Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Vegetable Waste in Freezing Process as a High Quality Material for Freeze-Drying ®

Ciurzyńska Agnieszka, Rybak Katarzyna, Karwacka Magdalena, Galus Sabina, Janowicz Monika

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2022

|

nr 1

91--104

EN

The article of the study was to investigate selected physical and chemical properties of freeze-dried vegetables which were rejected as a waste of freezing process due to non-compliance with the size criterion. Cauliflower, carrot, yellow bean, potato and onion were freeze-dried with registration of drying kinetics and next sugars, anthocyanin and polyphenols content were determined, rehydration and sorption properties as well as colour, water activity and content and thermal properties. It was shown that obtained samples were characterized typical properties for freeze-dried vegetables and may be used as an e.g. component of freeze-dried vegetable mix or innovative food product.

PL

Celem artykułu było przedstawienie zbadanych wybranych właściwości fizykochemicznych warzyw liofilizowanych, które zostały odrzucone jako odpad z procesu mrożenia z powodu niespełnienia kryterium wielkości. Liofilizowano kalafior, marchew, żółtą fasolę, ziemniak i cebulę z rejestracją kinetyki suszenia, a następnie oznaczono zawartość cukrów, antocyjanów i polifenoli, właściwości rehydratacyjne i sorpcyjne, a także barwę, aktywność wody oraz zawartość i właściwości termiczne. Wykazano, że otrzymane próbki charakteryzowały się właściwościami typowymi dla warzyw liofilizowanych i mogą być wykorzystywane m.in. jako składnik liofilizowanej mieszanki warzywnej lub innowacyjnego produktu spożywczego.

2

Determination of selected elements of the nutritional value and bioactive compounds content in organic sugar syrups

Ponder A., Hallmann E.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2018

|

Vol. 63, nr 3

75--77

EN

The growing consumers’ awareness in the nutrition area, the desire to look for alternatives to white sugar and the trend to live healthily have led to an increase in the supply of sugar syrups on the organic market. Insufficient number of studies on the health attributes of these syrups does not allow to state clearly that they are a good substitute for saccharose. The aim of the work was to identify and determine the content of biologically active compounds and sugars content of natural sugar syrups from organic production. Purchased products have been examined to indicate the content of individual sugars and polyphenol compounds. The type of sugar syrup had an impact on the nutritional value, the content of dry matter, sugar and the content of bioactive compounds such as polyphenols. The obtained results showed that sugar beet as well as date syrup due to high content of bioactive compounds are nutritionally beneficial.

PL

Rosnąca świadomość żywieniowa konsumentów, chęć poszukiwania alternatyw dla białego cukru oraz trend zdrowego trybu życia spowodowały wzrost podaży roślinnych syropów cukrowych na rynku żywności ekologicznej. Niedostateczna ilość badań nad walorami zdrowotnymi tych syropów nie pozwala jednoznacznie stwierdzić, że stanowią dobry substytut sacharozy. Celem niniejszej pracy była identyfikacja i określenie zawartości związków biologicznie czynnych oraz wartości odżywczej rynkowych syropów słodzących z produkcji ekologicznej. W zakupionych produktach oznaczono zawartości poszczególnych cukrów oraz związków polifenolowych. Rodzaj syropu cukrowego miał wpływ na wartość odżywczą, zawartość suchej masy, cukrów i związków bioaktywnych, takich jak polifenole. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że syropy buraczany i daktylowy z uwagi na wysoką zawartość związków bioaktywnych są korzystne pod względem żywieniowym.

3

Influence of acid concentration and time of the hydrolysis of birch and spruce wood on the content of reducing sugars

Walkowiak M., Witczak M., Cichy W., Waśkiewicz A., Ratajczak I.

Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology

|

2018

|

No. 103

192--201

EN

The paper presents results of the study the effect of concentration of sulfuric (VI) acid and time of hydrolysis process on the effectiveness of this process determined by the share of reducing sugars in hydrolytic solutions. One species of hardwood (Betula verrucosa Ehrh) and one species of softwood (Piea abies L. Karst) were selected. Chemical composition of both types of wood were analysed. The hydrolysis process was carried out under various conditions using variable parameters: sulfuric acid - from 0.8% to 72, time - from 4h to 7h. As an outcome describing the hydrolysis process, the following calculations and analyses were adopted: the weight loss and the content of reducing sugars (Bertrand method and HPLC analysis). Considering the weight loss, content of reducing sugars and glucose concentration in the obtained hydrolysates, the conducted research shows that deciduous wood gets destroyed more easily than softwood, using all variants of hydrolysis conditions.

