Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Charakterystyka surowców pozyskiwanych z tuszy rekina

Chwastowska-Siwiecka Iwona, Bartoszewicz Karol

Przemysł Spożywczy

|

2023

|

T. 77, nr 9

20--26

PL

Rekiny stanowią niewielką część poławianych ryb na świecie, pomimo tego wykorzystuje się wiele surowców od nich pozyskiwanych, gdyż mają szerokie spektrum zastosowania. Mięso rekinów jest cenionym składnikiem dań w wielu krajach nadmorskich. Płetwy rekina są przysmakiem w Azji od wielu lat, natomiast skóry były wykorzystywane od pokoleń w garbarstwie oraz skórowaniu. Możliwości wykorzystania elementów tuszy rekina są ogromne, szczególnie w gastronomii czy medycynie. W niektórych krajach płetwy oraz mięso rekina są nieodłączną częścią wielopokoleniowych tradycji kulinarnych, natomiast w medycynie ekstrakty z chrząstek czy olej z wątroby rekina są ważnymi suplementami diety wspomagającymi odporność organizmu.

EN

Sharks make up a small proportion of the fish caught worldwide, even though many raw materials obtained from them are used, as they have a wide range of applications. Shark meat is a przed ingredient in dishes in many coastal countries. Shark fins have been a delicacy in Asia for many years, while skins have been used for generations in tanning and leathering. The possibilities of using part of shark carcass are vast, especially in gastronomy and medicine. In some countries, shark fins and meat are an integral part of multi-generational culinary traditions, while in medicine, cartilage extracts and shark liver oil are important dietary supplements to suport immunity.

2

The Influence of Aflatoxin B1 on the Concentration of Nuclear Factor κB in Rats’ Livers

Woźniakowski Mateusz, Woźniakowska Nikola, Zuzak Tomasz, Świerszcz Łukasz, Wójciak-Czuła Marta, Borzęcki Andrzej, Nieradko-Iwanicka Barbara

Polish Hyperbaric Research

|

2021

|

nr 1(74)

67--75

EN

Introduction. Aflatoxins are metabolites produced by Aspergillus flavus and Aspergillus parasiticus. Due to the high prevalence of aflatoxin-containing products they are common issue of the observational studies. Observational studies have demonstrated the hepatotoxic effects of aflatoxins in humans. However, the exact pathogenetic mechanisms of the effect of aflatoxin B1 on the above-mentioned hepatotoxicity have not yet been known. Aim of the study. The aim of the study was to assess the toxic effects of different doses of aflatoxin B1. The analyze was performed using assessment of concentration of NF-κB in liver tissue homogenates after a 7-day intoxication with this mycotoxin. Material and methods. The studies were carried out on Wistar male rats which were selected randomly, according to the principle of simultaneity for the control group and the study groups. The concentration of NK-κB was determined by immunoenzymatic ELISA in the obtained supernatants of liver taken from decapitated animals. The statistical analysis was performed with Statistica 13.3 (Statsoft, USA). Results. The statistical significance of the difference between the concentrations in the control and study group receiving 1.0 mg/kg of aflatoxin B1 and between the control and study group who received aflatoxin B1 at a dose of 2.0 mg/kg body weight (p <0,05) were demonstrated. A significant relationship was also found between the level of dose of aflatoxin B1 administered to the rats and the concentration of NF-κB. Negative correlations were obtained. The higher dose administered to rats - the lower level of measured concentration of NF-κB. Conclusions. The study of the influence of aflatoxin B1 on the level of NF-κB transcription factor may significantly contribute to understand the mechanism of its action, influence on inflammatory, apoptotic and carcinogenic processes in the liver and determine its safe level in food intended for humans and animals.

PL

Wstęp. Aflatoksyny to metabolity wytwarzane przez Aspergillus flavus i Aspergillus parasiticus. Ze względu na duże rozpowszechnienie produktów zawierających aflatoksyny są one częstym przedmiotem badań obserwacyjnych. W dotychczasowych badaniach potwierdzono hepatotoksyczne działanie aflatoksyn u ludzi. Jednak dokładne mechanizmy patogenetyczne wpływu aflatoksyny B1 na wspomnianą hepatotoksyczność nie są jeszcze znane. Cel pracy. Celem pracy była ocena toksycznego efektu różnych dawek aflatoksyny B1. Analizę przeprowadzono przez ocenę stężenia NF-κB w homogenatach tkanki wątroby po 7-dniowym zatruciu tą mykotoksyną. Materiał i metody. Badania przeprowadzono na samcach szczurów rasy Wistar, które zostały wybrane losowo, zgodnie z zasadą jednoczesności dla grupy kontrolnej i grupy badawczej. Stężenie NK-κB oznaczono immunoenzymatycznym testem ELISA w otrzymanych supernatantach wątroby pobranych od zwierząt uśmierconych metodą dekapitacji. Analizę statystyczną przeprowadzono w programie Statistica 13.3 (Statsoft, USA). Wyniki. Stwierdzono różnice istotne statystycznie między stężeniami NK-κB w grupie kontrolnej i badanej otrzymującej 1,0 mg/kg aflatoksyny B1 oraz między grupą kontrolną i badaną, która otrzymywała aflatoksynę B1 w dawce 2,0 mg/kg masy ciała (p <0,05 ). Stwierdzono również istotną zależność pomiędzy poziomem dawki podawanej szczurom aflatoksyny B1 a stężeniem NF-κB. Uzyskano korelacje ujemne. Wyższa dawka podawana szczurom powodowała niższy poziom mierzonego stężenia NF-κB. Wnioski. Badanie wpływu aflatoksyny B1 na poziom czynnika transkrypcyjnego NF-κB może istotnie przyczynić się do zrozumienia mechanizmu jej działania, wpływu na procesy zapalne, apoptotyczne i kancerogenne w wątrobie oraz określenia jego bezpiecznego poziomu w żywności przeznaczonej dla ludzi i zwierząt.

