Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Kinetyka usuwania związków organicznych oraz azotu i fosforu w reaktorze typu SBR w skali technicznej w warunkach zimowych

Bernat Katarzyna, Kulikowska Dorota, Waszczyłko-Miłkowska Beata, Głębocka Justyna

Ochrona Środowiska

|

2019

|

Vol. 41, nr 1

11--15

PL

Przedmiotem badań była szybkość usuwania zanieczyszczeń organicznych (oznaczanych jako ChZT) oraz azotu i fosforu ze ścieków przez osad czynny w reaktorach typu SBR pracujących w skali technicznej w warunkach zimowych. Dodatkowo sporządzono bilans związków azotu w cyklu pracy reaktora. Wykazano, że szybkość usuwania związków organicznych (ChZT) w cyklu pracy reaktora wynosiła 13,1÷18,9 gO2/(m3h), ubytek azotu amonowego następował z szybkością 5,9÷6,9 gN/(m3h), a szybkość przyrostu ilości azotanów(V) wynosiła 3,3÷4,9gN/(m3h). Uwalnianie ortofosforanów następowało w fazie napełniania i mieszania z początkową szybkością 43,2÷46,6 gP/(m3h) (stała szybkości uwalniania ortofosforanów wynosiła 0,93÷1,10 1/h), natomiast szybkość pobierania ortofosforanów – 16,8÷23,2 gP/(m3h). Badania wykazały, że całkowite utlenienie azotu amonowego następowało w ostatniej godzinie fazy reakcji, co oznaczało, że wzrost ilości azotu amonowego w ściekach dopływających do oczyszczalni może skutkować wzrostem ilości azotu w ściekach oczyszczonych. Na podstawie bilansu związków azotu w cyklu pracy reaktora SBR wykazano, że łączna ilość azotu usuniętego podczas denitryfikacji oraz wykorzystanego do syntezy biomasy wynosiła 27,02÷29,62 gN/m3, natomiast sprawność denitryfikacji była na poziomie 67,4÷75,4%.

EN

The aim of this study was to assess kinetics of organic (COD), nitrogen and phosphorus compound removal from sewage by activated sludge in SBRs operating on technical scale in a winter season. Additionally, a balance of nitrogen compounds in the operating cycle of the SBR was presented. The rate of organic compounds removal in the reactor’s working cycle was 13.1–18.9 gO2/(m3h), of ammonia removal – 5.9–6.9 gN/(m3h), while the increase in nitrates was 3.3–4.9 gN/(m3h). Orthophosphates were released in the filling and mixing phase at an initial rate of 43.2–46.6 gP/(m3h) (the rate constant was 0.93–1.10 h–1). The orthophosphate storage rate was 16.8–23.2 gP/(m3h). The study demonstrated that complete ammonia oxidation occurred in the last hour of the reaction phase, which meant that the increase in the concentration of ammonia in the influent might result in an increase in the concentration of nitrogen in the effluent. On the basis of the nitrogen compounds balance in the SBR cycle, it was determined that the total amount of nitrogen removed from the sewage by denitrification and utilized for biomass synthesis was 27.02–29.62 gN/m3, while the denitrification efficiency was at the level of 67.4–75.4%.

2

Nitrogen leaching from soils in the aspect of its balance

Kuczuk Anna, Pospolita Janusz

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2019

|

Vol. 64, nr 3

39--50

EN

Nitrogen is the basic element directly affecting plant yielding. This causes that it is widely used as a component of mineral fertilizers. With increased doses of mineral nitrogen, only a certain part of it is used by plants. The rest goes into the environment, polluting the environment. The study attempts to determine changes in the nitrogen content in the arable layer and to determine the nitrogen flux leached from the soil. The research was carried out over a year and a half for three fields with different soils, under different crop conditions. Relations between soil moisture, suction pressure and unsaturated water conductivity were determined for the tested soils. In the mathematical model of water movement in soil, the Richards equation and the equation for the flow of soil solution were used. The source elements of the equations include water and nitrogen uptake by plants. There is a very clear correlation between precipitation and a stream of nitrogen deep into the soil. Soil physical properties play a very important role. The total amount of nitrogen washed out into the soil was determined. It is respectively 14.4 kg· ha-1 for clay soil and 75.5 and 91.4 kg·ha-1 for sandy soils with the same rainfall. In addition, the results were referred to the gross nitrogen balance of the studied fields.

PL

Azot jest podstawowym pierwiastkiem, który bezpośrednio wpływa na plonowanie roślin. Powoduje to, że jest on powszechnie stosowany jako komponent nawozów mineralnych. Przy zwiększonych dawkach azotu mineralnego tylko pewna jego część zostaje wykorzystana przez rośliny. Reszta przechodzi do otoczenia zanieczyszczając środowisko. W pracy podjęto próbę wyznaczenia zmian zawartości azotu w warstwie ornej oraz określenia strumienia azotu wymywanego z gleby. Badania przeprowadzono w okresie półtorarocznym dla trzech pól o różnych glebach w warunkach różnorodności upraw. Dla badanych gleb wyznaczono zależności między wilgotnością gleby, ciśnieniem ssącym i przewodnością wodną w stanie nienasyconym. W modelu matematycznym ruchu wody w glebie zastosowano równanie Richardsa oraz równanie ciągłości przepływu roztworu glebowego. W członach źródłowych równań uwzględniono pobór wody i azotu przez rośliny. Istnieje bardzo wyraźna korelacja między opadami a strumieniem azotu w głąb gleby. Bardzo duże znaczenie odgrywają właściwości fizyczne gleby. Wyznaczono sumaryczną ilość azotu wymytego w głąb gleby. Wynosi ona odpowiednio 14,4 kg·ha-1 dla pyłu gliniastego oraz 75,5 i 91,4 kg·ha-1 dla gliny piaszczystej, przy takich samych opadach. Dodatkowo odniesiono wyniki do bilansu azotu brutto gleby badanych pól.

3

Balance of nitrogen in growing grass under field conditions depending on the species and nitrogen fertilization

Frieske T., Maciejewski T., Rębarz K., Chrzanowski R.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2015

|

Vol. 60, nr 3

42--46

EN

The field experiment with three species of grasses in different water conditions was carried out in 2005-2008 in the experimental fields in Złotniki near Poznan, a subsidiary of Experimental- Educational Laboratory for Soil and Plant Cultivation, University of Life Sciences in Poznan. The aim of the study was to elaborate a nitrogen balance, using common indicators of uptake and based on laboratory confirmed nitrogen content in plant material. On this basis, both developed balances were confronted. In conducted study it was found that the calculation of the amount of nitrogen taken with the use of generally accepted factors was understated in relation to the actual uptake. In the option with sprinkling irrigation, regardless of species, the applied dose of 180 kg of nitrogen was almost entirely used by plants, but in the option without sprinkling irrigation, nitrogen balance was obtained after the application of about 120 kg N ha-1.

