Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zastosowanie próbników pasywnych do monitorowania stężeń związków z grupy trwałych zanieczyszczeń organicznych w ekosystemach wodnych

100%

Pazdro K.

Przemysł Chemiczny

|

2008

|

tom T. 87, nr 5

538-541

2

Persistent organic pollutants in sediments from the Gulf of Gdańsk

100%

Pazdro K.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2004

|

tom Tom 6

63-76

EN

Persistent organic pollutants (POPs) are widespread, ubiquitous compounds, which can be found in all types of environmental compartments (Neff, 1979). They include a wide range of compounds like polychlorinated biphenyls (PCBs), polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) and several organochlorine pesticides (e.g DDT, lindane). These compounds vary in their potential to bioaccumulate and to produce the adverse effects in biota (Meador et al., 1999). PAHs are a group of common environmental contaminants. They originate from anthropogenic sources as well as from natural processes (Neff, 1979). Occurrence of PAHs in the environment is of great concern due to their carcinogenic properties (Mastrangelo et al., 1996). PCBs and organochlorine pesticides (e.g. lindane, DDT and its derivatives) have been produced and used for several decades. Despite a ban in many countries on their use, these compounds persist in various environmental compartments and biota. These chemicals are suspected to cause a variety of adverse effects including compromised reproductive fitness and abnormal reproductive system development (Tyler et al. 1996). Thus, POPs are the group of contaminants remaining a cause for concern. A large variety of POPs are transported into estuarine environments through different input pathways, such as riverine and municipal sewage discharges, runoff from nonpoint sources and atmospheric deposition (Doong et al., 2002, Jeffrey and Baker, 1999). Coastal sediments in urban environments are known to be contaminated or even polluted by high concentrations of persistent organic pollutants (Wakeham et al, 1980; Baumard and Budziński, 1999; Pavoni et al., 1997). The content of persistent organic pollutants in the analyzed sediment samples collected from the Gulf of Gdańsk followed the order PAHs>PCBs>DDT>lindane Persistent organic pollutants in the investigated area occured in low concentrations when compared to other marine, coastal areas in the industrialized regions (Meditterrean Sea, Adriatic Sea, North Sea) (Boulloubassi and Saliot, 1991; Fava et al., 2003; Van Zoest i Van Eck, 1993). A positive correlation between sediment POPs concentrations and sediment organic matter concentrations as well as fine-grained fraction content were observed. The highest content of POPs were observed not in the vicinity of the most probable sources of pollution, but in the areas of intensive net sediment accumulation. The obtained results indicate the importance of transport processes of POPs. Both, atmospheric fluxes and near bottom fluxes should be taken into account. Samples taken from so called reference site situated in the open sea were characterized by the lowest concentrations of the studied contaminants. Molecular indices were shown to be useful to differentiate between pyrolytic/petroleum PAH contamination sources. In the studied samples, PAH were mainly of pyrolytic origin, with some evidence of super-imposed petrogenic hydrocarbons close to Gdańsk harbour and in the vicinity of the fairway.

