Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Kam sahá hranice našich morálních ohledů?

100%

Skýbová M.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2012

|

tom 60

|

nr 3

421-430

EN

This article focuses on the question, in the area of ecological ethics, of how to determine the bounds of our moral considerations. Although anthropocentrism does provide possibilities for the proper founding of a justification for the protection of nature, the author finds a greater number of non-anthropocentric approaches which assume that our moral considerations should be extended to non-human creatures for their own sake. Among the non-anthropocentrically oriented philosophers there is no consensus on the question of what should be included in those considerations – whether it is that which is susceptible of suffering (P. Singer), or that which has interests (R. Attfield), or that which has the good or its own value (P. Taylor). Thus the bounds of moral considerations are extended from man, first to the higher forms of animals, then to all life. In the second part of the article the author, using the example of the last man (R. Routley and R. Attfield), calls into question the appropriateness of seeking a distinguishing criterion for moral considerations. Ecological ethics, however, present a certain basis for socio-political praxis and for the aims which the criterion of life and the moral principle of respect to all life reveal as most appropriate.

CS

Příspěvek je zaměřen na otázku z oblasti ekologické etiky, jak stanovit hranici našich morálních ohledů. Ačkoliv antropocentrismus přináší možnosti založení dobře odůvodněné ochrany přírody, autorka si všímá více neantropocentrických přístupů, u nichž existuje předpoklad, že morální ohledy bychom měli brát na mimolidské tvory kvůli nim samým. Mezi neantropocentricky orientovanými filosofy panuje neshoda v otázce, co do těchto ohledů má spadat – zda to, co je schopno trpět (P. Singer), či to, co má zájmy (R. Attfield), dobro nebo vlastní hodnotu (P. Taylor). Tak se hranice morálních ohledů rozšiřuje od člověka přes vyšší druhy zvířat až ke všemu životu. Ve druhé části příspěvku autorka na příkladu posledního člověka (R. Routley a R. Attfield) zpochybňuje vhodnost hledání rozlišujícího kritéria pro morální ohledy. Ekologická etika však představuje určitý základ pro společensko-politickou praxi a pro tyto účely se kritérium života a morální princip úcty ke všemu životu jeví jako nejvhodnější.

2

Professional Ethics as an Important Part of Engineer Training in Technical Higher Education Institutions

38%

Lapuzina O. , Lisachuk L. , Romanov Y.

The New Educational Review

|

2018

|

tom 54

110-121

EN

This article underscores the importance of professional ethics studies for future engineers in a modern education system. The purpose of the research was to show how university teachers could help future engineers acquire their skills in techno ethics, ecological ethics, computer ethics skills, etc., by teaching an interactive course “Professional Ethics for Engineers”. The research was conducted using data obtained from 418 university students and 88 engineers. The results of the completion of the course made it possible to conclude that the case study method would become an effective tool to form future engineers’ professional needs, interests, opinions, life values, and positive world outlook.

3

Destructive activity in an ecological ethics of co-creation

38%

Ott T. J.

Studia Philosophiae Christianae

|

2020

|

tom 56

|

nr 3

73-99

EN

A Christian worldview entreats humans to live in ethical relationship with the natural world; our current ecological crisis makes that call of crucial and immediate importance. If humans, and Christians in particular, are to adequately participate in care for creation, then we must proceed with both ecological and theological knowledge about the natural world. In both scientific and theological analyses, we uncover not only creative processes of growth, but elements of chaos and destruction. The carbon cycle, food webs, and evolution are examples of where the earth’s survival depends upon destructive processes. In parallel fashion, God’s activity in Scripture also entails chaos and destructive activity, such as the flood in Genesis, the wisdom of the Book of Job, and Paul’s reflection on creation in Romans. This article argues that humans, called to be co-creators with God, thus need to integrate destructive activity into our framework of what it means to “co-create,” thereby participation in creation in a more holistic manner. Far from unleashing unrestricted destruction on the world, such a framework offers ethical guidelines for destroying and creating in ways that support the overall flourishing of the natural world. -------------- Received: 12/04/2020. Reviewed: 29/05/2020. Accepted: 20/06/2020

4

Problemy społeczne gospodarki odpadami

38%

Sobczyk W. , Kowalska A.