PL

Doświadczenie polowe, z trzema gatunkami traw w zróżnicowanych warunkach wodnych: w wariancie deszczowanym i niedeszczowanym, przeprowadzono w latach 2005-2008 na polach doświadczalnych w Złotnikach koło Poznania, filii Zakładu Doświadczalno-Dydaktycznego Uprawy Roli i Roślin Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Celem przeprowadzonych badań było opracowanie bilansu azotu, z wykorzystaniem powszechnie stosowanych wskaźników pobrania oraz na podstawie zawartości azotu w materiale roślinnym oznaczonej laboratoryjnie. Na tej podstawie skonfrontowano obydwa opracowywane bilanse. W przeprowadzonych badaniach stwierdzono, że obliczenie ilości pobranego azotu przy pomocy powszechnie przyjętych współczynników było zaniżone w stosunku do pobrania rzeczywistego. W wariancie deszczowanym, niezależnie od gatunku, zastosowana dawka 180 kg azotu, praktycznie w całości została wykorzystana przez rośliny, natomiast w niedeszczowanym, zbilansowanie azotu uzyskiwano po zastosowaniu około 120 kg N ha-1.

4

Using Water and Agrochemicals in the soil, crop and Vadose Environment (WAVE) model to interpret nitrogen balance and soil water reserve under different tillage managements

Zare N., Khaledian M., Mailhol J. C.

Journal of Water and Land Development

|

2014

|

no. 22

33--39

EN

Applying models to interpret soil, water and plant relationships under different conditions enable us to study different management scenarios and then to determine the optimum option. The aim of this study was using Water and Agrochemicals in the soil, crop and Vadose Environment (WAVE) model to predict water content, nitrogen balance and its components over a corn crop season under both conventional tillage (CT) and direct seeding into mulch (DSM). In this study a corn crop was cultivated at the Irstea experimental station in Montpellier, France under both CT and DSM. Model input data were weather data, nitrogen content in both the soil and mulch at the beginning of the season, the amounts and the dates of irrigation and nitrogen application. The results show an appropriate agreement between measured and model simulations (nRMSE < 10%). Using model outputs, nitrogen balance and its components were compared with measured data in both systems. The amount of N leaching in validation period were 10 and 8 kg·ha–1 in CT and DSM plots, respectively; therefore, these results showed better performance of DSM in comparison with CT. Simulated nitrogen leaching from CT and DSM can help us to assess groundwater pollution risk caused by these two systems.

PL

Zastosowanie modeli do interpretacji zależności, które zachodzą w różnych systemach uprawy między glebą, wodą i roślinami umożliwia zbadanie odmiennych scenariuszy gospodarowania, a następnie wybór optymalnej opcji. Celem badań było zastosowanie modelu WAVE (Water and Agrochemicals in the soil, crop and Vadose Environment) do prognozowania zawartości wody, bilansu azotu i jego form w sezonie wegetacyjnym w warunkach konwencjonalnej uprawy (CT) i siewu bezpośrednio w mulcz (DSM). Oba systemy zastosowano do uprawy zbóż w stacji doświadczalnej Irstea w Montpellier we Francji. Danymi wejściowymi do modelu były warunki pogodowe, zawartość azotu w glebie i w mulczu na początku sezonu wegetacyjnego, dawki i terminy nawodnień oraz nawożenie azotem. Wyniki potwierdzają zgodność pomiarów i symulacji modelowych (nRMSE < 10%). Porównano bilans azotu i jego składników uzyskane za pomocą modelu i na podstawie danych z bezpośrednich pomiarów w obu wariantach upraw. Ilość wymywanego azotu w okresie badań wynosiła 10 (system CT) i 8 kg·ha–1 (system DSM). Taki wynik dowodzi korzystniejszego oddziaływania systemu DSM w porównaniu z systemem CT. Symulacja wymywania azotu z upraw w systemie CT i DSM umożliwia ocenę ryzyka zanieczyszczenia azotem wód gruntowych w wyniku stosowania obu systemów uprawy.

5

Bilans azotu w zlewni rzeki Rokietnica

Rauba M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2014

|

Nr 36

128--136

PL

Na podstawie danych z badań ankietowych obliczono bilans azotu metodą „na powierzchni pola” w gospodarstwach leżących w granicach zlewni rzeki Rokietnica w województwie podlaskim. Na podstawie analiz uzyskanych wyników, stwierdzono, że niemal połowa wszystkich gospodarstw biorących udział w badaniu, przekracza bezpieczną granicę dodatniej różnicy bilansowej zgodną z Kodeksem Dobrej Praktyki Rolniczej. Stwierdzono również dodatnią korelację pomiędzy zmierzonymi wartościami stężeń azotu azotanowego (V) i ilością zużytych nawozów naturalnych i mineralnych w gospodarstwach, co świadczy o migracji niewykorzystanego azotu w profilu glebowym i zanieczyszczeniu tym składnikiem wód powierzchniowych.

XX

Based on the survey data was calculated nitrogen balance method “on the surface of the field” on farms within the catchment area of the Rokietnica river in Podlaskie. Based on the analysis of the results obtained, it was found that almost half of all farms participating in the survey, exceeds the safe limit of the positive difference in the balance sheet in accordance with the Code of Good Agricultural Practice. It was also a positive correlation between the measured values of the concentrations of nitrate (V) and the amount of waste manure and mineral fertilizers on farms, reflecting the migration of unused nitrogen in the soil profile and the component of pollution of surface waters.

6

Ochrona zasobów wodnych przed zanieczyszczeniem azotanami pochodzenia rolniczego

Pulikowski K., Małecka I., Małecki Z. J., Moszinskij V.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska

|

2013

|

Nr 8-9

7--18

PL

Streszczenie: Proces wdrażania zapisów dyrektywy azotanowej w Polsce rozpoczął się w roku 2004, obecnie obszary szczególnie narażone (OSN) są pod drugiej korekcie, jaka miała miejsce w roku 2012. Wyznaczanie OSN nastręcza pewne trudności, stajemy przed koniecznością udowadniania KE, że w naszym kraju to zagrożenie jest mniejsze niż w innych krajach Europy. Analiza związków pomiędzy wielkościami OSN w poszczególnych województwach a bezpośrednimi czynnikami rolniczymi: nawożenie azotowe, saldo bilansu azotu, obsada zwierząt wykazała, że bezpośredni związek występuję tylko w odniesieniu do salda bilansu azotu. Jednak jednocześnie wysoką wartość tego wskaźnika stwierdza się w województwach, w których OSN nie występują. Wskazuje to na konieczność poszukiwania efektywniejszych metod wyznaczania OSN opartych na analizie wieloczynnikowej i wykorzystujących możliwości jakie dają metody GIS.