PL

Trwałe zanieczyszczenia organiczne (TZA) są rozpowszechnionymi, wszechobecnymi związkami chemicznymi, które można znaleźć we wszystkich typach nisz środowiskowych (Neff, 1979). Do tej grupy należy szeroki zakres związków chemicznych, takich jak polichlorowane bifenyle (PCB), wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) oraz szereg chloro-organicznych pestycydów (np. DDT, lindan). Związki te różnią się między sobą potencjałem bioakumulacyjnym oraz potencjałem do wywoływania niekorzystnych zjawisk w faunie i florze (Meador et al., 1999). Jednym z głównych problemów dotyczących losu trwałych zanieczyszczeń organicznych wprowadzanych do środowiska przyrodniczego przez człowieka, jest określenie ich potencjalnej przyswajalności przez organizmy żywe. Hydrofobowe zanieczyszczenia organiczne zdeponowane w morskich powierzchniowych osadach dennych mogą być kumulowane przez organizmy wodne, bezpośrednio z osadów, lub pośrednio po desorpcji do fazy wodnej. Przedmiotem prezentowanej pracy było określenie poziomu zanieczyszczenia osadów Zatoki Gdańskiej związkami z grupy wielo-pierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA), polichlorowanych bifenyli (PCB) oraz wybranych pestycydów chloro-organicznych (DDT, lindan). Stacje pobierania osadu wyznaczono na podstawie spodziewanego gradientu zanieczyszczeń. Próbki osadu pobierano przy użyciu sondy skrzynkowej typu Reineck lub sondy rdzeniowej Niemisto. Analizowane zanieczyszczenia izolowano z próbek osadów stosując ekstrakcję chlorkiem metylenu. Po zastosowaniu procedur oczyszczania ekstraktów, WWA oznaczano stosując kapilarną chromatografię gazową z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym FID. Zanieczyszczenia chloroorganiczne oznaczano stosując detektor wychwytu elektronów ECD. Analizowane próbki charakteryzowały się zawartością pojedynczych WWA w zakresie od 1,6 do 400 ng g -1 s.m., PCB w zakresie od 0,3 do 12 ng g -1 s.m. W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono, że osady powierzchniowe Zatoki Gdańskiej są najbardziej zanieczyszczone związkami z grupy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA>PCB>DDT>lindan). Najwyższe stężenia analizowanych związków stwierdzono w rejonie akumulacji osadów - na Głębi Gdańskiej, co wskazuje na znaczenie procesów transportu w obiegu trwałych zanieczyszczeń organicznych w ekosystemie morskim. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono istnienie korelacji pomiędzy zawartością trwałych zanieczyszczeń organicznych a zawartością materii organicznej oraz zawartością frakcji drobnoziarnistej (<63 žm).

3

Professor Janusz Pempkowiak (1949—2021), previous Editor-in-Chief of OCEANOLOGIA

100%

Pazdro K.

Oceanologia

|

2021

|

tom 63

|

nr 4

4

An approach for assessment of waterborne bioavailable organic contaminants using Semipermeable Membrane Devices (SPMDS)

100%

Pazdro K.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2002

|

tom Tom 4

189-205

EN

A large amount of anthropogenic, organic pollutants has entered the global aquatic environment during the past decades. Many of them, like polycyclic aromatic hydrocarbons, pesticides, polichlorinated biphenyls and dioxins are considered to be hazardous to the environment. Their mobility through air and water, accumulation and/or transformation processes in the environment and finally their biomagnification, constitute a real risk to human health, wildlife and the environment [1,31]. Most of organic micropollutants are hydrophobic and biochemically resistant that cause the compounds bioconcentrate in the fatty tissues of organisms. Knowledge of the potential bioavailability of a pollutant, present in the environment is essential for ecosystem risk assessment and further effects studies [11,34]. This has induced many countries to promote monitoring programs and stepwise evaluation processes. Limitations in nearly all currently employed techniques and analytical methodology impede comprehensive exposure assessments. These limitations include the use of single point in time sampling methods, analytical methods having insufficient sensitivity to determine trace levels of contaminants in water. Bivalve mollusks have been recommended by many as the most suitable monitoring organisms for bioaccumulation of trace contaminants in fresh, marine and estuarine waters [11]. Programs such as the National Oceanic and Atmospheric Administration's National Status and Trends program [19,33] exemplify the utility of this approach to pollutant monitoring. However, monitoring with mussels often encounters some problems, like natural anatomical and behavioral variability of indigenous populations and mortality of organisms in many harsh environments [13]. To avoid these problems, interest in the use of in situ passive sampling approach for assessing environmental pollutant exposure has increased world-wide. By far the most commonly used passive sampler is semipermeable membrane device (SPMD), first described by Huckins et al., [14]. The objectives of this study are to present the theoretical background of organic contaminants sampling by SPMDs. A field study, undertaken in Atlantic coastal waters of France exemplifies a practical application of SPMDs. The field experiment aimed to compare the occurrence and individual PAHs distribution in SPMDs and in the co-deployed mussels, Mytilus galloprovincialis as well as to estimate the ambient water PAH concentrations from the SPMD results.

