BazTech - Yadda

1

Wykopią OZE spod ziemi?

Kowalczyk Artur

Energia i Recykling : gospodarka obiegu zamkniętego

|

2022

|

nr 11

PL

Cenniejsze niż ropa czy gaz, podziemne, płynne złoto energetyczne, czyli wody geotermalne, mają szansę choć w części zmienić w Polsce metody ogrzewania mieszkań i domów, a nawet sposób życia. Jest to możliwe praktycznie bez zanieczyszczeń i stosunkowo tanim kosztem.

2

Possibilities of using the energy potential of geothermal waters in the case of Poland and Ukraine

Lis Anna, Savchenko Olena

Budownictwo o Zoptymalizowanym Potencjale Energetycznym

|

2022

|

Vol. 11

181--194

EN

The development of energy based on RES is an important element of the policy of sustainable development and maintaining energy security. The difficult situation in the energy sector is turning more and more countries towards alternative energy sources. The feasibility of obtaining energy from renewable sources is linked primarily to the resources that are also economical. The main advantage of geothermal waters is that they can be used to produce heat or electricity, regardless of the time of day or climatic conditions. Data from geological research allows us to conclude that both Ukraine and Poland have favorable conditions for the use of energy from low and medium temperature geothermal waters. Ukraine is also turning to the possibility of using geothermal energy to produce electricity. Examples highlighting the possibility of using the energy potential of geothermal waters in the Lviv region and the Czestochowa poviat were presented.

3

Thermal water - more than water!

Witkowska M., Śmigielski K. B.

Biotechnology and Food Science

|

2022

|

Vol. 84, nr 1

41--52

EN

The use of thermal waters both for external use and for consumption is presented. Nowadays, the use of ecological products of natural origin is promoted, allowing for a significant improvement in the psycho-physical condition of users. Research is carried out to create natural products that comprehensively improve not only the condition of the skin, but the entire body of the user. Thanks to the development of modern technologies used both in cosmetics and other industries, it is possible to effectively use the composition and properties of thermal waters.

4

Zasoby geotermalne Kenii

Kruszewski Michał

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2020

|

R. 23, Nr 2 (256)

17

PL

Kenia, jako największy producent energii geotermalnej w Afryce, jest obdarzona dużym potencjałem geotermalnym. Wynika to z jej korzystnego położenia w obrębie Doliny Rowu Afryki Wschodniej, rozszerzającej się z północy na południe kraju.

5

Stan rozwoju energii geotermalnej w Polsce w latach 2015-2019

Kruszewski Michał

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2020

|

R. 23, Nr 4 (258)

22--23

PL

Raport ten przedstawia stan rozwoju energetyki geotermalnej w Polsce w latach 2015-2019. Jest on aktualizacją poprzedniego raportu za lata 2010-2014, przedstawionego na Światowym Kongresie Geotermalnym w 2015 roku (Kępińska 2015).

6

Zróżnicowanie warunków geotermalnych cenomańskiego systemu wodonośnego w rejonie Buska-Zdroju na przykładzie danych z nowych wierceń

Gągulski T., Gorczyca G.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2018

|

R. 57, nr 1

73--85

PL

Niecka miechowska stanowi obszar perspektywiczny pod względem występowania wód geotermalnych w obrębie cenomańskiego systemu wodonośnego. Wody takie zostały nawiercone w rejonie Buska-Zdroju w latach 2016–2017 trzema otworami OB-I, OB-II oraz OB-V. Otwory te zlokalizowane są po obu stronach dużej regionalnej dyslokacji zwanej uskokiem radzanowskim. Stwierdzona głębokość występowania wód geotermalnych w tym rejonie wynosi od 732,5 m (otw. OB-I) do 344,0 (otw. OB-II). Maksymalne temperatury wody na wypływie z otworów OB-I, OB-II i OB-V jakie uzyskiwano podczas badań wynoszą odpowiednio 27,2, 22,3 i 23,5°C. Są to wody chlorkowo-sodowe i chlorkowo-siarczanowo-sodowe, często jodkowe oraz siarczkowe. Pomimo tego, iż występują w obrębie utworów cenomanu, nie zawsze zawierają siarkowodór. Analiza wyników wykazała, że wyższy gradient geotermiczny występuje po południowej stronie uskoku Radzanowa. Jednak to obszar po północnej jego stronie, tj. rejon otworu OB-I, jest bardziej perspektywiczny pod kątem wykorzystania wód geotermalnych choćby do celów balneologicznych.

