Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Energy Balance and Green House Gas Emisson on Smallholder Java Coffee Production at Slopes Ijen Raung Plateau of Indonesia

Harsono Soni Sisbudi, Wibowo Robertoes Koekoeh Koentjoro, Supriyanto Edy

Journal of Ecological Engineering

|

2021

|

Vol. 22, nr 7

271--283

EN

Coffee production has been a major source of income in Indonesia since the early twentieth century. This study aimed to estimate the energy balances and determine the environmental impact of Robusta and Arabica coffee production as well as identify the measures to increase the efficiency of Robusta and Arabica yield using the life cycle assessment (LCA) method. The potential adverse impacts of processing ground coffee manifest themselves in the forms of greenhouse gas (GHG) emissions, acidification, as well as water and environmental pollution due to solid and liquid waste disposal. The total GHG emissions for Arabica coffee processing is 1,804 t CO2-eq year-1 while for Robusta, it is 1,356 t CO2-eq year-1. The total acidification potential for Arabica coffee processing can be given by 8,013 kg NO2-eq year-1 and 10,663 kg SO2-eq year-1, while for Robusta coffee processing, the potential for acidification is represented by 60.97 kg NO2-eq year-1 and 79.58 kg SO2-eq year-1, and the potential GHG per unit weight of Arabica and Robusta ground coffee processing were 98.7 CO2-eq kg-1 and Robusta 119.6 CO2-eq kg-1, respectively. The potential measures to mitigate this include replacing gasoline with biofuel, utilising liquid waste with chemical processing, and solid wastes of coffee production, such as brickquetess and bio-pellets for renewable energy.

2

Metody regulacji pH zacieru słodowego i ich wpływ na jakość oraz przebieg wytwarzania brzeczki piwnej ®

Pater Aneta, Zdaniewicz Marek, Cioch-Skoneczny Monika, Duliński Robert

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2019

|

nr 1

47--51

PL

W dzisiejszych czasach naturalność podczas produkcji napojów stanowi jeden z najbardziej popularnych trendów obserwowanych na rynku żywności. Konsumenci oczekują, że piwowarzy/technolodzy swoją pracą, bez stosowania sztucznych dodatków, zagwarantują wysoką jakość gotowego produktu. Chęć wytwarzania piwa wysokiej jakości, z możliwie ograniczoną ilością trudności technologicznych, wymusza na piwowarach bliższe przyjrzenie się zachodzącym procesom biochemicznym, m.in. podczas zacierania. W związku z powyższym, chcąc usprawnić proces oraz poprawić jego wydajność, zasadnym wydaje się stosowanie metod korygujących pH środowiska w kierunku optimum działania istotnych enzymów. Wspomnianą regulację pH można uzyskać na drodze dodatków kwasów mineralnych, organicznych lub też zgodnie z prawem czystości (niem. Reinheitsgebot) poprzez stosowanie naturalnej brzeczki zakwaszonej bakteriami kwasu mlekowego (ang. sour wort). Uzasadnieniem podjętego tematu jest niewielka ilość kompleksowych porównań różnych sposobów regulacji pH zacieru słodowego w związku z pojawiającymi się na rynku nowymi produktami jakimi są brzeczki kwaśne. Przedstawiony temat badań jest istotny w dzisiejszych czasach, ze względu na ciągle rosnące zainteresowanie przemysłem browarniczym oraz powstawanie nowych browarów deklarujących naturalność swoich produktów. W artykule przedstawiono wyniki badań (czas scukrzania, ekstrakt, pH, barwa, mętność) brzeczek otrzymanych z dodatkiem różnych środków obniżających pH w porównaniu z próbą kontrolną (brzeczka wyprodukowana ze słodu jęczmiennego i wody bez dodatku czynnika zakwaszającego).

EN

Today, using natural processes during beverage production is one of the most popular trends observed on the food market. Consumers expect brewers/technologists to produce beverages without using artificial additives, to guarantee the quality of the finished product. The desire to produce high quality beer with limited technological problems forces brewers to take a closer look at the mechanisms of biochemical processes which take place during brewing. To improve the process performance and its efficiency, it seems reasonable to use methods to mash pH adjustment in the direction of the optimum activity of essential enzymes. The pH adjustment can be obtained by addition of mineral/organic acids or in accordance to the purity law (Reinheitsgebot) by adding Sour Wort. The aim of the work was to compare different methods of mash pH regulation. The study presents the results of analysis: saccharification time, extract, pH, color and turbidity of different worts obtained with the addition of various pH lowering agents, compared to the reference sample (wort made from barley malt and water without the addition of an acidifying agent).

