Transformacja, z jaką mamy obecnie do czynienia w gospodarce światowej, jest bezprecedensowa. Polityczne, ekonomiczne, a przede wszystkim technologiczne zmiany powodują dalekosiężne konsekwencje dla współczesnego środowiska międzynarodowego biznesu. Firmy stawiające czoła gospodarce światowej mierzą się z nowymi wyzwaniami i zagrożeniami, jak również z niezwykłymi szansami. Jednak wiele z nich funkcjonuje w warunkach ograniczonych zasobów. Jedną z metod na przezwyciężenie tego problemu jest współpraca pomiędzy przedsiębiorstwami oraz innymi podmiotami środowiska biznesowego. Dobrym przykładem tego typu działań jest klaster. Stanowi on swego rodzaju nowy sposób uzyskiwania przewagi konkurencyjnej na rynku międzynarodowym. Jego członkowie mogą pozyskiwać wiedzę, korzystać z wzajemnych doświadczeń i dzielić się między sobą własnymi zasobami. Celem niniejszego artykułu jest pokazanie, w jaki sposób członkostwo firmy w klastrze może przyczynić się do wzrostu jej internacjonalizacji. Praca składa się z trzech głównych części. Pierwsza z nich ukazuje różne podejścia do internacjonalizacji przedsiębiorstw. Druga część jest poświęcona klastrom. Au-tor prezentuje definicję klastrów, ich wspólne cechy oraz koncepcję potrójnej helisy. Ostatnia część zawiera opis szerokiego spektrum działań służących wspieraniu internacjonalizacji wśród członków klastrów.
The aim of the article is to determine the specificity of the internationalization of enterprises operating in the sharing economy model against the background of traditional forms of foreign expansion. A research of the literature, has identified over 700 business models in this economy, with a very diversified level of internationalization. The main direction of expansion are the emerging markets. Enterprises in the sharing economy model, especially international corporations, look at foreign markets in the same way as at the specificity of their business – access is more important than ownership.
PL
Celem artykułu jest scharakteryzowanie internacjonalizacji przedsiębiorstw działających w modelu sharing economy na tle tradycyjnych form ekspansji zagranicznej. Badania literaturowe pozwalają zidentyfikować ponad 700 modeli biznesu funkcjonujących w tej gospodarce, o bardzo zróżnicowanym poziomie internacjonalizacji, dla których głównym kierunkiem ekspansji są rynki wschodzące. Przedsiębiorstwa w modelu sharing economy, a zwłaszcza korporacje międzynarodowe, na zagraniczne rynki patrzą w taki sam sposób, jak na specyfikę swojej działalności – dostęp ważniejszy jest niż własność.
Przemiany dokonujące się po 1989 roku oraz akcesja do Unii Europejskiej uruchomiły i zdynamizowały procesy umiędzynarodowienia zarówno polskiej gospodarki, jak i podmiotów działających w jej ramach. W pierwszej części artykuł przedstawia ogólne rozważania związane z internacjonalizacją działania, motywami, jakimi kierują się inwestorzy, oraz charakterystykę różnych form ekspansji na rynki zagraniczne. Zasadniczym celem drugiej części artykułu było przedstawienie diagnozy wybranych form aktywności polskich przedsiębiorstw na rynkach zagranicznych, takich jak: eksport, franchsing i bezpośrednie inwestycje zagraniczne. W artykule zastosowano metodę krytycznej analizy piśmiennictwa i wykorzystano różne zestawienia zawierające dane statystyczne takich instytucji, jak: Główny Urząd Statystyczny, NBP i UNCTAD.
EN
The transformation which took place after 1989 and the accession to the European Union provided a boost to the internationalization of the Polish economy and individual business companies. The first part of this paper presents general considerations associated with internationalization activities, the motives which guide investors, and the characteristics of different forms of expansion into foreign markets. The main purpose of the second part of the paper is to offer a diagnosis of selected forms of activity of Polish companies on foreign markets, such as export, franchising, and direct foreign investment. The paper uses the method of critical literary analysis and bases on a variety of statistical data from such institutions as: Central Statistical Office of Poland, NBP, and UNCTAD.
Expansion to foreign markets by Polish trade and mixed enterprises has been developing gradually but it reveals enterprises' weaknesses in business operation in foreign markets. In his article, the author analyses both the very process of creating the strategies for expansion to foreign markets and implementation thereof, choosing for that analysis the examples of major enterprises operating in branch markets: for: foods, clothes, footwear, furniture and other goods for flats and houses, sport and tourist goods, luxury goods as well as fuels and automotive-industry products. The results of analysis point out to the fact that the majority of companies choose the simplest strategy for expansion based on ethnocentric orientation (conveying domestic experience to the markets being close to Poland in geographical and cultural terms); only in few cases, that expansion leads to a poly centric (multi-national), geocentric (global) or transnational orientation.