EN

The Miechów Basin is a prospective area in terms of geothermal water occurrence within the Cenomanian aquifer. Three hydrogeological drillings (OB-I, OB-II, and OB-V) were made in the Busko-Zdrój area in 2016–2017. These geothermal water boreholes are located on both sides of a large regional dislocation called the Radzanów Fault. The geothermal water in this area occurs within the depth interval between 732.5 to 344.0 m, and the maximal temperatures at the outflow range from 21.5 to 27.2°C. These are chloride-sodium and chloride-sulfatesodium waters, often with iodide and sulphide. Despite the fact that these waters occur within the Cenomanian formations, they do not always contain hydrogen sulphide. The results of the studies showed that better geothermal conditions take place on the southern side of the Radzanów Fault.

7

Zatężanie wody geotermalnej w procesie nanofiltracji. Wstępna ocena wpływu zastosowania wybranego antyskalanta na właściwości koncentratu

Tomaszewska B., Tyszer M.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2018

|

R. 57, nr 2

155--165

PL

Zatężanie odpadowych wód geotermalnych z wykorzystaniem technik membranowych rozpatrywane jest jako rozwiązanie dla pozyskania produktów o szczególnym znaczeniu użytkowym między innymi w przemyśle kosmetycznym i balneologii. Przedstawione prace badawcze ukierunkowane były na określenie wpływu zastosowania środka chemicznego przeciwdziałającego zjawisku scalingu membran (antyskalanta), na właściwości pozyskanego koncentratu. Testy zostały przeprowadzone na bazie wody geotermalnej pozyskanej z odwiertu zlokalizowanego w południowej Polsce. Mineralizacja badanej wody geotermalnej wynosiła ponad 2500 mg/dm3, a w jej składzie chemicznym istotna rolę odgrywała wysoka zawartość kwasu metakrzemowego, 80,31 mg/dm3. Uzyskane wyniki badań wskazują na istnienie związku między zastosowaniem antyskalanta a jakością uzyskanych koncentratów. Otrzymane w procesach nanofiltracji koncentraty, ze względu na znacząco podwyższone stężenie krzemionki oraz relatywnie wysokie stężenie innych składników takich jak: żelazo, jod, magnez, sód, wapń, chlorki i siarczany, wykazują zastosowanie w celach leczniczych, w kuracjach użytku zewnętrznego oraz kosmetologii. Jednakże dozowanie w procesie nanofiltracji antyskalanta znacząco wpływa na stężenia wybranych składników w koncentracie i warunkuje jego dalsze zagospodarowanie.

EN

The concentration of waste geothermal waters with the use of membrane techniques is considered as a solution for obtaining products of special utility, among others in the cosmetic industry and balneology. The presented research work was aimed at examining the impact of the use of a chemical agent counteracting the phenomenon of membrane scaling (anti-scaling) on the properties of the obtained concentrate. The tests were carried out on the basis of geothermal water obtained from a well located in southern Poland. The mineralization of the analyzed geothermal water was over 2500 mg/dm3, and in its chemical composition the high content of metasilicic acid, 80,31 mg/dm, played a significant role. The obtained research results indicate the existence of a relationship between the use of an antiscalant and the quality of obtained concentrates. The concentrates obtained in the nanofiltration processes, due to the significantly elevated silica concentration and the relatively high concentration of other components such as: iron, iodine, magnesium, sodium, calcium, chlorides and sulphates, are used for therapeutic purposes, in external treatment and cosmetology. However, dosing in the process of nanofiltration of the antiscalant significantly affects the concentrations of selected components in the concentrate and determines its further development.

