Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Jachimowicz-Rogowska Karolina, Winiarska-Mieczan Anna, Chmielowiec-Korzeniowska Anna, Tymczyna Leszek, Czernecki Tomasz, Banach Marcin, Potrzebski Daniel

Przemysł Chemiczny

|

2023

|

T. 102, nr 3

277--286

PL

Dokonano przeglądu dostępnej literatury dotyczącej β-glukanów pod kątem ich prozdrowotnego działania na organizm człowieka. Przedstawiono główne źródła pozyskiwania β-glukanów oraz zróżnicowano ich strukturę chemiczną w zależności od pochodzenia. Aktualne wyniki badań potwierdzają, że β-glukany wykazują działanie obniżające stężenie cholesterolu całkowitego, frakcji nie-HDL i LDL w surowicy krwi, korzystnie wpływają na metabolizm glukozy oraz mają właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne, immunostymulujące, przeciwnowotworowe i prebiotyczne.

EN

A review, with 50 refs., of β-glucans used as food components. Main sources of β-glucans, their chem. structure, viscosity, rheol. properties, texture and sensory characteristics were presented. In particular, their effects on concns. of cholesterol, non-HDL and LDL fractions in blood serum and on glucose metabolism as well as their antioxidant, immunostimulant, anti-cancer and prebiotic properties were taken into consideration.

2

The role of selected plant products in the prevention of cadmium-induced toxicity®

Sitek Agnieszka

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2021

|

nr 1

79--94

EN

Long-term exposure to cadmium (Cd) leads to the development of numerous diseases in human as well as in animals associated with renal and hepatic injury, respiratory, skeletal and cardiovascular disturbances, as well as visual changes, blindness and hearing loss. Cd was classified as human carcinogen (Group 1) by the International Agency for Research on Cancer. The study discusses the effect of selected plant products on reduced toxicity caused by Cd. Animal studies confirmed that the effect of such products as: turmeric, ginger, garlic, onion, black seeds oil, olive oil, blueberry, green tea, hibiscus was efficient in reducing the Cd level in organs and tissues and had positive effect on the urinary tract and cardiovascular, reproductive, nervous, immune and respiratory system. Consumption of these products in occupational and environmental exposure to Cd appears promising.

PL

Długotrwała ekspozycja na kadm (Cd) ludzi jak i zwierząt, prowadzi do rozwoju wielu zmian patologicznych związanych z uszkodzeniem nerek, wątroby, zaburzeniami w układzie oddechowym, kostnym, sercowo-naczyniowym, a ponadto z zaburzeniami widzenia, ślepotą i niedosłuchem. Cd został zaklasyfikowany przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem jako substancja rakotwórcza dla człowieka (Grupa 1). W artykule omówiono potencjalnie korzystny wpływ wybranych produktów roślinnych na zmniejszanie toksyczności wywołanej przez Cd. Badania na zwierzętach wykazały, że spożywanie produktów takich jak: kurkuma, imbir, czosnek, cebula, olej z czarnuszki, oliwa z oliwek, borówka amerykańska, zielona herbata, hibiskus było skuteczne w obniżaniu zawartości Cd w narządach i tkankach oraz korzystnie wpływało na układ krwionośny, moczowy, rozrodczy, nerwowy, odpornościowy i oddechowy. Obiecujące wydaje się zalecanie spożywania tych produktów przy zawodowym i środowiskowym narażeniu na Cd.

3

Zastosowanie fitobiotyków w profilaktyce zwierząt

Kupczyński Robert, Szumny Antoni

Przemysł Chemiczny

|

2020

|

T. 99, nr 3

367--372

PL

W ostatnim czasie coraz większym zainteresowaniem w żywieniu zwierząt cieszą się naturalne produkty roślinne stosowane jako dodatki fitobiotyczne, a wśród nich zioła i produkty uzyskiwane na ich bazie w procesie ekstrakcji chemicznej. Stosowane dodatki w żywieniu zwierząt mogą poprawiać smak i zapach paszy, zwiększać jej pobranie, regulować funkcje trawienne, modyfikować mikroflorę przewodu pokarmowego, a w konsekwencji wpływać na zdrowie, przyrosty masy oraz zużycie paszy. Zwiększenie stabilności tych związków można uzyskać, stosując metody technologiczne i biotechnologiczne. Omówiono działanie przeciwbakteryjne, antyoksydacyjne oraz profilaktyczne zastosowania fitobiotyków u zwierząt gospodarskich.

EN

A review, with 62 refs., of biol. active compds. found in plants, as well as antibacterial, antioxidant and antiinflammatory and preventic effects of their use in livestock.

