Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Kto pierwszy w pedagogice ogólnej?

100%

Sztobryn S.

|

nr 9/10

83-84

EN

Who is the First in General Education?

PL

Kto pierwszy w pedagogice ogólnej?

2

Dlaczego konieczna jest filozoficzna pedagogika ogólna. Rozważania w kontekście eseju J.F. Herbarta O ciemnej stronie pedagogiki

71%

Stępkowski D.

|

tom 62(1 (243))

79-90

PL

The author of the paper tries to show that general pedagogy has its philosophical distinction, e.g., comparing to philosophy of education. Johann Friedrich Herbart’s essay On the Dark Side of Pedagogy is an important point of reference in the analysis. Starting from the essay, the author justifies the necessity of an approach to general pedagogy with its most important goal, i.e., defining the basic pedagogical thought. The thought is “basic” as it combines theoretical and practical knowledge on education and has to be defined over and over again, and not because without it education cannot be imagined. The history of philosophy is full of evidence that education can be “deduced” even from the theories that have nothing in common with education.

3

Analysis of Selected Approaches to the Integral Pedagogy in Polish Pedagogical Thought

54%

Dziaczkowska L.

Paedagogia Christiana

|

2018

|

tom 2/42

33-51

EN

The article presented has attempted to analyse the selected approaches to integral pedagogy in Polish pedagogical thought. The rationale for the choices made by the author were personal declarations of practice, such as a type of pedagogy by specific researchers and/or classifying them as integral pedagogues by other pedagogues. The author provides arguments that the idea of integrity in pedagogy concerns researchers representing various trends in pedagogical thinking. At the same time, it is a subject of disputes conducted by them. The presentation of selected approaches of integral pedagogy by Sergiusz Hessen, Stefan Kunowski, Irena Wojnar, Bogdan Suchodolski, Marian Nowak, Zbigniew Kwieciński and Monika Jaworska-Witkowska, ends with a brief description of the position of Wiesław Andrukowicz, which is polemical towards their work.

PL

W prezentowanym artykule została podjęta próba analizy wybranych ujęć pedagogiki integralnej w polskiej myśli pedagogicznej. Uzasadnieniem dla dokonanych przez autorkę wyborów były osobiste deklaracje uprawiania takiej pedagogiki przez konkretnych badaczy oraz/lub zaklasyfikowanie ich przez innych pedagogów do grupy pedagogów integralnych. Autorka artykułu dostarcza argumentów, że idea integralności w pedagogice jest przedmiotem troski badaczy reprezentujących różne nurty myślenia pedagogicznego. Jest ona jednocześnie przedmiotem prowadzonych przez nich sporów. Prezentację wybranych ujęć pedagogiki integralnej autorstwa: Sergiusza Hessena, Stefana Kunowskiego, Ireny Wojnar, Bogdana Suchodolskiego, Mariana Nowaka, Zbigniewa Kwiecińskiego oraz Moniki Jaworskiej-Witkowskiej, kończy krótka charakterystyka polemicznego wobec ich twórczości stanowiska Wiesława Andrukowicza.

4

Józefa Kozieleckiego koncepcja wychowania człowieka innowacyjnego na tle pedagogiki twórczości

45%

Rapa N.

|

2014

|

tom 6(42)

|

nr 1

99-113

PL

Artykuł przedstawia Józefa Kozieleckiego koncepcję wychowania człowieka innowacyjnego na tle pedagogiki twórczości. Jej założenia teoretyczne są analizowane zarówno w aspektach ogólnych (podstaw) wychowania, jak i w aspektach szczegółowych – przez odniesienie się do pedagogiki twórczości (jako pedagogiki szczegółowej). Podjęta problematyka ukazuje założenia teoretyczne koncepcji wychowania człowieka innowacyjnego (inwencyjnego) Kozieleckiego, jak również praktyczne, które mogą być przydatne dla wychowania dzieci, młodzieży i dorosłych w zakresie zwłaszcza innowacyjności. Strukturę artykułu wyznaczają dwa podrozdziały: pierwszy zawiera charakterystykę koncepcji wychowania człowieka innowacyjnego, drugi umiejscawia analizowaną koncepcję w zakresie wybranych teorii poświęconych twórczości na gruncie pedagogiki twórczości.

