Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Autorzy help
Lata help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 31

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  odmiany
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
PL
Wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii przynosi duże korzyści. Zainteresowanie biomasą jest coraz większe, ponieważ energetyka konwencjonalna znacząco obciąża środowisko naturalne, a zasoby paliw ko-palnych szybko maleją. Nadwyżki ziarna zbóż lub ziarna niespełniającego wymagań jakościowych można wykorzystać do produkcji energii. Z tego powodu, za cel pracy przyjęto przeprowadzenie badań i ocenę wykorzystania ziarna owsa oplewionego i nieoplewionego na cele energetyczne. Analizowano wartość opałową ziarna i zawartość w nim popiołu. Na podstawie przeprowadzonych badań wykazano, że formy nieoplewione owsa w porównaniu z formami oplewionymi charakteryzują się korzystniejszymi cechami opałowymi. Posiadają więcej tłuszczu i mniej popiołu w ziarnie. Z pośród analizowanych odmian do celów energetycznych nadają się odmiany Polar i Bingo (formy nieoplewione owsa) oraz Krezus (forma oplewiona).
EN
The use of renewable energy sources brings great benefits. Interest in biomass is growing -, because conventional energy significantly burdens the natural environment, and resources of fossil fuels are rapidly decreasing. Surplus cereal grains or grains that do not meet quality requirements can be used for energy production. For this reason, the aim of the work was to conduct research and evaluate the use of hulled and naked oat grains for energy purposes. The calorific value of grain and its ash content were analyzed. On the basis of the conducted research, it was shown that bare forms of oat, compared to hulled forms, are characterized by more favorable calorific properties. They have more fat and fewer ashes in the grain. Among the analyzed cultivars, Polar and Bingo (naked forms of oats) and Krezus (hulled forms) are suitable for energy purposes.
PL
W artykule przedstawiono metodę matematycznego modelowania kształtu powierzchni zewnętrznych śliwek odmian Amers, Bluefre, Węgierka Zwykła. Do modelowania kształtu, z prób po 100 owoców każdej odmiany, wybrano po trzy śliwki różniące się wymiarami i kształtem. Kształt powierzchni śliwki odwzorowano wykorzystując równania parametryczne. Proponowany matematyczny model 3D kształtu śliwek można wykorzystać w projektowaniu, modelowaniu i sterowaniu operacjami technologicznymi procesów produkcji i przetwarzania.
EN
A method of mathematical modeling of the shape of the outer surface of the varieties of plums Amers, Bluefre, Węgierka Zwykła. To the modeling of the shape of samples with 100 fruit from each variety were selected after three plums different dimensions and shape. The shape of the surface of plums mapped using parametric equations. The proposed mathematical model of the 3D shape of plums can be used in the design, modeling and control of technological operations production and processing.
PL
Badania zrealizowano w latach 2013–2015 w Krakowie. Ich celem była ocena wielogatunkowej i wieloodmianowej mieszanki rozrzuconych pędów rozchodników do wczesnojesiennego zadarniania ekstensywnych dachów zielonych, pod względem wybranych cech biometrycznych. Mieszanka składała się z 13 gatunków z rodzaju Sedum. Dwa z nich Sedum album i Sedum spurium były reprezentowane każdy przez cztery odmiany, pozostałe przez jedną odmianę. Pod względem ukorzeniania się oraz przezimowania najbardziej odpowiednie do wielogatunkowej mieszanki stosowanej wczesną jesienią były: Sedum acre, Sedum album‚ ‘Coral Carpet’‚ ‘Laconicum’, ‘Micranthum Chloroticum’, ‘Murale’, Sedum cyaneum, Sedum oreganum, Sedum rupestre, Sedum sexangulare oraz Sedum spurium ‘Fuldaglut’, Roseum’. Po pierwszym roku badań z mieszanki wypadły: Sedum ewersii, Sedum floriferum Weihenstephaner Gold’, Sedum hispanicum oraz Sedum lydium. Gatunki o większej masie wegetatywnej tj.: Sedum hybridum, Sedum kamtschaticum ‘Variegatum’ oraz Sedum spurium ‘Album Superbum’ i ‘Variegatum Tricolor’ miały trudności z ukorzenianiem się. Ponadto ich stan wiosną w drugim roku badań określono, jako: bardzo zły, zły lub zły do przeciętnego, a więc w porównaniu do gatunków o mniejszej masie wegetatywnej był dużo gorszy.
EN
The research was carried out in the period 2013–2015 in Krakow. Its objective was to assess the usefulness of multispecies and multi-cultivars mixture for sodding for extensive green roofs. The blend of scattered stonecrops shoots comprised of 13 species of the genus Sedum were evaluated in terms of selected biometric features Two of them, Sedum album and Sedum spurium, were represented by four varieties each while others – by a single variety. In terms of rooting and wintering, most suitable for multi-species blend used in the early autumn were: Sedum acre, Sedum album, ‘Coral Carpet’, ‘Laconicum’, ‘Micranthum Chloroticum’, ‘Murals’, Sedum cyaneum, Sedum oreganum, Sedum rupestre, Sedum sexangulare and Sedum spurium ‘Fuldaglut’, ‘Roseum’. After the first year of research: Sedum ewersii, Sedum floriferum ‘Weihenstephaner Gold’, Sedum hispanicum and Sedum lydium disappeared from the mixture. Species with greater mass of the plant, i.e.: Sedum hybridum, Sedum kamtschaticum ‘Variegatum’ and Sedum spurium ‘Album Superbum’ and ‘Variegatum Tricolor’ had difficulties with rooting. Furthermore, their condition in the spring of the second year of the study was defined as very bad, bad, or bad to average and significantly worse in comparison to species with a smaller mass.