PL

Badania prowadzone od wielu lat wykazały, że tkanki roślinne, a w szczególności biomasa drzewna, mogą być bogatym źródłem różnorodnych substancji chemicznych. Spośród wielu kierunków chemicznego przerobu drewna na uwagę zasługują procesy scukrzania substancji roślinnej w celu otrzymywania cukrów prostych, które są między innymi półproduktami do wytwarzania bioetanolu i innych substancji stanowiących komponenty biopaliw płynnych. Celem badań było poznanie wpływu stężenia kwasu mineralnego oraz czasu przebiegu procesu hydrolizy wybranych gatunków drewna brzozy i świerka w warunkach laboratoryjnych na efektywność tego procesu określaną udziałem cukrów redukujących w roztworach pohydrolitycznych. Biorąc pod uwagę ubytek masy oraz zawartość cukrów redukujących i zawartość glukozy w otrzymanych hydrolizatach, z przeprowadzonych badań wynika, że drewno liściaste w procesie hydrolizy prowadzonej w temperaturze wrzenia mieszaniny reakcyjnej w ciągu czterech godzin w obecności kwasu siarkowego (VI) z zastosowaniem wszystkich wariantów stężeń, łatwiej ulegało destrukcji niż drewno iglaste.

4

Nutritive value of tomato grown under covers with soil mulching

Kosterna E.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2014

|

Vol. 21, nr 3

313--324

EN

The experiment was carried out between 2010 and 2012 at the Experimental Station of Siedlce University of Natural Sciences and Humanities. The field experiment was established as a split-block design with three replicates. The effect of plant covering (without cover, under polypropylene non-woven and soil mulching with different kind of straw (rye, corn, rape, buckwheat) on the changes of selected nutrient components in ‘Polfast F1’ tomato was investigated. The effect of straw was compared to a control plot without mulch. The content of dry matter, ascorbic acid, total sugars and flash acidity of tomato depended to a higher degree on weather conditions. The most favourable for accumulation of these components was warm and moderately wet 2011. The application of polypropylene non-woven at beginning of growing period of plant did not cause changes in chemical composition of fruits. The influence of straw mulch on the nutritive value of tomato was differentiated. The most of dry matter and ascorbic acid contained tomato cultivated on the rye and buckwheat straw. A higher content of total sugars and monosaccharides was found in fruits from plant cultivated on the corn and rye straw, respectively. Tomato cultivated on the mulch with buckwheat straw was characterized by higher flesh acidity of fruits.

PL

Badania przeprowadzono w latach 2010–2012 w Stacji Doświadczalnej należącej do Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Doświadczenie polowe założono w układzie split-blok w trzech powtórzeniach. Badano wpływ osłaniania roślin (bez osłony, włóknina polipropylenowa) i mulczowania gleby różnymi rodzajami słomy (żytnia, kukurydziana, rzepakowa, gryczana) na zmiany zawartości wybranych składników odżywczych pomidora ‘Polfast F1’. Wpływ mulczu ze słomy porównano z obiektem kontrolnym bez słomy. Zawartość suchej masy, kwasu askorbinowego, cukrów ogółem oraz kwasowość miąższu pomidora zależały w dużym stopniu od warunków pogodowych. Najbardziej korzystne warunki do gromadzenia tych składników panowały w ciepłym i umiarkowanie wilgotnym roku 2011. Zastosowanie Nutritive Value of Tomato Grown under Covers with Soil Mulching 323 osłony z włókniny polipropylenowej w początkowym okresie wzrostu roślin nie powodowało zmian w składzie chemicznym owoców. Wpływ mulczu ze słomy na wartość odżywczą pomidora był zróżnicowany. Najwięcej suchej masy i kwasu askorbinowego zawierały pomidory uprawiane na mulczu ze słomy żytniej i gryczanej. Większą zawartość cukrów ogółem w owocach stwierdzono przy uprawie roślin na słomie kukurydzianej, a cukrów redukujących żytniej. Pomidory uprawiane na mulczu ze słomy gryczanej charakteryzowały się większą kwasowością miąższu.