3

Badania stanu zakwaszenia gleb w kształtowaniu regionalnych polityk rolno-środowiskowych

Adrianek Z.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 5

53--56

PL

Teren województwa śląskiego przez ponad dwieście ostatnich lat był poddawany silnej antropopresji przemysłowej związanej z wydobyciem i przeróbką rud metali, węgla kamiennego i energetyką. Efektem tych działań było, i nadal jest, silne zakwaszenie gleb na całym obszarze województwa oraz wyższa niż dla Polski średnia zawartość kadmu i ołowiu. Aby przeciwdziałać skutkom nadmiernej kontaminacji gleby, Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza w Gliwicach i Śląska Izba Rolnicza w Katowicach, podjęły działania zmierzające do wprowadzenia programu wapnowania dofinansowanego ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Wdrożenie programu było możliwe dzięki obszernej ekspertyzie opartej o wyniki badań agrochemicznych realizowanych przez OSChR w Gliwicach. Uruchomiony i kontynuowany program przynosi realne rezultaty czego dowodem jest ocena wyników badań gleb z lat 2014–2017 w porównaniu do stanu z lat 2004–2009. Program ten stał się aktualnie jedynym tego typu regionalnym przedsięwzięciem realizowanym w kraju.

EN

The area of the Śląskie Voivodeship for over two hundred years has been subjected to a strong industrial anthropopressure associated with the extraction and processing of metal ores, hard coal and energy. The effect of these activities was and still is the strong acidification of soils in the whole area of the province and higher than for Poland the average content of cadmium and lead. To counteract the effects of excessive soil contamination, the Regional Chemical and Agricultural Station in Gliwice (OSChR) and the Silesian Agricultural Chamber in Katowice undertook activities aimed at introducing a liming program co-financed from the funds of the Voivodship Fund for Environmental Protection and Water Management in Katowice. Implementation of the program was possible thanks to extensive expertise based on the results of agrochemical research carried out by OSChR in Gliwice. The launched and continued program brings real results as evidenced by the assessment of soil research results from the years 2014–2017 as compared to the 2004–2009 situation. Thus, the program has now become the only regional venture of its kind in Poland.

4

Ocena skuteczności diet redukcyjnych

Smurzyńska A., Czekała W., Działak B., Bartnikowska S., Kwiatkowska A.

Ekologia i Technika

|

2016

|

R. 24, nr 2

66--71

PL

W pracy omówiono zagadnienia związane z racjonalną gospodarką odchodów zwierzęcych podczas magazynowania oraz nawozowego wykorzystania naturalnych surowców zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem. Działania związane z właściwym zarządzaniem nawozami naturalnymi mają na celu przede wszystkim ochronę przed niekontrolowanymi emisjami gazowymi oraz skażeniem gleb i wód. Podjęty temat jest istotny nie tylko z punktu widzenia produkcji zwierzęcej, ale także ochrony środowiska naturalnego. Celem pracy było przedstawienie i porównanie technicznych i technologicznych rozwiązań magazynowania nawozów naturalnych. W niniejszej pracy wskazano również alternatywne do magazynowania technologie zagospodarowania gnojowicy i obornika, które przyczyniają się do neutralizowania ich niekorzystnego wpływu na środowisko.

EN

The paper presents Issues related to the rational management of animal manure during storage and fertilization in accordance with law In Poland. Activities related to the proper management of natural fertilizers are primarily oriented to protect against uncontrolled gas emissions and contamination of soil and water. Discussed topic is important not only from the point of view of animal production but also for environmental protection. The aim of the study was to introduce and compare the technical and technological solutions for storage of natural fertilizers. Moreover the paper also showed alternative storage technologies for slurry and manure, which contributes to neutralization of their impact on the environment.

5

Effect of fertilisation on the changes of soil pH and exchangeable aluminium content in soil

Sporek M., Jurasz A., Ciesielczuk T.

Proceedings of ECOpole

|

2015

|

Vol. 9, No. 2

499--504

EN

We assessed the level of acidification of the soil and the content of exchangeable aluminium in relation to the type and dose of mineral fertiliser. The study was based on a vase experiment with barley of the brewery variety Propino. The results showed that mineral fertilizing with NPK combined with ammonium nitrate gave the highest acidification and the highest contents of exchangeable aluminium. Calcium sulphate applied in different doses did not change soil reaction, and the content of exchangeable aluminium was lower than when combination of NKP fertilizing and ammonium nitrate was applied.

PL

W pracy oceniono stopień zakwaszenia gleby oraz zawartość glinu wymiennego w zależności od rodzaju zastosowanego nawozu mineralnego oraz jego dawki. Badania prowadzono w oparciu o doświadczenie wazonowe z jęczmieniem jarym odmiany browarniczej Propino. Uzyskane wyniki wskazują, że największe zakwaszenie oraz największe zawartości glinu wymiennego stwierdza się w warunkach stosowania nawożenia w kombinacji NPK wraz z saletrą amonową. Zastosowany w różnych dawkach siarczan wapnia dwuwodny nie wpłynął na zmianę odczynu gleby, a odnotowana zawartość glinu wymiennego była niższa niż w kombinacji NPK wraz z saletrą amonową.

