The article is an attempt of summary of Open Pension Funds (OFE) activity made on the basis of data published by Financial Supervision Comission (KNF) from 1999 to 2006. The analysis concerns four aspects of retirement insurance in the second pillar: number of members, scale of assets, investments and the level of rates of return. The author made an effort to show the most important conclusions concerning the future OFE activity on the basis of previous results.
Ze względu na swoje nieliniowe charakterystyki prądu I i napięcia U, elektrownia fotowoltaiczna powinna być wyposażona w algorytm śledzenia maksymalnego punktu wydajności. Pozwala to na uzyskiwanie maksymalnych wartości energii w szerokim spektrum zmieniających się warunków oświetlenia. Obecnie istnieje wiele algorytmów wyznaczania maksymalnego punktu pracy elektrowni fotowoltaicznej, celem artykułu jest przedstawienie metody wyznaczania trajektorii punktu maksymalnej wydajności elektrowni fotowoltaicznej za pomocą sterowania rozmytego.
EN
Due to the non-linear characteristics of the current I and voltage U, a PV plant should be equipped with a maximum power point tracking algorithm. This allows obtaining the maximum amount of energy in a large range of illumination. Presently there are many algorithms for determining the maximum operating point of the photovoltaic power plant. This paper is aimed to present the determination of the maximum operating point of the photovoltaic power plant using fuzzy control.
Konfiguracja szeregowo-równoległa paneli w Elektrowni Fotowoltaicznej determinowana jest kilkoma względami. Najistotniejsze są wymagania elektryczne dotyczące napięcia i prądu wejściowego falownika sprzęgającego z siecią elektroenergetyczną. Plan rozłożenia paneli w terenie wynika z ukształtowania powierzchni oraz możliwości prowadzenia kabli i usytuowania przestrzennego takich elementów jak przyłącze, falownik, zestaw akumulatorów. W pracy poddano analizie wpływ rozrzutu indywidualnych parametrów paneli fotowoltaicznych na straty własne elektrowni. Wykazano, że sposób doboru paneli według indywidualnych parametrów oraz łączenie paneli w gałęzie szeregowe i równoległe ma wpływ na straty własne i tym samym wpływa na sprawność elektrowni. Badania symulacyjne przeprowadzono z wykorzystaniem opracowanego przez autorów modułu PVP CAD w środowisku MATLAB.
EN
Series-parallel configuration of panels Photovoltaic Power Plant is determined in several ways. The most important are the electrical requirements for voltage and input current of the inverter coupling to the energetic grid. The distribution of panels results from the shape surface, cable management capabilities, and spatial location of elements such as connection, inverter, and energy storage. The study analyzed the impact of the distribution of individual parameters of photovoltaic panels on the own losses of power. It has been shown that the method of selection of the parameters according to individual panels and the panels in the serial and parallel branches has influence the losses, and thus influences the efficiency of the power plant. Simulation studies were carried out using the module developed by the authors of PVP CAD MATLAB.
W dwuczęściowym artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące wybranych aspektów energetyki wiatrowej. Omówiono perspektywy rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce, aspekty ekonomiczne produkcji energii z farm wiatrowych oraz układy sterowania stosowane w siłowniach wiatrowych. Sformułowano wnioski końcowe.
EN
The two-part article presents issues related to selected aspects of wind energy. Prospects for the development of wind energy in Poland, economic aspects of energy production from wind farms and control systems used in wind turbines were described. The final conclusions have been presented.
Cel: Celem artykułu jest identyfikacja i przedstawienie najważniejszych zagrożeń związanych z coraz powszechniejszym stosowaniem platform bezzałogowych oraz metod i sposobów ich ograniczenia. Autorzy zaprezentowali zagrożenia mogące wystąpić w środowisku powietrznym, lądowym i wodnym. Dodatkowo przedstawiono stosowane rozwiązania i systemy mające na celu ograniczenie ryzyka związanego z wykorzystaniem platform bezzałogowych. Autorzy opisali również coraz częściej występujący problem obecności amatorskich platform bezzałogowych w obrębie trwającej akcji ratowniczo-poszukiwawczej oraz metody radzenia sobie z tym niepożądanym zjawiskiem. Wprowadzenie: Ze względu na coraz powszechniejsze stosowanie pojazdów bezzałogowych – zarówno do celów hobbystycznych, jak i zawodowych – ryzyko związane z ich użyciem ciągle rośnie. Aby w pełni wykorzystać możliwości, jakie oferują platformy bezzałogowe w trakcie akcji ratowniczo-poszukiwawczych, muszą być one wyposażone w systemy i metody zapobiegające ich awarii lub – w przypadku jej wystąpienia – w systemy bezpieczeństwa ograniczające skutki usterki. Podobne zabiegi pozwoliłyby ograniczyć do minimum liczbę ewentualnych incydentów, które mogłyby negatywnie wpłynąć na nastawienie decyzyjnych grup do wykorzystywania nowych technologii w ratownictwie. Coraz szersze zastosowanie bezzałogowców promować można również poprzez organizację cyklicznych szkoleń specjalistycznych oraz eventów kierowanych do ratowników-operatorów. Poza wskazywaniem korzyści, jakie oferują bezzałogowe platformy, kładłyby one nacisk na identyfikację możliwych zagrożeń i metody im przeciwdziałania. Cykliczność tego typu przedsięwzięć pozwoliłaby na wymianę doświadczeń pomiędzy operatorami pojazdów bezzałogowych. Poza specjalistycznymi kursami dla obsługi, należy również wypracować specjalną ścieżkę certyfikacji takich pojazdów. Pozwoliłaby ona na zwiększenie niezawodności platform oraz systemów bezpieczeństwa na nich zamontowanych, potwierdzając możliwość ich wykorzystania nawet w najtrudniejszych warunkach. Wnioski: Brak odpowiednich reguł współużytkowania przestrzeni powietrznej oraz odpowiedniego procesu certyfikacji nie pozwala na wprowadzenie pojazdów bezzałogowych do służb ratowniczo-poszukiwawczych. Dodatkowo brakuje szkoleń ukierunkowanych na maksymalne wykorzystanie możliwości oferowanych przez pojazdy bezzałogowe.
