PL
 |
EN
Ograniczanie wyników
Czasopisma help
  1. 21 Inżynieria Chemiczna i Procesowa
  2. 15 Chemik
  3. 13 Przemysł Chemiczny
  4. 10 Analityka : nauka i praktyka
  5. 9 Wiadomości Chemiczne
Więcej...
Autorzy help
  1. 4 Siemion I.Z.
  2. 4 Zamecki S.
  3. 3 Korwin K.
  4. 3 Marciniec B.
  5. 2 Fiertak M.
Więcej...
Lata help
  1. 1 2024
  2. 4 2023
  3. 3 2022
  4. 3 2021
  5. 4 2020
Więcej...
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 123

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 7 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  chemia
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 7 next fast forward last
1
Content available Maria Skłodowska-Curie i nagrody Nobla
Pospieszny Tomasz
Wiadomości Chemiczne
|
2024
|
[Z] 78, 1-2
37--57
EN
Marie Skłodowska-Curie is the only woman awarded the Nobel Prize twice: in physics in 1903 and in chemistry in 1911. She is also the only person to have received these awards in two different scientific disciplines. It is worth noting, however, that she almost did not receive any of them. In 1903, only Pierre Curie and Antoine Becquerel were nominated for the Nobel Prize. It was claimed that Marie Skłodowska-Curie was only her husbandʼs assistant. Thanks to the intervention of Pierre Curie, Marie was also appreciated. In 1911, Madame Curie was nominated for the Nobel Prize in Chemistry, but after French newspapers revealed her affair with Paul Langevin, some Swedish scientists demanded that she resign from receiving the prize. Strength of character, courage and independence made Marie Skłodowska-Curie not give in to attacks from public opinion and lies, and she received both Nobel Prizes with dignity, thus creating her legend.
2
Ellen Swallow Richars - kobieta, dla której nauka znaczyła coś więcej
Antos Joanna, Piosik Marianna
Technologia Wody
|
2023
|
Nr 4 (82)
111-112
3
Content available Mineralogical and Chemical Characteristics of Phosphates from the Djebel Onk Deposits (Tebessa, Algeria)
Tahri Tourkia, Narsis Souad, Bezzi Nacer, Bouzenzana Abdellali, Sekiou Omar, Trirat Tabet, Amrane Theziri, Benselhoub Aissa
Inżynieria Mineralna
|
2023
|
no. 2, vol. 1
351--359
PL
Algeria has important phosphate reserves (2 billion tons) located in the east of the country at Djebel Onk. This mining district is located in the northwestern part of the Algerian Sahara near the Algerian-Tunisian border. The granulo-chemical and XRD analytical results confirm the phosphate depletion of Bled El Hadba layer and their enrichment in carbonate and dolomite, in comparison with the layer of Kef Essennoun. Phosphorite particles are heterogeneously grained. Although the two deposits are relatively close to each other, they show different mineralogical and chemical characteristics, which may cause the use of different mining exploitation methods.
XX
Algieria posiada ważne rezerwy fosforanów (2 miliardy ton) zlokalizowane na wschodzie kraju w Djebel Onk. Ten obszar górniczy znajduje się w północno-zachodniej części algierskiej Sahary, w pobliżu granicy algiersko-tunezyjskiej. Wyniki analiz granulochemicznych i XRD potwierdzają zubożenie fosforanów w warstwie Bled El Hadba i ich wzbogacenie w węglan i dolomit, w porównaniu z warstwą Kef Essennoun. Cząstki fosforytu są niejednorodnie ziarniste. Chociaż oba złoża znajdują się stosunkowo blisko siebie, wykazują różne właściwości mineralogiczne i chemiczne, co może powodować stosowanie różnych metod eksploatacji górniczej.
4
Content available The extraordinary world of Sulphur. Part 1
Szydło Zbigniew A.
Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology
|
2023
|
R. 28, NR 1-2
5--38
EN
Sulphur is a highly reactive element, and is therefore able to enter into a great variety of chemical combinations, resulting in the formation of compounds of widely differing properties. Reactions involving sulphur, and the compounds which they produce, have stimulated and inspired people throughout the ages. Sulphur has always been associated with volcanoes, fires and smells. However, its story goes much further. Sulphur is present in thousands of products of the chemical industry, which are in everyday use. These include car batteries, car tyres, matches, paints, paper, textiles, food, detergents and pharmaceuticals. In part 1 of this essay, the evolution of the role of sulphur in the history of mankind is explained, through the eyes of etymology, geology, literature, art, and chemistry. In part 2 the role of sulphur in biochemistry and chemical technology is reviewed. In so doing, a case is established, to show that sulphur is the most extraordinary substance known to Man.