6

Atmospheric Deposition Effects on Agricultural Soil Acidification State — Key Study : Krupanj Municipality

Čakmak D., Beloica J., Perović V., Kadović R., Mrvić V., Knežević J., Belanović S.

Archives of Environmental Protection

|

2014

|

Vol. 40, no. 2

137--148

EN

Acidification, as a form of soil degradation is a process that leads to permanent reduction in the quality of soil as the most important natural resource. The process of soil acidification, which in the first place implies a reduction in soil pH, can be caused by natural processes, but also considerably accelerated by the anthropogenic influence of excessive S and N emissions, uncontrolled deforestation, and intensive agricultural processes. Critical loads, i.e. the upper limit of harmful depositions (primarily of S and N) which will not cause damages to the ecosystem, were determined in Europe under the auspices of the Executive Committee of the CLRTAP in 1980. These values represent the basic indicators of ecosystem stability to the process of acidification. This paper defines the status of acidification for the period up to 2100 in relation to the long term critical and target loading of soil with S and N on the territory of Krupanj municipality by applying the VSD model. The Inverse Distance Weighting (IDW) geostatistic module was used as the interpolation method. Land management, particularly in areas susceptible to acidification, needs to be focused on well-balanced agriculture and use of crops/seedlings to achieve the optimum land use and sustainable productivity for the projected 100-year period.

7

Calculation of Sulphur and Nitrogen Deposition with the Frame Model and Assessment of the Exceedance of Critical Loads in Poland

Kryza M., Mill W., Dore A., Werner M., Błaś M.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2013

|

Vol. 20, nr 2

279-290

EN

Sulphur and nitrogen deposition were calculated with the FRAME model and used to assess the exceedances of the critical loads for acidification and eutrophication of natural ecosystems in Poland. For the first time two tools: the FRAME and SONOX models were used jointly to provide information on ecosystems at risk. The FRAME model obtained close agreement with available sulphur and nitrogen wet deposition measurements. The total mass of sulphur deposited in Poland in year 2008 was estimated as 292 Gg S. Total deposition of nitrogen (oxidized + reduced) is 389 Gg N. 11% of the ecosystems in Poland were calculated to be at risk of acidification due to deposition of sulphur and nitrogen. In the case of eutrophication, over 95% of terrestrial ecosystems are at risk due to the large deposition of nitrogen compounds.

PL

W pracy zastosowano model FRAME do obliczenia informacji o depozycji związków siarki i azotu w Polsce. Na tej podstawie określono przekroczenia ładunków krytycznych dla ekosystemów naturalnych. Po raz pierwszy dwa narzędzia, modele FRAME i SONOX, zostały zastosowane razem w celu określenia zagrożenia dla ekosystemów. Wykazano, że depozycja siarki i azotu, obliczona za pomocą modelu FRAME, jest w dobrej zgodności z dostępnymi pomiarami. Całkowita depozycja siarki, zdeponowanej w Polsce w 2008, została określona na 292 Gg S. Masa zdeponowanych związków azotu (utlenionego i zredukowanego) to 389 Gg N. Wykazano, że 11% ekosystemów w Polsce jest zagrożonych nadmiernym zakwaszeniem w wyniku depozycji atmosferycznej siarki i azotu, a ponad 95% ekosystemów lądowych jest zagrożonych eutrofizacją w wyniku depozycji związków azotu.

8

Magnetic Susceptibility and Heavy Metal Content in Dust From the Lime Plant and the Cement Plant in Opole Voivodeship

Gołuchowska B., Strzyszcz Z., Kusza G.

Archives of Environmental Protection

|

2012

|

Vol. 38, no. 2

71-80

EN

Until now, dust arising from lime manufacture has been considered harmless to the environment so it has been investigated marginally from the standpoint of environmental protection, especially when it came to magnetic properties and heavy metal content. The aim of the research was filling the gap in this area. The research comprised measurements of magnetic susceptibility, the content of heavy metals, reaction (pH) and specific conductivity of lime dust and also raw material and fuel used for lime production. The samples were taken from one of the lime plants located in Opole Province. Similar investigations were also performed for dust taken from the nearby cement plant using dry method of cement production. It was proven that magnetic susceptibility, heavy metal content and conductivity of lime dust was lower in comparison to cement dust, which resulted from the fact that the lime plant used neither low raw materials nor additives. Due to the high atmosphere dust level in the vicinity of the investigated plants, extremely basic reaction of the tested dust and high content of metals, the studied dust cause alkalization of soils and contribute to the increase of heavy metal content in soils, posing a threat to the environment.

