Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ wstępnej obróbki słomy kukurydzianej gorącą wodą na jej skład chemiczny i hydrolizę enzymatyczną

Akus-Szylberg F., Antczak A., Bytner O., Radomski A., Krajewski K., Zawadzki J.

Przemysł Chemiczny

|

2018

|

T. 97, nr 11

1866--1869

PL

Przedstawiono wyniki badania składu chemicznego i hydrolizy enzymatycznej przeprowadzonej dla słomy kukurydzianej poddanej obróbce wstępnej metodą LHW w różnych temperaturach. Uzyskane wyniki pozwoliły stwierdzić, że wraz z rosnącą temperaturą procesu wzrastała zawartość otrzymywanej w hydrolizie enzymatycznej glukozy. Z kolei w przypadku ksylozy jej zawartość stopniowo malała. Stwierdzono również, że proces obróbki wstępnej metodą LHW miał korzystny wpływ na skład chemiczny słomy kukurydzianej jako potencjalnego substratu do produkcji bioetanolu.

EN

The shredded corn stover (chip size 0.43-1.0 mm) was treated with liq. hot H2O at 160-205°C and then treated with a com. enzyme in an aq. environment. The glucose and xylose contents in the hydrolyzates were detd. with high performance liq. chromatog. An increase of temp. in the thermal treatment resulted in an increase in glucose and decrease in xylose contents.

2

The study of chemical composition of corn stover as a potential lignocellulosic feedstock for bioethanol production

Akus-Szylberg F., Antczak A., Bytner O., Krajewski K., Zawadzki J.

Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology

|

2018

|

No. 104

386--389

EN

The aim of this work was to present a short review of studies concerning corn stover chemical composition. Analysis of corn stover composition was focused on its elemental and chemical substances composition. Impact of many different factors determining the discrepancies in obtained results was discussed. The importance of corn stover studying as a potential raw material for the production of bioethanol was underlined. Various methods of pretreatment have been mentioned, with particular emphasis on biological methods, which are cheap and ecological.

3

Influence of pine wood impregnation with natural linseed oil on its modulus of elasticity

Borysiuk P., Krajewski K.

Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology

|

2018

|

No. 104

123--129

4

Ograniczenie strat i marnotrawstwa żywności. Korzyści dla społeczeństwa i producentów

Lipińska M., Wrzosek M., Bilska B., Kołożyn-Krajewska D., Krajewski K.

Przemysł Spożywczy

|

2016

|

T. 70, nr 11

8--10

PL

Temat strat i marnotrawstwa żywności pojawia się w wielu opracowaniach naukowych, m.in. jako problem społeczny, gospodarczy, środowiskowy oraz etyczny. Dane FAO wskazują, że nawet 1/3 ogółu wyprodukowanej i znajdującej się w obrocie żywności nie zostaje spożytkowana zgodnie z jej pierwotnym przeznaczeniem. Jest to bardzo niepokojące i dotyczy całego łańcucha żywnościowego „od pola do stołu”, tj. od produkcji pierwotnej do ostatecznej konsumpcji w gospodarstwach domowych. Jeden z trzech produktów zakupionych przez konsumenta na ogół ulega zmarnowaniu. Podejmowane są więc liczne działania, których celem jest ograniczenie strat. Jednym z rozwiązań jest model MOST, łączący możliwość ograniczenia marnotrawstwa żywności w Polsce ze wsparciem osób najbardziej potrzebujących.

EN

Food waste and losses because of their quantity are the main issue in many studies, where they are shown as social, economic and ethical problems. Data presented by FAO indicate that even 1/3 of all of food produced and being in turnover are not used according to their destiny. This phenomenon is very troubling because it applies to all stages of food chain „from field to the table” – from production to our households. One of three products, bought by the consumer, is wasted without opening it. Accordingly, the number of activities are undertaken in order to mitigate the losses. One of the solutions is MOST model, which meets the economic and social aspect ability to reduce food waste in Poland and support of people being most in need.

5

Magnetic properties of Triassic rocks of Svalbard Archipelago: preliminary results

Dudzisz K., Szaniawski R., Michalski K., Krajewski K.