PL
Celem przeprowadzonych badań była ocena wpływu dwóch systemów uprawy i dawek nawożenia azotem na zawartość składników mineralnych (azotu, fosforu, potasu, wapnia, magnezu, manganu) w ziarnie trzech odmian/ rodów, ozimego orkiszu pszennego (Triticum aestivum ssp spelta L.) Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2009–2011 w Rolniczej Stacji Doświadczalnej w Lipniku (53º42’N, 14º97’S), należącej do Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Doświadczenie założono na glebie brunatnej wytworzonej z piasku gliniastego lekkiego, o odczynie lekko kwaśnym – pH w 1 mol KCl – 6,5. Materiał do analizy stanowiło ziarno orkiszu pszennego ozimego. W badaniach analizowno wpływ trzech czynników: dwie metody uprawy gleby: uproszczona i konwencjonalna (I. czynnik), cztery dawki azotu: 0, 50, 100 i 150 kg N·ha-1 (II. czynnik) i 3 odmiany/rody: Franckenkorn, Oberkulmer Rotkorn, STH 12 (III. czynnik). Ziarno orkiszu pszennego (Triticum spelta L.) uprawianego w systemie bezorkowym charakteryzowało się większą zawartością każdego z badanych pierwiastków analizowanych w doświadczeniu, jednakże istotne zróżnicowanie, dotyczyło tylko potasu i manganu. Wzrastające nawożenie azotowe spowodowało istotne, proporcjonalne do dawki, zwiększenie zawartości azotu oraz obniżenie potasu i magnezu i nie miało wpływu na zawartość fosforu, wapnia i magnezu w ziarnie badanych roślin. Ilość składników mineralnych (azotu, fosforu, potasu, wapnia, magnezu, manganu) w ziarnie orkiszu zależała od odmiany. Najwyższą zasobnością badanych pierwiastków, charakteryzowało się ziarno odmiany Franckernkorn a najniższą rodu STH 12.
EN
The aim of the study was the assessment of the influence of two cultivation systems and doses of nitrogen fertilization on the content of mineral elements (nitrogen, phosphorus, potassium, calcium, magnesium and manganese) in grain of three varieties of winter spelt (Triticum asetivum ssp spelta L.). The field experiment was conducted in the period 2009–2011 in the Agricultural Experimental Station in Lipnik (53º42’N, 14º97’S), administered by West Pomeranian University of Technology in Szczecin. The experiment was set up on brown earth composed of loamy sands of slightly acidic pH – 6.5 in 1 mol KCl. The material for the analysis was the grain of winter spelt. Three factors were compared in the analysis: two methods of soil cultivation – simplified and conventional – (I factor), four doses of nitrogen: 0, 50, 100 and 150 kg N·ha-1 (II factor) and three varieties: Franckenkorn, Oberkulmer Rotkorn, STH 12 (III factor). The grain of spelt (Triticum spelta L.) cultivated according to the simplified system was marked by increased content of mineral elements, yet it varied significantly only for two the elements: potassium and manganese. Depending on the analyzed element, the effect of nitrogen fertilization varied. The increase in the dose resulted in a significant linear increase in nitrogen content in spelt grain, and a proportional decrease in potassium and magnesium content with no differences in the content of phosphorus, calcium and manganese. The content of mineral elements (nitrogen, phosphorus, potassium, calcium, magnesium, manganese) in spelt grain varied according to a given variety. The highest content of the analyzed elements was found in grain of Franckernkorn variety, and the lowest in STH12.
PL
Odmiany pszenicy ozimej uprawiano odpowiednio w Wielkiej Brytanii: Alchemy, Ascot, Oakley i Solstice oraz w Polsce: Muszelka, Batuta i Bogatka. Badania prowadzono w latach 2009-2011 i dotyczyły one określenia plonu ziarna i jego cech jakościowych. Dokonano oceny mąki, zawartość białka i wybranych cech technologicznych (liczby opadania, testu Zeleny'ego, zawartości glutenu mokrego). Stwierdzono, że brytyjskie odmiany pszenicy uzyskały wyższe plony ziarna oraz, że wszystkie badane odmiany pszenicy ozimej różniły się parametrami technologicznymi.
EN
Winter wheat varieties (British: Alchemy, Ascot, Oakley and Solstice, and Polish: Muszelka, Batuta and Bogatka) were cultivated in field trials in both countries, respectively. Crops yields in 2009-2011 were evaluated and grain and flour samples were analysed for protein content and some technological features (falling number, Zeleny test, wet gluten content). It was found that the British winter wheat varieties yielded better, and that all the other parameters strongly differentiated among the varieties.
PL
W latach 2011-2013 prowadzono w Sadzie Ekologicznym Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach badania nad jakością i zdolnością przechowalniczą owoców kilku odmian jabłoni genetycznie odpornych na parcha jabłoni (‘Free Redstar’, ‘Melfree’, ‘Rajka’, ‘Enterprise’, ‘Rewena’, ‘Rubinola’ i ‘Topaz`) oraz odmian charakteryzujących się mniejszą podatnością na tę chorobę (‘Delbard Jubile’, ‘Ligolina’, ‘Pinova’). Oceniano cechy jakościowe jabłek oraz występowanie chorób w czasie zbioru oraz po przechowaniu w chłodni zwykłej z normalną atmosferą. Stwierdzono, że cechy jakościowe jabłek produkowanych metodami ekologicznymi zależą głównie od cech genetycznych odmiany. Różnice między odmianami dotyczyły przede wszystkim barwy i intensywności rumieńca. Najciemniejszym rumieńcem charakteryzowały się jabłka ‘Free Redstar’, ‘Enterprise’ i ‘Rajka’. W warunkach sadu ekologicznego dobre wyrastanie jabłek stwierdzono u odmian ‘Melfree’, ‘Rajka’, ‘Enterprise’ i ‘Delbard Jubile’, natomiast ‘Pinova’, ‘Rewena’ i ‘Ligolina’ charakteryzowały się drobnymi jabłkami. Z uwagi na wysoką kwasowość, jabłka wszystkich badanych odmian nadają się na rynek owoców świeżych, jak i surowiec do przetwórstwa. Przy zastosowaniu ograniczonego programu ochrony jabłoni przed chorobami najmniej porażone przez parcha jabłoni były jabłka odmian `Pinova` i `Ligolina` oraz odmian parchoodpornych. Dla większości odmian długość okresu przechowywania wynosiła 4 miesiące. Wydłużanie tego okresu skutkowało znacznym spadkiem jędrności miąższu oraz nasileniem występowania chorób pochodzenia fizjologicznego. Długość okresu przechowywania w chłodni zwykłej, owoców produkowanych systemem ekologicznym, była limitowana przez choroby przechowalnicze, głównie gorzką zgniliznę jabłek (Pezicula sp.). Najbardziej podatne na tę chorobę były jabłka odmian `Pinova` i `Topaz`.