EN

The process of implementing the nitrates directive began in 2004; at the moment nitrates vulnerable zones (NVZs) have already been corrected twice and the second correction was made in 2012. Designating NVZs poses certain problems as we need to prove to the European Commission that the risk of pollution in Poland is lesser than in other European countries. An analysis of the relationship between the size of NVZs in particular voivodships and direct agricultural agents such as the use of nitrogen fertilizers, the nitrogen balance and the livestock has shown a direct correspondence only in case of the nitrogen balance. At the same time, however, the nitrogen balance has been found to be high in voivodships where there are no NVZs. This indicates that there is a necessity to search for more effective methods of designating NVZs based on a multi-agent analysis and using the possibilities offered by Chief Sanitary Inspectorate.

7

Bilans azotu w wybranych gospodarstwach gminy Rozdrażew

Borówczak F., Czubak H.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

Vol. 58, nr 3

50--54

PL

Praca przedstawia bilans azotu w 100 wybranych gospodarstwach rolnych gminy Rozdrażew. Badania obejmowały określenie: obsady zwierząt, produkcji azotu w nawozach naturalnych, bilans azotu dla gospodarstw jak i uprawianych roślin. Produkcja azotu w nawozach naturalnych i jego bilans były porównywane z regulacjami obowiązującymi w Polsce. Stwierdzono, że w badanych gospodarstwach obsada zwierząt była wysoka (w 72,0% gospodarstw ponad 1 DJP) i w czterech gospodarstwach produkcja azotu w nawozach naturalnych przekraczała dopuszczalną ilość 170 kg/ha UR. W 55 gospodarstwach (55,0% ogółu gospodarstw) dodatnia różnica bilansowa azotu (wprowadzonego w nawozach naturalnych i mineralnych minus pobranego w plonach roślin) była większa niż dozwolona 30 kg/ha UR. Spośród uprawianych roślin w badanych gospodarstwach największe dodatnie różnice bilansowe stwierdzono w przypadku uprawy pszenicy ozimej, jęczmienia ozimego, kukurydzy w uprawie na ziarno i kiszonkę, buraków pastewnych, rzepaku ozimego i traw w uprawie polowej.

EN

In the paper the balance of nitrogen in 100 selected farms of Rozdrażew community is presented. Results concern: livestock density, production of nitrogen in animal organic fertilizers, balance of nitrogen in farms as well as for cultivated plants. Production of nitrogen in animal organic fertilizers and its balance were compared to regulation being in force in Poland. It was stated that in examined farms livestock density was high (in 72.0% of farms over 1 large livestock unit) and in four farms production of nitrogen in animal organic fertilizers was larger than allowed amount of 170 kg per 1 ha of agriculturally utilized area. In 55 farms (55.0% of total farms) the surplus balance difference of nitrogen (brought in organic and mineral fertilizers minus uptake in yields of plants) was larger than allowed 30 kg/ha of UAA. Among cultivated plants in examined farms the highest surplus balance value of nitrogen was stated in case of winter wheat, winter barley, grain and silage maize, fodder beet, winter rape and forage grasses.

8

Bilans wybranych makroskładników łąki trwałej nawożonej nawozami mineralnymi i naturalnymi

Barszczewski J., Ducka M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

T. 12, z. 1

7-23

PL

Badania prowadzono w latach 2006-2009 w Zakładzie Doświadczalnym Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego w Falentach, na doświadczeniu łanowym na łące trwałej, w warunkach grądu właściwego na czarnej ziemi zdegradowanej o składzie granulometrycznym gliny lekkiej pylastej. W prowadzonych badaniach porównywano efekty nawożenia nawozami mineralnymi na dwóch poziomach - 60 kg N·ha-¹ (N/60) i 90 kg N·ha-¹ (N/90) oraz obornikiem i gnojówką na tych samych poziomach nawożenia. Najmniejsze roczne plony suchej masy, wśród porównywanych, uzyskiwano na obu poziomach na obiekcie nawożonym wyłącznie obornikiem. Największe roczne plony suchej masy w kolejnych latach uzyskiwano na obiekcie nawożonym nawozami mineralnymi na drugim poziomie (NPK/90) oraz na tym samym poziomie, stosując gnojówkę (G/90). Bilans azotu wykazał duże ujemne salda na wszystkich badanych obiektach, niezależnie od sposobu nawożenia. Najmniejsze sumaryczne saldo fosforu, wynoszące 6,4 kg P·ha-¹ w czteroletnim okresie, stwierdzono na obiekcie nawożonym obornikiem na pierwszym poziomie (O/90). Największe wartości sald fosforu, stanowiące ok. 69,8 kg P·ha-¹ odnotowano na obu sposobach nawożenia nawozami naturalnymi na drugim ich poziomie, czego negatywnym skutkiem było wprowadzanie do gleby nadmiernych ilości fosforu i jego rozpraszanie do środowiska, grożące eutrofizacją wód. Salda bilansu potasu wykazywały wysoce ujemne wartości na wszystkich badanych obiektach. Na obiektach nawożonych obornikiem wnoszono wraz z nim duże ilości wapnia, uzyskując dodatnie jego salda bilansowe. Nawożenie gnojówką na obu poziomach znacznie poprawiło salda bilansu wapnia w porównaniu z nawożeniem mineralnym, lecz ich wartości pozostały ujemne. Stosowanie nawozów naturalnych, jak wynika z bilansu wapnia i magnezu, poprawia ich salda i uzupełnia niedobór w glebach oraz w runi łąkowej nawożonej nawozami mineralnymi.

EN

The experimental study was conducted on permanent meadow situated in proper dryground habitat on black degraded soil in the years 2006–2009. The effects of fertilisation with mineral fertilisers, solid and liquid manure at two doses: 60 and 90 kg N·ha-¹ were compared. The lowest annual yields of dry matter were obtained with both N doses in the object fertilised with only manure. The highest annual yields of dry matter in subsequent years were obtained in the object fertilised with mineral fertilisers at the higher dose (NPK/90) and at the same dose when using liquid manure (G/90). Nitrogen balance was largely negative in all studied objects, regardless of fertilisation form. The smallest total balance of phosphorus, amounting 6.4 kg P·ha-¹ for the four-year period, was found in the object fertilised with manure at the lower rate (O/60). The highest values of P balance (69.8 kg P·ha-¹) were recorded with both forms of natural fertilisers applied at the higher rate. This was a negative effect of the excessive amounts of phosphorus introduced to the soil and its dispersion in the environment which could pose a threat of eutrophication. Potassium balance showed highly negative values for all studied objects. Objects fertilised with manure received also large amounts of calcium whose balance was positive. Liquid manure fertilisation at both doses significantly improved the balance of calcium in comparison with mineral fertilisation, though its value still remained negative. The use of natural fertilizers improved the balance of calcium and magnesium and complemented their deficit in soil and meadow sward fertilised with mineral fertilisers.