3

Zaawansowana analiza wątroby w aplikacji Synapse 3D – Fujifilm

Ohshima S.

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2016

|

Vol. 5, nr 5

233--236

PL

W ostatnich latach aktywnie dąży się do zapewnienia większego bezpieczeństwa operacji, poprzedzając je symulacjami przeprowadzanymi za pomocą technologii trójwymiarowej wizualizacji obrazu. Podążając za tym trendem, Ministerstwo Zdrowia, Pracy i Opieki Społecznej uznało „nawigację wspomaganą obrazowo w hepatektomii” za zaawansowaną technikę medyczną. Metoda ta ma na celu poprawę bezpieczeństwa operacji poprzez obliczenie objętości wątroby zaopatrywanej przez poszczególne naczynia krwionośne oraz zasymulowanie wielkości obszaru resekcji i pozostałej części wątroby, jeszcze przed samą operacją. Obliczenia i symulacje są przeprowadzane na podstawie obrazów tomografii komputerowej dzięki trójwymiarowym rekonstrukcjom pozwalającym na wyodrębnienie obszarów wątroby, naczyń oraz guzów przed przeprowadzeniem zabiegu hepatektomii. Aby wspomóc symulację przedoperacyjną, oprogramowanie do zaawansowanych rekonstrukcji Synapse 3D firmy Fujifilm zawiera jako jedną z aplikacji specjalizowany moduł do analizy wątroby (Liver Analysis), zawierający unikalne na rynku algorytmy. W artykule przedstawiono samą technologię oraz kierunki dalszych badań i rozwoju.

EN

In recent years, there has been an active movement to ensure the greater safety of actual surgeries, by simulating it preoperatively with the use of three-dimensional image visualization technologies. Along with this movement, the Ministry of Health, Labour andWelfare has named “Image-supported navigation in hepatectomy” as part of advanced medical techniques. This method aims to improve the safety during a surgery by calculating the volume of the liver dominated by each blood vessel or simulating, prior to surgery, the volume of resection zone or the remaining liver volume. These calculations and simulations are carried out using the three-dimensional images produced by extractions of the liver, vascular and tumor regions from the computed tomography images, which were collected using the tomography apparatus prior to hepatectomy. In order to facilitate the achievement of such preoperative simulations, the volume analyzer SYNAPSEVINCENT (VINCENT, hereafter) by Fujifilm, in its Liver Analysis Application, comes equipped with unique features. This paper will introduce the technologies behind those unique features and provide a direction for future research and developments.

4

Zmiany w wątrobie w przebiegu ciąży

Pedrycz A., Zając A., Ciechan A., Lonc G., Zając G., Siermontowski P., Orłowski M.

Polish Hyperbaric Research

|

2014

|

nr 3(48)

81--92

PL

Wątroba jest największym, nieparzystym narządem jamy brzusznej i jednocześnie największym gruczołem ludzkiego organizmu. Ciąża jest stanem, który wprowadza w organizmie matki wiele zmian adaptacyjnych, umożliwiających prawidłowy rozwój płodu. Celem niniejszej pracy było zebranie i przedstawianie, na podstawie dostępnej literatury informacji na temat wątroby matki, podczas fizjologicznej ciąży. Wymiary i budowa histologiczna wątroby w czasie ciąży nie ulegają zmianie, natomiast ciąża może wywoływać zmiany obserwowane w schorzeniach wątroby. Ciąża może wpływać na produkcję i wydalanie kwasów żółciowych, a z uwagi na wysoki poziom estrogenów, może dochodzić do niewielkiego zastoju żółci. W czasie ciąży wzrasta także poziom białek produkowanych przez wątrobę.