5
Content available remote Wpływ związków chemicznych na zjawiska pogodowe
Kępka Martyna, Krzyżyk Sara
Analit
|
2023
|
Nr 13
24--27
PL
Chemia jest szeroko obecna w zjawiskach pogodowych. Przykładem mogą być elektrony, które w górnych warstwach atmosfery zostają wzbudzone. Wówczas składniki atmosfery emitują różnokolorowe światła - jest to zjawisko zorzy. Zachodzi ono na skutek burz magnetycznych na Słońcu. Obserwowane przez nas barwy zorzy warunkują między innymi cząsteczki tlenu i azotu. Przykładem może być kolor czerwony oraz zielony określany nie tylko przez gazy, ale także wysokość na jakiej występuje zjawisko [1,2,3].
EN
Chemistry is widely present in weather phenomena. An example is electrons and atoms precipitating in the upper layers of the atmosphere, there they are excited. Then the components of the atmosphere emit different colored lights - this is the phenomenon of aurorae. It occurs due to magnetic storms on the Sun. The colors of the aurora we observe are conditioned, among other things, by oxygen and nitrogen molecules. As an example, red and green colors are determined not only by gases, but also by the altitude at which the phenomenon occurs [1,2,3].
6
Pochodzenie wody surowej a tworzenie biofilmów w sieci dystrybucji wody pitnej
Kręgiel Dorota
Przemysł Spożywczy
|
2022
|
T. 76, nr 6
10--14
PL
Jakość wody pitnej podlega bardzo restrykcyjnym regulacjom, a systemy wodne monitorowane są m.in. pod kątem mikroorganizmów istotnych dla zdrowia publicznego. W.systemach wodnych dominują heterotroficzne bakterie saprofityczne, oznaczane jako HPC (ang. Heterotropic Plate Count), jednak nie należy ich lekceważyć, ponieważ odgrywają one istotną rolę w tworzeniu biofilmów. Oprócz populacji bakteryjnych, często w systemach wodnych występują także grzyby z rodzajów: Penicillium, Phialophora, Cladosporium i Acremonium, drożdże, pierwotniaki (np. Bodo), wolne ameby (np. Hartmannela vermiformis, Vannella mira, Cochliopodium minutum), orzęski oraz glony. Wszystkie drobnoustroje mogą uczestniczyć w tworzeniu biofilmów na powierzchniach kontaktujących się z wodą. Biofilmy wpływają istotnie na mikrobiologiczną i organoleptyczną jakość wody pitnej a także na procesy korozyjne. Omówiono związki przyczynowe między tworzeniem biofilmów a pochodzeniem wody surowej, jej składem biologicznym i charakterystyką chemiczną.
EN
The quality of drinking water is subject to very strict regulations, and the water systems are regularly monitored, e.g. for microorganisms important to public health. Water systems are dominated by heterotrophic saprophytic bacteria, called HPC (Heterotropic Plate Count), but they should not be underestimated as they play an important role in the formation of biofilms. Apart from bacterial populations, fungi of the genera Penicillium, Phialophora, Cladosporium and Acremonium, yeasts, protozoa (e.g. Bodo), amoebas (e.g. Hartmannela vermiformis, Vannella mira, Cochliopodium minutum), ciliates and algae are also frequently present in water systems. All these microorganisms may participate in the formation of biofilms on surfaces in contact with water. Biofilms significantly affect the microbiological and organoleptic quality of drinking water as well as corrosive processes. The article discusses the causal relationships between biofilm formation and the origin of raw water, its biological composition and chemical characteristics.
7
Content available remote „Internacjonalizacja” polskiej nauki
Polaczek Jerzy
Przemysł Chemiczny
|
2022
|
T. 101, nr 9
614--619
8
Content available Induction of the Orthogonal Smectic A Phase in Mixtures of Nematic Tolanes with Positive and Negative Dielectric Anisotropy
Zieja Paulina, Klucznik Barbara, Tykarska Marzena
Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej
|
2022
|
Vol. 71, nr 3
15--29
EN
Induction of the orthogonal smectic a phase occurs in mixtures of nematic compounds with positive and negative dielectric anisotropy. The aim of this work is to determine influence of a molecular structure of compounds on the induction strength of this phase. cyclohexyl tolanes with the terminal group -OCF₃, differing with a lateral substitution of a rigid core with fluorine atoms, were mixed with tolanes with two fluorine atoms in a lateral position and different lengths of a terminal alkoxy chain. Based on phase diagrams, obtained with the use of a polarising optical microscope, the influence of a structure of both types of compounds on the induction of the SmA phase is presented. Both, an increase in a number of fluorine atoms in a rigid core and a decrease in an alkoxy chain length cause a decrease in the strength of the SmA phase induction in the investigated systems.