PL

Pyły powstające przy produkcji wapna uważane były za nieszkodliwe dla środowiska i w związku z tym były one badane marginalnie, szczególnie jeśli chodzi o właściwości magnetyczne i zawartość metali ciężkich. Celem prezentowanych badań było uzupełnienie luki w tym zakresie. Badania obejmowały pomiary podatności magnetycznej oraz oznaczenia zawartości metali ciężkich, pH i przewodnictwa właściwego pyłów wapienniczych, a także surowca i paliwa, używanego do produkcji wapna. Próbki zostały pobrane w jednym z zakładów wapienniczych województwa opolskiego. Podobne badania wykonano także dla pyłów pobranych w pobliskiej cementowni stosującej suchą metodę produkcji cementu. Wykazano, że podatność magnetyczna, zawartość metali ciężkich i przewodnictwo właściwe pyłów wapienniczych jest niższe w porównaniu do cementowych, co wynikało z faktu, że zakład wapienniczy nie stosował surowców niskich ani dodatków. Z powodu dużego opadu pyłu w rejonie badanego zakładu oraz bardzo wysokiego odczynu pyłów wapienniczych, mogą one powodować alkalizację gleb i przyczyniać się do wzrostu zawartości w nich metali ciężkich, stwarzając zagrożenie dla środowiska.

9

Long-term monitoring data reveal pH dynamics, trends and variability in the western Gulf of Finland [commun.]

Brutemark A., Engström-Öst J., Vehmaa A.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2011

|

Vol. 40, No.3

91-94

EN

Monitoring data on water pH are presented for the period between 1972 and 2009 from the sampling stations Längden and Storgadden, at the entrance to the Gulf of Finland, Baltic Sea. The overall pH in the area ranged from 9.2 to 7.4, on average 8.1, and showed a significant decreasing trend during the winter period corresponding to a median annual decrease of 0.006. The data corroborate previous findings about a seasonal effect, where pH is higher during summer than winter.

10

Wpływ odpadów organicznych na rewitalizację gruntów zdewastowanych przez intensywne zakwaszenie

Baran S., Bielińska E. J., Żukowska G.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2009

|

nr 164

165-169

PL

W celu oceny wpływu zastosowanych do rekultywacji odpadów organicznych na rewitalizację gruntów zdewastowanych przez intensywne zakwaszenie zbadano aktywność wybranych enzymów glebowych (dehydrogenaz, fosfataz, ureazy i proteazy) na terenie poeksploatacyjnym Kopalni Siarki "Jeziorko". Na poletka doświadczalne wprowadzono komposty wytworzone z komunalnego osadu ściekowego z dodatkiem trocin z drzew iglastych, w dawkach suchej masy 3, 6, i 9% (90, 180 i 270 t-ha -1) w następujących wariantach: kompost (100%); kompost (70%) + trociny (30%). Wzmożona aktywność badanych enzymów w wytworzonej glebie wskazuje na duży potencjał glebotwórczy zastosowanych kompostów i celowość ich szerokiego stosowania w rekultywacji gruntów poprzemysłowych. Rekultywacyjna efektywność zastosowanych kompostów zaznaczyła się wyraźniej w warunkach użyźnienia gruntów kompostem z dodatkiem trocin.

EN

The activity of the chosen soil enzymes (dehydrogenases, phosphatases, urease, and protease) was studied in the post-exploitation area of the sulphur mine "Jeziorko" in order to assess the influence of organic waste used in the reclamation on the revitalization of lands destroyed by intensive acidification. Composts formed from municipal sewage sludge with the addition of conifer sawdust were introduced into experimental plots in doses of dry matter of 3, 6, and 9% (90, 180 and 270 t-ha -1) in the following variants: compost (100%), compost (70%) + sawdust (30%). The increased activity of the studied enzymes in the formed soil shows the great soil formation potential of the composts used and the usefulness of their broad utilization in the reclamation of post-industrial lands. The reclamation efficiency of the composts used was more clearly visible in the conditions of land fertilization with the compost with the addition of sawdust.

11

Tendencies of changes in the chemical composition of precipitation in the Wielkopolski National Park

Walna B., Kurzyca I.

Journal of Water and Land Development

|

2009

|

no. 13a

53-69

EN

The results are presented of chemical studies on precipitation based on multi-year observations (1992-2007) carried out in the Wielkopolski National Park (WNP). They are compared with the monitoring data obtained by stations grouped in the European Monitoring and Evaluation Programme (EMEP) network. It was found that over the study period the pH of precipitation tended to grow systematically, thus contributing to a decrease of the annual deposition of (H+) ions. The trend lines of changes in the deposition of hydrogen ions have similar slope coefficients, which indicates similar rate of changes. The year with the lowest pH was 1994, in which the mean annual pH was 3.92. In turn, the acidification level was the lowest in 2006 with pH - 4.80. The deposition of hydrogen ions at all stations often exceeded 20 mg·m-² ·year-¹, and at the WNP station it even reached 70 mg·m-² in 1994. The deposition of acid-forming ions was also analysed. Predominant among them were sulphate ions, but their deposition showed a declining tendency with time. Their maximum values were recorded in precipitation in the WNP - 707 mg S-SO4 ·m-² (2002) and 260 mg N-NO3·m-² (2007). It was found that the NO3/SO4 eq/eq ratio tended to increase, which is indicative of changes in the composition structure of precipitation. This effect resulted from the decrease in SO2 emission in the Wielkopolska region and from the increase in NOx emission caused by car traffic in the Park and along its border. Calcium dominated among the deposited alkaline cations - its share exceeded 50%. The figures recorded for potassium and calcium deposition by lowland EMEP stations were several times lower than those obtained in the WNP and lower than the mean for Poland. Over the last years one can note a stabilisation in the amount of deposited cations.