5

Zmiany składu chemicznego bulw ziemniaka podczas przechowywania i ich wpływ na wybrane właściwości chipsów

Krzysztofik B., Sułkowski K.

Inżynieria Rolnicza

|

2013

|

R. 17, nr 4, t. 1

161--169

PL

Podczas przechowywania ziemniaków następuje zmiana składu chemicznego, polegająca m.in. na rozkładzie skrobi oraz zwiększeniu zawartości suchej masy w wyniku odparowania części wody co może powodować zmianę typu kulinarnego. Ziemniaki przeznaczone do przetwórstwa na wyroby smażone nie mogą zawierać więcej niż 0,15%-0,25% cukrów redukujących. Podczas procesu smażenia cukry redukujące wchodzą w reakcję z wolnymi aminokwasami, w wyniku której tworzą się związki o brunatnym zabarwieniu i powstaje szkodliwy dla zdrowia akrylamid. Uzyskane produkty są gorzkie, a ich barwa jest niepożądana. Oceniano jakości chipsów czyli tzw. defektów w zależności od: terminu zbioru, temperatury bulw oraz zwartości cukrów w bulwach po zbiorze i podczas przechowywania. Uzyskane wyniki potwierdzają wzrost zawartości suchej masy i cukrów redukujących oraz zmianę barwy chipsów.

EN

During storage of potatoes, a change of the chemical composition occurs, which consists in inter alia decomposition of starch and increase of dry mass content as a result of evaporation of the part of water which may cause a culinary change. Potatoes designated for processing into fried products cannot contain more than 0.15-0.25% of reducing sugars. During the process of frying, reducing sugars react with elemental amino acid as a result of which, they form compounds of dark colour and a hazardous for health acrylamide is formed. The obtained products are bitter and their colour is undesirable. Quality of crisps, that is, defects in relation to the following was assessed: time limits of crops, temperature of tubers and sugar content in tubers after crops and during storage. The obtained results confirm the increase of dry mass and reducing sugar content and the change of colour of crisps.

6

Wpływ metod konserwacji na wybrane cechy jakościowe owoców i warzyw znajdujących się w handlu detalicznym

Pobereżny J., Wszelaczyńska E.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2013

|

Nr 2

92-94

PL

Badano popularne warzywa i owoce: papryka czerwona, pomidor, pieczarka, brokuł, śliwki oraz ich przetwory: susz (śliwka, pieczarka), mrożonki (śliwka, brokuły), marynaty (śliwka, papryka czerwona), koncentraty (powidła śliwkowe, pomidorowy). W warzywach i świeżych śliwkach oznaczano zawartość witaminy C , cukrów redukujących i ogółem oraz kwasowość ogólną 4-krotnie w miesięcznych odstępach. Suszenie powodowało najwyższe straty wit. C, natomiast zastosowanie niskiej temperatury (-22°C) okazało się najkorzystniejsze. Ilość sacharydów we wszystkich badanych przetworach była wyższa w porównaniu do materiału świeżego. Marynaty i koncentraty z warzyw zawierały podobną ilość sacharydów jak owoce świeże (śliwka). Marynowanie podnosiło kwasowość ogólną warzyw i owoców. Najmniejsze zmiany stwierdzono utrwalając żywność w niskich temperaturach.

EN

Such popular fruit and vegetables as red pepper, tomato, mushrooms, broccoli, plums, and their products: dried (plum, mushroom), frozen food (plums, broccoli), pickles (plum, red pepper), concentrates (plum jam, tomato) were studied. A content of vitamin C, total reducing sugars and acidity (4 times in monthly intervals) were determined in vegetables and fresh plums. Drying resulted in the highest loss of vitamin C, while the use of low temperature (22°C) proved to be the best method. A quantity of saccharides in all products tested was higher in comparison to fresh material. Marinades and vegetable concentrates contained a similar amount of saccharides as fresh fruit (plum). Marinating increased acidity of fruit and vegetables. The smallest changes were found when food were preserved at low temperatures.

