Ocalmy noc

Kotarba, Andrzej Z.

doi:10.61947/uw.PF.2024.75.3-4.4-11

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Ocalmy noc

Autorzy

Kotarba Andrzej Z.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

DOI

10.61947/uw.PF.2024.75.3-4.4-11

Warianty tytułu

Let’s save the night

Języki publikacji

Abstrakty

Światło jest niezbędne do życia nie mniej, niż jego brak. Nadmiar światła w środowisku nocnym powoduje zaburzenia naturalnych cykli życiowych roślin i zwierząt, w tym ludzi. Problem jest na tyle poważny, że współcześnie mówi się już wprost o zanieczyszczeniu światłem. W tekście przybliżam ten problem i pokazuję, jak narzędzia fizyki pomagają w jego monitorowaniu.

Light is essential for life. But just as much their absence. Excessive light in the nighttime environment disrupts the natural life cycles of plants and animals, including humans. The problem has become known as light pollution. In this article, I will take a closer look at this issue and show how the tools of physics contribute to monitoring it.

Słowa kluczowe

zanieczyszczenie światłem jasność nocnego nieba obserwacje satelitarne radiancja luminancja

light pollution night sky brightness satellite observations radiance luminance

Wydawca

Polskie Towarzystwo Fizyczne

Czasopismo

Postępy Fizyki

Rocznik

2024

Tom

T. 75, z. 3-4

Strony

4--11

Opis fizyczny

Bibliogr. 15 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Kotarba Andrzej Z.

Centrum Badań Kosmicznych PAN

https://orcid.org/0000-0001-7982-1992

Bibliografia

[1] Walker M.F., "The california site survey” Publ. Astron. Soc. Pacific 82 (1970).
[2] Berry R.L., "Light Pollution in Southern Ontario” J. R. Astron. Soc. Canada 70 (1976).
[3] Garstang R.H., "Model for artificial night-sky illumination” Publ. Astron. Soc. Pacific 98 (1986).
[4] Garstang R.H., "Night sky brightness at observatories and sites” Publ. Astron. Soc. Pacific 101 (1989).
[5] Cinzano P. i Falchi F., "The propagation of light pollution in the atmosphere” Mon. Not. R. Astron. Soc. 427 (2012).
[6] Cinzano P., Falchi F., Elvidge C.D., "The first World Atlas of the artificial night sky brightness” Mon. Not. R. Astron. Soc. 328 (2001).
[7] Falchi F., Cinzano P., Duriscoe D., Kyba C.C.M., Elvidge C.D.. Baugh K., Portnov B.A., Rybnikova N.A., Furgoni R., "The new world atlas of artificial night sky brightness” Sci. Adv. 2 (2016).
[8] Elvidge C.D., Baugh K.E., Dietz J.B., Bland T., Sutton P.C., Kroehl H.W., "Radiance Calibration of DMSP-OLS Low-Light Imaging Data of Human Settlements” Remote Sens. Environ. 68 (1999).
[9] Hsu F.-C., Baugh K.E., Ghosh T., Zhizhin M., Elvidge C.D., "DMSP-OLS Radiance Calibrated Nighttime Lights Time Series with Intercalibration” Remote Sens. 7 (2015).
[10] Elvidge C.D., Baugh K., Zhizhin M., Hsu F.C., Ghosh T., "VIIRS night-time lights” Int. J. Remote Sens. 38 (2017).
[11] Lee T.E., Miller S.D., Turk F.J., Schueler C., Julian R., Deyo S., Dills P., Wang S., "The NPOESS VIIRS day/night visible sensor” Bull. Am. Meteorol. Soc. 87 (2006).
[12] Kyba C.C.M., Altıntaş Y.Ö., Walker C.E., Newhouse, M., "Citizen scientists report global rapid reductions in the visibility of stars from 2011 to 2022” Science 379 (2023).
[13] Pawson S.M. i Bader M.K.-F., "LED lighting increases the ecological impact of light pollution irrespective of color temperature” Ecol. Appl. 24 (2014).
[14] Zielinska-Dabkowska K.M., Schernhammer E.S., Hanifin J.P., Brainard G.C., "Reducing nighttime light exposure in the urban environment to benefit human health and society” Science 380 (2023).
[15] Cao M., Xu T., Yin, D., "Understanding light pollution: Recent advances on its health threats and regulations” J. Environ. Sci. 127 (2023).

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-8dd3631f-6116-4ae5-9e74-a20168526280