PL

Jednym z głównych problemów dotyczących losu organicznych zanieczyszczeń wprowadzanych do środowiska przez człowieka, jest określenie ich potencjalnej przyswajalności przez organizmy żywe. Rzetelne oszacowanie poziomów stężeń w otaczającym środowisku jak również ich specjacji jest konieczne do wyjaśnienia mechanizmów wpływu zanieczyszczeń organicznych na funkcjonowanie ekosystemu jak również do określenia zależności pomiędzy zanieczyszczeniami rozpuszczonymi w kolumnie wody a realną ekspozycją organizmów. W ostatnich latach obserwuje się znaczny wzrost zainteresowania zastosowaniem pasywnych technik pomiarów "in situ". Jedną z najbardziej obiecujących technik w przypadku zanieczyszczeń organicznych jest zastosowanie SPMD - syntetycznych błon półprzepuszczalnych wypełnionych neutralnym lipidem, opracowanych przez Huckinsa i wsp. W ramach publikacji opisano teoretyczne założenia działania SPMD i oraz zagadnienia dotyczące kinetyki pobierania zanieczyszczeń przez SPMD. Eksperyment przeprowadzony w morskich wodach przybrzeżnych ilustruje praktyczne zastosowanie syntetycznych błon półprzepuszczalnych w badaniach środowiskowych. SPMDs oraz małże z gatunku Mytilus galloprovincialis zostały umieszczone równolegle w toni wodnej w celu określenia bioprzyswajalnej frakcji wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) rozpuszczonych w wodzie. Jednocześnie pobrano duże objętości wody w celu zmierzenia stężeń WWA w wodzie. Wyniki przeprowadzonego eksperymentu wykazały że zarówno SPMDs jak i małże efektywnie zatężały związki z grupy WWA o szerokim zakresie polarności i mas cząsteczkowych. Całkowite stężenie WWA w małżach i w SPMD kształtowało się na podobnym poziomie. Pomimo różnic w przypadku pojedynczych związków wykazano, że stężenie WWA w małżach można określić na podstawie stężenia w SPMD stosując równania regresji liniowej. Na bazie stężeń WWA w SPMD oszacowano stężenia w otaczającej wodzie i porównano ze stężeniami zmierzonymi. Szacowanie na podstawie stężeń w SPMD pozwoliło na określenie stężeń WWA, niewykrywalnych klasyczną metodą ekstrakcji na żywicy typu XAD. Przeprowadzony eksperyment potwierdził możliwość stosowania syntetycznych błon półprzepuszczalnych jako wiarygodnego narzędzia monitorowania poziomów zanieczyszczeń organicznych oraz badania ich bioprzyswajalności w środowisku morskim.

5

Free fatty acids concentration in the Baltic Sea surface waters

100%

Pazdro K.

