Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Basalt Weathering Crust from Rutki near Niemodlin (Opole Voivodeship) - opportunities for its current utilization and remarks on its former use

Wyszomirski Piotr, Szydłak Tadeusz, Zawadzki Tomasz, Baranowski Marcin

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2024

|

T. 40, z. 2

69--87

EN

In contrast to the western part of the Lower Silesia, information about the basalt-derived weathering crusts occurring in the Opole region is rather limited. However, in 2018, significant volumes of such regolith (about 20,000 m3) were discovered during development works in the NW part of the Rutki Quarry near Niemodlin. This weathering crust is rich in clay minerals and represents a smectite-kaolinite mixture with some halloysite, the latter being a poorly ordered member of the kaolinite group. The minerals of the smectite group contain in their interlayer spaces bivalent cations (calcium and magnesium), which is the most often case in the nature. The mineral composition of the regolith mass is supplemented by iron-containing phases, i.e. goethite and magnetite, and traces of phosphate mineral – crandallite. A significant amount of clay minerals, particularly those belonging to the smectite group and halloysite, results in high value of the specific surface area (up to 100 m2/g) of the studied crust. Such favorable property of the crust makes it a promising sorptive raw material that can be applied, even in an unprocessed form, for waterproofing. It must be emphasized that the sorption properties of basalt weathering crusts were noticed some centuries ago in the western part of Lower Silesia, where medicine called terra sigillata was produced from them. Moreover, the crust from Rutki was also used in the XIXth century, in a ceramic manufacture located in nearby Tułowice, where the so-called “Silesian black porcelain” was produced.

PL

W przeciwieństwie do zachodniej części Dolnego Śląska, wzmianki o zwietrzelinach rozwiniętych na bazaltach trzeciorzędowych w okolicy Opola są nieliczne i sporadyczne. W 2018 r. zwietrzelina tych skał została odsłonięta w większej ilości podczas prac górniczych prowadzonych w NW części kamieniołomu w Rutkach k. Niemodlina. Jej zasoby są znaczne i w odsłoniętym fragmencie szacowane na około 20 tys. m3. Zwietrzelina ta reprezentuje typ smektytowo-kaolinitowy. Występuje w niej też słabo uporządkowany minerał grupy kaolinitu, tj. haloizyt. Minerały grupy smektytu zawierają kationy dwuwartościowe (wapń, magnez) w ich przestrzeniach międzypakietowych, co jest najczęstszym – obserwowanym w przyrodzie – przypadkiem. W zwietrzelinie występują też fazy żelaziste reprezentowane przez goethyt i magnetyt oraz – w śladowej ilości – minerał fosforanowy, tj. crandallit. Znaczna zawartość minerałów ilastych w badanej zwietrzelinie – a zwłaszcza minerałów grupy smektytu i haloizytu – decyduje o dużej wartości jej powierzchni właściwej, dochodzącej do 100 m2/g. Stanowi to korzystną przesłankę do wykorzystania tej kopaliny jako materiału sorpcyjnego, który w stanie nieprzetworzonym może być stosowany w znacznych ilościach dla celów hydroizolacyjnych. Właściwości sorpcyjne zwietrzelin dostrzeżono już przed wieloma wiekami w zachodniej części Dolnego Śląska, wytwarzając z nich preparat leczniczy o nazwie terra sigillata. Zwietrzelina bazaltowa z Rutek była natomiast stosowana w XIX wieku w manufakturze ceramicznej w pobliskich Tułowicach do wytwarzania tzw. czarnej porcelany śląskiej.

2

Wpływ sposobu aktywacji biowęgla na właściwości węgla aktywnego

Jurkiewicz Martyna, Bilewicz Paweł, Musik Marlena, Kucharska Edyta, Pełech Robert

Przemysł Chemiczny

|

2023

|

T. 102, nr 3

305--308

PL

Przeprowadzono badania właściwości adsorpcyjnych aktywowanego biowęgla względem adsorpcji błękitu metylenowego (MB) z roztworu wodnego. Przeprowadzono aktywację chemiczną za pomocą chlorku cynku, kwasu fosforowego(V), węglanów wapnia i sodu, wodorowęglanu sodu, wodorotlenków wapnia, sodu i potasu oraz aktywację fizyczną z wykorzystaniem pary wodnej. Uzyskane węgle aktywne charakteryzowały się powierzchnią właściwą w zakresie 180-1300 m²/g. Aktywacja KOH i NaOH umożliwiła uzyskanie węgla aktywnego o największych powierzchniach właściwych. W wyniku aktywacji parowej uzyskano mniejsze rozwinięcie powierzchni, jednak procedura ta znacznie ograniczała ilość powstających ścieków, wykonanych operacji, a także koszt procesu. Do opisu izoterm adsorpcji MB zastosowano model równowagi adsorpcji Langmuira. Obliczona na podstawie tego modelu powierzchnia zajmowana przez cząsteczki MB była zbieżna z wartościami powierzchni właściwej uzyskanymi metodą BET. Wartość stałej równowagi modelu Langmuira skorelowano zależnością wykładniczą z zawartością tlenu w uzyskanych węglach aktywnych.

