Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Brud, czyli o regule geografii Interdyscyplinarnej Placówki Twórczo-Badawczej „Pracownia”

100%

Dobiasz-Krysiak M.

Pamiętnik Teatralny

|

2024

|

tom 73

|

nr 2

163-188

EN

This article is devoted to the analysis of the performative activities of the Interdisciplinary Creative Research Center “Pracownia,” which was active in Olsztyn and the region of Warmia at the turn of the 1970s and 1980s. It presents the results of ethnographic and archival research on the traditions of Polish cultural animation understood as research in action and research through art. The organizing category of the text is dirt, understood metaphorically as a continuum of “cleansing” and “making dirty,” characteristic of this group. Starting creative work often required “clearing” the area, but not to get rid of dirt, but to “take it straight into your hands,” get to know it and work with it. Dirt connected the members of “Pracownia” with the soil and land and enabled them to act in accordance with the activist “rule of geography”: rooting and deritualizing. It was the domain of work, it connected them with local people and also allowed them to know themselves better-in hardship, in discomfort, in relationships. Dirt knocked them out of mental habits ruts and, increased the critical view of reality-political, social, geographical, focused on concerning the problem of housing. It enhanced bottom-up creativity, enabled the creation of households/clusters that were important and inspired the exchange of ideas. Finally, it is also a subversive action, a shelter, a hiding place- when dirt was used as camouflage and came into played with the environment, allowing the “march through institutions” to create democratic social and cultural organizations.

PL

Artykuł poświęcony jest analizie działań performatywnych Interdyscyplinarnej Placówki Twórczo-Badawczej „Pracownia”, która działała w Olsztynie i na Warmii na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku. Jest on wynikiem badań etnograficznych i kwerend archiwalnych dotyczących źródeł polskiej animacji kultury rozumianej jako badania w działaniu i badania przez sztukę. Kategorią organizującą wywód jest brud rozumiany metaforycznie jako continuum „oczyszczania” i „zabrudzania” charakterystyczne dla „Pracowni”. Rozpoczęcie pracy twórczej wymagało często „oczyszczenia” terenu, ale nie po to, by pozbyć się brudu, lecz by „brać go prosto w ręce”, poznać go i z nim pracować. Brud łączył członków „Pracowni” z ziemią i umożliwiał działanie zgodne z aktywistyczną „regułą geografii” – zakorzeniające i derytualizujące. Był domeną pracy, łączył z ludźmi, a także pozwalał lepiej poznać siebie – w trudzie, w niewygodzie, w relacjach. Brud wybijał z mentalnych przyzwyczajeń, wzmagał krytyczny ogląd rzeczywistości – politycznej, społecznej, geograficznej, mieszkaniowej. Wreszcie – wzmagał oddolną kreatywność, umożliwiał tworzenie miejsc/skupisk ważnych i inspirujących do wymiany myśli. To też działanie subwersywne, schronienie, kryjówka – kiedy brud używany był jako kamuflaż i wchodził w relacje z otoczeniem, pozwalając na „marsz przez instytucje” tworząc demokratyczne organizacje społeczno-kulturowe.

2

Wydeptywanie geografii działania. O praktykach badawczych Interdyscyplinarnej Placówki Twórczo-Badawczej „Pracownia”

100%

Dobiasz-Krysiak M.

Konteksty - Polska Sztuka Ludowa

|

2023

|

tom 342

|

nr 3

300-313

EN

In the article I look at the practices of walking, working and détournement, present in the activities of the Interdisciplinary Creative Research Center "Pracownia". This is a creative group that operated in Olsztyn and Warmia at the turn of the 1970s and 1980s and was one of the pioneers of culture animation in Poland. I understand the movement practices of "Pracownia" as methods of research in action, getting to know oneself and the world at a time of cultural crisis, leading to the democratization of life, work and social space. It is a study of the land in order to root in the place and to make changes in it, changing the dominant discourses about work, art, disability or the belonging of places and objects. It is also a subversive action through laughter and détournement aiming at social change. Walking practices are, finally, journeys into oneself, developmental work, showing new aspects of creativity, as well as developing the creator himself.

PL

W artykule przyglądam się praktykom chodzenia, pracowania i przechwytywania obecnych w działaniach Interdyscyplinarnej Placówki Twórczo-Badawczej „Pracownia”. To grupa twórcza, która funkcjonowała w Olsztynie i na Warmii na przełomie lat 70. i 80. XX w. i była jedną z pionierek animacji kultury w Polsce. Ruchowe praktyki „Pracowni” rozumiem jako metody badania w działaniu, poznawania siebie i świata w momencie kulturowego kryzysu, prowadzące do demokratyzacji życia, pracy i przestrzeni społecznej. To badanie okolicy w celu zakorzenienia się w miejscu, jak i dokonania w niej zmian – rozsadzania dominujących dyskursów o pracy, sztuce, pełnosprawności czy przynależności miejsc i przedmiotów. To też subwersywne działanie poprzez śmiech i détournement: przechwycenia kulturowe mające na celu zmianę społeczną. Praktyki chodzenia to wreszcie wędrówki w głąb siebie, praca rozwojowa, ukazująca nowe aspekty twórczości, jak i rozwijająca samego twórcę.

