Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Slovak Realia in the Czech Translation of the Novel The House of the Deaf Man by Peter Krištúfek in Contrast to its English Translation

100%

Kniazkova V.

|

nr 1

90-107

EN

The article deals with two groups of realia in the Slovak novel by Peter Krištúfek (1973–2018). The first one are those concerning Slovak traditional culture, which are used in a form of theatrical scenery by the author. The second one are those connected with Slovak identity, as the writer understands it. The article offers the comparative analysis of the Slovak text with its translations into Czech and English. The conclusion is made about different translators’ strategies according to the translation purpose and extralinguistic circumstances and the necessity of the Czech translations of Slovak fiction despite the unique closeness of these two Slavic languages.

2

Od męki translacji do piekła logosu. O przekładzie w „Przekładzie” Pabla De Santisa

81%

MAJDZIK PAPIĆ K.

|

tom 7

|

nr 1

143-166

PL

W artykule przedstawiono najistotniejsze koncepcje translatologiczne, do których odwołuje się powieść Pabla De Santisa pt. Przekład (La traducción, 1998; wyd.pol. 2006). Wśród tych koncepcji najbardziej znaczące są rozważania dotyczące granic i mechanizmów translatorskiej interpretacji, istoty językowego rozproszenia ludzkości czy idei języka uniwersalnego. Problemy te metaforycznie skupia w sobie mit o upadku wieży Babel. Kontekst interpretacyjny dla twórczości De Santisa wyznaczają prace Jacques’a Derridy, Julii Kristevej, Hansa-Georga Gadamera. Istotnym problemem badawczym jest także związek kategorii przekładu z gatunkową hybrydycznością powieści kryminalnej autorstwa De Santisa.

EN

The article presents how the novel The Translation by Pablo De Santis reffers to the most important concepts of theory and philosophy of translation. Among these concepts the most significant are those which consider the boundaries and mechanisms of interpretation in the act of translation. These ideas are metaphorically expressed by the myth of the fall of the Tower of Babel. The interpretative context for the novel by De Santis is determined by the works of Jacques Derrida, Julia Kristeva and Hans-Georg Gadamer. An important research problem is also the relationship between the category of translation and the hybrid genre of the crime novel by De Santis.

3

Maria Piotrowska (red.), Perspektywy na przekład, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2021

72%

Gicala A.

|

nr 2

203-212

EN

This article is a review of the monograph entitled Perspektywy na przekład [Perspectives on translation], edited by Maria Piotrowska and published in 2021 by the Jagiellonian University Publishing House in Krakow. The book consists of two parts; after 4 articles in part 1, addressing the issues of translation and Translation Studies more comprehensively, part 2 contains seven chapters whose authors focus on specific types of translation and types of translation studies. Each chapter provides the reader with solid knowledge and each supplies an extensive bibliography. The monograph is conceived as a compendium of knowledge about translation and a handbook opening a future series of similar publications in Polish and English. In my opinion, the book is unquestionably useful in all three areas declared by the co-authors: translation theory and practice as well as translator education.

PL

Niniejszy artykuł jest recenzją monografii pod red. Marii Piotrowskiej pt. Perspektywy na przekład, która ukazała się w 2021 roku nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Książka składa się z dwóch części; po 4 artykułach w cz. 1 ujmujących kwestie przekładu i przekładoznawstwa bardziej całościowo, cz. 2 zawiera siedem rozdziałów, których autorzy pochylają się nad konkretnymi rodzajami przekładu i typami badań przekładoznawczych. Każdy rozdział zaopatruje czytelnika w rzetelną wiedzę i każdy opatrzony jest obszerną bibliografią. Monografia pomyślana jest jako kompendium wiedzy o przekładzie i podręcznik otwierający przyszłą serię podobnych publikacji w języku polskim i angielskim. W mojej ocenie praca ta wykazuje niekwestionowaną przydatność we wszystkich trzech deklarowanych przez współautorów obszarach: teorii, praktyce i dydaktyce przekładu.

4

Przypisy tłumacza w wybranych słoweńskich przekładach literatury polskiej

72%

Bednarska Katarzyna B. , Szafraniec Kamil S.

|

nr 1

205-217

EN

Inspired by the theories of such well recognized scholars as G. Genette, J. Derrida and E. Skibińska the authors of this paper took a closer look into translators’ comments in Slovene translations of three Polish novels. The analytical part of the paper has been divided into two sections. The first one described the formal characteristics of footnotes. The second one illustrated different cultural, social, and historical contexts of using additional translators` comments.

SL

Cilj prispevka je predstaviti različne vrste prevajalskih opomb v prevodih poljskih knjig v slovenščino: Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną D.Mmasłowske, Lubiewo M. Witkowskega in Gnój W. Kuczoka. avtorja sta predstavila kratek pregled obstoječih teorij prevajalskih opomb. Analitični del prispevka je sestavljen iz dveh delov. v prvem delu se avtorja osredotočata na formalne značilnosti opomb, kot statipologija in klasifikacija glede na uporabljene tehnike. V drugem delu prispevka pa sledi analiza besedila v opombah s posebnim poudarkom na kulturne, družbene in zgodovinske elemente.