EN

Biocarbon was chem. activated with ZnCl₂, H₃PO₄ , CaCO₃ , Na₂CO₃ , Ca(OH)₂, NaOH and KOH or phys. activated with steam. The adsorption properties of the activated biocarbon were studied in relation to the adsorption of methylene blue (MB) from aq. soln. The activated carbons had a sp. surface area in the range of 180-1300 m²/g. Activation with KOH and NaOH yielded carbons with the highest sp. surface area, while activation with steam resulted in less surface area development, but significantly reduced the amt. of generated wastewater. The Langmuir adsorption equil. model was used to describe the MB adsorption isotherm. The surface area occupied by MB molecules calculated from the model coincided with the sp. surface area values obtained by the BET method. The value of the equil. constant of the Langmuir model was exponentially correlated with the O content in the obtained activated carbons.

3

Rice starch as a polymer sorbent of iron cations

Schmidt Beata, Zubala Adriana

Polimery

|

2023

|

Vol. 68, nr 9

473--479

EN

Native, gelatinized and cross-linked rice starch was used to prepare “green sorbents”. FTIR, XRD, SEM, DSC and TGA methods were used to evaluate the properties of the obtained materials. The influence of the type of starch, sorbent dose and contact time on the sorption efficiency was examined. The swelling properties, the degree of solution purification and the efficiency of Fe(III) ion removal were determined. The sorption properties of the materials strongly depended on the type of starch and the conditions of their use.

PL

Skrobię ryżową natywną, zżelowaną i usieciowaną użyto do otrzymywania „zielonych sorbentów”. Do oceny właściwości otrzymanych materiałów zastosowano metody FTIR, XRD, SEM, DSC i TGA. Zbadano wpływ rodzaju skrobi, dawki sorbentów i czasu kontaktu na efektywność sorpcji. Oznaczono właściwości pęczniejące, stopień oczyszczania roztworu i skuteczność usuwania jonów Fe(III). Właściwości sorpcyjne materiałów silnie zależały od rodzaju skrobi i warunków ich stosowania.

4

Effect of Coal Mining Waste and Its Mixtures with Sewage Sludge and Mineral Wool on Selected Properties of Degraded Anthropogenic Soil

Żukowska Grażyna, Myszura-Dymek Magdalena, Roszkowski Szymon, Bik-Małodzińska Marta

Journal of Ecological Engineering

|

2023

|

Vol. 24, nr 10

340--350

EN

The aim of the study was to evaluate the effect of coal mining waste and its mixtures with municipal sewage sludge and waste rock wool from cover crops on the formation of selected properties of degraded anthropogenic soil. Under the conditions of a pot experiment, coal mining waste and its mixtures with 2.5 and 5% sewage sludge and mixtures supplemented with 1% addition of waste rockwool from cover crops were introduced (in a ratio of 1:1) into the degraded anthropogenic soil. White mustard was grown on the substrates in the first year and maize in the second year. The pH, EC, and sorption properties were determined in soil samples taken before of the plants and after their harvest. The results showed that the addition of coal mining waste and its mixtures with municipal sewage sludge and waste rock wool improved the soil pH and sorption properties. The management of coal mining waste and waste optimising its properties for the production of fertilizing agents can be an effective strategy within a circular economy, which at the same time will increase the efficiency of the management of degraded and poor-quality soils.

5

Vegetable Waste in Freezing Process as a High Quality Material for Freeze-Drying ®

Ciurzyńska Agnieszka, Rybak Katarzyna, Karwacka Magdalena, Galus Sabina, Janowicz Monika

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2022

|

nr 1

91--104

EN

The article of the study was to investigate selected physical and chemical properties of freeze-dried vegetables which were rejected as a waste of freezing process due to non-compliance with the size criterion. Cauliflower, carrot, yellow bean, potato and onion were freeze-dried with registration of drying kinetics and next sugars, anthocyanin and polyphenols content were determined, rehydration and sorption properties as well as colour, water activity and content and thermal properties. It was shown that obtained samples were characterized typical properties for freeze-dried vegetables and may be used as an e.g. component of freeze-dried vegetable mix or innovative food product.

