Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Kategoria toposu w lingwistycznej analizie dyskursu na przykładzie badań polskiego i niemieckiego dyskursu migracyjnego

100%

Smykała M.

|

nr 15

465-496

PL

Celem niniejszego opracowania jest refleksja nad wykorzystaniem kategorii toposu w lingwistycznej analizie dyskursu. Obejmuje ono rozważania nad sposobami konceptualizacji pojęcia topos i jego operacjonalizacją w lingwistycznej analizie dyskursu, odwołuje się przy tym do niemiecko- i polskojęzycznych badań wykorzystujących tę kategorię do analizy dyskursu migracyjnego. Mimo różnych sposobów konceptualizacji, zarówno dawniej, jak i współcześnie, toposy są ważnym instrumentem analizy argumentacji w badaniach niemieckojęzycznych oraz w polskojęzycznych pracach z zakresu językoznawstwa kontrastywnego, socjologii, (krytycznej) analizy dyskursu.

2

Sprachliche Resilienzstrategien von Unternehmen – ein Plädoyer für eine text- und diskurslinguistische Perspektivenerweiterung

100%

Kreuz C. D.

|

nr 9

99-114

PL

Niniejszy artykuł o charakterze teoretycznym opowiada się za takim poszerzeniem perspektywy lingwistyki tekstu i dyskursu, aby w jej ramach ująć specyficzne cechy i fenomeny zewnętrznej pisemnej komunikacji przedsiębiorstw w szczególnych warunkach produkcyjnych. Rozważaniom poddano komunikację w przedsiębiorstwach w czasie przypisywanego im przez nie same lub przez innych czy też odczuwanego zagrożenia ich funkcjonowania, istnienia oraz w innych sytuacjach kryzysowych. W celu gruntownego ujęcia tematu w badaniu posłużono się koncepcją rezyliencji jako perspektywą procesualną w ramach analizy tekstologicznej i dyskursologicznej użytych strategii językowych.

3

Semantische Schwankungen oder neue Konzepte des Integrationsbegriffs? Am Beispiel der medialen Integrationsdebatte 2006–2016 in Deutschland

100%

Kujawa I.

|

2017

|

nr 10

169-187

PL

Przedmiotem artykułu jest dyskurs integracyjny toczący się w Niemczech od dziesięcioleci z różnym natężeniem uzależnionym, od determinujących go wydarzeń politycznych. Kluczowe dla badanego dyskursu są pojęcia integracji, multikulturalizmu oraz asymilacji, których analiza ma na celu wykazanie wahań semantycznych oraz ostatecznej zmiany ich znaczenia, co w wyraźny sposób kształtuje dyskursywny obraz świata.

4

Trudna misja czy ucieczka z tonącego okrętu? Dyskusja wokół wyboru Donalda Tuska na przewodniczącego Rady Europejskiej

75%

Ciołkiewicz P.

|

tom 4. Rozważania o kulturze politycznej. Marcin Kotras, Ewa Migaczewska (red.)

124-145

PL

Wybór Donalda Tuska na przewodniczącego Rady Europejskiej wywołał w Polsce kolejną żarliwą, ogólnonarodową debatę. Z jednej strony odezwały się głosy mówiące o sukcesie premiera, z drugiej natomiast dało się słyszeć komentarze zgodnie, z którymi mamy tu do czynienia z tchórzliwą ucieczką od odpowiedzialności. Samego Donalda Tuska przedstawiano albo jako męża stanu, dla którego nowe stanowisko jest ukoronowaniem wspaniałej kariery, albo jako skompromitowanego polityka, który unika politycznej odpowiedzialności godząc się na lukratywne, ale mało istotne stanowisko polityczne. Autor artykułu podejmuje próbę analizy tej debaty wykorzystując jako teoretyczny układ odniesienia koncepcję metody dokumentarnej Harolda Garfinkla oraz kategorie analityczne zaczerpnięte z analizy dyskursu.