8

Wstępna ocena wpływu odprowadzania zużytych wód termalnych z kompleksu „Chochołowskie Termy" na jakość wód Czarnego Dunajca

Operacz A.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2018

|

Nr 11

404--409

PL

Nadrzędnym celem Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE jest ochrona wód i środowiska wodnego dla przyszłych pokoleń. W warunkach krajowych odprowadzanie ścieków (w tym zużytych wód geotermalnych) podlega ograniczeniom oraz obliguje podmiot korzystający z wód do prowadzenia monitoringu jakości odprowadzanych ścieków. W przypadku kompleksu „Chochołowskie Termy” odprowadzanie zużytych wód geotermalnych odbywa sie do wód tj. do potoku Czarny Dunajec w obszarze jednolitej części wód powierzchniowych Czarny Dunajec (Dunajec) od Dzianiskiego Potoku do Białego Dunajca. Wydzieloną JCWP należy bezwzględnie chronić tak, aby przyszłym pokoleniom pozostawić w dobrym stanie ilościowym i jakościowym. Podstawę analizy stanowiły wyniki obserwacji jakości wody w Czarnym Dunajcu (zarówno przed, jak i poniżej wylotu odprowadzanych zużytych wód geotermalnych) oraz wyniki analiz jakości odprowadzanych ścieków. W artykule przedstawiono obowiązujące warunki odprowadzania wód dla przedmiotowego kompleksu oraz wykazano znikomy wpływ odprowadzania zużytych wód termalnych na wody Czarnego Dunajca.

EN

The overriding objective of the Water Framework Directive 2000/60 / EC is the protection of waters and the aquatic environment for future generations. In domestic conditions, sewage disposal (including geothermal wastewater) is subject to restrictions and obliges the entity to conduct monitoring of the quality of discharged sewage. In the case of the "Chochołowskie Termy” complex, the discharge of spent geothermal waters takes place to the Czarny Dunajec stream in the area of a uniform surface water body Czarny Dunajec (Dunajec) from Dzianiski Potok to Biały Dunajec. A separated surface water body should be strictly protected so that it can be left in good quantitative and qualitative condition to future generations. The analysis was based on the results of water quality observations in the Czarny Dunajec (both before and below the outlet of discharged spent geothermal waters) and the results of quality analysis of discharged sewage. The article presents the current conditions for draining water for the thermal complex in question and shows the negligible impact of discharging spent thermal water on the Czarny Dunajec stream.

9

Analiza warunków hydrogeologicznych wspomagana modelem matematycznym jako podstawowy etap realizacji projektów inwestycyjnych w geotermii

Tomaszewska B., Dendys M., Pająk L.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2018

|

nr 471, Hydrogeologia, z. 15

179--183

PL

Wody geotermalne (wody termalne) stanowią kopaliny objęte własnością górniczą, a ich wydobycie jest możliwe po uzyskaniu koncesji i ustanowieniu użytkowania górniczego. W Polsce wody te są wykorzystywane przede wszystkim w ciepłownictwie, balneoterapii i rekreacji. W ostatnich latach są prowadzone także badania, których celem jest zintensyfikowanie kompleksowego ich wykorzystania, również jako nowych produktów geotermalnych, m.in. zmineralizowanych koncentratów. Przedsięwzięcia inwestycyjne, mające na celu wykorzystanie wód geotermalnych, z uwagi na specyfikę występowania zasobów na dużych głębokościach pod powierzchnią ziemi muszą zapewniać możliwość bezpiecznego i stabilnego ich wydobycia w długim horyzoncie czasowym. Sposób przyszłego wykorzystania wód geotermalnych, oprócz warunków technicznych czy ekonomicznych, w dużej mierze determinują warunki przyrodnicze, m.in. temperatura wód, ich właściwości fizykochemiczne, warunki złożowe, stabilność parametrów lub odnawialność zasobów. Rozpoznanie tych elementów stanowi zestaw podstawowych informacji, które coraz częściej są integrowane w postaci modeli matematycznych. Modele te służą do analiz i symulacji pracy systemu geotermalnego jeszcze przed podjęciem działań projektowych oraz są weryfikowane na etapie eksploatacji zasobów. W pracy przedstawiono przykłady wykonanych w ostatnich latach projektów związanych z wykorzystaniem i zagospodarowaniem wód geotermalnych, dla których kluczowe były wyniki prowadzonych badań modelowych z zakresu geotermii i hydrogeologii.