EN

The liver is the largest unpaired organ in the abdominal cavity and at the same time the largest gland in the human body. Pregnancy is a condition related with the implementation of numerous adaptive changes in the mother's organism which enable proper development of the foetus. The objective of the study was to collect and present on the basis of available literature, information on changes in the mother's liver in the course of physiological pregnancy. The liver's dimensions and histological structure remain unchanged during pregnancy, yet pregnancy may induce changes similar to those observed in various liver conditions. Pregnancy may influence the production and extraction of bile acids, and, due to high oestrogen levels, lead to mild cholestasis. Also, during the course of pregnancy, there is an observable increase in the level of proteins produced by the liver.

5

Mineral content in leg muscle and liver of coypu : myocastor coypus

Cholewa R., Beutling D., Mleczek M., Arndt G.

Aparatura Badawcza i Dydaktyczna

|

2014

|

T. 19, nr 1

7-14

EN

Leg muscle and liver samples of 25 coypu were used for analysis of mineral content. Total elements content was analyzed by flame atomic absorption spectrometry (FAAS) and electrothermal atomic absorption spectrometry (ETAAS). The content of arsenic was analyzed by hydride generous atomic absorption spectrometry (HGAAS). Mean values and standard deviations of aluminium (Al), arsen (As), cadmium (Cd), cobalt (Co), chrome (Cr), copper (Cu), iron (Fe), potassium (K), manganese (Mn), molybdenum (Mo), sodium (Na), nickel (Ni), lead (Pb), selenium (Se), strontium (Sr) and zinc (Zn) were calculated. For each mineral the contents in the liver were higher than in the muscle for all animals. The highest average contents had Na (muscle 2227.51 mg/kg, liver 4123.7 mg/kg) and K (muscle 1081.00 mg/kg, liver 3256.06 mg/kg). Zinc had the highest concentration of microelements in muscle, in decreased line follow the means of Fe, Cu, Mn, Se and Ni. The means of trace elements follow with Sr, Cd, Cr, Mo, Al, Co, Pb and As. The medians of the ratio content of liver to content of muscle were for Mn 5, for Mo and Se 4, for Cu and K 3, for Co and Fe 2.5, for the other minerals between 1.2 and 2. It couldn't be shown a correlation between liver and muscle mineral content. Some statistical significant differences between age and sex of coypu were found. These differences must be interpreted cautiously because of the situation of multiple tests.

PL

Do analizy zawartości składników mineralnych wykorzystano próbki z udźca i wątroby 25 nutrii. Całkowitą zawartość składników analizowano metodami FAAS i ETAAS. Zawartość arsenu oznaczano metodą HGAAS. Obliczono wartości średnie i odchylenia standardowe glinu (Al), arsenu (As), kadmu (Cd), kobaltu (Co), chromu (Cr), miedzi (Cu), żelaza (Fe), potasu (K), manganu (Mn), molibdenu (Mo), sodu (Na), niklu (Ni), ołowiu (Pb), selenu (Se), strontu (Sr) i cynku (Zn). W wątrobie wszystkich zwierząt zawartość tych składników mineralnych była większa niż w ich udźcu. Największą średnią zawartość miał sód (Na): (udziec 2227,51 mg/kg, wątroba 4123,7 mg/kg) i potas (K): (udziec 1081,00 mg/kg, wątroba 3256,06 mg/kg). Największą koncentrację mikroelementów w udźcu miał cynk (Zn), innych średnie zmniejszały się w kolejności: Fe, Cu, Mn, Se i Ni. Średnie pierwiastków śladowych następowały w kolejności: Sr, Cd, Cr, Mo, Al, Co, Pb i As. Stosunek zawartości składników wątroby do składników udźca wynosił dla Mn 5, dla Mo i Se 4, dla Cu i K 3, dla Co i Fe 2,5, a dla innych składników między 1,2 i 2. Nie pojawiła się korelacja między zawartością składników mineralnych wątroby i udźca. Znaleziono niektóre, statystycznie istotne różnice, między wiekiem nutrii obu płci. Te różnice powinny być ostrożnie interpretowane z powodu sytuacji wielostronnego badania.

6

Segmentacja wątroby w obrazach rezonansu magnetycznego

Paw D., Badura P.

Aktualne Problemy Biomechaniki

|

2014

|

z. 8

145--150

PL

Celem niniejszej pracy było utworzenie algorytmu służącego do segmentacji wątroby w serii obrazów pochodzących z badania wykorzystującego rezonans magnetyczny. Rozwiązanie zostało zawarte w graficznym interfejsie użytkownika tworząc czytelny program. W algorytmie wykorzystano metodę aktywnego konturu, morfologię matematyczną oraz podobne przekształcenia. Wynikiem jest maska 3D oraz liczba wokseli w niej zawartych. Program umożliwia konfrontację wyników.

EN

As a main aim of this project was made a liver segmentation algorithm from Magnetic Resonance Images. Whole solution was made in graphical user interface to make program simple and intuitive in use. In algorithm were used methods like: active contour (snake), mathematical morphology and similar transformations. As result is 3D mask of liver and sum of the voxels containing the mask. Application includes confrontation results.