PL

Celem artykułu było przedstawienie zbadanych wybranych właściwości fizykochemicznych warzyw liofilizowanych, które zostały odrzucone jako odpad z procesu mrożenia z powodu niespełnienia kryterium wielkości. Liofilizowano kalafior, marchew, żółtą fasolę, ziemniak i cebulę z rejestracją kinetyki suszenia, a następnie oznaczono zawartość cukrów, antocyjanów i polifenoli, właściwości rehydratacyjne i sorpcyjne, a także barwę, aktywność wody oraz zawartość i właściwości termiczne. Wykazano, że otrzymane próbki charakteryzowały się właściwościami typowymi dla warzyw liofilizowanych i mogą być wykorzystywane m.in. jako składnik liofilizowanej mieszanki warzywnej lub innowacyjnego produktu spożywczego.

6

Określenie zdolności sorpcyjnych bentonitów na przykładzie usuwania jonów fosforanowych i azotanowych z roztworów wodnych

Kalisz Paulina, Kosińska Edyta, Kowalczuk Dominika, Kurek Tomasz

Analit

|

2022

|

Nr 12

60--71

PL

W niniejszej pracy dokonano analizy własności sorpcyjnych bentonitów, poprzez oznaczanie jonów fosforanowych i azotanowych przy pomocy spektrofotometrii UV-VIS. Badanym materiałem były dwa rodzaje osadowych skał ilastych w postaci bentonitów nieaktywowanych i bentonitów aktywowanych, gdzie jony Ca2+ zastępowane są jonami Na+, pochodzących z firmy CERTECH w Niedomicach, której głównym filarem działalności jest produkcja żwirków higienicznych dla kotów wytworzonych z bentonitów. Otrzymane wyniki wykazały, iż największą efektywnością adsorpcji charakteryzują się bentonity nieaktywowane w przypadku oznaczania zawartości fosforanów, gdyż wartości te osiągnęły ok. 86%, a stopień sorpcji wzrastał wraz ze stężeniem jonów. Niestety w przypadku badania jonów azotanowych nie udało się otrzymać zadowalających wyników w obu przypadkach. Zerowe wartości zarówno postępu, jak i efektywności adsorpcji niestety nie potwierdzają opisywanych w literaturze znakomitych własności tego typu skał osadowych, znajdujących zastosowanie jako środek uzdatniający skażoną glebę czy też higieniczny żwirek dla kotów.

EN

In this work, the sorption properties of bentonites were analyzed by determining phosphate and nitrate ions using UV-VIS spectrophotometry. The tested material was two types of sedimentary clay rocks in the form of non-activated bentonites and activated bentonites, where Ca2+ ions are replaced by Na+ ions, from the CERTECH company in Niedomice, whose main activity is the production of cat litter made of bentonites. The obtained results showed that the highest adsorption efficiency is characterized by non-activated bentonites in the determination of phosphate content, as these values reached approx. 86%, and the degree of sorption increased with the concentration of ions. Unfortunately, in the case of the study of nitrate ions, satisfactory results were not obtained in both cases. Zero values of both progress and adsorption efficiency, unfortunately, do not confirm the excellent properties of this type of sedimentary rocks described in the literature, which are used as a means of treating contaminated soil or hygienic cat litter.

7

The influence of a static, homogeneous magnetic field on the sorption properties of soybean meal during maritime transport

Ocieczek A., Kaizer A., Otremba Z.

TransNav : International Journal on Marine Navigation and Safety of Sea Transportation

|

2021

|

Vol. 15 No. 3

649--657

EN

Providing safety and maintaining high quality of dry cargo, transported by sea, is associated with the necessity of taking into consideration their specific property, which is hygroscopicity. Susceptibility to the impact of water, which also occurs in vapour state, concerns mainly dry cargo, which are organic matter, containing carbohydrates and protein in their composition. This is because these substances have strong connection with water. The example of a bulk cargo often transported by sea is soybean meal, which is mainly produced in the USA, Brazil and Argentina. Due to its economic importance, the quality of soybean meal, which is globally used in the animal nutrition (poultry and swine), remains an important research issue. This product is obtained by subjecting the soybeans to cracking and dehulling processes, in order to facilitate the extraction of the oil. Water absorption of soybean meal causes reactions taking place in it, which leads to the changes in its chemical composition and, consequently, also in its nutritional values. Moreover, increasing the water content, leading to the increase of water activity, may significantly deteriorate the microbiological safety of the meal. Therefore, the research was undertaken to determine whether the sorption properties of soybean meal will change due to the influence of a static, homogeneous magnetic field. This aim has been achieved by determining and comparing the water vapour adsorption isotherms. The comparison of the isotherms determined under normal conditions and under the influence of a static, homogeneous magnetic field with an induction of 10 mT has been made on the basis of empirical data. Furthermore, using the Brunauer, Emett and Teller equation (BET), the monolayer and the energy constant of the sorption process have been estimated. The isotherms were determined at 20°C. The study lasted 9 days. Desiccators with aqueous supersaturated solutions of substances and a generator of a static magnetic field were used in the research. The obtained results have indicated that the influence of the magnetic field is a factor that causes the differentiation between the sorption properties of soybean meal expressed in the volume of the monolayer and the energy associated with the sorption phenomenon. The inferred findings show, that the magnetic field has an impact on the course of the sorption phenomenon in organic samples, and may determine the stability of the cargo during long-term maritime transport.

