaną właściwie (acz nie zawsze: bezproduktywną) ludyczną aktywność formulacyjną, jakiej teksty te stanowią autentyczny i bezrefleksyjny przejaw.

EN

Orientalism-based accounts (known as careless narrations) on Japan and on various manifestations of Japanese culture seem to constitute inevitable elements of social communication in an era of universality and the cyclical nature of mass communication. Thus, it may be worthwhile examining their informative value, especially due to the possibility of easy verification of source facts, also provided by the contemporary media-based society. In this paper, as examples of peculiar anti-information games, the orientalism-related accounts by Joanna Bator and Beata Pawlikowska available to Polish readers are presented. Despite the distinct factual carelessness visible at first sight in the analyzed texts, they seem to reveal the outlines of interesting trends in examining the world. This is achieved by the light-hearted and unrestrained (although not always unproductive) ludic creative activity, of which they are a genuine and unconsidered expression.

9

East-West. What May One Generalize About?

63%

Jabłoński A. , Nukui H.

|

nr 1

122-135

PL

Wzrost współczesnej wymiany handlowej i informacyjnej nie wydaje się powodować znaczących zmian w wielowarstwowych wymogach dotyczących komunikacji międzykulturowej. W bardzo istotnym znaczeniu tego terminu liczne decyzje indywidualne związane z komunikacją w środowisku międzykulturowym ulegają nieuniknionemu zawężeniu do świata o naturze jednokontekstowej. Takie wymuszone ograniczenie komunikacji zachodzącej na styku kultur heterogenicznych jedynie do pewnego stopnia można przezwyciężyć poprzez odwołanie do wszechobecnych wyobrażeń stereotypowych oraz doraźnych generalizacji. Na bardziej zaawansowanym poziomie komunikacji stereotypy mogą jednak stanowić przyczyny niepowodzeń komunikacyjnych i poważnych nieporozumień. W niniejszym artykule zamieszczono krótki opis stereotypów w komunikacji międzykulturowej wraz z kilkoma przykładami rzeczywistych przypadków załamania komunikacji w japońsko-polskim środowisku korporacyjnym. W dalszej kolejności przedstawiono propozycję systemowego ujęcia problemów i szczegółowych aspektów komunikacji w kontekście japońsko-polskim.

EN

Expansion of contemporary trade and information exchange relations does not seem to alter significantly the multi-layered requirements of inter-cultural communication. In a very important sense of this term, many of individual decisions related to communication in a multi-cultural environment are inevitably narrowed to single-context world. Only to some extent, this unavoidable limitation of communication on the verge of heterogeneous cultures may be overridden by omnipresent stereotypes and ad hoc generalizations. On a more advanced level of communication, it is the stereotypes that may foster the instances of miscommunication and lead to serious misunderstandings. In the paper, a short account on stereotypes in inter-cultural communication is going to be presented, with some examples of actual instances of miscommunication in Japanese-Polish corporate environment. A proposition of a systematized approach towards the issues and intricacies of Japanese-Polish communication will follow.

10

Transfer of Cultural Codes in Intercultural Communication: Information and Semantic Errors

63%

Leontjeva O.

|

nr 2

33-57

PL

Jednym z czynników wpływających na jakość komunikacji międzykulturowej jest poprawna transmisja informacji i składnika semantycznego kodów realizujących model kultury. Wchodząc w kontakt z kodami obcej kultury poprzez język, komunikator mimowolnie popełnia błędy, gdy kody one przekształcane w system kodów własnej kultury. W efekcie dochodzi do niezrozumienia, a często niezrozumienia znaczeń kulturowych, co prowadzi do pewnego konfliktu – ukrytego lub jawnego – w komunikacji międzykulturowej. Wyróżniamy kilka takich błędów, które występują podczas transferu informacji i jej przekształcania - są to błąd percepcji kodu, błąd dekodowania, błąd niedopasowania, błąd połączenia wynikający z błędu przejściowego, błąd replikacji oraz błąd transpozycji z naruszeniem integralności semantycznej. Wszystkie te błędy powstają w indywidualnym systemie poznawczym na skutek niedostatecznej wiedzy i zrozumienia obcej kultury oraz na skutek rozbieżności między systemem kodów jednej kultury a systemem kodów innej.