EN

Election of Donald Tusk as President of the European Council has elicited another vehement, nationwide debate in Poland. During this discussion two opposite points of view have been presented. Representatives of the first of them, have claimed that this election should be interpreted as a huge success of prime minister, whereas supporters of the second perspective have argued that it is just cowardly escape from responsibility. In consequence Donald Tusk has been presented both, as a statesman for whom this election is culmination of brilliant career, and as a compromised politician, who accepted lucrative but extremely unimportant job. The author attempts to analyse this debate using Harold Garfinkel’s conception of the documentary method and categories taken from discourse analysis as a theoretical framework.

5

“BYCIE OFIARĄ” JAKO STRATEGIA W DYSKURSACH O PRZESZŁOŚCI

75%

Mamul N. , Krakowiak T. , Łódzki U. , Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Skierniewicach

|

2008

|

tom 33

PL

Artykuł podejmuje próbę wyjaśnienia jednego z aspektów mechanizmu aktywizowania przeszłości określonych zbiorowości ludzkich ze względu na problemy teraźniejszości i, co za tym idzie, angażowania przeszłości w teraźniejszość i, konsekwentnie, przyszłość. Dwie części artykułu odnoszą się do odmiennych gatunkowo wypowiedzi usytuowanych w odmiennych kontekstach sytuacyjnych, politycznych, społeczno-kulturowych, a być może nawet cywilizacyjnych. Pierwsza część artykułu koncentruje się na wybranych fragmentach wywiadów narracyjnych przeprowadzonych z mieszkańcami Białorusi. Przedmiotem analizy zawartej w drugiej części artykułu są wypowiedzi poselskie wybrane z debat toczących się w polskim sejmie w okresie bezpośrednio poprzedzającym akcesję Polski do Unii Europejskiej. Analizowane w artykule wypowiedzi powiązane są ze sobą poprzez wykorzystanie specyficznej strategii dyskursu, polegającej na przedstawianiu grupy MY jako ofiary innych grup, a także społecznych i historycznych procesów. „Bycie ofiarą” jest przy tym używane jako szczególny rodzaj zasobu, element symbolicznego kapitału, który wykorzystany instrumentalnie pozwala na wywieranie nacisków i prowadzenie symbolicznej walki mającej na celu narzucenie pewnej wizji rzeczywistości i osiągnięcie politycznych korzyści. Na Europie ciąży – w naszym przekonaniu - problem przezwyciężania „nieprzezwyciężonej przeszłości”. Nie można usprawiedliwić teraźniejszości pokazując krzywdy i winy tkwiące w przeszłości. Źródła zróżnicowania (również ekonomicznego) naszego kontynentu tkwią w odległej często przeszłości. Do współczesności przenoszą się jako formy potocznej wiedzy o świecie i o nas. Przebaczenie przynależy, jak pisze Ricoeur, do ekonomi daru i wykracza poza zasadę wzajemności obecną w modelu tłumaczenia i wymiany pamięci. Jest jednak jedynym sposobem „przerwania długu” bez popadania w historyczną amnezję.

6

Logiki dyskursów

71%

Awdiejew A.

|

nr 2

11-20

EN

The main thesis presented in the article is a claim that different kinds of communications have different purport bases and different interpretations mechanisms. There is one initial universal logic, that helps human to rationalize all processes of analysis of reality, categorise it and to find causal links. On the other hand it don`t allows to interpret effectively and understand massages in all complicated communication situations and in each specialist discourse. In practice, it is needed to learn a participation in different kinds of communication (discourses). General human`s initial logic predispositions are not enough to effectively communicate in each of this discourses.

PL

Główną tezą przedstawioną w artykule jest twierdzenie, że różne rodzaje komunikacji mają różne bazy odniesienia sensu i różne mechanizmy interpretacyjne, które pozwalają na osiągnięcie stanu rozumienia w odpowiednim rodzaju komunikacji. Można przyjąć, że istnieje jedna początkowa uniwersalna logika, pozwalająca na racjonalizację całego procesu analizy rzeczywistości przez człowieka, jej kategoryzację i ustalenie związków przyczynowo-skutkowych, lecz nie pozwala ona na skuteczną interpretację i rozumienie przekazów we wszystkich złożonych sytuacjach komunikacyjnych i w każdym wyspecjalizowanym dyskursie. Jak pokazuje praktyka, uczestnictwa w różnych rodzajach komunikacji (dyskursach) trzeba się uczyć i wstępne predyspozycje logiczne każdego człowieka nie wydają się wystarczające, by od razu skutecznie w nich komunikować.