8

Analysis of Sorption Properties of Anthrosols in the Park Ludowy in Lublin

Jaroszuk-Sierocińska Monika

Journal of Ecological Engineering

|

2021

|

Vol. 22, nr 11

86--91

EN

The sorption properties of anthropogenic soils, or anthrosols, were examined in the Park Ludowy in Lublin. The test samples were taken from five pedons, from layers 0-25, 25-50 and 50-75 cm. The samples were analyzed in terms of hydrolytic acidity, total exchangeable bases, as well as calculations of cation exchange capacity and basic cations saturation were conducted. The analysis of the chemical properties of the park soils showed the changes resulting from the introduction of anthropogenic material to soil in this case, float earth. It was found that these changes varied within the park. Anthropogenic additions introduced into the soil had a beneficial effect on the hydrolytic acidity, the sum of alkaline cations in the soil, the degree of saturation of the sorption complex with alkaline cations mainly in the root zone of plants.

9

Physicochemical Investigations of Hydrogels Containing Gold Nanoparticles Designed for Biomedical Use

Głąb Magdalena, Kudłacik-Kramarczyk Sonia, Drabczyk Anna, Grabowska Beata, Tyliszczak Bożena

Journal of Casting & Materials Engineering

|

2021

|

Vol. 5, no. 2

20--30

EN

Currently, many investigations are being performed to develop dressing materials with a positive effect on the wound healing process. In general, innovative dressings should ensure wound exudate absorption, constitute an external barrier limiting the possibility of wound contamination and, importantly, also provide therapeutic properties. This work is focused on obtaining materials with potential use as dressings for treatment of difficult-to-heal wounds. The synthesis methodology of acrylic hydrogels modified with selected modifiers, i.e. arabic gum, nanogold, bee pollen and chamomile extract, was developed. Next, the sorption properties of the materials were determined as well as their behavior during the incubation in fluids imitating the environment of the human body. Additionally, the impact of such an incubation on their structure was evaluated by FT-IR spectroscopy. It was proved that the modifiers affected the sorption properties of hydrogels, i.e. samples with additives showed even approx. 2.5-fold lower swelling ability. In turn, incubation of hydrogels in simulated body fluids did not cause any rapid changes in pH, which may indicate the biocompatibility of the tested materials with the tested fluids. Thus, it may be concluded that the developed materials show great application potential for biomedical purposes and may be subjected to more advanced studies such as cytotoxicity assessments towards selected cell lines.

10

Porównawcza charakterystyka właściwości sorpcyjnych popularnych rodzajów skrobi z zastosowaniem modelu BET w rozwinięciu analitycznym i numerycznym

Ocieczek Aneta, Mesinger Dominika

Przemysł Chemiczny

|

2020

|

T. 99, nr 5

751--755

PL

Dokonano porównania właściwości adsorpcyjnych 3 popularnych skrobi natywnych z zastosowaniem teoretycznego modelu sorpcji Brunauera, Emmetta i Tellera (BET) w kontekście różnic w zakresie parametrów fizycznych cząstek. Skrobia ziemniaczana charakteryzowała się parametrami fizycznymi znacząco odbiegającymi od pozostałych skrobi. Jej cząstki mają największą kolistość i masywność oraz znikome wydłużenie. Cechowała się także silniejszymi właściwościami sorpcyjnymi niż skrobia pszenna bezglutenowa i kukurydziana i była stabilna nawet w obecności większej ilości wody wolnej. Zastosowany algorytm transformacji danych empirycznych wpływał na wyniki opisujące właściwości sorpcyjne skrobi.

EN

Three native gluten-free wheat, corn and potato starches were studied for water sorption capacity to det. the sorption isotherms. The potato starch showed the highest water sorbability.