PL

Przedstawiono wyniki badań chemicznych opadów atmosferycznych, opartych na wieloletnich obserwacjach (1992-2007), prowadzonych w Wielkopolskim Parku Narodowym (WPN) i porównano z rezultatami badań monitoringowych stacji, będących w europejskiej sieci EMEP. Stwierdzono, że w tym czasie pH opadów ulegało systematycznemu podwyższeniu powodując obniżenie rocznej depozycji jonów [H+]. Linie trendu zmian depozycji jonów wodorowych charakteryzująsię zbliżonym współczynnikiem nachylenia, co wskazuje na podobne tempo zmian. Rokiem o najniższym pH był 1994 r., w którym średnie roczne pH osiągnęło wartość 3,92. Natomiast rokiem o najmniejszym zakwaszeniu okazał się 2006 r. - pH 4,80. Depozycja jonów wodorowych we wszystkich stacjach monitoringu EMEP w Polsce często przekraczała wartość 20 mg·m-² ·rok-1, a w WPN osiągnęła w 1994 r. wartość 70 mg·m-². Przeanalizowano depozycję jonów kwasotwórczych. Wśród nich dominowała depozycja jonów siarczanowych, wykazując wartości malejące w kolejnych latach. Wartości maksymalne wyniosły - 707 mg S·m-² (2002) i 260 mg N-NO3·m-² (2007). Stwierdzono wzrastający współczynnik NO3/SO4 eq/eq, wskazujący na zmiany w strukturze składu anionów. Wśród deponowanych kationów alkalicznych najwyższe wartości przyjmuje wapń stanowiąc ponad 50%. Stacje nizinne EMEP charakteryzują się wartościami depozycji potasu i wapnia kilkukrotnie niższymi niż uzyskane w WPN oraz niższymi niż średnie dla Polski. W ostatnich latach obserwuje się stabilizację ilości deponowanych kationów.

12

Changes in Values of Basic Indicators of Soil Acidification as the Effect of Application of Sewage Sludge and Flotation Lime

Kaczor A., Paul G., Brodowska M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 5/6

583-588

EN

The variability of selected factors of soil acidification: soil reaction (pH), exchange acidity and mobile aluminium were analyzed under the conditions of sewage sludge and flotation lime influence. The research was based on a two-year strict pot experiment, which was set up using complete randomization method, on soil materiał obtained from the vicinity of a sulphur mine. Prior to the experiment the soil was characterized by a very acidic reaction, an exchange acidity (Hex) value of 19.92 mmol(+) o kg^-1, mobile aluminium content of 8.60 mmol(+) o kg^-1, and moreover, by a low content of available phosphorus and potassium, very low content of available magnesium and high content of S-SO4. The results obtained show that applied experimental factors (sewage sludge, flotation lime) positively influenced the changes in the analyzed soil properties. Under the influence of liming, the value of soil pH was changed distinctly and, in consequence, the soil reaction was changed from very acidic to acidic or slightly acidic. Moreover, soil liming caused a decrease in the values of exchange acidity and mobile aluminium in the examined soil. The influence of sewage sludge on the analyzed soil properties, in most objects, was also beneficial but less distinct than in the case of flotation lime.

PL

Przeanalizowano wpływ osadu ściekowego oraz wapna poflotacyjnego na zmiany w wartością wybranych wskaźników zakwaszenia gleby: odczynu (pH), kwasowości wymiennej (w) i glinu ruchomego. Badania prowadzono w ścisłym dwuletnim doświadczeniu wazonowym, które założono metodą kompletnej randomizacji, na glebie pochodzącej z okolic kopalni siarki. Gleba przed doświadczeniem charakteryzowała się bardzo kwaśnym odczynem (pH), wartością kwasowości wymiennej wynoszącej 19,92 mmol(+) o kg^-1 oraz zawartością glinu ruchomego - 8,60 mmol(+) o kg^-1, a ponadto małą zawartością przyswajalnego fosforu i potasu, bardzo małą zawartością przyswajalnego magnezu oraz dużą zawartością S-S04. Uzyskane wyniki wskazują, że zastosowane w doświadczeniu czynniki zmienne (wapno poflotacyjne, osad ściekowy) korzystnie wpłynęły na zmiany analizowanych właściwości gleby. Pod wpływem wapnowania wyraźnemu podwyższeniu uległa wartość pH gleby, w wyniku czego odczyn z bardzo kwaśnego zmienił się w kwaśny lub lekko kwaśny. Ponadto wapnowanie spowodowało zmniejszenie wartości kwasowości wymiennej i zawartości glinu ruchomego w badanej glebie. Wpływ osadu ściekowego na analizowane właściwości glebowe był również w większości obiektów korzystny, jednakże zmiany ich wartości wywołane tym czynnikiem były mniej widoczne.

