Właściwości biochemiczne wód geotermalnych rozpoznanych w Polsce określające sposób ich wykorzystania do celów leczniczych lub rekreacji

• Autorzy: Latour T. , Drobnik M.

Warianty tytułu

EN

Geothermal waters recognized in Poland – biochemical properties determining their usefulness for medical treatment or recreation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na podstawie wyników analiz składu chemicznego wód geotermalnych rozpoznanych w około sześćdziesięciu ujęciach w różnych regionach Polski, wskazano czynniki warunkujące ich wykorzystanie do różnych celów. W opracowaniu tych wskazań uwzględniono: temperaturę wody, ogólną zawartość rozpuszczonych składników mineralnych oraz ich rodzaj (zwłaszcza dominujących ilościowo), a także zawartość składników biochemicznie aktywnych, tj. swoistych leczniczych lub potencjalnie szkodliwych dla zdrowia człowieka. Stężenie tych składników, zwłaszcza radonu, jodków i związków siarki (II), decyduje o sposobie wykorzystania wody i formach zabiegu, a także systemie funkcjonowania basenów kąpielowych.

EN

On the waters intakes basis of obtained of the chemical composition analyses results of about 60 geothermal waters recognized in different regions in Poland, the conditions of their usefulness for various purposes were indicated. In determining of these conditions, the fallowing were defined water temperature, total amount of dissolved mineral compounds and types of mineral compounds (especially quantitative predominantly) and the content of biochemically active compounds – of specific therapeutic effectiveness or potentially harmful to human health. Concentration of biochemically active compounds, especially radon, iodides and sulphur (II) compounds determines usefulness of different kinds of water and forms of treatment among them procedures of functioning basins for recreation and therapeutic purposes.

Słowa kluczowe

PL

wody geotermalne; balneologia; rekreacja; bezpieczeństwo zdrowotne

EN

geothermal waters; balneology; recreation; health safety

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Technika Poszukiwań Geologicznych
• Rocznik: 2016
• Tom: R. 55, nr 1
• Strony: 67--74
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., tab.

Twórcy

autor

Latour T.

• Zakład Tworzyw Uzdrowiskowych w Poznaniu Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – PZH w Warszawie, ul. Chocimska 24, 00-791 Warszawa

autor

Drobnik M.

• Zakład Tworzyw Uzdrowiskowych w Poznaniu Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – PZH w Warszawie, ul. Chocimska 24, 00-791 Warszawa

Bibliografia

• 1. CENCORA A., KUNZ A., POSKUTA W., ŻARNECKI M., 1976 — Wpływ kąpieli siarkowodorowo--wodorosiarczkowych i jodowo-bromowych w Busku Zdroju na poprawę ukrwienia kończyn dolnych i na niektóre właściwości krwi u chorych z miażdżycą zarostową kończyn dolnych. Baln. Pol. T XXI , 3–4, 189–193.
• 2. CZAJKA K., LATOUR T., SZIWA D., ADAMCZEWSKA M., DROBNIK M., 1999 — Wpływ różnych warunków eksploatacji leczniczych basenów solankowych na ich stan higieniczno-sanitarny. Baln. Pol. T. XLI, 3–4, 99–106.
• 3. DRINAGL K., 1978 – Wirkungsmechanismus der Sollenquellen. Z.F. Angew.Bader. u Klim. 25. 3, 225.
• 4. FELTER A., SKRZYPCZYK L., SOCHA M., SOKOŁOWSKI J., STOŻEK J., GRYCZKO-GOSTYŃSKA A., 2015 — Mapa zagospodarowania wód podziemnych zaliczonych do kopalin w Polsce. Wyd. PIG, Warszawa.
• 5. GÓRECKI W. (red. nauk.) i in., 2012 — Atlas geotermalny Zapadliska Przedkarpackiego. AGH KSE, Kraków.
• 6. GÓRECKI W. (red. nauk.) i in. 2013 — Atlas geotermalny Karpat Wschodnich. AGH KSE, Kraków.
• 7. GROCHMALICKA-MIKOŁAJCZYK J., LULEK J., 1984 — Badania nad występowaniem wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w niektórych wodach mineralnych. Baln. Pol. T. XVIII, 1–4, 177–181.
• 8. JONDERKO G., GAŁASZEK Z., BUTNER B., MARCISZ CZ. GABRYEL A., 1986 — Wpływ ciepłej kąpieli w solance jodkowo-bromkowej na poziom wybranych hormonów w surowicy krwi u zdrowych mężczyzn. Baln. Pol. T. XXIX, 1–4, 7–14.
• 9. KĘPIŃSKA B., 2013 — Wykorzystanie energii geotermalnej w Polsce, 2012–2013. Technika Poszukiwań Geologicznych. Geotermia, Zrównoważony Rozwój 1, 5–23.
• 10. KOTOWSKI J., 1980 — Higiena basenów leczniczych napełnianych wodami mineralnymi. Baln. Pol. T. XXVI, 1–4, 221–224.
• 11. KOWALEWSKI J., MĘDREK J., SACHURUK M., 1977 — Wpływ kąpieli solankowych na osmolarność osocza krwi u osób w starszym wieku. Baln. Pol. T. XXII, 3–4, 233–236.
• 12. PRATZEL H.G., 1995 — Sulphur in health resort medicine. I.S.M.H. Verlag, Geretstried.
• 13. PRATZEL H.G., DEETJEN P., 1997 — Radon in der Kurortmedizine. I.S.M.H. Verlag. Geretstried.
• 14. RUDNICKI T., 1984 — Skuteczność, nieskuteczność czy szkodliwość mediów radonowych z punktu widzenia radiobiologii. Baln. Pol. T. XXVIII, 1–4, 3–18.
• 15. SCHMIDT-KESSEN W., 1970 — Wirkungen von Kuren mit Solebadern von indiferenter Temperatur. Z. Phys. Med. 1, 222.
• 16. STRABURZYŃSKA-LUPA A., STRABURZYŃSKI G., 2008 — Fizjoterapia z elementami klinicznymi. PZWL W-wa, T. 2.
• 17. Polska Norma PN-Z-11004. Uzdrowiskowe baseny lecznicze i rehabilitacyjne. Wymagania eksploatacyjne.
• 18. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21.08.2006, ze zmianami z 28.12.2010 (Dz. U. Nr 258, poz. 1761) w sprawie wymagań jakim powinny odpowiadać zakłady i urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego.
• 19. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9.11.2015 w sprawie wymagań jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach (Dz.U. 2.12.2015, poz. 2016).
• 20. Ustawa z dnia 28.7.2005r o lecznictwie uzdrowiskowym i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o uzdrowiskach, gminach uzdrowiskowych (Dz.U. Nr 167, poz. 1399).
• 21. ZIEMLAŃSKI Ś., 2001 – Normy żywienia człowieka. Fizjologiczne podstawy. PZWL, W-wa, s. 413.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.