Buildings erected with unconventional materials in Grajewo and Rajgród communes, N-E Poland: results of field surveys in 2021

• Autorzy: Adamska Renata , Karwowska Katarzyna , Szewczyk Jarosław

Identyfikatory

DOI

10.24427/aea-2022-vol14-no2-01

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In October 2021 a series of field surveys were performed in the gminy (communes) of Grajewo and Rajgród in north-eastern Poland, to assess the present-day occurrence of old semi-vernacular buildings that had been made with unique materials or unconventional structures. The secondary objective was to develop and test the best methods of recording such buildings, assuming that they are an important part of the local architectural heritage. Eventually, six rammed earthen buildings and two cordwood masonry houses were found, assessed and recorded. However, the authors failed to find two other cordwood masonry buildings that had been mentioned in earlier writings. Old hollow brick buildings were also found and mentioned as important elements of rural landscape due to their ornamental values.

PL

W październiku 2021 r. przeprowadzono szereg badań terenowych na terenie gmin Grajewo i Rajgród w północnowschodniej Polsce, w celu oceny współczesnego występowania starych, semi-wernakularnych budynków, wykonanych z unikalnych materiałów lub niekonwencjonalnych konstrukcji. Celem drugorzędnym było opracowanie i przetestowanie najlepszych metod rejestrowania takich obiektów, przy założeniu, że stanowią one ważną część lokalnego dziedzictwa architektonicznego. Ostatecznie odnaleziono, oszacowano i zarejestrowano sześć budynków z ubitej gliny i dwa murowane domy z drewna sznurowego; ponadto nie udało nam się znaleźć dwóch innych budynków murowanych z drewna sznurowego, o których wspomniano we wcześniejszych pismach. Odnaleziono również stare budynki z pustaków, które ze względu na walory ozdobne wymieniane są jako ważne elementy krajobrazu wiejskiego.

Słowa kluczowe

EN

cordwood masonry; stackwall structures; rammed earth; north-eastern Poland

PL

konstrukcja gliniana; konstrukcje ze użyciem słomy; skrzynia z ziemią; Polska północno-wschodnia

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
• Czasopismo: Architecturae et Artibus
• Rocznik: 2022
• Tom: Vol. 14, no. 2
• Strony: 1--16
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys.

Twórcy

autor

Adamska Renata

• students at Bialystok University of Technology, Faculty of Architecture, ul. O. Sosnowskiego 11, 15-893 Bialystok, Poland

autor

Karwowska Katarzyna

• students at Bialystok University of Technology, Faculty of Architecture, ul. O. Sosnowskiego 11, 15-893 Bialystok, Poland

autor

Szewczyk Jarosław

• Bialystok University of Technology, Faculty of Architecture, ul. O. Sosnowskiego 11, 15-893 Bialystok, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-2454-2934

Bibliografia

• 1. Balicki Z (1908), Budownictwo polskie wobec kultury narodowej, „Przegląd Narodowy”, 1, 44-59.
• 2. Choiński M., Szewczyk J. (2017), Ozdobne pustaki betonowe na północno-wschodnim Mazowszu, “Architecturae et Artibus” No. 33 (9:3), 24-38.
• 3. Ekielski W. (1915, ed.), Odbudowa wsi polskiej. Projekty chat i zagród włościańskich, Obywatelski Komitet Odbudowy Wsi i Miast, Kraków.
• 4. Łukaszewicz M. (1946) Ogniotrwałe budownictwo na wsi. Ministerstwo Odbudowy, Warszawa.
• 5. Łukaszewicz M. (1958), Budownictwo wiejskie z wapna w województwie białostockim, „Budownictwo Wiejskie”: Organ Ministerstwa Rolnictwa, Ministerstwa Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, Komitetu Budownictwa, Urbanistyki i Architektury, Vol. 10, No. 12, 12-15.
• 6. Łukaszewicz M. (1959), Budownictwo wiejskie z gliny w województwie białostockim, „Budownictwo Wiejskie”: Organ Ministerstwa Rolnictwa, Ministerstwa Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, Komitetu Budownictwa, Urbanistyki i Architektury, Vol. 11, No. 8, 21-24.
• 7. Niewierowicz M. (1930), Poradnik wiejskiego budownictwa ogniotrwałego z gliny i drzewa lub betonu i drzewa, Państwowy Bank Rolny, Wilno.
• 8. Orgelbrand S. (ed.; 1862), Encyklopedyja Powszechna tom dziesiąty: Glin.-Guis. S. Orgelbrand, Warszawa.
• 9. Piaścik F. (1938), Przykładowe projekty zagród wiejskich (dla gospodarstw od 2 do 15 ha) wraz z wykazami najważniejszych materiałów budowlanych, opisem projektów i wskazówkami technicznymi. Wydział Budownictwa Wiejskiego, Centralnego Towarzystwa Organizacyj i Kółek Rolniczych, Warszawa.
• 10. Piaścik F. (1953), Budownictwo wiejskie z materiałów miejscowych, PWRiL, Warszawa.
• 11. Sochaniewiczówna J. (1928), Materiał budowlany wsi polskiej, „Czasopismo Geograficzne: Kwartalnik Zrzeszenia Polskich Nauczycieli Geografii, Towarzystwa Geograficznego we Lwowie oraz Towarzystwa Geograficznego w Poznaniu”, Vol. VI/2-3 (21-22), 86-96.
• 12. Szewczyk J. (2010), Budownictwo z polan opałowych (cordwood masonry albo stackwall), Białystok: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej.
• 13. Szyller S. (1915), W obronie budownictwa drzewnego, Koło Architektów w Warszawie, Warszawa.
• 14. Tuliszkowski J. (1927), Podstawy budownictwa ogniotrwałego, Warszawa.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).