9

Gospodarka azotem w warunkach zróżnicowanego nawożenia łąki na glebie torfowo-murszowej

Barszczewski J., Szatyłowicz M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2011

|

T. 11, z. 3

7-19

PL

Badania prowadzono na doświadczeniu łanowym w latach 2006-2008 w ZD Biebrza na wieloletniej łące produkcyjnej na glebie torfowo-murszowej. Celem badań było rozpoznanie wpływu różnych rodzajów i poziomów nawożenia (w tym obornika i gnojowicy bydlęcej) na plonowanie łąki, zawartość azotu w runi, glebie i wodzie gruntowej oraz jego bilanse. Ze względu na postępującą mineralizację tej gleby i uwalnianie azotu stosowano mineralne nawożenie fosforowo-potasowe - P - 30, K - 60 kg·ha-¹. Nawożono również azotem w dwóch różnych dawkach - 60 i 90 kg N·ha-¹, przy czym wraz z jego mniejszą dawką stosowano nawożenie fosforem i potasem w podanych dawkach, a wraz z większą - fosfor w ilości 45 kg·ha-¹ oraz potas - 90 kg·ha-¹. Stosowano także nawożenie obornikiem i gnojowicą w ilości odpowiadającej nawożeniu mineralnemu. Uzyskane wyniki wskazywały na znaczny potencjał plonotwórczy stosowanego nawożenia - od ok. 6 do 9 t s.m.·ha-¹. Mimo braku nawożenia azotem na obiektach nawożonych fosforem i potasem, jego zawartość w runi okazała się zbliżona do stwierdzonej na obiektach nawożonych azotem. Pod wpływem nawożenia tym składnikiem, głównie w większej ilości, niezależnie od formy, stwierdzono rosnącą tendencję zawartości azotu (N-NO3) w obu warstwach gleby - 0-10 i 10-20 cm, co świadczy o jego przemieszczaniu. Wysoce ujemne salda bilansów azotu na wszystkich obiektach świadczą o korzystaniu z jego mineralnych form, zwłaszcza N-NO3, powodując ograniczanie jego wymywania do wód gruntowych.

EN

Studies were carried out in the years 2006-2008 in a plot experiment at the Experimental Farm Biebrza on permanent productive meadow grown on peat-muck soil. The aim of the studies was to analyse the effect of different types and rates of fertilisation (including cattle manure and liquid manure) on yielding, nitrogen content in the sward, soil and ground water and on nitrogen balance. Due to proceeding soil mineralization and nitrogen release, mineral P and K fertilisation (30 and 60 kg·ha-¹, respectively) was applied. Nitrogen fertiliser was applied in two doses - 60 and 90 kg·ha-¹, the smaller dose was accompanied by P and K fertilisation as above and the larger dose was applied together with 45 kg P·ha-¹ and 90 kg K·ha-¹. Organic fertilisation was also applied with manure and liquid manure in amounts respective to mineral fertilisation. Obtained results indicated a substantial yield-forming potential of applied fertilisers ranging from 6 to 9 t DM·ha-¹. Despite a lack of N fertilisation in objects fertilised with P and K, the content of N in sward was similar to that in N fertilised objects. Under the effect of N fertilisation, irrespective of its form, a trend was observed of increasing N-NO3 concentration in 0-10 and 10-20 cm soil layers which is an evidence of its mobility. Highly negative balance of nitrogen in all objects points to its utilisation from mineral forms, mainly N-NO3, which hampers its release to ground waters.

10

Zmiany składu gatunkowego, plonowanie oraz bilanse azotu łąki trwałej ekologicznej

Ducka M., Barszczewski J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2011

|

Vol. 56, nr 3

65-70

PL

Badania prowadzono w latach 2006-2009 na doświadczeniu łanowym na łące trwałej, w warunkach grądu właściwego na czarnej ziemi zdegradowanej. Porównywano efekty nawożenia nawozami mineralnymi (PK) oraz obornikiem i gnojówką na poziomie pierwszym 60 kg N ź ha-? i drugim 90 kg N ź ha-?. Stwierdzono, że stosowane sposoby nawożenia, przyczyniły się do wzrostu udziału traw, a spadku udziału ziół i chwastów na wszystkich poziomach nawożenia. Wśród traw dominowały: wiechlina łąkowa (Poa pratensis L.), wyczyniec łąkowy (Alopecurus pratensis L.), życica wielkokwiatowa (Lolium multiflorum L.), życica trwała (Lolium perenne L.), kostrzewa łąkowa (Festuca pratensis L.), kostrzewa trzcinowa (Festuca arundinacea Schreb.), kupkówka pospolita (Dactylis glomerata L.), rajgras wyniosły (Arrhenatherum elatius P.B.), stokłosa prosta (Bromus erectus Huds.), perz właściwy (Elymus repens (L.) Gould), wiechlina zwyczajna (Poa trivialis L.). Udział motylkowatych w największym stopniu zwiększył się na obiekcie, na którym nie stosowano nawożenia azotem (PK). Odnotowano zmniejszenie się udziału mniszka pospolitego (Taraxacum officinale F. H. Wigg.) na wszystkich obiektach doświadczenia. Najmniejsze roczne plony suchej masy uzyskano na obiekcie nawożonym wyłącznie fosforem i potasem. Nawożenie łąki gnojówką bydlęcą, na obu poziomach zarówno na N-60, jak i N-90 wykazało znacznie większy efekt plonotwórczy w porównaniu ze stosowanym obornikiem. Bilanse azotu wykazały duże ujemne jego salda na wszystkich badanych obiektach, a najbardziej niekorzystne ich wartości stwierdzono przy nawożeniu wyłącznie fosforem i potasem. Przy nawożeniu obornikiem i gnojówką zwłaszcza na drugim ich poziomie notowano mniej ujemne salda bilansowe.