Geology, Geophysics and Environment

|

2015

|

Vol. 41, no. 1

68

EN

Studies were carried out in three rock formations: the Vardebukta Formation (Early Triassic) and the Bravaisberget Formation (Middle Triassic) from Spitsbergen and the Botneheia Formation (Middle Triassic) from Edgeøya (Eastern Svalbard). Collected samples are diversified and represent various lithologies with different thermal and tectonic histories. Magnetic properties of the specimens were studied using rock-magnetic methods including: thermal demagnetization of saturated isothermal remanent magnetization (SIRM), hysteresis loops and analysis of magnetic susceptibility variations at high temperatures. Subsequently anisotropy of magnetic susceptibility (AMS) and analysis of the structure of natural remanent magnetization (NRM) using thermal and alternating field (AF) demagnetization were investigated. The obtained results show that magnetite represents the main magnetic mineral in all studied rocks, whereas pyrrothite, as a second magnetic information carrier, was noted in some of specimens only. The samples from Edgeøya possess the highest magnetic susceptibility (ca. 240∙10−6 SI) which tends to decrease in sites located further to the west and reaches the minimum value for samples from western Spitsbergen (ca. 30–40∙10−6 SI). AMS studies revealed that the Middle Triassic samples are characterized by inverse magnetic fabric and prolate AMS ellipsoids, whereas the Early Triassic specimens represent normal sedimentary fabric and oblate AMS ellipsoids. Inverse magnetic fabric can be carried by many minerals including: tourmaline, cordierite or goethite (Chadima et al., 2006). For investigated samples two models proposed by Rochette (1988) are highly probable: (1) presence of single-domain elongated magnetite grains or (2) presence of ferroan carbonates whose maximum susceptibility is parallel to the c-axis. Paleomagnetic results of the Botneheia Formation revealed only one characteristic NRM component characterized by steep inclination and maximal unblocking temperatures in range of 425–450°C. In turn, the Early Triassic rocks record several NRM components with partially overlapping unblocking temperatures. We have concluded that different magnetic properties observed in studied rocks might be related to various lithologies but also to distinct tectonic and thermal histories associated with complex tectonic evolution of the Barents Sea Shelf.

6

Wybrane właściwości mechaniczne stopu ZnAl10 poddanego modyfikacji zaprawami wprowadzającymi tytan

Piwowarski G., Krajewski P. K., Buraś J., Krajewski K.

Archives of Foundry Engineering

|

2015

|

Vol. 15, iss. 4 spec.

99--102

PL

Stopy Zn-Al charakteryzują się wieloma pozytywnymi cechami, między innymi zdolnością do tłumienia drgań, co stawia je w grupie tworzyw o zaawansowanych właściwościach. W stanie po odlaniu, zwłaszcza do form piaskowych stopy Zn-Al cechuje niekorzystna ze względu na właściwości plastyczne silnie dendrytyczna struktura. Aby zmienić charakterystykę wydzieleń dendrytycznych a jednocześnie rozdrobnić ziarno stosuje się zabieg modyfikowania struktury stopu. Najlepsze efekty uzyskuje się wprowadzając do ciekłego stopu obce cząstki Ti w zaprawach. W technologii stopów Zn-Al wykorzystuje się zaprawy znane z technologii stopów Al-Zn oraz nowe zaprawy Zn-Ti, które charakteryzują się bardzo dobrą rozpuszczalnością w temperaturach topienia stopów Zn-Al oraz zbliżoną gęstością. W artykule prezentowane są wyniki badań dla stopu Zn - 10%Al, który został zmodyfikowany zaprawą AlTi3C0,15 oraz zaprawą ZnTi3,2. Najpierw wytopiono stop wstępny ZnAl10 a następnie prowadzono jego modyfikację. Obydwie zaprawy wprowadzane były do stopu w taki sposób, aby dostarczyć 25, 50, 100, 200 i 400 ppm Ti. Stop wyjściowy i po modyfikacji odlewane były do suszonych form zbudowanych z klasycznej masy formierskiej. Próbki po wybiciu z formy obrabiane były mechanicznie a następnie badane. W celu wyznaczenia współczynnika tłumienia prowadzane były badania ultradźwiękowe. Wytrzymałość na rozciąganie oraz wydłużenie badane były na maszynie wytrzymałościowej Instron 6025. Zestawienie wyników pozwoliło porównać skuteczność modyfikacji daną zaprawą, oraz ich wpływ na daną właściwość stopu. W znacznej części badania dowodzą tego, że obydwie zaprawy działają w bardzo podobny sposób i wywierają podobny wpływ na właściwości stopu ZnAl10.