7

Texture analysis as a tool for medical decision support. P. 2 Classification of liver disorders based on computed tomography images

Duda D.

Advances in Computer Science Research

|

2014

|

Nr 11

85--108

EN

Texture analysis has already demonstrated its great potential in many digital image-based diagnostic systems. It allows to extract from an image many important diagnostic information, impossible to capture with only the visual appreciation. The first attempts to use a texture analysis (TA) as a tool for characterization of an image content took place in the 70’s of the last century. Since then a variety of methods have been proposed and found their application in many domains, also – in the medical field. However, it is still difficult to indicate a method that would ensure satisfactory results for any diagnostic problem. The present work gives an overview of the texture analysis methods, that have been applied for hepatic tissue characterization from Computed Tomography (CT) images. It includes details of about forty studies, presented over the past two decades, devoted to (semi)automatic detection or/and classification of different liver pathologies. Quoted systems are divided into three categories: (i) based on a single-image texture of non-enhanced CT images of the liver, (ii) based on a single-image texture of contrast-enhanced images, and (iii) based on a multiimage texture. The latter ones concern a simultaneous analysis of sets of textures, each of which corresponds to the same liver slice, but is related to a different contrast agent concentration in hepatic vessels.

PL

Analiza tekstur jest szeroko stosowana w wielu cyfrowych systemach wspomagania decyzji medycznych, na podstawie danych obrazowych. Pozwala ona wydobyć z obrazu istotne szczegóły, których nie można dostrzec podczas analizy wizualnej. Pierwsze próby analizy tekstur miały miejsce w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Od tamtej pory zaproponowano wiele metod analizy tekstur. Trudno jest jednak wskazać metodę uniwersalna, która zapewniłaby zadowalające wyniki dla każdego problemu diagnostycznego. Niniejsza praca stanowi przegląd metod analizy tekstur, stosowanych do opisu tkanki wątrobowej na obrazach tomografii komputerowej. Przedstawia informacje o około czterdziestu systemach diagnostycznych, zaproponowanych w ciągu ostatnich dwóch dekad, poświęconych (pół)automatycznemu wykrywaniu lub / i klasyfikacji schorzeń wątroby. Opisywane systemy zostały podzielone na trzy kategorie: (i) opierające się na teksturze pojedynczego obrazu, pozyskanego bez podawania pacjentowi środka kontrastującego, (ii) opierające się ´na teksturze pojedynczego obrazu, pozyskanego po podaniu pacjentowi środka kontrastującego, oraz (iii) opierające się na jednoczesnej analizie wielu tekstur. Te ostatnie odnoszą się do analizy zestawów tekstur przedstawiających ten sam wycinek wątroby, lecz odpowiadających różnym stężeniom środka kontrastowego w jej naczyniach krwionośnych.

8

Radiologia interwencyjna w onkologii: możliwości terapeutyczne leczenia nowotworów wątroby – pierwotnych oraz przerzutów do wątroby

Mól M., Ćwikła J., Nowicki M., Zawadzki M., Kordecki K., Walecki J.

Acta Bio-Optica et Informatica Medica. Inżynieria Biomedyczna

|

2010

|

Vol. 16, nr 2

153-156

PL

Od niedawna radiologia interwencyjna znajduje zastosowanie również w onkologii. W artykule przedstawiono kilka relatywnie innowacyjnych technologii i technik stosowanych w terapii nowotworów pierwotnych wątroby oraz pochodzenia przerzutowego. Kliniczne wskazania i przeciwwskazania do stosowania opisywanych metod i zabiegów nie są przedmiotem rozważań autorów pracy.

EN

Interventional radiology has recently found a place in oncology. This article will describe some relatively new techniques and agents used in the treatment of primary and metastatic malignancies of the liver. The article will not describe clinical indications nor the contraindications to the procedures listed as this is beyond the scope of this publication.

9

Distribution of Diazinon and Selenium in Various Tissues after Single and Common Intraperitoneal Administration

Šiška B., Toman R., Golian J., Bošiak M., Kovac S.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 12

1617-1626

EN

The aim of this study was to evaluate the distribution of diazinon and selenium in various tissues of laboratory rats after single and common intraperitoneal administration. Rats in the age of 135 days were randomly divided into 4 groups. Each group consisted of 10 males. Animals in the first group were administrated with diazinon 20 mg o kg-1 body weight intraperitoneally. Animals in the second group were administrated with selenium (Na2SeO3) 2 mg Se o kg-1 body weight intraperitoneally in physiological solution. Animals in the third group were given a mixture of diazinon 20 mg o kg-1 body weight and selenium 2 mg Se o kg-1 body weight intraperitoneally in physiological solution. The fourth group served as a control group and was administrated only with the physiological solution. 24 hours after the administration of tested substances, animals were sacrificed and samples of livers, kidneys, muscles and fat tissue were taken during the autopsy. The amount of diazinon in tissues was determined using gas chromatography with mass spectrometry. The amount of selenium was determined using atomic absorption spectrometry. We detected significant increase of selenium amount in livers, kidneys and muscles after single selenium administration and also after common administration of both substances. On the other hand we detected significant decrease of selenium amount in muscles and fat tissue after single diazinon administration. We also observed slight accumulation of diazinon amount in samples of kidneys and muscles and significant increase of diazinon in fat tissue after single diazinon administration and also after common administration of both substances.