Inżynieria Mineralna

|

2020

|

tom no. 1, vol. 1

61--64

PL

Odpady stanowią problem w skali lokalnej i globalnej. Ich masa jest niemalże równa masie produkowanych przez człowieka towarów. Rośnie również ich różnorodność. W pracy wykorzystano metody studiów literaturowych oraz dokumentacyjną. Wskazano na niebezpieczeństwo pozbywania się odpadów problematycznych w strumieniu odpadów komunalnych. Bogaty materiał faktograficzny wykazał, że problem braku kultury ekologicznej dotyczy nie tylko Polaków, ale także społeczeństw innych krajów. Zaśmiecone ulice, skwery, parkingi, przystanki to powszechny widok dosłownie wszędzie. Jak temu zaradzić? Sposobem najprostszym, a jednocześnie najtrudniejszym, jest edukacja ekologiczna społeczeństwa. Do wszystkich grup wiekowych kierowane są kampanie edukacyjne dotyczące zasad segregacji odpadów, lokalizacji punktów selektywnej zbiórki odpadów, problematyki odpadów niebezpiecznych. Najwyższy czas wyzbyć się cech ignorancji ekologicznej. Nie czyńmy Ziemi tego, co nam jest niemiłe.

EN

Waste is a problem on a local and global scale. Their mass is almost equal to the mass of man-made goods. Their diversity is also growing. The work uses literature and documentary methods. The danger of getting rid of problematic waste in the municipal waste stream was pointed out. Rich factographic material has shown that the problem of the lack of ecological culture applies not only to Poles, but also the societies of other countries. Littered streets, squares, parking lots, stops are a common sight everywhere. How do we fix this? The ecological education of society is the most simple and the most difficult method. Educational campaigns concerning the rules of waste segregation, location of selective waste collection points, and hazardous waste issues are addressed to all age groups. It’s time to get rid of the features of ecological ignorance. Do not let us do the Earth, what is unpleasant to us.

5

Ecological ethics. Values and norms in local rural communities

32%

Włodzimierz K. , Jan S.

Journal of Agribusiness and Rural Development

|

2016

|

nr 1(39)

69-78

EN

An important role in sustainable rural development, involving economy, local communities and nature, should be played by ethics. This paper presents a theoretical and empirical characterization of basic problems of ecological ethics. First and foremost, the study characterizes the philosophical fundamentals of this ethics, with emphasis on ontological and anthropological views of selected thinkers. A universal concept of ecological ethics was proposed, containing values and moral norms that point to realization of this concept. Furthermore, the paper emphasizes empirical aspects of ecological ethics which manifest themselves in the awareness of inhabitants of rural areas. With respect to this topic, we presented selected results of the empirical survey carried out in rural areas in Poland by the Ministry of Agriculture and Rural Development. The presentation of these results was preceded by a short discussion about relationships between ecological ethics and market economy ethics. The paper is based on the analysis of the related literature, legal documents and results of empirical surveys.

PL

W zrównoważonym rozwoju obszarów wiejskich, obejmującym gospodarkę, społeczności lokalne i przyrodę, istotną rolę powinna spełniać etyka. W artykule przedstawiamy teoretyczną i empiryczną charakterystykę podstawowych zagadnień etyki ekologicznej. W pierwszej kolejności scharakteryzowano jej fi lozofi czne podstawy, zwracając uwagę na poglądy ontologiczne i antropologiczne wybranych myślicieli. Zaproponowano uniwersalną koncepcję etyki ekologicznej, w której zawarte zostały odpowiednie wartości oraz normy moralne, wskazujące na ich realizację. W dalszej kolejności zwrócono uwagę na empiryczną stronę etyki ekologicznej, która przejawia się w świadomości mieszkańców wsi. Przedstawione zostały wybrane wyniki badań empirycznych na ten temat, przeprowadzonych na polskiej wsi przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Wyniki te poprzedza krótka dyskusja poświęcona relacjom etyki ekologicznej z etyką gospodarki rynkowej. Artykuł powstał na bazie analizy odpowiedniej literatury przedmiotu, dokumentów urzędowych oraz rezultatów badań empirycznych.

6

Is Shame Morally Relevant to Ecological Ethics?