EN

Zn-Al alloys are characterised by several positive features, among others by the ability of damping vibrations, which situates them in the group of materials of advanced properties. In as cast condition, especially in sand moulds, Zn-Al alloys have strongly dendritic structure which is disadvantageous on account of their plastic properties. In order to change the characteristic dendritic precipitates and simultaneously to refine grains, the procedure of modifying the alloy structure is applied. The best effects are obtained when Ti particles contained in inoculants are introduced into liquid alloys. The inoculants known from the Al-Zn alloys technology, as well as new Zn-Ti inoculants characterised by very good solubility at melting temperatures of Zn-Al alloys and by similar density, are applied in the Zn-Al alloys technology. The results of investigations of the Zn - 10%Al alloy, which was modified by the AlTi3C0,15 and ZnTi3,2 inoculants, are presented in the hereby paper. The master foundry alloy ZnAl10 was at first melted and then its modification was performed. Both inoculants were introduced into the alloy in such way as to supply 25, 50, 100, 200 and 400 ppm of Ti. The master alloy and the alloy after the modification were cast into dry moulds made of the classic moulding sand. The samples, after knocking out from the mould, were subjected to mechanical working and then investigated. To determine the damping coefficient ultrasound tests were performed. The tensile and elongation strengths were tested by the testing machine Instron 6025. The compilation of results allowed to compare the efficiency of the modification by the given inoculant and their influence on the given property. Investigations, in a significant part, prove that both inoculants operate in a very similar fashion and have a similar influence on the ZnAl10 alloy properties.

7

Depositional history of the youngest strata of the Sassendalen Group (Bravaisberget Formation, Middle Triassic-Carnian) in southern Spitsbergen, Svalbard

Krajewski K., Weitschat W.

Annales Societatis Geologorum Poloniae

|

2015

|

Vol. 85, No. 1

151--175

EN

The Bravaisberget Formation of southern Spitsbergen (the youngest formation of the Sassendalen Group; Middle Triassic–Carnian) comprises a succession of organic-rich and sandy phosphogenic deposits that developed in a marginal part of the Svalbard basin, in response to a high biological productivity event in the Barents Shelf. The basin margin was bounded on the southwest by the elevated structure of the Sørkapp-Hornsund High. North of the high, the subsiding shelf bottom stretched from southern to western Spitsbergen. The organic-rich, fine-grained sedimentation that gave rise to the formation of the Passhatten Member extended southward after the Anisian transgression; it reached the topmost part of the Sørkapp -Hornsund High during the maximum flooding of the basin in the early Ladinian. The sudden appearance of deltaic deposits of the Karentoppen Member directly after the maximum flooding was a consequence of short-lived tectonic activity of the Sørkapp -Hornsund High and the adjacent land area. Reworking and redistribution of the deltaic sediments during the Ladinian brought about the formation of shallow-marine clastic facies of the Somovbreen Member. Decreasing depositional rates close to the Middle-Late Triassic boundary led to a regional hiatus and the formation of a condensed phosphorite horizon at the top of the Somovbreen Member. The sedimentation of the Bravaisberget Formation ended in the early Carnian. The youngest siliciclastic and spiculitic sediments of the Van Keulenfjorden Member were deposited in southern and western Spitsbergen in shallow- to marginal-marine environments.

8

Logistyka odzysku produktów mleczarskich w świetle analizy ryzyka strat w procesach dystrybucji

Krajewski K., Wrzosek M., Lipińska M., Kołożyn-Krajewska D., Bilska B.

Logistyka

|

2014

|

nr 6

PL

W łańcuchu mleczarskim wyodrębnić można miejsca i procesy, gdzie istnieje możliwość odzyskiwania produktów mleczarskich na cele żywnościowe. Jest to obszar nowego podejścia do logistyki odzysku tych produktów, zaproponowanego w pracy, prowadzonego w specyficznych warunkach ograniczeń i regulacji rynku produktów żywnościowych. Ten specyficzny proces logistyczny wymaga prac konceptualnych zdefiniowania i opisu procedur oraz dalszych badań o charakterze interdyscyplinarnym. W części badawczej pracy określono przyczyny i ryzyko strat produktów mleczarskich w procesach logistycznych oraz możliwą skalę i sposoby zagospodarowania tych produktów przez centrum dystrybucyjne, oraz a także oszacowano, jaka ilość tych produktów mogłaby zostać wykorzystana na cele społeczne.