3

Duch, który cierpi. O roli cierpienia i rytuału w przeżywaniu kryzysów na przykładzie szkoły waldorfskiej

100%

Dobiasz-Krysiak M.

Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne

|

2021

|

tom 12

|

nr 1

110-131

EN

The text is devoted to the role of ritual and art in overcoming individual suffering and social crises. Although unpopular in the contemporary culture of analgesics, focused on achieving quick results, the ritual process (as Maria Mendel and Tomasz Szkudlarek show after Turner) is essentially identical to the experience of crisis. Therefore, going through rituals has the potential of transgression, and solving difficult situations for individuals and societies. I discuss this with examples of the changes in birth narratives and also showing the ways of dealing with trauma of Martin Miller, son of the famous psychotherapist Alice Miller. Another feature of contemporary culture is the rejection of the sacrum, as illustrated by the removal of theosophical threads from Maria Montessori’s biography and the marginalization of Rudolf Steiner's Waldorf schools, which stem from the crisis of Western rationality. Reproduced and mediated by art, rituals are used in Waldorf schools for educational and developmental purposes, and, according to the theories above, they may have the potential to overcome adolescence crises.

PL

Tekst poświęcony jest roli rytuału i sztuki w pokonywaniu jednostkowego cierpienia i społecznych kryzysów. Choć niepopularny we współczesnej kulturze analgetyków, nastawionej na uzyskiwanie szybkich efektów, proces rytualny (jak pokazują za Turnerem Maria Mendel i Tomasz Szkudlarek), jest w swej istocie tożsamy z doświadczeniem kryzysu. Przechodzenie rytuałów ma więc potencjał transgresji, przekraczania sytuacji trudnych dla jednostek oraz społeczeństw. Omawiam to na przykładach przemian narracji porodowych oraz sposobów radzenia sobie z traumą przez Martina Millera, syna słynnej psychoterapeutki Alice Miller. Inną cechą współczesnej kultury jest odrzucenie sacrum, co pokazuję na przykładzie usuwania teozoficznych wątków z biografii Marii Montessori i marginalizowania szkół waldorfskich Rudolfa Steinera, które wyrastają z kryzysu zachodniej racjonalności. Odtwarzane i zapośredniczone przez sztukę rytuały, wykorzystywane są w szkołach waldorfskich w celach wychowawczych i rozwojowych i zgodnie powyższymi teoriami mogą mieć potencjał pokonywania kryzysów związanych z dojrzewaniem.

4

Jak projektować etnoanimacyjne badania w działaniu. Dobra praktyka i suwak animacyjny

89%

Dobiasz-Krysiak M. , Dobiasz-Krysiak M.

Studia Etnologiczne i Antropologiczne

|

2016

|

tom 16

160-171

EN

Ethnoanimation connects ethnographic research and culture animation. This method has been developed for ten years by Tomasz Rakowski, The Field Collective and author of the text. The last project where the method was tested was the laboratory known as the “Local dimensions of cultural participation. Ethnographic action research”, Warsaw University within a larger framework of a Ministry of Culture grant “Creating bottom-up culture”. In this project students and The Field Collective created an ethnoanimation project in the villages of Zaława and Cukrówka in Poland. They reflected upon them by putting them on an “animation zip” diagram according to the level of cohesion between animation and ethnography in their projects. The “animation zip” as an useful tool that may be interpreted inthe context of “best practices” of culture animation defined by National Culture Centre to define typical features of ethnoanimation practices. In this text the author tries to answer the question–what makes an ethnoanimation project most effective.

5

Rozwój, kryzys i wspólnota. O praktycznej realizacji Mazowieckiego Programu Edukacji Kulturalnej

63%

Świętochowska A. , Dobiasz-Krysiak M.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2019

|

tom 105

|

nr 2

118-132

EN

The Mazovian Programme of Cultural Education is an initiative that aims to raise the profile of cultural education, improve access to it, emphasise its importance for social development, and provide support to cultural managers and educators. In this article the programme is presented in the context of contemporary theories on cultural and educational activities, and their significance for development in its broadest sense. Involved directly in the implementation of the programme, the authors of the article discuss its tools and methods, conclusions from the programme applications in practice, as well as the approach and values adopted as guidelines throughout the programme.