EN

During the years 2006-2009 the study on the production experiment located on permanent meadow, in conditions of proper dray-ground meadow on black degraded soil was conducted. The effects of fertilization with mineral fertilisers (PK), solid manure and liquid manure at two levels: 60 kg N ha -? and 90 kg N ha -? was compared. It was found that the applied fertilisation contributed to the increase in the grass proportion, a drop in the share of herbs and weeds at both levels of fertilization. The dominant grasses were: Kentucky bluegrass (Poa pratensis L.), meadow foxtail (Alopecurus pratensis L.), annual ryegrass (Lolium multiflorum L.), perennial ryegrass (Lolium perenne L.), meadow fescue (Festuca pratensis L.), tall fescue (Festuca arundinacea Schreb.), orchardgrass (Dactylis glomerata L.), tall oatgrass (Arrhenatherum elatius PB), erect brome (Bromus erectus Huds.), quackgrass (Elymus repens (L.) Gould), rough bluegrass (Poa trivialis L.). The increase of legumes share was the greatest on object without nitrogen fertilisation (PK). For all experimental objects a decline in the share of dandelion (Taraxacum officinale FH Wigg.) was noted. The smallest annual dry matter yields in the objects only with phosphorus and potassium fertilisation were obtained. Fertilisation of meadow with liquid manure, at both levels (N-60 and N-90) showed significantly higher yielding effect than solid manure. The N balance showed large negative results on all experimental objects and the most negative values were found in case of fertilisation only with phosphorus and potassium. When solid manure and liquid manure were applied and particular on the second N level, they reported less negative results.

11

Nutrient Digestibility and Nitrogen Balance in Growing-Finishing Pigs Fed Diets Containing Blue Lupine (Lupinus angustifolius) Seeds

Stanek M., Bogusz J., Sobótka W.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 6

671-676

EN

The objective of this study was to determine the effect of total substitution of blue lupine seeds (cv. Wersal, Baron and Zeus) for soybean meal in diets for growing-finishing pigs on nutrient digestibility, nitrogen retention and nitrogen utilization. Balance and digestibility trials were conducted on 24 pigs with body weight of approximately 60 kg, divided into four groups. In the control, diet the main source of protein was soybean meal (15 %), which was replaced with blue lupine seeds cv. Wersal (29 %), Baron (26 %) or Zeus (30 %} in experimental diets. The cereal component was barley grain, and the diets were supplemented with synthetic amino acids, minerals and vitamins, so as to meet the nutrient requirements of animals. Total protein digestibility was high and comparable in all groups (75.7-77.5 %). Significant differences were noted with respect to the digestibility of crude fat and crude fiber, which was found to be lower in pigs fed a diet containing blue lupine seeds cv. Baron. Nitrogen intake was at a similar level in all groups (65.8-67.4 g), while the highest nitrogen retention was observed in the control group (24.6 g). In experimental groups nitrogen retention ranged from 20.3 to 21.7 g, due to higher fecal and urinary nitrogen excretion. Nitrogen utilization (retention/intake, retention/digestion) was slightly higher in the control group, at 36.6 and 47.7 %, compared with 30.2-32.3 % and 41.1-44.3 % respectively in experimental groups. The results of the study indicate mat blue lupine seeds used as the main source of protein in diets for growing-finishing pigs may affect nutrient digestibility and fecal and urinary nitrogen retention.

PL

Celem badań było określenie w jakim stopniu całkowita substytucja poekstrakcyjnej śruty sojowej nasionami łubinu wąskolistnego odmiany Wersal, Baron lub Zeus różnicuje strawność składników pokarmowych i retencję azotu oraz jego wykorzystanie u tuczników. Badania bilansowo-strawnościowe przeprowadzono na 24 tucznikach o masie ciała około 60 kg podzielonych na 4 grupy. W mieszance grupy kontrolnej podstawowym komponentem białkowym była śruta poekstrakcyjna sojowa (15 %), którą w dietach doświadczalnych zastąpiono nasionami łubinu wąskolistnego Wersal (29 %), Baron (26 %) lub Zeus (30 %). Komponentem zbożowym było ziarno jęczmienia, oprócz którego zgodnie z zapotrzebowaniem zwierząt, zastosowano aminokwasy syntetyczne i dodatki mineralno-witaminowe. Strawność białka ogólnego była duża i zbliżona u zwierząt wszystkich grup (75.7-77.5 %). Znaczne różnice dotyczyły strawności tłuszczu surowego i włókna surowego, którą zmniejszyły zastosowane w mieszance nasiona odmiany Baron. Przy zbliżonej ilości azotu pobranego (65.S-67.4 g) największa jego retencja wystąpiła w grupie kontrolnej (24.6g), w grupach doświadczalnych kształtowała się na poziomie 20.3-21.7 g i była wynikiem większej ilości azotu wydalanego w kale i moczu. Wykorzystanie azotu (retencja-pobrany, retencja/strawiony) nieco korzystniej kształtowało się w grupie kontrolnej i wynosiło 36.6 i 47.7 %, w grupach doświadczalnych odpowiednio 30.2-32.3 % i 41.1-44.3 %. Uzyskane wyniki wskazują, że nasiona łubinu wąskolistnego jako podstawowe źródło białka w mieszankach dla tuczników mogą różnicować strawność składników pokarmowych i wpływać na ilość azotu wydalanego przez tuczniki w kale i moczu.

12

Effect of the Source of Vegetable Dietary Protein on Nitrogen Excretion to the Environment in Growing-Finishing Pigs

Sobótka W., Drażbo A., Sianek M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 6

657-663

EN

The aim of this study was to determine the effect of different sources of vegetable protein in diets for growing-finishing pigs on total protein digestibility, and on the levels of nitrogen retention, utilization and excretion to the environment. Digestibility and balance trials were conducted twice. on 24 growing-finishing pigs weighing 40 kg (fed grower diets) and 75 kg (fed finisher diets). The animals were placed in individual metabolism cages and were divided into three groups, as follows: SBM (control) group fed a diet in which the only protein source was genetically modified soybean meal, and two experimental groups fed diets containing alternative sources of vegetable protein: RSM+FB group (00-rapeseed meal + faba bean seeds) and RSM+FP group (00-rapeseed meal + field pea seeds). It was found that 00-rapeseed meal and faba bean seeds (RSM+FB) used as a substitute for soybean meal (SBM) in diets for growing-finishing pigs significantly decreased total protein digestibility, increased fecal nitrogen excretion, and reduced nitrogen retention and utilization. The combination of 00-rapeseed meal and field pea seeds (RSM+FP) improved nitrogen balance parameters in pigs, compared with the RSM+FB group, and the obtained values were similar to those noted in the SBM group. The use of alternative dietary vegetable protein sources in pig production reduced urinary nitrogen excretion. It was estimated that an average pig fed grower and finisher diets with 00-rapeseed meal and faba bean seeds excreted in feces and urine 7.0/3.1 % and 3.6/2.6 % N morę, in comparison with an average pig fed control diets with soybean meal and diets with 00-rapeseed meal and field pea seeds, respectively.