EN

In a dairy chain, places and processes can be distinguished, where there is the possibility of recovery of dairy products for food purposes. This is an area of a new approach to the recovery of these products logistics, proposed in the work carried out under specific conditions and regulatory constraints market food products. This specific logistics process requires the work of conceptual definition and description of the procedures and further interdisciplinary research. As part of the research work, the causes and risks of loss of dairy products in the logistics processes and possible scale and ways of developing these products through a distribution center and is was estimated that the amount of these products could be used for social purposes.

9

COPE : Common Operational Picture Environment

Kasprzyk R., Cieślewicz M., Krajewski K., Perka M., Stachurski A.

Biuletyn Instytutu Systemów Informatycznych

|

2014

|

nr 14

13-18

EN

The paper focuses on the attempt to improve the process of reporting and localizing incidents, made within project COPE (Common Operational Picture Environment). The system which is an approach to satisfy a still increasing demand for safety, will have a beneficial influence on the emergency units management. All gathered data about the reported incidents will build an incremental information delivery model that can be useful for creating hazard maps notifying potential users about possible dangers in particular areas.

PL

Artykuł ma na celu przedstawienie możliwości wykorzystania systemu COPE w procesie zgłaszania incydentów oraz optymalizacji działania służb ratunkowych. COPE jest odpowiedzią na zwiększającą się potrzebę poprawy poziomu bezpieczeństwa publicznego. Koncepcja systemu polega na wytworzeniu wspólnego obrazu operacyjnego i wykorzystaniu go na potrzeby zwiększenia świadomości sytuacyjnej w procesie podejmowania decyzji. Dodatkowo informacje o zaistniałych incydentach gromadzone są w bazie wiedzy celem budowy map zagrożeń oraz oceny efektywności służb i istniejących procedur.

10

SAVE : State of the Art and Visionary Energetics

Kasprzyk R., Cieślewicz M., Krajewski K., Perka M., Stachurski A.

Biuletyn Instytutu Systemów Informatycznych

|

2013

|

nr 11

1-6

EN

The paper focuses on the attempt to improve the process of modeling the electrical grid infrastructure, designed within project SAVE (State of the Art and Visionary Energetics). The system, which is a response to a still increasing demand for electricity, will enable optimizing and planning the development of the existing energy transmission grid on the basis of the Smart Grid concept. Such an approach may support the process of setting up new companies interested in building renewable power plants and will encourage potential ”prosumers” to share their surplus of energy. SAVE may also show how to wisely use the energy and how expensive energy wasting can be.

PL

Artykuł ma na celu zademonstrowanie możliwości wykorzystania systemu SAVE w procesie optymalizacji istniejących sieci energetycznych, a także modelowania nowych. System ten jest odpowiedzią na wciąż rosnące zapotrzebowanie na energię elektryczną i brak nowoczesnych technologii w przemyśle energetycznym. System realizuje postawione mu zadania w oparciu o wkraczającą na światowy rynek koncepcję Smart Grid. Takie podejście pozwoli wesprzeć proces tworzenia nowych przedsiębiorstw, zainteresowanych budową elektrowni odnawialnych, i będzie zachęcać potencjalnych „prosumentów”, by przekazywali swoje nadwyżki energii. System SAVE może pokazać również, jak odpowiedzialnie korzystać z energii i jak kosztowne mogą być jej straty.

11

Nowa strategia syntezy paricalcitolu

Chodyński M., Dzikowska J., Gutowska R., Krajewski K., Kubiszewski M., Krupa M., Pietraszek A., Winiarski J., Kutner A.

Przemysł Chemiczny

|

2012

|

T. 91, nr 3

283-287

PL

Przedstawiono opis nowej strategii syntezy substancji farmaceutycznej paricalcitol (19-nor analogu witaminy D2), substancji czynnej leku stosowanego w leczeniu chorób nowotworowych, kardiologicznych oraz dermatologicznych. Nowa metoda polega na syntezie parcjalnej paricalcitolu z trzech fragmentów strukturalnych: syntonu A, syntonu CD i syntonu S. Te zaawansowane związki pośrednie są także wykorzystywane jako prekursory w procesach otrzymywania innych, nowych aktywnych biologicznie pochodnych witamin D. Przedstawiona metoda pozwala na otrzymanie paricalcitolu o wysokiej czystości chemicznej i enancjomerycznej, spełniającego wymagania farmaceutyczne.