7

Wpływ nawożenia azotem, fosforem i potasem na plonowanie i wartość biologiczną selera naciowego. Część II: Poziom suchej masy, cukrów, chlorofilu i witaminy C

Biczak R., Herman B., Rychter P.

Proceedings of ECOpole

|

2011

|

Vol. 5, No. 2

487--497

PL

W doświadczeniu wazonowym badano wpływ nawożenia azotem, fosforem, potasem oraz łącznego nawożenia tymi składnikami (NPK) na poziom suchej masy, cukrów rozpuszczalnych, chlorofilu i kwasu askorbinowego w liściach selera naciowego (Apium graveolens L. var. dulce (Mill.) Pers.). Wyniki przeprowadzonych badań dowiodły, że duża zawartość azotu, fosforu i potasu w glebie prowadzi do pogorszenia wartości biologicznej roślin. Badania z selerem naciowym wykazały ponadto, iż optymalne dawki nawożenia ze względu na plon nie gwarantują największej wartości odżywczej warzyw. Wysoki poziom nawożenia mineralnego powodował spadek zawartości chlorofilu i kwasu askorbinowego w liściach selera naciowego. Podnoszenie zasobności gleby w azot, fosfor i potas obniżało poziom cukrów w warzywach.

EN

The effect of mineral fertilization using nitrogen, phosphorus, and potassium, and NPK complex on changes of dry matter, sugars, chlorophyll and ascorbic acid content in the leaves of leaf celery (Apium graveolens L. var. dulce (Mill.) Pers.) at the pot experiment has been investigated. The results of the investigation showed that high nitrogen, phosphorus, and potassium content in the soil leads to depletion of the biological values of the plants. Moreover, test with leaf celery have shown that the fertilizing rates optimal for yield do not guarantee the highest nutritional value of the vegetable. The high level of mineral fertilization caused a decrease in the contents of ascorbic acid and chlorophyll in the leaves of the leaf celery. Raising the contents of nitrogen, phosphorus and potassium in the soil resulted in a decrease of the level of sugars in the vegetables.

8

Ocena dynamiki zmian średniej zawartości cukru w ziarnie kukurydzy cukrowej wielozmienną metodą krzywych wzrostu

Różańska-Boczula M., Wesołowska-Janczarek M., Szymanek M.

Inżynieria Rolnicza

|

2011

|

R. 15, nr 1

229-235

PL

W pracy oceniano dynamikę zmian średniej zawartości cukru w ziarnie kukurydzy cukrowej w zależności od terminu zbioru. Badania przeprowadzono dla trzech odmian kukurydzy cukrowej (Bonus, Boston, Jubilee). Dynamikę zmian średniej zawartości cukru analizowano na podstawie oszacowanych funkcji regresji. Z uwagi na to, że pomiary uzyskane dla poszczególnych terminów zbioru kukurydzy nie spełniały założeń wymaganych w zwykłej regresji, do wyznaczenia i porównania zależności regresyjnych wykorzystano wielozmienną metodę krzywych wzrostu wskazując odmianę najbardziej pożądaną z punktu widzenia konsumenta.

EN

The paper contains the evaluation of the dynamics of changes in average sugar content in grain corn, depending on harvest date. The research was carried out for three cultivars of grain corn (Bonus, Boston, Jubilee). The dynamics of changes in average sugar content in grain corn has been analysed on the basis of estimated regression functions. Due to the fact that the measurements obtained for each harvest date did not meet the assumptions required for ordinary regression, the multivariate growth curves method was used to determine and compare regression dependences, showing the most desirable corn variety from consumer's point of view.

9

Yield and Eggplant Fruit Quality (Solanum melongena L.) Dependent on Plant Training and Nitrogen Fertlization

Michałojć Z., Buczkowska H.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 1

