Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Morphological and chemical variability of common oregano (Origanum vulgare L. subsp. vulgare) occurring in eastern Poland

100%

Kosakowska O. , Czupa W.

Herba Polonica

|

2018

|

tom 64

|

nr 1

EN

Common oregano is an important medicinal and aromatic plant, characterized by a high morphological and chemical variability. The aim of the work was to determine the diversity of 14 common oregano populations introduced into ex situ conditions, in respect of morphological and developmental traits as well as content and composition of essential oil in herb. Observations and harvest of raw material were performed in the second year of plant vegetation. Morphological and developmental characters were estimated. Total content of essential oil was determined according to European Pharmacopoeia 8th. The composition of essential oil was carried out by gas chromatography. Populations differed in respect of examined traits, i.a.: plant’s height from 52.13 to 88.66 cm, number of stems per plant from 45.6 to 123.3, number of internodes per stem from 4.6 to 9.2. Fresh mass of herb was at a level of 249.0–896.6 g per plant. Total content of essential oil ranged from 0.35 to 0.87%. Sabinene, 1,8-cineole, linalool, p-cymene, β-caryophyllene and caryophyllene oxide were the dominant compounds in essential oil. Number of stems and fresh mass of herb differentiated examined populations at the highest degree. Most of populations were classified as a sabinyl chemotype rich in sesquiterpenes.

PL

Lebiodka pospolita jest ważną rośliną leczniczą i aromatyczną, charakteryzującą się wysoką zmiennością morfologiczną oraz chemiczną.Celem pracy było określenie różnic pomiędzy 14 populacjami lebiodki pospolitej rosnącymi w warunkach ex situ, pod względem cech morfologiczno-rozwojowych, a także co do zawartości i składu chemicznego olejku eterycznego w zielu.Obserwacje przeprowadzono w drugim roku wegetacji roślin. Ocenione zostały cechy morfologiczno- rozwojowe, oznaczono zawartość olejku eterycznego (wg Farmakopei Europejskiej 8) oraz jego skład chemiczny (metodą chromatografii gazowej).Populacje różniły się pod względem analizowanych cech. Wysokość roślin wahała się od 52,13 do 88,66 cm, liczba pędów na roślinę od 45,6 do 123,3, liczba międzywęźli na pędzie od 4,6 do 9,2. Świeża masa ziela kształtowała się na poziomie 249,0–896,6 g na roślinę. Zawartość olejku wynosiła od 0,35 do 0,87%. Związkami dominującymi w olejku były: sabinen, 1,8-cineol, linalol, p-cymen, β-kariofilen i tlenek kariofilenu. Cechami, które najbardziej różnicowały badane populacje była liczba pędów oraz świeża masa ziela. Większość populacji zaklasyfikowano jako chemotyp sabinylowy, bogaty w seskwiterpeny.

2

Sterole w organach wegetatywnych i generatywnych wiesiołka dziwnego (Oenothera paradoxa Hudziok)

80%

Kosakowska O. , Przybyl J. L. , Weglarz Z.

|

2006

|

nr 1

3

Przeciwdrobnoustrojowa aktywność ekstraktu z kłączy bergenii grubolistnej (Bergenia crassifolia (L.) Fritsch)

80%

Krasniewska K. , Gniewosz M. , Baczek K. , Kosakowska O.

Bromatologia i Chemia Toksykologiczna

|

2011

|

tom 44

|

nr 3

4

Chemical diversity of five natural growing populations of evening primrose (Oenothera biennis L.)

80%

Wardziak O. , Kosakowska O. , Osinska E.

Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Horticulture and Landscape Architecture

|

2007

|

tom 28

5

Sterols and fatty acids in the seeds of fireweed (Epilobium sp.) and evening primrose (Oenothera sp.)

80%

Pelc M. , Kosakowska O. , Weglarz Z.

|

tom 51

|

nr 1

6

Ocena składu chemicznego olejku eterycznego dziko rosnących populacji lebiodki pospolitej (Origanum vulgare L.)

80%

Kosakowska O. , Baczek K. , Geszprych A. , Weglarz Z.

|

nr 15

PL

Celem pracy było określenie zmienności wewnątrzgatunkowej wybranych dziko rosnących populacji lebiodki pospolitej pod kątem zawartości i składu chemicznego olejku eterycznego. W 2011 roku wytypowano 8 populacji lebiodki pospolitej występujących na stanowiskach naturalnych, głównie na terenie wschodniej Polski. Z kwitnących roślin pozyskano ziele, które po wysuszeniu w temperaturze 35°C poddano ocenie chemicznej. Ogólną zawartość olejku określono metodą destylacji z parą wodną, a jego skład chemiczny oznaczono przy wykorzystaniu chromatografi i gazowej. Badane populacje lebiodki różniły się zarówno pod względem zawartości, jak i składu chemicznego olejku eterycznego. Ogólna zawartość olejku wahała się od 0,20% do 0,73%. W olejku zidentyfi kowano 21 składników, przy czym w największej ilości wystąpiły: sabinen (5,24–30,49%), tlenek kariofi lenu (6,07–19,21%) i β-kariofi len (3,29–12%).

