Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Kierunek studiów a religijność i stosunek do religii

100%

Królikowska A.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Studia Sociologica

|

2009

|

nr 19

59-81

PL

Badanie religijności studentów ma w Polsce swoją tradycję. Niemal zawsze wiązało się z rozpoznaniem różnic w religijności studentów oszczególnych dziedzin i kierunków. Artykuł ukazuje odmienności w odniesieniu do szeregu zagadnień, takich jak postawy wobec Kościoła, religii instytucjonalnej i duchowości, funkcjonowanie pojęcia Boga i Jezusa, Dekalogu, grzechu, religijnych aspektów kary za zło, nagrody za dobro oraz śmierci, wśród studentów kierunków humanistycznych, technicznych i medycznych z trzech szczecińskich uczelni publicznych. Autorka stara się także wyjaśnić przyczyny tych różnic odwołując się do odmienności paradygmatów nauk humanistycznych, technicznych i medycyny.

EN

The research on students’ religiousness has had a rather long tradition in Poland. Most researchers have shown differences in religiousness among students of various courses and subject areas of study. The paper describes differences in students’ attitudes towards a number of questions, such as attitudes to the Catholic Church, to institutional religion and to spirituality in general, to the notion of God, interpretation of Jesus, the Decalogue, sin, religious aspects of evil and punishment, goodness and reward, death. The investigations are based on research carried out among Szczecin undergraduates of humanistic, technical and medical courses. It is attempted to account for and explain these differences by referring to the dissimilarities of paradigms of the humanistic, technical and medical sciences.

2

Dziedzictwo kulturowe jezuickiego kolegium w Krożach. Biblioteka

100%

Królikowska A.

Studia Paedagogica Ignatiana

|

2019

|

tom 22

|

nr 4

PL

Elenchus librorum veteris Collegii Crosensis anno 1803 compilatus[Buvusios Kražių kolegijos 1803 metų knygų sąrašas], t. 1–2,red. D. Antanavičius, Vilnius: Lietuvių literatūros ir tautosakosinstitutas, 2017–2018

EN

Elenchus librorum veteris Collegii Crosensis anno 1803 compilatus [Buvusios Kražių kolegijos 1803 metų knygų sąrašas], vols. 1–2, ed. D. Antanavičius, Vilnius: Lietuvių literatūros ir tautosakos institutas, 2017–2018

3

Godność dziecka w jezuickiej myśli pedeutologicznej okresu staropolskiego

100%

Królikowska A.

|

nr 56

35-46

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The objective of this article is to show the vision of a child and his/her dignity promoted in the Jesuit pedeutological thought. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: In order to answer this question, works of the greatest Jesuit pedagogues were analysed, as those works were used in the process of educating teachers in the above-mentioned teacher seminaries. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The Jesuit system of education was organised according to the principles included in Ratio Studiorum, an act that has been created and improved for several centuries. The act regulated the rights and obligations of all the subjects taking part in the process of teaching and upbringing. In order to fulfil the objectives and assumptions of Jesuit education, well-prepared teachers were needed. RESEARCH RESULTS: The analysis allows uncovering the child’s position in the process of education and upbringing in a direct way by recognizing his/her royal dignity, expressed in respect for childhood, his/her rights, concerns, developmental opportunities, and indirectly – expressed in the description of the teacher’s professional role, his mission towards the youngest students, in specific methodological guidelines for future teachers. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS:The pedeutological thought reconstructed on the basis of reading the most important works of Old Polish Jesuit educators training teachers for Jesuit schools reflects of that time thinking about the main actors of the educational process: students and teachers. It allows reading the role of each of them, as well as their mutual relationship in the process of education and upbringing. The student has a central position in it, has “royal dignity,” while the teacher plays a servitude role, which requires from him humility on the one hand (the principle of adaptation, individualization), and on the other – comprehensive and thorough professional preparation, which assumes possessing substantive, didactic, methodological and personal competences.