73-81

EN

Studies upon the influence of varied forms and doses of nitrogen fertilizers as well as plant training on yields and eggplant fruit quality were carried out at The University of Life Sciences in Lublin in 2004-2005. Plants were trained in their natural form as well as for 3 carrying shoots. Following nitrogen nutrition forms were applied: ammonium (NH4+ - in a form of (NH4)2SO4 20.5 % N), nitrate (N O3- in a form of Ca(NO3)2 13.5 % N), and amide (NH2 in a form of CO(NH2)2 46 % N), at following doses per l plant: 5, 10, 15 g N. Yields and number of fruits, as well as contents of dry matter, vitamin C and reducing sugars were determined. It was found that the plant training method did not determine the size of eggplant fruit commercial yield. nor their number. Instead, it was observed mat varied nitrogen rates significantly affected the yield size and fruit number. The highest yield was achieved when the highest nitrogen dose was applied (15 g N o plant-1 - 4.76 kg o m-2), while the lowest yields were obtained after the lowest dose application (5 g N o plant-1 - 3.22 kg o m-2). The average fruit number ranged to 17.7 fruits o m2 and 11.7 fruits o m2, respectively. Achieved results referring to selected elements of fruit chemical composition indicated that the type of plant training did not influence on eggplant fruit quality. Varied nitrogen fertilization significantly affected the dry matter, ascorbic acid. and reducing sugars contents. Considering the yield size, fruit number, and reducing sugars contents, nitrate(V) form of nitrogen nutrition appeared to be the most favorable. Moreover, eggplant showed to have great requirements for nitrogen (15 g N o plant-1).

PL

Badania nad wpływem zróżnicowanych form i dawek azotu oraz sposobu prowadzenia roślin na plon i jakość owoców oberżyny przeprowadzono w latach 2004-2005 w Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie. Rośliny prowadzono w formie naturalnej oraz na 3 pędy przewodnie. Zastosowano zróżnicowane formy azotu: amonowa (NH4+ - w postaci (NH4)2SO4 20.5 % N), saletrzaną (NO3- w postaci Ca(NO3)2 13,5 % N) oraz amidową (NH2 w postaci CO(NH2)2; 46 % N), stosując na l roślinę: 5, 10, 15 g N. Oceniono plon oraz liczbę owoców, a także zawartość w nich suchej masy, witaminy C i cukrów redukujących. Wykazano, że sposób prowadzenia roślin nie decydował o wielkości plonu handlowego owoców, a także o ich liczbie. Stwierdzono natomiast, że różnicowane dawki azotu istotnie oddziaływały na wielkość plonu i liczbę owoców. Największy plon uzyskano po zastosowaniu największej dawki azotu (15 g N o roślinę-1 - średnio 4,76 kg o m-2), a najmniejsze po zastosowaniu najmniejszej jego dawki (5 g N o roślinę-1 - średnio 3.22 kg o m-2). Liczba owoców wynosiła średnio odpowiednio 17,7 szt. o m-2 oraz 11,7 szt. o m2. Uzyskane wyniki dotyczące wybranych elementów składu chemicznego owoców wskazują, że sposób prowadzenia roślin nie miał wpływu na jakość owoców oberżyny. Natomiast zróżnicowane nawożenie azotem istotnie oddziaływało na zawartość suchej masy, witaminy C i cukrów redukujących. Mając na uwadze wielkość plonu, liczbę owoców oraz zawartość cukrów redukujących należy podkreślić korzystne oddziaływanie saletrzanej formy azotu oraz duże wymagania oberżyny w stosunku do tego pierwiastka (15 g N o roślinę-1).

10

Root Celery Reaction on NaCl and CaCl Salinity

Herman B., Biczak R., Rychter P.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 8

1025-1032

EN

The aim of this research was to determine the effect of diverse salinity levels of the soil by NaCl and CaCl2 on the chlorophyll, protein, sugars as well as ascorbic acid content in the root celery (Apium graveolens L.var. rapaceum. (Mill.) DC) leaves. In the pot experiment the plants were watered with a solution of sodium chloride and calcium chloride containing (100 and 300 mM NaCl) and (50 and 150 mM CaCl2), respectively. The results have shown that contents of tested components in celery leaves to a large extent were dependent upon both the levels of basic salinity and used salt. Basic salinity of both NaCl and CaCl2 caused decreased content of the total chlorophyll, protein and soluble sugars in leaves of celery; the stronger the soil salinity was the greater the change was. Soil salinity to large extend influenced also ascorbic acid level in the leaves of celery. Salinity of the soil by CaCl2 at both doses caused an increase of ascorbic acid level of the celery leaves. The other reaction appeared using NaCl, at lower salinity concentration an increase of ascorbic acid was observed, whilst at higher salinity of the soil a decrease of this vitamin has been noticed.