EN

One of the factors affecting the quality of intercultural communication is the correct transmission of the information and semantic component of the codes that implement the model of culture. Coming into contact with the codes of a foreign culture through the language, the communicant involuntarily makes mistakes when the codes are transformed into the system of codes of their own culture. As a result of this, there is a misunderstanding, and often a misunderstanding of cultural meanings, which leads to a certain conflict - hidden or explicit - in intercultural communication. We single out several such errors that occur during the transfer of information and its transformation - this is a code perception error, a decoding error, a mismatch error, a linking error resulting from a transient error, a replication error, and a transposition error with a violation of semantic integrity. All these errors occur in the individual cognitive system as a result of insufficient knowledge and understanding of a foreign culture and as a result of a discrepancy between the system of codes of one culture and the system of codes of another culture.

11

The Paradigm of Finnish Reviews of “Without Dogma” by Henryk Sienkiewicz: Observations on the Issue of Intercultural Communication and the Functioning of Common Motifs of European Culture

63%

Stępnik K.

|

tom 45

PL

Przekład powieści Henryka Sienkiewicza Bez dogmatu na język fiński pod tytułem Anielka (1913) spotkał się z widocznym zainteresowaniem prasy fińskiej, czego poświadczeniem jest aż 12 recenzji tego dzieła. Przedmiotem zainteresowania autora artykułu są te właśnie recenzje, które poddał analizie i opisał w ramach paradygmatu oraz przedstawił ich funkcjonowanie na rynku księgarskim. Biorąc pod uwagę odległość kulturową Polaków i Finów, autor opracowania potraktował te recenzje jako świadectwo komunikowania międzykulturowego, umożliwionego przez wspólnotę, jaką stanowi paradygmat kultury europejskiej i jego obiegowe motywy, jak motyw choroby wieku czy wyeksponowany przez Sienkiewicza motyw l’improductivite slave, szczególnie interesujący dla recenzentów fińskich. Odległość kulturowa okazała się czynnikiem odsłaniającym nowe aspekty interpretacji Bez dogmatu i – szerzej – specyfikę fińskiego myślenia o Polsce.

EN

The translation of Henryk Sienkiewicz’s novel Without Dogma into Finnish, entitled Anielka (1913), generated considerable interest in the Finnish press, evidenced by as many as twelve reviews of the work. The article analyses these reviews, describes them in terms of a paradigm and presents their functioning on the book market. Taking into account cultural distance between Poles and Finns, the reviews are approached as a testimony to intercultural communication, which was enabled thanks to community – the paradigm of European culture and its common motifs, such as the mal du siècle or l’improductivite slave, the latter highlighted by Sienkiewicz and particularly interesting for Finnish reviewers. Cultural distance turns out to be a factor that reveals new aspects of interpretation of Without Dogma and, more broadly, the specificity of Finnish thinking about Poland.

12

Skojarzenia słowne w kontekście badań etnolingwistycznych. O potrzebie realizacji projektu Polsko-niemiecko-rosyjskiego słownika asocjacyjnego

63%

Gawarkiewicz R. , Rodziewicz B.

|

tom 19

115-129

EN

This text is the linguists’ voice in the discussion on the human identity, undertaken in the field of social sciences and humanities. An individual is often reduced in this context to the role of a possessor and user of the group ideologies, of which the consequence is accepting the assumption that the differences, distances or discrepancies of interests can be balanced by the similarities, the sense of proximity and the mutual overarching goals, ideas or interests which, however, proves to be difficult task to achieve, particularly when we find ourselves in the melting pot of languages and cultures. According to the authors, an opportunity to enhance the effectiveness of communication in the intercultural relations is provided, among others, by the psycholinguistic research into free associations, as they enable the diagnose of the differences in perception that are one of the most frequent reasons of misunderstandings. The studies on free associations performed so far have revealed such differences which, according to the authors, justifies the need to carry out an associative experiment on the samples of students of three nationalities, i.e. the Poles, Germans and Russians, in order to develop the Polish-German-Russian dictionary of associations, supplemented with a scientific monograph.