PL

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest ukazanie, jaką wizję, koncepcję dziecka, jego godności propagowano w jezuickiej myśli pedeutologicznej. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Aby odpowiedzieć na to pytanie, poddano analizie dzieła czołowych pedagogów jezuickich, które były używane w procesie przygotowania zawodowego nauczycieli we wspomnianych seminariach nauczycielskich. PROCES WYWODU: Jezuicki system szkolnictwa zorganizowany został na podstawie zasad zapisanych w Ratio studiorum – ustawie tworzonej i udoskonalanej przez kilka dziesięcioleci. Regulowała ona prawa i obowiązki wszystkich podmiotów procesu kształcenia i wychowania. Aby zrealizować założenia i cele jezuickiej edukacji, potrzebni byli dobrze przygotowani nauczyciele. Zakon wychodząc naprzeciw tym potrzebom, podczas II Kongregacji Generalnej w 1565 roku powołał do życia instytucję służącą kształceniu nauczycieli – rodzaj seminarium nauczycielskiego – pod nazwą „Seminarium nostrorum”. W seminariach pracowali wybitni pedagodzy jezuiccy – autorzy podręczników, które były przedmiotem analizy pod kątem propagowanej w nich wizji dziecka, jego godności i miejsca w procesie edukacyjnym. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza treści zawartych w dziełach pedagogicznych używanych w procesie przygotowania zawodowego nauczycieli pozwala na odczytanie pozycji dziecka w procesie kształcenia i wychowania w sposób bezpośredni poprzez uznanie jego królewskiej godności wyrażonej w szacunku do dzieciństwa, jego praw, trosk, możliwości rozwojowych, a także w sposób pośredni – wyrażony w opisie roli zawodowej nauczyciela, jego misji wobec najmłodszych uczniów, w konkretnych wskazaniach metodycznych dla przyszłych nauczycieli. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Myśl pedeutologiczna zrekonstruowana na podstawie lektury najważniejszych dzieł staropolskich jezuickich pedagogów kształcących nauczycieli dla szkół jezuickich odzwierciedla ówczesne myślenie o głównych aktorach procesu edukacyjnego: uczniach i nauczycielach. Pozwala na odczytanie roli każdego z nich, a także ich wzajemnej relacji w procesie kształcenia i wychowania. Centralną pozycję zajmuje w nim uczeń, posiada on „królewską godność”, nauczyciel zaś pełni funkcję służebną, wymagającą z jednej strony pokory (zasada dostosowania, indywidualizacji), a z drugiej – wszechstronnego i gruntownego przygotowania zawodowego, które zakłada posiadanie kompetencji merytorycznych, dydaktycznych, metodologicznych i osobowościowych.

4

Dzieci nauczycielami swoich rodziców. Socjalizacja odwrotna we współczesnej rodzinie

100%

Królikowska A.

|

nr (1/2015)

127-142

EN

The term “reverse socialization” is used to denote the situation in which the younger generation introduces the older generation to new cultural conditions (e.g. lifestyle, fashion, art). It usually takes place during a prompt cultural change. The socialization of a child or a teenager by parents has been the subject of analyses carried out by numerous scientists, but the process of reverse socialization was of no significant interest to the scholars. Nevertheless, as early as in the 60’s some scientists noticed that socialization is not a one-way process but it has the nature of a mutual relationship. The first empirical research related to reverse socialization was not carried out until 2000 within the context of the Internet and electronic commerce. Socialization is first a one way process (from the parent to the child) and it takes places in the childhood. It becomes a mutual relationship later on. Thus, reverse socialization – the notion introduced by Ward – constitutes a phase of intergenerational influence which begins in adolescence but can last for the person’s whole life. The objective of the research related to our subject is to determine the areas of intergenerational influence, paying special attention to reverse socialization. The research shall be carried out from the point of view of young people, i.e. those who do such reverse socialization. The youth aged 16–18 shall be analysed. The fulfilment of the research objectives shall be divided into three stages: 1. Conceptual stage: the analysis of the notions of intergenerational influence and reverse socialization; 2. Operational stage during which the process of reverse socialization shall be examined and 3. The stage in which the research results shall be discussed.

