Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Dylematy współczesnej medycyny

100%

Pawlikowski M.

|

2021

|

tom XII(3 (36))

9-21

PL

Esej ten składa się z trzech części, z których pierwsza, zatytułowana „Medycyna - tylko nauka czy także sztuka?” przedstawia cztery główne rodzaje badań naukowych w medycynie: badania podstawowe, badania przedkliniczne (medycynę translacyjną), badania kliniczne i praktykę medyczna - medycynę opartą na dowodach, evidence based medicine, EBM). Następnie omówiono pojęcie „sztuki lekarskiej”. Autor definiuje sztukę lekarską” jako interpersonalną relacje lekarza i jego pacjenta, wymagającą nie tylko profesjonalizmu lekarza, lecz także głębokiego przekonania pacjenta o pełnym zaangażowania lekarza w jego problemy zdrowotne. W drugiej części, zatytułowanej „Dehumanizacja medycyny współczesnej - przyczyny i środki zaradcze” omówiono przyczyny dehumanizacji współczesnej medycyny i możliwe przeciwdziałania temu zjawisku. Przyczyny można podzielić na zewnętrzne, związane z oddziaływaniem otoczenia cywilizacyjnego oraz wewnętrzne, które stanowią rodzaj „niepożądanych skutków ubocznych” jej szybkiego postępu. Do tych ostatnich należą: charakterystyczne dla nauk przyrodniczych myślenie redukcjonistyczne i neutralność aksjologiczna, wzrost znaczenia techniki, nadmierna specjalizacja w połączeniu ze słabą koordynacją procesu diagnostyki i leczenia lub jej brakiem. Jako możliwe przeciwdziałania należy wymienić zmianie modelu studiów medycznych, polegającą m.in. na większym uwzględnieniu treści humanistycznych i bardziej holistycznego spojrzenia na pacjenta, jak również zmiany modelu opieki zdrowotnej, w którym głównym koordynatorem procesu diagnostycznego i terapeutycznego byłby lekarz podstawowej opieki zdrowotnej. Trzecia część tego artykułu omawia niekorzystne strony szybkiego postępu medycyny. Aczkolwiek szybki postęp medycyny jest zjawiskiem w sposób oczywisty korzystnym, szereg niekorzystnych „efektów ubocznych” nie udaje się uniknąć. Są nimi wzrost kosztów leczenia, stosowanie procedur medycznych u zdrowych ludzi bez rzeczywistych wskazań medycznych oraz niedostatek refleksji etycznej w odniesieniu do procedur medycznych.

2

Human Nature, Genome and Culture

100%

Pawlikowski M.

|

tom XV(3 (48))

155-161

PL

Natura ludzka (rozumiana jako całość genetycznie zdeterminowanych programów behawioralnych właściwych człowiekowi) oraz kultura ludzka (lub cywilizacja ludzka) definiowana jako całość informacji, która może być przekazywana kolejnym pokoleniom bez udziału transmisji genetycznej, przejawiają liczne podobieństwa. Zarówno natura, jak i kultura stanowią źródło informacji. Ewoluowały one z czasem, choć ewolucja ludzkiego genomu trwała znacznie dłużej niż rozwój kultury ludzkiej (milion lat w przypadku genomu i tysiące lat w przypadku kultury). Zarówno natura ludzka, jak i kultura są konserwatywne, ale ta pierwsza jest znacznie bardziej konserwatywna niż druga. Tempo zmian kulturowych i cywilizacyjnych z biegiem czasu staje się coraz większe, zwłaszcza od początku XXI wieku. Choć negacja niektórych elementów kultury i jej wzbogacanie o nowe elementy przez kolejne pokolenia jest trwałym składnikiem historii ludzkości, to w naszych czasach proces ten wydaje się zbyt szybki. Niezwykle duża różnica pomiędzy szybkością zmian cywilizacyjnych a zmianami wywołanymi ewolucją biologiczną człowieka stwarza poważne napięcia, które współczesne i przyszłe pokolenia powinny przezwyciężyć. Chociaż kultura musi ewoluować, nie może zostać całkowicie odrzucona lub zniszczona i zastąpiona całkowicie nowymi zasadami. Wszystkie idee „rewolucji kulturalnej” nie są realistyczne i niebezpieczne.