PL

Celem pracy było określenie dystrybucji dianizonu i selenu w różnych tkankach szczurów laboratoryjnych po pojedynczym dootrzewnowym podaniu. Szczury w wieku 135 dni zostały losowo przyporządkowane do 4 grup. Każda grupa składała się z 10 samców. Zwierzętom z pierwszej grupy podano dootrzewnowo dianizon w dawce 20 mg o kg-1 masy ciała. Zwierzętom drugiej grupy podano dootrzewnowo selen w roztworze fizjologicznym (Na2SeO3) w dawce 2 Se mg o kg-1 masy ciała. Zwierzęta trzeciej grupy otrzymały dootrzewnowo mieszaninę dianizonu (20 mg o kg-1) i selenu (Na2SeO3 - 2 Se mg o kg-1) w roztworze fizjologicznym. Czwartą grupę stanowiły zwierzęta kontrolne, którym podano wyłącznie roztwór fizjologiczny. Po 24 godzinach od podania dianizonu i selenu zwierzęta uśmiercono, po czym pobrano próbki wątroby, nerek, mięśni i tkanki tłuszczowej. Poziom dianizonu w tkankach został zbadany przy użyciu chromatografii gazowej oraz spektrofotometrii masowej. Selen oznaczono metodą spektrofotometrii absorpcji atomowej. Stwierdzono istotny statystycznie wzrost poziomu selenu w wątrobie, nerkach i mięśniach po jednorazowym podaniu selenu, a także po podaniu mieszaniny selenu i dianizonu. Z drugiej strony odnotowano również istotny statystycznie spadek zawartości selenu w mięśniach i tkance tłuszczowej po jednorazowym podaniu dianizonu. Zaobserwowano także niewielki wzrost poziomu dianizonu w nerkach i mięśniach oraz istotny statystycznie wzrost zawartości tego związku w tkance tłuszczowej zarówno po jednorazowym podaniu dianizonu, jak i po podaniu mieszaniny dianizonu i selenu.

10

Computer simulation of temperature distributions for several configurations of electrodes in radiofrequency ablation of liver tumors

Noshiro M., Konoura C., Nebuya S.

Biocybernetics and Biomedical Engineering

|

2007

|

Vol. 27, no. 1-2

271-274

EN

The conductivity of the liver tissue in pigs measured at 25 degrees Celsius was 3.27š 0.27 mS/cm. The temperature distributions obtained using the finite element method from the measured conductivity showed that two pairs of four hook-like electrodes produced the largest volume of ablation.

11

Concentration of zinc, copper, magnesium and calcium in kidneys and liver of Apodemus Flavicollis and Apodemus Sylvaticus

Jančova A., Stawarz S., Formicki G., Balaž I., Martiniakova M., Boleček P.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 6

513-519

EN

Contamination of kidney and liver of yellow-necked mouse (Apodemus,flavicollis) and wood mouse (Apodemus sylvaticus) with chemical elements (Zn, Cu, Mg and Ca), living near the area of Nitra (southwest Slovakia) were studied. For analysis of the content of these trace elements an AAS method was used. The kidneys and liver of both observed species under analysis contained relatively high concentrations of zinc. A significant quantity (p < 0.05) of zinc was discovered in the liver of males of A. flavicollis and A. sylvaticus in comparison with females. Interspecies differences were not statistically significant. Low levels of copper were discovered there. In males, the liver was the most contaminated (A. flavicollis 15.252 žg o g-'; A. sylvaticus 11.991 žg o g-'). he ratio of liver and kidney load in females of A. flavicoollis was 2.70 : 1, in females of A. sylvaticus kidneys were more contaminated (load ratio 1: 2.54). Statistically significant differences were recorded in interspecies comparison and also in Cu level comparison depended on sex. Magnesium significantly cumulated in kidneys. The highest concentration was discovered in the kidneys of females of A. sylvaticus (649.527 žg o g-') and the lowest in the liver of females of A. flavicollis (278.280 žg o g-'). There were detected statistically significant differences depending on sex and species. A significantly (p < 0.05) higher level of Ca was recorded in kidneys of males of A. sylvaticus (129.752 žg o g-) in comparison with the liver of males of A. sylvaticus (51.703 žg o g-').