7

Yield and quality of plantain (Plantago major L.) herb in the second year of cultivation

80%

Roslon W. , Gontar L. , Kosakowska O. , Osinska E.

Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Horticulture and Landscape Architecture

|

2015

|

tom 36

8

Właściwości przeciwutleniające organów wegetatywnych wiesiołka (Oenothera sp.) i wierzbownicy (Epilobium sp.)

80%

Bajer M. , Kosakowska O. , Pelc M. , Baczek K.

Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych

|

2008

|

tom 527

PL

Celem przedstawionych badań było określenie zawartości kwasów fenolowych i aktywności przeciwutleniającej w liściach i korzeniach dwóch gatunków wierzbownicy i wiesiołka. W badanych ekstraktach określono zawartość kwasów fenolowych metodą HPLC oraz aktywność przeciwutleniającą metodą FRAP i DPPH. Otrzymane wyniki wskazują, że ekstrakty z badanych roślin różnią się znacząco zarówno pod względem zawartości kwasów fenolowych, jak i aktywności przeciwutleniającej. Zdecydowanie wyższą, w porównaniu do wiesiołka, aktywnością cechowały się wyciągi z wierzbownic. Najwyższą aktywność wykazywał ekstrakt z liści wierzbownicy kosmatej, zebranych w fazie wegetatywnej, zawieraj ący także najwięcej kwasu elagowego i kawowego - związków, którym przypisuje się wysoką aktywność przeciwutleniającą.

EN

The aim of the present study was to determine the content of phenolic acids and the antioxidant activity in leaves and roots of two species of willow herb (Epilobium sp.) and evening primrose (Oenothera sp.). The content of phenolic acids was determined by HPLC method, the antioxidant activity was measured by FRAP and DPPH method. The results show that extracts from the investigated plants differed in respect of the content of phenolic acids and the value of antioxidant activity. Extracts from willow herb were characterized by a higher antioxidant activity in comparison to evening primrose. The highest antioxidant activity was observed in leaves of Epilobium hirsutum, collected in the vegetative phase of the plants development. This extract also contained the highest amount of phenolic acids (ellagic and caffeic) which indicate strong antioxidant activity.

9

Accumulation of phenolics in Eleuthero (Eleutherococcus senticosus (Rupr. et Maxim.) Maxim.) as affected by plant development

80%

Baczek K. , Przybyl J. L. , Kosakowska O. , Weglarz Z.

|

nr 4

EN

The aim of the study was to determine the effect of plant age and growth phase on the accumulation of phenolics in stem bark, leaves and underground organs of Eleuthero. Their content was assessed using validated HPLC-DAD method. In underground organs and stem bark 7 phenolics were determined, i.e. eleutherosides B and E as well as caffeic, ferulic, chlorogenic, rosmarinic and protocatechuic acids. The content of eleutherosides B was significantly higher in stem bark while eleutherosides E, in underground organs. Accumulation of these compounds was the highest in the 4-year-old plants (87.43 mg·100 g–1 DW of eleutherosides B and 85.22 mg·100 g–1 DW of eleutherosides E in underground organs; 302.21 mg·100 g–1 DW of eleutherosides B and 24.89 mg·100 g–1 DW eleutherosides E in stem bark). In these organs, among identified phenolic acids chlorogenic acid was the dominant. In the leaves 4 phenolic acids (caffeic, ferulic, chlorogenic and rosmarinic acids), as well as 2 flavonoids (rutoside and hyperoside), were identified. Flavonoids and caffeic acid occurred in higher amounts at the beginning of leaf senescence, whereas the other phenolic acids – at the full vegetation. Their content was the highest in 2-year-old plants.

10

Następczy wpływ wybranych biopreparatów stosowanych w uprawach roślin przyprawowych na zawartość związków biologicznie czynnych w nasionach

80%

Janas R. , Węglarz Z. , Bączek K. , Kosakowska O.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2012

|

tom Vol. 57, nr 3

167-171

PL

Celem pracy była ocena następczego wpływu preparatów biologicznych stosowanych w uprawach nasiennych wybranych gatunków roślin przyprawowych na skład i zawartość substancji bioaktywnych w nasionach. Doświadczenia prowadzono na polu doświadczalnym Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach i w laboratorium Pracowni Nasiennictwa oraz w Laboratorium Nowych Technologii Wytwarzania Produktów Zielarskich i Oceny ich Jakości Katedry Roślin Warzywnych i Leczniczych SGGW w Warszawie. Aplikacja dolistna biostymulatorów Tytanit i Biojodis w uprawach nasiennych roślin przyprawowych z rodziny Apiaceae: kopru ogrodowego (Anethum graveolens), kopru włoskiego (Foeniculum capillaceum L); i kolendry siewnej (Coriandrum sativum L.); oraz Brassicaceae - rokietta siewna (Eruca sativa Mill.) u większości gatunków pozytywnie wpływała na skład i zawartość związków biologicznie czynnych w otrzymanych nasionach.