PL

Tekst jest głosem językoznawców w dyskusji o tożsamości człowieka podejmowanej na gruncie nauk społecznych i humanistycznych. Jednostka jest w tym kontekście często sprowadzana do roli posiadacza i użytkownika grupowych ideologii, czego konsekwencją bywa przyjmowanie założenia, że różnice, dystanse czy rozbieżności interesów mogą być równoważone przez podobieństwa, poczucie bliskości oraz wspólnotę nadrzędnych celów, idei lub interesów, co okazuje się jednak zadaniem niełatwym, szczególnie wtedy, kiedy znajdziemy się w tyglu języków i kultur. W przekonaniu autorów tekstu pewną szansę podniesienia skuteczności porozumiewania się w relacjach międzykulturowych stwarzają m.in. psycholingwistyczne badania skojarzeń swobodnych. Pozwalają bowiem diagnozować różnice w spostrzeganiu, a to właśnie one są jedną z najczęstszych przyczyn wszelkich nieporozumień. Dotychczasowe badania skojarzeniowe takie różnice ujawniły, co zdaniem autorów opracowania uzasadnia potrzebę przeprowadzenia eksperymentu lingwistycznego na studenckich reprezentacjach trzech grup narodowych, tj. Polaków, Niemców i Rosjan, w celu opracowania polsko-niemiecko-rosyjskiego słownika asocjacyjnego z suplementem w postaci monografii naukowej.

13

W poszukiwaniu modelu partycypacyjnego w edukacji międzykulturowej uczniów i uczennic ze zróżnicowanym kontekstem społeczno-kulturowym – doniesienie z badań

51%

Markowska-Manista U. , Dobkowska J. , Balkan M.

|

nr 2

163-176

PL

Artykuł przedstawia wyniki badania jakościowego, opartego na metodologii humanizującej oraz podejściu transformacyjnym, które przeprowadzone zostało w przestrzeni wspólnych, międzykulturowych, partycypacyjnie zorientowanych działań uczniów i studentów oraz badaczek. Międzykulturowe działania i badania zostały zrealizowane w trzecim miesiącu wojny w Ukrainie jako odpowiedź na bieżące wyzwania, przed którymi stanęły polskie szkoły i polskie uniwersytety. Wyniki pochodzą z obserwacji uczestniczącej (3) oraz częściowo ustrukturyzowanych wywiadów (34) przeprowadzonych ze studentami pracującymi z uczniami polskimi i uczniami ukraińskimi metodą projektu w partycypacyjnym modelu L. Lundy w przestrzeni Uniwersytetu Warszawskiego. Analiza wyników przedstawia główne aspekty dotyczące rozumienia przez studentów pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej pojęcia partycypacji w pracy z uczniami i uczennicami ze zróżnicowanym kontekstem społeczno-kulturowym w środowisku międzykulturowym. Badanie pokazało również, jak ważne jest włączanie w działanie i wspólne partycypowanie dzieci polskich oraz dzieci z doświadczeniem uchodźstwa i migracji, pozwalające budować bezpieczną przestrzeń werbalnej i pozawerbalnej (poprzez sztukę) komunikacji dzieci z dziećmi i dzieci z dorosłymi.

EN

This article presents the results of a qualitative study based on the humanizing methodology and a transformative approach, conducted in a space of collaborative intercultural, participatory activities of children and university students, as well as female researchers. The intercultural activities and research were implemented in the third month of the war in Ukraine as a response to current challenges faced by Polish schools and universities. The results are obtained from participant observation (3) and semi-structured interviews (34) conducted with university students working with Polish and Ukrainian pupils, using the project method based on L. Lundy’s participation model in the space of the University of Warsaw. The analysis of the results presents the main aspects of how preschool and early childhood education students understand participation in their work with children from diverse sociocultural backgrounds. The study also showed how important it is to include Polish children and children with refugee and migration experience in the activities and joint participation, which allows one to build a safe space for verbal and non-verbal communication (through art) of children with children and adults.