PL

Badano zawartość cynku, miedzi, magnezu i wapnia w nerkach i wątrobie Apodemus flavicollis i Apodemus sylvaticus żyjących w rejonie Nitry (południowo-zachodnia Słowacja). Analizy zostały wykonane metodą spektrofotometrii absorpcji atomowej. U obu badanych gatunków stwierdzono stosunkowo dużą zawartość cynku zarówno w nerkach, jak i w wątrobie. Średnia zawartość cynku w wątrobie samców A. flavicollis i A. sylvaticus była większa niż średnia zawartość tego pierwiastka w wątrobie samic. Były to różnice istotne statystycznie (p < O.O5). Natomiast nie stwierdzono różnic w zawartości cynku w wątrobie pomiędzy badanymi gatunkami. Poziom miedzi w tkankach badanych zwierząt był niski. U samców większą średnią zawartość tego pierwiastka stwierdzono w wątrobie (A. flavicollis 15.252 žg o g-'; A. sylvaticus 11.991 žg - g-'). Stosunek zawartości miedzi wątrobowej do miedzi nerkowej u samic A. flavicollis wynosił 2.70:1, natomiast u samic A. sylvaticus wynosił 1:2.54. Różnice w średniej zawartości miedzi w wątrobie i nerkach u samic i samców pomiędzy gatunkami były również statystycznie istotne. Stwierdzono znaczną kumulację magnezu w nerkach obu badanych gatunków i u obu badanych płci. Największą zawartość tego pierwiastka stwierdzono w nerkach samic A. sylvaticus (649.527 žg - g-'), a najmniejszą w wątrobach samic A. flavicollis (278.280 žg o g-'), Stwierdzono statystycznie istotne różnice w zawartości tego pierwiastka pomiędzy płciami i pomiędzy gatunkami. Stwierdzono również istnienie statystycznie istotnej różnicy w średniej zawartości wapnia w nerkach samców q. sylvaticus (129.752 žg o g-') w porównaniu z wątrobą (51.703 žg g-').

12

Heavy metal distribution in organisms of hares, roe deer and foxes

Wieczorek J., Gambuś F.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 1-2

127-133

EN

The aim of research were studies on heavy metal distribution in bodies of hares, roe deer and foxes. Contents of cadmium, chromium, lead and zinc were determined in the samples of kidneys, livers, lungs, musc1es and bones of the tested animals originating from the vicinity of Kraków. A majority of the analysed material samples contained on average largest quantities of zinc, then lead and chromium and the least of cadmium. Only in the kidneys and livers of hares and roe deer cadmium concentrations were much higher than lead and chromium content in these organs. It was also noticed that more cadmium, chromium and zinc, in comparison with this metal in fox organs, accumulated in the internal organs and tissues of hares and roe deer than in the analogous fox organs. The dependency concerns particularly cadmium content in the kidneys and livers of tested herbivorous where between 20 and 30 and 3-5 times more of this metal was found, respectively in comparison with its concentrations in the same organs of rex. Lead most easily accumulated in tissues and internal organs of rex, particularly in its bones (mean 10.8 mg . kg-1 d.m.) and in the lungs (7.76 mg . kg-1 d.m.).

PL

Celem niniejszych badań było prześledzenie rozmieszczenia metali ciężkich w ciele zajęcy, saren i lisów. W próbkach nerek, wątroby, płuc, mięśni i kości osobników pochodzących z okolic Krakowa określono zawartość kadmu, chromu, ołowiu i cynku. W większości próbek analizowanych materiałów średnio najwięcej oznaczono cynku, następnie ołowiu, chromu i kadmu. Jedynie w nerkach i wątrobie zajęcy i saren koncentracja kadmu była znacznie większa od zawartości ołowiu i chromu w tych organach. Stwierdzono również, że w narządach i tkankach zajęcy i saren nagromadzało się więcej kadmu, chromu i cynku w porównaniu do analogicznych organów lisa. Zależność ta szczególnie dotyczy zawartości kadmu w nerkach i wątrobie badanych roślinożerców, gdzie oznaczono odpowiednio 20-30 i 3-5 razy więcej tego metalu w porównaniu do jego koncentracją w tych samych narządach lisa. W przypadku ołowiu najwięcej odkładało się go w organach lisa, szczególnie w jego kościach (10,8 mg) i płucach (7,76 mg . kg-I s.m.).

13

Comparison of heavy metal concentrations in the organs of yellow-necked mouse (Apodemus flavicollis, Melchior, 1834) from areas of nuclear power station and power station

Jančova A., Massanyi P., Nad P., Korenekova B., Skalicka M., Drabekova J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 11

