Heidegger o wartościach, woli mocy i nihilizmie

• Autorzy: Stanisław Łojek

Warianty tytułu

EN

Heidegger on values, will to power and nihilism

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zdaniem Heideggera, myślenie o świecie w kategoriach wartości uniemożliwia rzeczom ukazanie się takimi, jakie są: nie „pozwala rzeczom być”. Filozofia Nietzschego jest dlań filozofią wartości par excellence. Wola mocy (a wszystko co jest, jest wolą mocy) ustanawia w niej wartości jako warunki swego zachowania i wzrostu, czyli wyłącznie ze względu na siebie samą. Wchodząc w spór (Auseinendersetzung) z Nietzscheańską metafizyką, Heidegger stwierdza również, że jest ona kulminacją oraz wypełnieniem dziejów zachodniego myślenia i jako taka najdobitniej wyraża to myślenie o rzeczywistości, które określa epokę współczesną, czyniąc ją epoką spełnionego bezsensu. Odczytuję rozważania Heideggera o wartościach, woli mocy i nihilizmie zarówno jako oryginalną interpretację kluczowych pojęć filozofii Nietzschego, jak i wnikliwą diagnozę współczesności, jej genezy i perspektyw. Wskazuję też na tkwiącą w tejże filozofii możliwość, która w odniesieniu do omawianych kwestii pozwoliłaby, jak sądzę, wejść samemu Nietzschemu w spór z Heideggerem.

EN

According to Heidegger, thinking about the world in terms of values makes it impossible for things to appear as they are. Nietzsche's philosophy is for him the philosophy of value par excellence. The will to power (which includes all that is) establishes values as the conditions of its own preservation and growth. Entering into a critical engagement with Nietzschean metaphysics, Heidegger also notes that it is the culmination and fulfillment of the history of Western thought and, as such, it most clearly expresses the way of thinking about reality that defines the modern period. Accordingly, I read Heidegger's discussion of values, will to power and nihilism as an original interpretation of the key concepts of Nietzsche's philosophy and a thorough diagnosis of our age. Toward the end I also point to one element of that philosophy which would allow Nietzsche enter into a critical engagement with Heidegger.

Słowa kluczowe

PL

Heidegger; Nietzsche; wartości; prawda; sztuka; wola mocy; nihilizm

EN

Heidegger; Nietzsche; values; truth; art; will to power; nihilism

• Wydawca: Instytut Filozofii - Uniwersytet Jagielloński
• Czasopismo: Diametros
• Rocznik: 2012
• Numer: 33
• Strony: 58-75

Twórcy

autor

Stanisław Łojek

• Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• Heidegger [1976] – M. Heidegger, Nur noch ein Gott kann uns retten, „Der Spiegel” 31 (V) 1976, s. 193-219.
• Heidegger [1994] – M. Heidegger, Bycie i czas, tłum. B. Baran, PWN, Warszawa 1994.
• Heidegger [1995] – M. Heidegger, List o humanizmie, tłum. J. Tischner, [w:] M. Heidegger, Znaki drogi, Fundacja Aletheia, Warszawa 1995, s. 129-168.
• Heidegger [1997a] – M. Heidegger, Powiedzenie Nietzschego „Bóg umarł”, tłum. J. Gierasimiuk, [w:] M. Heidegger, Drogi lasu, Fundacja Aletheia, Warszawa 1997.
• Heidegger [1997b] – M. Heidegger, Czas światoobrazu, tłum. K. Wolicki, [w:] M. Heidegger, Drogi lasu, Fundacja Aletheia, Warszawa 1997, s. 67-96, s. 171-216.
• Heidegger [1998a] – M. Heidegger, Nietzsche, t. 1, PWN, Warszawa 1998.
• Heidegger [1998b] – M. Heidegger, Nietzsche, t. 2, PWN, Warszawa 1998.
• Heidegger [2007a] – M. Heidegger, Kim jest Zaratustra Nietzschego, tłum. J. Mizera, [w:] M. Heidegger, Odczyty i rozprawy, Aletheia, Warszawa 2007, s. 95-122.
• Heidegger [2007b] – Pytanie o technikę, tłum. J. Mizera, [w:] M. Heidegger, Odczyty i rozprawy, Aletheia, Warszawa 2007, s. 7-38.
• Nietzsche [1997] – F. Nietzsche, Z genealogii moralności, tłum. G. Sowiński, Znak, Kraków 1997.
• Taminiaux [1999] – J. Taminiaux, Heidegger on values, [w:] Heidegger towards the turn, red. J. Risser, State University o New York Press, Albany 1999, s. 225-242.

Identyfikatory

DOI

10.13153/diam.33.2012.490