11

Otrzymywanie porowatych materiałów węglowych z kompozycji pakowo-polimerowych zawierających odpadowy poliamid

Makomaski Grzegorz

Przemysł Chemiczny

|

2020

|

T. 99, nr 1

132--134

PL

Przedstawiono wyniki badań dotyczących wykorzystania odpadowego poliamidu w mieszaninie z pakiem węglowym do otrzymywania porowatych materiałów węglowych. Kompozycje pakowo-polimerowe, zawierające 10-50% mas. odpadu poliamidu, sporządzano w temp. 250°C przez 30 min a następnie poddano karbonizacji i/lub aktywacji KOH, NaOH, Mg(OH)₂ lub Ca(OH)₂. Dla otrzymanych porowatych materiałów węglowych oznaczono liczbę adsorpcji jodu oraz chemiczny charakter powierzchni. Dokonano oceny przydatności otrzymanych porowatych materiałów węglowych w wybranych procesach adsorpcyjnych, m.in. do oczyszczania ścieków przemysłowych.

EN

Waste polyamide was mixed with coal-tar pitch for prepn. of porous C materials. The mixts. contained 10-50% by mass of the polyamide and were homogenized at 250°C for 30 min and carbonized and/or activated with KOH, NaOH, Mg(OH)₂ or Ca(OH)₂. Iodine values and surface chem. were detd. The materials were successively tested in industrial wastewater treatment.

12

The unipore and bidisperse diffusion models for methane in hard coal solid structures related to the conditions in the Upper Silesian Coal Basin

Karbownik Marcin, Krawczyk Jerzy, Schlieter Tomasz

Archives of Mining Sciences

|

2020

|

Vol. 65, no. 3

591--603

EN

The safety of mining operations in hard coal mines must be constantly developed and improved. There is ongoing multi-directional research focused at best recognition of the phenomenon associated with the properties of the coal-gas system and its connections with mining and geological conditions. This article presents the results of sorption experiments on coals from the Upper Silesian Coal Basin, which are characterized by varying degrees of coalification. One of the parameters that describes the kinetics of methane sorption, determining and providing valuable information about gas hazard and in particular the risk of gas and rock outbursts, is the effective diffusion coefficient De. It is derived from the solution of Fick’s second law using many simplifying assumptions. Among them is the assumption that the carbon matrix consists of only one type of pore-micropores. In fact, there are quite often at least two different mechanisms, which are connected to each other, related to the diffusion of methane from the microporous matrix and flows occurring in voids and macropores. This article presents both the unipore and bidisperse models and a set of comparisons which fit them to experimental curves for selected coals. For some samples the more complex bidisperse model gave much better results than the classic unipore one. The supremacy of the bidisperse model could be associated with the differences in the coal structure related to the coalification degree. Initial results justify further analyses on a wider set of coals using the methodology developed in this paper.

13

Badania zdolności oddawania i pochłaniania wody przez kompozyty na bazie strużyn garbarskich i dodatków mineralnych

Ławińska Katarzyna, Serweta Wioleta, Modrzewski Remigiusz

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 1

106--109

PL

Badano właściwości sorpcyjne materiałów kompozytowych powstałych na bazie strużyn stanowiących odpad stały z przemysłu garbarskiego. Wielokryterialna analiza zdolności pochłaniania wody obejmowała wpływ rodzaju oraz ilości napełniacza mineralnego, jak również rodzaju zastosowanego medium adhezyjnego. Stwierdzono, że wszystkie te czynniki mogą stanowić narzędzie optymalizacyjne, ukierunkowane na osiąganie odpowiednich właściwości zmniejszających lub zwiększających pochłanialność wody.

EN

Tannery shavings were mixed with mineral fillers (dolomite, kaolin, bentonite) and com. glues (poly(vinyl acetate) and leather gelatin) to resp. composite materials (sheets). After drying at 25°C and ageing, they were studied for water adsorption and desorption. The lowest absorbability was obsd. for the composites made of gelatin glue and poly(vinyl acetate) mixed with 10% kaolin addn.

14

Właściwości sorpcyjne adsorbentów na bazie dwutlenku tytanu oraz dwutlenku tytanu z dwutlenkiem manganu

Hernet Julia, Czyżewska Magda, Sołtysiak Agnieszka

Postępy w Inżynierii Mechanicznej

|

2019

|

nr 14(7)

53--62

PL

Adsorpcja to jeden z najistotniejszych procesów międzyfazowych zachodzących na powierzchniach substancji. Na podstawie pomiaru adsorpcji można określić właściwości sorpcyjne materiałów. Dokładne zbadanie właściwości sorpcyjnych pozwala na sprecyzowanie dalszego zastosowania danego materiału. Substancje o właściwościach sorpcyjnych znalazły szerokie zastosowanie w przemyśle chemicznym i elektroenergetycznym, w budowie maszyn i pojazdów, są także stosowane w ochronie środowiska naturalnego. W pracy przedstawiono badania właściwości sorpcyjnych materiałów na bazie TiO2, które można wykorzystać w procesach oczyszczania wody. Pomiary przeprowadzono metodą spektrofotometryczną; wykorzystano: spektroskopię w podczerwieni (IR), termograwimetrię (TGA), badania adsorpcyjne oraz metodę mikroskopową.