1221-1227

EN

The aim of this work was to determine concentration and distribution of copper, iron and cadmium in organs of Apodemus flavicollis (Melchior, 1834) in relation to the sex and locality occurrence. The females of Apodemus flavicollis from the surroundings of the nuclear power station Mochovce show significantly higher concentration of copper in the liver (p < 0.05) in comparison with males. In females a statistically (p < 0.05) higher levels of copper in the liver (5.005 mg . kg[to -1]) and uterus (0.0077 mg . kg[to -1]) were detected. The highest concentrations of iron were found in uterus (471.733 mg . kg[to -1]). In all animals there is significantly higher (p < 0.05) concentration of cadmium in kidneys in comparison with liver, testis and uterus. The highest concentrations of copper in the organs of Apodemus flavicollis from the surroundings of the rower station Novaky were found in uterus (10.264 mg . kg[to -1]). In males the liver was the most contaminated organ (7.565 mg . kg[to -1]). The highest iron concentration was found in uterus (618.5 mg . kg[to -1]). Concentration of iron in liver (445.0 mg . kg[to -1]) in males was significantly higher (p < 0.05) in comparison with testis. In male kidneys there was a statistically higher amount of iron (p < 0.05) than in the testis. In the kidneys of the females there was a significantly higher level of iron when compared with males (p < 0.01). The concentration of cadmium in the kidneys of females is significantly higher (p < 0.01) than concentration in the liver and in uterus. Significant difference (p < 0.05) was also found in liver in comparison with uterus. The females of Apodemus flavicollis from Novaky locality have shown significantly higher concentration of copper in uterus (p < 0.05) and in kidneys (p < 0.01), higher concentration of iron in kidneys (p < 0.01) and higher concentration of cadmium in kidneys (p < 0.01) and liver (p < 0.01) in comparison with females from Mochovce locality.

PL

Zawartość miedzi w wątrobie samic myszy leśnej Apodemus flavicol/is (Melchior, 1834) z rejonu elektrowni atomowej w Mochowcach była większa niż w wątrobie samców (p < 0.05). Zawartość miedzi była większa w wątrobie niż macicy. Największa zawartość żelaza została stwierdzona w macicy. Poziom kadmu był relatywnie mały we wszystkich badanych próbkach. Nie stwierdzono żadnych różnic zawartości kadmu pomiędzy płciami. U wszystkich zwierząt zawartość kadmu jest znacznie większa w nerkach niż w wątrobie, jądrach i macicy (p < 0.05). U samic żyjących w pobliżu elektrowni cieplnej Novaky stwierdzono największą zawartość miedzi w macicy (10.264 mg . kg[do -1]), zaś u samców w wątrobie (7.565 mg . kg[do -1]). Największa zawartość żelaza stwierdzono w macicy (618.5 mg . kg[do -1]). Zawartość żelaza w wątrobie samców była znacznie większa niż w jądrach. U samic poziom żelaza w nerkach był znacznie większy niż u samców (p < 0.01). Zawartość kadmu była największa w nerkach samic. U zwierząt z rejonu elektrowni Novaky stwierdzono większą zawartość badanych pierwiastków prawie we wszystkich badanych próbkach w porównaniu ze zwierzętami odłowionymi w rejonie elektrowni atomowej Mochovce.

14

The influence of environmental pollution of the human organism

Sodnom-Płodzien B., Tal-Figiel B.

Czasopismo Techniczne. Środowisko

|

2004

|

R. 101, z. 9-Ś

93--98

EN

The paper presents the effects of environmental pollution on human health, not only from the point of view of European medicine, but also eastern medicine. The synthesis of knowledge of both these medical traditions creates new possibilities of effective of diseases caused by environmental pollution.

PL

W niniejszej pracy pokazano, jaki wpływ mogą mieć zanieczyszczenia środowiska ma zdrowie ludzkie nie tylko z punktu widzenia medycyny europejskiej, ale również z punktu widzenia medycyny Dalekiego Wschodu, połączenie wiedzy obu tych środowisk medycznych stwarza możliwości skutecznego leczenia chorób populacji ludzkiej wywołanych zanieczyszczeniem środowiska.

15

Lead and zinc concentrations in livers and kidneys of roe deer (Capreolus capreolus) from various regions of the Malopolska province

Wieczorek J., Gambuś F.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2004

|

Vol. 11, nr 4-5

385--393

EN

The results of lead and zinc concentrations determined in livers and kidneys of roe deer killed in various areas of the Malopolska province differently liable to anthropogenic pollution were presented. Altogether 179 liver sampIes and 163 kidney samples were analysed. Mean lead concentrations in the tested organs were relatively little diversified, on an average 2.5 mg · kg-1 d.m. was found in liver and 3.2 mg · kg-1 d.m. in kidneys. The highest lead concentrations in roe deer internal organs were found in animals inhabiting the north-west part of the province adjoining the Olkusz-Bukowno region of lead-and-zinc ore exploitation. This metal content in livers and kidneys of roe deer from Malopolska were comparable with mean lead concentrations found in the analogous organs of animals from the whole area of Poland, but as much as four times higher than the mean contents in animals living in the north of Poland. Mean contents ofzinc in roe deer livers and kidneys were respectively 108.2 mg and 178.6 mg · kg-1 d.m. and did not diverge from average concentrations of this element found in terrestrial mammals. Mean concentrations of this metal in the studied organs of roe deer from different regions of Malopolska were significantly diversified. The highest amounts of zinc in internal organs were noted in animals hunted in the areas situated south of Krakow, where relatively strongly acidified soils are prevalent. On the other hand the least quantities of this element accumulated in the livers of roe deer from the Krynica region and in kidneys of animals inhabiting the areas north of Kraków.