32%

Klimková A.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2023

|

tom 21

|

nr 2

5-13

PL

W ostatnich latach, w filozofii i filozofii moralności, można zaobserwować odrodzenie się zainteresowania zagadnieniem wstydu. Niniejszy artykuł dokonuje analizy pojęcia wstydu rozumianego jako emocja moralna we współczesnym dyskursie moralno-filozoficznym i środowiskowym. Artykuł stawia pytania o konteksty w jakich pojęcie wstydu było do tej pory badane oraz o to, które z tych kontekstów wydają się być kluczowe dla etyki i etyki stosowanej. W artykule autorka odnosi się do koncepcji wstydu środowiskowego Sarah E. Fredericks (2021) i podejmuje próbę odpowiedzi na następujące pytania: czy wstyd ma/może mieć istotne znaczenie etyczne dla kształtowania naszych postaw wobec środowiska? Czy wstyd jest moralnie istotny dla etyki ekologicznej? Czy doświadczenie wstydu może wpłynąć na nasz osąd moralny, podejmowanie decyzji i działanie dotyczące relacji człowiek-natura? Pomimo różnic w pojmowaniu wstydu jako emocji samoświadomej lub jako emocji społecznej, w artykule autorka dowodzi, że wstyd środowiskowy może pełnić ważną funkcję prewencyjną, a także mieć moc wpływania na nasze przekonania i postawy moralne.

EN

In recent years, we have seen a resurgence of the topic of shame in philosophy and moral philosophy. The paper analyses shame as a moral emotion in contemporary moral-philosophical and environmental discourse. Questions are articulated, in which different contexts shame has already been studied and which of them appear to be crucial for ethics and applied ethics? In the article, the author addresses the concept of environmental shame by Sarah E. Fredericks (2021) and considers the questions: is/can shame be ethically relevant for the cultivation of our attitudes in relation to the environment? Is Shame morally relevant to Ecological Ethics? Can the experience of shame affect our moral judgement, decision-making and action regarding the man-nature relationship? Despite the differences in the understanding of shame as a self-conscious emotion or as a social emotion, in the paper the author argues that environmental shame can have an important preventive function as well as a transformative power for the cultivation of our moral beliefs and attitudes.

7

Anthropomorphizing Nature as a Tool for Environmental Education. Opinions of Pedagogy Students in the Context of Represented Environmental Ethics

32%

Kozłowska A. , Czapla M.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2023

|

tom 21

|

nr 3

55-68

PL

Celem badania było sprawdzenie opinii studentów pedagogiki na temat wykorzystania antropomorfizacji przyrody do rozwijania wiedzy i zachowań proekologicznych w kontekście ich własnych orientacji w zakresie etyki środowiskowej. Jako metodę zbierania materiału, wykorzystano ankietę on-line. Próbę badawczą stanowiło N=221 studentek i studentów pedagogiki z Poznania (Polska), z czego 97% stanowiły kobiety. Opinii studentów na temat wykorzystania antropomorfizmu przyrody w edukacji ekologicznej analizowano za przeprowadzono za pomocą statystyk opisowych. Aby poznać orientacje respondentów w zakresie etyki środowiskowej, zastosowano analizę treści; analizowanymi tekstami były odpowiedzi na pytania otwarte. Klucz do analizy zbudowano w oparciu o kategorie etyki środowiskowej i zastosowano z góry narzucone, wyprowadzone z teorii kategorie analizy (antropocentryzm, biocentryzm). Wyniki pokazały, że w opinii większości respondentów, antropomorfizacja przyrody pomaga w rozwoju zachowań proekologicznych (62,4%) i wiedzy (55,8%). W odpowiedziach na pytania otwarte, większość (63,8%) prezentowała postawy antropocentryczne; 27,5% odpowiedzi było biocentrycznych, a 8,8% - mieszanych eklektycznych. Na poziomie deklaracji, respondenci popierali biocentryczne normy środowiskowe; ich uzasadnienia okazały jednak w większości antropocentryczne (63,2%). Wnioski: Studenci pedagogiki, choć popierają normy biocentryczne, uważają, że antropomorfizacja przyrody będzie właściwym narzędziem edukacji ekologicznej, a w swoich uzasadnieniach używają argumentów antropocentrycznych. W swojej przyszłej praktyce pedagogicznej będą raczej rozwijać u dzieci orientacje antropocentryczne, budując pozytywne postawy wobec przyrody na (fałszywej) wierze w podobieństwa ludzkich i pozaludzkich organizmów żywych, zamiast uznawać ich "inność" i wewnętrzną wartość.