EN

The aim of the study was to evaluate the consequent influence of biopreparations used in seed crops of selected spices on the composition and content of biologically active compounds in the seeds. The experiments were conducted in the experimental field and in the Seed Laboratory of Research Institute of Horticulture in Skierniewice as well as in New Manufacturing Technology Laboratory of Medical Products and Evaluation of Their Quality, in Department of Vegetable and Medicinal Plants, SGGW in Warsaw. Foliar application of Tytanit and Biojodis biostimulators in the seed crops of spices plants of Apiaceae (dill, fennel, coriander) and Brassicaceae (garden rocket Eruca sativa Mill.) in most species positively influenced the composition and content of biologically active compounds of derived seeds. The preparations also induced the resistance of plants to diseases and adverse growing conditions and stimulated their growth and development, resulting in accelerated flowering of the plants and forming the seeds.

11

Accumulation of phenolic compounds in the purple betony herb (Stachys officinalis L.) originated from cultivation

80%

Baczek K. , Kosakowska O. , Przybyl J. L. , Weglarz Z.

Herba Polonica

|

2016

|

tom 62

|

nr 2

EN

Introduction: Purple betony (Stachys officinalis L., Lamiaceae) is a perennial of versatile medicinal usage. Nowadays, in Poland betony herb is collected exclusively from wild growing plants. Decreasing number of its natural sites results in lack of the herb supply and thus, in its limited usage. Objective: The aim of the study was to determine the effects of the age of plant and term of raw material harvest on its yield and quality in cultivation conditions. Methods: The observations were carried out on 2- and 3-year-old plants. During vegetation the herb was collected for four times. The raw material was subjected to chemical analysis. Tannins (as pyrogallol equivalent) were determined according to Polish Pharmacopoeia, phenolic acids and flavonoids – by HPLC. Results: The mass of herb, both in the second and third year, had increased from the beginning of vegetation up to seed setting. The highest content of tannins was found in the herb collected at the vegetative stage of plant development (2.05% in the second and 2.91% in the third year). Four phenolic acids (chlorogenic, ferulic, caffeic and rosmarinic acids) and five flavonoid compounds (orientin, luteolin-7-glucoside, apigenin-7-glucoside, apigenin-3-glucoside, apigenin) were identified in the obtained raw materials. In these groups, the dominant compounds were caffeic acid and apigenin. The highest content of caffeic acid was found at the beginning of plant vegetation, whereas apigenin – at the stage of full blooming and seed setting. Conclusion: In cultivation conditions, purple betony produces high mass of herb which may be used as a valuable raw material in herbal industry.

PL

Wstęp: Bukwica lekarska (Stachys officinalis L., Lamiaceae) to bylina wszechstronnie wykorzystywana jako roślina lecznicza. Obecnie w Polsce ziele bukwicy zbiera się wyłącznie z roślin dziko rosnących. Malejąca liczba naturalnych stanowisk tej rośliny skutkuje brakiem surowca na rynku, a w konsekwencji jego ograniczonym stosowaniem. Cel: Celem pracy było określenie, w warunkach uprawy, wpływu wieku rośliny i terminu zbioru surowca na jego plon i jakość. Metody: Obserwacje przeprowadzono na roślinach dwu- i trzyletnich. W sezonie wegetacyjnym ziele zbierano w czterech terminach. Surowiec ten poddano analizie chemicznej. Zawartość garbników (w przeliczeniu na pirogalol) oceniono zgodnie z Farmakopeą Polską, a kwasów fenolowych i flawonoidów – przy użyciu HPLC. Wyniki: Masa ziela, zarówno w drugim, jak i trzecim roku uprawy, wzrastała od początku wegetacji do początku zawiązywania nasion. Najwyższą zawartością garbników charakteryzowało się ziele zebrane w okresie wegetatywnego rozwoju roślin (2,05% w drugim i 2,91% w trzecim roku). W pozyskanym surowcu zidentyfikowano cztery kwasy fenolowe (chlorogenowy, ferulowy, kawowy i rozmarynowy) oraz pięć związków flawonoidowych (orientynę, 7-glukozyd luteoliny, 7-glukozyd apigeniny, 3-glukozyd apigeniny, apigeninę). W tych grupach chemicznych dominowały kwas kawowy i apigenina. Najwyższą zawartość kwasu kawowego stwierdzono na początku wegetacji roślin, a apigeniny – w fazie pełni kwitnienia i na początku zawiązywania nasion. Wnioski: W warunkach uprawy bukwica lekarska wytwarza dużą masę ziela, które możne być użyte jako cenny surowiec w przemyśle zielarskim.