4

Stres oksydacyjny i wewnątrzkomórkowe mechanizmy antyoksydacyjne

Cal Magdalena, Kilisch Julia

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2020

|

nr 1

38--43

PL

Wszystkie organizmy żywe są narażone na działanie czynników zewnętrznych, które mogą indukować stres komórkowy. Wolne rodniki, których poziom jest kontrolowany przez mechanizmy wewnątrzkomórkowe, są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania komórki. Nadmiar wolnych rodników prowadzi do stresu oksydacyjnego. W komórkach w odpowiedzi na stres oksydacyjny są uruchamiane procesy mające na celu neutralizację nadmiaru wolnych rodników, aby zapobiec ich szkodliwemu wpływowi na elementy składowe komórki. W wyniku stresu oksydacyjnego uszkodzeniu mogą ulec tak ważne elementy komórki jak materiał genetyczny czy lipidy i białka. Bardzo ważną rolę w walce z wolnymi rodnikami odgrywają antyoksydanty, które są produkowane wewnątrzkomórkowo oraz te, które dostępne są jako suplementy diety lub po prostu w żywności.

EN

All living organisms are exposed to external factors that can induce cellular stress. Free radicals, whose level is controlled by intracellular mechanisms, are necessary for the proper functioning of a cell. Excess free radicals lead to oxidative stress. In cells, in response to oxidative stress, processes are initiated to neutralize excess free radicals in order to prevent their harmful effects on the cell's components. As a result of oxidative stress, such important elements of the cell as genetic material, lipids and proteins may be damaged. Antioxidants that are produced intracellularly and those that are available as dietary supplements or simply in food play a very important role in the fight against free radicals.

5

The effect of cadmium on oxidative stress in Beta vulgaris

Rombel-Bryzek A., Rajfur M., Żuk O., Zając P.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2018

|

Vol. 25, nr 3

457--467

EN

As a heavy metal, cadmium has strongly toxic effects on plants and can induce oxidative stress. It is absorbed by the roots and transported to the stems and leaves. The aim of the study was to evaluate the effect of various concentrations of cadmium on the metabolic activity of Beta vulgaris and assess the dependence of these processes on the content of metal in the plants. To demonstrate the effect of cadmium on metabolism, protein and photosynthetic pigment content, lipid peroxidation, and the activity of enzymes specific for oxidative stress in roots and shoots were measured. Seeds of B. vulgaris were treated with different concentrations of Cd supplied via a CdCl2 solution: 0 (control), 200, 300 and 400 mg/dm3. Results of the present study revealed increased GPOX activity as cadmium concentration rose, while SOD activity was stimulated by a low Cd concentration (200 mg/dm3) and reduced by high levels of Cd. Based on the present findings, it can be concluded that GPOX in B. vulgaris played a more important role in ROS scavenging than SOD did and was able to reduce the level of lipid peroxidation in plants. Cadmium, in the concentration range used, did not show any significant effect on protein or photosynthetic pigment content.

6

Antyoksydacyjne właściwości i przeciwmiażdżycowe działanie paraoksonazy 1

Kupczyk D., Karczmarska-Wódzka A., Studzińska R., Sikora J.

Wiadomości Chemiczne

|

2017

|

[Z] 71, 1-2

3--36

EN

This overview will discuss the Paraoxonase 1 (PON1) in arteriosclerosis diseases. Atherosclerosis is one of lifestyle diseases and affects greater number of people. Ischemic heart disease, acute coronary syndromes or stroke are the clinical symptoms of atherosclerosis and are the most common cause of morbidity especially in middle and old age people. In atherosclerosis, in the space between the endothelium and the muscular layer in the wall of a blood vessel, accumulates deposits consisting of macrophages, lipoprotein, low density foam cells and extracellular concentrations of cholesterol. In this way fatty streaks are formed which are early stage atherosclerotic lesions. With the passage of time they are joined by elements of fibrous connective tissue that undergo hypertrophy. They begin to surround primarily created the fireplace of inflammation and separate them from the rest of the blood vessel [1]. Further research if needed to better understanding the mechanisms related to atherosclerosis development and plaque instability because it may have important clinical implications for the identification of high-risk patients. The present review tries to summarize the current knowledge on the role of PON1 in the formation of atherosclerotic plaque is the goal of current research [2].

7

Wpływ hiperoksji i hiperbarii na ekspresję białek szoku cieplnego i aktywność syntazy tlenku azotu – przegląd badań

Szyller J., Kozakiewicz M., Siermontowski P.

Polish Hyperbaric Research

|

2017

|

nr 1(58)

41--50

PL

Przebywanie w środowisku o zwiększonej zawartości tlenu (wyższym ciśnieniu parcjalnym tlenu, pO2) i pod zwiększonym ciśnieniem (hiperbaria) prowadzi do nasilenia stresu oksydacyjnego. Reaktywne formy tlenu (ROS) uszkadzają cząsteczki białek, kwasów nukleinowych, powodują oksydację lipidów i zaangażowane są w rozwój wielu chorób m.in. układu krążenia, chorób neurodegeneracyjnych i in. Istnieją mechanizmy ochrony przed niekorzystnymi skutkami stresu oksydacyjnego. Należą do nich układy enzymatyczne i nieenzymatyczne. Do tych ostatnich zaliczają się m.in. białka szoku cieplnego (HSP). Dokładna ich rola i mechanizm działania są intensywnie badane w ostatnich latach. Hiperoksja i hiperbaria wpływa także na ekspresję i aktywność syntazy tlenku azotu (NOS). Jej produkt – tlenek azotu (NO) może reagować z reaktywnymi formami tlenu i przyczyniać się do rozwoju stresu nitrozacyjnego. NOS występuje w postaci izoform w różnych tkankach i w różny sposób reagujących na omawiane czynniki. Autorzy dokonali krótkiego przeglądu badań określających wpływ hiperoksji i hiperbarii na ekspresję HSP i aktywność NOS.