EN

This article presents the Józef Kozielecki's concept of innovative human education in the pedagogy of creativity. This concept is analised in both general aspects (foundations) of pedagogy as well as in particular ones − by refering to the pedagogy of creativity (as subdiscipline). These issues show theoretical backgrounds of the concept of innovative human education (inventive) by J. Kozielecki along with the practical ones, which can be useful for the education of children, teenagers, adults especially in innovation. It is structured around two principal parts: first part contain a characteristic of the concept of innovative human education which is followed by an attempt the location of analyzed concept within selected theories of creativity in field of the pedagogy of creativity.

5

Non scholae sed vitae… Kształcenie, religia i społeczeństwo w teoriach pedagogicznych J. F. Herbarta i F. D. E. Schleiermachera

45%

Stępkowski D.

|

tom 36

|

nr 2

93-104

EN

The papers is based on the pedagogical theories of J. F. Herbart and F.D.E. Schleiermacher. Despite the fact that they both lived a long time ago – at the turn of the 18th and 19th centuries – their observations are still valid. In addition, they were both protagonists of general pedagogy as an independent scientific field. The paper is divided into three parts. In the first, the term Bildung will be explained with the help of the metaphor of a ship. Bildung is an individual process as well as a social process of becoming an individual, in which a combination of teaching and learning plays the key role. In the second part, Herbart’s views on the ‘place’ of religion in Bildung, as well as in school education, will be presented. The third part of the article will revolve around Schleiermacher’s theory of Bildung. According to this theory, we can distinguish four major communities within the social environment in which an individual human being is formed: the country (German: Staat), science (German: Wissenschaft), the church (German: Kirche), and independent social organizations (German: freie Gesellichkeit). Becoming aware of the similarities and differences between them induces a re-evaluation of the current attitude toward religion that is unjustly eliminated from the widely understood social discourse.

6

Integralna czy komplementarna? „Archeologia” transformacji polskiej pedagogiki ogólnej w XX wieku

45%

Stępkowski D.

Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja

|

2019

|

tom 22

|

nr 3(87)

7-26

EN

This text analyzes a difference between the complementary and integrative form of exploring general pedagogy in Poland in the 20th century. The Polish term “kształcenie” creates a space for this analysis. By using Foucault’s archeological method and a concept of Koselleck’s time layers, the author investigates the changes in interpreting the word “kształcenie” and its domain assignment. The author will conduct a detailed analysis of the socialist totalitarianism during which pedagogical thinking was converted to a politically deformed educational thinking.

PL

Tekst analizuje różnicę między integralnym i komplementarnym sposobem uprawiania pedagogiki ogólnej w Polsce w XX wieku. Kategorią umożliwiającą wydobycie tej różnicy jest polski termin „kształcenie”. Posługując się metodą archeologiczną Foucaulta i koncepcją warstw czasu Kosellecka, autor śledzi zmiany, które dokonały się w rozumieniu terminu „kształcenie” i jego przyporządkowaniu dziedzinowym. Ze szczególną uwagą zostanie prześledzony okres totalitaryzmu socjalistycznego, w którym myśleniu pedagogicznemu w Polsce narzucono politycznie zdeformowane myślenie edukacyjne.

7

Integration of Pedagogical Knowledge in the Light of Questions about the Empirical Foundations of General Pedagogy and Understanding of the Concept of Generality

45%

Waga L.

Paedagogia Christiana

|

2018

|

tom 2/42

65-83

EN

The main purpose of the article is to show that the studies undertaken by pedagogues, regarding both the experimental foundations of pedagogy and generality, have some common points and that an in-depth reflection on those issues highlights the postulate to treat pedagogical knowledge in an integral manner. The first part presents the relationship between the issue of the empirical foundations of pedagogy and the problems of integrity of pedagogical knowledge; the second part – the relationship between the concept of generality and the problems of integrity, and the concluding part presents a proposed understanding of general pedagogy as integral pedagogy in which the approach towards both empirical sources of pedagogical knowledge and the generality category are the integrating element. The analyses carried out made it possible to consider general pedagogy as a specific type of reflection on education, or as a mental structure, the tasks of which include integration of the entire pedagogical knowledge. Fulfilment of that task may valourise general pedagogues' scientific activity as recognition of the fact that in the experienced research reality there are incomprehensible elements that demand generality (celebration) build the pedagogue's authority.