EN
The study was conducted in the years 2011-2013 in a certified organic orchard belonging to Research Institute of Horticulture in Skierniewice on 7 scab resistant apple cultivars (‘Free Redstar’, ‘Melfree’, ‘Rajka’, ‘Enterprise’, ‘Rewena’, ‘Rubinola’ and ‘Topaz`) and 3 low susceptible cvs. (‘Delbard Jubile’, ‘Ligolina’ and ‘Pinova’). A main goal of the study was to assess quality and storability of apples from organic orchard. It was found that the quality characteristics of apples depend largely on the genetic background of the variety. Differences between studied cultivars concerned quantity and intensity of skin color. Among them 'Free Redstar', 'Enterprise' and 'Rajka' belong to the group of dark-skinned ones. Under organic orchard conditions the highest weight of 100 fruits was obtained in case of ‘Melfree’, ‘Rajka’, ‘Enterprise’ and 'Delbard Jubile', while 'Rubinola', 'Rajka' and ‘Pinova’ produced the smallest apples. Due to the high acidity of apples, all studied cultivars are suitable both for the fresh market and processing. Study have shown that using the limited protection program against fungal diseases the smallest number of symptoms of apple scab was observed on ‘Pinova’ and ‘Ligolina’ fruits as well as on scab resistant cultivars. Apples of most cultivars were kept in cold storage for four months. Extending that period led to decreasing flesh firmness and increasing physiological disorders. The period of keeping organic apples in common cold storage was limited by storage diseases, mostly bull’s eye rot (Pezicula sp.). ‘Pinova’ and ‘Topaz’ cvs. were the most susceptible to the disease.
EN
The effect of nitrogen fertilisation against potassium and phosphorus fertilisation on the total and true protein content in tubers of Helianthus tuberosus L. was examined. Two cultivars of the test plant (Albik and Rubik) were cultivated for 3 years in a field experiment on slightly acidic soil with a granulometric composition of loamy sand. The experimental objects were: 1) control – no fertilisation; 2) PK fertilisation at kg ha–1; 52.4 – P and 149.4 – K and (against PK fertilisation) four levels of nitrogen fertilisation: 50, 100, 150 and 200 kg ha–1. The total protein in tubers was calculated by multiplying the nitrogen content determined by the Kjeldahl method by 6.25, while the true protein content was determined by the Bernstein method. The protein content in tubers of the Jerusalem artichoke cultivars under study was significantly affected by their genetic features. The Rubik cultivar was found to contain significantly more of both forms of protein than the Albik cultivar. Irrespective of the cultivar, phosphorus and potassium fertilisation increased the total protein content compared with the control. The application of nitrogen at a dose as low as 50 kg ha–1 increased the content of both forms of protein.
PL
Badano wpływ nawożenia azotem, na tle nawożenia fosforowo-potasowego, na zawartość białka ogólnego i właściwego w bulwach Helianthus tuberosus. W 3-letnim doświadczeniu polowym, na glebie lekko kwaśnej, o składzie granulometrycznym piasku gliniastego mocnego, oceniano dwie odmiany słonecznika bulwiastego (Albik i Rubik). Obiektami doświadczenia były: 1) kontrola bez nawożenia, 2) cztery poziomy nawożenia azotem: 50, 100, 150 i 200 kg ha–1 na tle stałego nawożenia fosforowo-potasowego (52,4 kgP ha–1 i 149,4 kgK ha–1) i pełnej dawki obornika (25 Mg ha–1). Całkowitą zawartość białka w bulwach określano, mnożąc zawartość azotu ogólnego oznaczonego metodą Kjeldahla przez 6,25, a zawartość białka właściwego oceniano metodą Bernsteina. Zawartość białka w bulwach Helianthus tuberosus zależała istotnie od cech genetycznych badanych odmian. Stwierdzono, iż odmiana Rubik zawierała znacznie więcej obu form białka niż odmiana Albik. Nawożenie fosforowo-potasowe zwiększało poziom białka ogólnego, w stosunku do obiektu kontrolnego, w bulwach Helianthus tuberosus, niezależnie od odmiany. Stosowanie azotu w dawce 50 kgN ha–1 powodowało istotny wzrost zawartości obu form białka.
EN
This work concerns the analysis of variation of chemical composition of ash of aboveground part of Jerusalem artichoke as a renewable energy source. Factors of the experiment were a cultivars of Helianthus tuberosus: Albik and Rubik, grown on sandy soil, good rye complex under constant fertilization and full dose of manure. In the ash were determined: the content of macro- and microelements and some heavy metals. Phenotypic variation of Jerusalem artichoke, in terms of each trait was the combined effect of genetic variation and environmental. Decisive share of cultivars, the total variance, had the contents of potassium, magnesium, nitrogen, phosphorus and manganese. Dominant role in the overall volatility of chlorine, zinc, cadmium, cobalt and copper play environmental variability, in the case of sodium, sulphur, molybdenum, iron, aluminium, chromium and lead interaction of varieties and years. Biomass of aboveground parts of Jerusalem artichoke contain smaller amounts of cadmium, lead and zinc than the limit values set out in the German DIN 51731st.
PL
Praca dotyczy analizy zmienności składu chemicznego popiołu części nadziemnych słonecznika bulwiastego, jako odnawialnego źródła energii. Czynnikami eksperymentu były odmiany Helianthus tuberosus: Albik i Rubik, uprawiane na glebie lekkiej, kompleksu żytniego dobrego, w warunkach stałego nawożenia mineralnego i pełnej dawki obornika. W popiele tych roślin oznaczano: zawartość makro i mikroelementów oraz wybranych metali ciężkich. Zmienność fenotypowa odmian słonecznika bulwiastego, pod względem każdej cechy, była łącznym efektem zmienności genetycznej i środowiskowej. Decydujący udział odmian, w wariancji całkowitej, miała zawartość: potasu, magnezu, azotu, fosforu i manganu. Dominującą rolę w zmienności ogólnej chloru, cynku, kadmu, kobaltu i miedzi odgrywała zmienność środowiskowa, zaś w przypadku sodu, siarki, molibdenu, żelaza, glinu, chromu i ołowiu – współdziałanie odmian i lat. Biomasa części nadziemnych słonecznika bulwiastego zawierała mniejsze ilości kadmu, ołowiu i cynku niż wartości dopuszczalne, określone w niemieckiej normie DIN 51731.