EN

The human nature (understood as the whole of genetically determined behavioral programmes specific to man) and the human culture (or human civilization) defined as the whole of the information which can be transmitted to successive generations without the involvement of genetic transmission both present numerous similarities. They are both the stock of information. They evolved with time , although the evolution of the human genome lasted much longer than the development of human culture (million years in the case of the genome and thousands years in the case of culture). Both the human nature and culture are conservative, but the former is much more conservative than the latter. The velocity of cultural and civilizational changes become greater and greater with time, especially from the beginning of 21st century. Although the negation of some elements of culture and its enrichement with novel elements by successive generations is a stable component of the human history, this process seems too fast in our times. The extreme high difference between the velocity of civilizational changes and changes induced by biological evolution of man creates the serious tensions, which should be overcome by the contemporaneous and future generations. Although the culture must evolve, it cannot become totally rejected or destroyed and replaced by totally novel rules. All the ideas of the „cultural revolution” are not realistic and dangerous.

3

Wokół sporów o teorię ewolucji

100%

Pawlikowski M.

|

tom XII(4 (37))

199-205

PL

Poniższy esej składa się z dwóch części. W pierwszej części dyskutowany jest rzekomy konflikt miedzy teorią ewolucji a wiarą religijną. Teoria ewolucji jest naukową, biologiczną teorią wyjaśniającą, za pomocą naturalnych mechanizmów, takie zjawiska, jak różnorodność gatunków, ich zmienność w czasie oraz ich zróżnicowane podobieństwo. Dla ludzi religijnych (do których także należę) źródłem ewolucji Wszechświata, łącznie z ewolucją Życia, jest Bóg. Ten pogląd nie wynika, ale też nie stoi w sprzeczności z naukową teorią ewolucji i jakąkolwiek teorią naukową. Druga część tekstu poświęcona jest niektórym przykładom filozoficznych (w większości raczej pseudofilozoficznych) interpretacji teorii ewolucji. Należą do nich m.in. darwinizm społeczny, eugenika i rasizm. Podkreślono, że prawidłowość teorii naukowej nie przesądza o poprawności jej filozoficznych interpretacji. Z kolei, fałszywość niektórych (pseudo)filozoficznych interpretacji, przekraczających granice biologii, nie pociąga za sobą falsyfikacji teorii ewolucji.

4

Analogi somatostatyny w leczeniu chorych z nawrotowymi hormonalnie nieczynnymi gruczolakami przysadki - obserwacja wstępna

45%

Kunert-Radek J. , Zawada N. B. , Pisarek A. , Górska-Chrząstek M. , Pawlikowski M.

Folia Medica Lodziensia

|

2012

|

tom 39

|

nr 1

137-146

EN

Introduction: Non-functioning pituitary adenomas (NFPAs) are estimated for about 30% of all pituitary adenomas. They are diagnosed late, usually in a stadium of macroadenoma. Neurosurgery is rarely curative because of the tumour invasion of the adjacent structures. One of the therapeutic options for the patients is a somatostatin analogs therapy. To introduce such a treatment, a positive result of receptor scintigraphy is compulsory. Aim: The aim of the study was the assessment of the effectiveness of the somatostatin analogs therapy among patients with NFPAs.

PL

Wstęp: Nieczynne hormonalnie gruczolaki przysadki (NFPAs - non-functioning pituitary adenomas), stanowią około 30% wszystkich guzów przysadki. Rozpoznawane są późno, zazwyczaj w stadium makrogruczolaka. Operacja neurochirurgiczna często nie jest radykalna ze względu na naciekanie przez guz struktur sąsiadujących. Jednym z rozważanych sposobów leczenia tych pacjentów jest stosowanie analogów somatostatyny. Wdrożenie takiego leczenia uzasadnia pozytywny wynik badania scyntygrafii receptorowej. Cel: Celem pracy była ocena efektów leczenia analogiem somatostatyny chorych z NFPAs.