7

DEFINITION AS A GENRE IN THREE LEGAL SYSTEMS: A COMPARATIVE ANALYSIS

71%

Vecchiato V.

|

tom 44

65-92

EN

This paper aims at comparing the definition of ‘trademark’ in three different legal systems – EU law, international law and US common law – in order to identify the discoursal, generic and textual characteristics of definition as a genre. The selected corpus of analysis is made up of three definitions from EU Regulation 2017/1001, WTO Agreement on Trade-Related aspects of Intellectual Property Rights (TRIPS) and US Lanham Act (sec.45) and of several US cases from 1926 to 2019. The theoretical framework within which the analysis is carried out is the seminal work on definition as carried out by Richard Robinson (1954) and Harris and Hutton (2007). The approach is mainly linguistic, though a historical excursus on the concept of definition is provided as a necessary introductory premise. The findings support the theory that considers EU legal texts as a different genre (Robertson 2012) characterised by a hybrid style (Robertson 2010) further emphasised in the definitional sections here analysed where EU term formation and definition result text-driven (Šarčević 2016). EU legal texts in their English version originate from the dynamic combination of two aspects: one connected to EU legal English – which is not common law English – and one connected to matters of terminology, syntax and general structure which has a French origin.

8

Will Chat GPT take our jobs? : discourse analysis on generative AI from the moral panic perspective

63%

Sobiech-Buzała M.

|

tom Vol. 10

46--59

EN

This article presents the results of discourse analysis conducted on three language corpora, Polish Trends, corpus of press texts, and corpus of tweets, exploring the topic of generative artificial intelligence, particularly ChatGPT. The aim of the investigation was to verify whether the Polish online discourse on AI could be characterised as a moral panic and whether the premises present in the discourse indicate active societal reflection on issues of trust in the technology itself and the content it generates. The analysis revealed that the discourse on AI involves moderate anxiety, which is reasonable – authors of the analysed articles and statements reflect on the real consequences of the popularisation of generative AI, including the issue of lack of adequate digital competencies to have a sense of control over it. This article emphasises the need to extend expert and academic reflections to a societal perspective, including awareness of the main threads and societal concerns raised at the level of discourse. This analysis gives a voice to society, underscoring the role of ordinary users in the assumptions of Trustworthy AI and building trust in new technologies, referring to Michael Foucault’s concept of knowledge-power and Shoshana Zuboff’s surveillance.

PL

Niniejszy artykuł prezentuje wyniki analizy dyskursu przeprowadzonej na trzech korpusach językowych – Polish Trends, korpusie tekstów prasowych i korpusie tweetów – eksplorując temat generatywnej sztucznej inteligencji, w szczególności Chatu GPT. Celem badania była weryfikacja, czy polski dyskurs internetowy na temat SI może być określany jako panika moralna, a także czy obecne w nim przesłanki wskazują na aktywną refleksję społeczną nad kwestiami zaufania wobec samej technologii, jak i wytwarzanych przez nią treści. Analiza wykazała, że w dyskursie o SI mamy do czynienia z umiarkowanym niepokojem, któremu nie brakuje podstaw – autorzy analizowanych artykułów oraz wypowiedzi zastanawiają się nad realnymi konsekwencjami popularyzacji generatywnych SI, w tym kwestią braku odpowiednich kompetencji cyfrowych, aby mieć nad nią poczucie kontroli. Artykuł ten akcentuje potrzebę rozszerzenia refleksji eksperckich i akademickich o perspektywę społeczną, w tym świadomość głównych wątków i obaw społecznych podnoszonych na poziomie dyskursu. Niniejsza analiza oddaje głos społeczeństwu, podkreślając rolę zwykłych użytkowników przy założeniach idei Trustworthy AI oraz w budowaniu zaufania do nowych technologii, odnosząc się do koncepcji wiedzy–władzy Michaela Foucault oraz kapitalizmu nadzoru Shoshany Zuboff.