PL
Badania dotyczące występowania motylkowatych w siedliskach cennych przyrodniczo, przeprowadzono w latach 2009-2010, na podstawie "Dokumentacji przyrodniczej siedliskowej". Jako powierzchnie badawcze wybrano kompleksy łąk zarówno na obszarze Natura 2000, jak i poza nią. W pięciu wariantach siedlisk pakietu 4 i 5 zbadano: ilość, sumę i średnią liczbę gatunków w płatach roślinnych. Ponadto określono jednostki fitosocjologiczne oraz typy siedlisk, w których występują motylkowate, według klasyfikacji Natura 2000, dla poszczególnych wariantów pakietu 5 oraz systematyczny wykaz występowania motylkowatych w różnych wariantach siedlisk przyrodniczych. Stwierdzono występowanie 17 gatunków roślin motylkowatych z 5 rodzajów. Najwięcej gatunków występuje w rodzaju Trifolium - 6 gatunków i rodzaju Vicia - 5 gatunków. Rodzaj: Medicago, Lathyrus i Lotus jest reprezentowany tylko przez 2 gatunki. Wśród motylkowatych cennych siedlisk i o dużych walorach przyrodniczych tylko 2 gatunki zanotowano w wariancie 5.2. - Mechowiska.
EN
Investigations on the occurrence of legumes in naturally valuable sites were carried out in years 2009 and 2010 on the basis of "Site natural documentation". Meadow complexes situated in areas of Natura 2000 as well as outside them were selected as experimental surfaces. The amount, total and mean number of species in individual plots were assessed in five site variants of package 4 and 5. In addition, phytosociological units as well as site types in which leguminous plants occurred were determined on the basis of Natura 2000 classification for individual variants of package 5 and a systematic list of occurrence of legumes in different variants of natural sites. The total of 17 legume species from 5 genera were found to occur with 6 species from the Trifolium genus and 5 species from the Vicia genus. Medicago, Lathyrus and Lotus genera were represented by 2 species each. Among legume valuable sites and of high natural value only 2 species were recorded in variant 5.2. areas with moss.
PL
W latach 2009-2012 prowadzono w Instytucie Ogrodnictwa w Skierniewicach badania nad możliwością ograniczenia występowania chorób przechowalniczych jabłek dwóch odmian - `Pinova` i `Topaz` - przydatnych do uprawy ekologicznej, jednak bardzo podatnych na choroby przechowalnicze. Owoce po zbiorze zanurzano w gorącej wodzie o temperaturze 48-49oC przez 2 minuty, a następnie przechowywano w chłodni zwykłej w temperaturze 2oC. Po przechowaniu oceniono występowanie chorób przechowalniczych i cechy jakościowe jabłek. Stwierdzono, że główną chorobą, jaka wystąpiła na jabłkach obu odmian, pochodzących z sadu ekologicznego, była gorzka zgnilizna jabłek (Pezicula spp.). Traktowanie owoców gorącą wodą istotnie ograniczyło nasilenie tej choroby; efektywność zabiegu była bardzo wysoka (75-100%) po 4 miesiącach przechowywania. Traktowanie owoców gorącą wodą nie pogorszyło ich jakości, wyrażonej zawartością ekstraktu, jędrnością miąższu i kwasowością, ani po przechowaniu, ani po symulowanym obrocie handlowym.
EN
The study was conducted in the years 2009-2012 in a certified organic orchard belonging to the Research Institute of Horticulture in Skierniewice. Apples of two cultivars `Topaz` and `Pinova` after harvest were dipped in hot water (48-49oC) for 2 min. and stored under normal storage conditions (2oC) for 4 and 6 months. After storage the incidence of storage diseases and quality of apples were estimated. It was found that the main disease affecting apples was bull`s eye rot (Pezicula spp.). The hot water treatment significantly reduced this disease on the apples of both cultivars (efficacy of 75-100% after 4 months of storage). There was no effect of postharvest hot water treatment on the fruit quality (as firmness, total soluble solids and acidity) both after storage and shelf life.
PL
Wzrastająca świadomość konsumentów sprawia, że z roku na rok zwiększa się zapotrzebowanie na żywność ekologiczną. W krajach UE rynek żywności ekologicznej jest dobrze zorganizowany, natomiast w Polsce produkcja i dystrybucja żywności ekologicznej napotyka na szereg trudności. Ze względu na obowiązujący w produkcji ekologicznej zakaz stosowania syntetycznych środków ochrony roślin i nawozów mineralnych dobór odpowiednich gatunków i odmian warzyw ma zasadnicze znaczenie dla efektywności produkcji. Wymagania w stosunku do odmian są większe w uprawie ekologicznej niż w uprawach konwencjonalnych, ale jest to najłatwiejsza i najskuteczniejsza metoda ograniczenia ryzyka uprawy. Celem badań prowadzonych w latach 2009-2011 było określenie przydatności gatunków i odmian warzyw kapustnych do uprawy ekologicznej. W doborze kierowano się wartością gospodarczą gatunku, wymaganiami nawozowymi, podatnością na choroby i szkodniki. Warzywa kapustne uprawiano po przyoranej koniczynie czerwonej lub mieszanka strączkowych i wiosennym nawożeniu kompostem (25 t? ha-1). Spośród odmian kapusty głowiastej do uprawy ekologicznej przydatne były odmiany mieszańcowe Discover F1, Impala F1 i Lennox F1. Z powodzeniem nadawała się również stara odmiana ustalona Kamienna Głowa, mimo słabszego wyrównania jakości główek. Kalarepa jest gatunkiem, który dobrze nadaje się do uprawy ekologicznej ze względu na krótki okres uprawy, mniejsze wymagania pokarmowe i mniejsze zagrożenie ze strony szkodników i chorób. Spośród badanych odmian kalarepy najlepsze wyniki uzyskano dla późnej odmiany Kossak F1 (biała). Do uprawy ekologicznej nadawały się też stare, ustalone odmiany (niebieskie) Alka i Delikates Blauer. Do uprawy wczesnej można polecić bardzo wczesną odmianę Vikora F1, ale zbiór tej odmiany musi być wykonany terminowo. Opóźnienie zbioru skutkuje pękaniem zgrubień.