RU
Зарубежная зкспансия польских торговых предприятий и предприятий сметанного типа развивается постепенно, но она выявляет слабые стороны предприятий в осуществлении бизнеса на зарубежных рынках. В статье автор проводит анализ как самого процесса формулировки стратегий зарубежной зкспансии, так и их осуществления, подбирая для зтого анализа примеры значимых предприятий, осуществляющих свою деятельность на отраслевых рынках: продуктов питання, одежды, обуви, мебели и других предметов оснащення жилища, спортивно- туристических товаров, предметов роскоши, а также топлива и предметов моторизации. Результаты анализа указывают на выбор большинством фирм самой простой стратегии зкспансии, основанной на зтноцентрической ориентировке (которая отечественньш опыт переносит на рынки, близкие Польше c географической и культурной точки зрения); только в единичных случаях зкспансия направвлена на полицентрическую (многонациональную), геоцентрическую (глобальную) или транснациональную ориентировку.
The goal of this study was to assess the impact of the internationalization on the performance of companies in Poland. This paper adds value to the existing research in three areas. Firstly, it tests the hypotheses of a linear, U-shaped and S-shaped relationship between internationalization and company performance as well as shed additional light on this relationship. Secondly, it verifies the mentioned relationship using data for companies listed at the Warsaw Stock Exchange which are still in most cases on early stage of internationalization. Thirdly, the paper contributes to the discussion about the role of corporate structures in economic development of post-transition economies. The results of our study confirmed that there is the S-shaped relationship between multinationality and performance, however, the precise shape of S-curve obtained in our analysis is different that presented in similar studies.
PL
Celem niniejszego rozdziału jest dokonanie oceny wpływu umiędzynarodowienia przedsiębiorstw na ich rentowność, a także podjęcie próby odpowiedzi na pytanie jak umiędzynarodowienie wpływa na polskie przedsiębiorstwa. Wyniki przeprowadzonych badań potwierdzają S-kształtną zależność pomiędzy badanymi zmiennymi, co jest zbieżne z wynikami innych badań poświęconych temu zagadnieniu, jednakże kształt otrzymanej krzywej jest odmienny niż w dostępnej literaturze poświęconej temu zagadnieniu.
Ekspansja na rynki zagraniczne to kluczowy element rozwoju przedsiębiorstw. Przedsiębiorstwa typu latecomer wchodzą na rynki międzynarodowe w sposób odmienny niż globalne korporacje wywodzące z się z rynków najbardziej rozwiniętych. Ponieważ przedsiębiorstwa te posiadają ograniczone zasoby brakuje im tradycyjnie pojmowanych przewag konkurencyjnych. Wejście na rynek globalny rynek jest więc dla nich dużym wyzwaniem i bez odpowiedniej strategii oraz umiejętności kompensowania sobie czynników ograniczających ich rozwój, nie są one w stanie konkurować z podmiotami już obecnymi w danej branży. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie charakterystyki oraz dokonanie oceny specyfiki procesu internacjonalizacji przedsiębiorstw ,,późno wchodzących’’ na rynki międzynarodowe w kontekście głównych nurtów w teorii umiędzynarodowienia. Artykuł jest oparty, zarówno na przeglądzie literatury, jak również na wynikach badań empirycznych przeprowadzonych na spółkach notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie posiadających bezpośrednie inwestycje zagraniczne.
EN
Expansion into foreign markets is the key stage of company’s development. Latecomers entering the international markets in a different way than global corporations derived from the most developed markets. These companies have limited resources, which means that they lack the traditionaly perceived competitive advantages. They will not be able to compete with existing competitors in the industry without a proper strategy and ability to compensate the factors restraining their development. The purpose of this article is to present the characteristics of latecomers and to the specificity their process of internationalization in the light of the major trends in the theory of internationalization.
W artykule przedstawiono aktualne tendencje w kształtowaniu się bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ), traktowanych jako najbardziej zaawansowana forma internacjonalizacji przedsiębiorstwa, tj. wymagająca największego zaangażowania zasobów i umiejętności w zmiennym oraz złożonym otoczeniu międzynarodowym. Na podstawie źródeł informacji publikowanych przez Konferencję Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju (UNCTAD) przeanalizowano wielkość, dynamikę i strukturę przepływów BIZ w gospodarce światowej. Wzrost znaczenia krajów rozwijających się i przedsiębiorstw z nich pochodzących w globalnych przepływach BIZ powoduje, że zmienia się tradycyjne postrzeganie BIZ jako formy międzynarodowych przepływów kapitałowych, które są dokonywane przede wszystkim w grupie krajów rozwiniętych.
EN
The article presents the current trends in the development of the foreign direct investment (FDI), treated as the most advanced form of internationalization of the company, i.e. requiring the greatest commitment of resources and skills in a changing and complex international environment. On the basis of sources of information published by the United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD), the size, dynamics and structure of international flows of direct investment were analysed. Companies established in developing countries and such countries themselves are becoming more and more important in global FDI flows, which causes changes to the traditional perception of FDI as a form of international capital flows, which are made primarily in the group of developed countries.