PL

Celem badań było określenie wpływu różnych źródeł białka roślinnego w mieszankach paszowych dla tuczników na strawność białka ogólnego, retencję azotu i jego wykorzystanie oraz na ilość azotu wydalonego do środowiska. Badania strawnościowo-bilansowe przeprowadzono dwukrotnie, na 24 tucznikach utrzymywanych indywidualnie w klatkach metabolicznych, przy masie ciała 40 kg (mieszanki grower) i 75 kg (mieszanki finiszer), przydzielonych do trzech grup doświadczalnych: SBM (kontrolna) - żywiona mieszanką wyłącznie z białka pochodzącego z genetycznie modyfikowanej poekstrakcyjnej śruty sojowej i doświadczalnych żywionych mieszankami zawierającymi alternatywne źródła białka roślinnego: RSM+FB (poekstrakcyjna śruta rzepakową "00" + nasiona bobiku), oraz RSM+FP (poekstrakcyjna śruta rzepakowa "00" + nasiona grochu). Stwierdzono, że użycie w mieszankach paszowych dla tuczników poekstrakcyjnej śruty rzepakowej "00" i nasion bobiku (RSM+FB) jako alternatywnego źródła białka roślinnego w odniesieniu do poekstrakcyjnej śruty sojowej (SBM), statystycznie istotnie obniżyło strawność białka ogólnego, zwiększyło wydalanie N w kale, zmniejszyło retencję N i jego wykorzystanie. Połączenie poekstrakcyjnej śruty rzepakowej z nasionami grochu (RSM+FP) poprawiło analizowane parametry gospodarki azotowej w organizmie świń w porównaniu do grupy RSM+FB i były to także wartości zbliżone do wyników bilansu azotu uzyskanych w grupie SBM. Stosowanie alternatywnych źródeł białka w tuczu świń zmniejszyło wydalanie azotu w moczu. Oszacowano, że tucznik żywiony mieszanką grower/finiszer z udziałem poekstrakcyjnej śruty rzepakowej "00" i bobiku wydalał w kale i moczu o 7,0/3,1 % więcej N do środowiska niż tucznik z grupy z poekstrakcyjną śrutą sojową i o 3,6/2,6 % w porównaniu do tucznika otrzymującego w dawce poekstrakcyjną śrutę rzepakową łącznie z grochem.

13

Rola płytkiego nizinnego zbiornika zaporowego w układzie "rzeka-zbiornik-rzeka". Część I. Wybrane wskaźniki hydrochemiczne oraz bilans związków azotowych w zbiorniku Słupsko

Kostecki M., Nocoń W.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2009

|

T. 12, nr 4

249-269

PL

Przedstawiono wyniki pierwszych hydrochemicznych badań utworzonego w 2003 roku nizinnego zbiornika zaporowego Słupsko (35,2 ha) i jego wpływ na kształtowanie jakości wody Potoku Toszeckiego jako cieku wypływającego ze zbiornika. Ze względu na czas retencji wynoszący 76 dni zbiornik Słupsko powinien być klasyfikowany jako limniczny. Z punktu widzenia odporności zbiornika na eutrofizację jest to czynnik niekorzystny. Bilans azotu wykazał, że całkowity ładunek azotu doprowadzony do zbiornika w 2008 roku wyniósł 23 t N, a ładunek odprowadzony 16 t N, w tym do zbiornika wpłynęło 14,3, a odpłynęło 9,5 t azotu w formie azotanowej, w formie amonowej dopłynęło 4,5, a wypłynęło 2,5 t azotu. Odprowadzony ze zbiornika ładunek azotu organicznego był większy od doprowadzonego o 1,2 t N. Zbiornik wykazuje zdolność do zmniejszania o 30% ładunku azotu w wodzie odpływającej. Wskaźnik "niebezpieczny" zewnętrznego obciążenia powierzchniowego azotem jest przekroczony 2,5÷ 5-krotnie. Zmniejszają się stężenia oraz udziały mineralnych form azotu, wzrasta natomiast stężenie oraz udział form organicznych tego pierwiastka. W zbiorniku następuje wzrost pH wody, średnio z ok. 7,5 do 8,6, szczególnie w okresie wiosenno-letnim. Wskazuje to na wysoki stopień trofii zbiornika. Dynamika zmian stężeń jonów chlorkowych, przewodnictwa właściwego, węgla organicznego oraz azotu organicznego i amonowego wskazuje na niekontrolowane zrzuty i odprowadzanie do wód potoku ścieków bytowo-gospodarczych z nieskanalizowanej zlewni Potoku Toszeckiego. Zbiornik wpływa stabilizująco w zakresie wyrównywania stężeń związków azotowych oraz pozostałych wskaźników jakości wody.

EN

The first results of hydrochemical research of the Słupsko lowland dam-reservoir (35.2 ha) and its influence on the Toszecki Stream water quality were presented. This dam-reservoir was set up in 2003. Considering the water retention time, which lasts 76 days, the Słupsko dam-reservoir should be classified as a limnetic type of lakes. From the point of eutrophication hardness, the retention time is disadvantageous. The nitrogen balance showed that total nitrogen loading, which was introduced in 2008 to the dam-reservoir, amounted to 23 t. At the dam outflow, the total nitrogen load of 16 t was observed. The load of introduced nitrate nitrogen was at the level of 14.3 t, and a brought out load was 9.5 tones. The introduced ammonium nitrogen was about 4.5 t, and a flowed load was about 2.5 t. The flowed load of organic nitrogen (4.4 t per year) was higher than the introduced one (2.5 t per year). It was observed that the Słupsko dam-reservoir could reduce the load of nitrogen at the level of 30%. A "dangerous" ratio of superficial nitrogen load was overdone 2.5-5 times. The reduction of mineral and the increase of organic nitrogen forms was observed. Rise of the average pH-index from 7.5 to 8.6 in the dam-reservoir was observed, especially in spring and summer seasons. It shows high trophic level of it. Dynamism of chloride ions concentrations, conductivity, organic carbon, organic and ammonium nitrogen pointed out uncontrolled flows of municipal waste water from the Toszecki Stream basin area. The dam-reservoir affects on the stabilization of concentrations of all nitrogen forms and other indicators of water quality.