EN
Aim: The aim of this paper is to identify and present the most important threats related to the increasingly widespread application of unmanned systems, as well as the methods and ways to reduce those threats. The authors present a number of potential threats related to the use of unmanned systems in various environments – air, land and water. In addition, this paper discusses the solutions and approaches used to limit the risks associated with use of such systems. The authors also describe the increasingly common problem of the presence of amateur unmanned systems during search and rescue operations, and methods for their detection and counteracting their undesirable presence. Introduction: Due to the increasingly common use of unmanned vehicles, both for recreational and professional purposes, and the decreasing cost of purchasing unmanned systems, the risk associated with their use continues to grow. In order to take full advantage of the possibilities offered by unmanned systems during search and rescue operations, they must be equipped with systems and methods to prevent their failure or safety systems that reduce the effects of such incidents. Such procedures will minimise the number of possible incidents that could negatively affect the public opinion on the use of new technologies in emergency services, effectively limiting their development in this area. Safety improvements can also be achieved through the regular organisation of specialised training programmes and events for rescuers-operators, which, apart from presenting the possibilities offered by unmanned systems, would place emphasis on identifying possible threats and methods of counteracting them. The cyclical schedule of such projects would result in continuous expansion of opportunities and exchange of experiences between operators in the fast-growing field of unmanned vehicles. In addition to specialised courses for operators, a special certification path for such vehicles should also be developed. This would contribute to increased reliability of vehicles and their security systems, confirming their suitability for use even in the most difficult conditions during search and rescue operations. Conclusions: Failure to introduce appropriate rules for the sharing of airspace and the lack of an appropriate certification process do not allow the introduction of unmanned vehicles in search and rescue services. In addition, there is no training aimed at maximising the opportunities offered by unmanned vehicles.
Cel: Celem artykułu jest przedstawienie możliwości platform bezzałogowych oraz rozwiązań w nich stosowanych, które można wykorzystać w służbach mundurowych. Określono także rodzaje czujników, które są wykorzystywanew platformach bezzałogowych oraz ich przydatność dla różnych służb. Wprowadzenie: Współcześnie coraz częściej mamy do czynienia z konstrukcjami pojazdów bezzałogowych, zarówno amatorskich jak i profesjonalnych. Wykorzystywane są one głównie w mediach oraz amatorsko – do realizacji filmów i wykonywania zdjęć. Pomimo znacznego rozpowszechnienia platform bezzałogowych rzadko stanowią wyposażenie służb mundurowych. W artykule przedstawiono możliwości wykorzystania pojazdów bezzałogowych na przykład do: • obserwacji terenu, • zliczania i wykrywania osób i zwierząt, • badania jakości środowiska, • transportu niewielkich ładunków, • ochrony zdrowia i życia ratowników, • monitorowanie i obserwacja elementów konstrukcyjnych • wykrywania zagrożeń związanych z np. drapieżnikami. Wskazano potencjalne zalety rozwiązań, (np. zmniejszenie kosztów operacyjnych, poprawę bezpieczeństwa ratowników, skrócenie czasu rozpoczęcia udzielenia pomocy. Dodatkowo określono rodzaje czujników wykorzystywanych w platformach bezzałogowych oraz ich przydatność dla różnych służb. Wnioski: Obecnie na świecie istnieje wiele różnych konstrukcji platform bezzałogowych, których można użyć dla ochrony ludzkiego zdrowia i mienia. Aktualnie w Polsce pojazdy bezzałogowe są wykorzystywane przez służby mundurowe w nieznacznym stopniu poza wojskiem i Strażą Graniczną). Może wynikać to z niedoborów kadrowych (mała liczba operatorów), braku odpowiedniej autonomiczności pojazdów, braków sprzętowych lub braku odpowiedniego przeszkolenia u operatorów. Należy się jednak spodziewać, że w dobie miniaturyzacji czujników i komponentów, możliwości oferowane przez statki bezzałogowe będą coraz większe, a konstrukcje tego typu coraz częściej wykorzystywane w różnych służbach. Najprawdopodobniej jako pierwsze będą wprowadzane bezzałogowe pojazdy latające, obecnie najbardziej rozpowszechnione. U podstaw ich popularności leży zapewne znaczne zautomatyzowanie, pozwalając na bardzo dokładny podgląd sytuacji, przy jednoczesnym użyciu innych funkcji, takich jak. monitorowanie zagrożeń chemicznych rozpylonych w powietrzu. Niewątpliwie wartością dodaną wpływającą na coraz powszechniejsze użycie bezzałogowych pojazdów jest możliwość podjęcia działań szybciej niż w przypadku akcji z wykorzystaniem ratowników (np. poprzez dostarczenie w okolicę topiącej się osoby koła ratunkowego lub tratwy). Takie zastosowanie urządzenia na pewno zwiększałoby szanse na powodzenie akcji ratowniczej.