12

Skład związków sterolowych w odmianach brokułu zależnie od metody uprawy

71%

Gajewski M. , Przybyl J. L. , Kosakowska O. , Szymczak P. , Bajer M.

Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych

|

2008

|

tom 527

PL

Sterole roślinne wykazują różnorodną aktywność biologiczną, a w roślinie są podstawowymi składnikami strukturalnymi i funkcjonalnymi cytomembran. Celem pracy było określenie sumy i składu wolnych steroli w dwóch zróżnicowanych pod względem cech użytkowych odmianach brokułu, w zależności od metody i terminu uprawy. Badania przeprowadzono w latach 2005 i 2006. Brokuły uprawiano z rozsady na zbiór letni lub jesienny, metoda „na płask” lub na redlinach wykonanych wiosną. Wolne sterole w brokułach określano bezpośrednio po zbiorze metodą HPLC. Materiał roślinny poddano po wysuszeniu ekstrakcji w heksanie. Ekstrakty analizowano z wykorzystaniem chromatografu Shimadzu, z detektorem SPD-M10A VP. Wpływ metody uprawy okazał się istotny w zarówno przypadku sumy steroli, jak ich składu jakościowego. Ogólna zawartość wolnych steroli w częściach jadalnych brokułów wahała się w granicach 40-109 mg 100 g⁻¹ s.m. Zawartość wolnych steroli w brokułach różniła się w obu terminach uprawy. Dominującymi formami związków sterolowych były β-sitosterol i brassicasterol, ale skład i zawartość steroli zależały istotnie od odmiany brokułu.

EN

Plant sterols have broad biological activity, and in a plant they are essential structural and functional components of cell membranes. The aim of this work was to determine free sterol content and composition in two different cultivars of broccoli, in relation to the method and term of cultivation. The study was performed in 2005-2006. Broccoli were grown as a summer or autumn crop, on the plain soil or on the ridges made in spring. Free sterols were determined immediately after harvest with HPLC method. Plant material was extracted in hexane after drying. Extracts obtained were analyzed by a Shimadzu chromatograph, with the detector SPD-M10A VP. The method of growing showed a significant influence in the case of content of sterols, as well as sterol composition. The total amount of free sterols reached 40-109 mg·100 g⁻¹ DM. The free sterol content in broccoli was affected by the term of growing. The dominant sterol compounds in broccoli were β-sitosterol and brassicasterol, but the sterol composition varied between cultivars.

13

Chemical variability of common skullcap (Scutellaria galericulata L.) wild growing in the area of eastern Poland

71%

Kosakowska O. , Baczek K. , Przybyl J. L. , Pioro-Jabrucka E. , Weglarz Z.

|

nr 3

EN

Introduction. In the group of plants revealing adaptogenic activity, species belonging to Scutellaria genus are considered to be the most important ones. Common skullcap (Scutellaria galericulata L.) is less known species from this genus, growing wild in Poland in wet habitats. Its herb has been used in the past as a sedative and diuretic agent. Objective. The aim of the study was to determine the variability of common skullcap in terms of the accumulation of flavonoids in the herb. Methods. The objects of the study were 17 common skullcap populations growing wild in eastern Poland. At each natural site, the list of main flowering plant species was carried out, according to Braun-Blanquet scale of plant abundance. The total content of flavonoids was determined according to EP 8th. The analysis of flavonoids was carried out using HPLC, Shimadzu chromatograph. Results. The total content of flavonoids ranged from 0.21 to 0.50% dry matter (DM). Using HPLC, eight compounds were identified within the group, with chrysin-7-O-glucuronide (30.91–589.27 mg × 100 g-1 DM), baicalin (61.90–482.93 mg × 100 g-1 DM) and scutellarin (43.77–213.54 mg × 100 g-1 DM) as dominants. Chrysin was the compound which in the highest degree differentiated investigated populations (CV=0.77). Conclusion. Obtained results indicate that investigated common skullcap populations differed in terms of the total content of flavonoids as well as the content of indentified flavonoids in the herb. However, there was no clear relationship between geographical localization of populations and the content of identified flavonoids in raw material.