PL

Głównym celem artykuły jest pokazanie, że podejmowane przez pedagogów badania zarówno nad empirycznymi podstawami pedagogiki, jak i nad ogólnością, posiadają punkty styczne oraz, że pogłębiona refleksja nad tymi zagadnieniami ukierunkowuje na postulat integralnego traktowania wiedzy pedagogicznej. W pierwszej części została przedstawiona relacja między kwestią empirycznych podstaw pedagogiki a problematyką integralności wiedzy pedagogicznej, w drugiej – między pojęciem ogólności a problematyką tejże integralności, natomiast w zakończeniu zaprezentowano propozycję rozumienia pedagogiki ogólnej jako pedagogiki integralnej, w której elementem integrującym jest sposób podejścia zarówno do empirycznych źródeł wiedzy pedagogicznej, jak i do kategorii ogólności. Przeprowadzone analizy pozwoliły traktować pedagogikę ogólną jako specyficzny typ myślenia o wychowaniu, bądź jako myślową konstrukcję, do której zadań należy integracja całej wiedzy pedagogicznej. Spełnienie tego zadania może waloryzować działalność naukową pedagogów ogólnych, gdyż uznanie faktu, że w doświadczanej rzeczywistości badawczej istnieją elementy niezrozumiałe, domagające się ogólności (świętowania), buduje autorytet pedagoga.

8

Granice dyskursywności światopoglądowej współczesnej myśli pedagogicznej

36%

Gara J.

Forum Pedagogiczne

|

2018

|

tom 8

|

nr 1

119-134

EN

The point of reference for the problem outlined in the title are the three inseparable ideas defining the condition of the present and its praxis. They can be described, in general terms, as the ethe of polysemy and cultural pluralism, of democracy and social transparency, and finally of human rights and the empowerment of the individual. These ethe are taken, for the purpose of this work, as defining the boundaries of pedagogical thought as far as it aspires to be considered truly contemporary. Describing some school of thought as contemporary from the point of view of boundaries of its worldview discursivity requires distinguishing two basic ways of understanding what contemporary means. The specific nature of pedagogical thought as one of the cognitive perspectives of general pedagogy is considered in this context, and formal criteria for assessing scientific value of contemporary pedagogical thought are formulated with the above assumptions in mind.

PL

Punktem odniesienia dla tytułowego problemu są trzy nierozłączne idee, określające kondycję współczesności oraz przynależną jej praxis. Umownie można je określić mianem etosów polisemiczności i pluralizmu kulturowego, demokracji i transparentności społecznej, a także praw człowieka i upodmiotowienia statusu jednostki. Owe etosy, zgodnie z przyjętym punktem widzenia, określają nieprzekraczalne granice myśli pedagogicznej, która pretenduje do tego, aby być myślą współczesną. Dookreślanie myśli jako współczesnej z punktu widzenia granic jej dyskursywności światopoglądowej wymaga odróżnienia dwóch podstawowych sposobów rozumienia tego, co współczesne. W tym też kontekście ujęta została swoistość myśli pedagogicznej, traktowanej jako jedna z perspektyw poznawczych pedagogiki ogólnej oraz sformułowane zostały formalne kryteria oceny wartości naukowej współczesnej myśli pedagogicznej.

9

„Podstawy współczesnej pedagogiki” Stefana Kunowskiego jako przykład kreowania pedagogiki ogólnej

36%

Dziaczkowska L.

Forum Pedagogiczne

|

2018

|

tom 8

|

nr 1

59-69

EN

This article is an analysis of Stefan Kunowski’s work Fundamentals of Contemporary Pedagogy from the point of view of its representativeness for general pedagogy. It emphasizes the concept of the author’s theoretical pedagogy by posing questions about the essence and principal content of this concept, attempts to evaluate it in the context of diverse perspectives of general pedagogy and the current challenges in educational reality. In addition, the article confronts the views considering this idea to be a concept of Christian education and a part of religious pedagogy.