EN

Geothermal groundwaters are deposits that must be categorised as a mining property. Their exploitation is possible with a mining concession and permission of use. Geothermal groundwaters in Poland are used in heating, balneotherapy and recreation purposes. Over the last years, investigations have been carried out to intensify the use of geothermal groundwaters. They can be used as new geothermal products, for example as a mineralised concentrate. Investment projects related to geothermal groundwaters should be prepared with care about safe and sustained exploitation in long-term perspective. Using of geothermal groundwaters is determined by technical and economical conditions. However, successful exploitation depends also on natural conditions e.g. water temperature, physical features, chemical composition and durability of parameters, and renewability of resources. Recognition of these elements give a basic information that nowadays can be integrated as mathematical models. The models are created to analyse and simulate the conditions of geothermal systems. It often happens before starting project operating activities. The paper presents examples of projects carried out over the recent years. They have been associated with the using and management of geothermal groundwaters and the key role has been played by mathematical modelling in the field of geothermy and hydrogeology.

10

Wielowariantowa analiza geotermalnego systemu ciepłowniczego w Konstantynowie Łódzkim

Pająk L., Barbacki A. P., Dendys M., Jankowski S.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2017

|

R. 56, nr 2

85--104

PL

W artykule przedstawiono informacje geologiczne i hydrogeologiczne o poziomach wód geotermalnych w rejonie miasta Konstantynów Łódzki, w aspekcie wykorzystania ich dla celów ciepłowniczych. Jako najbardziej przydatny do tych celów wytypowano zbiornik jury dolnej. Opracowany wielowariantowy model źródła energii zawierał następujące elementy: bezpośredni wymiennik ciepła geotermalnego, pompy ciepła absorpcyjne albo sprężarkowe (alternatywnie) oraz przyłącze do istniejącej sieci ciepłowniczej. Najlepszym wariantem energetycznym był wariant zakładający włączenie do systemu części odbiorców systemu ciepłowniczego miasta Łodzi. W aspekcie ekonomicznym najlepszy okazał się wariant zakładający wykorzystanie energii geotermalnej przy wspomaganiu pomp ciepła przez Konstantynów Łódzki i przejęcie części odbiorców zasilanych z miejskiej sieci ciepłowniczej poza sezonem grzewczym. Wszystkie analizowane warianty wykorzystania energii geotermalnej dla Konstantynowa Łódzkiego zakładające wykorzystanie energii geotermalnej uzyskały pozytywny efekt ekologiczny w postaci redukcji emisji zanieczyszczeń.

EN

The article presents geological and hydrogeological information on geothermal waters in the area of the city of Konstantynów Łódzki, in terms of their use for heating purposes. The Lower Jurassic aquifer was selected for this purpose. The developed multi-variant power source model included the following: a direct geothermal heat exchanger, an absorption or compressor heat pump (alternatively) and a connection to an existing district heating network. The best was the option of incorporating into the system some of the recipients of the heating system of the city of Lodz into the system. In the economic aspect, the best option was the use of geothermal energy supported by heat pumps – by Konstantynów Łódzki and the takeover of part of the customers supplied from the district heating network outside the heating season. All the analyzed variants of geothermal energy used for Konstantynów Łódzki assuming the use of geothermal energy have gained a positive ecological effect in the form of the reduction of pollutant emissions.

11

Warunki geotermiczne rejonu Lądka-Zdroju

Kiełczawa B., Liber-Makowska E.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2017

|

R. 56, nr 2

105--115

PL

Pod względem stopnia rozpoznania warunków geotermicznych, jak i samych złóż wód termalnych, region sudecki można zaliczyć do złóż słabo rozpoznanych. Z jednej strony wynika to ze złożoności warunków geologicznych całej jednostki, z drugiej zaś z nielicznych dotychczas wykonanych, głębokich odwiertów rozpoznających takie złoża w obrębie Sudetów. Rozpoznając warunki geotermiczne danego rejonu istotnym jest zlokalizowanie obszarów cechujących się podwyższonymi parametrami przewodności termicznej ośrodka skalnego, powierzchniowego strumienia cieplnego czy gradientu temperatury. Niejednokrotnie rejonom takim towarzyszą wystąpienia wód geotermalnych potwierdzające anomalne, w skali lokalnej, perspektywiczne warunki geotermiczne. Najczęściej wody te przemieszczając się systemem głębokiego krążenia, wykorzystują strefy głębokich dyslokacji o charakterze rozłamów tektonicznych. Z rejonem krzyżowania się rozłamów karkonoskiego i morawsko-śląskiego związane są wypływy wód geotermalnych Lądka-Zdroju.