9

Minimaliści – konsumujący mniej czy inaczej?

63%

Duda A.

|

2022

|

tom 117

|

nr 1

88-105

EN

This article studies the discourse of minimalists who, as critics of consumerism, propose to shift our focus towards intangible goods while proposing certain techniques to facilitate such a reorganisation of life. Three most popular Polish blogs dedicated to this topic are analysed to reveal the legitimacy of perceiving minimalism as a tool for constructing a specific lifestyle. While modern minimalism may have little in common with the Christian idea of poverty, voluntary renunciation or restricting pleasure, it cannot be discredited as a means towards redefining oneself and a form of individual conversion. It can result in a new sensitivity to the challenges of late modernity. In a broader perspective, it constitutes a niche and subversive phenomenon efficiently integrated into the market logic that is seemingly contested by minimalists.

10

Czy pojęcie dyskursu jest przydatne w glottodydaktyce?

63%

Wilczyńska W.

|

nr 38/1

7-25

EN

Despite its growing popularity within the humanities and social sciences, the concept of discourse (and also discourse analysis) continues to be perceived as rather vague by those who are not experts in the domain of discourse analysis. The aim of the present paper is to acquaint non-specialist readers with the multifold, interdisciplinary nature of discourse in order to further consider its usefulness with reference to foreign language pedagogy. It is argued that a wider use of this concept may lead us to a more coherent view of the main issues underlying our field, namely by integrating into our thinking both social and individual communicative practices. This idea is illustrated with selected conceptual tools and the views advanced by leading French discourse analysts (e.g. Charaudeau, 1993, 2010; Maingueneau, 1996, 2005) and, up to this point, mainly exploited in studying the media and public communication. Moreover, the importance of typological distinctions in foreign language pedagogy is stressed and an example of a discursive approach to foreign language instruction is provided. At the same time, attention is drawn to inherent and/or objective limitations on and difficulties in a wider use of the concept of discourse. These problems notwithstanding, the conclusion points to the fact that, given the complexity of our domain, it is hardly conceivable nowadays that we can be content with oversimplified formulae and limited, one-sided theories.

11

Pamiętam, że... O społecznej konstrukcji pamięci mieszkańców miast Ziem Zachodnich i Północnych na przykładzie Wrocławia

63%

Biskupska K.

|

2017

|

nr 1(19)

71-83

PL

Celem artykułu jest przedstawienie wątków pamięci społecznej, które z jednej strony opierają się na indywidualnym, potocznym doświadczeniu jednostki, z drugiej umieszczane są w społecznie wynegocjowanych ramach pamięci zbiorowej. Artykuł ten wpisuje się również w dyskusję nad miejscami pamięci i ich możliwą treścią – wykraczającą poza podtrzymujące pamięć zbiorową muzea, pomniki, upamiętniające tablice czy cmentarze – realizowaną w codziennym życiu jednostki. Przedmiotem analiz jest pamięć społeczna mieszkańców Wrocławia, ich konstrukcje światów społecznych opierające się na przestrzeni miasta obciążonej obcą kulturowo „pamięcią nieobecnych”.

EN

The objective of this article is to present topics of social memory, which, on one hand, are based on the personal, everyday experience of an individual, and on the other hand, are incorporated into a socially negotiated framework of collective memory. The article is also a part of the discussion on sites of memory and their possible content – going beyond museums, monuments, commemorative plaques or cemeteries that maintain the collective memory – implemented in everyday life of an individual. The subject of the analyses is the social memory of the people living in Wrocław, their construction of social worlds based on a space which is culturally burdened with the “memory of the absent”.