EN

A new strategy for the synthesis of (1R,3R,7E,22E)-19-nor9,10-secoergosta-5,7,22-trieno-1,3,25-triol (paricalcitol) was developed. Three advanced intermediates (synthon A, synthon CD and synthon S) were used as precursors. The paricalcitol produced showed high enantiomeric purity and met pharmaceutical requirements.

12

Uwarunkowania zarządzania logistycznego, a proces komunikacji rynkowej w sektorze mleczarskim

Krajewski K.

Logistyka

|

2012

|

nr 4

PL

Z perspektywy procesów zarządzania logistycznego istotne jest poznanie zasad zarządzania i komunikacji rynkowej w kanałach dystrybucji produktów mleczarskich, na tle specyfiki tych procesów pomiędzy uczestnikami łańcuchów dostaw tych produktów. Praca ma charakter studium teoretycznego i stanowi próbę syntezy problemu uwarunkowań procesów zarządzania logistycznego w kontekście potrzeb procesów komunikacji rynkowej. Opiera się na wynikach prowadzonych od lat badan empirycznych oraz doświadczeń w zakresie wdrażania tych procesów, na tle studiów literatury przedmiotu. Wskazano na ECR jako koncepcje łącząca potrzeby skutecznej komunikacji i efektywnego zarządzania logistycznego.

EN

From the perspective of logistics management processes, it is important to know the principles of management and market communication in the distribution channels of dairy products, on the background characteristics of these processes between the participants in the supply chains of these products. Work is a desk study and an attempt of synthesis conditions of the problem of logistics management processes in the context of the needs of the market communications processes. It is based on the findings of years of empirical research and experience in the implementation of these processes, the background studies literature.

13

Ekonomiczna metoda otrzymywania dokserkalcyferolu

Chodyński M., Fitak H., Krajewski K., Leszczyńska K., Kutner A.

Przemysł Chemiczny

|

2008

|

T. 87, nr 7

800-803

14

Zastosowanie techniki magnetycznego rezonansu jądrowego do badań przebiegu fotoizomeryzacji w układzie trienowym

Kubiszewski M., Krajewski K.

Przemysł Chemiczny

|

2007

|

T. 86, nr 8

777-779

15

Rolnictwo i produkty ekologiczne wspierane działaniami promocyjnymi

Krajewski K., Świątkowska M.

Przemysł Spożywczy

|

2006

|

T. 60, nr 12

6-11

PL

W artykule przeanalizowano warunki funkcjonowania oraz wsparcia rolnictwa ekologicznego w Polsce na tle tendencji występujących w krajach Unii w tym zakresie. Poddano analizie warunki produkcji i sytuację na rynku produktów ekologicznych w Polsce oraz krajach Unii Europejskiej. Określono potencjalne i realne bariery rynku i handlu produktami ekologicznymi. Przedstawiono zasady prowadzenia kampanii społecznych i na tym tle założenia kampanii rolnictwa ekologicznego. Scharakteryzowano założenia kreatywne, podstawowe cele i przebieg obecnie trwającej w Polsce kampanii rolnictwa ekologicznego finansowanej ze środków Unii Europejskiej.

EN

The aim of this article was to analyze the conditions of functioning and supporting the organic farming in Poland on the background of the tendencies, occurring in the EU countries in this respect. The conditions of production and the situation on the market of eco-friendly products were analyzed in the Poland and other countries of the European Union. Potential and real barriers of the market and the trade in ecological products were determined. Principles of carrying public campaigns were presented and, on this background, of establishing the campaign of the organic farming. Creative assumptions, basic aims and the run of the current campaign of the organic farming, financed from centres for the European Union in Poland were characterized.

16

Funkcje opakowania a wizerunek produktu

Świątkowska M., Górska-Warsewicz H., Krajewski K.

Przemysł Spożywczy

|

2006

|

T. 60, nr 8

82-83

17

Transport i logistyka żywności mrożonej

Krajewski K.