PL

Terminem „socjalizacja odwrotna” zwykło się określać zjawisko wdrażania starszego pokolenia przez młodsze w nowe warunki kulturowe (np. styl życia, moda, twórczość artystyczna). Ma ono miejsce w chwili szybkiej zmiany kulturowej. Problematyka socjalizacji dziecka czy nastolatka przez rodziców była przedmiotem analiz wielu naukowców. Z kolei proces odwrotnej socjalizacji nie budził podobnego zainteresowania wśród badaczy. Tymczasem na fakt, że proces socjalizacji nie jest wyłącznie jednokierunkowy, ale ma charakter relacji wzajemnych, zwracano uwagę już w latach sześćdziesiątych. Pierwsze badania empiryczne w odniesieniu do socjalizacji odwrotnej były prowadzone dopiero w latach 2000. w kontekście Internetu i handlu elektronicznego. Socjalizacja jest najpierw procesem jednokierunkowym (od rodzica do dziecka) dokonuje się w dzieciństwie. Dwukierunkową staje się później. Socjalizacja odwrotna – pojęcie wprowadzone przez Scotta Warda w 1974 roku – stanowi zatem fazę wpływu międzygeneracyjnego, która ma swój początek w okresie adolescencji, ale może trwać przez całe życie. Celem badań w ramach naszego tematu będzie ustalenie obszarów wpływu międzygeneracyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem socjalizacji odwrotnej. Badania będą prowadzone z perspektywy młodzieży, a więc tych, którzy tę socjalizację odwrotną prowadzą. Badaniom poddana została młodzież w wieku od 15. do 18. roku życia. Realizacja celu badań przebiega trzyetapowo: 1. Etap konceptualny: analiza pojęć socjalizacji odwrotnej oraz wpływu międzygeneracyjnego; 2. Etap operacjonalizacyjny, pozwalający na zbadanie tego procesu socjalizacji odwrotnej oraz 3. Etap prezentacji wyników przeprowadzonych badań.

5

Estetyka współczesnych cmentarzy

100%

Królikowska A.

Opuscula Sociologica

|

2012

|

nr 1(1)

59-72

PL

Współczesne cmentarze przesycone są estetyką o cechach kultury popularnej. Szczególnie znajduje tu zastosowanie kicz jako „sztuka pocieszająca”. Praktyki organizowania wyglądu i estetyzacji grobu zależą od dostępności materiałów i akcesoriów, zasobności, a także kompetencji kulturowych i estetycznych. Obecnie nagrobki w większości przypadków powstają w rękach rzemieślników i są wytworem masowym. Uzasadnione z punktu widzenia estetyki pytanie: „czy cmentarze są ładne”, z punktu widzenia socjologii musi zostać przekształcone w pytania: dla kogo są ładne, jakie funkcje pełni taka a nie inna estetyka, jakie są jej związki z innymi zjawiskami kultury, z cechami społeczeństwa? Dziś ta specyficzna estetyka sprawia wrażenie zastygłej i kulturowo wyizolowanej, nie tylko ze względu na jej funkcje rytualne, łagodzące i dystansujące wobec grozy śmierci, ale także dlatego, że kultura cmentarzy i kultura późnej nowoczesności mówią różnymi językami.

EN

Contemporary cemeteries are characterized by popular culture aesthetics. Particularly, kitsch is used as ‘comforting art’. Practices of organizing the appearance and aestheticization of a tomb depend on the availability of materials and accessories, affluence level, as well as cultural and aesthetic competence. Nowadays tombstones in most cases are made by craftsmen and are mass-produced. From the point of view of sociology, the question whether cemeteries are pretty, wellfounded on the grounds of aesthetics, should be replaced by the following questions: who are they pretty for?, what functions does a given aesthetics fulfil?, what is the relevance of other cultural phenomena and features of a society to it? Nowadays, this specific aesthetics gives the impression of being petrified and culturally isolated, not only because of its ritual and alleviating functions or the function of repressing death anxiety, but also insomuch as the culture of cemetery and the late modernity culture speak different languages.