EN
Aim: The purpose of this article is to present the possibilities and solutions of using unmanned vehicles (UV) in uniformed services. The authors presented various solutions used across the world, discussing their potential use depending on their operating environment. Nowadays, designing unmanned vehicles, both amateur and professional, is becoming increasingly popular. They are used mainly in amateur media applications, for video shooting and photography. Despite the widespread use of unmanned vehicles, they are rarely employed by uniformed services. This article presents various possibilities of using unmanned vehicles, for example: • observation of the area, • counting and detecting people and animals, • environmental quality testing, • transport of small loads, • protection of the health and life of rescuers, • Monitoring of construction elements, • detection of threats related to e.g. predators, pointing to the potential advantages of various solutions, such as reducing costs, improving the safety of rescuers or reducing the time to intervention. In addition, the types of sensors used in unmanned vehicles and their suitability for various services were identified. Globally, there is a great diversity of designs of unmanned vehicles with potential applications in protecting human health and property. Currently in Poland, the adoption of unmanned vehicles in the uniformed services is rather limited (with the exception of the Armed Forces and the Border Guard). This situation may result from staff shortages, inadequate vehicle autonomy, equipment shortages or the unavailability of appropriate operator training. It should be expected, however, in the era of sensor and component miniaturisation, that the possibilities offered by unmanned vehicles will be increasing, and various designs will find more and more applications in various services. Most likely, the first to be introduced will be unmanned aerial vehicles, because they are already the most widespread. Largely automated, they can be used to obtain a very accurate view of the situation and provide other functions, such as monitoring chemical threats sprayed into the air. Undoubtedly, the added value leading to the increasingly common use of unmanned vehicles is their ability to react more quickly than human rescuers (e.g. by providing a lifebuoy or a raft to a drowning person). Such use of unmanned vehicles would certainly boost the chances of survival of the person being rescued while helping the rescuer to provide effective assistance.
W dwuczęściowym artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące wybranych aspektów energetyki wiatrowej. Omówiono perspektywy rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce, aspekty ekonomiczne produkcji energii z farm wiatrowych oraz układy sterowania stosowane w siłowniach wiatrowych. Sformułowano wnioski końcowe.
EN
The two-part article presents issues related to selected aspects of wind energy. Prospects for the development of wind energy in Poland, economic aspects of energy production from wind farms and control systems used in wind turbines were described. The final conclusions have been presented.
Elektrownie fotowoltaiczne składają się z paneli łączonych elektrycznie w układzie szeregowo-równoległym. Naturalny produkcyjny rozrzut technologiczny powoduje różnice w użytecznych parametrach elektrycznych. W Zakładzie Systemów Pomiarowo-Diagnostycznych Instytutu Elektrotechniki opracowano tester paneli fotowoltaicznych z przeznaczeniem do kontroli dostaw przed trwałą instalacją na konstrukcji mechanicznej. Tester może być także wykorzystany do kontroli finalnej w procesie produkcyjnym. Podano architekturę funkcjonalną urządzenia oraz przeprowadzono analizę pomiaru charakterystyk prądowo-napięciowych w funkcji oświetlenia. Przeprowadzono analizę niepewności pomiaru.
EN
Photovoltaic power plants consist of panels electrically connected in series-parallel arrangement. Natural scattering of technological production leading to differences in electrical parameters. Department of Measurement and Diagnostic Systems, Electrotechnical Institute developed tester for photovoltaic panels intended to control the delivery before permanent installation for mechanical position. The tester can also be used to final control the manufacturing process. The functional architecture of the device are given and an analysis of measuring current-voltage characteristics as a function of illumination. Was performed analysis of measurement uncertainty.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.