PL

W pracy zamieszczono wyniki oznaczeń zawartości ołowiu i cynku w wątrobie i nerkach saren upolowanych na terenach województwa małopolskiego w różnym stopniu narażonych na zanieczyszczenia pochodzenia antropogennego. Łącznie przeanalizowano 179 próbek wątroby i 163 próbki nerek. Średnia zawartość ołowiu w badanych narządach była stosunkowo mało zróżnicowana i wynosiła średnio w wątrobie 2,5 mg · kg-1 d.m., a w nerkach 3,2 mg · kg-1s.m. Największe koncentracje ołowiu w narządach wewnętrznych saren stwierdzono u zwierząt bytujących w północno-zachodniej części województwa, sąsiadujących z rejonem wydobycia rud ołowiowo-cynkowych Olkusz-Bukowno. Zawartości tego metalu w wątrobie i nerkach saren z Małopolski były porównywalne ze średnimi zawartościami ołowiu w analogicznych narządach zwierząt pochodzących z całego obszaru Polski, ale aż czterokrotnie większe w porównaniu do średnich zawartości u osobników żyjących na północnych terenach naszego kraju. Średnie zawartości cynku w wątrobie i nerkach saren wynosiły odpowiednio 108,2 mg and 178,6 mg · kg-1 s.m. i nie odbiegały od przeciętnych koncentracji tego pierwiastka spotykanych u ssaków lądowych. Średnie koncentracje tego metalu w badanych narządach saren z poszczególnych rejonów Małopolski były istotnie zróżnicowane. Największe ilości cynku w organach wewnętrznych odnotowano u zwierząt pozyskanych na obszarach leżących na południe od Krakowa, wyróżniających się glebami stosunkowo silnie zakwaszonymi. Natomiast najmniej tego pierwiastka znaleziono w wątrobach saren z okolic Krynicy i w nerkach osobników bytujących na terenach na północ od Krakowa.

16

Cadmium Content in Livers and Kidneys of Roe Deer (Capreolus capreolus) from Different Regions of the Malopolska Voivodship

Wieczorek J., Gambuś F.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2003

|

Vol. 10, nr 9

991-999

EN

Results of research on cadmium concentrations in 184 liver samples and 165 kidneys samples obtained from roe deer in 1996-1997 in the areas surrounding Kraków and in the region of Krynica distant from major sources of industrial pollution were presented. Cadmium concentrations in the examined organs were highly diversified ranging between [formula] in liver and between [formula] in kidneys. The biggest quantities of cadmium became accumulated in the organs of animals from the north-western areas of Malopolska (Olkusz neighbourhood) and from the region south of Kraków (Myślenice and Wieliczka counties). Relatively high cadmium concentrations were detected also in livers and kidneys of roe deer from the Krynica region, i.e. the area little exposed to industrial pollution but with prevailing acid soils favouring cadmium phytoavailability. The animals from the Malopolska province had on an average four times more cadmium in the examined organs in comparison with this element mean concentrations found in roe deer from the whole area of Poland. In a majority of liver and kidneys samples from the studied animals exceeded permissible limit cadmium concentrations for raw animal product were noted, which denotes their total unsuitability for consumption.

PL

Przedstawiono wyniki badań dotyczących zawartości kadmu w 184 próbkach wątroby i 165 próbkach nerek saren pozyskanych w latach 1996-1997 z obszarów położonych wokół Krakowa oraz z okolic Krynicy, oddalonych od znaczących źródeł zanieczyszczeń przemysłowych. Zawartość kadmu w analizowanych narządach była znacznie zróżnicowana i mieściła się w wątrobie w zakresie od [wzór] i nerkach od [wzór]. Najwięcej kadmu w omawianych organach kumulowały zwierzęta z północno-zachodnich obszarów Małopolski (okolice Olkusza) oraz terenów położonych na południe od Krakowa (powiaty Myślenicki i Wielicki). Stosunkowo duże zawartości kadmu stwierdzono również w wątrobie i nerkach saren z okolic Krynicy, obszaru mało narażonego na emisje przemysłowe, ale z przewagą gleb kwaśnych, sprzyjających fitoprzyswajalności kadmu. Zwierzęta z województwa małopolskiego zawierały średnio około 4 razy więcej kadmu w badanych narządach w porównaniu do średniej koncentracji tego pierwiastka u saren pochodzących z obszaru całej Polski. W większości próbek wątroby i nerek badanych zwierząt odnotowano przekroczenia, aktualnie obowiązujących, dopuszczalnych zawartości kadmu w produktach pierwotnych pochodzenia zwierzęcego, co wskazuje na ich całkowitą nieprzydatność do celów konsumpcyjnych.