6

Spiritual education: Ignatian inspirations

100%

Królikowska A.

|

nr 1 (25)

11-28

EN

Research objectives and problems: The holistic, integral approach to education requires the inclusion of the spiritual dimension in the educational process. While theoretical discussions in pedagogy often reference spirituality, it is typically absent or only marginally present in educational practice. The aim of this article is to highlight the necessity of incorporating spiritual education into the entire educational process for all participants. The analysis conducted here leads to the following questions: What potential does Ignatian pedagogy have in supporting the spiritual development of young people? What role does the teacher play in this process when utilizing such pedagogy? Research methods: The methods used include document analysis (source texts and studies) across various scientific disciplines (e.g., psychology, theology, pedagogy), focusing on spirituality, spiritual education as a practice of supporting spiritual development, and Ignatian pedagogy. Structure of the article: The article begins with an introduction to the concepts of spirituality and spiritual development based on existing literature. It then outlines the general principles of spiritual education through the lens of Ignatian pedagogy. Research findings and their influence on the development of pedagogical science: Ignatian pedagogy, which grew out of the spirituality of the Spiritual Exercises of St. Ignatius of Loyola, can effectively stimulate the spiritual development of all participants of education. This pedagogy, based on the philosophy of cura personalis (care for the person in all dimensions), the practice of Ignatian spirituality-oriented education promotes the fulfilment of humanity in both individual and social aspects. It promotes the education of individuals who are free, creative, self-reflective, and committed to serving others. Conclusions and/or recommendations: Spiritual education is crucial in nurturing a mature, independent, and thoughtful individual with a meaningful life anchored in axiological, social, and cultural commitments. This process requires cultivating attentiveness and reflectiveness from an early age, which can be instilled in students by well-prepared teachers. Therefore, teacher training programs should ensure that future educators develop these competencies.

7

Ludwik Piechnik SJ (1920–2006). Pierwszy kierownik Katedry Historii Oświaty (1997–1998) Akademii Ignatianum w Krakowie

100%

Królikowska A.

|

nr 2

63-76

EN

2022 will mark the 25th anniversary of the functioning of the Chair of the History of Education as part of the present Faculty of Pedagogy of the Jesuit University Ignatianum in Krakow. The aim of the article is to present the profile of its first chairman, Father Professor Ludwik Piechnik S.J. The research was carried out using the method of the analysis of documents – both source documents and studies. The article is written within the framework of the biographical research trend. Following the educational career of Fr. Ludwik Piechnik, one can see that his life was interwoven with events and decisions which all contributed to the formation of an educator of youth, a scientist, a university lecturer, and finally the chair of the department. He was a historian and an educator, so the study of the educational past remained in his field of interest. He was also concerned with the educational present, and was involved as an educator and organizer of foster care. An analysis of Professor Ludwik Piechnik’s biography reveals the profile of a person who, showing unusual sensitivity towards children and young people, did not limit himself to theoretical analyses, but expressed the conviction that one should be close to those about whom one writes. Therefore, it can be said that he was able to skillfully combine theory with educational practice.

PL

W 2022 roku przypada 25 rocznica powstania Katedry Historii Wychowania funkcjonującej w ramach obecnego Wydziału Pedagogicznego Akademii Ignatianum w Krakowie. Celem artykułu jest zaprezentowanie sylwetki pierwszego kierownika katedry, ks. prof. Ludwika Piechnika SJ. Badania przeprowadzono metodą analizy dokumentów – zarówno źródłowych, jak i opracowań. Artykuł wpisuje się w nurt badań biograficznych. Śledząc edukacyjne losy ks. Ludwika Piechnika, można zauważyć, że jego życie utkane było z wydarzeń, decyzji, które budowały krok po kroku wychowawcę młodzieży, naukowca, wykładowcę akademickiego, wreszcie kierownika katedry. Był historykiem i pedagogiem, dlatego badanie przeszłości edukacyjnej pozostawało w polu jego głównych zainteresowań. Zajmowała go również edukacyjna teraźniejszość, w którą zaangażował się jako wychowawca i organizator opieki zastępczej. Z analizy biografii Profesora Ludwika Piechnika wyłania się sylwetka osoby, która – przejawiając niezwykłą wrażliwość wobec dzieci i młodzieży – nie ograniczała się do analiz teoretycznych, ale wyrażała przekonanie, że trzeba być blisko tych, o których się pisze. Można zatem powiedzieć o nim, że potrafił umiejętnie łączyć teorię z edukacyjną praktyką.