12

Contemporary homo politicus as an ideal orator. A pragmalinguistic analysis of the inaugural addresses of American presidents from 1981 to 2021

63%

Urbaniak A.

|

tom 22

179-192

EN

The article is a pragmalinguistic analysis of the inaugural addresses delivered by U.S. presidents from 1981 to 2021. The study was conducted using Voyant Tools, a computer software used in corpus linguistics. Four aspects/parameters of the text that affect its level of complexity and thus the level of assimilation of the message (reading ease) were examined. The analysis included (1) lexical density; (2) average sentence length; (3) readability indices including: Gunning Fog, Flesch-Kincaid and SMOG Index; and (4) a tag cloud (cirrus). The point of reference is the classical Ciceronian concept of the Ideal Speaker, which assumes that the political communicator is both erudite, and linguistically competent, encompassing Latin terms sapientia (the personification of widsdom) and eloquentia (the art of oratory). It boils down to an assumption that a fully competent political actor knows the rules of making speeches so as to reach both elites (Latin: optimates) and ordinary citizens (Latin populares). Using a pragmalinguistic approach, it was questioned whether the presidential addresses analyzed provide evidence that the communicators delivering them meet the criteria, fitting into the role of the ideal orator.

13

A review of the book "Reading beyond the female: the relationship between perception of author gender and literary quality"

63%

Byszuk J.

|

nr 33

283-287

PL

Niniejszy tekst stanowi recenzję książki "Reading beyond the female: The relationship between perception of author gender and literary quality" holenderskiej badaczki Cornelii Koolen. Prezentowana książka podejmuje tematykę relacji między płcią autora, oceną jakości literackiej jego lub jej twórczości i rzeczywistymi cechami tekstów, wpisując się w tym samym w nurt badań nad stereotypami płciowymi w języku i literaturze. Dzięki innowacyjnemu zastosowaniu ilościowych metod analizy tekstu, stanowi też istotną pozycję w zakresie metodologii stylometrycznej, nadając całości pracy interdyscyplinarny charakter.

EN

Presented text is a review of the book "Reading beyond the female: The relationship between perception of author gender and literary quality" by Dutch researcher Cornelia Koolen. Discussed book undertakes the issues of relations between the gender of the author, evaluation of literary quality of their work and actual features of the texts, thus fitting in the larger trend of research on gender stereotypes in language and literature. The innovative use of quantitative methods also grants it an important place within literatureon stylometric, making it an interdisciplinary work.

14

Procedura identyfikacji i kategoryzacji wyrażeń metaforycznych w tekstach publicystycznych. Analiza porównawcza wyrażeń metaforycznych dotyczących lustracji

63%

Plater-Zyberk A.

|

nr 31

21–38

PL

W pracy opisuję, w jaki sposób wyrażenia metaforyczne wykorzystywane są do obrazowania pojęć, oraz przedstawiam narzędzia umożliwiające identyfikację oraz kategoryzację wyrażeń metaforycznych w dyskursie politycznym. Zgodnie z założeniami teorii metafory przyjmuję, że wyrażenia metaforyczne odnoszące się do lustracji różnią się w zależności od profilu ideologicznego źródła. W celu weryfikacji tej tezy opracowałam metodologię identyfikacji oraz kategoryzacji wyrażeń metaforycznych. Metoda identyfikacji oparta jest na podstawowych założeniach procedury MIPVU1, a procedura kategoryzacji wyrażeń metaforycznych polega na analizie domeny nośnika, analizie ról semantycznych oraz wartości aksjologicznej. Mimo że zastosowana metodologia identyfikacji nie ujmuje wszystkich przypadków języka metaforycznego, to przedstawione przeze mnie wyniki wskazują na obszary, w których przyjęta metodologia okazuje się przydatnym narzędziem analizy.

EN

Within the current paradigm of cognitive linguistics a metaphor is considered not only a linguistic device but rather a ‘figure of thought’. According to the Cognitive Metaphor Theory (CMT), developed by Lakoff and Johnson, metaphors are mental constructs, which shape our understanding of the world and play a central role in the construction of social and political reality. Lustracja, or the post-communist screening process, has developed into an excellent research field which allows for the testing of the CMT on a corpus of Polish press articles. For years, attitudes towards the historical past continued to be a key national issue, which divided Poles, Polish political parties and Polish media, including two of the largest national newspapers. Following the claims of the CMT, I assumed that metaphorical expressions used to present the screening process in these ideologically opposed newspapers revealed different images and different aspects of this political phenomenon. In this paper, I present and discuss the main dilemmas related to the metaphorical expression identification process, the vehicle domain analysis procedure, and the analysis of semantic role and axiological charge. I also present the results of a comparative analysis of metaphorical expressions published in both newspapers and discuss the major differences in the way the screening process is presented in metaphorical expressions identified in texts. Finally, even though the MIPVU procedure used in this study is not able to capture all examples of metaphorical language, in this paper I show how it can be successfully applied to the research on metaphorical language and political ideology.