EN

Any stay in an environment with an increased oxygen content (a higher oxygen partial pressure, pO2) and an increased pressure (hyperbaric conditions) leads to an intensification of oxidative stress. Reactive oxygen species (ROS) damage the molecules of proteins, nucleic acids, cause lipid oxidation and are engaged in the development of numerous diseases, including diseases of the circulatory system, neurodegenerative diseases, etc. There are certain mechanisms of protection against unfavourable effects of oxidative stress. Enzymatic and non-enzymatic systems belong to them. The latter include, among others, heat shock proteins (HSP). Their precise role and mechanism of action have been a subject of intensive research conducted in recent years. Hyperoxia and hyperbaria also have an effect on the expression and activity of nitrogen oxide synthase (NOS). Its product - nitrogen oxide (NO) can react with reactive oxygen species and contribute to the development of nitrosative stress. NOS occurs as isoforms in various tissues and exhibit different reactions to the discussed factors. The authors have prepared a brief review of research determining the effect of hyperoxia and hyperbaria on HSP expression and NOS activity.

8

The impact of copper ions on oxidative stress in garden cress Lepidium sativum

Rombel-Bryzek A., Rajfur M., Zhuk O.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2017

|

Vol. 24, nr 4

627--636

EN

Normal oxygen metabolism is an endogenous source of reactive oxygen species (ROS). The source of ROS are also many environmental factors including heavy metals. In certain concentration range, the presence of ROS is necessary to maintain proper cell function. Thus, cells have many mechanisms, which role is focused on maintaining a constant concentration of ROS. Imbalance between the formation of ROS and action of a protective antioxidant system leads to oxidative stress. This may results with a damage to the structure of proteins, lipids and nucleic acids, which in turn can lead to disturbances in the functioning of the cell and even to the death. The aim of the study was to evaluate the effect of copper ions on the metabolic activity of garden cress Lepidium sativum L. The action of copper ions with different concentrations was treated seeds. After four, six and eight days after planting in the leaves of garden cress were determined the specific activity of guaiacol peroxidase (GPOX), lipid peroxidation and protein content. Additionally intake of copper ions was determined using adsorption spectrometry technique. The results revealed that the applied doses of copper ions affected the activity of guaiacol peroxidase. The highest enzyme activity was found in plant material, which was treated with dose of copper ions 1000 mg/dm3 regardless of day. In the same samples the lowest level of lipid peroxidation was found. The highest concentrations of total proteins was found in samples treated with the highest dose of copper ions. The copper content in the tested plant material is correlated with the applied dose of copper ions. Our results indicate reliable correlations between copper content and values of oxidative stress biomarkers in plant tissues.

9

Zastosowanie hodowli in vitro komórek ludzkich w badaniach pestycydów

Jabłońska-Trypuć A., Wołejko E., Wydro U., Butarewicz A.

Budownictwo i Inżynieria Środowiska

|

2017

|

Vol. 8, no. 1

29--40

PL

W celu zapewnienia zasobów żywności dla rosnącej populacji ludzkiej, powszechnie stosowane są środki ochrony roślin (ś.o.r.) zabezpieczające rośliny przed chorobami wirusowymi, bakteryjnymi, grzybowymi i szkodnikami oraz preparaty stymulujące ich wzrost i rozwój, zwane pestycydami. Celem pracy jest przedstawienie przeglądu literatury na temat sposobu działania ich substancji czynnych (s.cz.) oraz wpływu jaki wywierają na organizm człowieka na poziomie komórkowym. Obecnie powszechnie wykorzystywanym modelem badawczym są hodowle in vitro ludzkich linii komórkowych. Odpowiednio dobrane do eksperymentu linie komórkowe pozwalają na badanie absorpcji różnych substancji chemicznych, w tym pestycydów, poprzez nabłonek układu pokarmowego, oddechowego i skórę. Umożliwiają one ocenę wpływu pestycydów na podstawowe parametry stresu oksydacyjnego oraz funkcjonowanie układu hormonalnego na poziomie molekularnym.

EN

In order to provide the food supply for an increasing human population products protecting plants against viral diseases, bacterial, fungal, pests and preparations stimulating their growth and development, known as pesticides, are commonly used. The aim of the paper is to show the way of their actions and the impact they have on the human body at the cellular level. Currently, in vitro cultures of human cell lines are a common model for research in this field. Properly chosen for the experiment cell lines allow for the study of the absorption of various chemicals, including pesticides through the epithelium of the digestive system, respiratory system and skin. They also enable the study of the effects of pesticides on the basic parameters of oxidative stress and the functioning of the endocrine system at the molecular level.