EN

In terms of geothermal conditions recognition, as well as the geothermal waters, the Sudeten region can be classified as poorly identified. This is due to the complexity of the geological conditions of the whole unit and, on the other hand, from the lack of deep boreholes that recognize such deposits within the Sudetes. Recognizing the geothermal conditions of an area, it is important to locate areas characterized by increased parameters of the rock’s thermal conductivity, surface heat flow or temperature gradient. These areas are often accompanied by the occurrence of geothermal waters which confirm anomalous, prospective geothermal conditions on a local scale. Most often, these waters move through deep-circulation systems using deep dislocation with the nature of tectonic zones. The Lądek-Zdrój geothermal waters are associated with the intersection of the Karkonosze and Moravia-Silesia splits zone.

12

Koncepcja zagospodarowania energii geoter malnej na terenie Sochaczewa

Pająk L., Barbacki A. P., Bielec M.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2017

|

R. 56, nr 2

53--68

PL

W artykule przedstawiono informacje geologiczne i hydrogeologiczne o poziomach wód geotermalnych w rejonie miasta Sochaczew w aspekcie wykorzystania ich dla celów ciepłowniczych (sieć ciepłownicza + park wodny). Jako najbardziej przydatny do tych celów wytypowano zbiornik kredy dolnej. Opracowany model źródła energii zawierał następujące elementy: bezpośredni wymiennik ciepła geotermalnego, pompy ciepła absorpcyjne albo sprężarkowe (alternatywnie) oraz kotły wspomagania szczytowego na wysokometanowy sieciowy gaz ziemny. Stwierdzono, że poniesione nakłady inwestycyjne na uruchomienie źródła energii i niska temperatura wody geotermalnej nie powodują redukcji ceny zakupu energii przez odbiorcę finalnego, w porównaniu do sieciowego gazu ziemnego. Wszystkie warianty zakładające wykorzystanie energii geotermalnej charakteryzują się pozytywnym efektem lokalnego ograniczenia emisji.

EN

The article presents geological and hydrogeological information on geothermal waters in the area of Sochaczew, in terms of their use for heating purposes (heating network + water park). The Lower Cretaceous aquifer was the most suitable for this purpose. The developed model of the energy source contained the following elements: direct geothermal heat exchanger, absorption or compressor heat pumps (alternatively) and peak boilers for high methane natural gas. It was found that the incurred capital expenditures for the activation of the source of energy and the low temperature of the geothermal water did not result in a reduction in the final price compared to net natural gas. All variants of geothermal energy use are characterized by positive local emissions reductions.

13

Analiza i propozycja zastosowania pomp ciepła w geotermalnym systemie c.o. w Poddębicach

Pająk L., Skrzypczak R., Kępińska B.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2017

|

R. 56, nr 2

33--52

PL

Artykuł informuje o zasobach geotermalnych dostępnych w rejonie Poddębic w odniesieniu do dolno-kredowego poziomu wodonośnego. Scharakteryzowano infrastrukturę i moc systemu ciepłowniczego wykorzystującego tamże ciepło jego wód. Scharakteryzowano także potencjalnych nowych odbiorców ciepła z tego systemu. Przedstawiono model źródła energii dla obecnych i przyszłych odbiorców ciepła oraz przeanalizowano różne warianty jego pracy, w tym szczytowe zastosowanie pomp ciepła. Dla kolejnych wariantów oceniono efekty: energetyczny, ekonomiczny i ekologiczny. W odniesieniu do pracy systemu z uwzględnieniem nowych odbiorców ciepła wskazano na zasadność skorzystania wówczas z pomp ciepła, lecz jako efektywniejsze rozwiązanie zarekomendowano politykę obniżania wymaganej temperatury zasilania instalacji grzewczej u odbiorców i obniżania temperatury powrotu wody.