Oceanological Studies

|

1996

|

tom 25

|

nr 3

6

Persistent organic pollutants in plankton from the Gulf of Gdańsk

63%

Pazdro K. , Łotocka M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2006

|

tom Tom 8

97-112

PL

Zanieczyszczenia antropogeniczne, w tym trwałe zanieczyszczenia organiczne (TZO) wnoszone są do środowiska morskiego z wodami rzek i ścieków oraz w wyniku procesów transportu atmosferycznego. W środowisku morskim podlegają procesom transportu i transformacji w biotopie i w biocenozie, zależnym od warunków panujących w danym ekosystemie oraz właściwości fizykochemicznych samych związków. Pomimo wielu badań, cykl biogeochemiczny związków z grupy TZO w strefach przybrzeżnych pozostaje rozpoznany w niewystarczającym stopniu. W szczególności określenie ekologicznych i ekotoksykologicznych zagrożeń, jakie niesie dla środowiska morskiego wprowadzanie doń hydrofobowych mikrozanieczyszczeń organicznych wymaga rekonstrukcji dróg ich migracji oraz rozpoznania zależności determinujących ich rozmieszczenie w środowisku. Jedną z właściwości związków pochodzenia antropogenicznego jest ich zdolność do kumulacji w tkankach organizmów żywych. Podstawowym zagadnieniem jest zatem określenie stopnia kumulacji badanych związków w poszczególnych ogniwach łańcucha troficznego, którego końcowymi elementami są ryby i człowiek. Organizmy planktonowe stanowią początkowe ogniwa łańcucha troficznego i odgrywają istotną rolę w przenoszeniu zanieczyszczeń pomiędzy składowymi abiotycznymi i biotycznymi ekosystemu. Celem prezentowanej pracy było określenie stężeń związków z grupy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA), polichlorowanych bifenyli (PCB) oraz wybranych pestycydów chloroorganicznych (lindan, heksachlorobenzen - HCB) w naturalnych zespołach planktonowych ekosystemu Zatoki Gdańskiej. Próbki planktonu pobierano przy użyciu siatki planktonowej o średnicy oczek 60 m. W próbkach wykonano oznaczenia składu gatunkowego. Analizowane zanieczyszczenia izolowano z liofilizowanych próbek planktonu stosując ekstrakcję chlorkiem metylenu. Po zastosowaniu procedur oczyszczania ekstraktów, WWA oznaczano stosując kapilarną chromatografię gazową z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym FID. Zanieczyszczenia chloroorganiczne oznaczano stosując detektor wychwytu elektronów ECD. W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono, że organizmy planktonowe są najbardziej zanieczyszczone związkami z grupy wielopierścieniowych węglowodo-rów aromatycznych (WWA > PCB > HCB) . Najwyższe stężenia analizowanych związków obserwowano w materiale pobieranym na stacji zlokalizowanej w pobliżu Portu Wojennego w Gdyni i toru wodnego. W wyniku przeprowadzonych badań nie stwierdzono istnienia korelacji pomiędzy zawartością trwałych zanieczyszczeń organicznych a zawartością lipidów w organizmach planktonowych. Analiza zbioru wyników nie wykazała zmienności międzygatunkowej i sezonowej. Stwierdzono natomiast istnienie statystycznie istotnej korelacji pomiędzy poziomem TZO w planktonie i TZO rozpuszczonych w wodzie w miejscu pobierania próbek. Wskazuje to na możliwość wykorzystania planktonu do monitorowania poziomu zanieczyszczeń organicznych w danym akwenie.

7

The use of the Vibrio harveyi luminescence mutagenicity assay as rapid test for preliminary assessment of mutagenic pollution of marine sediments

51%

Podgorska B. , Pazdro K. , Wegrzyn G.

Journal of Applied Genetics

|

2007

|

tom 48

|

nr 4

409-412

EN

Mutagenic pollution of the natural environment is currently one of the most serious environmental problems. It includes the pollution of marine sediments. Therefore, rapid detection of the presence of mutagens is an important issue. Recently, we have developed a novel microbiological assay for rapid assessment of mutagenicity of samples from the natural environment. This assay is based on bioluminescence of a mutant Vibrio harveyi strain, and was shown to be useful in testing samples of marine water and plant tissues. Here we demonstrate the usefulness of this assay in preliminary assessment of mutagenic pollution of marine sediments. Mutagenicity of environmental samples taken from the Baltic Sea, is documented and compared here with a commercially available standard sediment sample (IAEA 383), which contains known amounts of mutagenic compounds. The whole procedure, from obtaining a sample in the laboratory to getting final results, is very short (less than 4 h).

8

Distribution of triazine-type herbicides in the surface waters of the southern Baltic

51%

Pazdro K. , Tronczyński J. , Pempkowiak J.

Oceanologia

|

1999

|

tom No. 41 (2)

255-264

EN

Triazine-type herbicides (atrazine, simazine, terbuthylazine, DEA - deethylatrazine) were analysed in the surface waters of the Baltic Sea off Poland in September 1995 and April 1997. Total concentrations varied from 14.7 to 30.0 ng dm-3 in 1995 and from 8.5 to 12.7 ng dm-3 in 1997. Concentrations in offshore samples were much smaller than in inshore ones (15.6š2.2 vs 23.5š4.8) in 1995, while no differences were found in 1997 (9.2š1.8 vs 10.1š2.3). This was attributed to the increased input of triazines to the Baltic Sea with river run-off following the summer application of these substances in agriculture. The ratios of concentrations of individual compounds indicate that terbuthylazine is present in similar proportions in the Pomeranian Bay and the Gulf of Gdansk (21% vs 20%), despite the ban on the use of atrazine and simazine in Germany imposed in the early 1990s. Similar DEA-to-atrazine indices in both the Pomeranian Bay and the Gulf of Gdansk (1.20š0.22 vs1.31š0.25) support the inference that the run-off from the rivers Vistula and Odra contributes to the distribution of triazines in the surface waters of the southern Baltic.

