Rynek pracy dostępny dla ludności wiejskiej a wspólna polityka rolna Unii Europejskiej

• Autorzy: Karwat-Woźniak B.

Identyfikatory

DOI

10.29119/1641-3466.2018.129.14

Warianty tytułu

EN

Labour market accessible to the rural population and the European Union’s common agricultural policy

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The study analyses changes taking place in the rural population’s economic activity during the functioning of Poland within the EU structures. The subject of research work was the processes of transformation in employment and unemployment of the total rural population and by: associations with farms, sectors, type of employment. Analysis has been based on general statistical data, results of the IAFE-NRI field studies and the literature. Due to a need to reduce the number of the employed in the agricultural sector from the perspective of reducing economic distance between the countryside and cities, as well as between Polish and EU agriculture, much room in the paper has been dedicated to the diversification of the rural population’s professional activity. The CAP in creating jobs in rural areas and in deagrarianising employment. It has been demonstrated that during the analysed period a relatively constant level of the rural population’ professional activity was accompanied by the increased employment level and decreased unemployment level. This process was going hand in hand with the diversification of employment. Consequently, employment in agriculture was less than 10% of the total population employed and 22% of the rural population. The creation of jobs is not a treaty objective of the CAP, it is activities in this regard which constituted an integral part of the rural development programmes financed under the CAP. From analysing of the ways and effects of their impact it results that those initiatives contributed to the growth of non-agricultural employment.

PL

Opracowanie zawiera analizę zmian zachodzących w aktywności ekonomicznej mieszkańców wsi w okresie funkcjonowania Polski w strukturach Unii Europejskiej (UE). W odniesieniu do sytuacji na rynku pracy przedmiot dociekań stanowiły procesy przeobrażeń w zatrudnieniu i bezrobociu ogółu ludności wiejskiej oraz według: związku z gospodarstwem rolnym, sektorów (rolnictwo – działy nierolnicze) charakteru zatrudnienia (najemnie – na własny rachunek). Tendencje w aktywności ekonomicznej mieszkańców polskiej wsi zostały skonfrontowane ze zmianami zachodzącymi w tej płaszczyźnie wśród ludności miejskiej oraz w innych krajach UE. Podstawę analizy stanowiły dane statystyki powszechnej (GUS i Eurostat) i wyniki badań terenowych IERiGŻ-PIB oraz literatura przedmiotu. Ze względu na konieczność spadku liczby pracujących w sektorze rolniczym z perspektywy zmniejszania dystansu ekonomicznego między wsią i miastem oraz polskim i unijnym rolnictwem, w pracy dużo miejsca poświęcono problematyce dywersyfikacji aktywności zawodowej ludności rolniczej. Podjęto również próbę określenie roli Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) w kreowaniu miejsc pracy na obszarach wiejskich i dezagraryzacji zatrudnienia. Wykazano, że w okresie objętym analizą względnie stałemu poziomowi aktywności zawodowej ludności wiejskiej towarzyszył wzrost zatrudnienia i spadek bezrobocia. Z tym procesem szła w parze dywersyfikacja zatrudnienia. W konsekwencji zatrudnienie w rolnictwie miało niespełna 10% ogółu pracujących w polskiej gospodarce i 22% mieszkańców wsi. Pozostali pracowali głównie w usługach w miastach. Kreowanie miejsc pracy nie jest traktatowym celem WPR, to działania w tym zakresie stanowiły integralną część programów na rzecz rozwoju obszarów wiejskich finansowanych w ramach WPR. Z analizy sposobów i efektów ich oddziaływania wynika, że inicjatywy te przyczyniały się do wzrostu nierolniczego zatrudnienia.

Słowa kluczowe

EN

rural population; farming population; landless population; labour market; diversification; professional activity; common agricultural policy; Rural Development Programme

PL

ludność wiejska; ludność rolna; ludność bezrolna; rynek pracy; dywersyfikacja; aktywność zawodowa; Wspólna Polityka Rolna; Program Rozwoju Obszarów Wiejskich

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
• Rocznik: 2018
• Tom: z. 129
• Strony: 201--219
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz.

Twórcy

autor

Karwat-Woźniak B.