Przemysł Spożywczy

|

2005

|

T. 59, nr 9

6--10

PL

Celem artykułu był przegląd problemów transportu i logistyki zamrożonych produktów żywnościo1rych oraz ukazanie związków pomiędzy logistyką, techniką transportu i nauką o żywności w procesach obrotu towarowego. Procesy te przedstawiono na tle problematyki specyficznej dla łańcucha żywnościowego, szczególnie potrzeby zachowania bezpieczeństwa zdrowotnego żywności i jakości wrażli1rych produktów. Scharakteryzowano cechy i właściwości mrożonek jako ładunku i towaru. Uzasadniono potrzebę kompleksowego rozważania procesów logistycznych w odniesieniu do obrotu mrożonkami.

EN

The aim of the paper was a survey related to transport and logistics of frozen food products. Moreover, the relationships between logistics, transportation technique and food science in the trade turnover was shown. All these matters were analyzed taking into account specificity of the food cha in, especially assurance of food safety and maintenance of quality of frozen food products. Attributes of frozen foods as commodity and subject of freight were presented.

18

Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej obszarów wiejskich w Polsce

Wierzbicki K., Krajewski K.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

T. 4, z. 2b

9-20

PL

Produkcja rolnicza, zwłaszcza produkcja zwierzęca, związana jest z zużywaniem dużych ilości wody oraz wytwarzaniem znacznych ilości zanieczyszczeń, zagrażających środowisku naturalnemu. Produkcja rolnicza uzależniona jest zatem od stanu publicznej i wewnętrznej infrastruktury technicznej. Liczne badania wskazują, że stan wyposażenia polskiej wsi w infrastrukturę techniczną diametralnie odbiega od standardów ilościowych UE, podobnie jak poziom techniki i technologii obiektów oraz urządzeń infrastrukturalnych. Stanowi to barierę rozwoju produkcji rolniczej w świetle konieczności zachowania standardów i wymogów środowiskowych zgodnych z zasadami UE. W pracy dokonano oceny stanu wybranych elementów infrastruktury technicznej obszarów wiejskich w Polsce, warunkujących rozwój produkcji rolniczej. Ocenę tę przeprowadzono w toku analizy technicznej, ekonomicznej i społecznej. We wnioskach wykorzystano wyniki badań wykonanych w IBMER.

EN

The Agricultural and particularly animal production is associated with a large water consumption and production of a large amount of pollutants hazardous to natural environment. Agricultural production is thus dependent on the status of public and internal technical infrastructure. Numerous studies point out that Polish rural areas are equipped with technical infrastructure to a degree that is far from the EU standards, similarly as it is the case with the technique and technology of objects and infrastructure facilities. This is an obstacle to the development of agricultural production, which should meet the standards and environmental requirements of the EU. Within this work we evaluated the status of the existing elements of technical infrastructure in rural areas in Poland which might determine the development of agricultural production. The evaluation was based on technical, economic and social analyses. In conclusions we used the results obtained in IBMER.

19

Segmentacja konsumentów i klientów a jakość usług cateringowych

Bilska B., Świątkiewicz M., Krajewski K.

Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni

|

2003

|

nr 48

5--13

PL

W artykule przedstawiono kondycję i specyfikę rynku usług cateringowych w Polsce. Wskazano na konieczność zastosowania strategii marketingowych jako czynnika prorozwojowego dla tego rynku.

XX

The article presents the condition and specification of the catering services market in Poland. It is suggested that marketing strategies be used as a factor of the development of this particular market.

20

Polski rynek ryb i przetworów rybnych

Krajewski K.