EN

Adsorption is one of the most important interfacial processes occurring on the surfaces of substances. Based on the adsorption measurement the sorption properties of the materials can be determined. A thorough examination of sorption properties allows to specify further use of a given material. Substances possessing sorption properties have found wide application in the chemical and power industry in the construction of machines and vehicles, and are also used in environmental protection. As part of this work, the sorption properties of TiO2 – based materials that could be used in water purification processes were investigated. The measurements were carried out by the spectrophotometric method, where infrared spectroscopy (IR), thermogravimetry (TGA), adsorption studies and microscopic method were used.

15

Wykorzystanie odpadów z przemysłu ceramicznego, energetycznego i budowlanego w technologii adsorpcji

Siemiątkowski G., Nolepa A., Kiprian K.

Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych

|

2017

|

R. 10, nr 31

51--69

PL

Artykuł jest opisem doświadczenia mającego na celu weryfikację możliwości wykorzystania pyłów ceglanych, popiołów lotnych i odpadów dennych ze spalania węgla brunatnego czy pyłów z bypassa, pochodzących z linii wypalania klinkieru w technologii adsorpcji metali ciężkich w środowisku wodnym. Wszystkie te materiały nie znajdywały dotychczas użytecznego wykorzystania, stanowiąc istotny balast odpadowy. Osiągnięte wyniki badań należy uznać za bardzo obiecujące. Analizowane odpady w opisanych w artykule warunkach doświadczenia wykazywały bardzo dobre właściwości sorpcyjne – w większości przypadków sięgające co najmniej 82% skuteczności. Na uwagę zasługuje również trwałość wiązań sorpcyjnych. Uzyskana w doświadczeniu desorpcja metali ciężkich w większości przypadków była znikoma. Pozytywne wyniki badań dają nadzieję na rychłe znalezienie użytecznego wykorzystania dla analizowanych odpadów.

EN

The article is a description of the experience aimed at verifying the possibility of using brick dust, fly ash and bottom waste from lignite combustion or bypass dust, which came from the clinker firing line in the technology of adsorption of heavy metals in the water environment. All these materials have not yet found useful use, constituting a significant waste ballast. The research results achieved should be considered very promising. The analyzed waste in the experimental conditions described in the article showed very good sorption properties – in most cases reaching at least 82% of effectiveness. Noteworthy is the durability of sorption bonds. The desorption of heavy metals obtained in the experiment was, in most cases, insignificant. Positive research results give hope for prompt finding of useful use for the analyzed waste.

16

Wpływ warunków w liofilizacji na właściwości suszonego przecieru z owoców w dzikiej róży ®

Nowak D., Nienautowska A.

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2017

|

Nr 1

60--65

PL

W pracy zaprezentowanej w artykule badano właściwości liofilizowanego przecieru z owoców dzikiej róży. Postawiono hipotezę, że dodanie do przecieru biopolimerów takich jak skrobia rozpuszczalna (2%), inulina (1%) czy maltodekstryna (30%) pozwoli uzyskać powłokę ograniczającą kontakt z powietrzem, a poprzez to ograniczyć reakcję utleniania, głównie witaminy C oraz zmodyfikować inne cechy fizyczne suszu. Miazgę mrożono w temperaturze -40°C i liofilizowano w temperaturze półki 0, 25 i 50°C. W suszu oznaczono zawartość witaminy C, barwę, aktywność wody i właściwości sorpcyjne. Stwierdzono największy efekt ochronny dla zachowania witaminy C w przypadku prowadzenia procesu w temperaturze 25°C i zastosowania maltodekstryny. W tych warunkach uzyskano najwyższą zawartość witaminy C wynoszącą 1759 mg/100 g suchej substancji. Bez substancji ochronnej wartość ta wynosiła 750 mg/100 g suchej substancji. Dodatek maltodekstryny obniżył 2-krotnie aktywność wody liofilizatu oraz jego zdolność do adsorpcji wody.