EN

The article informs about the geothermal resources available in the Poddębice region in relation to the Lower Cretaceous aquifer. It characterizes the infrastructure and power of the heating system utilizing the heat of its water. This is also characterized by potential new heat recipients from this system. A model of the source of energy for current and future heat consumers was presented, and various variants of its operation were analyzed, including the peak use of heat pumps. For further variants, the following effects were evaluated: energetic, economic and ecological. With respect to the operation of the system with regard to new heat consumers it was pointed out that the use of heat pumps was a good idea, but as a more effective solution, the policy of reducing the required flow temperature of the heating system the part of the customer and lowering the return temperature was recommended.

14

Modelowanie hydrogeochemiczne wód termalnych eksploatowanych z trzech ujęć geotermalnych w Bańskiej Niżnej (Podhale)

Sekuła K., Tomaszewska B., Wątor K., Kmiecik E., Mika A.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 11/1

1014--1018

EN

The exploitation of thermal waters from the Triassic, Jurassic and carbonate Eocen is conducted by PEC Geothermia Podhalańska with three wells: Bańska PGP-1, Bańska PGP-3 and Bańska IG-1. The groundwater discharge rates from each well change over time, depending on the energy requirements of the heating installation. As a consequence, the proportions of water exploited by the wells and mixed in the heating system are fluctuating. This paper presents results ofphysicochemical research of water from geothermal wells, which were carried out under various operating conditions. The data were used to evaluate changes in the hydrogeochemical specificity of water exploited from individual wells and mixed in the installation. Hydrogeochemical modelling was performed with the analysis of changes of ion speciation depending on the exploitation parameters. Consideration is given to the results obtained during the summer, when the water extraction rate is lower (providing energy coverage for hot water) and in the winter, when the extraction rate is considerably higher (for heat and hot water supply). The results of the modelling allow identification of the impact of the performance parameters of the wells on the water characteristics of the system before and after geothermal heat exchangers.

15

Charakterystyka wód geotermalnych cenomańskiego systemu wodonośnego na pograniczu SE części niecki miechowskiej i zapadliska przedkarpackiego

Gorczyca G., Chowaniec J., Gągulski T.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 11/1

962--967

EN

Wider exploration of geothermal waters of the Cenomanian aquifer system at the south-eastern border of the Miechów Basin and the Carpathian Basin was possible due to research carried out in boreholes OB-I and OB-II in 2016. Geothermal water occurring in sand and Cenomanian sandstone was found in both boreholes. The waters differ in mineralization and content of specific constituents, and the outflow temperature. In borehole OB-I occurs Cl—Na, I type water with the mineralization of 9.83 g/dm3and the outflow temperature of 27.2°C, whereas in borehole OB-II the water was Cl-Na, S type with a mineralization of 12.08 g/dm3 and outflow temperature of 21.5°C.

16

Technical and economic analysis of use of post-treatment water as a source of heat for heating water in breeding tanks

Romański L., Bieniek J., Bukowski P., Kobel P., Szuk T.

Agricultural Engineering

|

2017

|

Vol. 21, No. 3

77--88

EN

The paper presents a recommendation on how to use waste heat of post-treatment water in the balneological institute in Lądek Zdrój health resort. This heat may be used in stenothermal fish big scale breeding. The presented innovative solution of a technological breed-ing line of African sharptooth catfish (Clarias gariepinus) has not been carried out in practice yet and except for ecological values, it may soon bring real profits. The presented calculations show that the analysed technology may bring a real return of the incurred invest-ment expenditures after approx. 6.5 years from the moment the production was launched. The calculated internal return rate is 14.25% and considerably exceeds the border rate (4%). As it was shown, there is an additional possibility of improvement of this profitability through the use of funding as a part of the Operational Programme Fisheries and Sea 2014-2020. Then, at the funding of investment in the amount of 50% of qualified costs IRR will increase to 25.03%. The period of capital return will decrease to approximately 3.5 years.