14

Effect of the Concentrations and Quality of Protein in Diets for Growing-Finishing Pigs on Nitrogen Excretion to the Environment

Drażbo A., Sobotka W., Antoszkiewicz Z., Weber K.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 8

917-925

EN

The objective of this study was to determine the effect of the concentrations and quality of protein in diets for growing-finishing pigs on total protein digestibility, and on the levels of nitrogen retention, utilization and excretion to the environment. Digestibility and balance trials were conducted on 24 young hybrid (Polish Large White x Polish Landrace) x Duroc) boars, placed in individual metabolism cages equipped for quantitative collection of feces and urine. The boars were divided into three experimental groups, of 8 animals each, and were fed grower and finisher diets differing in the concentrations of total protein, lysine, methionine, threonine and tryptophan. Control diet l contained standard amounts of total protein and essential amino acids, diet 2 contained reduced amounts of total protein (by 15 % to the standard level) and essential amino acids, and diet 3 contained reduced amounts of total protein and standard (as in control diet 1) amounts of essential amino acids. U was found that a decrease in the levels of total protein and essential amino acids (lysine, methionine, threonine and tryptophan) in grower diets negatively affected protein digestibility and nitrogen balance parameters. The analyzed experimental factor had a beneficial influence on urinary and fecal nitrogen excretion in pigs fed on finisher diets. The supplementation of diets with a decreased total protein content with essential amino acids had no statistically significant effect on nitrogen balance. It was estimated that a 15 % reduction to the standard level in total protein concentrations and a decrease in essential amino acid levels in grower and finisher diets reduced nitrogen excretion to the environment by 5.38 to 16.81 %.

PL

Celem pracy było określenie wpływu poziomu i jakości białka w mieszankach paszowych dla tuczników na strawność białka ogólnego, retencję azotu i jego wykorzystanie oraz na ilość wydalanego azotu do środowiska. Materiał doświadczalny w badaniach strawnościowo-bilansowych stanowiły 24 wieprzki, mieszańce ras (wbp x pbz) x Duroc. Tuczniki umieszczono w indywidualnych klatkach metabolicznych, przystosowanych do ilościowego zbierania kału i moczu. Zostały one podzielone na 3 grupy doświadczalne po 8 osobników w każdej i żywione mieszankami Grower/Finiszer o różnej koncentracji białka ogólnego, lizyny, metioniny, treoniny i tryptofanu. Mieszanka l-K zawierała standardową ilość białka ogólnego i aminokwasów egzogennych; mieszanka 2 miała obniżony o 15 % w stosunku do standardu poziom białka ogólnego i aminokwasów egzogennych; w mieszance 3 zmniejszona ilość białka ogólnego została wzbogacona w aminokwasy egzogenne do poziomu jak w mieszance 1-K.

15

Próba oszacowania ilości azotu pochodzącego z mineralizacji glebowej masy organicznej pobieranego przez ruń łąkową w warunkach gleb murszowatych

Terlikowski J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2008

|

T. 8, z. 1

347-356

PL

Na Żuławach Wiślanych od 1998 r. prowadzone są badania związane z gospodarowaniem azotem na łące wiechlinowo-wyczyńcowej na glebach murszowatych. Przedstawione wyniki pochodzą z lat 2003-2006. Wykonano analizę gospodarki azotem metodą bilansową "na poziomie pola" z uwzględnieniem N glebowego. Ocena przydatności tej metody do obliczania ilości azotu udostępnianego runi z mineralizacji glebowej masy organicznej oraz w ustalaniu optymalnych dawek nawożenia azotem jest pozytywna. Stwierdzono, że azot glebowy w warunkach gleb murszowatych to istotny składnik tego bilansu. Ilość dostępnego azotu glebowego w zależności od ilości i rozkładu opadów atmosferycznych w sezonie wegetacyjnym, który jest jednym z głównych czynników wpływających na dynamikę mineralizacji glebowej materii organicznej, oszacowano na ok. 90-250 kg N·ha-¹.

EN

Studies on nitrogen management in the meadow dominated by Poa pratensis and Alopecurus pratensis situated on moorshy soil have been carried out since 1998 in the Vistula Żuławy region. Results presented in this paper come from the years 2003-2006. Analysis of nitrogen management was made using the balance method "at the field level" and considered soil pool of nitrogen. It was found that soil nitrogen is an important element of the balance in moorshy soil. The amount of nitrogen available to plants ranged from 90 to 250 kg N·ha-¹ in the growing season depending on the amount and distribution of rainfall.

16

Bilanse azotu, fosforu i potasu w zróżnicowanych obszarowo gospodarstwach ekologicznych

Barszczewski J., Jankowska-Huflejt H., Wolicka M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2007

|

Vol. 52, nr 3

5-9

PL

Badania ankietowe przeprowadzone w wybranych łąkarskich gospodarstwach ekologicznych w siedmiu województwach naszego kraju umożliwiła dokonanie oceny gospodarki azotem, fosforem i potasem poprzez bilanse tych składników. Salda bilansowe były zróżnicowane w poszczególnych grupach obszarowych. Najbardziej korzystne salda bilansu azotu i fosforu oraz znaczne wyrównanie sald potasu, zarówno w 2005 oraz 2006 r. stwierdzono w grupie obszarowej gospodarstw od 10,1 do 20,0 ha. Gospodarstwa w tej grupie charakteryzowały się dużą obsadą zwierząt, ok. 0,8 DJPźha-1, mniejszym udziałem użytków zielonych w UR oraz dużą różnorodnością upraw polowych na gruntach ornych. Najwyższe salda bilansowe potasu (najwyższe nadmiar), stwierdzono w 2006 r. w grupie gospodarstw najmniejszych (1,0-10,0 ha), o jednocześnie największej obsadzie zwierząt gospodarskich. Gospodarstwa z grup obszarowych od 20,1 do 50,0 ha i >50 ha charakteryzowały się mniejszą obsadą zwierząt, dominującym udziałem zbóż w strukturze zasiewów oraz najbardziej niekorzystnymi saldami bilansowymi azotu i fosforu oraz potasu, głównie w 2005 r.

EN

Selected ecological grassland farms located in seven Polish provinces were inquired to make possible to evaluate the nitrogen, phosphorus and potassium management through balances of these nutrients. Balances in particular area groups were clearly varied. The most profitable nitrogen and phosphorus balances with considerable equal potassium balances were noticed in 10.1-20.0 ha area group both in 2005 and 2006. Farms in this group had high livestock density, about 0.8 LUźha-1, lower share of grasslands in croplands and high diversity of arable farming. The highest balances of potassium (the highest surpluses) were noticed in 2006 in 1.0-10.0 ha area group with the highest livestock density. The farms of 20.1-50.0 ha and > 50 ha area groups had lower livestock density, with greater cereals share in cropping system and the most unprofitable nitrogen, phosphorus and potassium balances, especially in 2005.