PL

Przeprowadzone badania miały na celu określenie wpływu zróżnicowanego zasolenia podłoża NaCl i CaCl2 na zawartooeć chlorofilu, białka, cukrów i kwasu askorbinowego w liściach selera korzeniowego (Apium graveolens L. var. rapaceum. (Mill.) DC). W eksperymencie wazonowym rośliny potraktowano doglebowo roztworami chlorku sodu (100 i 300 mM NaCl) i chlorku wapnia (50 i 150 mM CaCl2). Uzyskane wyniki pozwalają wnioskować, że zawartość analizowanych składników w liściach selera była uzależniona od poziomu zasolenia podłoża oraz od soli użytej do zasalania. Zasolenie podłoża zarówno NaCl, jak i CaCl2 prowadziło do obniżenia zawartości chlorofilu całkowitego, białka i cukrów rozpuszczalnych w liściach selera, przy czym odnotowane spadki zawartości tych składników były tym większe, im wyższy był poziom zasolenia gleby. Zasolenie gleby w dużym stopniu wpłynęło także na poziom kwasu askorbinowego w liściach selera. Zasolenie gleby CaCl2, przy obu dawkach, powodowało wzrost poziomu kwasu askorbinowego. Inna reakcja wystąpiła pod wpływem NaCl, przy niższym poziomie zasolenia obserwowano wzrost zawartości witaminy C, podczas gdy przy wyższym poziomie zasolenia gleby odnotowano spadek zawartości tej witaminy.

11

Selectivity of identification of sugars using IR spectroscopy

Sadlej-Sosnowska N., Ocios A.

Chemia Analityczna

|

2008

|

Vol. 53, No. 5

639-649

EN

Sugars constitute a large family of chemical substances, some members of which are very similar to each other. Comparison of raw absorption or transmission infrared spectra has too small discriminative power to be a basis for unequivocal identification of a particular sugar. However, application of the algorithm based on the calculation of correlation coefficient between the first derivatives of the spectra of substances under comparison has demonstrated very high discriminating power. Limiting values for correlation coefficients were proposed to allow for discrimination or qualification of a sugar as identical to or different from the reference compound.

PL

Cukry stanowią dużą rodzinę substancji chemicznych, w której niektóre związki są bardzo do siebie podobne. Porównanie surowych widm w podczerwieni wykazuje zbyt małą zdolność dyskryminacji, konieczną do jednoznacznej identyfikacji badanego cukru. Natomiast zastosowanie algorytmu polegającego na obliczeniu współczynnika korelacji pomiędzy pierwszymi pochodnymi widm porównywanych substancji wykazało, że ma on wysoką zdolność dyskryminacji. Zaproponowano wartości graniczne współczynników korelacji pozwalających nazakwalifikowanie danej substancji jako różnej lub identycznej z substancją wzorcową.

12

Fosforan dihydroksyacetonu w chemii i biochemii

Ślepokura K., Lis T.

Wiadomości Chemiczne

|

2006

|

[Z] 60, 1-2

5-46

EN

Dihydroxyacetone phosphate (DHAP)-the phosphate ester of a simple sugar, dihydroxyacetone (DHA)- is the crucial biochemical intermediate of great biological importance, which has been well known for many years. The biological function of DHAP and its wide application as a C3 building block in organic synthesis, along with the chemical synthetic methods yielding DHAP and its derivatives, are described. Some most recently determined crystal structures of DHAP, as well as of a newly discovered dimeric form of it, are presented. We hope that the combination of all the information reported with some structural features of DHA, also described here, will lead us to some answers on DHAP mystery.

13

Wpływ herbicydu 1,10 fenantryliny na wartość biologiczną liści selera

Biczak R., Herman B., Rychter P.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2003