PL
W mieszaninach związków ciekłokrystalicznych o dodatniej i ujemnej anizotropii dielektrycznej zaobserwowano indukcję fazy smektycznej A. celem pracy jest określenie wpływu struktury związków na temperaturowo-stężeniowy zakres występowania tej fazy. Cykloheksylotolany z terminalną grupą - OCF₃ różniące się lateralnym podstawieniem rdzenia atomami fluoru badano w układach z tolanami podstawionymi lateralnie dwoma atomami fluoru i różniącymi się długością terminalnego łańcucha alkoksylowego. na podstawie wykresów równowagi fazowej skonstruowanych z użyciem mikroskopu polaryzacyjnego określono wpływ obu grup związków na indukcję fazy smektycznej A. Zarówno zwiększenie liczby lateralnych atomów fluoru, jak i skrócenie łańcucha alkoksylowego powoduje zmniejszenie się indukcji fazy smektycznej A w badanych układach.
9
Content available Nowoczesne technologie: Chemia 4.0 - nasza teraźniejszość
Zalewska Anna, Przygudzki Marcin
Nowa Energia
|
2021
|
nr 5/6
16--18
PL
Transformacja cyfrowa to proces nieunikniony, który nie jest już melodią przyszłości, a stał się teraźniejszością. Świadczy o tym mnogość inwestycji firm przemysłowych w innowacje, coraz większa gama dostępnych rozwiązań oraz narzędzi 4.0, a także fakt, że transformacja cyfrowa jest jednym z sześciu głównych celów zawartych w wytycznych Unii Europejskiej na lata 2019-2024. Wspieranie takiej transformacji nigdy wcześniej nie było tak wysoko sklasyfikowane na liście europejskich priorytetów.
10
Content available Structure-property correlation studies of cross-linked citric acid-based elastomers
Koper Filip, Świergosz Tomasz, Żaba Anna, Flis Agata, Trávníčková Martina, Bačáková Lucie, Pamuła Elżbieta, Bogdał Dariusz, Kasprzyk Wiktor
Engineering of Biomaterials
|
2021
|
Vol. 24, no. 163
45
11
Content available Evaluation of Czech non-chemical vocational school chemistry textbooks’ text difficulty
Rusek Martin, Vosyková Lucie
Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology
|
2021
|
R. 26, NR 1-2
99--108
EN
The paper follows the first author’s continuous work on chemistry textbook analysis. In the previous paper published in CERP, attention was given to the procedure and results for analysing text-difficulty in lower-secondary chemistry textbooks in Czechia. In this paper, attention was given to non-chemical vocational school chemistry textbooks. They are intended for the most numerous group of upper-secondary students. The goal of the study was to assess the to what extent could students read the textbook texts on their own with appropriate understanding. Therefore, only the textual component was evaluated. The same method (Nestler-Prucha-Pluskal) as in the previous paper was used to analyse the textbooks’ text-difficulty (readability). The results show there are two books which are suitable for students’ own learning. However, there are four textbooks which contain text of high difficulty, including too many scientific terms that they are suitable as teacher’s guide through terms rather than student’s textbooks. The analysis may serve teachers with their textbook choice as well as researchers who operate in the same field who can easily adopt the methodology and compare results.
12
Content available remote Old drugs in new therapeutic indications - the case of chloroquine
Grzybowski Bartosz A., Grynkiewicz Grzegorz
Polish Technical Review
|
2020
|
No. 1
5--10
EN
Drug reposition is a viable strategy of pharmaceutical R & D, considerably reducing risk, cost and time needed for drug registration and implementation. Chloroquine, designed already in 1930 as a synthetic replacement for scarcely available alkaloid quinine, a traditional malaria treatment, was recently proposed as an antiviral substance, with putative efficacy in some cases of SARS COVID infections. This unexpected connection has revived interest in drug repositioning at large and in particular in the context of identifying antiviral preparations, critically needed in time of COVID-19 pandemia. The paper recounts the story of development of synthetic antmalarials and describes modern chemoinformatics tools, which can efficiently assist synthetic chemists in planning and executing both: drug repositioning and API manufacturing.