14

Komunikacja międzykulturowa w przestrzeni teologicznej

51%

Lisica J.

|

nr 37

147-158

PL

Celem niniejszego artykułu jest próba opisu zagadnienia komunikacji międzykulturowej w odniesieniu do przestrzeni teologicznej. W artykule autor wskazuje najpierw na fenomen komunikacji międzykulturowej, następnie zwraca uwagę na dialogiczne implikacje, jakie mogą zachodzić w przestrzeni teologicznej. Prowadzone analizy naukowo-badawcze prowadzą do wniosku, że dialog pomiędzy przedstawicielami odmiennych kultur, ras, tradycji, religii bądź wierzeń ma swoje konotacje teologiczne, tym samym odnajduje ostateczne uzasadnienie w kontekście trynitarno-chrystologicznym. Oprócz tego artykuł dotyczy teoretycznych obszarów pojęcia komunikacji międzykulturowej, jego rysu historycznego oraz klasycznych teorii, a wszystko to w odniesieniu do płaszczyzny teologicznej.

EN

The aim of the following article is to attempt to describe the issue of intercultural communication with reference to the theological dimension. In the article the author first points out the phenomenon of intercultural dimension, and then draws attention to dialogue implications that might take place in the theological dimension. The scholarly analysis leads to the conclusion that dialogue between people representing different cultures, races, traditions, faith or beliefs has its theological connotations, and at the same time it finds the conclusive justification in the Trinitarian and Christological context. Furthermore, the article describes theoretical areas of the notion of intercultural communication, its historical outline and classical theories, and all this is discussed with reference to the theological plane.

15

Hiszpański jako język obcy i język obcości w powieści Colma Tóibína Południe

51%

Kucała B.

|

2017

|

tom 17

PL

Artykuł analizuje powieść Colma Tóibína Południe jako zapis wewnętrznej przemiany bohaterki, wywołanej kontaktem z obcą kulturą. Wyjazd z Irlandii jest dla Katherine Proctor przede wszystkim ucieczką od rodzinnej i narodowej historii, ale osiedlenie się w Hiszpanii nie prowadzi do pełnej asymilacji w nowym środowisku. Artykuł podkreśla, że do poczucia wyobcowania w istotnym stopniu przyczynia się początkowa nieznajomość języka; nawet jednak po opanowaniu hiszpańskiego (a później także katalońskiego) w stopniu komunikacyjnym przeszkodą w porozumiewaniu się pozostaje brak zrozumienia kontekstu kulturowego. Stopniowe odkrywanie pewnych zbieżności w historii Hiszpanii i Irlandii pozwala natomiast bohaterce na lepsze zrozumienie własnego kraju i akceptację swej irlandzkiej tożsamości.

EN

This article analyses Colm Tóibín’s novel South as an account of the heroine’s inner transformation, prompted by her contact with an alien culture. Katherine Proctor’s departure from Ireland is primarily an escape from familial and national history, but settlement in Spain does not lead to full assimilation in a new environment. The article stresses that Katherine’s sense of alienation is compounded by her initial ignorance of the language; however, even after she acquires a working knowledge of Spanish (and later also Catalan), her lack of knowledge about the cultural context in which the language functions continues to impede communication. On the other hand, the heroine’s gradual discovery of certain convergences between Spanish and Irish histories enables her to understand her own country better and to come to terms with her Irishness.

ES

El artículo analiza la novela de Colm Tóibín Sur desde el punto de vista de la escritura de la metamórfosis interna de la protagonista que se produce en el contacto que ella tiene con una cultura extranjera. La salida de Irlanda, es para ella una huída de su historia familiar y nacional, sin embargo el hecho de establecerse en España no la lleva a una asimilación en un nuevo contexto cultural. El autor subraya que el desconocimiento de la lengua es un factor que provoca el sentimiento de aislamiento. Incluso, después de haber dominado el castellano y luego el catalán, la protagonista no es capaz de comunicar bien porque no entiende el nevo contexto cutural. Solo gracias al descubrimiento paulatino de la historia de España e Irlanda le permite comprender mejor su país y aceptar su identidad irlandesa.

16

Нацыянальна-культурны кампанент i мiжкультурная камунiкацыя

51%

Сабуць А.

Białorutenistyka Białostocka

|

2016

|

tom 8

PL

Przekład artystyczny jest najbardziej reprezentatywnym rodzajem kontaktów (dialog, polilog) między literaturami narodowymi. W artykule omówiono zagadnienie elementu narodowego w tłumaczeniach utworów literackich na język obcy. Wykorzystano przekłady Maksima Bagdanovicha, Rygora Baradulina, Alesya Razanava i Vladimira Karatkevicha. Zwrócono uwagę na funkcję komunikatywną przekładu artystycznego.