|

Vol. 10, nr S1

53-60

PL

Przedmiotem badań było określenie wpływu herbicydu fotodynamicznego 1,10-fenantroliny (Phe) na zawartość barwników asymilacyjnych, cukrów rozpuszczalnych, kwasu askorbinowego i białka w liściach selera korzeniowego (Apium graveolens L.var. rapaceum.(Mill.) DC). W przeprowadzonym eksperymencie wazonowym rośliny opryskano roztworami 1,10-fenantroliny o stężeniach 1, 5 i 20 mM, a następnie w trakcie wegetacji pobierano materiał do oznaczania zawartości poszczególnych składników. 1,10-fenantrolina w zakresie przebadanych stężeń spowodowała istotne zmiany zawartości chlorofilu całkowitego, cukrów rozpuszczalnych i kwasu askorbinowego w liściach selera, przy czym zmiany te uzależnione były od stężenia herbicydu. Rośliny opryskane 1,10-fenantroliną o mniejszych stężeniach cechowały się podwyższonym poziomem chlorofilu całkowitego, podczas gdy największe stężenie Phe - 20 mM wywołało spadek zawartości chlorofilu w odniesieniu do roślin kontrolnych. Podobne zależności wystąpiły w przypadku zmian zawartości kwasu askorbinowego, przy mniejszych stężeniach fenantroliny obserwowano wzrost poziomu tego składnika w liściach selera. Analiza zmian zawartości cukrów rozpuszczalnych w liściach selera wykazała wzrost poziomu tych składników tylko przy mniejszym stężeniu Phe - 1mM. Poziom karotenoidów i białka w liściach selera pod wpływem herbicydu zmieniał się w niewielkim stopniu.

EN

Effect of photodynamic herbicide 1,10-phenantroline on contents of assimilation pigments, soluble sugars, ascorbic acid and protein in leaves of the root celery (Apium graveolens L. var. rapacem. (Mill.) DC) was studied. In the pot experiment plants were sprayed with water solution 1,10-phenantroline with concentration of 1.5 and 20 mM. Next during the plants vegetation fresh material samples have been being taken to determine the contents of tested components. All the used concentrations of 1,10-phenanthroline have caused essential changes of the total chlorophyll, soluble sugars and ascorbic acid contents in the celery leaves; the changes were dependent on the herbicide concentration. The plants sprayed with 1,10-phenantroline at lower concentrations were characterized by a higher total chlorophyll level, whilst the highest Phe concentration - 20 mM caused the chlorophyll level decrease, as compared with the control plants. Similar relations appeared as far as the change of the acid ascorbic level is concerned; at lower phenanthroline concentration the increase of this element in the celery leaves was observed. The analysis of the soluble sugars contents in the celery leaves showed an increase of this element only at the lowest Phe concentration - 1 mM. The used herbicide has not caused any significant changes in the contents of carotenoids and protein.

14

Cukry i ich wykorzystanie w syntezie, aplikacji i utylizacji barwników

Wojciechowski K., Wyrębak A.

Barwniki, Środki Pomocnicze

|

2003

|

nr 3-4

3--17

PL

Omówiono procesy syntezy i utylizacji nowej grupy barwników zawierających w swojej cząsteczce reszty cukrów. Barwniki są poważnym czynnikiem zanieczyszczającym środowisko naturalne ze wzglądu na straty w ich produkcji i aplikacji. Znane obecnie metody utylizacji odpadów organicznych nie zawsze są skuteczne w stosunku do barwników lub mogą być stosowane w jednostkowych przypadkach. Wynika to z wymagań dotyczących barwników, jak i dużej różnorodności stosowanych struktur. Procesy biologiczne są obiecujące, jednakże pochodne azowe i sulfonowe, jako nie występujące w naturze nie posiadają swoich antagonistów wśród flory bakteryjnej, nie ulegają zatem biodegradacji w środowisku naturalnym. Nowoczesne podejście do tych zagadnień sprowadza się do modyfikacji procesów syntezy i aplikacji, zwiększenia stopnia zwierania barwników z włóknem, obniżenia ilości odpadów poprodukcyjnych, czy takiej modyfikacji budowy barwników, aby ulegały one łatwiej, biodegradacji. Omówiono grupą barwników, zawierających w swojej strukturze reszty cukrów. Zastosowanie cukrów do syntezy barwników ma dlatego znaczenie, że są one pochodzenia naturalnego i mogą ulegać rozkładom pod wpływem grzybów, odgrywających podstawową rolą w mineralizacji szeregu zanieczyszczeń organicznych i w obiegu węgla w naturze. Dodatkowe korzyści wiążą się z obniżeniem toksyczności barwników, mogą one być stosowane, po nieznacznej modyfikacji budowy, zarówno do barwienia włókien hydrofilowych jak i hydrofobowych, mają zdolność stabilizacji barwników w jednej z form: azowej lub hydrazonowej, polepszają właściwości użytkowe i termostabilność barwników. Otrzymane w oparciu o nie barwniki fluorescencyjne znalazły zastosowanie jako wskaźniki zawartości immunoglobiny w antyciałach. Szczególnie interesujące są próby wykorzystania ich jako nowego typu barwników reaktywnych o bardzo wysokim stopniu związania z włóknem oraz jako barwników do produkcji tuszów do laserowych drukarek atramentowych. Masowe obecnie wykorzystanie cyfrowych technik druku, związane ze znacznym zużyciem papieru, stwarza dodatkowe problemy przy recyklingu makulatury, procesie, który ma coraz większe znaczenie w sytuacji ochrony środowiska naturalnego i jego zanieczyszczania w otoczeniu zakładów produkcyjnych przemysłu papierniczego.