EN
Increasing consumer awareness makes every year an increasing demand for organic food. In the EU market of organic food is well organized, while in Poland the production and distribution of organic food is faced with many difficulties. Restricted use of synthetic pesticides and mineral fertilization in organic production makes crop and variety selection the great important factor for production efficiency. Requirements for the varieties are higher in organic farming than in conventional one, but this is the easiest and most effective method of crop risk reduction. The aim of the research conducted in the years 2009 - 2011 was to determine the suitability of species and varieties of Brassica crop for organic farming. In the selection the economic crop value, fertilizer requirements, susceptibility to disease pests were considered. Cole crops were grown on ploughed red clover or legume mixture and spring fertilizing with compost (25 t? ha-1). Hybrid varieties Discover F1, Impala F1 and Lennox F1 were among the varieties of cabbage most suitable for organic cultivation. The old variety Kamienna Głowa was also suitable for organic production, despite a lower uniformity of the heads. Kohlrabi was a species well suited for organic farming due to the short period of cultivation, lower nutritional requirements and less susceptible to pests and diseases. Among the examined varieties of kohlrabi best results were obtained for the late variety Kossak F1 (white). For organic farming the old, established varieties Alka and Delikates Blauer (blue) are also suitable. For early crops, a very early variety Vikora F1, can be recommended but a harvest of this variety must be done on time. Delayed harvest results in tuber cracking.
PL
Celem badań była ocena zachwaszczenia 14 odmian pszenicy ozimej, uprawianych w systemie ekologicznym w 2011 r., w 3 lokalizacjach: Osiny (woj. lubelskie), Chwałowice (woj. mazowieckie) i Chomentowo (woj. podlaskie). Analizy obejmowały ocenę liczebności oraz powietrznie suchej masy chwastów w fazie krzewienia i dojrzałości woskowej pszenicy. W fazie krzewienia pszenicy najmniejszą liczebność oraz masę chwastów stwierdzono w odmianach pszenicy uprawianych w Osinach. Mimo dużej liczebności chwastów w Chomentowie i Chwałowicach (powyżej 100 szt.? m-2), były to głównie drobne siewki, których masa nie przekraczała 20 g? m-2. W fazie dojrzałości woskowej pszenicy najmniejszą masę chwastów stwierdzono w łanach odmian uprawianych w Chomentowie (średnio 39 g? m-2), a największą w Chwałowicach (średnio 73 g? m-2). Spośród badanych odmian pszenicy ozimej Jantarka i Nateja wyróżniały się dużą konkurencyjnością w stosunku do chwastów we wszystkich miejscowościach. Odmiana Ostroga cechowała się małą liczebnością i masą chwastów przez cały sezon wegetacyjny w Chwałowicach i Chomentowie, podobnie jak Kohelia, Bogatka i orkisz Schwabenkorn w Osinach. Duża masa chwastów była rejestrowana w odmianach Ostka Strzelecka i Natula w Osinach i Chomentowie oraz Natula, Alcazar i Batuta w Chwałowicach.
EN
The aim of this study was to evaluate the weed infestation of 14 winter wheat varieties, grown in organic farming system in 2011, in three locations: Osiny (Lublin voivodeship), Chwałowice (Masovian voivodeship) and Chomentowo (Podlasie voivodeship). The analysis included assessment of the number of weeds and their dry matter in tillering and dough stage. In tillering stage the smallest number and dry matter of weeds were found in wheat varieties cultivated in Osiny. Despite the large abundance of weeds in Chomentowo and Chwałowice (over 100 plants? m-2), there were mainly minor seedlings whose weight did not exceed 20 g? m-2. In dough stage of winter wheat the smallest dry matter of weeds was observed in varieties cultivated in Chomentowo (39 g? m-2 on average), and the largest in Chwałowice (73 g? m-2 on average). Among the tested varieties Nateja and Jantarka were characterized by a big competitive ability against weeds in all locations. In Chwałowice and Chomentowo Ostroga was distinguished by a small number and dry matter of weeds throughout the growing season, as well as Kohelia, Bogatka and spelt Schwabenkorn in Osiny. The large biomass of weeds was recorded in Ostka Strzelecka and Natula in Osiny and Chomentowo as well as Natula, Alcazar and Batuta in Chwałowice.
PL
Celem pracy była ocena nakładów robocizny i energetycznych w technologii produkcji kolb kukurydzy cukrowej na bezpośredni rynek. Badania przeprowadzono dla czterech wariantów uprawowych: uprawa z siewu bez przykrycia włókniną (wariant I), z przykrycia włókniną (wariant II), uprawa z rozsady z przykryciem włókniną (wariant III) i bez przykrycia włókniną (wariant IV) oraz dla trzech odmian: Candle, Sweet Trophy i Golda. Największe nakłady robocizny i energetyczne zarówno w przeliczeniu na powierzchnię uprawową, jak i na masę kolb były dla wszystkich odmian największe w IV, a najmniejsze w I wariancie. Stwierdzone różnice pomiędzy odmianami wynikały głównie z różnego plonu kolb kukurydzy cukrowej, na który wpływ miała w głównej mierze liczebność kolb.
EN
Evaluation of the expenditure and energy in production technology of sweet maize corn cobs for fresh-market was the objective of this work. Four growing variants were analyzed: direct-seeded plants without plastic cover (variant I), directseeded plants with plastic cover (variant II), plant growing with plastic cover (variant III), plant growing without plastic cover (variant IV). The sweet maize corn varieties: Candle, Sweet Trophy and Golda were analyzed. The expenditure of labour and energy recast in area and cobs yield for the whole varieties was the highest in variant IV and the smallest in variant The differences between varieties were caused by the changes in cobs yield and especially by the number of cobs.
EN
The paper presents a compilation of results obtained from field and laboratory experiments conducted in 2005–2007 at the Malopolska Plant Breeding Station in Skrzeszowice near Krakow (220 m a.s.l) on three forage cultivars of Poa pratensis (Skrzeszowicka, Duna and Balin). The investigations aimed at determining the effect of mineral fertilization mainly with nitrogen on the quantity of seed. The studies analysed three nitrogen fertilizer doses (60, 90 and 110 kg N ha–1) which were used as a whole or divided into two or three parts. Moreover assessed were several dates of nitrogen application: early spring, “under the panicle” and the autumn date. Both the dose of nitrogen and the date of its application significantly affected the number of plants per 1 m2. Mineral fertilization with nitrogen dosed 110 kg N ha–1 and divided into two parts resulted in about 5 times greater seed yields than in the objects without fertilization obtained from Balin cultivar (577.4 kg ha–1) and Skrzeszowicka cultivar (543.9 kg ha–1). A significantly lower crop yield was produced by Duna cultivar (245.2 kg ha–1).
