Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Benamingen van dieren in de Nederlandse en in de Tsjechische vaste adjectivische vergelijkingen in de spiegel van de geschreven corpora

100%

Křížová K.

Neerlandica Wratislaviensia

|

2017

|

tom 27

37-46

EN

nimal names or zooappellatives constitute an important part of the idioms and proverbs in the majority of natural languages. The Dutch idioms with an animal element were described from various perspectives by Kowalska-Szubert (1996). The Czech idioms with animal names were the subject of various studies carried out e.g. by Mrhačová (Mrhačová et al. 2000, Mrhačová-Kouptsevitch 2004). In this article we compare by the means of corpus research the use of animal names in the adjective-based similes in the current written Dutch and in the current written Czech. This research is based on the excerpta of the largest written corpora available for the Dutch and the Czech, namely the Corpus Contemporary Dutch and the Corpus Contemporary Czech SYN version 5.

2

“Is het zo klaar als een klontje?” Over het vertalen van Nederlandse vaste vergelijkingen in het Tsjechisch

100%

Křížová K.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

tom 66

|

nr 5: Neofilologia. Zeszyt specjalny

169-181

PL

Niderlandzkie związki frazeologiczne, tak jak inne rodzaje idiomów, nie mogą być tłumaczone dosłownie. Zawsze należy brać pod uwagę specyficzny szerszy kontekst, w którym występują. Z drugiej strony tłumacze mogą czerpać korzyści ze stałej struktury składniowo-semantycznej porównań oraz z wielu podobieństw między językami w zakresie frazeologii. W niektórych przypadkach tłumacze mogą także inspirować się tłumaczeniami, które są częścią różnych korpusów równoległych. Niniejszy artykuł opisuje i charakteryzuje pokrótce niderlandzkie porównania, następnie prezentuje sposoby tłumaczenia tych wyrażeń na inne języki. System tłumaczeniowy w artykule ilustrowany jest przykładami niderlandzkich porównań i ich czeskich odpowiedników. Na koniec, w oparciu o fragmenty tekstów z korpusu równoległego InterCorp, zbadano sposób, w jaki zostały przetłumaczone niderlandzkie porównania przymiotnikowe w czeskich przekładach niderlandzkich tekstów literackich.

EN

The Dutch similes cannot—similarly to other types of idioms—be translated literally word by word. The specific, broader context in which they occur, must always be taken into account. On the other hand, the translators can benefit from the fixed syntactic-semantic structure of the similes and from the many similarities between languages in the field of phraseology. In various cases they can also get inspired by the translations that are part of the different parallel corpora. In this article the Dutch similes are briefly described and characterized. Then the possibilities are discussed how these specific idioms can be translated into other languages. This system is illustrated with several examples of the Dutch similes and their Czech equivalents. Finally, on the basis of the excerpts from the parallel corpus InterCorp, the way is investigated in which the Dutch adjective-based similes were translated in the Czech translations of Dutch literary texts.

NL

Nederlandse vaste vergelijkingen kunnen — net als andere typen idiomen — niet letterlijk woord voor woord worden vertaald. De specifieke, bredere context waarin ze voorkomen, moet altijd in aanmerking worden genomen. Aan de andere kant kunnen vertalers profiteren van de vaste syntactisch-semantische structuur van de vergelijkingen en van de vele overeenkomsten tussen talen op fraseologisch gebied. In verschillende gevallen kunnen ze zich ook laten inspireren door vertalingen die deel uitmaken van verschillende parallelle corpora. In dit artikel worden Nederlandse vergelijkingen kort beschreven en gekarakteriseerd. Vervolgens worden de mogelijkheden besproken om deze specifieke idiomen in andere talen te vertalen. Dit systeem wordt geïllustreerd aan de hand van verschillende voorbeelden van Nederlandse vergelijkingen en hun Tsjechische equivalenten. Ten slotte wordt op basis van fragmenten uit het parallelle corpus InterCorp de manier onderzocht waarop Nederlandse adjectivische vergelijkingen werden vertaald in Tsjechische vertalingen van Nederlandse literaire teksten.

3

Het belang van sociaal tolken als instrument van tolerantie in het kader van de huidige vluchtelingen- en arbeidsmigratie

