Wybrane zagadnienia ochrony dziedzictwa kulturowego zespołu architektonicznego Jaszowiec w Ustroniu

• Autorzy: Radziewicz-Winnicki Rafał

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0054.3460

Warianty tytułu

EN

Selected issues of the cultural heritage protection of the architectural complex of Jaszowiec in Ustroń

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia obecną sytuację zespołu wypoczynkowego w Ustroniu Jaszowcu. Po okresie prosperity ośrodków wczasowych będących we władaniu przedsiębiorstw państwowych nastał okres prywatyzacji i przekształceń. Zaprojektowany kompleksowo w latach sześćdziesiątych zespół architektoniczny w wyniku braku ochrony prawnej oraz jednolitej wizji władz samorządowych został poddany miejscowym działaniom inwestorów prywatnych. Zagrażają one spójności założenia i zdaniem autora należy podjąć zdecydowane działania zapobiegające postępującej dezintegracji zespołu architektonicznego. Celem artykułu jest określenie kierunków ochrony wartości kulturowych Jaszowca. Najważniejsze postulaty to pilna potrzeba wykonania Studium Rewitalizacji i Rozwoju Dzielnicy Wczasowej oraz wpis zespołu do rejestru zabytków.

EN

The article outlines the current situation of the resort complex in Ustroń Jaszowiec. After a period of prosperity of holiday resorts owned by state enterprises, a period of privatization and transformation has followed. The architectural complex was designed comprehensively in the 1960s. In case of the lack of legal protection and a unified vision of local authorities, the complex has been subjected to local actions of private investors. They threaten the coherence of the assumption and, according to the author, decisive actions should be taken to prevent the progressive disintegration of the architectural complex. The aim of the article is to formulate guidelines for the protection of the Jaszowiec cultural values. The most important demands are the urgent need to carry out a Study on the Revitalization and Development of the Holiday District and the entry of the complex into the register of monuments.

Słowa kluczowe

PL

ochrona zabytków; konserwacja zabytków; dziedzictwo kulturowe; architektura wypoczynku; modernizacja; adaptacja; rewitalizacja; zespół architektoniczny; obiekt wypoczynkowy; Ustroń-Jaszowiec

EN

monument protection; monument conservation; cultural heritage; leisure architecture; modernization; adaptation; revitalization; architectural complex; holiday home; Ustroń-Jaszowiec

• Wydawca: BUILDER CORP Sp. z o.o.
• Czasopismo: Builder
• Rocznik: 2024
• Tom: R.28, nr 3
• Strony: 11--15
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., il.

Twórcy

autor

Radziewicz-Winnicki Rafał

• Politechnika Śląska, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0002-4253-2713

Bibliografia

• [1] Friedel J., Konkurs na dzielnicę wczasową Jaszowiec w Regionalnym Uzdrowisku Śląskim Wisła Ustroń, „Architektura” 1961, nr 7-8, 300-303.
• [2] Winnicki J., Jaszowiec – dzielnica wczasowa w Ustroniu, „Architektura” 1961, nr 7-8, 304-305.
• [3] Winnicki J., Jaszowiec – dzielnica wczasowa, „Architektura”1969, nr 2-3, 42-53.
• [4] Lipowczan H., Jaszowiec, Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 1970.
• [5] Pawelec T., Ustroń-Jaszowiec. Niespełniony sen o socjalistycznym kurorcie (ze studiów nad kulturą wczasów i wypoczynku w PRL-u). Dzieje Najnowsze [online]. 23 wrzesień 2021, T. 53, nr 2, s. 115-141 (dostęp: 13.11.2023).
• [6] http://www.straznicyczasu.pl/viewtopic.php?t=6219l (dostęp: 21.10.2023).
• [7] Szmitkowska A., Architektura pracowniczych ośrodków wczasowych w Polsce. Zarys problematyki, „Architectus” 2018, t. 3, s. 83-100.
• [8] Gawlicki M., Błyskosz T., Strategia ochrony zabytkowej architektury modernistycznej w Polsce – zarys problemu, [w:] Sołtysik M. J., Hirsch R. (red.), Modernizm w Europie. Modernizm w Gdyni. Architektura lat międzywojennych i jej ochrona, Gdynia 2009, s. 169-178.
• [9] Ciarkowski B., Na ratunek gronowcom, punktowcom i liniowcom. Ochrona dzielnicy wczasowej Jaszowiec w Ustroniu, www.architekturaibiznes.pl (dostęp: 10.11.2023).
• [10] Niemiec M., Chodzi o dialog, „Gazeta Ustrońska” Nr 45/2021, s. 1, 6.

Uwagi

Artykuł umieszczony w części "Builder Science"