EN

Azo dyes are the most important group of the synthetic colouring substances. They are generally considered as xenobiotic compounds that are very recalcitrant against biodegradative processes. In this paper processes of synthesis and utilization of the new group of dyes containing sugar molecules were described. The properties of these dyes were discussed and the possibilities of their application in the textile, paper industry, medicine and also in the chemical analysis were shown.

15

Możliwości ograniczania nietolerancji laktozy

Kowalczyk M., Bardowski J.

Przemysł Spożywczy

|

2001

|

T. 55, nr 12

38-40

PL

Laktoza jest głównym cukrem w mleku. Pełni rolę osmoregulatora, stanowi również źródło węgla i energii. Warunkiem niezbędnym do uwolnienia łatwo przyswajalnych monosacharydów - glukozy i galaktozy z laktozy - jest hydroliza wiązania beta-1-4 glikozydowego przez enzym beta-galaktozydazę. W artykule przedstawiono przyczynę powstawania zaburzeń trawienia laktozy, jak również moiliwości ich ograniczania przez stosowanie ubogiej w laktozy diety, wykorzystanie enzymu beta-galaktozydazy czy bakterii hydrolizujących laktozę.

EN

Lactose is the main sugar in milk. It acts as an osmoregulator and it is a source of carbon and energy. Lactose is hydrolized by beta-galactosidase to monosacharides: glucose and galactose. This article describes reasons of lactose malabsorption and the possibility of its elimination. To decrease lactose intolerance the following methods are presented: low lactose diet, use of either beta-galactosidase or bacteria capable to hydrolize lactose.

16

Surface and electric properties of n-Octyl-ß-D-gluco-pyranoside (OGP) at the air / water interface

Barzyk W., Lunkenheimer K., Warszyński P., Pomianowski A.

Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Chemistry

|

2000

|

Vol. 48, No. 2

153-165

EN

Surface pressure (TT - using De Nouy ring), and electric surface potential (AV - using vibrating plate method), were measured on free surface of "surface-chemically pure" solution of n-octyl-alfa-D-gluco-pyranoside (OGP) in pure water. The obtained surface excess (G") and surface potential (^V} vs. concentration (c) isotherms fall consistently in the concentration range of about 1 * 10(-5) to 2 * 10(-2) mol/dm OGP. The p vs. c data can be well described in terms of the Frumkin adsorption isotherm. The dependence of the AV on the surface excess (AFrumkin) is fairly linear in the entire adsorption range, implying a constant effective dipole moment of OGP molecule - the pi/e amounting to 0.32 š 0.04 D per molecule.

17

Rapid thin layer chromatographic systems for the analysis of sugars

Soczewiński E., Wójciak M., Pachowicz K.

Chemia Analityczna

|

1998

|

Vol. 43, No. 5

823-827

EN

The chromatographic behaviour of 15 mono- and disaccharides on silica layers eluted with low-viscosity eluents (acetone, dioxan) containing low amounts of water was investigated. Some of the mixtures were found to be suitable for the rapid thin layer chromatographic analysis of sugars (15-20 min for elution on 10 cm distance).

PL

Rozpuszczalniki o niskiej lepkości (aceton, dioksan) i o niskiej zawartości wody zastosowano do szybkiej analizy 15 cukrów metodą cienkowarstwowej chromatografii (15-20 min dla elucji na dystansie 10 cm).