PL

W pracy przedstawiono propozycję wykorzystania ciepła odpadowego wody pozabiegowej w zakładach balneologicznych w Uzdrowisku Lądek Zdrój. Ciepło to może być wykorzystane w chowie ryb ciepłolubnych na dużą skalę. Zaprezentowane rozwiązanie innowacyjnej linii technologicznej chowu suma afrykańskiego (Clarias gariepinus) nie jest jeszcze realizowane w praktyce, i oprócz walorów ekologicznych także w szybkim czasie może przynieść realne zyski. Z przedstawionych obliczeń wynika, że analizowana technologia może przynieść realny zwrot poniesionych nakładów inwestycyjnych po około 6,5 roku od uruchomienia produkcji. Obliczona wewnętrzna stopa zwrotu (IRR) kształtuje się na poziomie 14,25% i znacznie przekracza stopę graniczną (4%). Jak wykazano, istnieje dodatkowa możliwość poprawy tej rentowności poprzez wykorzystanie dofinansowania w ramach Programu Operacyjnego Rybactwo i Morze 2014-2020. Wtedy, przy dofinansowaniu inwestycji w wysokości 50% kosztów kwalifikowanych IRR wzrośnie do 25,03%. A okres zwrotu kapitału spadnie do ok. 3,5 roku.

17

Wody geotermalne rejonu Kazimierzy Wielkiej i możliwości ich zagospodarowania

Wiktorowicz B., Nowak J.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2016

|

R. 55, nr 2

45--54

PL

Obszar Kazimierzy Wielkiej jest położony w południowej część struktury niecki miechowskiej, uznanej za strefę perspektywiczną dla występowania wód geotermalnych. W pierwszym udokumentowanym otworze geotermalnym w województwie świętokrzyskim o głębokości 750 m uzyskano samowypływ wody mineralnej 1,5% typu chlorkowo-siarczanowo-sodowego, siarczkowej, jodkowej, o temperaturze 28,6°C. Ustalone zasoby eksploatacyjne określone na podstawie interpretacji wyników pomiarów wydajności samowypływu dokumentowanego ujęcia wynoszą: Q = 82,0 m3/h. Występujące w rejonie Kazimierzy Wielkiej siarczkowe wody geotermalne posiadają wiele możliwości i perspektyw wykorzystania. Przede wszystkim mogą stanowić interesującą bazę surowcową dla balneoterapii i rekreacji, do zastosowania w zakładach wodolecznictwa zdrojowego oraz w basenach kąpielowych krytych i otwartych.

EN

The Kazimierza Wielka region is one of the most prospective areas of geothermal waters in the central part of Poland. The structure has an asymmetric structure, which comprises Mesozoic sediments placed on the older rocks. The principal resources of the thermal waters are firstly accumulated in the Cenomanian, where the temperature ranges from 21 to 35°C. The paper presents the possibilities and prospects for the use of thermal waters in the Kazimierza Wielka region. All the waters studied have total dissolved solids TDS from 0,6 to 14 g/dm3 and belong to the following hydrogeochemical classes: HCO3-Na, Na-Cl. Thermal waters in Kazimierza Wielka region may be used for the purpose of balneotherapy, recreaction and heating.

18

Właściwości biochemiczne wód geotermalnych rozpoznanych w Polsce określające sposób ich wykorzystania do celów leczniczych lub rekreacji

Latour T., Drobnik M.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2016

|

R. 55, nr 1

67--74

PL

Na podstawie wyników analiz składu chemicznego wód geotermalnych rozpoznanych w około sześćdziesięciu ujęciach w różnych regionach Polski, wskazano czynniki warunkujące ich wykorzystanie do różnych celów. W opracowaniu tych wskazań uwzględniono: temperaturę wody, ogólną zawartość rozpuszczonych składników mineralnych oraz ich rodzaj (zwłaszcza dominujących ilościowo), a także zawartość składników biochemicznie aktywnych, tj. swoistych leczniczych lub potencjalnie szkodliwych dla zdrowia człowieka. Stężenie tych składników, zwłaszcza radonu, jodków i związków siarki (II), decyduje o sposobie wykorzystania wody i formach zabiegu, a także systemie funkcjonowania basenów kąpielowych.