10

Przegląd technik stosowanych do pomiaru potencjału redoks

Chrzanowski W., Suliborska K.

Analityka : nauka i praktyka

|

2017

|

nr 3

38--45

PL

W ostatnich latach pojęcie potencjału redoks, głównie pod względem wpływu związków na utrzymywanie homeostazy redoks, zyskuje znaczące zainteresowanie wśród biochemików.

11

Reaktywne rodniki tlenowe - skuteczność antyoksydantów w terapii

Skiba M., Pedrycz A., Cichacz B.

Polish Hyperbaric Research

|

2016

|

nr 1(54)

41--48

EN

Oxidative stress occurring in cells is a consequence of an excessive activity of reactive oxygen forms, resulting from an imbalance between the release of free oxygen radicals and their removal from the cell by antioxidant systems. 90% of reactive oxygen radicals emerge in mitochondrial respiratory chain during an incomplete four-electron oxygen reduction. The remaining 10% originate from different reactions occurring in the cell. The established compounds are characterised by a short half-life and are highly reactive. Sparse quantities of free oxygen radicals have a positive effect on cell functions. Oxidative stress leads to damage in cellular membranes, enzymatic and non-enzymatic proteins, as well as DNA. Therapy with antioxidants as exogenous dietary supplements aims at preventing or reducing the risk of development of diseases involving the presence of the oxygen radicals. Whether the antioxidant therapy will bring positive or negative effects depends on numerous factors that need to be considered before their inclusion in the applied treatment.

PL

Stres oksydacyjny w komórkach organizmu jest wynikiem nadmiernej aktywności reaktywnych form tlenu, wynikającym z zachwiania równowagi pomiędzy wydzielaniem wolnych rodników tlenowych, a ich usuwaniem z komórki przez systemy antyoksydacyjne. 90% reaktywnych rodników tlenowych powstaje w łańcuchu oddechowym mitochondrium, podczas niepełnej czteroelektronowej redukcji tlenu. Pozostałe 10% pochodzi z innych reakcje zachodzących w komórce. Związki które powstają mają krótki okres półtrwania i są wysoce reaktywne. Niewielkie ilości wolnych rodników tlenowych wpływają pozytywnie na funkcjonowanie komórek. Podczas stresu oksydacyjnego dochodzi do uszkodzenia błon komórkowych, białek enzymatycznych, nieenzymatycznych oraz DNA. Przyjmowanie antyoksydantów jako egzogennych suplementów diety ma na celu zapobieganie lub zmniejszenie ryzyka rozwoju chorób, w których patogenezie biorą udział rodniki tlenowe. To czy terapia z zastosowaniem antyoksydantów przynosi pozytywne czy negatywne efekty zależy od wielu czynników, które należy wziąć pod uwagę podczas włączania antyoksydantów do leczenia.

12

Reakcja selera naciowego na 1,10-fenantrolinę

Herman B., Rychter P., Biczak R.

Chemistry, Environment, Biotechnology

|

2016

|

Vol. 19

137--145

PL

Dla zwiększania efektywności i jakości produkcji rolnej nadal olbrzymie znaczenie mają pestycydy, w tym herbicydy. Herbicydy stosowane w rolnictwie do ochrony roślin mogą mieć jednocześnie negatywny wpływ na rośliny inne niż docelowe, np. rośliny uprawne. Przeprowadzone badania miały na celu określenie wpływu herbicydu fotodynamicznego 1,10-fenantroliny (1,10-Phe), o stężeniach 2.5, 5.0, 7.5 i 10.0 mM na aktywność katalazy (EC 1.11.1.6) i peroksydazy (EC 1.11.1.7) oraz zawartość chlorofilu i karotenoidów w liściach selera naciowego (Apium graveolens L. var. dulce (Mill.) Pers.). Rośliny traktowane 1,10-Phe charakteryzowały się wyższą aktywnością peroksydazy i niższą aktywnością katalazy niż rośliny nietraktowane tym związkiem. Poziom chlorofilu całkowitego i karotenoidów w liściach selera naciowego uzależniony był także od zastosowanych stężeń 1,10-Phe. Rośliny opryskane 1,10-Phe o mniejszych stężeniach cechowały się podwyższonym poziomem chlorofilu całkowitego, podczas gdy wyższe stężenia 1,10-Phe wywołały spadek zawartości tego barwnika w odniesieniu do roślin kontrolnych. Przy wyższych stężeniach tego herbicydu wystąpił ponadto wzrost zawartości karotenoidów w liściach roślin.