17

Bilans azotu w wybranych gospodarstwach rolnych gmin Święciechowa i Wschowa

Borówczak F., Alaszkiewicz M., Miłkowska A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2007

|

Vol. 52, nr 3

15-18

PL

Praca przedstawia bilans azotu w 41 wybranych gospodarstwach rolnych dwóch gmin. Badania obejmowały określenie: obsady zwierząt, produkcji azotu w nawozach naturalnych, bilans azotu dla gospodarstw jak i uprawianych roślin. Produkcja azotu w nawozach naturalnych i jego bilans były porównywane z regulacjami obowiązującymi w Polsce po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Stwierdzono, że w badanych gospodarstwach obsada zwierząt była wysoka (w 61% gospodarstw ponad 1 DJP) i w dwóch gospodarstwach produkcja azotu w nawozach naturalnych i stosowane jego dawki przekraczały dopuszczalną ilość 170 kg/ha UR. W jedenastu gospodarstwach (27% ogółu gospodarstw) dodatnia różnica bilansowa azotu (wprowadzonego w nawozach naturalnych i mineralnych minus pobranego w plonach roślin) była większa niż dozwolona 30 kg/ha UR. Spośród uprawianych roślin w badanych gospodarstwach największą dodatnią różnicę bilansową stwierdzono w przypadku uprawy buraków pastewnych, ziemniaków i rzepaku ozimego.

EN

In the paper the balance of nitogen in fourty one selected farms of two communities is presented. Results concern: livestock density, production of nitrogen in animal organic fertilizers, balance of nitrogen in farms as well as for cultivated plants. Production of nitrogen in animal organic fertilizers and its balance were compared to regulation obliged after accession Poland to EU. It was stated that in examined farms livestock density was high (in 61% of farms over 1 large livestock unit) and in two farms production of nitrogem in animal organic fertilizers and applied it's doses were larger than allowed amount of 170 kg per 1 ha of agriculturally utilized area. In eleven farms (27% of total farms) the surplus balance difference of nitrogen (brought in organic and mineral fertilizers minus uptake in yields of plants) was larger than allowed 30 kg/ha of UAA. Among cultivated plants in examined farms the highest surplus balance walue of nitrogen was stated in case of fodder beet, potato and winter rape cultivation.

18

Algorytm sterowania nawodnieniami wodami o różnej zawartości azotu

Orłowska A., Wagner A.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2006

|

Vol. 15, No. 1

168--173

EN

Irrigation management with low quality water should take into account a water balance as well as nutrient balance. Paper presents an algorithm of irrigation management. This algorytm connects water and nitrogen balance. Water balance includes: precipitation, irrigation, evapotranspiration and effluent. Nitrogen balanse consists of nitrogen from precipitation or irrigation water and fertilization as inflow; leaching and plant uptake as outflow.

19

Bilans azotu w ekologicznym i konwencjonalnym systemie produkcji oceniany z wykorzystaniem różnych metod

Jończyk K., Stalenga J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2006

|

Vol. 51, nr 2

68-73

PL

W opracowaniu przedstawiono analizą bilansu azotu w ekologicznym i konwencjonalnym systemie produkcji roślinnej, wykorzystując do tego celu trzy metody: symulację modelem NDICEA, program MACROBIL oraz zmodyfikowaną metodę OECD. Saldo bilansu azotu w latach 2003-2005 wyliczone metodą OECD dla systemu ekologicznego kształtowało się na poziomie od 2 do 16 kgN/ha, a dla konwencjonalnego od 20 do 71 kgN/ha. Wyniki uzyskane przy pomocy programu MACROBIL dla systemu ekologicznego istotnie różnią się od uzyskanych zmodyfikowaną metodą OECD i NDICEA. Porównywane metody oceny bilansu N zastosowane w systemie konwencjonalnym nie wykazały istotnych różnic. Szczegółowa analiza elementów bilansu N uzyskanych z programu MACROBIL wskazuje na niedoszacowanie mikrobiologicznego wiązania N przez rośliny motylkowate. Stwierdzone różnice wynikają z innego określenia ilości azotu pozostającego w resztkach pożniwnych w stanowisku po uprawie roślin motylkowatych.

EN

The analysis of nitrogen balance in organic and conventional systems was presented in the paper. In this analysis 3 different methods were used: NDICEA model, MACROBIL program and modified OECD method. Nitrogen balance in the organic system in 2003-2005 calculated by OECD method amounted from 2 to 16 kgN/ha, whereas in the conventional system from 20 to 71 kgN/ha. The results for the organic system obtained from MACROBIL program significantly differed from those obtained by NDICEA model and OECD method, whereas for the conventional system no differences between methods were noted. A detailed analysis o nitrogen balance obtained from MACROBIL program revealed high underestimation of the amount of symbiotically fixed nitrogen, especially coming from the crop residues of a clover-grass mixture.

20

Gospodarka azotem mineralnym w warunkach łąki wiechlinowo-wyczyńcowej na glebie murszowatej

Terlikowski J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

T. 4, z. 2a

481-491

PL

Na Żuławach w latach 2000-2002 prowadzono badania wpływu dawki nawozu azotowego i częstotliwości koszenia na gospodarkę azotem łąki wyczyńcowo-wiechlinowej, z uwzględnieniem w bilansie azotu glebowego. Azot glebowy w warunkach gleb murszowatych to istotny składnik tego bilansu - jego ilość wynosi, w zależności od warunków klimatycznych, a szczególnie ilości i rozkładu opadów, od 100 do 200 kg N·ha-¹. Trudność racjonalnego wykorzystania azotu glebowego polega na tym, że aktywność biologiczna gleby, odpowiedzialna za procesy mineralizacji azotu organicznego, zależy od wielu czynników glebowych oraz klimatycznych, które ulegają ciągłym zmianom. Utrzymanie optymalnego uwilgotnienia gleby w okresie wegetacyjnym jest jednym z podstawowych czynników umożliwiających kontrolę procesu mineralizacji masy organicznej gleb murszowatych oraz racjonalne wykorzystanie azotu przez ruń. Konieczna zatem staje się regulacja stosunków wodnych w glebie. W warunkach niedoboru opadów atmosferycznych (lata 2000 i 2002) obserwowano znacznie gorsze wykorzystanie azotu nawozowego. Ilość niewykorzystanego azotu mineralnego przekraczała w skrajnym przypadku 250 kg N·ha-¹.

EN

The effect of nitrogen fertilization rate and cutting frequency on nitrogen management in a meadow dominated with Alopecurus pratensis and Poa pratensis was studied in Żuławy region in the years 2000-2002. Soil nitrogen is the significant element of nitrogen balance in moorshy soils, its amount ranges from 100 to 200 kg N·ha-¹ in relation to climatic conditions of the year. Biological activity of soil which is responsible for organic-N mineralization depends on many continuously changing soil and climatic factors. This makes rational utilization of soil nitrogen difficult. Optimal soil moisture during the growing season in one of the basic factors which allows to control mineralization of soil organic matter and to rationally utilize nitrogen released in the process by growing plants. Therefore, regulation of water conditions in the soil is indispensable. In the case of precipitation deficit (years 2000 and 2002) significantly worse utilization of fertilizer nitrogen was observed. In mucky soil the amount of mineral nitrogen not used by plants exceeded 250 kg N·ha-¹ in extreme cases.