PL

Artykuł stanowi analizę rozprawy Stefana Kunowskiego Podstawy współczesnej pedagogiki pod kątem jej reprezentatywności dla pedagogiki ogólnej. Na tym tle uwypukla koncepcję pedagogiki teoretycznej autora, stawiając pytania o istotę i zasadnicze treści tej koncepcji, podejmuje próbę jej oceny w kontekście zróżnicowanych ujęć pedagogiki ogólnej i aktualnych wyzwań rzeczywistości wychowawczej, konfrontuje się również ze stanowiskiem uznającym wskazaną koncepcję za przykład koncepcji wychowania chrześcijańskiego i część pedagogiki religijnej.

10

Pedagogika ogólna a socjologia ogólna

36%

Banaszak S.

Forum Pedagogiczne

|

2018

|

tom 8

|

nr 1

135-146

EN

Pedagogy as a science of human education and sociology as the scientific study of human society are related fields of social sciences. They share a long and rich tradition. Not only did Florian Znaniecki reflect on the two disciplines, but similarly did Emile Durkheim, the father of academic sociology. Similarities apply to theoretical approaches and research fields and contexts. General sociology is simply theoretical sociology, it is an attempt to develop a general theory of society. In the case of pedagogy, the aspirations reach probably a bit further, as they involve some kind of metathought on the processes of education in society, which additionally is endowed with a methodological imperative, as well as reflections on the condition of modern man. The author attempts to analyse the status of both "general" disciplines within the two disciplines of social sciences in terms of similarities and differences. The integration of selected issues is revealed.

PL

Pedagogika, jako nauka o wychowaniu, oraz socjologia, jako nauka o społeczeństwie, to dziedziny pokrewne. Tradycja w tym zakresie jest zresztą długa. Nie tylko Florian Znaniecki uprawiał refleksję w ramach obu dyscyplin, lecz wcześniej podobnie czynił Emile Durkheim, ojciec akademickiej socjologii. Podobieństwa dotyczą ujęć teoretycznych oraz pól i kontekstów badawczych. Socjologia ogólna to socjologia teoretyczna, to próba wypracowania ogólnej teorii społeczeństwa. W przypadku pedagogiki aspiracje sięgają chyba nieco dalej, gdyż obejmują jakiś rodzaj metarefleksji nad procesami wychowania w społeczeństwie, który jest dodatkowo wyposażony w imperatyw metodologiczny, a także rozważania na temat kondycji współczesnego człowieka. Autor próbuje zanalizować status obu „ogólnych” dziedzin występujących w ramach dwóch dyscyplin nauk społecznych w kategoriach podobieństw, różnic, a nawet integracji w ramach wybranych zagadnień.

11

(Kon)teksty dekonsumpcji – systematyczny przegląd literatury

36%

Szyszka K.

Przegląd Pedagogiczny

|

2023

|

nr 2

77-96

EN

Anti-consumer life strategies, which can be described as deconsumption, are now gaining strength. Since the way of consumption affects other areas of life, the social world of deconsumers, characterized by an attitude of responsibility and resistance to the dominant discourses of consumerism, deserves attention. The aim of the research was to conduct a systematic review of research reports devoted to the issue of everyday life in the social world of deconsumers, taking into account methods and theoretical frameworks used by researchers. The analysis of the results led to the emergence of main conceptual categories and indicated a high interest in the issues of relations and negotiations. The phenomenon of deconsumption is becoming an increasingly common field of research in various disciplines of social sciences, but it is insufficiently explored in the context of Poland and other post-Soviet European countries. The educational and upbringing activity of deconsumers is discussed in a marginal way.

PL

Antykonsumpcyjne strategie życiowe, które określić można mianem dekonsumpcji, zyskują obecnie na sile. Jako że sposób konsumpcji wpływa na inne obszary funkcjonowania jednostek, na uwagę zasługuje społeczny świat dekonsumentów, charakteryzujących się postawą odpowiedzialności i oporem wobec dominujących dyskursów konsumeryzmu. Celem badań było przeprowadzenie systematycznego przeglądu raportów badawczych poświęconych zagadnieniu codzienności społecznego świata dekonsumentów, z uwzględnieniem stosowanych przez badaczy metod i ram teoretycznych. Analiza wyników doprowadziła do wyłonienia głównych kategorii pojęciowych oraz wskazała na duże zainteresowanie badawczy zagadnieniami relacji i negocjacji. Zjawisko dekonsumpcji staje się coraz powszechniejszym polem badawczym różnych dyscyplin nauk społecznych, lecz jest niedostatecznie eksplorowane w kontekście Polski i innych postsowieckich krajów Europy. Działalność edukacyjna i wychowawcza dekonsumentów jest omawiana w sposób marginalny.