EN

Pesticides, in that herbicides still play an important role in enhancing the efficiency and quality of agricultural production. Herbicides used in agriculture for plant protection can have a negative effect on nontarget plants as well, for example cultivated plants. The aim of this research was to determine the effect of photodynamic herbicide 1,10-phenanthroline (1,10- Phe), in the concentrations of 2.5, 5.0, 7.5, and 10.0 mM, on catalase (EC 1.11.1.6) and peroxidase (EC 1.11.1.7) activity and total chlorophyll and carotenoides contents in the leaf celery (Apium graveolens L. var. dulce (Mill.) Pers.) leaves. Plants treated with 1,10-Phe were characterized by higher activity of peroxidase and lower activity of catalase as compared with nontreated plants. The total chlorophyll level and carotenoids level in celery leaves depended on the concentration of 1,10-Phe. The plants sprayed with 1,10-Phe at lower concentrations were characterized by a higher total chlorophyll level, whilst the higher 1,10-Phe concentrations caused the chlorophyll level decrease as compared with the control plants. Higher concentration of this herbicide resulted in an increase in the content of carotenoids in plants leaves.

13

Inhibicja wzrostu i stres oksydacyjny w roślinach pod wpływem chiralnej imidazoliowej cieczy jonowej z anionem tetrafluoroboranowym

Biczak R., Pawłowska B., Feder-Kubis J.

Chemistry, Environment, Biotechnology

|

2016

|

Vol. 19

35--45

PL

Ciecze jonowe to związki chemiczne, które dzięki swoim pożądanym właściwościom budzą duże zainteresowanie wśród naukowców i przedstawicieli przemysłu. Skutkuje to komercyjnym stosowaniem tych związków, co z kolei na pewno doprowadzi do skażenia nimi gleb stanowiących podstawę wegetacji roślin. W niniejszej pracy określono oddziaływanie chiralnej imidazoliowej cieczy jonowej (CIL), zawierającej naturalny komponent terpenowy ‒ mentol ‒ mianowicie: tetrafluoroboranu 3-[1R,2S,5R-(‒)-mentoksymetylo]-1-metyloimidazoliowego [Im-Men][BF4] na wzrost oraz rozwój siewek jęczmienia jarego i rzodkiewki zwyczajnej. Zastosowana CIL charakteryzowała się toksycznością dla obu roślin, co przejawiało się skracaniem długości części nadziemnych roślin, ich korzeni oraz spadkiem plonu świeżej masy. Użyty w eksperymencie wazonowym [Im-Men][BF4] prowadził ponadto do spadku zawartości wszystkich barwników asymilacyjnych w siewkach jęczmienia jarego i liściach rzodkiewki zwyczajnej, co znalazło odzwierciedlenie we wspomnianym już spadku plonu. Ponadto, zmiany zawartości dialdehydu malonowego (MDA) i nadtlenku wodoru (H2O2) oraz aktywności enzymów antyoksydacyjnych takich, jak: dysmutaza ponadtlenkowa (SOD), katalaza (CAT) i peroksydaza (POD) świadczyć mogą o występowaniu stresu oksydacyjnego w obu roślinach.

EN

Ionic liquids (ILs) constitute a large group of chemical substances, which, thanks to their desirable properties, still attract attention of scientists and representatives of industry. This results in commercial use of these compounds, what will doubtlessly lead to soil contamination with these substances and formation of soil ‒ the basis of plant vegetation. The present paper researches the influence of chiral imidazolium ionic liquid (CIL), containing a natural component of the terpene ‒ menthol: 3-[1R,2S,5R-(‒)-menthoxymethyl]-1-methylimidazolium tetrafluoroborate [Im-Men][BF4] on the growth and the development of spring barley and common radish. The used CIL was toxic for both plants, what resulted in shortening of the plant stem and root length and decrease in fresh weight yield. [Im-Men][BF4] used in the pot experiment led to a decrease of all photosynthetic pigments content in spring barley seedlings and common radish leaves, what reflected on the mentioned yield level. Furthermore, changes in contents of malondialdehyde (MDA) and hydrogen peroxide (H2O2) and the activity of antioxidant enzymes, i.e. superoxide dismutase (SOD), catalase (CAT) and peroxidase (POD) may indicate the occurrence of oxidative stress in both plants.

14

The role of phenolic compounds in plant resistance

Kulbat K.

Biotechnology and Food Science

|

2016

|

Vol. 80, nr 2

97--108

EN

Phenolic compounds are plant secondary metabolites playing important roles in plant resistance. Their chemical structure is based on at least one aromatic ring bonded to one or more hydroxyl groups. They are mainly synthetized from amino acid phenylalanine which is converted to cinnamic acid. Phenolics are one of the largest and most diverse groups of plant active substances. These compounds take part in the regulation of seed germination and cooperate in regulating the growth of plants, also taking part in defence responses during infection, excessive sun exposure, injuries and heavy metal stress. One of the most important features of phenolic compounds is antioxidant activity which is closely related to their chemical structure. The aim of this review is to discuss the role of phenolic compounds in the interactions of plants with various stress factors, both biotic and abiotic with special attention to their antioxidant properties.

15

Antyoksydanty i toksyczne działanie kadmu na komórki drożdży Saccharomyces cerevisiae

Żyracka E.