PL
Praca zawiera zestawienie wyników badań polowych i laboratoryjnych przeprowadzonych w Stacji Małopolskiej Hodowli Rooelin – HBP w Skrzeszowicach koło Krakowa (220 m n.p.m.) w latach 2005–2007 z trzema pastewnymi odmianami wiechliny łąkowej (Skrzeszowicka, Duna, Balin). Badania miały na celu okreoelenie wpływu nawożenia mineralnego, głównie azotem, na wielkooeć plonu nasion. W badaniach uwzględniono trzy dawki nawożenia azotem (60, 90 i 110 kg N ha–1), które stosowano jednorazowo bądź dzielono na dwie lub trzy części. Ponadto ocenie poddano kilka terminów stosowania azotu: wczesnowiosenny, na początku kłoszenia i termin jesienny. Wielkooeć dawki azotu, jak również termin jego stosowania wpłynął na ilości roślin na 1 m2. Pod wpływem nawożenia mineralnego azotem w dawce 110 kg N ha–1 dzielonej na dwie części uzyskano w odniesieniu do obiektów nie nawożonych około 5-krotnie wyższe plony nasion u odmiany Balin (587,4 kg ha–1) oraz u odmiany Skrzeszowickiej (543,9 kg ha–1). Istotnie niższym plonowaniem odznaczyła się odmiana Duna (245,2 kg ha–1).
EN
The paper contains the results of field and laboratory experiments on three Lolium perenne L. turfgrass cultivars (Gazon, Nira and Sandra) at Malopolska Plant Breeding Station (HBP) in Skrzeszowice near Krakow (220 m a.s.l.) conducted in the years 2006–2008. The analyses assessed the effect of doses of mineral fertilization with nitrogen (60, 90 and 120 kg N ha–1) applied at early spring, the start of the earing stage and autumn on the seed yield. The highest yield was monitored by the inflorescence shoot density of cv. Nira (1895 shoots/m2), cv. Gazon (1976 shoots/m2) and cv. Sandra (2098 shoots/m2). Fertilization dose of 90 kg N ha–1 applied three times effected the most considerably the number of spikelets per ear and the efficiency of seed settling on the ear: from 73 % (cv. Nira) to 76 % (cv. Sandra). The highest seed yield was obtained as a result of the 120 kg N ha–1 fertilizations applied three times.
PL
Praca zawiera zestawienie wyników badań polowych i laboratoryjnych przeprowadzonych w Stacji Małopolskiej Hodowli Roślin - HBP w Skrzeszowicach koło Krakowa (220 m n.p.m.) w latach 2006-2008 z trzema gazonowymi odmianami życicy trwałej (Gazon, Nira, Sandra). W badaniach poddano ocenie wielkość dawki nawożenia mineralnego azotem (60, 90, 120 kg N ha-1) oraz termin jego stosowania (wczesnowiosenny, początek kłoszenia i jesienny), na wielkość plonu nasion. W przeliczeniu na 1 m2 uzyskanie największego plonu nasion zapełniała obsada pędów kwiatowych: 1895 u odmiany Nira, 1976 u odmiany Gazon oraz 2098 u odmiany Sandra. Nawożenie azotem w dawce 90 kg N ha-1 zastosowanej w trzech terminach: wczesnowiosennym, na początku kłoszenia i jesiennym najbardziej zwiększało liczbę kłosków w kłosie oraz efektywność osadzania nasion w kłosie od 73 % u odmiany Nira do 76 % u odmiany Sandra. Największy plon nasion uzyskano pod wpływem dawki 120 kg ha-1, zastosowanej w trzech terminach: wczesnowiosennym, na początku kłoszenia i jesiennym.
EN
The investigation carried out in the years 2006-2008 aimed at the assessment of pumpkin fruit of 12 cultivars belonging to Cucurbita maxima ('Amazonka', 'Ambar', 'Bambino', 'Karowita', 'Melonowa Zolta', 'Uchiki Kuri') and Cucurbita pepo ('Danka Polka', 'Miranda', 'Junona', 'Pyza' and 'Warszawska Makaronowa', as well as 'Jet' FI). The evaluation involved the content of carotenoids, vitamin C. starch, polyphenols, soluble solids, dry matter, total and reducing sugars, as well as nitrates and macroelements (P, K, Mg, Ca) in pumpkin fruit immediately after harvest and after 90-day storage in gravity storehouse. Pumpkin was cultivated from transplants planted to a destination site in the second decade of May. Mature pumpkin fruits were harvested in the second week of September. Cultivars of Cucurbita ma-dma featured higher content of carotenoids, vitamin C, starch, soluble solids, dry matter. total and reducing sugars than those belonging to Cucurbita pepo. The highest content of carotenoids was recorded in 'Amazonka' (18.40 mg o 100 g-1 d.m.) and 'Ambar' (15.49 mg o 100 g-1 d.m.) cvs. The richest source of starch proved to be fruits of 'Ambar' (61.5 mg o 100 g-1 d.m.), 'Amazonka'(31.3 mg o 100 g-1 d.m.) and 'Uchiki Kuri' (20.95 mg o 100 g-1 d.m.) cvs. Different levels of total phenolics in pumpkin fruit of all estimated cultivars were less yisible as far as carotenoids, vitamin C and starch contents were concerned. After 90 days of storage contents of carotenoids, vitamin C, starch, total and reducing sugars, dry matter and nitrates as well as pH value decreased, while the level of potassium, phosphorus, tnagnesium and calcium increased. There was not observed significant decrease in total phenolics content in fruits of C. maxima and C. pepo after storage.