EN

On the waters intakes basis of obtained of the chemical composition analyses results of about 60 geothermal waters recognized in different regions in Poland, the conditions of their usefulness for various purposes were indicated. In determining of these conditions, the fallowing were defined water temperature, total amount of dissolved mineral compounds and types of mineral compounds (especially quantitative predominantly) and the content of biochemically active compounds – of specific therapeutic effectiveness or potentially harmful to human health. Concentration of biochemically active compounds, especially radon, iodides and sulphur (II) compounds determines usefulness of different kinds of water and forms of treatment among them procedures of functioning basins for recreation and therapeutic purposes.

19

Ocena możliwości wykorzystania wód geotermalnych na obszarze gminy Kęty

Czechowska B., Barbacki A.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2016

|

R. 55, nr 2

55--66

PL

W pracy zostały zebrane dane dotyczące zasięgu, rozmieszczenia oraz potencjału cieplnego wód geotermalnych na terenie gminy Kęty oraz w jej bezpośrednim sąsiedztwie. Analizowany obszar zlokalizowany jest na pograniczu dwóch jednostek geologicznych: zapadliska przedkarpackiego oraz Karpat fliszowych. Na podstawie danych otworowych wykonano przekroje geologiczne z oznaczeniem stwierdzonych przypływów wód geotermalnych. Przedstawiono charakterystykę zbiorników i oszacowano ich parametry hydrogeotermalne. Dla wybranych zbiorników przeprowadzono obliczenia, mające na celu ocenę zasobów występujących w poszczególnych basenach. Analizy danych umożliwiły wskazanie najbardziej perspektywicznych zbiorników oraz obszarów i kierunków wykorzystania wód geotermalnych. Na podstawie obliczonych wartości cieplnego potencjału technicznego jako optymalny uznano zbiornik dewoński, dla którego zaproponowano wykorzystanie wód z tego zbiornika dla celów rekreacyjnych. Dodatkowo opracowano prosty schemat basenowej instalacji geotermalnej.

EN

The main aim of the following thesis is to present data concerning the location and use of thermal waters in the municipality of Kęty and the surrounding areas. The described region is situated on the borderline of two geological units: the Carpathian Mountains and the Carpathian Hollow. Based on the well data, geological sections were carried out and places of thermal waters flow were noted. Then the characteristics of the thermal water reservoirs were presented and the hydrogeothermal parameters estimated. The data worked out in the article allows the most perspective areas and directions for use of thermal waters to be indicated. Based on the calculated value of the energetic potential of the Devonian reservoir, which is the most prospective, a simple scheme of geothermal pool installation was proposed.

20

The development of the thermal tourism market in Poland

Dryglas D., Hadzik A.

Geotourism / Geoturystyka

|

2016

|

nr 3-4

27--42

EN

Thermal tourism in Poland has been gaining in popularity for over a decade now. This refers to both the supply and demand sides of the market. Therefore, the aim of this paper is to describe the current situation, as well as the prospects of formation and development of the thermal tourism market in Poland. To do that, a number of research methods had to be employed, including a critical analysis of literature on the subject, statistical data analysis, a case study (the example of Poland), methods of observation and inference by deduction within the scope of the research question asked. Based on the results of secondary research and an in-depth review of literature on the subject, one can conclude that Polish thermal tourism market is not growing steadily. On the one hand, there is considerable consumers’ interest in using geothermal pools, while on the other the geothermal potential for medical and recreational purposes remains unexploited.

PL

Od kilkunastu lat turystyka termalna w Polsce cieszy się coraz większą popularnością. Stąd też celem artykułu jest próba nakreślenia obecnej sytuacji oraz perspektyw powstania i rozwoju rynku turystyki termalnej w Polsce. Realizacja celu pracy wymagała zastosowania kilku metod badawczych, takich jak krytyczna analiza literatury przedmiotu, analiza danych statystycznych, studium przypadku (przykład Polski), metody obserwacji, oraz wnioskowania przez dedukcję w zakresie postawionego pytania badawczego. Na podstawie wyników badań wtórnych i dogłębnego przeglądu literatury przedmiotu można stwierdzić, że rynek turystyki termalnej rozwija się nierównomiernie. Bowiem z jednej strony mamy do czynienia z dużym zainteresowaniem konsumentów korzystaniem z basenów geotermalnych z drugiej zaś obserwuje się niewykorzystany potencjał geotermalny mogący służyć do celów leczniczych i rekreacyjnych.