• Państwowy Instytut Badawczy, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Warszawa

Bibliografia

• 1. Adamowicz, M. (1994). Strukturalne zmiany obszarów wiejskich krajów Wspólnoty Europejskich. Człowiek i Środowiska, 18, 1, Warszawa: GPIK PAN.
• 2. Aktywność ekonomiczna ludności Polski. Kwartał IV (2004-2017), 2005-2018. Warszawa: GUS.
• 3. Aktywność ekonomiczna ludności Polski. Kwartał I 2018, 2018. Warszawa: GUS.
• 4. Baer-Nawrocka, A., Poczta, W. Rolnictwo polskie – przemiany i zróżnicowanie regionalne. W J. Wilkin, I. Nurzyńska (red.), Polska wieś 2018. Raport o stanie wsi. Warszawa: Scholar.
• 5. Brodziński, Z., Borowska, M. (2012). Kierunki aktywności pozarolniczej mieszkańców wsi w województwie warmińsko-mazurskim. Acta Sci. Pol. Adminisrtatio Locorum, 11.
• 6. Frenkiel, I. (2018). Ludność wiejska. W J. Wilkin, I. Nurzyńska (red.), Polska wieś 2018. Raport o stanie wsi. Warszawa: Scholar.
• 7. Frenkel, I., Rosner, A. (2001). Ludność i wiejski rynek pracy w Polsce. W Rynki wiejskie: ziemia, kapitał, praca. Warszawa: IRWiR PAN.
• 8. Fitzpatrick, T., Kwon, H., Manning, N., Midgley, J., Pascall, G. (2006). International Encyclopedia of Social Policy. Routledge.
• 9. Karwat-Woźniak, B. (2016). Strukturalne uwarunkowania konkurencyjności polskiego rolnictwa. Marketing i Rynek, 10.
• 10. Karwat-Woźniak, B. (2015). Zasoby pracy w polskim rolnictwie indywidualnym i ich wykorzystanie. Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 102, 1.
• 11. Kołodziejczyk, D. (2007). Rynek pracy na wsi. Warszawa: IERiGŻ-PIB.
• 12. Kołodziejczak, Wysocki (2015). Determinanty aktywności ekonomicznej ludności wiejskiej. Poznań: Wyd. Uniwersytetu Ekonomicznego.
• 13. Komisja Europejska (2017). CAP Context Indicators 2014-2020, https://ec.europa.eu/ agriculture/cap-indicators/context_pl, 01.04.2018.
• 14. Kraciuk, J. (2009). Rynek pracy na wsi. Zeszyty Naukowe SGGW, Problemy Rolnictwa Światowego, 9(XXIV).
• 15. Metainformacje (2017). GUS, https://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec/pojecia-stosowane.
• 16. Odpowiedź Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na interpelacją poselską nr 16 656, 2017.
• 17. Sikorska, A.M. (2014). Dylematy w definiowaniu rodzinnych gospodarstw rolnych (na przykładzie Polski). Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 4.
• 18. Sikorska, A. (1993). Rynek pracy na wsi w świetle badań GUS. Komunikaty, Raporty, Ekspertyzy, z. 345. Warszawa: IERiGŻ.
• 19. Sikorska, A. (2001). Wiejski rynek pracy. Zarobkowanie i bezrobocie na wsi w latach 1996-2000. Warszawa: IERiGŻ.
• 20. Sosnowska, B. (2002). Cechy wiejskiego rynku pracy w okresie transformacji ustrojowej w Polsce. Ruch Prawniczy i Socjologiczny, 1.
• 21. Wilkin, J. (2016). Polska wieś na tle kraju i Europy – synteza raportu. W J. Wilkin, I. Nurzyńska (red.), Polska wieś 2016. Raport o stanie wsi. Warszawa: Scholar, 11-20.
• 22. Witkowski, J. (2004). Wiejski rynek pracy w Polsce. Co nas czeka? W St. Borkowska (red.), Przyszłość pracy w XXI w. Warszawa: IPiSS.
• 23. Wpływ realizacji NSRO 2007-2013 na poziom i jakość zatrudnienia w Polsce. Raport końcowy (2016). WYG PSDB Sp. z o. o., Evalu Sp. z o.o. Warszawa: Ministerstwo Rozwoju.
• 24. Woś, A. (2002). Przestrzeń ekonomiczna rolnictwa. Warszawa: IERiGŻ.
• 25. Zając, D. (2014). Znaczenie pozarolniczej działalności gospodarczej rolników w procesie rozwoju wielofunkcyjności rolnictwa i obszarów wiejskich. Prace Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego, Monografie i Opracowania, 17. Rzeszów.
• 26. Ziętara, W. (2014). Pozycja konkurencyjna polskich gospodarstw rolnych na tle gospo-darstw wybranych krajów europejskich. Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych, 4.
• 27. Zgliczyński, W. (2010). Rynek pracy na wsi. Rozwój obszarów wiejskich. Studia BAS 4(24).