PL
Badania przeprowadzone w latach 2006-2008 miały na celu ocenę jakości dojrzałych owoców dyni pochodzących od 6 odmian dyni olbrzymiej Cucurbita maxima ('Amazonka', 'Ambar, 'Bambino', 'Karowita', 'Melonowa Żółta', 'Uchiki Kuri') i 6 odmian dym zwyczajnej Cucurbita pepo ('Danka Polka', 'Miranda'. 'Junona', 'Pyza' i 'Warszawska Makaronowa' oraz 'Jet') przed i po przechowaniu. Oceniono zawartość karotenoidów, witaminy C, skrobi, polifenoli, ekstraktu, suchej masy, cukrów redukujących i ogółem, azotanów oraz makroelementów (P, K, Mg, Ca) w owocach bezpośrednio po zbiorze i po 90-dniowym przechowywaniu w przechowalni grawitacyjnej. Dynię uprawiano z rozsady sadzonej w pole w połowie maja. owoce zbierano w drugim tygodniu września. Owoce odmian należących do dyni olbrzymiej zawierały więcej karotenoidów, witaminy C. skrobi, ekstraktu, suchej masy oraz cukrów ogółem i redukujących niż owoce dyni zwyczajnej. Największą zawartość karotenoidów odnotowano w częściach jadalnych odmian 'Amazonka' (18,40 mg o 100 g-1 d.m.), 'Ambar' (15,49 mg o 100 g-1 d.m.). Najwięcej skrobi miały owoce odmiany 'Ambar' (61.5 mg o 100 g-1 d.m.), 'Amazonka' (31,3 mg o 100 g-1 d.m.) i "Uchiki Kuri' ((20,95 mg o 100 g-1 d.m.). Różnice w zawartości polifenoli pomiędzy badanymi odmianami były mniej widoczne niż w przypadku karotenoidów, witaminy C czy skrobi. Po 90-dniowym przechowywaniu zawartość karotenoidów, witaminy C, cukrów, suchej masy i azotanów oraz wartość pH malały, podczas gdy poziom makroskładników wzrastał. Nie odnotowano znaczących zmian w zawartości polifenoli po przechowaniu.
EN
Field experiment was carried out in 2002-2004 at the Experimental Station in Zawady, belonging to the University of Podlasie. Two factorial experiments were intended in method of random blocks in three variants. The size of field to collect was 18 m2. Two factors were taken into consideration: I factor - fertilization rate of nitrogen: a) O - control object, without nitrogen fertilization, b) 40 kg N o ha-1 (20 kg N o ha-1 before sowing, 20 kg N o ha-1 in the phase of shooting), c) 80 kg N - ha-1 (40 kg N o ha-1 before sowing, 40 kg N o ha-1 in the phase of shooting), d) 120 kg N o ha-1 (60 kg N o ha-1 before sowing, 60 kg N o ha-1 in the phase of shooting), e) 160 kg N o ha-1 (80 kg N o ha-1 before sowing, 80 kg N - ha-1 in the phase of shooting), II factor- spring wheat cultivars: Henika, Banti, Jasna. The harvest of spring wheat was made in the stage of full maturity of grain. The results pointed that the rates of technological value of spring wheat grain changed in dependence on nitrogen fertilization doses. The increase of dose to 160 kg N o ha-1 caused important increase in gluten number and falling number but it caused the drop of gluten density. Gluten deliquescence was the highest after using the dose of 120 kg N o ha-1. Cultivars which were taken into consideration in this experiment had significant influence on increase of contents which determined technological value of spring wheat grain.
PL
Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2002-2004 w Rolniczej Stacji Doświadczalnej w Zawadach, należącej do Akademii Podlaskiej. Doświadczenie dwuczynnikowe założono metodą losowanych bloków w trzech powtórzeniach. Powierzchnia poletka do zbioru wynosiła 18 m2. W doświadczeniu badano dwa czynniki: I czynnik - dawki nawożenia azotem: O - obiekt kontrolny bez nawożenia azotem, 40 N kg o ha-1 (20 kg N o ha-1 przed siewem, 20 kg N o ha-1 w fazie strzelania w źdźbło), 80 kg N o ha-1 (40 kg N o ha-1 przed siewem, 40 kg N o ha-1 w fazie strzelania w źdźbło), 120 kg N o ha-1 (60 kg N o ha-1 przed siewem, 60 kg N o ha-1w fazie strzelania w źdźbło), 160 kg N o ha-1 (80 kg N o ha-1 przed siewem, 80 kg N o ha-1 fazie strzelania w źdźbło), II czynnik - odmiany pszenicy jarej: Henika, Banti, Jasna. Zbiór pszenicy jarej przeprowadzono w fazie pełnej dojrzałości ziarna. Z przeprowadzonych badań wynika, że wskaźniki wartości technologicznej ziarna pszenicy jarej zmieniały się w zależności od dawki nawożenia azotem. Wzrost dawki do 160 kg N o ha-1 spowodował znaczne zwiększenie wartości liczby glutenowej i liczby opadania, a obniżenie gęstości ziarna. Rozpływalność glutenu była największa po zastosowaniu dawki 120 kg N o ha-1. Uwzględnione w doświadczeniu odmiany miały znaczny wpływ na wartości wskaźników określających wartość technologiczną ziarna pszenicy jarej.
EN
In this work, the influence of aluminium on the germination and growth of 9 oat varieties was researched The experiment was carried out in hydroponic cultures and four concentrations of aluminium were applied. The selected varieties of oat reacted to aluminium in various ways. Aluminium at concentrations of 100 and 200 M reduced the growth of roots to the highest degree, however, its influence on the growth of shoots was negligible. A 75 M concentration of aluminium had no effect on the growth of seedlings of chosen oat varieties in comparison with control. Amongst the assessed varieties of oat the following varieties were most tolerant to the toxic influence of aluminium: Flemingsprofi and Bohun at the lowest concentration (75 M) as well as Borowiak and Akt at higher concentrations (100 and 200 M). The obtained results will be used for cultivation selection in given areas.
PL
W pracy badano wpływ glinu na kiełkowanie i wzrost siewek 9 odmian owsa, w kulturach hydroponicznych, stosując cztery stężenia tego metalu. Wybrane odmiany owsa zróżnicowanie reagowały na jego działanie. W najwyższym stopniu glin wpływał na zahamowanie przyrostu długości korzeni w stężeniach 100 i 200 M, zaś nieznacznie na wzrost części nadziemnych. Glin w stężeniu 75 M prawie nie wpływał na wzrost siewek badanych odmian owsa, a nawet stymulował wzrost siewek u odmiany Flemingsprofi. Spośród ocenianych odmian owsa najbardziej tolerancyjne na toksyczne działanie glinu były odmiany: Flemingsprofi – w najniższym stężeniu (75 M) oraz Borowiak i Bohun – w wyższych (100 i 200 M). Uzyskane wyniki zostaną wykorzystane przy doborze odpowiednich odmian do uprawy na danym terenie.