9

Spatio-temporal patterns of PAHs, PCBs and HCB in sediments of the Western Barents Sea

51%

Zaborska A. , Carroll J. , Pazdro K. , Pempkowiak J.

Oceanologia

|

2011

|

tom 53

|

nr 4

EN

We examine the composition and levels of organic contaminants (PAHs, PCB, HCB) in four sediment cores collected from the Barents Sea. We assess the influence of temporal variations in contaminant supplies and post-depositional reworking on contaminant distribution. Anthropogenic levels of P12PAH reached 95 ng g−1, higher inventories dominated by BKF were observed at southern stations, while northern stations exhibited lower inventories with PHE as the dominant compound. The PCB composition was similar at all stations dominated by CB101, 138 and 153. P7PCB concentrations were higher at northern stations. The observed composition and spatio-temporal pattern of organic contaminants is in accordance with long-range transport supplies.

10

Techniki izolacji i wzbogacania pozostałości wybranych leków weterynaryjnych z ciekłych próbek środowiskowych

51%

Borecka M. , Białk-Bielińska A. , Pazdro K. , Stepnowski P.

Analityka : nauka i praktyka

|

2013

|

tom nr 1

56--60

PL

Na przestrzeni ostatnich lat opracowano i zoptymalizowano wiele procedur opartych na zaawansowanych technikach analitycznych, które służą do oznaczania śladowych ilości środków farmaceutycznych obecnych w środowisku wodnym.

11

Fatty acid content in seaweeds from the Baltic Sea and the Indian Ocean

51%

Ramavat B. K. , Pazdro K. , Kosakowska A. , Pempkowiak J.

Oceanologia

|

1997

|

tom 39

|

nr 3

12

A method for determining free fatty acids [FFA] in marine plankton and sediments by means of high performance liquid chromatographic analysis of their p-nitrobenzyl esters

51%

Falkowski L. , Pazdro K. , Lewandowska J. , Osterroht C.

Oceanologia

|

1993

|

tom 34

13

Effects of oxytetracycline on growth and chlorophyll a fluorescence in green algae (Chlorella vulgaris), diatom (Phaeodactylum tricornutum) and cyanobacteria (Microcystis aeruginosa and Nodularia spumigena)

45%

Siedlewicz G. , Zak A. , Sharma L. , Kosakowska A. , Pazdro K.

Oceanologia

|

2020

|

tom 62

|

nr 2

14

Near-bottom fluxes and composition of suspended matter in the Pomeranian Bay

45%

Laima M. J. , Lund-Hansen L. C. , Pazdro K. , Christiansen C. , Emeis K. C.

Oceanologia

|

1999

|

tom No. 41 (3)

335-353

EN

The quality and composition of suspended organic matter in near-bottom fluxes was determined at a mooring station (Odas Tonne) 20 km north-north-west of the Odra river mouth from June to December 1997. Salinity data and high concentrations of suspended matter near the bottom showed that the material entering the Pomeranian Bay from the Odra flood was recognisable for about three weeks. Vertical sediment fluxes, however, were low ~ 40 g m-2 d-1 compared to those measured later in the year ~ 60 g m-2 d-1. On the other hand, average molar CNP ratios in sediment trap material decreased from June to December 1997. These results may have been a combined effect of dilution and material transport in a layer close to the sediment surface. Fluff layers sampled at Odas Tonne in August 1997 contained a very high proportion of branched fatty acids of bacterial origin, indicating high rates of bacterial degradation. Long-chain fatty acids indicated an origin from higher terrestrial plants. The saturated fatty acid content was high in the surface sediment and the traps, increasing towards the top trap. The percentage composition of fatty acids indicated that the lowest trap was fed mainly by material from the underlying sediment. Low salinities, variability in molar ratios for major elements, higher than usual bacterial activities and detection of fatty acids characteristic of land plants during the June-August deployment show a relationship with the Odra flood of summer 1997.