15

ANALIZA DYSKURSU W GLOTTODYDAKTYCE SPECJALISTYCZNEJ: KRYTERIA DOBORU MODELI TEORETYCZNYCH DLA POTRZEB DYDAKTYKI SZKOLNEJ

63%

Gajewska E.

|

nr 41/1

21-35

EN

The recent decision of the Polish Ministry of National Education to make specialized language a compulsory part of vocational training sets the context of this argument. Teachers of professional secondary schools will now face new methodological challenges, so it is important to give them appropriate tools to address these. This paper examines the best known models of genre analysis used in the study of LSP : Bhatia (1993); Askehave and Swales (2000), and the Analyse Différentielle des Discours: Mourlhon-Dallies (2008), reflecting on the possibilities of their practical use in the teaching of LSP.

16

Yolngu Education, a Brief Background: Analysis of 5 Texts Concerning Yolngu Education in Arnhem Land, Northern Territory, Australia

63%

Glabinska Kelly A.

|

nr 2(56)

299-314

PL

Artykuł analizuje teksty dotyczące Aborynegów z grupy etnicznej Yolngu oraz status ich wiedzy w standardowym australijskim planie zajęć. Moją intencją jest przedstawienie argumentów, na podstawie których autorzy tekstów pragną uzasadnić rozszerzenie standardowego planu zajęć o tradycyjną wiedzę Aborygenów z tej specyficznej grupy etnicznej. Z tego powodu mam zamiar odpowiedzieć na dwa pytania: W jaki sposób członkowie grupy Yolngu są konstruowani w tekstach oraz jakie dyskursy możemy w tych tekstach odczytać. Do badania tekstów stosuję analizę dyskursu, aby zdekonstruować poglądy i nastawienie autorów w stosunku do tradycyjnej wiedzy i różnego rodzaju działań na rzecz integracji odmiennych tradycji w codziennej praktyce szkolnej. W pracy tej stosuję metodologię Normana Fairclough, jednakże koncentruję się jedynie na pierwszym poziomie analizy tekstów. Krytyka lingwistyczna jest dla mnie dodatkowym narzędziem w celu pogłębienia analiz, które wskazują na dominacje dyskursu emancypatorskiego w wybranych tekstach.

EN

The paper analyzes pedagogical articles dealing with Yolngu and their knowledge status in the mainstream curriculum. My intent is to find out which arguments the authors use to broaden the curriculum with Indigenous knowledge. For this reason, I aim to answer two questions; how Yolngu people are constructed in texts, and which discourses can be unveiled in those texts. I use discourse analyses to deconstruct writers` issues and attitudes towards Indigenous knowledge and different approaches to integrating various traditions in day-to-day school experiences. I apply Norman Fairclough’s methodology but concentrate mostly on the first, textual level. Critical linguistics is an additional tool to deepen the analyses that reveal the emancipatory discourse`s predominance.

17

Polskość jako przedmiot sporu. Przykład kontrowersji wokół filmu Pokłosie w reż. Władysława Pasikowskiego

63%

Nowicka M.

|

nr 1(216)

183-210

PL

Artykuł dotyczy medialnych i spolaryzowanych debat publicznych, których przedmiotem staje się polskość i model osobowy Polaka-patrioty, a kontekstem jest obrachunek z polsko-żydowską przeszłością. Problematyka ta zostanie przybliżona na przykładzie sporu o film Pokłosie w reż. Władysława Pasikowskiego z 2012 roku. Celem badania jest rekonstrukcja dynamiki medialnej debaty oraz strategii dyskursu publicznego, które regulują, intensyfikują lub wygaszają spór o tzw. „trudną” przeszłość. Postawiono pytanie o kondycję współczesnych debat medialnych i o ich produktywny wymiar, a także o symptomatyczność stosowanych w debacie odniesień do kategorii polskości wobec napięć i podziałów w polskim społeczeństwie. Podstawą prezentowanych wniosków jest analiza dyskursu przeprowadzona na podstawie 54 artykułów z prasy ogólnoinformacyjnej.