PL

Wstęp. Wśród roślin wykazujących właściwości adaptogenne, gatunki należące do rodzaju Scutellaria uważane są za jedne z najważniejszych. Tarczyca pospolita (Scutellaria galericulata L.) jest mniej znanym gatunkiem z tego rodzaju, występującym w Polsce na siedliskach podmokłych. Ziele tej rośliny stosowano w medycynie ludowej jako środek uspokajający i moczopędny. Cel. Celem pracy było określenie zakresu zróżnicowania wewnątrzgatunkowego tarczycy pospolitej (Scutellaria galericulata L.) pod kątem gromadzenia się związków flawonoidowych w zielu. Metody. Obiekt badań stanowiło 17 dziko rosnących populacji występujących na terenie wschodniej Polski. Na każdym stanowisku wykonano spis florystyczny głównych roślin kwiatowych, z uwzględnieniem ich ilościowości według skali Braun-Blanqueta. Ogólną zawartość flawonoidów oznaczono według Farmakopei Europejskiej 8. Analizę HPLC flawonoidów przeprowadzono przy użyciu chromatografu firmy Shimadzu. Wyniki. Ogólna zawartość flawonoidów wahała się od 0,21 do 0,50% suchej masy (s.m.) w przeliczeniu na kwercetynę. Wśród 8 związków czynnych zidentyfikowanych przy użyciu HPLC w największej ilości występowały: 7-O glukuronid chryzyny (30,91–589,27 mg × 100 g-1 s.m.), bajkalina (61,90–482,93 mg × 100 g-1 s.m.) i skutelaryna (43,77–213,54 mg × 100 g-1 s.m.). Związkiem różnicującym badane populacje w najwyższym stopniu była chryzyna (CV=0,77). Wnioski. Otrzymane wyniki wskazują, że badane populacje tarczycy pospolitej różniły się zarówno pod względem ogólnej zawartości flawonoidów, jak i poziomu oznaczonych związków z tej grupy. Nie stwierdzono jednak wyraźnej zależności pomiędzy położeniem geograficznym badanych populacji a zawartością zidentyfikowanych związków w surowcu.

14

Seasonal variation of phenolics content in above- and underground organs of dropwort (Filipendula vulgaris Moench)

71%

Baczek K. , Cygan M. , Przybyl J. L. , Kosakowska O. , Weglarz Z.

Herba Polonica

|

2012

|

tom 58

|

nr 3

EN

The content and chemical composition of phenolic compounds in above- and underground organs of dropwort during second year of plant vegetation were studied. Five flavonoids (hyperosid, astragalin, spireaoside, kaempferol, quercetin), 2 catechin derivatives ((+)-catechin, (-)-epigallocatechin), and 7 polyphenolic acids (ellagic, gallic, syringic, salicylic, chlorogenic, caffeic and rosmarinic) were identified in aboveground organs. Their content, both in flowers and leaves, was significantly higher at the beginning of flowering as compared with full flowering stage. In underground organs (+)-catechin and its derivatives ((-)-epigallocatechin, (-)-epigallocatechin gallate, (-)-epicatechin) as well as 2 polyphenolic acids (ellagic and gallic) were identified. Their content was not closely related to the stage of plant development.

PL

Badano zawartość i skład chemiczny związków fenolowych w organach nadziemnych i podziemnych wiązówki bulwkowej w drugim roku uprawy. Pięć flawonoidów (hiperozyd, astragalina, spireozyd, kemferol i kwercetyna), 2 związki katechinowe ((-)-epigalokatechina i (+)-katechina) oraz 7 kwasów polifenolowych (elagowy, galusowy, syryngowy, salicylowy, chlorogenowy, kawowy i rozmarynowy) zidentyfikowano w organach nadziemnych. Zawartość tych związków zarówno w kwiatostanach, jak i w liściach była istotnie wyższa na początku kwitnienia niż podczas pełni kwitnienia roślin. W organach podziemnych zidentyfikowano natomiast (+)-katechinę i jej pochodne ((-)-epigalokatechinę, (-)-galusan epigalokatechiny i (-)-epikatechinę) oraz dwa kwasy fenolowe (galusowy i elagowy). Zawartość tych związków nie była ściśle związana z fazą rozwojową roślin.

15

Setting of southern sweet-grass plantation with stem cuttings obtained by division of maternal plants

71%

Baczek K. , Angielczyk M. , Mosakowska K. , Kosakowska O. , Weglarz Z.