15

Determination of antibiotic residues in southern Baltic Sea sediments using tandem solid-phase extraction and liquid chromatography coupled with tandem mass spectrometry

38%

Siedlewicz G. , Borecka M. , Białk-Bielińska A. , Sikora K. , Stepnowski P. , Pazdro K.

Oceanologia

|

2016

|

tom No. 58 (3)

221--234

EN

The main objective of this study was to adapt analytical procedures for determining antibiotic residues in solid and aquatic samples to marine sediments and to investigate the occurrence of 9 sulfonamides, trimethoprim and 2 quinolones in southern Baltic Sea sediments. The analytical procedure was applied to sediment samples characterized as sand and silty sand. The validation results showed that a sensitive and efficient method applying tandem solid-phase extraction (SPE) and liquid chromatography coupled with tandem mass spectrometry (LC–MS/MS) was obtained. Analytes were determined in the lower ng g−1 range with good accuracy and precision. The proposed analytical procedure was applied to the analysis of 13 sediment samples collected from the Baltic Sea along the Polish coast. Concentrations of antibiotic residues in environmental samples were calculated based on external matrix-matched calibration. Residues of nine out of twelve of the above antibiotics were detected in sediment samples in a concentrations of up to 419.2 ng g−1 d.w. (dry weight). Sulfamethoxazole and sulfachloropyridazine were the most frequently detected compounds (58% of the analyzed samples). The occurrence frequency of trimethoprim was 42% and it was always detected simultaneously with sulfamethoxazole. Preliminary studies on the spatial distribution of the analyzed antibiotics indicate a high level of antibiotics occurring in the Pomeranian Bay and close to the mouths of Polish rivers. The study is the first one to demonstrate the occurrence of antibiotic residues in sediments of the Polish coastal area. The obtained results suggest that sediment can be an important secondary source of antibiotic residues in the marine environment.

16

Determination of antibiotic residues in Southern Baltic Sea sediments using tandem solid-phase extraction and liquid chromatography coupled with tandem mass spectrometry

38%

Siedlewicz G. , Borecka M. , Bialk-Bielinska A. , Sikora K. , Stepnowski P. , Pazdro K.

Oceanologia

|

2016

|

tom 58

|

nr 3

17

Identification of selected siderophores in the Baltic Sea environment by the use of capillary electrophoresis

38%

Kosakowska A. , Kupryszewski G. , Mucha P. , Rekowski P. , Lewandowska J. , Pazdro K.

Oceanologia

|

1999

|

tom No. 41 (4)

573-587

EN

Extracts from seawater and sediment pore water samples were characterised by capillary electrophoresis (CE). Siderophores of the ferrioxamine family were identified. Ferrioxamine E is the dominant siderophore in both seawater and sediment pore water samples from different regions of the Baltic Sea. Ferrioxamine G was identified in subsurface seawater samples from the Gdansk Deep. Rhodotorulic acid was also identified in seawater samples from the euphotic zone (0-30 m) of Puck Bay and in sediment pore water from Puck Bay and the Bornholm Deep. Ferrioxamine B was not found. The presence of catechol siderophores was not investigated.

18

Variations in organic matter bound in fluffy layer suspended matter from the Pomeranian Bay (Baltic Sea)

38%

Pazdro K. , Staniszewski A. , Bełdowski J. , Emeis K. C. , Leipe T. , Pempkowiak J.