EN

The paper discusses polarised public debates in the media that deal with the category of Polishness and with the role model of a Pole and a patriot in the context of the reckoning with the Polish-Jewish past. This problem is illustrated by the case of a debate on Władysław Pasikowski’s film Aftermath in 2012. The aim of the study is to reconstruct the dynamics of a media debate and the strategies in public discourse that regulate, intensify or suppress a dispute over the so called difficult past. The study questions the condition of contemporary media debates and their productivity and it discusses symptomaticity of the references in the debate to the category of Polishness towards the tensions and divisions in Polish society. The present argumentation is based on the discourse analysis carried out on the corpus of 54 articles from the Polish press.

18

Językoznawstwo korpusowe w badaniach medioznawczych – ujęcie historyczne i praktyczne

63%

Hess A. , Hwaszcz K.

|

nr 4

118-132

EN

The aim of this paper is to present the benefits and risks of implementing corpus linguistics for discourse analysis. The authors describe the origins and development of Natural Language Processing (NLP) tools in a historical perspective and provide examples of their application in social sciences, particularly in the methodology of Social Communication and Media Sciences. Fragmentary findings of studies carried out at the Institute of Journalism, Media and Social Communication at the Jagiellonian University in collaboration with the CLARIN-PL consortium illustrate a practical approach to the topic. The article presents the application of NLP tools in the analysis of the corpus of parliamentary discourse from 1989-2019 in terms of determinants for the institutionalization of civic dialogue in Poland and also in the comparative analysis of multiculturalism in the city council discourse and media discourse in Krakow between 2014–2018 (7th term of the Krakow City Council). The authors indicate in which phase and at which stage of communication research the use of computational linguistics can support the conclusion.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie korzyści i zagrożeń wynikających z implementacji komputerowego językoznawstwa korpusowego do analizy dyskursu. Autorzy opisują genezę i rozwój narzędzi do przetwarzaniu języka naturalnego (z ang. Natural Language Processing, NLP) w ujęciu historycznym oraz prezentują przykłady ich zastosowania w obszarze nauk społecznych, w szczególności w metodologii nauk o komunikacji społecznej i mediach. Praktyczne ujęcie tematu obrazują fragmentaryczne wyniki badań zrealizowanych w Instytucie Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego we współpracy z konsorcjum CLARIN-PL. Artykuł prezentuje zastosowanie narzędzi NLP w analizie korpusu dyskursu parlamentarnego z lat 1989– 2019 pod kątem uwarunkowań instytucjonalizacji dialogu obywatelskiego w Polsce oraz w analizie porównawczej tematu wielokulturowości w dyskursie rady miasta i dyskursie mediów w Krakowie w okresie 2014–2018 (VII kadencja Rady Miasta Krakowa). Autorzy wskazują, w której fazie i jak lingwistyka komputerowa wpisuje się w szeroki kontekst problematyki związanej z badaniami komunikologicznymi – przede wszystkim jako narzędzie, które może wspierać proces wnioskowania.

19

Who is Greta Thunberg – echoes of the world climate discussion in the discourse of Moroccan independent media

63%

Pałka-Lasek A. M.

|

nr 2

61-74

PL

Artykuł jest próbą ukazania oddźwięku, jaki w arabskich mediach niezależnych wywołuje światowa dyskusja wokół postaci szwedzkiej działaczki na rzecz klimatu Grety Thunberg, zdobywczyni tytułu Człowieka Roku 2019 tygodnika „Time”. Wykorzystując narzędzia analizy dyskursu, badania koncentrują się głównie wokół sposobu kreowania wizerunku aktywistki w kontekście roli społecznej, jaką przyjmują internetowe media prasowe jako nadawca wiadomości, obejmując płaszczyznę językową, przekazywania idei i społecznych interakcji. Przedmiotem analizy są wiadomości prasowe pojawiające się na arabskojęzycznych stronach marokańskiego portalu informacyjnego Hespress (od kilku lat znajdującego się w czołówce najczęściej odwiedzanych przez marokańską społeczność internetową stron www) , zamykające się w okresie od 27 września do 29 grudnia 2019 roku.