PL
Zastosowanie znanych leków w nowych wskazaniach terapeutycznych (repozycjonowanie leków) jest obecnie akceptowane jako skrócona ścieżka do rejestracji i autoryzacji rynkowej nowego specyfiku. Przykładem takiej drogi znanej substancji do leku o nowym zastosowaniu jest historia chlorochiny, zaprojektowanej w latach 30-tych ubiegłego wieku w charakterze zastępstwa trudnodostępnej substancji pochodzenia naturalnego - chininy, skutecznej w leczeniu malarii. Według dostępnych danych chlorochina może się okazać przez długi czas pandemii jedynym specyfikiem o działaniu terapeutycznym w infekcjach wirusowych SARS COVID. W artykule przedstawiono rolę nowoczesnych narzędzi chemoinformatycznych, takich jak Chematica, we wspomaganiu zarówno procesu repozycjonowania leków, jak i syntezy chemicznej substancji o zastosowaniach farmaceutycznych i medycznych.
13
Content available Hydrogen - some historical highlights
Szydło Zbigniew A.
Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology
|
2020
|
R. 25, NR 1-2
5--34
EN
The early history of experiments in which an inflammable air was prepared is outlined. Once hydrogen had been discovered by Cavendish in 1766, the world of science and technology was given a colossal impetus. Its scientific and social consequences form the main focus of this essay. Special attention is given to explain why experiments were done, and their aims. The many difficulties which confronted scientists in the interpretation of their results are discussed. Timelines have been used in order to facilitate an understanding of the evolution of ideas. A particular emphasis is given to the story of how, through spectral analysis of the hydrogen atom, our understanding of atomic structure developed. Experiments involving hydrogen constitute important teaching material in schools. Detailed instructions are given for making hydrogen in the laboratory and for demonstrating its lightness and flammability. Suggestions are made of how to use these reactions to teach a wide variety of chemical concepts and facts.
14
Nagroda Nobla z chemii 2020
Analityka : nauka i praktyka
|
2020
|
nr 4
62--64
15
Chemia i fizyka dla ochrony dziedzictwa kulturowego - konsorcjum E-RIHS.PL na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktur Badawczych
Wagner Barbara, Targowski Piotr
Analityka : nauka i praktyka
|
2020
|
nr 3
52--54
PL
E-RIHS.PL poprzez swoje Platformy badawcze oferuje zainteresowanie instytucjom kultury i nauki oraz firmom konserwatorskim spoza Konsorcjum dostęp do infrastruktury Konsorcjum. Dostęp do infrastruktury jest bezpłatny i odbywa się na podstawie wewnętrznego naboru projektów badawczych.
16
Nagroda Nobla z chemii 2019
Analityka : nauka i praktyka
|
2019
|
nr 4
72--73
17
Biznes, który powstał z pasji do nauki. 30 lat firmy WITKO
Wiśniewska Paulina
Analityka : nauka i praktyka
|
2019
|
nr 4
74--76
18
Content available Two English chemists/authors/teachers: John Read and James Riddick Partington
Szydło Z. A.
Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology
|
2018
|
R. 23, NR 1-2
47--70
EN
John Read and James Partington were both prominent and highly respected academics, chemists, authors and teachers during the middle decades of the 20th century. Their books were widely read throughout this period and played a major role in educating and raising the awareness of chemistry among young people and adults. Today their names are forgotten. The aim of the present article is to re-establish these two remarkable men and to bring them to the forefront of educational programs. An outline is given of their careers as chemists, set against the background of the times they lived in, giving an emphasis to their formidable literary output. Although they had widely contrasting personalities, and were specialists in three different fields of chemistry, Read: organic, Partington: physical and inorganic, they both recognized the great importance of setting chemistry in an historical context. Accordingly, they both wrote many works on the origins and development of chemistry and included much historical material in their textbooks. This added not only a great interest to the subject, but also set it in a broader cultural context, which is so clearly lacking in today’s chemistry teaching programs. A chronological list of their books is given and short contrasting fragments from four of them are analysed. Not only are these books of great interest, but they serve as an outstanding foundation for teaching the principles of chemistry today. A recommendation is made to incorporate one work of each author as compulsory reading material for students today, and in future years.