PL
Celem badań było określenie stopnia zachwaszczenia oraz wpływu zastosowanych herbicydów na liczbę i skład gatunkowy chwastów występujących na plantacji ziemniaka uprawianego w okolicach Bydgoszczy. I czynnikiem badawczym były cztery rodzaje herbicydów (Afalon 50 WP, Azogard 50 WP, Sencor 70 WG + adiuwant Olbras 88 EC, Apyros 75 WG + adiuwant Atpo-lan 80 EC). II czynnikiem były dwie odmiany ziemniaka 'Rywal' i 'Saturna'. Zastosowane herbicydy do pielęgnacji plantacji ziemniaka, w porównaniu do obiektu kontrolnego, wpłynęły istotnie na zmniejszenie zachwaszczenia plantacji, średnio o około 67%. Spośród zastosowanych herbicydów najbardziej skutecznym w zwalczaniu chwastów był Afalon 50 WP, ograniczając liczebność zbiorowiska o 80,3%, szczególnie osobników chwastów dwuliściennych. Najmniej efektywny w zwalczaniu chwastów był preparat Azogard 50 WP stosowany przed wschodem roślin ziemniaka. Z porównywanych odmian mniej zachwaszczona była odmiana 'Rywal'. Liczebność chwastów była współzależna od zastosowanych herbicydów i rozkładu opadów i temperatury w czasie wegetacji roślin ziemniaka. Taksonamł dominującymi były chwasty dwuliścienne, wśród nich najwięcej było Viola arvensis Murr., Chenopodium album L., Polygonum convolvulus L.
EN
The aim of the present research was to evaluate the degree of weed infestation and impact of used herbicides on number and species composition of weeds of potato plantation cultivated near Bydgoszcz. The first research factor involved four types of herbicides (Afalon 50 WP, Azogard 50 WP, Sencor 70 WG + Olbras 88 EC adjuvant, Apyros 75 WG + Atpolan 80 EC adjuvant). The second research factor were two potato cultivars 'Rywal' and 'Saturna'. The herbicides used in potato plantation, as compared with the control, had a significant effect on a decrease in weed infestation of the plantation, on average by about 67%. Of all the herbicides used, the most effective one in weed control was Afalon 50 WP, limiting the abundance of the community by 80.3%, especially dicotyledonous weed individuals. Azogard 50 WP was least effective in the control of weeds applied prior to potato plant emergence. Of all the cultivars researched, similarly as before row closing, 'Rywal' was least infested. The number of weeds was codependent on the herbicides used and rainfall and temperaturę distribution over the plant vegetation period. Dicotyledonous taxa, of which Viola amensis Murr., Chenopodium album. L., Polygonum convolvulus L. dominated.
PL
Celem badań było porównanie odmian i określenie wpływu miejsca uprawy oraz zastosowanych herbicydów na zawartość witaminy C w bulwach ziemniaka. Materiał badawczy stanowiły bulwy ziemniaka pochodzące z dwóch niezależnych od siebie doświadczeń polowych. W pierwszym doświadczeniu do badań wykorzystano bulwy ziemniaka odmiany 'Agria', 'Satina'. 'Lena', 'Mors', uprawiane w regionie kujawsko- pomorskim i Dolnej Saksonii. Czynnikiem badawczym drugiego doświadczenia były cztery rodzaje herbicydów (Afalon 50 WP, Azogard 50 WP, Sencor 70 WG + adiuwant Olbras 88 EC, Apyros 75 WG + adiuwant Atpolan 80 EC) oraz dwie odmiany ziemniaka 'Rywal' i 'Saturna'. Zawartość witaminy C w bulwach oznaczono metodą miareczkową Tillmansa według PN-A-04019. Zawartość witaminy C w bulwach ziemniaka istotnie zależała od miejsca uprawy i uwarunkowań genetycznych odmiany i wynosiła średnio od 158,5 mgkg-1 świeżej masy ('Mors' uprawiany w okolicy Bydgoszczy) do 201,0 mg-kg-1 świeżej masy ('Lena' - w okolicy Getyngi), Zastosowane herbicydy do pielęgnacji plantacji ziemniaka, w porównaniu do obiektu kontrolnego, wpłynęły istotnie na wzrost zawartości witaminy C w bulwach. Największy dodatni wpływ miał preparat chwastobójczy Azogard 50 WP. Odmiana 'Saturna' odznaczała się wyższą zawartością omawianego związku w bulwach (227,4 mg-kg~' świeżej masy) niż odmiana 'Rywal' (217,9 mg-kg-1 świeżej masy).
EN
The aim of the present research was to compare cultivars and to define the effect of the cultivation site and the herbicides used on the content of vitarnin C in potato tubers. The research material was made up of potato tubers obtained from two separate field experiments. The first experiment involved potato tubers of 'Agria', 'Satina', 'Lena', 'Mors' cultivars grown in the Kujawy and Pomorze Region and in the Lower Saxony. The research factor of the second experiment involved four types of herbicides (Afalon 50 WP, Azogard 50 WP, Sencor 70 WG -t- Olbras 88 EC adjuvant, Apyros 75 WG + Atpolan 80 EC adjuvant) and two potato cultivars 'Rywal' and 'Saturna'. The content of vitamin C in tubers was determined with the volumetric method following PN-A-04019. The content of vitamin C in potato tubers depended significantly on the cultivation site and genetic conditions of the cultivar and was, on average, from 158.5 mg-kg-1 of fresh weight ('Mors' grown in the vicinity of Bydgoszcz) to 201.0 mg-kg-1 of fresh weight ('Lena' - in the vicinity of Góttingen). The herbicides used in potato plantation cultivation, as compared with the control, had a significant effect on an increase in the content of vitamin C in tubers. The highest positive effect was recorded for Azogard 50 WP herbicide. 'Saturna' demonstrated its higher content in tubers (227.4 mg-kg-1 of fresh weight) than 'Rywal' (217.9 mg-kg -1 of fresh weight).
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.