Oceanologia

|

2001

|

tom No. 43 (4)

405-420

EN

Fluffy layer suspended matter (FLSM) and surface sediment samples from the Pomeranian Bay were examined for fatty acid, lipid and organic matter contents. FLSM is a several-centimetre-thick layer of fairly concentrated particulate matter lying on the sea floor significantly affecting the flux of matter to depositional basins. Analyses of fatty acids were used to establish sources and decomposition rates of labile organic matter along a transect from the shallow, highly dynamic, Odra estuary to the Arkona Basin, a deep, low energy, depositional area. In FLSM and sediments respectively, the ranges of organic matter contents were 4.0-25.0% and 5.1-23.0%, those of lipids 0.1-5.4% and 0.30-1.67%, and those of fatty acids 50-991 žg g-1 dry wt. and 100-546 žg g-1 dry wt. In shallow waters, the contents of these compounds are very variable, mirroring variations in biological activity and hydrological conditions. The high percentage of polyunsaturated fatty acids in shallow areas indicates the presence of fresh, undegraded, labile organic matter of autochthonous origin. Fatty acids, the most labile components, are transported as suspended matter attached to minerals and finally accumulated in the depositional area in the form of condensed organic macromolecules. The intensity of bacterial decomposition of organic matter in this system is reflected in the high percentage of branched fatty acids. The low fatty acid content in the organic matter is attributed to the high rate of decomposition of the labile organic matter. No linear correlation was found between the contents of fatty acids and lipids.

19

Temporal and spatial changes of cadmium in the near-bottom suspended matter of the Pomeranian Bay - Arkona Deep system

38%

Staniszewski A. , Pazdro K. , Bełdowski J. , Leipe T. , Emeis K. C. , Pempkowiak J.

Oceanologia

|

2000

|

tom No. 42 (4)

483-491

EN

Owing to the high toxicity of cadmium (Cd) towards biota and the considerable quantities of this element entering the environment from anthropogenic sources, interest in its biogeochemistry is increasing. This is also true for the marine environment, which serves as a sink for both natural and anthropogenic Cd loads entering the hydrosphere and the atmosphere. The distribution of Cd in the coastal zone of the marine environment is governed primarily by the flux of the so-called fluffy layer suspended matter (FLSM), which spreads across the top of the sea floor as a several-centimetre-thick layer containing highly concentrated suspended matter. Both total contents and solid speciation of Cd was measured in FLSM collected in the Pomeranian Bay - Arkona Deep system (Western Baltic Proper) in the course of the three-year-long study. Seasonal changes in the total Cd content (0.5-1.8 žg g–1 dry matter) were attributed to the contribution of organic suspensions originating from algal blooms. The decreasing content of Cd in FLSM offshore is due to the input of Cd-rich suspended matter from the River Odra (Oder), and the decreasing organic matter content in FLSM with increasing depth. The contribution of labile fractions (adsorbed and bound to iron III hydroxides) was found to be from 50 to 75% of the total content. In view of the substantial mobility and bioavailability of the fractions, this is a highly alarming feature.

20

The contribution of the fine sediment fraction to the Fluffy Layer Suspended Matter (FLSM)

38%

Pempkowiak J. , Bełdowski J. , Pazdro K. , Staniszewski A. , Leipe T. , Emeis K.-C.

Oceanologia

|

2002

|

tom No. 44 (4)

513-527

EN

Fluffy Layer Suspended Matter (FLSM) is a layer of fairly concentrated suspended matter resting on the sea floor. Its passage to the depositional basins in the Pomeranian Bay - Arkona Deep System of the Baltic Sea is estimated to take around six months. In the course of this migration, the properties of FLSM change as a result of ageing and the influx of fresh particles from the water column, and possibly also because of mass exchange with the uppermost sediment layers. Measurements of radioisotopes (210Po, 210Pb, 137Cs) have demonstrated that in shallow water this topmost layer of sediments, from 8 cm to 3 cm in thickness, is subject to mixing. This creates redox profiles favourable to biota and bioturbation. Basing on 210Pb/210Po disequilibria and the 210Po excess, it was estimated that under steady state conditions from 1.5 to 2.2% of fine fraction (FSF) in the mixed layer of sediments is freshly imported from FLSM. This implies replacement of FSF from the sediments and its incorporation into FLSM. On the assumption that the surface density of FLSM is 10 mg cm-2, FSF freshly exported from sediments actually comprises up to 15% of FLSM. Therefore, the properties of FLSM are strongly influenced by the processes taking place in the sediments, although FLSM by definition is independent of sediments.