PL
W połowie dwudziestego wieku John Read i James Partington byli wysoko cenionymi naukowcami w dziedzinie chemii, autorami i nauczycielami. Ich książki były czytane w szerokich kręgach i odgrywały ważną rolę w edukacji i w rozszerzaniu świadomości chemii wśród młodzieży i dorosłych. Niestety, dzisiaj ich nazwiska są zapomniane. Celem tego artykułu jest przywrócenie należytego miejsca w historii nauki tym dwóm niezwykłym postaciom i wprowadzenie ich na pierwszy plan we współczesnych programach edukacyjnych. Ich życiorysy zostały przedstawione w skrócie na tle epoki, w której żyli. Szczególny nacisk położono na ich olbrzymi wkład w literaturę. Read i Partington posiadali zupełnie odmienne osobowości i specjalizowali się w trzech dziedzinach chemii, a mianowicie Read: w organicznej, Partington: w fizycznej i nieorganicznej. Mimo tych różnic, obaj chemicy w pełni doceniali konieczność przedstawiania chemii w perspektywie historycznej. W związku z powyższym autorzy ci napisali wiele prac na temat początków chemii i rozwoju nauk chemicznych, a także uwzględniali materiały historyczne w podręcznikach. Materiały te w dużym stopniu wzbogacały i uprzyjemniały nauczanie chemii. Równocześnie uświadamiały czytelnikowi, jak doniosłą rolę odegrała chemia w dziejach ludzkości. Takiego uświadamiania w jaskrawy sposób brakuje w dzisiejszych programach nauczania chemii. Ponadto przedstawiono w układzie chronologicznym listę ich książek i dokonano szczegółowej analizy czterech różnych fragmentów z tych dzieł. Książki Johna Reada i Jamesa R. Partingtona są nie tylko bardzo interesujące, ale również stanowią doskonały fundament do nauczania chemii obecnie. Przedstawiono propozycję, żeby chociaż jedna książka tych autorów stała się obowiązującą lekturą dla studentów chemii, zarówno dzisiaj, jak i w przyszłości.
19
Content available remote "Gwiazda Hollywood" – chemia w efektach specjalnych
Szczepańska D.
Analit
|
2018
|
Nr 5
10
PL
Celem prezentacji jest przedstawienie metod chemicznych, pozwalających uzyskać tzw. efekty specjalne wykorzystywane w filmach oraz na deskach teatru. Zaprezentowane zostaną techniki, dzięki którym możliwe jest otrzymanie sztucznej krwi, dymu, kolorowego ognia oraz innych spektakularnych, ale często niebezpiecznych zjawisk. Chemiczne reakcje barwne opierające się na procesach redoks, procesach redukcji oraz utleniania i reakcjach egzotermicznych zachodzących z wydzieleniem ciepła w formie płomieni, a także innych efektów pirotechnicznych stanowią pomocną dłoń w przedstawieniu groźnie wyglądających scen wykorzystywanych w kinematografii. Dodatkowo, krótko przedstawione zostaną inne dziedziny nauki, pomocne w tworzeniu filmowych efektów specjalnych.
20
Content available remote Falsyfikat czy oryginał? Chemia w dziełach sztuki
Janusz P.
Analit
|
2018
|
Nr 5
32
PL
Dzieła sztuki są istotną częścią naszej kultury. Posiadają zazwyczaj wysoką wartość materialną, jak również sentymentalną i historyczną. Z tego powodu często stają się pokusą dla złodziei i innych oszustów, pragnących się wzbogacić wykorzystując pracę innych osób. W celu zatuszowania kradzieży mogą oni podmieniać oryginalne dzieła na falsyfikaty, o dużo mniejszej lub czasem i żadnej wartości. Najlepszym i najwiarygodniejszym sposobem sprawdzenia autentyczności dzieł sztuki są metody chemiczne. Już w XVIII wieku zapoczątkowano badania zabytków. Nastąpił wówczas rozwój archeometrii czyli dziedziny badań archeologicznych mających na celu potwierdzenie autentyczności, wieku czy pochodzenia wykopalisk i obiektów archeologicznych. Jednym z etapów weryfikacji autentyczności dzieł sztuki jest datowanie obiektu, stanowiące określanie wieku znalezisk archeologicznych, obrazów i innych dzieł sztuki przy pomocy techniki jądrowej. W przypadku obiektów organicznych stosuje się metodę datowania radiowęglowego wykorzystującą promieniotwórczość izotopu węgla 14C. Badając autentyczność dzieł sztuki wykorzystuje się także analizę chemiczną, przy pomocy której określa się skład chemiczny dzieła np. malowidła tj. farb, pigmentów czy też powierzchni, na której zostało ono wykonane. Ekspertyzy historyków sztuki ograniczające się do oceny stylu i widocznych cech dzieła są często niewystarczające, szczególnie w przypadkach bardzo starannych fałszerstw. Nawet najlepsi rzeczoznawcy popełniają błędy. Jedynie chemiczna analiza pozwalają zadecydować o tym, co jest autentyczne.
first rewind previous Strona / 7 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.