Herba Polonica

|

2014

|

tom 60

|

nr 4

EN

Southern sweet-grass (Hierochloë australis /Schrad./ Roem. & Schult.) is a perennial, wild growing tuft grass occurring in North-East Poland, Belarus and Finland. In Poland the species is under the partial legal protection. The raw material harvested from this plant are leaves rich in coumarins, mainly in coumarin responsible for specific sweet aroma of leaves. They are used mostly for the aromatization of alcohol and tobacco products. Due to high demand for the raw material and decrease in the natural resources of the species, it is advisable to introduce the plant into cultivation. In the presented study vegetative planting stock (1-, 2-, and 4-stem cuttings) were used to set the plantation of southern sweet-grass. The influence of the planting stock type on the mass of leaves and their quality in the first and second year of plant vegetation as well as the mass of seeds from two-year-old plants were investigated. The highest number of well rooted plants was obtained from 4-stem cuttings (74.07%) and the least – from 1-stem cuttings (47.53%). Both, on one- and two-year-old plantations the plants from 4-stem cuttings were characterized by the highest mass of leaves (7.73 and 24.65 g × plant-1, respectively). The plants were also characterized by the highest number of generative shoots (40.71 pcs. × plant-1) and mass of seeds (4.62 g × plant-1). The total contents of coumarins and phenolic acids did not depend on the type of planting stock. The contents of these compounds was higher in two-year-old plants than in one-year-old ones, whereas the content of flavonoids was higher in one-year-old plants.

PL

Turówka leśna (Hierochloë australis /Schrad./ Roem. & Schult.) jest wieloletnią, dziko rosnącą trawą kępkową występującą na terenie północno-wschodniej Polski, na Białorusi i w Finlandii. W Polsce jest to gatunek objęty częściową ochroną prawną. Częścią użytkową u tej rośliny są liście bogate w związki kumarynowe, a przede wszystkim w kumarynę, odpowiedzialną za słodki, specyficzny zapach surowca. Liście turówki leśnej wykorzystywane są głównie do aromatyzowania alkoholi i tytoniu. Ze względu na duże zapotrzebowanie na surowiec oraz na kurczące się zasoby naturalne tej rośliny celowe jest wprowadzenie jej do uprawy. W niniejszej pracy oceniono przydatność sadzonek wegetatywnych (jedno, dwu i czteropędowych) do zakładania plantacji turówki leśnej. Określono wpływ tych sadzonek na przyrost masy liści i ich jakość w pierwszym i drugim roku wegetacji roślin oraz masę nasion uzyskanych z roślin dwuletnich. Najwięcej ukorzenionych roślin uzyskano z sadzonek czteropędowych (74,07%), a najmniej z sadzonek jednopędowych (47,53%). Zarówno na plantacji jedno- jak i dwuletniej rośliny uzyskane z sadzonek czteropędowych wytworzyły najwyższą masę liści (odpowiednio: 7,73 i 24,65 g × roślina-1). Rośliny te charakteryzowały się także najwyższą liczbą pędów generatywnych (40,71 szt. × roślina-1) i najwyższą masą nasion (4,62 g × roślina-1). Ogólna zawartość kumaryn i kwasów polifenolowych nie zależała od użytego materiału sadzonkowego. Zawartość tych grup związków była wyższa u roślin dwuletnich niż jednorocznych, natomiast ogólna zawartość flawonoidów była wyższa u roślin jednorocznych.

16

Chemical compounds and antimicrobial activity of petitgrain (Citrus aurantium L. var. amara) essential oil

71%

Gniewosz M. , Krasniewska K. , Kosakowska O. , Pobiega K. , Wolska I.

Herba Polonica

|

2017

|

tom 63

|

nr 4

EN

Introduction: Due to its low cost and easy availability on the market, the petitgrain oil is commonly used in food, cosmetics, and aromatherapy. Objective: The examination of chemical composition and antibacterial activity of commercial petitgrain oil. Methods: Identification of chemical components of the petitgrain oil was performed by gas chromatography (GC). The minimum inhibitory concentrations (MIC) and minimum bactericidal/fungicidal concentrations (MBC/MFC) were determined using macrodilution method for the reference strains of bacteria and fungi. Results: Twenty components were identified. The petitgrain oil contained mostly oxygenated monoterpene hydrocarbons (98.01%), and the main components included linalyl acetate (48.06%) and linalool (26.88%). The MIC/MBC of the petitgrain oil for bacteria was in the range of 0.63–5.0/1.25–5.0 mg/ml and for fungi in the range of 1.25–40/5.0–80 mg/ml. Conclusion: The petitgrain oil had higher antibacterial activity than antifungal activity. Bacillus subtilis among the tested bacteria and Aspergillus niger and Penicillium expansum among the fungi were found to be highly inhibited by the petitgrain oil.