5

Early English Translations of Grimm's "Children and Household Tales" as Children's Literature

58%

Kiani I.

|

tom 33

|

nr 1

47-66

DE

Die "Kinder- und Hausmärchen" (KHM) der Brüder Grimm sind nicht nur ein fester Bestandteil der deutschen Kultur, sondern haben sich in den letzten zwei Jahrhunderten zu einem weltweiten Erfolg entwickelt. Gegenwärtig umfassen die Sammlungen der Brüder Grimm Übersetzungen in über 100 Sprachen, von denen einige noch zu Lebzeiten der Brüder Grimm entstanden sind. Vor allem die englischen Ausgaben haben einen erheblichen Einfluss auf die weltweite Rezeption der Märchen, da die meisten Märchen nicht in der Originalsprache, sondern in einer Übersetzung rezipiert werden. Viele Leser der Grimmschen Märchen sind sich dessen jedoch nicht bewusst. Dabei wird oft außer Acht gelassen, dass eine Übersetzung nur selten als identisch mit dem Original bezeichnet werden kann und von verschiedenen Faktoren wie der Übersetzungstradition, der Zielkultur oder den eigenen Vorstellungen des Übersetzers abhängig ist. Der folgende Aufsatz geht der Frage nach, wie und warum die Märchen in der englischen Übersetzung bearbeitet wurden, um sie als Kinderliteratur zu modifizieren. Übersetzt mit www.DeepL.com/Translator (kostenlose Version)

PL

Baśnie dla dzieci i dla domu (oryg. Kinder- und Hausmärchen, KHM) braci Grimm są nie tylko integralną częścią niemieckiej kultury, ale w ciągu ostatnich dwóch stuleci odniosły światowy sukces i zostały przetłumaczone na ponad sto języków. Część tych przekładów powstała jeszcze za życia braci Grimm. Zwłaszcza wydania angielskie mają znaczący wpływ na globalną recepcję KHM, gdyż baśnie te czytane są przede wszystkim w tłumaczeniach, a nie w języku oryginału. Wielu czytelników KHM nie zdaje sobie jednak z sprawy z tego, że obcuje z przekładem. Tymczasem tłumaczenia nie są tożsame z oryginałem i podlegają różnym czynnikom, takim jak tradycja przekładu, kultura docelowa czy własne pomysły tłumacza. Niniejszy artykuł pokazuje, w jaki sposób i dlaczego oryginalne baśnie Grimmów we wczesnych przekładach na język angielski zostały dostosowane do potrzeb odbiorcy dziecięcego.

EN

The Children and Household Tales (Kinder- und Hausmärchen, KHM) by the Brothers Grimm are not only an integral part of German culture but have also become a global success over the last two centuries. Currently, the collections of the Grimm brothers include translations into over 100 languages, some of which were written during the lifetime of the Brothers Grimm. English editions in particular carry a considerable influence on the global reception of the tales, since most of the tales are received in a translation instead of the original language. However, many readers of the Grimms’ tales are not aware of this. It is often disregarded that a translation can rarely be described as identical to the original and is subject to different factors such as the translation tradition, the target culture, or the translator’s own ideas. The following essay investigates how and why the tales were edited in English translation to be modified as children’s literature.

6

How can culturally infused Portuguese words be translated into Polish/English?

58%

Jankowski J.

|

2015

|

tom 15

EN

How to translate culturally infused words is indeed the question that becomes more complicated as the cultural turn in Translation Studies (TS) takes place. The task for translators has become not only to make a linguistic transfer but a cultural one as well. In this essay I shall discuss how to deal with some Portuguese words that may be regarded as crucial to defining Portuguese culture. I will focus on words and terms that ask for an understanding and reception mainly at the cultural level. One should keep in mind that knowledge is the key here, as it will be necessary to know something about both source and target culture to find out not only the best solution in translation for these words, but to understand them as well. I will study the process of translation as a process of making certain decisions. I will try to show not only that direct translation is complex, but also that the way we translate those words also differs between a historical book and a comedy film, between a poem translation and a juvenile book translation, etc. As a methodology I shall study this cultureoriented translatological phenomenon under the dominant in translations (as defined by Anna Bednarczyk), the elements that determine translation (loosely based on Werner Koller’s ideas), and the great classic Jiří Levý and his vision of translation as a process of making decisions. I will present different paradigms in order to work out the possible solutions.

PL

Sposób tłumaczenia słów nacechowanych kulturowo jest zadaniem, które skomplikowało się wraz z tzw. zwrotem kulturowym w translatoryce. Wraz z nim zadanie tłumaczy wykroczyło poza transfer językowy, obejmując również transfer kulturowy. W tym eseju skupię się na strategiach przekładoznawczych, które można zastosować dla wybranych portugalskich słów, kluczowych dla zdefiniowania portugalskiej kultury. Będą to słowa i terminy, które wymagają zrozumienia i recepcji przede wszystkim na poziomie kulturowym. Bez posiadania wiedzy o realiach portugalskich, która jest w tym wypadku kluczem do translatorskiego sukcesu, niemożliwe będzie zrozumienie, a co za tym idzie i przełożenie danych słów i terminów. Postaram się prześledzić proces przekładu jako proces podejmowania decyzji. Postaram się również wykazać, że nie tylko bezpośrednie tłumaczenie jest procesem złożonym, ale konkretne wybory są również determinowane przez gatunkową przynależność danego tekstu. Metodologicznie odwołam się do konceptu dominanty (w ujęciu Anny Bednarczyk), do czynników determinujących przekład (swobodnie opierając się na pomysłach Wernera Kollera) oraz do klasycznego modelu przekładu jako procesu podejmowania decyzji (Jiří Levý). W tym duchu zaprezentowane zostaną paradygmaty celem wypracowania możliwych rozwiązań translatologicznych.