Współczesny park jako efekt recyklingu przestrzeni miejskiej – przegląd nowojorskich realizacji

• Autorzy: Gadomska Wiesława

Identyfikatory

DOI

10.4467/00000000PUA.19.002.10005

Warianty tytułu

EN

Modern park as a result of urban space recycling – a review of new york city’s developments

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rozwój terenów urządzonej zieleni miejskiej w szczególnych uwarunkowaniach „kultury zagęszczenia” Nowego Jorku odbywa się między innymi w obszarach, których pierwotna funkcja wygasła lub znalazła nową, peryferyjną lokalizację. W wielu zrealizowanych przypadkach wykorzystano tereny poprzemysłowe, związane z transportem, magazynowaniem i spedycją. Problematyka recyklingu przestrzeni miejskiej, poza podstawowym zagadnieniem adaptacji terenu do nowej funkcji, wymaga szczególnego odniesienia się do kulturowego dziedzictwa miejsca – w tym jego materialnej spuścizny, niejednokrotnie trudnej w zachowaniu i ekspozycji. Artykuł prezentuje charakterystyczne przykłady miejskiego recyclingu realizowanego w poszczególnych dzielnicach Nowego Jorku, prowadzącego do wpisania nowej funkcji parku miejskiego w zdewaluowaną przestrzeń z zachowaniem jej charakterystycznych środowiskowych uwarunkowań i kulturowej tożsamości.

EN

The development of organized green areas in the specific circumstances of New York’s „culture of concentration” takes place, among others, in areas whose original function has changed or found a new peripheral location. Many projects related to transport, storage, or freight forwarding have been completed in post-industrial areas. The issue of urban space recycling, besides the basic question of adapting the area to a new function, requires a particular reference to the cultural heritage of the place, including its material legacy, which is sometimes difficult to preserve and expose. This article presents characteristic examples of urban recycling in particular districts of New York where the new function of a city park has been overlaid on unused areas, while preserving their characteristic environmental circumstances and cultural identities.

Słowa kluczowe

PL

recykling przestrzeni; rewitalizacja; gentryfikacja; park miejski; uwarunkowania kulturowe; uwarunkowania środowiskowe

EN

space recycling; revitalization; gentrification; city park; cultural circumstances; environmental circumstances

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 1
• Strony: 17--37
• Opis fizyczny: Bibliogr. 32 poz., fot.

Twórcy

autor

Gadomska Wiesława

• Katedra Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• Ballon H., Jackson K., Robert Moses and the modern city: the transformation of New York, W.W. Norton & Company, New York–London 2007.
• Balsley T., Muschamp H., Thomas Balsley: the urban landscape, Spacemaker Press, Berkeley CA 2000.
• Berner N., Lowry S., Garden Guide: New York City, W.W. Norton & Company, New York–London 2010.
• Betsky A., Landscrapers: Building with the Land, Thames & Hudson, London 2002, 46–47.
• Gadomska W., Governors Island: a new park in New York, Technical Transactions, 4, 2017, 15–26.
• Gadomska W., Hudson River Park – współczesny park nad rzeką [w:] Horyzonty architektury krajobrazu – język architektury krajobrazu, Wydawnictwo „Wieś Jutra”, Warszawa 2010, 116–121.
• Gadomska W., Gadomski W., The High Line Park – public space as a result of post-industrial heritage of western Manhattan revitalisation, Przestrzeń i Forma, 21, 2014, 273–284.
• Greenstein R., Sungu-Eryilmaz Y., Recycling the City, Lincoln Institute of Land Policy, Cambridge, Massachusetts 2004.
• Homberger E., The historical atlas of New York City, St. Martinʼs Griffin, New York 2016.
• https://govisland.com/history (dostęp: 10.11.2017).
• http://www.bronxriver.org/puma/images/usersubmitted/greenway_plan/ (dostęp: 05.01.2018).
• https://www.panynj.gov/about/history-port-authority.html (dostęp: 10.11.2017).
• Jacobs J., Śmierć i życie wielkich miasta Ameryki, Fundacja Centrum Architektury, Warszawa 2014.
• Jodidio P., Calatrava Complete Works 1979–2007, Taschen, Köln 2007, 501–509.
• Jost D., Gotham goes green, Landscape Architecture, 7, 2010, 54–59.
• Koolhaas R., Deliryczny Nowy Jork, Karakter, Kraków 2013.
• Larsen K., Wood that could and should, Landscape Architecture Magazine, 8, 2013, 102–111.
• Lerner J., The amphibious edge, Landscape Architecture Magazine, 2, 2014, 88–106.
• Lerner J., Treasure Island, Landscape Architecture Magazine, 6, 2015, 102–123.
• Luna I., New New York. Architecture of the City, Rizzoli, New York 2004, 292–296.
• Lynn R., Morrone F., Guide to New York City Urban Landscapes, W.W. Norton & Company, New York–London 2013, 100–102.
• Mclntyre L., The Bronx blooming, Landscape Architecture, 11, 2010, 66–77.
• Nicolin P., Repishti F., Dictionary of Today´s landscape Designers, Skira Editore S.p.A, Milano 2003, 139.
• Pawłowska K., Wieżowiec i park publiczny – relacje funkcjonalne i krajobrazowe, cz. I, Architektura krajobrazu, 2, 2009, 4–10.
• Reut J., The leading edge, Landscape Architecture Magazine, 4, 2015, 119–125.
• Sirefman S., New York. A guide to recent architecture, Ellipsis, London 2001.
• Thomas Balsley Associates, Thomas Balsley Uncommon Ground, ORO Editions 2015.
• Thompson J.W., Land matters, Landscape. Architecture, 12, 2006, s. 11.
• Ulam A., New west side story, Landscape Architecture, 8, 2007, 88–99.
• Ulam A., The Park IKEA Built, Landscape Architecture, 11, 2008, 110–117.
• Wantuch-Matla D., Under the bridge, Architektura & Biznes, 7/8, 2011, 50–65.
• Wielka Encyklopedia PWN, t. 14, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).