EN

Artistic translation is one of the most productive types of relation (dialogue, polilogue) of national literatures. In the article the author analyzes the question of national element in the translation of literature into foreign languages. The translations of Maksim Bagdanovich, Rygor Baradulin, Ales Razanav i Vladimir Karatkevich have been taken into consideration. Special attention is devoted to communicative function of artistic translation.

17

Komunikacja w kulturze japońskiego kolektywizmu – wybrane koncepty

51%

Pilarska J.

|

nr 2(144)

225-241

PL

Japonia jest jednym z najbardziej etnicznie homogenicznych krajów na świecie. Choć występuje tu rdzenna, mniejszościowa grupa etniczna Ainu z prefektury Hokkaido oraz indygeniczni mieszkańcy archipelagu Riukiu (Okinawa), Japończycy wspólnotowo podzielają podstawowe wartości tworzące trzon ich poczucia tożsamości kulturowej i narodowej. Koncepcje Halla i Hofstede stanowią punkt odniesienia dla niniejszych refleksji dotyczących specyficznych aspektów japońskiego kodu kulturowego, obejmującego koncepty socjologiczno-psychologiczne uchi-soto, honne-tatemae i wa. Świadomość roli, jaką Japończycy przypisują harmonii społecznej, pomaga w uwrażliwieniu na unikalną kulturę komunikacyjną Japończyków i – w określnych okolicznościach – w znoszeniu barier kulturowych. Harmonia grupy jest ceniona ponad indywidualne pragnienia, a Japończycy przekazują informacje w sposób pośredni, aby uniknąć konfliktów, które mogą się pojawić. Moje własne przeżycia związane z doświadczaniem różnicy kulturowej w Japonii z perspektywy kobiety, Europejki, polskiej badaczki, stanowiły bezpośredni impuls zarówno do analizy podstawowych konceptów kulturowych, które leżą u podstaw japońskiej kultury komunikacyjnej, jak i do postrzegania dychotomii Swój versus Obcy. Refleksjom przyświeca cel teoretyczny, tj. pogłębienie stanu wiedzy na temat różnic w stylach komunikacyjnych między Dalekim Wschodem a kulturą europejską, na przykładzie wspomnianych konceptów. Problemem poddanym analizie jest poznawczy aspekt opisu i wyjaśnienia specyficznych elementów aksjologii komunikacji kultury japońskiej, z uwzględnieniem istotnej dla ich zrozumienia roli kolektywizmu.

EN

Japan is one of the most ethnically homogeneous countries in the world. Although there is an indigenous minority Ainu ethnic group from Hokkaido Prefecture and indigeneous inhabitants of the Riukiu (Okinawa) archipelago, the Japanese communally share the core values that form the core of their sense of cultural and national identity. Hall and Hofstede’s concepts provide a reference point for the present reflections on specific aspects of the Japanese cultural code, encompassing the sociological and psychological concepts of uchi-soto, honne-tatemae, and wa. Awareness of the role the Japanese attribute to social harmony helps sensitise the unique communicative culture of the Japanese and, under certain circumstances, to break down cultural barriers. Internalising this attitude can help a non- Japanese demonstrate proper social etiquette and maintain communicative harmony. My own experience of experiencing cultural difference in Japan from the perspective of a woman, a European, and a Polish researcher, provided a direct impetus to analyse the underlying cultural concepts that underlie Japanese communicative culture, as well as the perception of the dichotomy of Self versus the Other.

18

Macedonia z bliska, Polska z oddali w oczach Zuzanny Topolińskiej [Rec.: Zuzanna Topolińska, Zmiana perspektywy. Gawęda nie tylko językoznawcza. – Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2015. – 136 s.]