13

Zakwaszenie kory drzew jako metoda bioindykacyjna oceny zanieczyszczenia środowiska

Bąbelewska A.

Prace Naukowe. Chemia i Ochrona Środowiska / Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie

|

2008

|

Vol. 12

175-181

PL

Kora drzew jest jednym z najlepszych bioindykatorów oceny stopnia obciążenia atmosfery zanieczyszczeniami kwaśnymi, głównie związkami siarki, na danym terenie. Metodyka oceny poziomu zakwaszenia kory drzew należy do najprostszych metod bioindykacyjnych, dających w krótkim czasie wiarygodne wyniki. Najlepsze właściwości bioindykacyjne posiada kora szorstka i spękana o dużej powierzchni akumulacyjnej.

EN

Tree bark is one of the best biological indicators of the degree of atmospheric contamination with acidic pollutants, mainly sulfuric compounds, at a given area. The methodology of evaluation of tree bark acidification degree is one of the simplest biologically indicative methods, which provides reliable results within a short period of time. The best biologically indicative properties are offered by rough, fractured bark with high accumulation area.

14

Erkenntnisse aus der sanierung von stark sauren und sulfathaltigen tagebauseen am beispiel des tagebausees gräbendorf

Koch R.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

nr 133 (13)

203-216

EN

Conclusions from the restoration of heavily acid and sulphate-containing mining lakes using the Gräbendorf mining lake as an example. With Lusatia's 16 open-cast mines till the year 1990, groundwater lowering to a depth of approx. 100 m below ground level has had considerable impacts on the situation in Lusatia as far as water management is concerned. After the closing of the open-cast mines they filled again with groundwater. The water qualities of the existing mining lakes and of those that are still to be created are often characterised by low pH values and high iron and sulphate concentrations, which, if not treated, may lead to a number of subsequent ecological and economic problems. Therefore different restoration technologies are applied to improve water quality sustainably. With 425 hectares the lake Gräbendorfer See is a mining like of medium size in which the restoration procedure applied is flooding by water imported from the river Spree. Doing this, potentials and limits of flooding with imported water have been illustrated. Therefore for sustainable restoration subsequent measures are required. The results achieved and the measures required in the future are documented and prepared / analysed / processed in a German-Polish INTERREG III A project: Presentation and assessment of the application of restoration procedures for the improvement of the water quality in mining lakes as well as of the groundwater in the euro-region and the lebusa land, which have been influenced by mining". This project will be implemented as a mirror project, i.e. each party has selected an appropriate mining lake for it. Thus we can exchange experience and technologies and, on the basis of this feasibility study (qualified task), can also tackle the joint restoration of further mining lakes.

15

Ładunek składników nawozowych wnoszonych z opadem atmosferycznym na powierzchnię ziemi na przykładzie pól doświadczalnych w Falentach

Sapek A., Nawalany P.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2006

|

T. 6, z. spec.

23-27

PL

W pracy przedstawiono stężenia składników nawozowych w próbkach wody opadu atmosferycznego, pobieranych w Falentach w latach 1988-2003. Mierzono pH oraz stężenie azotu azotanowego, azotu amonowego, fosforanów, siarczanów, chlorków, sodu, potasu, magnezu i wapnia. Obliczono ładunki składników nawozowych wnoszonych na powierzchnię ziemi w ciągu roku. Przeciętnie rocznie na powierzchnię gleby opadało na hektar około 17 kg N, 0,36 kg P i 18 kg Ca. Ładunek wapnia tylko w 45% zobojętniał zakwaszenie gleby powodowane opadem azotanów i amonu.

EN

Concentrations of nutrients in samples of wet deposition collected in Falenty in 1988-2003 are presented. pH as well as concentrations of nitrate and ammonium nitrogen, phosphates, chlorides, sodium, potassium, magnesium and calcium were determined. Average nutrient loads deposited on earth surface in subsequent years were calculated. Mean annual loads were: 17 kg N, 0.36 kg P and 18 kg Ca. Calcium load neutralized only 45% of soil acidification resulting from precipitation of nitrates and ammonium ions.