Proceedings of ECOpole

|

2014

|

Vol. 8, No. 1

331--338

PL

Kadm (Cd) jest jednym z głównych zanieczyszczeń środowiska, co stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt. Do tej pory opisano różne mechanizmy toksycznego działania kadmu - indukcja stresu oksydacyjnego jest jednym z nich. W obecności kadmu wzrasta w komórkach poziom reaktywnych form tlenu, takich jak: anionorodnik ponadtlenkowy, rodnik hydroksylowy czy nadtlenek wodoru. Kadm powoduje także obniżenie statusu tiolowego i zaburzenia w komórkowym systemie antyoksydacyjnym. Celem niniejszej pracy było zbadanie wpływu jonów kadmu na wzrost i przeżywalność drożdży oraz sprawdzenie, czy dodatek antyoksydantów do pożywki uchroni komórki drożdży Saccharomyces cerevisiae przed toksycznym działaniem kadmu. Zastosowano dwa szczepy drożdży: szczep dziki SP4 i szczep DSCD1-1C (Δsod1 mutant) pozbawiony CuZnSOD. Komórki drożdży hodowano na standardowej pożywce YPG, zawierającej dodatkowo jony kadmu i różne stężenia antyoksydantów (m.in. askorbinian, cysteinę, glutation, DTT, N-acetylocysteinę, Tempo, Tempol i Trolox). Stwierdzono niekorzystne działanie kadmu na oba szczepy drożdży - komórki drożdży pozbawione CuZnSOD wykazują znacznie większą nadwrażliwość (10 μM stężenie jonów kadmu powoduje całkowite zahamowanie ich wzrostu); podczas gdy szczep dziki jest wrażliwy przy wyższych stężeniach kadmu (25-50 μM). Stwierdzono ponadto, że tylko antyoksydanty tiolowe znoszą toksyczne działanie kadmu na komórki drożdży.

EN

Cadmium (Cd) is the main environmental pollutant, which presents a serious threat to the health of people and animals. Up to the present time, different mechanisms of the toxic action of cadmium have been described - induction of oxidative stress is one of them. Exposure to cadmium ions can intensify the production of reactive oxygen species (ROS) such as: superoxide radicals, hydroxyl radicals or hydrogen peroxide. Cadmium also causes the decrease in thiol status and the disruption of the cellular antioxidant system. The aim of this study was to determine the effect of Cd2+ on growth and survival rates of yeast cells, and to check whether supplementing media with antioxidants protects Saccharomyces cerevisiae yeast cells from toxic action of cadmium. Two yeast strains were used: wild-type SP4 and strain DSCD1-1C (Δsod1 mutant) lacking Cu, Zn-superoxide dismutase. Yeast cells were grown in standard UPD medium, involving cadmium ions and various concentrations of antioxidants (ascorbate, cysteine, glutathione, dithiotreitol, N-acetylcysteine, Tempo, Tempol and Trolox). The negative effect of cadmium was found in both yeast strains - yeast cells lacking CuZnSOD show much higher sensitivity (cadmium at a concentration of 10 μM causes complete inhibition of their growth); at the same time, wild-type strain is sensitive to cadmium at higher concentrations (25-50 μM). Moreover, it was found, that only thiol antioxidants abolish toxic action of cadmium in yeast cells.

16

Zmiana aktywności enzymatycznej antyoksydantów biomarkerem stresu oksydacyjnego u organizmów żywych

Zakrzewski D., Zawisza-Raszka A.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2014

|

nr 5-6

65--67

PL

Stres oksydacyjny u organizmów oddychających tlenowo związany jest z nadprodukcją w ich komórkach reaktywnych form tlenu (RFT), co może mieć szkodliwe i destabilizujące działanie w stosunku do struktur komórkowych, białek czy DNA. Obroną przeciw RFT są antyoksydanty, w tym enzymy takie jak: S-transferaza glutationowa, katalaza czy dysmutaza ponadtlenkowa, których zmiany aktywności mogą być biomarkerami stresu oksydacyjnego.

EN

For aerobic organisms the oxidative stress is a producing of high level reactive oxygen species (ROS) in cells. It is dangerous and harmful for cellular structures, proteins or DNA because it may to cause a destabilization of the structures. Defense against ROS are enzymatic antioxidants such as glutathione S-transferase, catalase or superoxide dismutase, which the changes of activity may be the biomarkers of oxidative stress.

17

Owoce jagodowe i ich przetwory jako źródła przeciwutleniaczy

Piotrowska A., Góralczyk M., Żebrowska-Krasuska M.

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2013

|

nr 2

98--103

PL

Rozwój nauki pogłębia naszą wiedzę na temat wpływu diety na stan zdrowia i sprawność fizyczną. Rośnie zainteresowanie produktami spożywczymi będącymi źródłem składników bioaktywnych, pełniących istotną rolę w prewencji chorób cywilizacyjnych. Do grupy tych związków należą antyoksydanty. W artykule scharakteryzowano rolę przeciwutleniaczy jako składników wspomagających naturalną obronę organizmu przed negatywnymi skutkami stresu oksydacyjnego. Omówiono zawartość przeciwutleniaczy w wybranych owocach jagodowych – truskawce, porzeczce czarnej, aronii i borówce wysokiej. Scharakteryzowano czynniki wpływające na zawartość przeciwutleniaczy zarówno w owocach jak i otrzymanych z nich przetworach.