Przemysł Spożywczy

|

2003

|

T. 57, nr 4

31-33

PL

Rynek ryb (morskich i słodkowodnych) oraz ich przetworów to rozwijający się segment rynku żywnościowego w Polsce. Po załamaniu na początku lat 90., począwszy od 1993 r., sprzedaż ryb z przetwórstwa rosła (wartościowo) w tempie 13-17% rocznie (w 1996 r. nawet o 28%). Nieco gorszy okres rozpoczął się po 1997 r., ale w ostatnich trzech latach obserwuje się stabilizację podstawowych elementów bilansu i wskaźników rynku ryb. Biorąc pod uwagę strukturalną nadwyżkę importu ryb nad eksportem (na poziomie ok. 90 tys. t w skali ilościowej) oraz szeroki zakres importu niektórych niedostępnych w kraju asortymentów (np. owoce morza), można mówić o nieco wyższym popycie na ryby i przetwory. Jego roczny wzrost szacowany przez ekspertów na ok. 10% należy do wysokich na rynku żywnościowym, choć nie znajduje to jeszcze potwierdzenia w statystykach masowych Struktura importu ryb szacowanego średnioroczni e na 255 tys. t w latach 1996-2001 jest korzystna, gdyż dominują w nim surowce rybne (ponad 93%), zaś wysoko przetworzone produkty rybne mają marginalny udział. Największy udział w imporcie ryb mają ryby pelagiczne (śledzie i makrela), które stanowiły średnio w ostatnich latach 65% sprowadzanych do Polski ryb. Są one surowcem do produkcji marynat, salinat i konserw rybnych, a więc produktów o wysokiej wartości dodanej. Pozostałe 35% importowanych ryb to głównie ryby białe - mintaj i morszczuk oraz łosoś. Badania przeprowadzone przez Morski Instytut Rybacki w Gdyni w 1995 r. oraz badania własne z 1999 r. wskazują na ponad dwukrotnie większy poziom spożycia ryb i przetworów (na 0,8-0,9 kg/miesiąc), niż wynika to z danych GUS (0,4 kg/osobę/ miesiąc). Nie jest to przyrost i poziom imponujący, ale jednak znaczący ze względu na głębokie przemiany strukturalne tego rynku. Nadal trudna jest do oszacowania szara strefa rynku rybnego oraz jej znaczący wpływ na sytuację rynkową, szczególnie w asortymencie ryb wędzonych. Od 1993 r. zdecydowanie wzrasta podaż (w ślad za popytem) ryb przetworzonych - kosztem ryb nisko przetworzonych (całe ryby świeże, mrożone i solone). Wg szacunków Pracowni Badań Społecznych w Sopocie w 2001 r. konsumpcja roczna przetworów rybnych wyniosła 4,1 kg, a spożycie ryb nieprzetworzonych zmniejszyło się z 2,2 kg w 1997 r. do 1,5 kg/osobę w 2001 r. Produkcja przemysłowa przetworów rybnych w latach 90. zwiększyła się trzykrotnie, co stawia tę grupę asortymentową na 7. miejscu wśród najszybciej rozwijających się kierunków przetwórstwa spożywczego: po sokach, lodach, przetworach drobiowych, napojach mlecznych, ale przed piwem, koncentratami spożywczymi czy makaronem. Najszybciej w tej grupie rośnie produkcja marynat (o 160% w tym okresie) i produkcja konserw (o 70%). Systematycznie zwiększa się też zaopatrzenie rynku w ryby mrożone (zarówno importowane, jak też produkowane na polskich statkach dalekomorskich), które wg danych firmy Wilbo stanowią obecnie największą (34%) część rynku przetworów rybnych w Polsce. Dostawy filetów i tusz mrożonych np. w 1997 r. wyniosły 242 tys. t. Konserwy stanowią 22% rynku przetworów rybnych, a marynaty 14%. Pozostała część (30%) to ryby wędzone, solone, sałatki rybne, wyroby gotowe z ryb itp. Popyt na konserwy rybne rośnie w tempie 4-5% rocznie i jest to niezwykle dynamiczny segment rynku żywnościowego. Przy relatywnie niewielkim wzroście podaży rynkowej wystąpiło wyraźne przesunięcie w kierunku asortymentów trwałych, nowoczesnych, co wobec potrzeb nowych warunków dystrybucji dobrze rokuje na przyszłość dla perspektyw rynku rybnego. W Polsce jak dotąd nie ma zorganizowanego rynku rybnego dla surowców i ryb nieprzetworzonych w rozumieniu standardów UE. Sytuację tę może zmienić uchwalenie Ustawy o organizacji rynku rybnego. Niezbędne jest też uzupełnienie prawa o standardy handlowe dla poszczególnych grup ryb, oparte na klasach świeżości surowca, oraz wyszkolenie grupy niezależnych klasyfikatorów. Uchwalenie Ustawy o organizacji rynku rybnego stworzy podstawę prawną do stworzenia organizacji producentów oraz ureguluje przyszłe funkcjonowanie systemu pierwszej sprzedaży, będącej pierwszym ogniwem właściwie zorganizowanego rynku. Rynek produktów i przetworów rybnych nie odbiega od standardów organizacji rynku w UE, czego wyrazem jest szybki rozwój i duża aktywność marketingowa jego liderów. Produkty rybne przestają być anonimowe, czego wyrazem jest rozpoznawalność marek w poszczególnych kategoriach produktów i znajomość liderów tego rynku.