EN

The article is an attempt to present the response drawn in the Arabic independent media by the world discussion on the figure of the Swedish climate activist Greta Thunberg, Time magazine's Person of the Year for 2019. Using the tools for discourse analysis, the research focuses mainly on the way the activist’s image is created in the context of the social role assumed by the Internet press media as news publishers, covering the plane of language, transmitting ideas and social interactions. Articles from the Moroccan Internet journal Hespress (for several years one of the most often visited website among the Moroccan e-community), come from the period from 27 September to 29 December 2019, were used as the research material.

20

Dyskurs o wizualności w epoce cyfrowej

63%

Penkowska G. , Karczmarzyk M.

|

nr 1

213-227

EN

Introduction: The widespread availability of mobile technologies has resulted in changes in interpersonal communication in favor of a significant increase in visual communication. The growing role of the visual representation in communication processes gives rise to, e.g. questions: about the assessment of its effectiveness in comparison with the verbal message, about the chances of intercultural understanding beyond the language, as well as about the effects of language marginalization for the development of culture, in particular language culture. The text below is a voice in the discussion on the contemporary meaning of visuality and raises issues that are important especially for educators. Research Aim: The subject of consideration is to indicate various contexts related to visuality, with particular emphasis on the understanding of graphic messages in education. The aim of the undertaken research was to check the thesis whether a work of painterly art can be a plane of common meanings. In a broader perspective, we ask whether verbal and visual communication can be treated alternatively. Method: The methods used for the research are: semiotic analysis of the “open work” and discourse analysis. Results: In addition to individual semiotic analyzes of student interviews, tables of differences and similarities were developed. The semantic and discursive analyzes show the similarities and differences in the perception of images by the surveyed female students, as well as the discourses that arose in the course of visual communication through images. Conclusion: Based on the individual and semantic analysis of student interviews, it can be concluded that both the signs in the images and the meanings created by the respondents are a kind of communication carriers. Visual discourses of images become a platform on the basis of which communication and understanding between the subjects is possible.

PL

Wprowadzenie: Powszechna dostępność technologii mobilnych, spowodowała zmiany w komunikacji interpersonalnej na rzecz istotnego zwiększenia komunikowania wizualnego. Wzrost roli przedstawień wizualnych w procesach komunikacyjnych rodzi m.in. pytania: o ocenę ich skuteczności w porównaniu z przekazem werbalnym, o szanse na międzykulturowe porozumienie ponad językowe, a także o skutki marginalizacji języka dla rozwoju kultury, w szczególności kultury języka. Artykuł jest głosem w dyskusji na temat współczesnego znaczenia wizualności i porusza zagadnienia ważne zwłaszcza dla pedagogów. Cel badań: Przedmiotem rozważań jest wskazanie różnych dyskursów związanych z wizualnością ze szczególnym zwróceniem uwagi na rozumienie komunikatów wizualnych w edukacji. Celem podjętych badań jest sprawdzenie tezy, czy dzieło sztuki malarskiej może być płaszczyzną wspólnych znaczeń. W szerszej perspektywie pytamy, czy można traktować alternatywnie komunikację werbalną i wizualną. Metoda badań: Metody wykorzystane do badań to: analiza semiotyczna „dzieła otwartego” i analiza dyskursu. Wyniki: Oprócz indywidualnych analiz semiotycznych wywiadów studenckich zostały opracowane tabele różnic i podobieństw. W analizach znaczeniowych i dyskursywnych pokazano podobieństwa i różnice w postrzeganiu obrazów przez badane studentki, a także dyskursy, które powstały w trakcie wizualnego komunikowania się przez obrazy. Wnioski: Na podstawie analizy jednostkowej i znaczeniowej wywiadów studenckich – można stwierdzić, że zarówno znaki w obrazach, jak i znaczenia tworzone przez osoby badane stanowią swego rodzaju nośniki komunikacyjne. Dyskursy wizualne obrazów stają się płaszczyzną, na podstawie której jest możliwa komunikacja i porozumienie między badanymi.