EN

The science development resulted in broadening the knowledge concerning health, well-being and physical strength. Thus, the interest in food products, containing bioactive compounds (important in prevention of diet related diseases) is growing. Antioxidants are one of this kind of compounds. Within this article the role of antioxidants, as components enhancing natural defense of human body against negative effects of oxidative stress, was described. The content of antioxidants in selected berry fruit – strawberries, blackcurrants, chokeberries and blueberries were discussed. The factors influencing the antioxidants content in berry fruit, as well as in berry fruit products was also presented.

18

The he indicators of oxidant – antioxidant balance in patients performed hyperbaric oxygenation

Paprocki J., Sutkowy P., Krzyżańska-Malinowska E., Piechocki J., Woźniak A.

Polish Hyperbaric Research

|

2013

|

nr 2(43)

23--38

EN

The effect of hyperbaric oxygenation (HBO) on the concentration of thiobarbituric acid reactive substances (TBARS) and the activity of selected antioxidant enzymes: superoxide dismutase (SOD), catalase (CAT) and glutathione peroxidase (GPx), in the peripheral blood of 19 patients was studied. Venous blood was taken before entrance to hyperbaric chamber and about 5 minutes after exit from it. Obtained results were statistically analyzed using Student's t-test. The changes of the level p<0.05 were accepted as statistically significant. Patients were additionally selected into two groups, each of five persons: patients who stayed into hyperbaric chamber no more than 3 times - the group I and patients who was performed HBO many times (more than 23 treatments) - group II. No statistically significant changes in level of TBARS in erythrocytes and blood plasma in both groups were revealed. TBARS concentration in blood plasma of patients in group II was higher by 27% (p<0.05) than in group I before the procedure into hyperbaric chamber. HBO did not cause statistically significant changes in the activity of SOD and GPx in erythrocytes of subjects. The CAT activity in the erythrocytes of patients from group I decreased by approximately 19% (p<0.05) after exit from hyperbaric chamber. Before HBO more than two times higher GPx activity in erythrocytes of subjects from group I as compared to group II was found (p<0.01). The study have revealed that HBO affects generation of reactive oxygen species but does not act directly the intensity of lipid peroxidation process. Frequent stimulation with hyperbaric oxygen changes the antioxidant response of the organism.

PL

Zbadano wpływ hiperbarii tlenowej (HBO) na stężenie substancji reagujących z kwasem tiobarbiturowym (TBARS) oraz aktywność wybranych enzymów antyoksydacyjnych: dysmutazy ponadtlenkowej (SOD), katalazy (CAT) i peroksydazy glutationowej (GPx) we krwi obwodowej 19 chorych. Krew żylną do badań pobrano przed wejściem do komory hiperbarycznej oraz ok. 5 min po wyjściu z niej. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej z wykorzystaniem testu T-Studenta. Za istotne statystycznie uznano różnice przy poziomie p<0,05. Wśród chorych wyodrębniono dodatkowo dwie pięcioosobowe grupy: osoby, które do momentu przeprowadzenia eksperymentu przebywały w komorze hiperbarycznej nie więcej niż 3 razy - grupa I oraz chorzy, którzy wiele razy (ponad 23 zabiegi) korzystali z HBO grupa II. Nie wykazano po zabiegu HBO istotnych statystycznie zmian poziomu TBARS w erytrocytach i w osoczu krwi, w żadnej z grup. Stężenie TBARS w osoczu krwi osób z grupy II było przed zabiegiem w komorze hiperbarycznej wyższe o 27% (p<0,05), niż w grupie I. HBO nie wywołała znamiennych statystycznie zmian aktywności SOD i GPx w erytrocytach osób badanych. Aktywność CAT w erytrocytach osób z grupy I natomiast obniżyła się o ok. 19% (p<0,05) po wyjściu z komory hiperbarycznej. Przed HBO wykazano ponad dwa razy wyższą aktywność GPx w erytrocytach osób z grupy I w porównaniu z grupą II (p<0,01). Badania wykazały, że HBO wpływa na generację reaktywnych form tlenu, bezpośrednio jednak nie oddziałuje na intensywność procesu peroksydacji lipidów. Częsta stymulacja tlenem hiperbarycznym zmienia odpowiedź antyoksydacyjną organizmu.

19

Wpływ koenzymu Q10 na stres oksydacyjny komórki indukowany ksenobiotykami

Frączkowski K., Kopaczyńska M., Sawicka E., Długosz A.