EN

In the work presented in the article properties of lyophilized rugosa rose fruit pulp. It was hypothesized that adding the biopolymers such as soluble starch (2%), inulin (1%) or maltodextrin (30%) to the puree would produce a film preventing from a contact with air and thereby inhibiting the oxidation reaction, mainly oxidation of vitamin C and modifying other physical characteristics of dried material. The pulp was frozen at -40°C and lyophilized at the shelf temperature of 0, 25 and 50°C. The vitamin C content, color, water activity and sorption properties were determined. It was found that the greatest protective effect for vitamin C retention was observed in the case of processing at 5°C and use of maltodextrin. Under these conditions, the highest vitamin C content of 1759 mg/100 g DM was reported. Without protective agent, the value was 750 mg/100 g DM. The maltodextrin addition reduced the water activity of lyophilisate by 2-fold and its water adsorption capacity.

17

Zmienność wybranych parametrów gleb ornych w okresie cyklu wegetacyjnego roślin

Widłak M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 2

803--814

EN

The aim of this study was to evaluate the content of soil elements and parameters such as pH and iodine value in a period of one vegetation cycle. Soil samples were collected from the topsoil to a depth of 30cm, in April – before spring fertilization, August - after the summer harvest and October – before winter fertilization 2014. During the whole research period soils showed on average, a slightly acidic pH (5.6-6.2). The increase in calcium concentration leads to decrease in aluminum concentration, which at the highest content is in the range 1,02 mg/100 g and does not exceed the allowable concentration. However, increasing the sodium amount and magnesium concentration causes the decrease of potassium concentration and iodine value. In the central-eastern region dominate brown soils characterized by a lower iodine value (LJ) than in the south-western region where occurrendzina and pararendzina. The low level of nutrient microelements in studied soils obliges farmers to phosphorus fertilization and potassium supplement in order to obtain expected yields.

18

Badanie właściwości sorpcyjnych gleb pobranych z terenu Ojcowskiego Parku Narodowego przy zastosowaniu tuszu drukarskiego

Kubica J., Zuziak J.

Analit

|

2016

|

Nr 1

6--14

PL

Powszechnie znane metody pomiaru właściwości sorpcyjnych gleb pozwalają na dokładny pomiar pojemności sorpcyjnej gleb, lecz wymagają zastosowania skomplikowanych technik pomiarowych. Celem niniejszej pracy było zaprojektowanie i przetestowanie łatwej metody pozwalającej na szacowanie oraz porównywanie właściwości sorpcyjnych różnych gleb. Założeniem projektu było opracowanie metody możliwej do zastosowania podczas zajęć szkolnych lub ćwiczeń laboratoryjnych dla studentów z zakresu chemii gleb. Przedstawiona metoda jest metodą kolorymetryczną i opiera się na sorpcji cząstek tuszu drukarskiego. Wykazano także zależność między właściwościami sorpcyjnymi gleb a wartością pH, wilgotnością oraz gęstością objętościową. W niniejszej pracy autorzy dokonali oceny zaprojektowanej metody, przedstawili możliwe modyfikacje a także aspekt pedagogiczny.

EN

Commonly known methods of measuring the sorption properties of soils allow to make an accurate measurement of sorption capacity of soil samples provided that sophisticated measurement techniques are used. The aim of this study was to develop and test an easy method to estimate and compare the sorption properties of different soils. The idea was to create a method that could be used both at school and during laboratory exercises for students in the field of soil chemistry. The presented method is a colorimetric method and it is based on the sorption of printing ink particles and a combination of sorption properties of soil parameter pH, moisture and volumetric density. In this paper the authors evaluated this method, discussed possible modifications and presented briefly the pedagogical aspects of this work.

19

Współczynnik sorpcji betonu komórkowego badany na próbkach suszonych i niesuszonych

Garbalińska H., Cederholm L.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2014