12

Kolonizacje. Pedagogika krytyczna w okresie transformacji ustrojowej w Polsce (część druga)

36%

Włodarczyk R.

Przegląd Pedagogiczny

|

2023

|

nr 2

9-41

EN

The research problem undertaken, taking the form of a question about the shape and course of the colonization of general pedagogy by critical pedagogy in the period of the political transformation in Poland, has its source in the need to recognize the current dynamics of our pedagogical imagination and also in the need to understand the phenomenon of the differentiation of critical pedagogy developed in individual Polish academic centers. The material prepared in 2017–2019 was divided into two articles. In the first part the reconstructions of individual topics and threads in the field of the critical theory of the Frankfurt school and postmodernism were a introduction to the presentation of the initial picture of the colonization of Polish general pedagogy by critical pedagogy, which process of rooting at the turn of the 1980s and 1990s will be the main issue in the second part. The author focuses on the reception, reaction, course and ways in which critical educational theory took root in the initial phase of its settlement in Polish pedagogy. The research effort made is to provide knowledge useful for further research on the issues raised, for identifying the further fate of individual colonies of critical pedagogy.

PL

Podejmowany problem badawczy, przyjmujący postać pytania o kształt i przebieg kolonizacji pedagogiki ogólnej przez pedagogikę krytyczną w okresie transformacji ustrojowej w Polsce, ma swoje źródło w potrzebie rozpoznania obecnej dynamiki naszej wyobraźni pedagogicznej i zrozumienia fenomenu zróżnicowania pedagogiki krytycznej rozwijanej w poszczególnych rodzimych ośrodkach akademickich. Przygotowany w latach 2017–2019 materiał został podzielony na dwa artykuły. W części pierwszej rekonstrukcje poszczególnych tematów i wątków z zakresu problematyki teorii krytycznej szkoły frankfurckiej czy postmodernizmu stanowiły wprowadzenie do prezentacji wstępnego obrazu kolonizacji polskiej pedagogiki ogólnej przez pedagogikę krytyczną, który to proces zakorzeniania na przełomie lat 80. i 90. ubiegłego wieku stanowi zasadnicze zagadnienie części drugiej. Autor koncentruje uwagę na recepcji, reakcji, przebiegu i sposobach zakorzeniania się krytycznej teorii edukacji na gruncie polskiej pedagogiki w początkowej fazie jej osiedlania. Poczyniony wysiłek badawczy ma dostarczyć wiedzy przydatnej do kolejnych badań podjętej problematyki, rozpoznania dalszych losów poszczególnych kolonii pedagogiki krytycznej, ale również kilku wstępnych ustaleń, które Autor przedstawi w zakończeniu tego artykułu.

13

Badania ewaluacyjne w edukacji jako źródło wiedzy pedagogicznej

36%

Maciejewska M.

Forum Pedagogiczne

|

2018

|

tom 8

|

nr 2

153-165

EN

In debates undertaken in the general pedagogy area, a significant place is occupied by methodological issues related to searching for new possibilities of generating pedagogical knowledge. It is a result of various conditions. Most of all, it is a response to changes that take place in widely defined education and newly posed questions about the usefulness of pedagogical knowledge. It is also an important fragment of creating the discipline’s identity, entering into the dynamic process of its internal changes and development. There are new questions related to the subject’s conceptualisation, new ways of formulating research problems, which requires new methodological solutions. The study presented is meant to be a voice in the debate over situating research defined as applied/practical regarding the needs of pedagogical practice as well as pedagogical theory. Special emphasis was laid on evaluation research in education, which in the author’s opinion generates many possibilities of identifying consequential pedagogical issues.