8

Wizerunek nauczyciela we współczesnym społeczeństwie polskim

63%

Królikowska A. , Topij-Stempińska B.

|

2014

|

nr 1(31)

13-26

PL

W artykule została podjęta analiza etiologii społecznego wizerunku nauczyciela w Polsce, a także – na podstawie istniejących na gruncie polskim badań – zaprezentowanie tego wizerunku. Jest to zatem próba odpowiedzi na pytanie: jak jest i skąd się to bierze w odniesieniu do postrzegania nauczyciela w społeczeństwie polskim. Tworzenie się wizerunku nauczyciela jest uwarunkowane wieloma czynnikami, stąd też refleksja nad tym procesem musi uwzględniać zmiany życia społecznego, kontekst społeczno-kulturowy, nowe oczekiwania wobec nauczyciela. Również badania tego procesu muszą być wieloaspektowe, co wymaga dłuższego horyzontu czasowego. Niniejszy artykuł stanowi teoretyczną podstawę do przeprowadzenia w przyszłości badań empirycznych. Jak bowiem wynika z przeanalizowanej literatury, istniejące badania w tym względzie są niepełne, częstokroć tylko sondażowe. Postrzeganie społeczne (wizerunek) nauczycieli jest związane z oczekiwaniami, jakie społeczeństwo formułuje wobec tej grupy zawodowej,a to z kolei ma związek z pojmowaniem roli i funkcji nauczyciela. Zagadnienia te wyznaczają strukturę artykułu: 1) Rola i zadania nauczycieli wczoraj i dziś; 2) Społeczne oczekiwania wobec nauczycieli; 3) Uwarunkowania społecznego wizerunku nauczyciela. Analiza literatury i istniejących badań pozwala zidentyfikować pewien dysonans między oczekiwaniami społecznymi wobec zawodu nauczyciela a możliwościami sprostania im. Ten dysonans jest uwarunkowany wieloaspektowo. Składają się na niego czynniki społeczne, organizacyjne i podmiotowe – związane z doborem kandydatów do zawodu nauczycielskiego, jakością ich kształcenia i (nie)możliwością sprostania wymogom roli ze względu na ich nieadekwatność do rzeczywistych (podmiotowych, organizacyjnych) możliwości sprostania im. Rozwiązaniem powyżej wspomnianego dysonansu między oczekiwaniami społecznymi wobec zawodu nauczyciela a możliwościami sprostania im wydaje się po pierwsze urealnienie, tj. w praktyce obniżenie poziomu oczekiwań społecznych wobec nauczyciela, po drugie – przedefiniowanie roli nauczyciela.

EN

This article consists of an analysis of the etiology of the social image of teachers in Poland, and it outlines this image using Polish research findings as a basis. The text thus constitutes an attempt to explain how teachers are perceived in Polish society, and what the origins of their image might be. The creation of the image of teachers is influenced by many factors, so reflection on this process must take into account not only any changes in social life, as well as the social and cultural background to this, but also any newly emerging expectations directed towards them. Furthermore, the process of analysing this must also include a number of different aspects involving a somewhat longer time-span. This article in effect establishes a theoretical basis for the carrying out of similar empirical studies in the future, in that the texts analysed together lead one to conclude that the currently available research pertaining to this subject is incomplete and is often based on no more than surveys. The way teachers are perceived by society (their image) is related to the expectations people have of this occupation’s representatives – something which, in turn, is connected with understanding the role and function of teachers. The following considerations will determine the structure of this article: (1) the role and tasks of teachers earlier and in the present; (2) social expectations towards teachers; (3) factors influencing the social image of the teacher. The analysis of books, combined with the available research findings, make it possible to identify a discrepancy between social expectations concerning the work of teachers and the capacities of the latter for meeting those expectations. This results from many different factors. It is influenced by social, organizational and subjective considerations relating to the selection of candidates as prospective teachers, the quality of the educational process and the (im)possibility of meeting requirements for this role that are inappropriate relative to the actual (subjective, organizational) opportunities for fulfilling them. It seems that the solution to the above-mentioned discrepancy will include, first of all, making such expectations more feasible – i.e. lowering the level of the social expectations directed towards teachers – and, secondly, redefining the role of the teacher.