Acta Bio-Optica et Informatica Medica. Inżynieria Biomedyczna

|

2013

|

Vol. 19, nr 4

196--204

PL

Cisplatyna jest cytostatykiem o wysokiej skuteczności w leczeniu nowotworów złośliwych, jednak powoduje poważne skutki uboczne, najczęściej w postaci uszkodzenia nerek (nefrotoksyczność), wątroby (hepatotoksyczność) i narządu słuchu (ototoksyczność). Jednym z ubocznych skutków chemioterapii przy zastosowaniu cisplatyny jest wywoływanie przez ten ksenobiotyk stresu oksydacyjnego w komórkach. Wolne rodniki powstające pod wpływem cisplatyny mogą być neutralizowane przez egzogenne i endogenne antyoksydanty (np. koenzym Q10). Koenzym Q10 (CoQ10) jest silnym antyoksydantem nieenzymatycznym, obecnym we wszystkich komórkach organizmu człowieka. W warunkach fizjologicznych, CoQ10 syntetyzowany jest w wystarczających ilościach do prawidłowej ochrony antyoksydacyjnej komórek, jednak w przebiegu chorób nowotworowych, a także podczas chemioterapii jego stężenie może znacznie się obniżyć. Celem przeprowadzonych badań była charakterystyka wpływu CoQ10 na stres oksydacyjny komórki indukowany cisplatyną. Za pomocą metod spektrofotometrycznych, oznaczano in vitro aktywność enzymów antyoksydacyjnych w erytrocytach – dysmutazy ponadtlenkowej (SOD) i peroksydazy glutationowej (GPx) oraz w mitochondriach – aktywność enzymu detoksykacyjnego II fazy biotransformacji – S-transferazy glutationowej (GST) po dodaniu cisplatyny oraz oceniano wpływ CoQ10 na aktywność tych enzymów. Na podstawie przeprowadzonych badań wykazano, że w stresie oksydacyjnym indukowanym cisplatyną, CoQ10 hamował spadek aktywności SOD oraz GPx w krwinkach czerwonych po dodaniu ksenobiotyku. Suplementacja CoQ10 u pacjentów przed rozpoczęciem chemioterapii może uzupełniać niedobory tego związku w organizmie oraz zwiększać odporność komórek na uszkodzenia oksydacyjne indukowane ksenobiotykiem.

EN

Cisplatin is one of the most effective cytotoxic agents in the treatment of cancers. However, cisplatin has number of severe side effects, including such ones as nephrotoxicity, hepatotoxicity and ototoxicity. It is reported that cisplatin-induced oxidative stress in normal cells is one of the side effects of chemotherapy with cisplatin. Free radicals that are generated under the influence of cisplatin, are neutralized by endogenous and exogenous antioxidants (e.g. coenzyme Q10). Coenzyme Q10 (CoQ10) is a strong non-enzymatic antioxidant, presented in all cells of human body. Under physiological conditions, CoQ10 is synthesized in sufficient quantity to ensure proper antioxidant protection of cells. However, the concentration of CoQ10 may be decreased by cancers and chemotherapy. The purpose of this study was to characterize the influence of CoQ10 on the cisplatin-induced oxidative stress. Using spectroscopic methods, the activity of antioxidative enzymes in erythrocytes – superoxide dismutase (SOD) and glutathione peroxidase (GPx) and in the mitochondria – activity of II phase biotransformation enzyme – glutathione S-transferase (GST) after exposure to cisplatin was measured in vitro and the effect of CoQ10 on antioxidative enzymes activity was studied. CoQ10 inhibited the reduction in SOD and GPx activity after administration of cisplatin. However, the activity of GST, in samples with CoQ10, was reduced after exposure to cisplatin. The supplementation of CoQ10, before starting cisplatin chemotherapy, can minimalize the toxicity of cisplatin to normal cells.

20

Nadtlenoazotyn - silny biologiczny utleniacz

Bijak M., Ponczek M. B., Saluk J., Chabielska M., Stępniak J., Nowak P.

Wiadomości Chemiczne

|

2012

|

[Z] 66, 7-8

623-635

EN

As demonstrated in recent years, one of the major factors of oxidative stress, generated in the circulatory system, in both acute and chronic pathological conditions, is peroxynitrite (ONOO –) [4]. Peroxynitrite is a strong biological oxidant and nitrating compound, generated in vivo from a rapid reaction of two relatively less reactive, but commonly found, of free radicals: nitrogen monoxide (NO ) and superoxide (O2–) [8]. This reaction occurs spontaneously and is not catalyzed by any enzyme. A fundamental reaction of ONOO – in biological systems is its fast reaction with carbon dioxide (k = 5,7 ź 104 M–1 s–1) and yields a short-lived intermediate, nitrosoperoxycarbonate (ONOOCO 2 –), which homolyzes leads to the formation of carbonate (CO 3–) and nitrogen dioxide (NO 2) radicals (yield ~35%) [29, 30] (Fig. 1), which are one-electron oxidants. ONOO – is responsible for oxidative modifications in a wide variety of biomolecules and is capable to induce of nitrative changes in sulfur and aromatic amino acids, especially 3-nitrotyrosine and dityrosine formation [17] (Fig. 2). This article describes the formation, reactivity and biological action of peroxynitrite.