|

z. 61, nr 3/II

163--172

PL

W niniejszym artykule zaprezentowano wyniki pomiarów współczynnika sorpcji kapilarnej betonu komórkowego czterech klas gęstości: 400, 500, 600 i 700. Badania przeprowadzono na próbkach o wymiarach ≈12x12x24 cm. Z każdej klasy gęstości przygotowywano do badań dwie grupy próbek różniące się stanem wilgotnościowym. Połowę próbek poddawano suszeniu do stałej masy. Drugą połowę badano w stanie naturalnej wilgotności, odpowiadającej warunkom powietrzno-suchym. Celem było sprawdzenie, czy stan wilgotnościowy materiału i sam proces suszenia próbek w temperaturze 105°C wpływa znacząco na przebieg procesu podciągania kapilarnego. Dla każdej klasy gęstości opracowano wykresy zbiorcze obrazujące tempo wchłaniania wody przez próbki suszone i niesuszone. Następnie wyznaczono wartości współczynników sorpcji badanych betonów komórkowych – w rozbiciu na dwie grupy próbek – suszone i niesuszone. Wyniki uzyskane dla czterech najbardziej popularnych klas gęstości betonów komórkowych dowodzą braku istotnego wpływu wstępnego suszenia na wartości ich współczynników sorpcji kapilarnej. Obserwuje się wprawdzie pewne zróżnicowanie wyników, ale bez jednoznacznych tendencji. W przypadku betonów komórkowych klasy 600 oraz 400 szybsze tempo procesu odnotowano w przypadku próbek niesuszonych, ale przy betonie klasy 700 większą dynamiką procesu odznaczały się próbki suszone. Natomiast w przypadku betonu komórkowego klasy 500 proces podciągania kapilarnego charakteryzował się zbliżonym przebiegiem w obydwu grupach próbek. Nie znaczy to, że w przypadku innych materiałów porowatych nieumiejętne suszenie w wysokich temperaturach nie spowoduje istotnych defektów w ich strukturze porowatości, a co za tym idzie nie doprowadzi do wyraźnej zmiany ich współczynników transportu. Jednak w przypadku betonów komórkowych można uznać, że brak jest przesłanek do prowadzenia suszenia próbek przeznaczonych do praktycznego wykorzystania w badaniach kapilarności.

EN

The paper presents results of measurements of capillary sorption coefficient in four density classes of aerated concrete: 400, 500, 600 and 700. The tests were performed on samples of the following dimensions: 12x12x24 cm. Two groups of samples were prepared from each of the four density classes. A half of the samples were dried up to reaching constant weight. The other half were researched at the state of natural moisture referring to air-dry conditions. The aim here was to check whether the level of moisture in the material and the very process of samples drying in the temperature of 105°C can considerably influence the process of capillarity. Comparative graphs were prepared for each density class to show the pace of water sorption in dried and not dried samples. Values of sorption coefficients of the researched aerated concretes were then calculated for the two groups of samples – the dried and not dried ones. The results obtained for the four most common density classes of aerated concrete show no considerable influence of pre-drying on their capillary sorption coefficients. As a matter of fact, there appears to be certain diversification of results but with no clear tendencies. In case of aerated concretes of 600 and 400 class, faster pace of the process was noted for not dried samples. However, for 700 class concrete the dried samples showed higher dynamics of the process. What regards 500 class aerated concrete, capillary flow process was characterized by similar runs for the both groups of samples. However, in case of other porous materials, wrong drying procedures may lead to considerable defects in their porosity structure, which in turn may result in change of their transport coefficients. We can conclude that in case of aerated concretes there is no indication for drying of samples in practical application concerning research on capillarity.

20

Porównanie wpływu zamrażalniczego przechowywania pieczywa pszennego zwykłego i razowego na właściwości sorpcyjne miękiszu

Ocieczek A., Pukszta T.

Chłodnictwo : organ Naczelnej Organizacji Technicznej

|

2014

|

R. 49, nr 4

36--42

PL

W badaniach przeprowadzono ocenę właściwości sorpcyjnych miękiszu chleba pszennego zwykłego (Z) i razowego (R) z wykorzystaniem metody statyczno-eksykatorowej. Celem badań było porównanie wpływu przechowywania chleba w warunkach zamrażalniczych na właściwości sorpcyjne miękiszu zdeterminowane zmianami w mikrostrukturze powierzchni tego miękiszu. Do oszacowania parametrów mikrostruktury powierzchni miękiszu wykorzystano wyznaczone empirycznie izotermy sorpcji oraz model GAB i równanie Kelvina. Stwierdzone różnice mikrostrukturalne badanych produktów przedyskutowano w świetle literatury wykazując, że właściwości sorpcyjne miękiszu chleba są jego cechą charakterystyczną, wynikającą z właściwości użytego surowca podstawowego. Zmiany właściwości sorpcyjnych związane z zamrażalniczym przechowywaniem można utożsamiać z procesem czerstwienia, którego zakres uwarunkowany jest warunkami termicznymi.

EN

The study assessed the sorption properties of wheat bread crumb normal (Z) and wholemeal (R) using the method of static-desiccators. The aim of the study was to compare the effect of storing bread in freezing conditions on the sorption properties of the crumb determined by changes in the microstructure of the surface of the crumb. To estimate the surface microstructure parameters crumb used empirically determined sorption isotherms and the GAB model and the Kelvin equation. These differences microstructural test products discussed in the light of the literature showing that the sorption properties of bread crumb is a characteristic that results from the properties of the basic material used. Changes in the sorption properties associated with a freezing storage can be identified with the staling process, the scope of which is conditioned by the thermal conditions.