63%

Knap-Dlouhá P. , Křížová K.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

tom 68

|

nr 5

83-94

NL

Naar aanleiding van sociale veranderingen in de West-Europese maatschappij heeft men aan het eind van de 20ste eeuw ingezien dat er een nieuwe kijk nodig was op de tolkwetenschap. Lange tijd werd het sociaal tolken genegeerd ofwel als minderwaardig beschouwd ten voordele van de dominante tolkmodus, het conferentietolken. De intensivering van de handelscontacten en de arbeidsmigratie binnen de Europese Unie, maar ook de actuele toestroom van vluchtelingen, hebben voor een grote vraag naar tolkendiensten gezorgd op het gebied van sociaal en juridisch tolken. Daarbij is er op de markt maar een beperkt aantal gekwalificeerde tolken ter beschikking en dat vooral in combinaties van minder verspreide talen. Het gebrek aan gekwalificeerde sociaal tolken en vertalers veroorzaakt vertraging in de werking van bepaalde overheidsorganen en sociale diensten, alsook voor de kwaliteit van verleende gezondheidszorg en het maatschappelijk klimaat. De toename van tolk- en vertaalopdrachten, verandering van het professionele profiel van de tolk en vraag naar verlening van taaldiensten in specifieke talencombinaties zijn duidelijke signalen voor kleine talenstudies om hun studenten specialisatie aan te bieden in deze richting. In deze bijdrage worden twee projecten voorgesteld die de kennis over het vak sociaal tolken vergroten. Daarnaast zal de ontwikkeling van modules sociaal tolken besproken worden.

EN

As a result of social changes in society in Western Europe at the end of the 20th century, it was recognised that a new perspective on interpreting science was needed. For a long time, community interpreting was ignored or considered inferior in comparison to the dominant interpreting mode, namely, conference interpreting. Intensifying trade contacts and labour migration within the European Union have, in combination with the current influx of refugees, led to a high demand for interpreting services in the field of social and legal interpreting. Additionally, there is only a limited number of qualified interpreters available on the market, especially in combinations of less widely-spoken languages. The lack of qualified community interpreters and translators has direct consequences for delays in the functioning of certain government bodies and social services. The same applies to the quality of healthcare provided and to the social climate. Increasing the scale of interpreting and translation assignments, changing the professional profile of the interpreter and raising the demand for the provision of language services in specific language combinations are clear signals for small philological departments to offer their students the opportunity to specialise in this area. For this reason, two projects are presented in this article, both of which aim at promoting know-how in the field of social interpreters and at developing modules in social interpreting and translation.

PL

Znaczenie ustnych tłumaczeń spraw socjalnych jako instrument tolerancji w kontekście migracji uchodźców i migracji zarobkowej W wyniku zmian społecznych i cywilizacyjnych Europy Zachodniej pod koniec XX wieku uznano, że potrzebne jest nowe spojrzenie na traduktologię. Przez długi czas ustne tłumaczenia spraw socjalnych były ignorowane lub uważane za gorsze na korzyść dominującego wówczas trybu tłumaczenia – tłumaczenia konferencyjnego. Zintensyfikowanie kontaktów handlowych i migracja zarobkowa w ramach Unii Europejskiej, a także obecny napływ uchodźców doprowadziły do dużego zapotrzebowania na usługi tłumaczeń ustnych spraw socjalnych i prawniczych. Ponadto na rynku dostępna jest tylko ograniczona liczba wykwalifikowanych tłumaczy ustnych, zwłaszcza w kombinacji języków rzadziej używanych. Brak wykwalifikowanych tłumaczy ustnych i pisemnych powoduje opóźnienia w funkcjonowaniu niektórych organów rządowych i utrudnia świadczenia socjalne, a także obniża jakość świadczonej opieki zdrowotnej i negatywnie wpływa na klimat społeczny. Wzrost liczby tłumaczeń ustnych i pisemnych, zmiana profilu zawodowego tłumacza ustnego oraz zapotrzebowanie na świadczenie usług językowych w określonych kombinacjach językowych są wyraźnym sygnałem w nauczaniu języków obcych, aby oferować studentom specjalizację w tym kierunku. W niniejszym artykule przedstawiono dwa projekty, które przybliżają temat tłumaczeń spraw socjalnych. Ponadto omówiony został także rozwój modułów/wzorców tego typu tłumaczeń. Naar aanleiding van sociale veranderingen in de West-Europese maatschappij heeft men aan het eind van de 20ste eeuw ingezien dat er een nieuwe kijk nodig was op de tolkwetenschap. Lange tijd werd het sociaal tolken genegeerd ofwel als minderwaardig beschouwd ten voordele van de dominante tolkmodus, het conferentietolken. De intensivering van de handelscontacten en de arbeidsmigratie binnen de Europese Unie, maar ook de actuele toestroom van vluchtelingen, hebben voor een grote vraag naar tolkendiensten gezorgd op het gebied van sociaal en juridisch tolken. Daarbij is er op de markt maar een beperkt aantal gekwalificeerde tolken ter beschikking en dat vooral in combinaties van minder verspreide talen. Het gebrek aan gekwalificeerde sociaal tolken en vertalers veroorzaakt vertraging in de werking van bepaalde overheidsorganen en sociale diensten, alsook voor de kwaliteit van verleende gezondheidszorg en het maatschappelijk klimaat. De toename van tolk- en vertaalopdrachten, verandering van het professionele profiel van de tolk en vraag naar verlening van taaldiensten in specifieke talencombinaties zijn duidelijke signalen voor kleine talenstudies om hun studenten specialisatie aan te bieden in deze richting. In deze bijdrage worden twee projecten voorgesteld die de kennis over het vak sociaal tolken vergroten. Daarnaast zal de ontwikkeling van modules sociaal tolken besproken worden.