PL

Wstęp: Olejek eteryczny petitgrain ze względu na niewielki koszt i dostępność na rynku jest często stosowany w produkcji żywności, kosmetyków i aromaterapii. Cel: Zbadano skład chemiczny i aktywność przeciwdrobnoustrojową handlowego olejku petitgrain. Metodyka: Identyfikację chemicznych składników olejku petitgrain wykonano przy użyciu chromatografii gazowej (GC). Minimalne stężenia hamujące (mic) oraz minimalne stężenia bakteriobójcze/grzybobójcze (MBC/MFC) zostały oznaczone metodą makrorozcieńczeń wobec referencyjnych szczepów bakterii i grzybów. Wyniki: Zidentyfikowano dwadzieścia kompotentów. Olejek petitgrain zawierał najwięcej utlenionych węglowodorów monoterpenowych (98.01%), a głównymi składnikami były: octan linalilu (48,06%) i linalool (26,88%). MIC/MBC olejku petitgrain wobec bakterii były w granicach 0,63–5,0/1,25−5,0 mg/ml, a wobec grzybów były w zakresie 1,25–40/5,0–80 mg/ml. Wnioski: Olejek petitgrain miał większą aktywność przeciwbakteryjną niż przeciwgrzybiczną. Spośród badanych bakterii Bacillus subtilis, a spośród grzybów Aspergillus niger i Penicillium expansum były najsilniej hamowane przez olejek petitgrain.

17

Sterols and fatty acids in the seeds of evening primrose [Oenothera sp.] and willow herb [Epilobium sp.]

70%

Pelc M. , Kosakowska O. , Weglarz Z. , Przybyl J. , Geszprych A.

|

nr 3-4

EN

The content and composition of fatty acids and sterols in the seed oil of two cultivated evening primrose species (Oenothera paradoxa Hudziok, 0. glazioviana Micheli in Mart.) and two willow herb species (Epilobium tetragonum L., E. hirsutum L.) were compared. A GC analysis of the evening primrose seed oil resulted in identifying five fatty acids (palmitic, stearic, oleic, linoleic, and y-linolenic acids), with linoleic and y-linolenic acids as dominant compounds. In the willow herb seed oil six fatty acids were identified (palmitic, stearic, oleic, linoleic, y-linolenic and a-linolenic acids) with palmitic and linoleic acids as dominant compounds. An HPLC analysis indicated the presence of four free sterols in the evening primrose seed oil and five in the willow herb seed oil. ß-sitosterol and brassicast- erol appeared to be the main sterols in seed oils of the investigated species.

PL

Porównywano zawartość i skład chemiczny steroli i kwasów tłuszczowych w oleju z nasion dwóch uprawnych gatunków wiesiołka (Oenothera paradoxa, 0. glazioviana) i dwóch gatunków wierzbownicy (Epilobium tetragonum, E. hirsutum). W oleju z nasion wiesiołka zidentyfikowano pięć kwasów tłuszczowych (palmitynowy, stearynowy, oleinowy, linolowy i y-linolenowy), wśród których dominowały linolowy i y-linolenowy. W oleju z nasion wierzbownicy zidentyfikowano natomiast sześć kwasów tłuszczowych (palmitynowy, stearynowy, oleinowy, linolowy, y-linolenowy i a-linolenowy), wśród których dominowały linolowy i palmitynowy. Analiza HPLC wykazała obecność w oleju wiesiołkowym czterech, a w oleju z nasion wierzbownicy pięciu wolnych steroli, wśród których w obu przypadkach dominowały ß-sitosterol i brasikasterol.

18

Zrożnicowanie wewnątrzgatunkowe polskich dziko rosnących roślin leczniczych wprowadzanych do uprawy

61%

Weglarz Z. , Geszprych A. , Kosakowska O. , Osinska E. , Pelc M. , Przybyl J. L.

Pamiętnik Puławski

|

2009

|

tom 151

|

nr 1

19

Zróżnicowanie chemiczne dziko rosnących populacji krwawnika pospolitego (Achillea millefolium L.)

61%

Baczek K. , Kosakowska O. , Przybyl J. , Kuczerenko A. , Pioro-Jabrucka E. , Weglarz Z.

|

nr 15

PL

Krwawnik pospolity (Achillea millefolium L.) to ważna roślina lecznicza, u której surowcem jest kwitnące ziele. Surowiec ten w przeważającej części pochodzi ze stanowisk naturalnych. Jego jakość oceniana jest na podstawie zawartości w nim olejku eterycznego oraz garbników. W roku 2011 z 13 stanowisk naturalnych, charakteryzujących się bardzo dużym udziałem krwawnika, zlokalizowanych na terenie środkowowschodniej Polski, zebrano kwitnące ziele i oznaczono w nim zawartość olejku eterycznego i jego skład chemiczny oraz ogólną zawartość garbników. Stanowiska, z których zbierano ziele krwawnika, wytypowane zostały pod kątem zbioru surowca ekologicznego. Ziele zebrane z poszczególnych stanowisk różniło się istotnie zawartością obydwu grup związków biologicznie czynnych. Różnice te wystąpiły zarówno pomiędzy populacjami, jak i rejonami, z których te populacje pochodziły. Zawartość olejku eterycznego w kwitnącym zielu wahała się od 0,17% do 0,60%, a ogólna zawartość garbników od 0,51% do 2,67%. Badane populacje różniły się także procentowym udziałem w olejku eterycznym dwóch najważniejszych jego składników, tj. chamazulenu (0,88– 16,75%) i bisabololu (0,10–5,85%).