EN

The purpose of the study was to check pedagogy students’ opinions on using anthropomorphizing nature for the development of pro-environmental knowledge and behaviour in the context of their own environmental ethics orientations. An online survey for university pedagogy students from Poznan, Poland, was conducted. N=221 respondents, of whom 97% were women, filled out the questionnaires. Descriptive statistics were used for closed questions on students’ opinions about using anthropomorphizing nature for environmental education. To find out the respondents’ environmental ethics orientations, content analysis of answers to open questions was used, applying theory-based categories of environmental orientations derived from environmental ethics (anthropocentrism, biocentrism). The findings revealed that the majority of students believe that anthropomorphism of nature helps in the development of pro-environmental behaviour (62.4%) and knowledge (55.8%). In justification, most (63.8%) presented anthropocentric attitudes; 27.5% of answers were biocentric, and 8.8% - mixed eclectic. According to the other questions the respondents supported biocentric environmental norms. Their justifications, however, again revealed mostly anthropocentric motivations 63.2%. Conclusion: Pedagogy students, although they support biocentric norms, believe that anthropomorphism of nature will be the right tool for environmental education, and use anthropocentric arguments in their justifications. In their future pedagogical practice, they will rather develop anthropocentric orientations in children, building positive attitudes towards nature on (false) belief in similarities of human and non-human living organisms, instead of recognition of their “otherness” and intrinsic value.

8

Etyka ekologiczna na lekcjach polskiego

32%

Budrewicz Z.

Polonistyka. Innowacje

|

2023

|

nr 17

17-30

EN

The aim of the article is to justify the role of literature in shaping man’s attitudes towards nature in Polish studies, and to present these issues on the basis of representative interpretations of poetry. Such objectives stem from the social needs of the changes of man’s destructive behavior, as well as from the systemic absence of these problems in Polish studies. It makes use of literature which I perceive as a particularly sensitive tool which enables us to redefine the attitudes which are shaped by culture. The theoretical part of the article discusses biocentric concepts. They challenge the anthropocentric position of human communities in biosphere, and they are based on the ethics of ecology (ecoethics), meaning observations of systemic relations between man and nature. Ecoethics is not a synonym for ecology, a morally neutral area of science which deals with relations between organisms and nature. In the second part of the article, I depict some examples of interpretations of literary works according to the rules which emerged in research on directions of ethics of ecology (selected poems by J. Przyboś, J. Podsiadło, M. Świetlicki, L.A. Moczulski). The works which appeal to sensual experiences are particularly important. Experiencing beauty seems to play an exceptional role in evoking the readers’ imaginary experiences. Aesthetic influence intensifies ethical influence of literature and other works of culture, including the need to protect nature. It incorporates their ecoethical senses. As a result, a reconciliation between man’s civilisation aspirations and a friendly coexistence in nature does not have to mean utopian aspirations.

PL

Celem artykułu jest uzasadnienie roli literatury w kształtowaniu postaw człowieka wobec przyrody w edukacji polonistycznej oraz zilustrowanie tej problematyki reprezentatywnymi interpretacjami utworów poetyckich. Cele te wynikają ze społecznych potrzeb przemian destrukcyjnych zachowań człowieka, a także z systemowej nieobecności tych zadań w polonistyce. Dysponuje ona wyjątkowo czułym narzędziem przewartościowywania postaw ukształtowanych kulturowo, czyli literaturą. W części teoretycznej artykułu omówiono koncepcje biocentryczne. Kwestionują one antropocentryczną pozycję wspólnot ludzkich w biosferze i opierają się na etyce ekologii (ekoetyce), czyli obserwacjach systemowych relacji między nim a środowiskiem. Ekoetyka nie jest synonimem ekologii, neutralnej moralnie dziedziny nauki, badającej powiązania między organizmami a środowiskiem. W części drugiej artykułu pokazane zostały przykłady praktyk interpretacyjnych dzieł literackich zgodnie z regułami wyodrębnianych w badaniach kierunków etyki ekologii (wybranych wierszach np. J. Przybosia, J. Podsiadły, M. Świetlickiego oraz poezji z motywem zadomowienia L.A. Moczulskiego). Ważną rolę pełnią teksty literackie, „odwołujące się” do zapamiętanych doświadczeń sensualnych. Szczególne znaczenie w wywoływaniu doświadczeń wyobrażonych czytelnika przypisuje się przeżyciom piękna. Wpływ estetyczny wzmacnia oddziaływanie etyczne literatury i innych dzieł kultury, w tym potrzebę chronienia przyrody. Interioryzuje ich ekoetyczne sensy i sprawia, że godzenie cywilizacyjnych aspiracji człowieka z przyjaznym współistnieniem w środowisku przyrodniczym nie musi oznaczać dążeń utopijnych.