16

Co-occurrence of agile frog (Rana dalmatina Fitz. in Bonaparte) with common frog (Rana temporaria L.) in breeding sites in Southern Poland

Bartoń Kamil, Rafiński Jan

Polish Journal of Ecology

|

2006

|

Vol. 54, nr 1

151-157

EN

A location (area 10 km^2) of the agile frog (Rana dalmatina Fitz. in Bonaparte) in a southwest part of the Sandomierz Valley (Southern Poland), was surveyed during 4 breeding seasons (1999-2002). Eighteen breeding sites of brown frogs were inspected for their characteristics, presence and numbers of egg-batches, and time of egg deposition. Breeding sites were typically temporary, small, and shallow waters (area 5-30 m^2, depth <50 cm). The agile frog was found to co-occur only with the common frog (Rana temporaria L.) in most of the sites. Based on the number of egg-batches, the agile frog was more numerous (total of 315 batches in year 2002) than the common frog (163). Over the four years of the study, there were no significant fluctuations in the numbers of eggs. The two species did not differ significantly in their choice of the habitats, except for the sites with low water pH, used predominantly by the agile frog. Habitat niche overlap was high (Pianka.s O = 0.86). In the acid pea In the acid peat bogs (water pH about 4.5) most of the eggs degenerated.

17

Przemiany podstawowych form azotu i fosforu w zbiorniku antropogenicznym Nakło-Chechło

Kostecki M., Domurad A.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2003

|

Vol. 29, no. 1

47--63

PL

Przedstawiono dynamikę przemian podstawowych form azotu i fosforu jako głównych czynników :inicjujących proces eutrofizacji wód zbiornika Nakło-Chechło. Badania zbiornika rekreacyjnego Nakło-Chechło zostały przeprowadzone w okresie od stycznia do grudnia 1996 roku. W opracowaniu przedstawiono analiz hydrochemicznych wody z dwóch stanowisk pomiarowo-kontrolnych zbiornika oraz skład spływów powierzchniowych ze zlewni bezpośredniej. W świetle obowiązujących przepisów stężenie analizowanych wskaźników utrzymuje wodę zbiornika Nakło-Chechło w i klasie czystości śródlądowych wód powierzchniowych. Dominującą formą azotu w wodzie jest azot azotanowy. Relatywnie wysoki udział azotu organicznego wskazuje, że w zbiorniku zachodzą procesy produkcji biomasy głównie w oparciu o azotanową formę azotu. Dominującą formą fosforu w wodzie zbiornika jest fosfor organiczny. W ogólnej ilości związków azotowych, wnoszonych do zbiornika ze spływami powierzchniowymi ze zlewni bezpośredniej przeważa azot azotanowy. Wyższe - w porównaniu do wartości stężeń w zbiorniku - średnie stężenia azotu amonowego oraz organicznych form azotu i fosforu potwierdzają istotna rolę, jaką w funkcjonowaniu ekosystemu wodnego odgrywają spływy powierzchniowe, które są głównym źródłem wody zasilającej zbiornik. Pod względem zasobności w substancje biogenne zbiornik Nakło-Chechło odpowiada cechom jeziora oligotroficznego. Wskaźnik zagrożenia zakwitami wody, wyrażany jako stosunek azotu do fosforu w badanym zbiorniku w ciągu całego okresu badań nie spadał poniżej I5. w okresie wiosenno-letnim wartości tego wskaźnika, dochodzące do 100 wskazują na rolę fosforu jako czynnika limitującego wykorzystanie azotu w procesach produkcji biomasy. Podkreśla to konieczność ograniczania dopływu związków fosforu do zbiornika oraz celowość działań zmniejszających uwalnianie fosforu z gleb zlewni i osadów dennych zbiornika dla zachowania wysokiej jakości wód tego zbiornika.

EN

The paper presents the conversion dynamics of basic nitrogen and phosphorus forms as main factors Ring eutrophication process in Nakło-Chechło reservoir. Limnological investigations of recreation reservoir carried out in the period from January to December 1996. The results of chemical analyses of water samples taken in two collecting points of the reservoir and a composition of surface run-off from the basin ,.have been presented. In the light of in-force regulations, the water quality of Nakło-Chechło reservoir presents the first class of clearness for inland surface water, when taking into account the concentration of analysed indices. Nitrate nitrogen is a predominating form of nitrogen in water. a relatively high participation of organic nitrogen indicates that in the reservoir the processes of biomass production, mainly with use of nitrate form of nitrogen take place. Organic phosphorus is a predominating form of phosphorus in the reservoir water. A participation of nitrate nitrogen is prevailing taking into consideration the total nitrogen load discharged into the reservoir with surface run-offs from the basin area. Higher average concentrations of amnonium nitrogen and organic forms of nitrogen and phosphorus - compared with concentrations inside the reservoir - confirm the importance of surface run-offs to a water ecosystem as the main source of water supplying the reservoir. With respect to the amount of nutrients, the Nakło-Chechło reservoir can be classified as an oligotrophic The index of water blooming risk, expressed as a nitrogen/phosphorus concentration ratio, was never than 15 during the full period of investigations. In the spring-summer season the values of this index, increased to 100, showed the phosphorus to be a factor limiting a nitrogen utilisation in processes of biomass production. This fact confirms the necessity of reducing phosphorus compounds discharged into the reservoir. The actions that aim at lowering the phosphorus release from soils of reservoir basin and bottom sediments to be undertaken in order to preserve the high water quality of this reservoir.