PL

W debatach podejmowanych w obszarze pedagogiki ogólnej istotne miejsce zajmują kwestie metodologiczne, związane z poszukiwaniem nowych możliwości wytwarzania wiedzy pedagogicznej. Wynika to z kilku przesłanek. Przede wszystkim jest odpowiedzią na zmiany zachodzące w szeroko rozumianej edukacji i stawianych na nowo pytań o użyteczność wiedzy pedagogicznej. Stanowi też istotny fragment budowania tożsamości dyscypliny, wpisujący się w dynamiczny proces jej wewnętrznych zmian i rozwoju. Pojawiają się nowe pytania w obszarze konceptualizacji przedmiotu badań, zarysowywane są również nowe sposoby formułowania problemów badawczych, a to wymaga nowych rozwiązań metodologicznych. Prezentowane opracowanie pomyślane zostało jako głos w dyskusji nad usytuowaniem badań określanych jako praktyczne/stosowane w odniesieniu do pojawiających się potrzeb praktyki i teorii pedagogicznej. Szczególną uwagę zwrócono na badania ewaluacyjne w edukacji, które zdaniem autorki generują wiele możliwości rozpoznawania ważkich kwestii pedagogicznych.

14

Religia i krytyka – koncepcja Jacquesa Ellula w perspektywie pedagogiki ogólnej

32%

Humeniuk M.

Forum Pedagogiczne

|

2018

|

tom 8

|

nr 1

195-212

EN

For general pedagogy, the concept of Jacques Ellul is an important example of solving the tension between religious and critical-emancipation engagement, which are usually involved in the theory of education in a separate way. We are able to give many examples of educational trends or ideologies that are within religious education and that dogmatically defend against criticism, as well as critical education, which in principle distrusts communities that are based on confessional devotion to religious principles and practices. Hence the Ellul’s concept that links christianity and an anarchy, from the perspective of general pedagogy is an important complement to its efforts to create a map of directions and currents of contemporary pedagogy.

PL

Dla pedagogiki ogólnej koncepcja Jacquesa Ellula stanowi ważny przykład rozwiązywania napięcia między zaangażowaniem religijnym a krytyczno-emancypacyjnym, które to zaangażowania zazwyczaj traktowane są w ujęciach teoretycznych rozłącznie. Potrafimy podać wiele przykładów kierunków w pedagogice czy ideologii edukacyjnych, które łączą się z określoną edukacją religijną i które dogmatycznie bronią się przed krytyką, jak również przykłady edukacji krytycznej, której realizatorzy z nieufnością odnoszą się do wspólnot o charakterze konfesyjnym i ich członków oddanych zasadom i praktykom religijnym. Dlatego też koncepcja Ellula, która łączy „anarchię i chrześcijaństwo”, z perspektywy pedagogiki ogólnej stanowi ważne uzupełnienie czynionych przez nią wysiłków tworzenia mapy kierunków i prądów współczesnej pedagogiki.

15

Pedagogika ogólna jako wprowadzenie do humanistyki – hermeneutyka kapitału symbolicznego i odzyskiwanie ciemnych iskier tradycji

32%

Maliszewski K.

Forum Pedagogiczne

|

2018

|

tom 8

|

nr 1

71-80

EN

General pedagogy as a place for the formulation of basic pedagogical thought is not a closed field with a specific subject, but a point of view that defines what is important in all subdisciplines of pedagogy and in educational practice. The task of such general pedagogy is to introduce the whole educational field into the crucial debates of the humanities – this means getting delivery of contexts to (re)define what is pedagogical. And since the humanities are largely a hermeneutic work over tradition, general pedagogy appears as a perspective of concern for the traditions of pedagogics. This text puts the issue of the general pedagogy in this way, trying to answer the question of what is and what is not a productive concern for tradition.

PL

Pedagogika ogólna jako miejsce formułowania podstawowej myśli pedagogicznej nie stanowi zamkniętego pola o określonej tematyce, ale punkt widzenia określający to, co istotne we wszystkich subdyscyplinach pedagogiki oraz w praktyce wychowawczej. Zadaniem tak pomyślanej pedagogiki ogólnej jest wprowadzanie całej dziedziny w newralgiczne debaty humanistyki – dostarczanie kontekstów do nieustannego (re)definiowania tego, co pedagogiczne. A ponieważ humanistyka to w dużej mierze hermeneutyczna „praca w tradycji”, pedagogika ogólna jawi się jako perspektywa troski o tradycje pedagogiki. Niniejszy tekst tak właśnie lokuje pedagogikę ogólną, starając się jednocześnie odpowiedzieć na pytanie, czym jest, a czym nie jest produktywna troska o tradycję.