EN

The aim of the present work was to determine the total content of tannins as well as the content and composition of essentials oil in wild growing common yarrow populations. The herb of this plant was collected in 2011 from 13 natural sites, at full blooming stage. Investigated populations differed signifi cantly both for tannin and for essential oil contents. The total content of tannins, estimated according to Polish Pharmacopoeia VIII, ranged from 0.51 to 2.67%. Populations originated from the Podkarpackie voivodship were characterized by higher content of tannins in comparison to that found in other regions. The essential oil content varied from 0.17 to 0.60%. The GC analysis showed the presence of 26 compounds and the dominants were sabinene, α-terpinene and chamazulene. The content of chamazulene and bisabolol, both responsible for anti-infl ammatory activity of yarrow essential oil, ranged from 0.88 to 16.75% and from 0.10 to 5.85%, respectively.

20

Intraspecific variability of yarrow (Achillea millefolium L. s.l.) in respect of developmental and chemical traits

61%

Baczek K. , Kosakowska O. , Przybyl J. L. , Kuzma P. , Ejdys M. , Obiedzinski M. , Weglarz Z.

Herba Polonica

|

2015

|

tom 61

|

nr 3

EN

The aim of study was to determine the variability of 20 yarrow populations introduced into ex situ conditions, in respect of selected developmental traits as well as content and composition of biologically active compounds (essential oil, tannins, flavonoids and phenolic acids). Field experiment was established at the Experimental Station, Department of Vegetable and Medicinal Plants. Morphological observations and harvest of raw material were carried out in the second year of plant vegetation, at the beginning of blooming. Investigated populations differed significantly in respect of developmental features as well as content and composition of identified compounds. The highest differences among the populations concerned fresh mass of herb (0.46–1.79 kg per plant), number of shoots per m2 (64–243) and length of the longest internode (42–158 mm). Total content of essential oil ranged from 0.10 to 1.00%. Among 24 identified compounds β-pinene, 1,8-cineole, terpinene-4-ol, nerolidol and chamazulene were the dominants. According to content of these compounds, three chemotypes were distinguished within investigated populations, i.e.: β-pinene, β-pinene + chamazulene and 1,8-cineole type. Content of tannins ranged from 0.38 to 0.90%. Four flavonoids were identified and apigenin 7-glucoside was present in the highest amount (from 9.87 to 475.21 mg × 100 g-1), while the highest differences between populations concerned the content of luteolin-3’,7-diglucoside. Within phenolic acids, three compounds (caffeic acid derivatives) were identified. Rosmarinic acid was the dominant one (75.64–660.54 mg × 100 g-1), while cichoric acid differentiated investigated populations the most.

PL

Celem pracy było określenie zakresu zróżnicowania 20 populacji krwawnika rosnących w warunkach ex situ, pod kątem wybranych cech rozwojowych oraz zawartości i składu chemicznego związków biologicznie czynnych (olejku eterycznego, garbników, flawonoidów i kwasów fenolowych). Eksperyment założono na polu doświadczalnym Katedry Roślin Warzywnych i Leczniczych. Obserwacje morfologiczne oraz zbiór surowca przeprowadzono w drugim roku wegetacji roślin, na początku kwitnienia. Badane populacje różniły się istotnie pod względem cech rozwojowych oraz zawartości i składu analizowanych związków aktywnych. Cechami najbardziej różnicującymi populacje były: świeża masa ziela (0,46–1,79 kg z rośliny), liczba pędów na m2 (64–243) oraz długość najdłuższego międzywęźla (42–158 mm). Zawartość olejku eterycznego wahała się od 0,10 do 1,00%. Spośród 24 zidentyfikowanych związków β-pinen, 1,8-cineol, terpinen-4-ol, nerolidol i chamazulen były dominujące. Biorąc pod uwagę te składniki, wśród badanych populacji wyróżniono 3 następujące chemotypy: β-pinen, β-pinen + chamazulen i 1,8-cineol. Zawartość garbników wynosiła od 0,38 do 0,90%. W obrębie flawonoidów zidentyfikowano 4 związki, przy czym w największej ilości obecny był 7-glukozyd apigeniny (9,87–475,21 mg × 100 g-1), podczas gdy związkiem najbardziej różnicującym populacje był 3’,7-diglukozyd luteoliny. Wśród kwasów fenolowych zidentyfikowano 3 związki, tj. pochodne kwasu kawowego. Dominował tu kwas rozmarynowy (75,64–660,54 mg × 100 g-1), a kwas cykoriowy różnicował populacje w najwyższym stopniu.