18

Effect of acidification of feeding in gruppy fish (Lebistes reticulatus vel Poecilia reticulata)

Urban-Jezierska E.

Polish Journal of Ecology

|

2002

|

Vol. 50, nr 1

25-43

EN

The response of four categories of the fish Lebistes reticulatus (young fishes, females with embryos and without embryos, and males) to 24-h exposure in stream waters that differed in pH: water I, pH = 6.01-6.25, water II, pH = 4.36-4.55, and water III, pH = 4.11-4.39 was examined. Tap water - water 0 (pH = 7.54-8.26) was considered as control. In strongly acidified water, the metabolosm of L. reticulatus was modified. Mainly proteins were digested, and lipids were cumulated in faeces, increasing their energy content by 4-36% per mg dry weight as compared with the energy content of food. The excretion of ammonium considerably increased, implying that the oxidisation of proteins increased in the process of respiration. Oxygen consumption increased with acidification only in young fishes.

19

Influence of Non-Linear Effects on the Depositions Computed with the EMEP Eulerian Model

Bartnicki J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2001

|

Vol. 8, nr 1

61-83

EN

Annual depositions and source-receptor matrices for sulphur, oxidized nitrogen and reduced nitrogen are computed routinely every year at MSC-W in Oslo within the framework of the EMEP Programme. The assumption of a linear relationship between the depositions and emissions allows the use of the source-receptor matrices for the policy purpose and especially for investigating the effects of the emission reduction scenarios in Europe. Although departures from linearity are relatively small, this assumption is not entirely fulfilled in the model equations and in the applications of the model. The analysis of the non-linear effects in the computed depositions is the main subject of this study, which is based on the numerical experiments with the EMEP Eulerian model. The results of the numerical experiments presented in the paper indicate that the uncertainties of the computed depositions and source-receptor matrices due to the non-linear effects are much smaller than other sources of uncertainty. e.g. inter-annual meteorological variability.

PL

Depozycje roczne oraz macierze przejścia dla siarki, azotu utlenionego i azotu zredukowanego są liczone rutynowo w MSC-W w Oslo w ramach programu EMEP. Założenie liniowego związku pomiędzy depozycjami a emisjami pozwala na zastosowanie obliczonych macierzy przejścia do różnych procesów decyzyjnych, a szczególnie do badania efektów ograniczenia emisji w Europie. Chociaż odchylenia od liniowości są niewielkie, założenie to nie jest całkowicie spełnione w równaniach modelu i w jego zastosowaniach. Analiza efektów nieliniowych w obliczonych depozycjach jest głównym tematem tej pracy, która bazuje na eksperymentach numerycznych z Eulerowskim modelem EMEP. Rezultaty eksperymentów numerycznych zaprezentowanych w pracy wskazują na to, że niepewność obliczonych depozycji i macierzy przejścia spowodowana efektami nieliniowymi jest znacznie mniejsza niż niepewność związana z innymi źródłami, np. zmianami meteorologicznymi dla poszczególnych lat.

20

The influence of experimental soil acidification and liming on concentrations of some basic and trace metals in scots pine (Pinus sylvestris L.) needles

Tarabuła T.

Polish Journal of Ecology

|

2000

|

Vol. 48, nr 1

63-75

EN

Two year after last application of sulphuric acid and magnesium lime to the soil of a Scots pine thicket growing in an unpolluted area (NW Poland), concentrations of Ca, Mg, Mn, Cu, Zn, Fe, Cd, Pb and Al in the pine needles of different ages were examined. Soil acidification significantly reduced Ca and Mg concentrations, and raised Al level. In contrast, soil liming increased Ca an Mg, and lowered Al and Mn concentrations. Unexpectedly, lime application led to a significant increase in foliar Zn, Cu, Cd and particularly Pb levels, presumably as an effect of the lime fertiliser contamination. Except Cu and Mg, the concentrations of which significantly decreased with needle age, the examined metals increased or did not change their levels. The tendencies were rather consistent across the treatments, although some siteto-site differences occured, consisting in variable rates of the changes with time. Although different accumulation rates (mainly Al and Mn) in ageing needles cannot be excluded, the variability seems to have resulted from differences in the treatment effect duration. Thus, Al and Mn were affected for a relatively short time, whereas Cu, Ca, Mg, Zn and Cd (limed site) - for a longer period. Moreover, the effect of soil acidification on Ca and Mg seems to have been slightly intensified with time.