51%

Duda H.

|

nr 67

167-174

EN

The article discusses the book Zmiana perspektywy. Gawęda nie tylko językoznawcza [Change of perspective. More than a tale of linguistics] by Zuzanna Topolińska (Cracow 2015). The author of this text emphasizes that the word gawęda [tale] in the book’s subtitle is misleading, given that, despite the style of language used in the book, Topolińska discusses important issues of a linguistic and intercultural nature. In her short essays in the first part of the book Topolińska addresses the organizational structure of philology studies in Poland and Macedonia, she confronts the Polish and Macedonian approach to the dialect general language relationship, she talks about language standards, about the differences between politeness in Poland and Macedonia, as well as the attitude towards women and the outlook toward religion in both countries. In the second part of the book Topolińska takes up lexical issues, giving examples of how under the influence of spiritual culture certain words in Polish and Macedonian that derive from the same core have taken on a different meaning. The author of the article concludes that this short and very personal book by Topolińska fulfills its task and subsequently alters his view on the linguistic and non-linguistic world of the Slavs.

19

Insults and Swear Words in the TinTin Comic: Morpho-Pragmatic Contrastive Study

38%

Antoniou M.

|

nr 1

86-121

PL

W opinii wielu językoznawców zniewagi i przekleństwa uważane są za wtrącenia transmitujące funkcję ekspresywną wypowiedzi, poprzez którą osoba wypowiadająca je manifestuje swoje emocje (Guiraud 1975; Rouayrenc 1998). Ich użycie ma więc charakter oczyszczający. Celem niniejszego artykułu jest przeprowadzenie kontrastywnej analizy językowej w odniesieniu do zniewag i przekleństw. Autorka bada czy istnieją specyficzne struktury morfologiczne i syntaktyczne, które odnoszą się do zniewag i przekleństw, jak również omawia, z punktu widzenia uprzejmości, międzykulturowe podobieństwa i różnice w pragmatycznym użyciu tego rodzaju języka. Aby osiągnąć zamierzone cele, autorka zestawia przykłady zaczerpnięte z komiksu TinTin Hergé’a i ich tłumaczenia na grecki i angielski, a to z uwagi na fakt, że komiks ów, ze względu na specyficznym typ dyskursu obecnego w nim i ekspresywny charakter Kapitana Haddoka, obfituje w zniewagi i przekleństwa, co z kolei jest źródłem oralności i hiperboliczności. Należy zadać pytanie: czy pragmatyka wyrażona implicite i wartości kulturowe są takie same we wszystkich analizowanych tu tekstach, czy też można zaobserwować znaczące różnice? Okazuje się, że wersja grecka preferuje powiązane ze sobą wyrazy złożone, a wybrane wypowiedzi stanowią odzwierciedlenie wszystkich parametrów zamieszczonych w oryginale, tj. fonologicznych, semantycznych, pragmatycznych i stylistycznych. W odróżnieniu od powyższego, wersja angielska wydaje się być bardziej oddalona na każdym poziomie analizy. Jednocześnie (nie) utrzymywanie parametrów zależy od specyficznych cech języka greckiego, francuskiego i angielskiego, jak również od wspólnych wyobrażeń odbiorców tekstu. Uzyskane wyniki są spójne z wcześniejszymi wnioskami i potwierdzają, że język grecki, w przeciwieństwie do angielskiego, jest raczej zorientowany na pozytywne formy uprzejmość (zob. Romero 2000; Sifianou 2001).

EN

Linguists consider insults/swear words as interjections carrying an expressive, cathartic, function, through which the enunciator manifests emotions. We provide a contrastive study of insults/swear words, investigating whether there are specific morphological/syntactic structures pertaining to insults/swear words and discuss the cross-cultural similarities/differences in the pragmatic use of this kind of language, focusing on the perspective of politeness. To do so, we analyse examples drawn from Hergé’s TinTin and their translation into Greek and English, this comic being rich in insults /swear words due to the particularities of the genre of discourse and Captain Haddock’s expressive character. The question is whether the implicit pragmatic/cultural values are the same in all the texts or there are important differences, which can be traced, deriving from the particularities of each of the languages of study. It emerged that the Greek chosen utterances reflect all the parameters influencing the original: phonological, semantic, pragmatic, stylistic. The English version seems to be more distant on all levels of analysis. The (non)preservation of the parameters depends on the peculiarities of the Greek, French and English languages and on the collective images of the recipients. Our conclusions match previous researches, proving Greek as positive politeness oriented, opposed to English (see also Romero 2000; Sifianou 2001).